1- ^aar — N° 160 Vijf centiemen het nummer i^ytnuut^^t/cesjade 'wmmÊmmkssjmmmmv II Mm» n i n m " i fi I.- -•■■^a*tt*i*B!emma6»ei<*eN*eMeee*»*k jjonderdag 23 September 1915 De Belgische Standaard noor Taml en Folk Voor God eu Haard ai* Land 4focnneni<?nt?prys vcor 50 nmDZBera {<? arâHd^n) bii vooroitbttiling : Voor dû solcîatan : 2,60 tr. Vior de niet-fsoldaten — In 't l*i»d 3.50 tr. ; bniten 't (and : S.00 te. indien œeer eiemplaren van e!ic nummer worden gevraagd, wordt de abonnetnenU- Be*tutarder : ' ILDEFQNS PEETERS. opstellers : M. E. BELPAIRE, L. DTJTKjBBS, V. VAN GBAMBEREN, B. VAN DEB BCHELDEN, Juul FILLIAEKT Voor aile mededeelingen zich wenden tôt : Villa MA COQUILLE, Zeedijk 0E PARUE, iankondigingen ; o.aj fr. de regel. — Rekîamen : 0.40 Ér. de regel. Vlnchteliagen s $ inlassebingen van a regeis* 0,^0 h*. De Christene arbeiderstand in de toekomst De waarheid is één en eeuwig : de oorlog bracht daaraan geene verandering. Dus blijft het vast staan dat eene doelmatige organisa-tie van den arbeiderstand naar internationali-seering moet Btroven. Van een anderen kant staat het even vast dat wij enkei verbonden kunr.cn vormen met die vereenigioger welke op denzelfden cbris-ten grondslag gegrondvest zijn als de onze. Deze oorlog. leerde ons dat de Duitsche organisatiën eene gansch andere opvatting hebben over zedenleer dan wij ; daarenboven hebben de Duitsche gruwclen een zoo diepe kloof tusschen onzen arbeiderstand en den Duitschen gegraven dat er in de verste toekomst aan geen samengaan met hen meer valt te denken. Wij zullen dus.onmiddel'ljk na den oorlog, naar andere kanten uitziee om de christene .internationale van den arbeid te vormen. Over de grondwet dier internationale zijn wij bet eens ; zQ werd nesrgelpgrd in de wereld-beroemde Encycliek van Léo XIII, « Rerutn Novarum ». Zoo we nu afscheurei van Duitschland, zuiien wij dan niet alleen staan en den Belgi-seben arbeidei stand tôt zwakheid veroordee-len ? Om die vraag te beantwoorden hoeft men te weten dat Duitschland en België, de kern ullmaakten van de Christene Internationale. Buitea die îanden waren er enkele Hollandsche en Zwitserschc Vereenigingen die waren toe-getrcdfen. De Christene Internationale aldus opgericht, was ia hare eerste levensjaren. De banden tusschen die inrichtingexi ge-smeed, waren geldeljjk en zedelijk nog heel broos. Ik kan mij heel goed voorstellen dat Belgie eene nieuwe Internationale zou tôt stand brengen en Duitschland byoa gansch afzon-,deren in de wereld. Werpen wg een blik op de ianden waar er eenebalacgrijke nijverheidsbevolking bestaat. Holland : Het overgroot getal werklieden-organisatiën weigerdenhalstarrig metDuitsch-lar«d aa-i te sluiten ; om lat de levenskrachtige vereenigisgen van Duitschland interconfes-sioneel waren : 't is te zeggen dat zy katho-liek«n en protestanten in bun school opea-men. Dat princiep wilden de Holiaûders niet erkenuen. Metdien inwendipen strtid hebben wj) niets te maken en wij zullen dus heel gemakkelijk met de Hollanders een verbond kunnen sluiten.Frankryk: Dekatholiekeorganiseering vaa den arbeiderstand iser nogniet heel verge-vorderd.Toch richtten de Fransche katholieken sociale weken in die goed lukten ; reeds eenige Tereenigingen, namelijk van bedienden, sf oorwegagenten, bakkers enz. kwamen ei tôt stand : het zaad is geworpen. Er zal die-nen gewerkt te worden om iets sterk tôt stand te brengen ;maar 't kan toch' nog gaan. Belgie 's voorbeeld was hun en zal hun nog leerrijk zijn. Engdand en Amerîka : De arbeiders-ver-eeningingen zijn er sterk en doordrongen van neutralen geest. Neutraliteit bl^ft altgd eene utopie : dt evolutie dier Vereenigingen in de laats1 e ja-reo moet aan vele katholieken de oogen hebben f^eopend. Daar moet eene katholieke en sociale actie komen en zoo zij er komt,en ko-meu zal zij er, dan zal ze zeker DÎet by de Duit schers ter schole gaan. Canada : is vol bewonderiiig voor oazee haldenmoed schryft eien ons, en stelde zieb voor d2 Belgische organisatie in hunland te vei'wezenlyken. Spanje : Ja, wat zal Spanje doen ? Daar waren in de laatstc tijden, kloeke sociale wer-kers en reeds een heele beweging hadden zi] in het land tôt stand gebrfc';t. "Wij ontkenner niet dat die werkers met bewondering ueer-zagen op Duitschland : veel leerden zij van hen ; doch van een atideren kant spraken zij met niet min lof van de Belgische sociale actie en oordeelden dat deze beter zou kunnen hun volk aangepast worden. Dat land valt nog le bewerken in onzen zin, dat zullen we. Italie : Schoon was de leering der christen Démocratie uiteengesteld door Toniolo : Tydschriften en bladen en sociale vereeni-gingen hebben die leering verspreid : er waren er misschien te veel die in de hoogero sphe-,ren der théorie bleven zweveo, te veftl ver-deeldheid was er rond Murn's werking. Toch zai er van dat ailes wel wat ten rechta k< mea bij de. christent» werklieden too er s ciale werkers gevonden worden om den oogst in te halen. Ounoodig te zeggen dat Italie, onze bondgenoot, met ons zal samengaan. Zwitserland: Hier 00k vond de Encyclisk «Rerum Novatum» groote bewonderaars; Ve-recnlgingeu werden gesticht om de maat-schapp^ Van de grondbegmsels te doordrin-gen. Ik weet niet of buiten de Textielbewer-kers er vele christene arbeidsorganisatiën tôt stand kwamen. De eigenaardige samenstel-ling der bevolking maakt het raoeiiijk te oor-deelen aan welke zijda Zwitstrland zich zou i scharen. Krachtdadadig werken zou er toch vruchten kunnen diagen. Bîijft dan A'oorwe-gen, Zweden, Denm&rken. Ik hoorde zeggen dat die Ianden mildelijk gaveu voor de be-prcefde arbeidersfamilien van Belgie; betee-kent dat meer dan medelgdeii voor een diep-beproefd land? Ik weet bet niet; misschien zal het moeilyk vallen in die lauden eene cluistenearbeidersorganisatie op te trekken ter oorzake van het godsdienstverschil. Nu hebben we de ronde gedaan van Euro-pa en Amerika, ten minste van die larden waarer in de eerste tijden kan aan gedacht worden een christene arbeiderstand te orga-aiseeren.Hat meerendeel der Ianden zal dus aan onze zijde staan en dus is een Internationale, zonder Duitschland, te verwezenlijken; doch er mag na den oorlog, geen tijd verloren worden. Duitschland afzonderen, vermits van-daar al die gruwelen ons toekwamon, — een sterken arbeiderstand, buiten Duitschland, in 't leven roepen en ontwikkellen, dat is het werk dat zieh aan aile Sociale Werkers op-dringt. F.v.d.B. Het 42 c. m. Eanon Eerst werd aan 't bestaan van dit kano getwijfsid, thans isalle twijfel uit te sluiten, H.eronder eenige inlichtingen over dit 20 berucht geworden kanon. Voor de bediening van 't kanon zijn twe h ■ rd niar. noodig. Het monteeren neem 25 >->' 26 uren in beslag. Het stuk geschu ui'. niet mi fier dan 172- deelen. He kanon «veegt 88.750 kil. De fondaties waaro] bet kanon werkt he!ibe<i 8 m ters dikte en d bovenste plaat cimeut, arduin of zoo iets raoet een weerstandskracht hebben voo 37.500 kgr. Voor het transport van éen kanoi zijn twaalf spoorwagens noodig. De kanonniers-bedieners werken met oor, oo»-- en mondkleppen. Wanneer het scho afgaat dan moeten allen platliggen, want d( winiverplaatsing is zoo geweldig dat to 4 kilm. in 't ronde, aile ruiten springen. Het geschut wordt op 300 meters