IeJaar — N° 155 Vijf centiemen het nummer Vrijdag 17 September 1915 Voor God en Haard en Land Door Taal en Volk Abonnementsprijs vcor 60 nummers (2 muumden) bij vooraitb staling : Vf rr de soldaten : 2,60 !r. V -or de niet-soldaten - In *t land 3.50 Ir.,* bulten 't land : B.00 tr. Indien meer exemplaren van elk nummer wordtn gevraagd, wordt de abonnement»-* rfis minder. Bestuurder : ILDEFONS PEETERS. V&Mt* opstellers : M. E. BELPAIKE, L. DÜYKBES, V. VAN GBAMBEREN, B. VAN DEK SCHELDEN, Juul MLLIAERT Voor alle mededeelingen zich wenden tot : Villa MA COQUILLE, Zeedijk DEPAKKE Aankondigingen,j^ &&% tr. de tegel. — Eeklomen : 040 tr. dejVluchtelingen : 3 inlasschingen van 2 regels, 0,50 ir. regel, DE OORLOG trappelen staat, binst de temmer hem in bedwang houdt cm hem dan met den eersten zweepshg, huilend en jankend noer te smakken in een hoek van zijn hok. Het dier, in een opsnak van zijn gebreidelde macht, slaat nu en dan zijn klauwen ten bloede tegen de ijzeren afsluiting, om later dan grollend zich neer te ieg^n. Dat het duitsche leger in zulkdanigen toestand verkeert, kan blijken uit den wanhopigen uitval dien het deed in Argonne. Het heeft thans de nutteloosheid ingezien van alle verder opdringen, want jongste berichten melden dat in den Elzas achterwaarts zijne verdedigingslinie, het duitsche leger order hoeft gegeven aan alle landbouwers hunne vruchten te vernielen op de hellingen. Daar worden nu met der haast sterke verschansingen opgericht. Hetgeen meer te beduiden heeft dan een offensief. In den Balkan. Het bezcek van den duitschen hertog van Mecklemhurg aan den Sultan ven Turkye mag vrijwel aanzien worden als de belangrijkste gebeurtenis die zich voordeed in de laatste dagen. Immers deze duitsche onderhandelaar verloofde eerst tien dagen te Sofia en moge-. Ijjkwel zullon zijno bezoeken aan den Koning Ferdinand geen piezierbezoekjes zijn geweest. Reeds gewaagt men van het hernomen der onderhandelingen tusschen Bulgarie ~«~.w&~™.. enTurkeye die zouden leiden tot het zoo Galicië. — Onze achtervolging hoimt aau. I berucht Turksch-bulgaarsch akkoord. De De vijard trekt terug de Sereth overy Ten j duitscho gezant zal. te Constantinopel den- aau Monseigneur Mann is onze eerbied ee weleer weer te voorschijn, en met onweer- t n* ,£u- j .. j .,. / \ , m, . ? gelukwenschen aanbieden, staaobaren geestdrift, stond gansch België i recht, zijn goed en bloed prijsgevend, voor zijn vrijheid, voor het Recht. Di t was de eerste drang van een heerljjk \ instinct. Na dertien maanden, duurt de oor " Wij beleven een kritisch oogenblik. De al te eroote hoop die we.in het Russische leger hadden gesteld, werd eerst niet verwezenlijkt. We volgden het in zijn zegevierenden opmarsen, eerst in Oost-Pruisen, later, en met nog meer spanning, in Galicië. Het veroverde de engten in de Karpaten, in Bukovina. Wfl zagen het reeds in de pleinen van Hongarie naar Weenen oprukken. We spraken over zijn optocht door Silesie, naar Berlijn. Eenige maanden nadien, was het Russisch leger terug geslagen op eigen bodem.De uiterste Zuidelijke vleugel die alleen nog een gedeelte van Galicië bezette, was nu ook terug- \ voorraad gedreven. En zco goed als heel Russisch Polen was door het vijandelijk leger bezet. En niettegenstaande de jongste Russische zegepralen zijn sommigen onder ons nog teneer geslagen. Maar zóó onzinnig onze hoop was, Z9Ù zijne onwankelbare trouw aan zijn koning Î en zijn haat voorden vijand lucht te geven ; j een volk dat, door smart en verdrukking, 't onzinnig is thans hun teleurstalling,hun neerzijne eigen waarde heeft leeren kennen, en j slachtigheid. zonder aarzelen of sond8r praal een hoog voorbeeld geeft aan de wereld. Het verleden heeft immers bewezen dat we erger toestanden beleefden en te boven kwa- De Oorlog een Zegen ? Dikwijls heb ik na£ dacht op de beteeke- I nis van dezen oorlog, die zoo lang duurt en j zoo zwaar weegt op ons vaderland; zwaarder en langer dan ooit iemand