Jaat^aug Il «——M»»» BINSDAG 7 WOVEMBER ÎOIO. Iw I I Il u. I 1,1, I ii.II.. I JVo. 4e —— . j w. Jpp§t abonnehenten. Per 3 maandea voor Nederland f 2.50 franco per post. Losse nummers: Voor Nederland 5 cent "■'voor Buitenland TI* cent. ;• Dca Haag, Prinsegraclit 39 Telefoon Red. en Admin. 7433. BELGISCH DAGBLAD Bestuurders: Dr. TERWAGNE — CH. HERBIET. Hoofdredacteur ; L. du CASTILLON. BUREAUX OPEN VAN 9 TOT 12 URE EN VAN 2 TOT 4 URE. AD VERTENTIEN. Van 1—5 regels f 1.50: elfe* regel meer f 0.30; Réclamés 1—5 regels f 2.50; elke regel meer f 0.50. London : Uixon House Lloyds Avenue E 0. Parijs : 7 Avenue d'Antin 7. MEER KANONNEN, MEER MUNITIE. Een pro-Duitsch blad van Nederland meldde dezer dagen dat Duitschland ge-%rek heeft aan werkkrachten. De verliozcn van liet Duitsche leger aan aile fronten moeten irnmers aange-yuld worden. Hoe leed men het doet, toch is men in Duitscliland verplicht mu-nitîe- en andere arbeiders ter beschik-king van - liet léger te stellen._ Daarenboven moet men er zicli sclirap zotten tegen de productie van munitie en kanonnen der geallieerden. Het is geene onbescheidenheid hier te zeggen * dat hunno iabricatie tegemvoor-dig do Duitscbo overtreft. Het cijfer, dat ons uit goede bron werd medègedeeld, zullen we alleen verzwijgen. Die meer-derheid willen de bondgenooten tegen het lente-oflensie! nog zeer merkelijk doen aangroeien, ja zoo merkelijk dat zij de provductio der Duitschers dubbel overtreft. Dit weten zij ook. Vol onrust spannen. zij hunno krachten in om niet overvleu-ge'.d to worden. Zij nemen dus hun toevlucht tôt eene nieuwo scheniling der Haagsche réglé-snenten door do Belgische burgers op te ■lichten. Die burgers zullen in de Duitsche mu-nitiefabrieken en ook achter het'Tr ont arbeiden en do bressen vullen, ontstaan door het vertrek van de Duitsche werk-Jieden en andere burgers naar het léger. De hettOjeming van gpneraal-m&joor Groner als minister van munitie is veel-zeggend.Groner . is onbetwis^baar een organisa-tor. Zijn beheer van de spoorwegen in dezen oprlog kan een voorbeeld genoemd worden. Aan Groner heeft het Duitsche leger die vlugheid van beweging en ver-voor te dankeh, waardoor het vroeger zoo snel van Oost naar West, van "West naar Oost, van het Noorden naar liet Zuiden kon veryoerd worden. Generaal Groner zal nu den aanmaak der munitie op de breedste schaal op zich nemen. De Somme.en Verdun zijn immers les-sen die de Duitseher onthoudt'. Wij hebben vernomen dat in Westfa-len aile fabrieken, die nog gansch of ge-deelfèlijk voor bijzonderen arbeiders thans uitsluitenjl voor het inn ni U ed epar t emont zullen arbeiden en zulks te beginnen van 12 November. De minister zal be-slissen welke fabriek munitie zal voort-brengen en welke andere militairen ar-beid verrichten. Onze Belgische burgers zullen er aan het werk gesteld worden. Een Brusselsche kennis, die naar Nederland is kunnen ontsnappon, verzekerdo ons dat men hem 6, 7 mark per dag had aangeboden wilde hij zich te werk stellen in een munitiefajbriek van het Rijn-land met bel'ofte van vrij verkeer binnen de Duitsche grenzen. Op den koop toe zullen aile bcschik-bare mannen en vrouwen van Duitscliland opgeroepen worden om voor den Staat te arbeiden. liet, is de levée en masse. Wij liopen dat do .bondgenooten zich door al die voorbereidingen zullen aan-gespoord gevcalen om het îabriceeren van lichte en zware kanonnen, en van munitie op do breedste schaal te doen toe-nemen.Onze regeering zal, naar wij verne-men, niet ten achter blijven. In Frank-rijk wordt. daarvoor gezorgd, dermato dat ons leger