le «T aarg aug. WOBNSDAG SS MAA1ÎT 1916. No, 1GO. ABONNEMENTEN. ï>er 3 maanden voor Hollanà 12.50 franoo per posfc. Lobso âmnmers: Voor Holland 5 cent toor Buitenland 7% cent. DenHaag. Prinsegracht 39, ïelef. Red. Adm. 74.93. BELGISCH DAGBLAD Bestuurders: Dr. TERWAGNE — CH. HERBIET. Hoofdredaeteur : L. DU CASTILLON. ,W » ADVEETENTIENv, m 1—B regels f 1.80: elke reM meer f 0.30; Réclamés 1—5 regels f 2,60: elke regel taeer f 0,50. London : Dixon House Lloyds Avenue E. C. VERBROEDERING. Er is stellig veel veratiderd in het bezette België. Het gezànnik der oude politiels lieeft er plaats gemaakt voor groo-tere eendracht en broederschap. En wordt er nog, als vroeger, getwist in den gemeenteraad te Ltterbeek of in do gecensureerde bladen te Gent, daarentegen be-staat er in het gansche land nog slechts ééne partij, de partij van het tklgische vaderland. Melding makend van den ver-gadering van den Brusselschen gemeenteraad, haalden wij de woor-den aan van notaris Bauwens. Als zoovelen van links en van reclits is de heer Bauwens tôt inkeer ge-komen. Te Brussel heeft hij door-leefd vernederingen allerhande. Hij lieeft zien vertrekken als gevan-gene den kranigen, heldhaftigen burgemeester Max die, dag en nacht, duim voor duim, zich tegen den Bnooden en brutalen vijand van zijn land en zijne gemeente had geweerd. Hij heeft de kanonnen zien richten op het stadhuis, op Sinte Gndula en op hetpaleis der Natie, dien trits van het Belgisch leven. Hij heeft den vijand mil-lioenen weterr ontstelen uit de jstadskas, waar de kleinste uitge-geven cent moet gerechtvaardigd worden ; hij heeft daar de vreemde vijandelijke vlag zien onteeren den prachtigen tempel der gemeente-vrijheden kraehtens het sic v o 1 o, eic jubeo, anthitesis van de grondvvettelijke vrijheden der Belgen. En wat de heer Bauwen ook gezien heeft is de fiere, onver-zwakte, patriottische honding der Brusselaars, het levend voorbeeld der eendrachten der verdraagzaam-heid voor het gansche land; de samenwerking van aile krachten, de verbroedering van de meest uiteenloopende denkwijzen in allerlei liefdadige werken ; de solidariteit in den nood van rijken en armen, groot en klein, vereenigd tôt een onverbreekbare phalanx tegen den gehaten Duitscher. • n zulks ondanks den nijpenden nood, .«de dreigende gevangenis en bal-lingschap, ondanks den dood door den kogel. Is het dan te verwonderen dat, voor het overschot van Laurent Van der Smissen, zijn collega in den gemeenteraad, die zich een verhéven'Belg had getoond tegcn- over de sozial- demokratische lakeien van den Keizer, notaris Bauwens zegde : „Hier is maar een enkele vaderlandsche partij meer". Als tegenvoeter van een vrij-denker en vrijmetselaar kan voor-zeker een Karmeliet gelden. In de kerk van de Gulden Vlies-laan te Brussel, waar de Vlaam-sche toonzetter van groot talent, prof essor August de Boeck, sedert jaren en jaren het orgel bespeelt, sprak dezer dagen pater Humblet over de eendracht, dezelfde een-dracht die de Belgen bezielde toen hun land zoo laf en zoo snood werd aangevallen. In denzelfden zin predilct en arbeidt de geestelijkheid van Groot-Brussel en vari het gansche aarts-bisdom Mechelen. Ons is niet bekend dat onder liaar één af-vallige Belg werd gevonden, De groote kardinaal is zeker van zijne kudde. Hij kon haar twee maanden Jang aan