in zijne meest pessimistische buien zich had kunnen voorstellen. Volledig is de ramp geweest ; ons land kende de ergste gruwelen : verwoesting en uitbranding zijner steden, vermoording van burgeis, van vrouwea en kinderen ; het zag zyne jeugd sneuvelen en zijne kunstj chatten vernieH worden ; het woonde de ondergang bij van zijn handel en nijverheid, 't verdwijnen van zijn welvaart; het kende honger, koude en ellende, verdrukking en vervolging onder de hatelijkste dwingelandij, die van een trotschen, barschen, overweldiger. En wie weet wat het nog te verduren iieeft ? Ons land dat reeds zoovele bittere tijden beleefde, doorworstelt nu de smartelijkste, meest tragische dagen van gansch zijne geschiedenis. Dé menigvuldige oorlogen die het in verleden eeuwen verscheurden, ja zelfs zijn bloedige strijd tegen 't Spaansch geweld, halen het niet bij zijn tegenwoordig lijden. Dj verlossing zai het arm, naakt en ontredderd laten. Jaren zal het wellicht noodig hebben om zijne wonden te heelen, en misschien zullen de iidteekens er van nooit verdwijnen. Ja, dat is zoo. En toch heeft die ontzettende ramp haar goed in, toch zal zij worden een zegen voor ons volk en ook voor de wereld. Hard en paradoxaal klinkt dat gezeg ie misschien, en toch is het zoo : deze oorlog niettegenstaande, 'k zou bijna moeten neggen ôm al het bloed, dat hij kostte, aide tranen die hij deed vloeien, al de puinen die hij ophoopte, behelst een zegen voor ons in 't bijzonder, en voor 't menschdom in 't algemeen. Want niet waar is het dat een volk geil urigen voorspoed noodig heeft om tot volle ontduiking te komen, gelijk het niet waar is dat de eenling enkel door welstand en geluk sijrje hoogste uitdrukking kan bereiken. Ons land gedijdde in welvaart en rijkdom ; het ging vooruit op alle gebieden van 't menschelijk vernuft, en hield eervol zijne plaats tusschen de meest begunstigde landen. Maar, naarmate zijn stoffelijk welzijn klom, scheen zijne moreele vlucht gekortwiekt te zijn, zijn zieleleven beneveld. België genoot al meer en meer het weltevreden geluk van hen die wel gespijsd, gekleed en gehuisvest ziji, en wier ideaal niet yeel verder strekt; middelmatig geluk, burgerlijk ideaal. Het had zijne vroegere degelijke deugden van eenvoudigheid, strenge eerlijkheid en diepe godsvrucht bijna verleerd ; het had ook zijne fierheid verloren, want het liet aan vreemdelingen de zorg over, om zijne vrijheid en zijn bodem te verdedigen. Zijn doel was geworden — al was het onbewust — geld en goed, weelde en zingenot. Maar ziet, daar brak de moordende Sform f 1rs, en eensklaps kwam de heldenmoed van J log nog even hardnekkig, maar toch neerdrukkend door zijne langdurige eentonigheid. Men kon verslapping en mismoed vreezen bij een volk, gewoon aan gemakzucht. Wat zien wfj integendeel ? Van den eenen kant een leger dat al langer hoe meer 't besef van zijne kracht en van zijn goed recht krijgt, en vast besloten is dat recht te doen handhaven ; een leger dat geen stap meer achteruit zal wijken ; dat geleerd hseft ten koste van zijn bloed, wat het is te strijden voor het vaderland, en hoe duurbaar de bloedig gedrenkte vadergrond wordt. Daarnevens een volk, dat gebukt gaat onder dv/ang en uitbuiting, maar niet geknakt is, maar fier kop houdt aan zijne beulen, en geene gelegenheid laat voorbijgaan om, trots boet, gevangenis ot dood, Door taaien wil en arbeid zal dat volk zijne vernielde steden heropbouwen en zijn verloren welstand terugvinden. Maar 't bloed zijner helden, zijner martelaren, zal de heerlijke bloemen van fiere vaderlandsliefde, van toewijding aan hoogere idealen weelderig doen opengaan. Voor zichzelf heeft het veroverd de onafhankeli]kheid,'t vrij-worden van alle voogdij, altijd vernederend, altijd gevaarlijk. En aan de wereld, die den weg opging van aanbidding der stoffelijke kracht, der macht van 't geld, heeft het gegeven 't schouwspel van een klein, op de wereldkaart bijna onbespeurbaar land, dat tegen