ook over een overvloed van munitio zal beschikken. Een nieuw veld van werkzaamheid ligt daar open voor onze burgers, die de victorie zullen verhaaslcn, do balling -achip' verkorten en de ontvocrde broe -ders uit ""het bezette land het doelmatigst zullen .wreken door munitio voort to brengen. Des canons I Des munitions! roept se-dert maianden en maanden Charles Hum-bert zijne Fransche landgenooten tue Wij kunnen slechts dieu kreet* lierha-len voor de Belgen. . ■*»roccaMgarmM'«i un—m .j jbtIh wiu'ua—bbwji i ■ni ■ l m l il iwi 11 «mil !■ I''1* DE TOESTAND Do Franschen zetten onvermoeid hun-ne vorderingen in liet oost en van Ver* dun voort. Na het fort Vaux is thans ook het dorp Vaux in hunno handen gevallen. Het dorp Damloup zal weldra hetzelfde lot ondergaan. Zij beheerschen reeds een deel van de vlakte van Woevre. Ook aan de Somme breiden de Franschen inoer en meer hun terrein rond Sailly-Saillisel en liet bosch van Sint Vaast. Do Engelschen beuken aan do Ancre rn bereiden zij een groot olfensiel dat van uit Hulluch in het zuiden van Atreclit zou uitgaan. Aan het Russiscli Iront zijn degevech-ten in kracht hernomen xnet wisselend | krijgsgeluk. Het oîfensief orr Duitscliers aan het ' front Riga moet als geëindigd beschouwd worden. Do verliezen des vijands" w'aren zwaar. De successen der Italianen rond G|)ri-zia zijn van dien -aard dat ongeveer £>000 Oostenrijker-s in liunne handen zijn gevallen. Torwijl de Roemeniërs steeds met suc-ces do Beiercn in het Jiul-dal vervolgen slaan zij voordeeîing de aanvallen^af op andere punten van de gjre'ns. In Griekonland is de warboel nog toe-genomen.Zes rnillioen mail voor het leger. ft'aar de Daily Chronicle weet mede to deelen, bedraagt het aantal mannen, die van het begin van den oorlog bij het Engelsche leger zijn ingelijfd, zes miriioen. , In A'ugustus 1914 bestond het geregel-de leger uit 450.000 man, do reserves en do bijzondero reservea inbegrepen. Daarvan lagen echter een 100,00D man in Indio en andero landen buiten Enge-land. Bovendien was er nog de ,Territorial Force" van 250.000 man, die ech- , ter alleen voor do verdediging des lands ^ebruikf kon worden. Een maand na het uitbreken van den-ooilog begon de oproep van vrijwilli- £ gers, en er was één week waarin 250.000 f man zich aanmeldden. In het begin was t1 het dan ook onnï'ogelijk al de mannen t die zich aanboden te kleeden en te voe- g len, zoodat tijdelijk zelfs geen nieuwe e ïecruten konden aangenomen worden. Het g ininisterie vàn oorlog verzuimde het over- s echot in reservegroepen te vereenigen, d om (.iio 0p te roepen naarmate de be- d hoefte zich voordeed. g Derby's saelsel leverde 2.225.000 re- v cruten voor het groepensysteem en n -i'a.OOO man die onmiddellijk dienst na- i: 111611 • _ n „r ',°®n. 'en slotto bleek, dat een groot d antal jonge mannen zich "niet aange - g meld had, werd do dienstplichtwet inge-voerd, die één millioen man opleverde. Maar onder het vrijwilligf stelsel had-den zich, vôôr de wet aangenomen werd, vijf millioen man aangemelcL De presld entsïerkie zisg in de Vereenigde Staten. Den 7 November zal de beslissing vallenj De aanstelling van den voorzitter der groote Amerikaansche republiek gebeurd niet recht-Streeksch door de kiezers; hij wordt gekozen door een couventie, die ten dien einde ver-gadert in het begin vàn 1917. Maar op 7 November worden de leden dezer conventie door de Amerikaansche kiezers aangesteld. De, afgevaardigden hebben een gebiedend ms(ndp.at nopens de keuze van den eenen of anderen kandidaat. Drie kandidaten betwisten het voorzitter