zich zelf overlaten toen hij te Borne was. Ziedaar wat de zedelijke kracht van een plicht-beseffend mensch als Mercier ver-mag, omdat hij bij hem aile partij-verdeeldheden thans uit den booze zijn. In steden en dorpen leeft en groeit dezelfde eendracht en ver-draagzaamheid, niet deze van één dag, maar van maanden en maanden, de eendracht bij dag of bij nacht, bezield door de graniet-vaste hoop en overtuiging dat de verlossing aile boeien en banden i zal doen losspringen. O! landgenooten van klein ge-loof die met uwe verveling en nutteloosheid, uwe overprikuelde zenuwen en uwe zwartgalligheid, uwe futloosheid en uw gejanqmer, uwe jaloezij en . bedilzucht en hopeloosheid in den vreemde rond-sloifert, ziet allen tôt nut van uwe zedelijke gezondheid door de traliën van den Belgischen kerker. En gij zult u gansch frisch en opge-beurd gevoelen. Een diplomaat eener neutrale natie, die te Brussel is gebleven, maar dezer dagen overkwam, zegde met de diepste sympathie voor de Belgen van binnen, die aan den nood ook aan de willekeur van een niets ontzienden vijand zijn overgeleverd: „Meer dan ooit zijn de Belgen bewonderenswaardig en staan zij boven allen lof." DE TOESTAND Aan aile fronten. heerscht bedrijvigheid, Overal zijn de geallieerden met verdub-belde kracht aan den strijd gegaan, waarschijnlijk ten gevolge van de be -elissingen van den jongsten oorlogsraad te Parijs. In Vlaanderen hebben 65 vliegtuigcn Zeebrugge en een vliegkamp in de na-bijiieid heftig gebombardeerd. Zelfs werc tusschen torpedobooten bij de kust eei gevecht geleverd. Wie weet cf de En gelsche torpedojageïs niet dezelfde tor pedobooten bestookten die de Tubantia ir den gronc. hebben gobcord. "Langs het Belgische front wordt bef tig geschoten. Het Ypersche bolwerk heeft insgelijks de eer gehad door de Duitschers te zijn beschoten en aangevallen. Zij hadden het ditmaal op Eee-einghe gemunt. Boesinghe — ^ie ons kaartje — ligl aan het Yperlee-kanaal en den spoorweg van Yperen naar Kortemark—Tornhout en is mede een kruispunt van belang rijke steenwegen. Een tegenaanval heefl de pinhelmen uit den genomen loopgraai geworpen. Reeds weken hadden deDuit-Echers den sektor van Boesinghe, hel Sàs, Steeustrate, het tragisch huis van dm veerman en 'Nooivschoûte, onder kanongeschut genomen. Lan g 8 daar heeft «e uiterste rechtervleugel van het Duit-eohe leger meermalen gepoogd door te jyekea^ Men zag zich binnenkort aan i|i(Hnye pogingen verwachten. Tusschen La '•iSee en Yper wordt met mijnen ge- werkt. Rond Verdun loopen de Duitschers builen tegen de versterkingen van Verdun en de vooruitgeschcven stellingen der Franschen. Het is dus het status qu.o. Aan het Russisch front is ook bedrijvigheid aan te stippen. — De Russen oefenen reeds druk op do Duitscheis en Oostenrijk rond Tscharto-rysk en Kowel, in het Zulden van Dwinsk en in Galicië, waar de Oosten-rijkers erkennen Uscieczko, aan den lin-! keroever van den Dnjester, te hebben ontruimen. Het schijnt dat de Duitschers een of-fensief aan de Dwina voorbereiden. De Italianen leggen insgelijks eene grootere aetiviteit aan den dag, doch i ook de Oostenrijkers vallen aan met at-wisseîende krijgsgeluk. Het Bulgaarsch leger, zoo meldeti de Fransche bladen, telt niet meer dan , 250,000 man. Wat zal dit verzwakt le-gerken kunnen verrichten als de ver -eenigde