Eerste Jaargang, Nr 3i. - 3i Maart 1917. Prijs : 10 centiemen. Eerste Jaargang, Nr 3t. - 3i Maart 1917. DE EENDRACHT Weekblad voor het Vlaamsche Volk ABONNEMENTSPRIJS : Een jaar fr. 5.20 Zes maanden .... » 2.60 Drie maanden .... » 1.30 Geene abonnenten worden aangenomen die niet op voorhand het bedrag hunner inschrijving laten geworden. BUREELEN; Voor het Generaal Gouvernement : Prinsesstraat, 16, ANTWERPEN. Voor het Etappen- en Operatiegebied : â, Huurdochterstraat, GENT. Postchekrekening Nr 86. AANKONDIGINGEN : Prijs naar overeenkomst. Ongeteekende stukken worden niet opgenomen. Geene handschriften worden teruggezonden. BOEKBESPREKING : Het toezenden van één boek of schrift geeft recht op vermelding ; twee exemplaren, op bespreking. 687 Aan onze Lezers. / Wij herinneren er onze lezers aan, die rond Nieuw-jaar inteekenden voor een kwartaal, dat hun abonnement weldra verloopt en ver-nieuwd zal rnoeten worden. Vriendelijk verzoek zoohaast mogelijk het bedrag hunner inschrijving op onze postchekrekening te storten. Wij drukken tevens de hoop uit dat al onze lezers zich ijve-rig zullen inspannen om nieu-we abonné's aan te werven. Propagandanummers worden op verzoek vrachtvrij ver-zonden.Het Beheer. HET ACTIVISME Het activisme is het logische ge-volgvan toestanden die niet tijdens den ooriog, maar daarvoor ont-stonden, door toedoen der bu-reaukratie waardoor de wetten, den Vlamingen gunstig, werden misvormd, door den partijstrijd, die de beste Vlaamsche krachten meesleepte in politieke stroomin-gen die de zaak niet dienden van Vlaanderen. De ooriog is slechts een stimulant geweest der jonge-re energieën die sluimerden, maar die ontwaken zouden en hunne wondere kracht toonen, en hun het geloof in de grootheid van hun volk. Niet zoozeer het ge-hoon der Vlaamschhatende pers, als wel het nationaliteitsbeginsel waarvoor de wereld beweerde in het veld te staan, en dat al-om erkend werd, beelde plots weer in de ziel van flaminganten den droom van hun volk, dat zij vergeleken met Elzassers, Ieren, Zuid-Afrikaners, Polen, wat weet ik al. waarvoor men vocht, en 00k hun volk had krachten noo-dig, verdediging en opoffering en wie, wie zou er strijden zoo niet zij. En toen ontstond het activisme! Het activisme is een streven van jeugdige krachten daar waar Vlaanderen zwak was, het is een opiaaien van een jongen, sterken wil die zich zelf bewust is, een wil van schoon- en groot-zijn, en eene alomvattende liefde voor het volk. Het activisme is het dingen naar Vlaanderens ont-voogding, naar zijn bloei en zijn eigen ontwikkeling, dat ailes op de eerste plaats beschouwend, en op de tweede plaats het Belgi-jsche staatsverband. ti38 Die politiek moest noodzakelijk zijn een politiek van kracht en durf, en waar ze tôt daden ovér-ging toonde ze de gansche volte waaruit ze putte, de gansche gemoedskracht der flaminganten die haar schraagden. Tegenover de Belgische regee-ring was ze wantrouwig, en niet ten onrechte. Reeds tachtig jaar lang hadden de opeenvolgende ministeries de hoogeschool van Gent met een pennestreek kunnen vervlaam-schen. Ook de laaiste verant-woordelijke koninklijke regeering kon herroepen, maar daar bleek zij zoo weinig toeschietelijk voor dat het parlementair initiatief zich verplicht zag — zooals trouwens met al de vroegere taalwetten het geval was — de franschgezinde wetgevende Kamers een wets-voorstel voor te leggen en dus van de verwezenlijking der innig-ste wenschen Vlaanderens "eene 1 langdradige partijkwestie te ma-ken. En toen het zoogenaamde Anseele-Franck-van Cauwelaert-ontwerp in de afdeelingen ter sprake kwam maakten zij aan-stalten om het tachtigjarig stelsel van het op de lange baan schui-ven en het verknoeien der Vlaamsche taalwet-voorstellen nogmaals toe te passen, Zelfs in den ooriog verminderde hare houding niet. Liever liet ze zich in den vreemde