het machtigste der Rijken opstond, om het .geschonden recht te wreken, om tegen de ongerechtigheid stand te houden. Bij dat gebaar doorvoer de gansche wereld eene trilling van bewondering voor den heldenmoed van 't weerlooze slachtoffer, van aischuw voor de lafheid van den aanval ; eene trilling, waarvan de gevolgen onuitwischbaar zullen zijn. Gelijk elke diepe ontroering haar spoor achteilaat in de ziel van den eenling, zoo ook laat elke edele gebeurtenis haar spoor in het leven der wereld. Zooals het bloed der martelaren het zaad van christelijke liefde, van geloof en hoop deed opschieten in nooit meer uit te roeien groeikracht, zoo zal België's bloed in de wereld doen groeien en bloeien het ideaal, den eerbied voor de gerechtigheid, de verachting voor hare schenders. België 's martelie zal 't rijk der gerechtigheid voorbereiden. Zoo heeft, ons land door dezen oorlog,moreeIe grootheid voor zichzelf veroverd en eene hooge les aan 't menschdom gegeven. Welk ander land heeft dat in dezelfde maat gedaan? En mocht ik dan niet spreken van een zegen? L. Duykers. MONSEIGNEUR MARINES In La Croix van vóór vijf dagen, wanneer er spraak was van de benoeming van het hoofd van de almoezenierie van het Italiaansche leger, door Z. H. den Paus met don titel van " episcopus castrensis " vereerd, werd op gewezen dat eene gelijkaardige benoeming in hei Belgisch Leger zou gedaan worden, Z. E. H. Jan Marin is, Afgevaardigde van Zijne Eminentie Kardinaal Mercier en de, andere bisschoppen van België, in het leger als hoofd van den almoezeniersdienst aangesteld, is door Zijne Heiligheid den Paus tot de waardigheid van " Apostolisch Protonotaris " (Protonotarius ApostoÜcus ad instar partieipantjum,) verheven. Dit nieuws kwam ons toe sedert meer dan I4 dagen ; wij eerbiedigden de toen uitgedrukte begeerte het niet ruchtbaar te maken tot het officieej-werd. Nu andere bladen dit meed eel en, wordt zwijgen overbodig. Ham, met- Ito geloof ! Wij tellen ons onder zijne talrijke vrienden die met genoegen deze tijding vernemen en j men. Hadden out de bladen, zoo wat een jaar ; geleden,alles moeten vertellen wat er gaande ; was, lieve Hemel 1 onze moed ware in onze j schoenen gezonken. Het vijandelijk leger { trok zegevierend Rusland binnen tot De forten van Namen, gesteund door een rechtervleugel, het Fransche leger, een linker vleugel, het Engelsen leger, vormden een driehoek tusschen Maas en Samber, die volgens deskundigen onineembaar was. En in enkele dagen,in enkele uren was het bevriende leger zoo uiteengerukt, dat we toen we den toestand vernamen, met verstomming waren gestagen. Daags te voren meldden ons de bladen dat ons leger stand hield in den driehoek ; daags nadien leerden we uit de officieele verslagen, dat het de grenzen in Frankrijk bezette. Ik herinner me nog dat ik toen berekende hoeveel kilometers e-ns leger binnen een korten tijd had afgelegd. Het getal was zoo groot, dat ik vroeger nooit hadde geloofd, dat een terugtrekkend leger zoo vlug kon bewegen, Daarbij was het Engelsch leger, dat geen bevel tot aftocht had ontvangen, in gevaar van omsingeld of afgesneden te worden. Het Duitsche leger volgde onze legers op met een wonderbare snelheid. Ontzaggelijke regimenten van Duitsche ruiters volgden het op de hielen. Een oogenblik kwam er ontspanning. De bevriende legers hadden post hervat op de Aisne, een oninneembare stelling. We ademden ! En toch kwam weer de tijJing als een donderslag. Generaal Joffre blies den aftocht. Het Engelsch leger wist slechts ten prijze van ontzaglijke verliezen uit de klauwen van het Duitsche ieger te ontsnappen. In Parijs moeten de geruchten van hetDuitsch invallen !e leger hebben weerklonken. Het Fransche Gouvernement met de vluchtende bevolking verliet de hoofdstad. De Duitsche keizerlijke trein stond onder stoom om den keizer naar den Louvre te voeren. Wjj waren op den boord van den afgrond. Joffre behield zijn koelbloedigheid; hij had betrouwen.De