Serviërs, Montenegrijnen, Engel-schen en Franschen uit Saloniki opruk-i ken tegen Bulgarije en tôt bevrijding' van Servie en Monténégro en Albanie, des te meer door de Bulgaren steeds in ; den rug een onzekeren buurman heb -ben ? Laat ons nog vermelden - dat de Russen steeds vooruitkoman in Kljein-Aziël en langs de Zwarte Zee naar Konstan-tinopel opruklcen. De eenheid der geallieerden is thans volledig en hun blok is van staal. Links en Rechts. Minisier Poullôt. De heer Poullet, minister van Wete schappen en Kunsten, wordt hedenavoi alliier verwacht. Belgische propaganda i den vreemde. Langs aile zijden is indertijd aang( drcngen geweest op t'e noodzakelijkhe van eene Belgische propaganda in d< vreemde. Op dat gebied kon inderdaî meer worden verricht. daar de arbe in die richting tôt nu toe vooral as eigen initiatief was aîsngewozen. Dai: aan baron Beyens, onze nieuwe mini ter van Buitenlancsche Zaken, die et man van clarf en initiatief is, worct thaï in die ieemte voorzieu. Een bijzondi bureel van Belgische propaganda in h buitenland is thans in zijn minislleri ingericht. Moge men met dubbelen ijver den ye: loren tijd inwinnen. Er is cp dat ge bied nog schromelijk veel te doen. Me vormijdo hier bureauk^atisch op te tr den. Tôt wat dient het voikenrecht Deze oorlcg zal g'ekenmerkt worde door het bankroet van het volkenreeh waarop men voor den oorlbg zoo fi< was en in Den Haag een paleis von< Niet de geallieercfen maar de Duitschei dragen de schuld van die .instorting va zoovele edelmoedige droomen. Elke da leert ons hoe de kultur- met de internî tionale reglementen omspringt. Nog d< zer dagen vernam men dat 59 Belg sche dokters, 17 leerlingen-doktërs en 1 apothekers steeds in de Duitsche gevai genissen kwijnen. Is neuiraliteit mogelijk? Tetkly Roosevelt, oud!-president di Yereenigde Staten, heeft in zijn jongsi boek zijne meening cyer de neutralité «itgedrukt : ,,Wat de neutraliteit betreft, men ka niet neutraah blijven tusschen het goe en het kwaad." Het neutraal internationalisme Na te hebben laten uitsehijnen dat h< raternatiionSlîsme der " Vràal-c'iemolàrflte totaal onmachtig is en enkel kan arbe den voor tien Duitschen vrede, schrij Le Temps: Wat het neutraal inte! nationalisme betreft, het heeft geene r< te vervullen in dit groote draina. ,,Het kan zich alleen doen vergetei omdat de vergetelheid alleen hem de i lusie yan ae vergifteiiis kan geven voo al het kwaad dat het heeft bedreven doc de volkeren van goede trouw te bedti< gen dank aan zijne gemakkelijke formule van pacifisme en ontwapening1, toen d prroi-Keizerrijken zich bereidden om cl wereld te overheerschen." Met pacifisme en ontwapening behaa men geen groote zegepraal, 'maar me ondergaat ten slotte> het lot van België. — Een landverrader. In de Vlaamsche Post, vai Gent, gaat Reimond Kimpe voort te pie ten en te ijver en voor het Koninkrijl Vlaanderen en tegen het Koninlcrijk Be gië. In het nr. van 16 Maart schrijft hi; „In dit blad wordt de Jong-Vlaamscli ,,gedachte van het Koninkrijk Vlaandi ,,ren eendrachtig en onverdeeld behan ,,delt, verspreid en voorgestaan." In het nr. van 17 Maart luidt he met anders : ,,En zoo g'ebeurt het dat van ovcr; ,,(sic) uit Vlaanderen de luide eisc ,,cpgaat hier, de nog stillewensch wor< ,,gekoesterd daai% naar de eenig mog' „lijj<e en eindelijke