De eendracht: weekblad voor het Vlaamsche volk

1034 0
close

Warum möchten Sie diesen Inhalt melden?

Bemerkungen

senden
s.n. 1916, 10 September. De eendracht: weekblad voor het Vlaamsche volk. Konsultiert 29 März 2024, https://nieuwsvandegrooteoorlog.hetarchief.be/de/pid/th8bg2k78d/
Text zeigen

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software

Ee^ste Jaargaiig, Mr 2 — 10 September 1916. Eerste Jaargang, N 2-10 September 1916. DE EENDRACHT vveekblad voor net Vlaamsche Volk. PRIJS ï fr. 0,10 het nummer ; fr. 5,20 per jaar ; tôt Nieuwjaar fr. 1,75. AANKONDIGINGEN : Prijs naar overeenkomst. . HANDSCHRIFTEN : Ongeteekende handschriften worden geweigerd ; geene handschriften worden teruggezonden. # RPI ÂWPRHK RPRIPHT Alle medeilee,li,1l9e,1lJ briefwisseling, aangiften van inschrijving, bijdragen, enz,, van welken aard ook, zijn te U -LAllUillJ aV OLHI un 8 » zenden op het adres i lïr 13, MUIZENSTRAAT, Antwerpen, in afwachting dat een vast bureei aangeduid wordt. — t-lf .".xltM - «MM T—T————1——1ni—————— IMI^—■■ I I■ I !■■■!■ I I ■■ I ■ I III Nu of later? Wij lezen in de Nieuwe Kotter-damsche Courant v an 1 September: De Belgische regeering heeft besloten maatregelen te nemen om de Gentsche professoren Hof mann, Haerensen Lahousse als ridders van de Leopoldsorde te schrap-pen, omdatzij hun medewerking verleenen aan het werk, waarmee, naarhaar inzicht, de Duitschers de Belgen willen verdeelen : de huidige vervlaamsching van de univer-siteit te Gent. Met stelligheid kan hierbij megedeeld worden, dat de Belgische regeeringhetplan van de vervlaamsching der hoogeschool te Gent, waar zij vôôr den oorlog mee bezig was, algauw weer ter studie had genomen kort na den eersten tijd van ontreddering door den oorlog veroorzaakt. Deze studie is op het oogenblik reeds zooverre gevor derd, dat men verzekeren kan dat, bij 't sluiten van den vrede, hel gouvernement gereed zal zijn om een volledig wets-ontwerp en plan van inrichting in dien zin aan de Kamers voor te leggen. Eerlang zullen door hetBelgisçhgouver-nement daden gesteld worden, die de Vlaamschgezinden ten voile zuileri gerust-stellen voor de toekomst. Zal ieraand, eenig geloof aan de echtheid dezer bevestigingen hechten ? — Voorzeker niet ! De toon en de bijzonderheden alleen reeds wijzen uit dat het een sensatieberichtje geldt. Evenwel zullen er alweer kort-zichligen zijn die zich eraan laten vangen. — Daarom eenige toelich-ting.* * * Was het vraagstuk rijp ? Den 9en Dec. 1849 bepaalt een Koninklijk Besluit dat Fransch de voertaal der hoogeschool zijn zal. In 1888 houden de Vlamingen Landdag te Gent en op eene ver-trouwelijke namiddagvergadering in de bovenzaal van hetDamberd, op de Korenmarkt, kondigt Vader De Beucker den kruistocht aan tôt verwezenlijking van het droom-beeld van al de vroegere leiders der Vlaamsche Beweging. In 1891 brengt Dr J. Ackers met zijne studie in Het Bel fort de zaak op werkelijk praktisch gebied. Op het XXIIIe Taal- en Letter-kundig Congres, te Antwerpen, in 1896, wordt een Commissie met het bestudeeren der zaak belast. In Augustus 1897 verschijnt het verslag dezer Commissie, opge-maakt door Prof. Mac Leod. In Maart 1907, na tien jaar be-spreking dus, wordt wederom, door het toedoen van het Alg. Ned. Verbond, eene Hoogeschool-commissie, onder voorzitterschap van Max Rooses en Flor. Heuvel-mans, ingesteld. In 1909 verschijnt het Verslag dier Commissie, opgesteld door Lod. De Raet. Den 24 Maart 1911, dienen de H. H. Franck, Van Cauwelaert, Anseele, Persoons, Delbeke en ~22 Huyshauwer het Wetsvoorstel in, dat het stelscl dier Commissie is. 2000 « intellectueele » en meerdan honderdduizend Vlamingen onder-teekenen een vertoog tôt de Ka-mer van Volksvertegenwoordigers om dit Wetsvoorstel te steunen. In Februari 1914 beraadslaag-den de afdeelingen der Kamer van Volksvertegenwoordigers. Tôt dan toe zweeg de Regeering. Verder laten wij hier volgen wat in de Nieuwe Rotterdamsche Courant van den 5en dezer, bij wijze van antwoord, opgenomen werd. Het belang van het Vlaamsche Volk als onderdeel van den Nederlandschen Stam, met het oog op de handhaving van zijn zelfstandigheid, en het weren van de ver-basterende invloeden, die als een kanker die zelfstandigheid ondermijnen, wordt a/Zeengediend door de Vervlaamsching der Hoogeschool van Gent. Nochtans, het regeeringsontwerp dat door net beric'nt wordt in uitzieht gesteld, is zeer waarschijnlijk (men zou wel mogen zeggen : is stellig) een ontwerpter ontdub-beling van leergangen. Inderdaad