Fransche reservetroepen hadden hem niet kunnen bereiken. Hjj ging met zijn leger tot hen. Al de « bussen » werden in Parijs opgeëischt om de reservetroepen te brengen daar op de plaats waar hij ze noodig had. Maar dan ! Het uur voor den aanval v/as geslagen ; met een leger, op zijn minst een derde kleiner in getal, sloeg hij het Duitsche leger in walsorde terug tot aan de Aisne. Het wonder was volbracht. Aan u, die aarzelt, aan u, die twijfelt, aan u wiens hoofd het gevoel niet bemeesteren kan, die leeft van en volgens de indrukken, die tiert op gevoel, aan u vraag ik me{ kalmen kop : was de toestand een jaar geleden niet hachelijker dan thans ? De verbondene legers bemeesterden den toestand ; ze drongen hunnen wil op aan den vijand. Menschen van \ klein geloof, die ge zijt, zegt me : welk is de reden waarom de Russische legers thans de& toestand niet gansch zouden bemeesteren. Zooals het betrekkelijke kleine Engelsche leger een jaar geleden uit de klauwen van den vijand ontsnapte zoo is geheel het Rus! sisch leger, in een bewonderenswaardjgen I aftocht aan de sluw beraamde omtrekkende - bewegingen van het Duitsche leger ontkoi men. We hoopten een oogenbljk dat het Russisch ieger zou stand houden op de Weicfasei (Vistula) zooals we gehoopt hadden dat Joffre zou staan op de Aisne. We hoopten dat het zou volhouden op den Niémen, De Groot-Hertog blaast den aftocht. De reserve-troepen, twee millioen in voorbereiding konnen niet toekomen, hij trok met zijn leger tot hen, de Joffre uit het Oosten.De vijand wilde hem dwinges tot den strijd. Hij aanvaardde hem niet; hjj wachtte het gunstig oogenblik om ziin wil aan OuitsehJand op te & h£%en - Dat *s°otlog. Zijn wil zal hij uitvoe» 1 ren door jtanonnen en oommen. Japan heeft beslist zijn voortbrengt te vermenigvuldigen. Rusland is onuitputtelijk in manschappen ; Japan wordt onuitputtelijk In schiét- aanval De Tzar zal den blazen, wanneer hij het oogenblik gepast vindt. Is dit oogenblik nu misschien reeds gekomen ? Op het Öosterlijk front zal luj de moeilijkheden bemeesteren zooals Joffre ze in het Westen bemeesterde, niet zoo vlug misschien, maar bemeesteren zal hij ze. Wij vertouwen 1 Mannen van klein geloof, kijkt terug naar het Westen, ge zult gelooven in het Oosten i DrVan de Perre. Volksvertegenwoordiger. Laatste Berichten BELG. GR.HKW. 15 SEPT. Kalme nacht en morgen; geschut I in de achternoen van 15 de'zer. • I BELANGRIJK RUSSISCH SUCCES : I 13.495 duitsche krijgsgevangenen. 7 kanonnen en 30 mitrailleuzen buit gemaakt. Petrograd, 14 Sept. 22 u. De vijandelijke drukking duurt voort van \ af Pikstmeerm tot Dvinsk. Hevige aanvallen f bij Meiszagola. Op 't front Orany-Kossowo \ vordert de vijand langzaam. Wij kwamen er 5 toe de vijandelijke ruiterij te doen wijken aan p de samenvloeiing van de Touria en de Pri\ pet. Bij Zwtedje trokken wij de Gorynia over l en maken vorderingen. Een geheel bataljon £ toerd krygsgevangen gmomen.Wi] vielen nan i met goed gevolg ten westen Klevau.By Oles\ zwa kwam het tot een bloedig sarnentreffen. 1 1.300 krijgsgevangenen vielen in onze han't' den. In de streek Rydemil en Rostokz wordt | de vijand met zware verliezen opgejaagd g niettegenstaande hij op andere plaatsen 1 tegenaanvallen beproefde. 2000 soldatev en 2o officieren werden gevangen genomen. Meer Zuidwaarts, joegen we den vijand voor ons uit. 7,300 soldatenen 140 officiers mei 1 kanon van zwaar kaliber, 6 stuks veld geschut, 26 mitraljeuzen, werden omsingeld en moesten zich overgeven. Westen Tarnopol wordt hevig gevochten. Bij Juzephowka en Ozwinaez vielen 2,7oo soldaten, 35 officieren en 4 mitraljeuzen in onze handen. Hot getal Duitsche krijgsgevangenen gemaakt tusschen 30 ©ogst en 12 September bereikt de veertig duizend. OP DEN YZER AANHOUDEND BOMBARDEMENT Nog steeds houdt het beschieten aan. Nog immer ook is de omstreek van Diksmuide het meest beoogde doel. En gister werd de werkkracht van de vijandelijke artillerie voor