verlossing der Vli ,,mingen in een eigen zelfstandigen vri ,,en staat." Wij stuxen beide exemplaren op aa den heer Helleputte, minister van Opei bare Werken, wiens ondergeschikte d' ; landverrader is, Avant Reimond Kimp is nog altijd kondukteur van bruggen e wegen te Lier, bezoldigd door den Be gischen staat. Aile patriotten hopen dat de achtbai minister een einde zal stellen aan d schandaal dat aile goede Belgen ont stieht. Hier stelt men de vraag : Waa: om Declercq en Jacob en waarom^ nie ' " Kimpe, afgevaardigde c.'er rcdactie va de Vlaamsche Post? Le iiyre des Sans-Foyer. Een Amerikaansche dame, mevrouw Edii Wliarton, clie te Parijs woont pn heel ve belangrijk liefdadigheidsvverk vemclitto £ verricht, geeft hij MaGinillan te -.onden et Engelsclie luxe-ed'tie jiit van haar hoeJ Le livre des -Sans-Foyer. Er zijn Lhans Parijs vijf huizen, waarin onder haar to zicht Belgische kinderen worden verpleeg Velen harer kunstvrienden hebben voor ha< boek, waarbij ïheodore. Roosevelt een y. inleiding schreef, nijgedragen afgestaan, die! ters zoowel als teekenaars. Het bevat rrpr ducties van werken .van: Gérôrne, 3omis Dagnan-Bouveret, Bakst, Renoir, Sargentt R din, M'onet, Max Beerbohm en portrette van' Henry James, Thomas Hardy, And; Gide en George Moore. Van Francis jamim vindt men een vers, en proza is er in aïg drukt van Maurice Barrés, Paal Boorgc Joseph Conrad, Henry James, Agnes Re plier en mevrouw! Humtphry >Vard. De o biengst komt ten hate van Belg'scbe arm< :n F rankriîk» KARDINAAL MERCIER. Naar aanleiding van den vastenbrief van kardinaal Mercier richtte de gouver-tl_ neur-generaal v. Bissing een lang schrij-1(] yen tôt Z. Em. kardinaal Mercier, waarin het 'heet : Er kan, zooals van zelf spreekt, niet de minste twijfel bestaan, dat ik Uwe Eminentie nimmer zou ver-hinderen den geloovigen datgene over te brengen, hetwelk de II. Vader door' id uMen mond hun ter kennis brengen laat. 'il Maar Uwe Eminentie verdiept zich bo-;d vendien in uw herderlijk schrijven in id politieke beschouwingen, waartegen ik n een beslist protest aanteeken. Het is ge-k heel onverantwoordelijk, wanneer Uwe 3- Eminentie ongegronde verwachtingen ten n aanzien van het einde van den oorlog is opwekt; zoo releveert Uwe Em. on-■ï nauwkeurige uitingen van personen, diei ?t niets met de gebeurtenissen te maken s hebben, zeker niet als ter zake kundigen kunnen gelden. U spreekt van de moge-r- lijkheid, dat de door U gewenschte be- - sh'ssing zou kunnen verwacht worden van een verbreiding yan besiriettelijke î- ziekten. Met zulke willekeui'igheden zet Uwe Eminentie de lichtgeloovigs bevol- ? king in gevaarlijke wijze op, brengt U n haar ertoe, tegenstand te bieden aan de j besiuursuitoefening der bezetters. In het ^ bijzonder is ontoelaatbaar in Uw her- 1 clerlijk schrijven nog de zinspeling op .g een bedreiging der godsc'ienstvrijheid der n bevolking in het bezette gebied. Uwe „ Eminentie weet het beste, hoe volkom'en L_ onrechtvaardig dieze verdachtmaking is. Onder deze omstandigheden zal ik voor-taan iedere politieke daad, het aanbla- 2 zen van een vijandelijke gezind'heid te-~ geai het volkrechtelijke wettelijk gezag van de occupeefende macht gestreng ver-volgen. Wanneer ik tôt heden vergrijpen van geestelijken Uwe Eminentie in han-r den stelde veor kerkelijke disciplinaire e