voor Belgische marte-lares doorgaan,Vergetend dat ook Vlaanderen in België !ag en leed. In haar eigen schoot ontston-den de plannen om annexatie van Nederlandsch of Duitsch gebied, verderfelijk in ieder geval voor Vlaanderen. InlijvingJ van Hollandsch gebied, tôt aan den Rijn b. v. zou van Nederland een verminkten, armbloedigen staat maken, en al wat de positie van Holland in Europa vermin-dert is verderfelijk voor de Neder-landsche kultuur in het algemeen, de Vlaamsche in het bijzonder; inlijving van Duitsch gebied zou in ons tweetalig huisgezin nog eene derde taaltinvoeren en dan o wanhoop ! wee België ! wee Vlaanderen ! Waar blijven de passieven nu met hun vertrouwen (i), zoo een Goblet d'Aviella, staatsminister ijvert voor annexatie te gelijk met bijna heel het fonctionarisme van Havere dat werkt onder onmid-dellijk toezicht der regeering, îe-gelijk met bladen als de « XXme (1) Dit vertrouwen is zelfs bij man-men als Fr. van Cauwelaert, naar bij zelf erkende, zooals men weet, zeer ge-schokt. (Nota der Redaktië). «339 Siècle », en zijn ellendig produkt « Het Vaderland » een blad dat als orgaan van Minister Helle-putte bekend stond, als officieus werd gekenmerkt en in België zoo iets is als de « Norddeut-sche Allgemeine Zeitung » in Duitschlànd ? Waar halen zij hun vertrouwen in de regeering waar het na den ooriog een economisch verbond tegen Duitschlànd geldt?Waar blijft hun liefde tôt Vlaanderen waar men aan Aniwerpen zijn voornaamste achterland rooft ? Waar men aan allen uit een voor eigen belang blinden haat Vlaanderen vraagt: eene oni echtvaardige daad ; het ontzeggen van vrijë ontwikkeling aan een volk dat die ontwikkeling noodig heeft, eene onver-standige daad . eene le vende, germaansche, europeesche kracht helpen neerhalen, eene kracht die wij als den eenigen tegen-hanger der opdringerige expansion latine moeten beschouwen ? En dan verder dat kleinzielig opkomen van het Belgische mi-nisterie tegen den Vrede. Ik wil wel aannemen dat het lastig was tusschen al onze welwillende bondgenooten de vredesvaan uit te steken, maar eene kategorieke afwijzing zonder bedinging, zon-der verontschuldiging tegenover haar volk is ongeoorloofd en wij laten het aan de passieven hun dank daarvoor te brengen aan onze ministers. De verhouding der activisten tôt de • Bezettende Macht is de steen des aanstoots waarover vele goedgezinden struikelden en toch hoe eenvoudig ! Beide partijen | hadden niet alleen het recht maar den plicht, zich naar de Haagsche Conventie te regelen, | en beide partijen handelden in dien zin. Toch heulen we nu met den vijand : toch zijn we nu ver-raders, wij flaminganten die de-den wat onzen dringenden plicht was. Aile gevoelsargumenten en jammerklachten vallen weg voor de echte Vaderlandsliefde : de liefde die wij ons eigen volk schuldig zijn en wij betreuren het dathet een vreemdeling.waartegen onze soldaten hun bloed vergie-| ten, ten plicht was het Vlaamsche j volk met eene hoogeschool te verrijken daar waar onze eigene ! regeering, leidster onzer soldaten aan haar plicht te kort schoot. # * Nochthans is er eene fractie flaminganten die het ministerie ! steunt ! Hunne houding willen we hier niet toetsen en alleen de I I <54U politiek der aktivislen ten over-staan van hen beschouwen. Twee zaken zijn mogelijk : of wel komt het tôt eene verzoening tusschen beide fracties, b. v. door wat v toegeving van beide zijden, ofwel blijven beiden één en hetzelfde doel met andere middelen na-stieven. Wij meenen dat het uitblijven der verzoening ruim-weg het beste zou zijn (1). Immers wij denken dat de aktivisten een kern moeten blijven vormen van vooruitstrevers, van onverzoenlij-ken met het huidig stelsel, die steeds een oppositie moeten vormen tegen aile tweetalige rege-ling of toegevend vergelijk met eene franschgezinde regeering. Wanneer het tusschen