afstan< met electïieschen stroom afgevuurd. D< obns weegt door de 400 kilogr. en meet mee: dan een meter in de lengte. Elk schot kos 11.000 mark. De draagwijdte is gemiddelc 25 kilometers. WAT HET FRAMSCK LEGER VERBRUIR-Hieronder is enkel spraak van de voedinf De Iransche soldaat krijgt huiditr van ailes • Men rekent dat 2,5oo wagons dagelijks noc dig zija om de levcnsmiddelen op het front 1 brengen. Indie: deze wagons éen trei | moesten uitmak n, clan 1 u de trein 2o kilo metf ra lani=; zijn en honderd locomotieve ; waran noodig om den trein in beweging t houden. i Doch hierin zijn niet begrepen de 6.000 05 S san die dagelijks geslacht worden. Indie: deze dieren op rang moesten voorbiitrek ken, dan had men eene kolom ossen van een lengte van 4 kilometors. En dan nog komen allerhande levensmid delen in aanmerking die maar in buitenge wone omstandig-heden uitg-edeeldworden. ZET EM ZEISEl Wat i s oorlog voeren ? Torens en daken neêrhalen en puinen op-richten. ■ Wate OPEN BRIEVEN xvii Heeft de wereld ooit een omwoeling gekend gelijk de nu heerschende ? Aile volkeren duoreen geworpen, aile naiio-naliteiten geschokt of aan 't herworden, de meest tegenstrijdige beginselen in verzoenirig gebracht, of ten minste een-drachtig strevend in 't zelfde gelid. Het ; katholieke België in bondgenootschap met het anti-klerikale Frankrijk, 't protestansche Engeland en 't orthodoxe • Rusland ; Duitschland, zijn vroegere kerkvervolging vergeten, aanspraak ma-; kend op monopooi van Katholicism, ge-: steund door de aloude zoogezegd katho-! lieke monarchie van Oostenrijk en diens | even ouden vijand : dén Turk, enz. enz. ! Met reden inocht men deze wereidom-: wenteling een paradoxalen ooriog noe-men. Tôt aan de zwerftochten der bar. baren — Hunnen en Wandalen — moet men in de geschiedenis opklimmen om tôt 2uik reusachtig dooreengooien van verschillende eismenten te komen. De wereld slacht een draaikolk van dwar-| relend water, bruisend en schuimend, ; en 't 00g belettend, door zijne diepte : heen, tôt aan den bodem te peiien. En ; weer komt mij een evangelisch verhaal voor den geest : de beschrijving van 't bad van Bethsaïda, waar talrijke zie-ken, kreupelen en manken lagen, op den loer tegen den tijd dat een Engel, in 't water dalend, het in roering bracht. En de eerste die, daarna, in 't bad neer-kwam, was geneaen van welké kwaal ook. — Is het nu 00k een geest Gods die de gistende elementen van 't wereld-bestaan in roering brengt, om eruit los te lokken al de geestelijke krachten van geloof aan 't onzichtbare, toewijding aan 't zedelijke,zelfvergeten, opoffering, liefde in een woord onder al haar dut-zende vormen ? En de wij 1 liefde nood-zakelijk vrede, blijdschap, schoonheid moet baren, zal het menschdom, dalend in het koele bad van herleving en herboring, er weer uit opstijgen in 't blinkend gewaad van reinheid en glorie ? — Dat is het geheim van God, maar wij mogen het verhopen. 18 Sept. 1915. M. E, Belpairc, ~~ In den Balkan Men heeft ongelyk zich nog illusies t maken over het goed verioop van de onder handelingen. Feitelijk is de loestand afge teekond. Bulgarie is openlijk Duitschgeziad Dit blîjkt door den voetstap van de opposi tiepartijen bij den Koning. De leiders de oppositie zgu tegen Duitschland. Het feit da zjj een gehoor aangevraagd hebben bewijs dat de hooge meening tegen den Vierbon* is gekant. De prins vau Mecklemburg, di naar den Sultan heenreisde, is te Sofia teru] en is de gasi van Kcning Ferdinand. We wordt nu ferzekerd dat de krachtdadigi houding van Rumenië, Oostenrjjk heeft ver plicht zijne troepen van de Servisch-Ru meensche grens