straffen, zoo moet ik thans daarvan af-it stand doen, want Uwe Eminentie zelf geeft het voorbeeld van wederspannig -n héid. Daarom is van uw tusschenkomst d geen gevolg te verwachten. Uwe Ewi-nentie zal mij wederom willen tegenvoe-( ren, dat ik enkele uifdrukkingen uit ' uw herderlijk schrijven heb misverstaan. Daar cergelijke uiteenzettingen geenerlei '} vfûohten dragen ben ik niet meer bc-p" reid ze opnieuw te doen plaats vinden. , Ik ben veeleer vast besloten, in de toe-lcomst niet meer te dulden, dat Uwe Eminentie misbruik maakt, van haar lioog ambt om politiek verzet te kwee-[' ken, Voor hetwelk ieder eenvoudig bur-gier tôt gerechterlijke vera-ntwoording ge-1 roepen wordt. Ik waarschuw Uwe Emi-r nente, zich niet meer met politiek in te latén. s Een priester uit het bisdom MecheJen e deelt het volgende aan een Holl. Dlad mede: e Ondanks de Duitsche maatregelen, om de verspi'eiding van het nieuwe schrij-ven tegen te gaan, heeft d'e parochiale geestelijkheid zich echter evenmin als des-tijds laten albrengen van haar trouw aan den Belgischen Primaat en den t plicht, om in de kerk en voorlezing van i. het schrijven te dloen. c Even®ls in Januari 1915 gesehicdde [. heeft de Gouverneur-Generaal dlen (Iruk-ker van het Aai'tsbisdom, die^ geen oogen-j; blik aprzeide 0m het herdterlijk schrijven ô in het licht te geven, onmididelïijk govan-gen dioen nemen. Deze maaitregel heei ^ te zijn gericht tegen het ontduiken van de censuuï, doch in werkelijkheici ' raakt t hii den inhoudl zelf van cten bisschoppe-lijken brief. De dxukker, de heer Des-sain, en enkele zijner werklieden zullen h wegens récidivé zAvaiardlsr gesîraft wor-:,t. den, dan het vorig jaar géschiedde. 3- TegeliikertijicJ heeft de Generaail-Gouver-i- neur aan Kardinaal Mercier een schrij-•- ven gericht (dat wij hierboven medtediee-len Red.). ,n" Reede tijdens zijn verblijf te Rome en !_ bij zijn terugkeer is den Kardinaal van e Duitsche zijde ondubbelzinnig te verstaan => gegeven, dat men zijn vrijmoedlig optre-Z den niet langer lijdelijk z6u yerdragen. 1- Wat thans in een eigenhamdig schrijven yan den Gouverneur-Generaal den Bél-■e gischen Primaat is beteekend1, was <jezen tt reeds cercler 0p andere -wijze medlege - - deeld. r. De Kardinaal heeft een fier antwooi'd t gezonden, waarin hij zich beroept op n zijn volkomen recht om te schrijven, ge-lijk hij deed- Hij herinnert aan het on-rechtmatige ûd' Duitsche verhouding tôt België, aan zijn recht ails herdieaiijke h overheid en burger en aan de) onjuiatheid îl d'or ook reeds vroeger door den Gouver-n neur-Generaal gemaakte opmerking, als n zou de Kardin-a'al het volk ophilsen, : eene onjuistheid, welke gebleken is in de :e " kalme en ediele houding, door de bevol-b- king van het aartsdiiocees aangenomen 1. zoowel na het Kerstmissehrijven als na ir d,e uitvaardliging van dien nieuwen her- i- derlijken brief. Vooïts verdedigt hij die ii- juistheid der in dezen laatsto gegeven o- beschouwingen, al acht hij daai'vootr dien t, Gouverneur-Generaal geen yerantwoor o- dling schuldig te zijn. n Het zou niets verrassends wezen, _ m-:"é dien tegen den Klardinaal nog ernstiger ;s miaatregelen werden genomen clan due m e- dien aanvang van Januari 1916 ^ooveel t, opschudding in df© kathoUeke wel-evli heb-p1- ben vea-ooi'zaakt. Men weet, dat ook 4o IV te geleden in Duitschland zelf zevm fcisschoppen in de gevangenisi ^ crdlea gezet. 