schap: de aftredende voorzitter Wilson, de heer Hughes de kandidaat der republikeiïren en de heer Allan Benson, de kanidaat der socmlisteiii De kansen worden voornamelijk gedeeld door Wilson en Hughes. Bij de innerlijke politieke drijfveeren, zal de oorlog van overwegenden invloed zijn op deze politieke gebeurtenis. Het loopt hem hier over de vraag. welke zal de houding der Amerikaansche regeering zijn bij het Èuro-peesch eonflict ? Meer dan waarschijnlijk zal Wilson herkozen v/orden, omdat hij het eenig systeem aangenomen heeft, dat de eer en de belangen van Amerika hebben veil gehouden. Daarb'ij heeft de aftredende voorzitter nog wel andere troef in zijn kaartenspel; zoo o.a. de scheidsrechterlijkeuitspraakbij de staking der spoorwegbedienden, waarbij de achturenarbeidsdag wordt ingevoérd. Het vervangen van de heer Bryan door fransing heeft aan de buitenlandsche politiek meer yastheid bijgezet en is van aard geweest zich de sympathie bij de republikeinente ver-zekeren.Wilson zal niet de gekozene zijn van de de-mokraten, gezien dezé niet over de meerder-heid beschikken, maar wel van het volk omdat hij zich wonderwel heeft weten aan te passen bij dezen oorlog aan den geest van het < Amerikaansche volk. Hij heeft de rechten . van Amerika doen eerbiedigen zonder oartij te hebben moeten kiezen. U.-U-A-.V ..-.-J- ■ . ||M|| Il ■■ M Ml 11 !■ I ■ ■ | il 111 lilll IM II—— Hepapteraaeni vass Oesrlog. tfskeiijHscli bolletijn m 29 Oct- tôt 4 Noy Het aanhoudeaide slecht weder heeft de , jtilleriebedrijvigheid op het Belgische j font erg belemmerd. Ehkel in den sec- ] )r Steenstraete-Boesinghe hebben de bat- erijen eenige bedrijvigheid aan den dag , ;elegd. In die omstreken hebben even-ens tamèlijk hovige bomgevechten plaata ehad. ' Onze verkenners hebben niet op-/ehouden voortdurendo verkenningen te oen tôt aan de vooruifgeschoven vijan- i elijke posten. Na verschillende loop- i raafelementen, waa-rvan de bezetting ge- t lucht was, bezet te hebben, hebben Zjij i amelijk een gebet'onneerde schuilplaats x i de lucht laten vliegen en zijn claarna a aar onze loopgraven teruggekom&n, door i en vijand vetrlaten materieel medebren- t end. c % Links en Rechts. D© Koriingin-Moeder van Nederland aan een gevaar ontsnspt. Door den sterken wind knakte Zoiv dagmiddag in het Haagsche Bosch oen zware boom af. Een ondeelbaar oogen-blik te voren was het rijtuig, waarin de Koning'n-moeder gezeten was, de plaats van het gebeurde gepasseerd, zoodat H. M. op gelukkige wijzo aan het zeer drei-gend gevàar is ontsnapt. Het gebeurde veroorzaakte overigens ook geen per-soonlijke o'ngelukken. De nage! op den kop." Een Nederlander, die Relgië kent., heeft in een blad van Den Haag geantwoord op de romantische bombarije van een koopman in kousen en zeeverlapkèns, die prof. Van Puyvelde, de passieve flamin-ganten, do Belgische regeering de les voor^eest. Bedoelde Nederlander wijst er te recht op, dat de • taal' der kuiskamer bij sommigo kopstukken onder de fla-minganten do Fransche is. Hij vraagt oolijk aan den koopman in sokken, welke taal in zijno huiskamer werd gespro-ken vooraleei; hij naar Nederland is over-gewaaia. Het zal wel de Fransche geweest zijn. Zulke comedianten verwTjten de Belgische Vlamingen niet Vlaamsch te wezen. Schoenmaker blijXt bij uw leest. De voivode Putnik. Een medewerker. van Lo Journal heeft te Nizza den dQodkranken voivode Radomir Putnik, opperbevelhebber van, het Serviscli leger, bezoclit. Hij sprak : .,'Gij schrijft voor Frankrijk ?" Welnu breng aan de soldatsn en officieren van uw vaderland over de