terug te trekken maar ofïjcleël wordt nog niats bevestigd ei ■w afc niet officiefil is in den Balkan moet onde voorbehoud aanvaard worden. En eindelijl is de stemming in Griekenland ook misnoegt over de laatste poging van den Vierbond t< S ifla, — poging die nieuwe voorstellen aar Bulgarie beoogde — omdat Griekenland ovei die poging niet werd ingeheht. Geraakt maai wijs uit dien warboel ! ' mwws» frurnùUfi&rt t De Verwikkelingen in de Vereenigde Statei 't Is ailes weerom uitgedoofd als ee strooien Tuurtie. Geen spoor meer in d Fransche pers over de onvermijdelijke g< volgen van Dumba's en Bei nstorff's daac Maar er is meer. De terugroeping van Dumfc wordt twijfelbaar als men ingaat dat Dumb nu zelf aan 't protesteeren gaat I en bericl: wordt dat Bernsforff en Lansing tôt ee akkoord kwamen, dat binnen de I4 dage zal openbaar gemaakt worden ! I Intussche onderhandelen de Engelsch-Fransche bat kiers met de Amerikaansche over een oor logsleening, en 't schijnt dat tôt nog toc aile wel van stapel loopt. DE OORLOG Laatste Beriohten BELGISCH FRONT Belg. Hkw. 20 Sept. 19 u. Zwak Artillerie-geschut. We dreven werklieden bij Terstilte uiteen, en ver-nielden een Duitschen observatiepost. • Artillerie-gevacbten op gansch het Franscb front I Parijs, 21 Sept. 15. | Voortdurend kanongeschut ten noorden • ATECHT. Vlagen projectielen werden op de : vijandeliike lichtir.gen geworpen, i Voor Beauvraignes ten. zuiden Roye hevig geweervuur gepaard gaacde mat grenadea ! gevechten Dommeowerpen, We bezetton den rechteroever van het KANAAL DER AISNE : bii Sapigneul. Aile vijandeliike aanvallen ble-vruchteloos.In CHAMPAGNE hevige beschieting van Mourmelon. In de Vogezen kanongeschut en bommengevecht. Een orner bestuurbare ballons bombar-deerde de sphtsingweg van AM AGNE ten Oosten RETHEL. : Hevige gevechten op 'tRussische fron' | Wisselende kanaeti — 70,000 krijgs igevangenen in éen maand. Petrograd 20-9-I5. i Hevig kanoDgeschut op de Ecltau ; ronc Riga hebben wij een brug doen springen of de Aa, Noord-westwaarts Mitau. Zuid-Westwaarts llloukst heroverdeu wi onze verlorene loopgrachten bij de hoisted< Siderm. Zuid-Westwaarts Dvinsk in d< Imoerassige streek, wprdt hevig gestreden.Dc vijand werd uit drie dorpen ver Ireven. Op de Villa (rond Vilna) worden bloedig« gevechten geleverd om 't bezit van de rivier-stelling. De groote spoorweg wordt insgelijkî hettig betwist. | In de streek Rojitea heeft onze ruiterij de | Oostenrijksche troepen uiteengesabeld ; nj een achtervolging van 4 kilometers botste ze op een afdeeling Oostenrijksche ruiterij, deat werd uiteengedreven. In deza beide gevechten vielen 700 solda- Iten in onze handen, een bevoorradingstrein, tien keukens en een muziek. Op het Zuiderfront worden steeds ge-! lukkige gevechten geleverd. De vijand wordt immer verder opgejaagd. Bevestiging der Russische overwinning. Niettegcnstaande de logenstraffing van het Oostenrijksch hoogbevsl verklaart de Russische grootstaf dat sedert halverwege Oog3l tôt begin September het getal Duitsch-Oos-tenrijksche krijgsgevangen stijgt tôt 70.000 man.Eeu groot gedeelte dezer mannen waren gansch uitgeput. OP DEN YZER Onze lezers hebben, hier zelf, het zoo kra-ni? briefje kunnen lezen van een soldaat, dat op zoo'n voelende wijze het algemeen gedacht weergeeft. Hoe lang zal 't nog duren op dezen Yzer-stroom. Dat het vonr orze jong^ns vervelend wordt, dat ze erbij gapen eeuwig en ervig die-zelfde loopgrachten te zien. diezelfde zakken zand, diezelfde vlakte, met daarboven diezelfde sarrende schuifeling van shrapnell8 en obussen, kunnen wij weigelooven. Niets dat meer tegen de borst