heteerst met zekere hevigheid waargenomen op den ijzerenweg, die in Oktober 1914 de dam geweest is tegen de duitsche overweldiging. Doch ons geschut laat het zich zoo maar niet welgevallen,Slag op slag krijgt de Duitsch weer wat hij ons gaf en een toemaatje daarbij. Gisteren werden achter en omtrent Diksmuide verschillige duitsche loopgrachten te onderste boven geschoten. Bijna onmerkbaar breidt het geschut zich uit tot Steenstraete toe. Dit duurt nu reeds weken aan een stuk, zonder ophouden, zonder verpoozing. Waar moet al dit munitjeverschieten riaar toe ? . j OP HET FRANSCH FRONT J - Qver eene maand is het stelselmatig beI schieten door de fransche artillerie, van de ! duitsche loopgrachten begonnen en dag in, dag uit, met dezelfde hardnekkigheid volgehouden gebleven. Geregeld hebben fransche vliegvlooten alle bijsonderste verkeerpunten van het duitsche -front gebombardeerd. In Artois, Argonne en de Vogezen werd de meeste bedrijvigheid waargenomen. De uitslagen worden met den dag tastelijker, in dien zin, dat het duitsche leger er toe gedwongen werd, om de methodische vernieling van zijn schansen te voorkomen, handelend op te treden in Argonne. Het jongstleden offensief van den Kronprinz, dat zoo deerlijk mislukte, moet, alles wel overwogen, niet aanzien worden als een beredeneerd en vastgesteld oprukken, maar veeleer als een opgedrongen poging om hun benarden toestand in Argonne te verruimen. De mislukking kan volstaan om aan te tronen dat het fransche front tegen alles bestand is. De fransche aandurende beschieting kan aanzien worden als eene tergende uitdaging. Het komt me voor dat het duitsche le^er thans wonderwel gelijkt aan een opgesloten leeuw, die weg en weer te keiijk wel order gekregen hebben de zaken te bespoedigen en zfin bezoek zal ook wel dit doel moeten afwerpen: de Turken wat op te monteren in afwachting van de aankomst van een duitsch leger te Constantinopel. Het wordt bevestigd dat do hertog voor verschillige mülioenen in goud me1zich meedraagt. Zwarte Zee Een groot vijandelijk" stoomschip werd door de Russische torpedobooten in den grond geboerd. HET MUNITIE VBAAGSTÜK IN RUSLAND OPGELOST Sedei t drie, vier dagen komt geregeld in de Russische ambtelijke berichten de melding voor: dat de vijandelijke artillerie doelmatig werd beschoten of tot zwijgen gebracht. Kan dit niet gelden als een teeken dat de munitiekrisis, die de overwegende oorzaak is geweest van den Russischen aftoeht,than$ op haar einde naakt ? We mogen het wel aannemen, daar sedert een tijd alle fabrieken in Rusland zich hebhen toegelegd op de muoitievervaardiging. Dag en nacht werd er gewerkt, zoodanig en zooveel dat hu een keering in de operaties te verwachten is. Het artillerieverbruik wordt met den dag ontzagwekkend. Zoo werden tegen de Russische vesting Qssowietz niet minder dan 400,000 granaten van alle slag geslingerd. Wat moet er niet bezwijken onder zulk geweld ? NOG NOVO-GHEORGIESK Alvorens de vesting aan den vijand overgeleverd werd, had ei eene gebeurtenis plaats, die heel ue bezetting ten hoogste ontroerde. Daar men de vaandels aan den vijand niet prijsgeven wilde, werden de vliegers belast 's lands zinnebeelden naar 't groot hoofdkwartier te dragen. Acht vliegtuigen stegen de lucht in, niettegenstaande eeD dikken mist, beschoten langs alle kanten, maar veilig de' vaandels en de kostbaarste documenten meenemend. Hunne vaart richtend op hun kompas kwamen allen behouden te Brest-Litowsk toe, eenige uren voor de aftocht begon 1 DE VERLIEZEN OP ZEE Op einde Juli bedroegen de wederzijdsche verliezen van de koopvaardyvlooten der in oorlog zijnde landen : Duitschland. 521 Schepeu met I.H3.298 tonOostenrijk 75 » » 254282 Turkije56 » »Ï&508 Engeland 476 » »98O.773 Frankrijk, Rusland, België 82 > 128.177 De neutrale landen verloren 419 schenen met 593.820 ton.F Gelijk men zien kan,heeft de Duitsche zeeschuimerij maar heel povertjes gewerkt,

Er is geen OCR tekst voor deze krant.