bewondêring en do liefde van den ouden voivode, die de mannenkent. In den oorlog komen droe-vige uren, wanneer men gereed is om te wanhopen. Gij, Franschen, stelt u • vol blijdschap reclit tegenover den vijand. Gij- hebt slechts den plicht to liopen. Do Duitsclier is ten einde. Hij scliiet zijne laatste patronen. De gifligo adem der lijken stijgt uit zijne loopgraven. Ho'udt u kloek en houdt u vr^t. De volkeren hobben als de mannen ^ groote teg^nsla-gen noodig om ' hunne aiélen te stalen. Meter voor meter winnen mijne soldaten, zonder hun ouden generaal, hun vaderland terug. Do overwinning is ons ! Nadere samenwerking. Campolonghi seint aàn do Secolo: Tus-schen do verschillendo regedtijngen der Entente-mog,endheden worden onderhande-lingen gevoerd, ten doel liObbende een zoo spoeiig mogelijke bijeenroeping van een conferentie van aile général© si aven uit deze landen, om te komen tôt do op-ricliting van een algemeenen oppersten Oorlogsraad, waaraan zal worden toege-voegd een permanent© opperste diploma-tieke Baad. Men hoopt, dat het resultaat zal zijn, dat een vliegend reserveleger zal worden gevorrad. Men vermoedt, dat het hoofdkwartier van den Tsaar en de reis van den Italiaanschen minister Bis-aolati met deze plannen samenhangt. Een vliegend reserveleger is een ge-wenscht en noodzakelijkst iets. Indien do geallieerden zoo een leger hadden bezeten, Roemenië zou niet be -dreigd geweest zijn door een© overmacht van de Central en. „De>wiSde schoonheid van den oorlog". De Liller Kriegszeitung, op-gestéld door den kapitsin der landwèhr Hoecker, klaagt er over dat de oorlog wordt voortgezet. Het schijnt dat het ons niet zal be-spaard worden een derden winter in d© loopgraven door t© brengen. Wij moeten niet vermoeid wezen en uitrusten. Wij moeten waken en strijden. Het moet! Hal indien ailes naar onzen zin ging, de oorlog zou reeds lang geëindigd wezen. De wilde schoonheid van den oorlog, die we op zekero grootsch© uren moch-ten smaken, is reeds lang verdwenen onder de t© harde beproevingen, die wij moesten verduren. Wij moeten ze verdu-ren, omdat wij allen zouden verloren zijn, zoowel langs voren ala langs achter, indien de vijand moest zegevieren." Tegenspraak. Voor enkelo weken hebben wij een be-richt van LeXXe Siècle ten titel van .nliohting overgenomen, meldende dat de aorrespondent van de Nieuwe Courant te Parijs, de heer Saimson, een Hollandschen bediende Hendrikx van het V adorland aldaar overgehaalid had aakbajre daden te plegèn. Het Haagsche blad van 5 November jchrijft; Naar onze medewerker ons meldt s hem het bestaan van dezen Hendrikx îeelemaal onbekend en is de beschuldi-;ing tegen hem persoonlijk uitges.prokç!n ran a tôt z onwaar. Een Gelgisch officier over de grens gekomen. Een Belgisch officier, die baj Reer -nond over de grens was gdso -nen, zat gevangen in een kamp iij Magdeburg. Hij wist te ont-iuchten en in burgerkleeren per trein taar Berlijn te komen. Hij maakt© ver-'olgena de reis per spoor vam Berlijn taar Dusseldorf, maar yandaar was hij a voet bijna 24 uur geloopen, y<xir bij de grens waa^ Gevechten aanSomme enMaas Fransche vorderingen a an de Somme en de Maas. — De ioemeniers en Russen schieten op aan de Hongaai*sche grens. — Be huit dep Italianen. ■ IIHIIIW IIIIM IMIIMM Ml I I I ■!