stoot dan eentonigheid. En nochtans ze voelen hen njoedig, ze weten hen sterk en ze zijn bewust dat achter hen staat de overwegende materieele kracht van kanonnen. Watwacht men om vooruit? Dat weet het hoogbevel alleen en daar naar moeten we ons schikken. En het moge zoo lang duren als 'twil, een dingen staat vast,'t is dat de haat grootei wurdt en de wraak woes-ter. Geduldig wachten is zeker overwinnen. Binstdien de Yzerstreek verandert niet of verandert lutte! in hare omgeving. Ze verandert dikwijls wel in de verbeelding van oor* logsschrijvers die... verre zitten en zoo worden dingen de wereld ingezonden, diç ons een beetje gtimlachen doen. Hoe dikwijls I heeft m«n reeds gezegd dat Westende heele-; ma al plat ligt, geen stompje muur van een \ meter hoogte was er nog te vinden 1 Daar is niets vas. waar. Westerde heeft betrekkelijk weinig geleden, het dorp allerminst. De ba-den leden het meest, maar toch moet men nu niet gaan denken dat de Duitschers hunne kanonnen in de villss epstellen en onze artillerie zoekt slechts^ kanons en geen huizen. Lombartzyde hôeft meer schade geledea omdat het in den onmiddelijken kring van 't gevecht ligt. St Joris is deerlijk gesteld.Van den toren van Mannekensvere staan nog twee tuiten reeht als schoorsteeaen. Het dorp zelf is verwoest. Hier wappert se<.leit een heel tijdje cp een holstede achter 't dorp een duitsche vlag, uitdagend in VJaanderccs lucht. ROWD YPtR Niets merkwaardigs in de laatste dagen. Toch meent men uit zekere teekenen te mogen besluiten dat er iets bioeit. De Duitschers zijn vol bedrijvigheid. Laatst heeft men kunnen opmaken dat ?e nu een steenweg leggen dwars door het bosch van Houthulst, en Wesc-Rozebeke met Houthulst verbindend. Twee kanons van zwaar kaliber zouden langs dezen nicuwen weg geplaatst zijn. Over de bommenaaDval van de zestig vlie-geriers op 't bosch vao Houthulst is in de pers heel wat geschreveu geworden. De «Liberté» Wijdde daaraan een verhaal waaïuit moest blijken dat het bosch in brande geacho-ten is en dat de vliegers verscheidene malen heen en terug zijn gevlogen om nieuwe bom-men te halen. Dit berichtis heelemaal on-waar. De raid duurde juist drie kwart uurs boven het bosch, de bommen hadden een schrikkelijk uitweiksel maar geen bosch-brand is bestatigd geworden. Thaïs worden nog steeds Duitsche kantonnemeuten in 't bosch opgesteld. NIEUWE DUITSCHE FUSEES EN OBUSSEN Over twee nachten hebben de Duitschers oen nieuwe fusée gebruikt. Ze licht blinkend wit eu blijit lang aanslepen. In de engelsche loopgrachten heeft men een ni*, uwen duiischen obus gevonden. HQ viol brandend op den grond en dooldr. slechts uit na eenigen tijd. Twaalf uren nadien was de obus nog warm, en de aarde er rond was verbrand. De obus mat 165 m/m diameter en 60 c/tn lengte. Zyn inhoud moet bestaan uit een mengsel van phosloor en carbure de calcium. De uitwerking mcat geschieden door het breken vau een inhoudiagsvat met watar dat op dit mengsel stort. De bestatigde uitwerkselen waren nul! Uit Italie. BEL&lSCHE KRIJ&SAFâEVAARDI&DEH Door den Koning werden kolonel Morel, gewezen kommandaut vaa het 3e jagers te paard, en den kommandant Lauwers naai . Italie gezondea om er het Belgisch leger bi het Italiaansch hoofdkwartier te vertegen-woordigen.DE TOESTAND Op 't geneele front nemen de kleine alzon-derhjke gevechten in kracht toe. la de ValK i van Plezzo schoot de vijand uit wraak de op .ne dorpen Cozsoca, Dver en Plozzo in brand. Wij schoten Korituica in brand. De vijand werd uit een bosch op de Carso verdi even. LAATSTE UUR PARUS, 22 SEPT. 7 TJ.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.