beide fla-mingantenpai tijen tôt eene vol-strekte toenadering kwam dan 1 ware de kans groot dat we weer 1 eene vlaamschgezindheid kregen lijk voor den ooriog die, waar zij buiten den studentenwereld I in werking trad, louter in partij-1 geknoei verviel en waarin over het algemeen breede, moderne europeesche opvattingen, als vol-strekte bestuurlijke scheiding met federatieven staatsvorm al heel weinig aanhang zouden hebben. De ondervinding leert dat partijen met zeer vooruitstrevende elementen doorgaans eene toe-komst hebben : Zie b.v. de liberale partij in België, die zich dank hare radicale fracties tôt eene machtige oppositie heeft kunnen ontwikkelen, zie de Jong-Turken in Turkije, de sociaal-democraten overal. Blijven we een geëerbie-digde en gevreesde groep, dan zal er practisch het meest te bedingen vallen, en ons dun-kens. zou het apathieke van vroeger, bij een vergelijk mel de passieven in meer of mindere mate terugkeeren. Ons standpunt tegenover de | massa van het volk is duidelijk : I wij vormen een groep van intel-lectueelen, meestal humaniora- en i hoogeschool-studenten en gedi-plomeerden van allen aard. Som< ontluikt er wel eens wat meege-voel voor ons in andere krkigen maar dat is als de sympathie van een voorbijganger voor een brutalen, aardigen genia-len straatjongen. Wij moeten er rekening mee houden mei de mogelijkheid dat in de breede volkskringen de zulke voor eer Belgisch Vaderland, één en on (1) De Eetidracht maakt hieromtren uitdrukkelijk voorbehoud — evenals trou wens omtrent verschillende andere ir dit overigens flinke artikel uitgediukti ineeninger). {Sot a der Redakas.) 1,41 verdeeld, veld heeft gewonnen ; enz. ; we moeten vooral goed voor oogen houden dat de regeering ons zeker uit aile macht zal tegenkanten, en dan besluiten dat de onwetende massa onzen principieelen strijd wellicht niet Aympathiek zal tegenover staan. Met de passieven zal het geluk-kig wel anders gaan, en hier zien we weer een der goede zijden van on verschillende streven : zij met lauwhartigheid en wijfelen, maar met meer aanhang, wij met onze princiepen, onze idealen en de jonge kracht van onzen durf naar ons ééne liefdedoel. * * * Beschouwen wij nu eens Vlaanderen in het Belgische staatsverband.De activistische beweging heeft het Vlaamsche land als eerste en eenige doel, maar om œco-nomische en zelfs historische redenen achten wij de vereeni-ging der twee rassen voor zeer nuttig, zooniet noodzakelijk om beider positie in het Westen van Europa te handhaven. Eveneens de Hongaren in Oostenrijk-Hon-garije hebben wij als bazis onzer vaderlandsliefde de liefde tôt ons eigen volk en wij achten eene volstrekte bestuurlijke scheiding noodig om onze ontvoogding re erlangen. Dit is overigens de moderne opvatting : in aile lan-[ den van Europa waar ongeveer onze toestand heerscht, zelfs onder de meest aristocratische regee-ringsvormen — als Finnen en ' Hongaren — werd de bestuurlijke scheiding ingevoerd. En wij ' Vlamingen, die, wat eiders het ! geval niet is. de meerderheid uit-maken der bevolking, wier ge-schiedenis, kunst en litteratuur : zoo luid sprekend zijn van be-schaving, die als natie onover-wonnen zijn, wij Belgische Vla-! mingen, wij zouden ten achter blijven, wij zouden de Euro-; peesche opvatting niet aankleven, l en 18e eeuwsch blijven daar waar minder ontwikkelden volop 20 eeuwsch zijn ? In een werkelijk volgens moderne denkwijze geor-dend België zal Vlaanderen de j vrijë wegen bewandelen die zich | kruisen zullen bij het einddoel i der fijne kultureele en œcono-mische Beschaving ; de talentvolle 1 Vlamingen zullen vergroeiën als Nooren en Denen tôt een pracht-j volk ; als vroeger zal een droo-- j merige geur opstijgen uit Vlaan-' ; deren. met een vlucht van geniale ideeën en Vlaamsche intellectu- i

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.