—— I — I — Il I I — I lllll ——^11 ■— ——1 — —— ———II m II m LEVE POLEN! Ha ! Do Polen hebben een praclitig geschenk thuis gekregen I De Duitschers stichten een koninkrijk Polen ! Alleenlijk.... de grenzen zullen eerst later bepaald worden ! Maar van nu af staat vast dat de koning van Polen een Duitsclier, cen Beier zal zijn, naar men beweert. "Wat zullen de Polen juichen !! I De fetaatslieden van Berlijn, die de tractaten verscheuren, die ze be« scliouuen als een vodje papier, mogen er zich. tereclit op roemen een tractaat te meer te hebben opgesteld. Het kost hen niets, maar het i,s van invloed.... op de dom* koppen. Niemand zal zich misgrijpen over de draagkracht van het Duit* sclie gebaar. De Oostenrijkers hebben hetzelfde gedaan voor G~alicië. Diplomatiek geknoei.... om de wereld diets te maken, dat Duitschland ook eenig eerbied lcôestert voor het recht. En dat ge-beurt op het oogenblik wanneer de militaire reputatie en toestandL van Duitschland sterk aangetast zijn. Bluf.... opgeblazen bluf. Men heeft het gebaar van Rusland willen verdonkeremanen, waarbij Eusland reeds van bij het hpgiu van den oorlog aan de Polen beloofde al wat reielijk kon toegestaan worden. _ Indien de Duitschers op dit hoogtepunt gekomen zijn, mogen wij ons een dezer dagen verwachten dat Belgio door hen zal çnafhaû-kelijk verklaard v/orden.... en dat door diegenen, die op barbaarschà wijze onze onafhankelijkheid hebben geschonken en onze bevolking hebben gemarteld. Een bezoek aan de Belgische soldaten tysschsn Nieuwpoort en D^iksmuide, Tijdens deze verjaringsdagen van den loemrijken slag aan den Yser, heh ik gedaclit niet beter deze historische gebeurtenis t© kunnen herdenken dan door een bezoek te brengen aan do Belgische soldaten in deze verlaten streek, waar-van hun heldhaftige weerstand den naam voor eeuwig onsterielijk heeft gemaakt en waar zij nog immer stand houden. Sinde dien hardnekkigen veldslag zijn er twee .jaren vervlogen, wanneer het Belgische leger-, versterkt door 6000 mariniers, gedurende vijftien moerddadige dagen (le reusaahtige Duitsche macht heeft geknakt en door bovenmenschelijke in-spanning den vijand verplicht heeft t© wijken. Gforierijke herinnering ! Koning Albert was wel gerechtigd op de vaan-dels zijner schitterende regimenten het eenvoudig, maar veelzeggend woord te laten borduren : Yser. Wij bevinden ons op den plankenweg, langs de borstwering, vroeger d© hel-ling van den spoorweg. Wij vorderen langs de in beten vervaardigde schuil-plaatsen, menschelijke nesten, beschermd door zakken, gevuld met aarde. De loopgraven zouden hier niet kunnen woer-staan. Men moet in de hoogte werken en de helling ten nutte maken om zich te beschermen tegen de Duitsche granaten. Maar daar bestaat nog een andere kwaal; in deze versterkingen heeft men een aan-houdeinden strijd te leveren om de eet-waren en de kïeederen te beschutten tegen het water, de ratten en ander on-gedierte.Nochtans de ,,jas" — zoo heet men de Belgische ,,poilu" — is opgewekt. Hij lacht, noch schertst, dat is niet zijn aard; maar hij schikt zich opperbest in zijn lot. Hij trotseart aile gevaren en wanneer de dood hem nadert, aan-schouwt hij haar zonder beroering in de oogen. Maar het slijk, dat bij d© ont-ploffing der granaten ten allen kant rond spat, schijnt hem t© ergeren. Onder geleide van een Belgischen lcorporaal wagen ,wij ons op het smal bruggetie, in zig-zag aangelegd over de overstrooming om d© manschappen in de voorsto loopgraven af t© lossen en hen te ravitailleeren. Wij waren vergèzeld van een Franschen onderofficier, gehecht aan een naburige batterij. Plots ontploft er een 77'r d'icht bij ons en dringt in het slijk, terwijl een dicht© straal water zich in ail© richtingen verspreidde. Wij waren druipend nat. De onderofficier keert zich om : , ,,Ziedaar, mijnheeren, een kleino verfrissching !" De Belg was