1 1 m i* «wwrninwn i i n ■> m oumïmctaronrt. '.uv'n.jkicow GROVE BESCHDLDlfilMB Op de algemeene vergaderlng van htt Algemeei\ Necerlandsch Verbond te De* venter, hebben de inrichters er den heeï. Le.C' Meert uitgenoodigd over den Vlaam-schen stxijd te spreken. Die keus wag zeer ongelukkig, en vordert de belangeû van het A. N. V. niet. De naam van den spreker yerwekt reeds verwarring*. Ver uit de meeste Hol-landers en Belgen hebben gemeend dal het Hippolyte Meert, leeraar aan het Atheneum uit Gent, was. Abuis. De heer Meert, die te Deveniez' optrad, isl een ind'ustrieel uit Sint-Nikolaas. Hij ia w eer al een van die flaminganten, die enkel zich zelf vertegenwocrdigen eo( in België zelf niets in den pap te brolo ken hebben. Reeds in het Algemeeu H a n cl e-1 s h 1 a di had hij een onzinnigef Vîrerùiado geschreven die het Amstei'-daiaseh blad zelf terechtgewezen heeft. Diezelfde klachten heeft de heer Meer^ nu in de stad van den Peperkoek voor-gcdi-agen. Hij heeft er krasse onwaarheden verteld voor een publiek dat niets weet van Belgische toestanden. Het is zijncj zaak aanhanger te zijn van de ver -vlaamsching der Gentscho hoogeschool door den vijand, voor wien hij uit België is gevlucht, de bestuurlijka scheiding \oor te staan en in de kaart yan den Keizer te spelen. Die zaken zullen wij, later in het vaderland1, met hem regele-n. Die heer heeft nog het cynisme ver der ged.reven door op een vergadering> van vrœmdelingen het volgendo te zeggen (Wij citeeren De T e 1 e g, r a a f, lâ Maart): Al de Belgische comités zijn thans gemonopoliseerd door de Franskil-jons en met Nederlandsche, Amerikaansche en andere gelden wordt de Frangw kiljonsche propaganda meer en meer ge-vestigd en uitgobreid met de liefaadig» heid als uithangbord en schild. Tegen dit ailes zal thans een ,,volksopbeuring!" (sic) in 't leven geroepen worden. Men zal hier over wel spoedig,' hoegstens binnen eenigè weken, meer vernemen." Dit is eene formeele beschuldiging, waarop wij de aandacht roepen èn van het officieel Belgisch comiteit in Necter-1 md en van de meer dan 20 hier be-stàancle Belgische comiteitcn. Hunne eer staat hier op het spel. De heer Léo Meert worde ter ver* antwoording geroepen. Max, Léman en Iheodor. Volgens L'I ndépendanee: Duitsche bladen deelen mede, dat er no oit spraak geweest is de heer Max in vrijheid te stellen en dat hij opge-sloten blijft tôt het einde van den oor-log.Onder geene enkele voorwaarde, ver-klaren deze lieftallige bladen, kan hij vrij komen. Deze wijze waarop zij deze verklaring afkondigen getuigt van de zonderlinge neutraliteit en het inissen van aile edelo geveelens bij onze vijanden. Zij gedra-gen zich als echte barbaren. Ook heeft men nieuws over den ge-zonclheiclstoestand yan generaal Léman. Hij weerslaat w onder wel aan deze ai te lange cpslpiting1. De held yan Luik houdt zich bezig met wetenschappeli.ike stucviën, waardoor het lot wel wat cli 1 g- lijker wordt. Tevens wordt er ten stelligste verze-kerd. dat de heer -Theodor niet in vrij-hticl is gesteld, zooals men heeft be-weerd. Hij, niet zijne twee landgeno icn Zal het martelaarschap dxagen tôt het einde yan den oorlog1. BELGEN, sclirjjit en leest ons,

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.