woedend en riep uit: ;,Ik krijg geen andere vest meer ; zij was pas nieuw! Ah! sacré salig... I" Deze tweo ontboezemingen staan in !t licht van beide rasfaen. Bij het minste zal ,,de jas" bitsig uitvliegen, maar in den strijd kan hem niemand evenaren. In den he-vigs-ten van den strijd blijft hij kalm en roerlooe en stelt meer belang in het lot zijner kameraden dan in het gevaar, dat hem dreigt. Als liefhebber aanscliouwt hij de slagen die rondom hem neerval-len, zonder zich ta bekommeren, dat een minuut later hij zal get'roffen worden. De dag is kalm; do Duitschers liou- den zich kalm. Wij volgen do verdedirt gingslîjn in de richting van Diksmuidef al koutende; de soldateq volgen ona stilzfr('ijgend met de oogen. Bij hét g sprek verlieft zich eenklaps wat destern^ maar op hetzelfde oogenblik komt eeri stem van uit den ondergrond tôt mij ,,Zwijgen ; de Duitschers zijn op 2Û meter s vannons !" Deze kalmte werkt sterk op mij in eï| verwondert mij ten hoogste. Mijn leid^ man heeft het opgemerkt. Hij neemt een geweer en als een duivel plaats hijrj zich op d© borstwering, Iost een sehofc in de richting van den vijand en laat zich onmiddellijk daarna in deloopgrachÊ nederstorten. Aanstonds Iloten d© vijandelijke kogelal langs onzen ooren. ' ,,Gij ziet wel, dat wij hier niet alleen zijn en dat do vijandelijke ooren' seherp gespitst zijn !," voegde de schul^ tcf er aan toe. Van tijd tôt tijd, tijdens onze wande-ling, tartte hij de Duitschers op de eenf of andere manier, hetgeen altijd begroeiN werd • door een zwaren salvo. ,,Dat is ten minste nuttig werk verrichten voor Krupp !" fluisterd© hij înij in d© ooren. Daar ontmoëtten wij een braven sal-daat, woedend als een leeuw. Hij houdt zijn geweer, geklemd in do eens handi en staat op loer aan een der schietgaten.. Hij legt aan tusBchen twee siakken, maar. do kogel botst op een ander. voorwerp.* ,.Sinds meer dan een uur vermalcen zich dri© Duitschers met op mij te vti| ren. Zij dansen en springen ala echtë poppen om met mij t© spotten. Maar datt zal niet duren !" Het was nutteloos hem t© wijzen opj het gevaar, dat hem te wachten etond. Hij blijft waken zonder zich af ta vra-g en, dat hij weldra het slachtoffer zaî zijn zijner onbezonnenheid. Zoo zijn zij allen, ongeduldig om er, op los te schieten. Elke nacht gaan zijj op avontuur uit; zij willen zich wrekenj, op de verdrukkers liunner beklagens -waardige familiën. Zoo gebeurde het, datt ; vijf Luiksche kerels, die een kleinen vijr andelijken' post in 't zicht hadden, zich! i min of meer wist en te vermommen. M | vollen dag kropen zij tôt aan de Duït-j ! sche versterking, die slechts bij nacht bezet was. Stil wachtten zij den... avoncï af. Wanneer, geholpen door de duisijsrSj nis, do elf Duitschers hun 'post wilden1 bezetten, werden zij op 't onverwachts door de vijf Belgen overvallen; zes werden er aan den grond genageld en dé vijf amdere werden buifc gemaakt. Zulke' daden doen zich vrijwel meer voor ; '£ is schier een gewoonte geworden. , Zokeren nacht woirdt een adjudant met het ideo overvallen den Yser over ta zwemmen. Hij ontkleedt zich en met een' mes tusschen de tanden steekt hij over. Hij doode een schildwaclit en brengt dc-zes makker- naar de overzijde mede. Dat Duitschers dachten aan een aanval; driof duizend geweerschoten werden er. gelost;{ ailes nutteloos. Nochtans schept dô ,,ja.3i" daar- nog) geen genoegen mede. Hij brandt van geestdrift om mede met zijne lotgmooteoi aan de Soiame er te kunnen op losï vuren. ( [ , » CLAUDE MONTAIGNE.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.