in Februari 1914 werd het ontwerp der hoogeschoolcommissie in de Kamerafdeelingen besproken. De premier De Broqueville heeft toen in de !e afdeeling een dergelijke regeeringsoplossing aange-kondigd; in het verslag der besprekingen lezen wij : « M. de Broqueville verklaarde ten voile partijganger te zijn van het beginsel eener Vlaamsche Hoogeschool. De regeering was zinnensdaaroverzelf een ontwerp in te dienen, doch zij heeft er van afgezien uit hoffelijkheid jegens de onderteekenaars van het wetsvoorstel. De regeering zou echter amendementen voorstellen, welke in hoofdzaak strekken zouden tôt ontdubbe-ling der leergangen ». Minister Poullet ontwikkelde dezelfde ideeën in de tweede afdeeling : Van de acht overige ministers waren er drie afwezig, (drie Walen : Hubert, Renkin, Berryer), twee, Carton de Wiart en Da-vignon, verklaarden zich tegen en drie, Seghers, Helleputte en van de Vyvere, voor het princiep der vervlaamsching; de laatste echter voegde erbij, dat hij de amandementen der regeering zou stemmen ! Sindsdien is Davignon's plaats door Bn. Beyens ingenomen, en zijn er drie ministers van links benoemd: Hymans, Van der Velde en Goblet. Van het standpunt Baron Beyens tegenover de Vlaamsche kwestie inneemt, weten wij niets. Hymans echter heeft het noodig geoordeeld eenige maanden voor den oorlog aile Vlamingen uit te dagen, door op een vraag, die hem gesteld was, te antwoorden: «la flamandisation, jamais! » en Goblet en Van der Velde hebben bij de bespreking in de afdeeling zich tegen de Vervlaamsching verklaard. * * * Hier ligt de knoop van heel het Hoogeschoolvraagstuk, en, men kan het niet genoeg herhalen, van gansch het Vlaamsche vraagstuk zooals het zich op dit oogenblik voordoet : Mogen de Vlamingen tijdens den oorlog hunne Beweging voort-zetten ? — Ja, antwoorden wij ! Den 4en Augustus 1914 deed de Koning op de vergadering van Kamer en Senaat waar de oorlogs-verklaring afgekondigd werd eenen plechtigen oproep tôt Vlamingen en Walen om tijdens den oorlog slechts de belangen van het ge- 23 meenschappelijk vaderland op het oog te houden. De Vlamingen beantwoordden rechtzinnig en geestdriftig dien oproep. Denzelfden dag echter werd de oorlog aan de Vlamingen als dus-danig verklaard. Smaad, verdachtmaking, rechts-ontzegging, talwetsovertredingen, niets werd hun gespaard. Niettemin bleven devrijwilligers toestroomen onder het zingen van « De Vlaamsche Leeuw », dàt ten minste achtten zij zich geoorloofd, vermits de Koning hen had uitge-noodigd den Guldensporenslag te gedenken. En hadden de aanvallen tegen hen in- enbuitende pers opgehou-den, hadde eene gezaghebbende stem deze gestuit of ze schadeloos, gemaakt, voorzeker zou hunne, onverzwakte, verkleefdheid aan îBelgië hun ailes hebben doen vergeten. Doch hunne tegenstanders verklaarden uitdrukkelijkdatheterom ging het bestaan van een Vlaamsche volk uit te vagen. Alhoewel dàt niet zoo licht zou gaart, kon toch niemand te goeder trouw loochenen dat een ernstig gevaar hun stond te verwachten. vooral daar het steeds nauwer aansluiten bij het verbondene Frankrijk, onvermijdelijk, en trots de beste inzichten van beide regeeringen, den invloed der ver-fransching op het Vlaamsche land moest vergrooten. Toen, en daarom, is de Vlaamsche Beweging hervat geworden, de Vlamingen zijn ertoe gedwon-gen geworden, men heeft den oorlog te baat willen nemen om hen te bekampen, zij moesten zich ver-weren.Zij doen het na vruchteloos te hebben gewachtop eeneverklaring van het gevestigde Belgische Ge-zag dat geruststelling zou hebben gebracht en hen zonder achter-docht hunne Beweging tôt na den oorlog zou hebben doen uitstellen. Wat de vervlaamsching van de Gentsche Hoogeschool betreft, het hoofdpuntvan hun programma en de toetssteen van elke genegen-heidsverklaring, die heeft niet op-gehouden door de Vlamingen, ook tijdens den oorlog, voorgestaan te worden. Dat wist iedereen, dsft wist ook de Regeering. Of beeldt zich soms iemand in, dat er ooit of ergens door gelijk welken Vla-ming tijdens den oorlog van dien eisch is afgezien ? Het inzicht der Regeering vôôr den oorlog was hetgeen wij hooger uiteenzetteden. 24 Tijdens den oorlog heeft de Regeering, als zoodanig, niets open-lijk laten blijken. Wij betreuren het ten zeerste dat zij niet gesproken heeft toen het Besluit der Bezetting om de Hoogeschool van Gent te ver-vlaamschen in het Staats- enVeror-deringsblad verscheen. Eene verklaring op dat oogenblik hadde misschien aan de zaken eenen geheel anderen keer kunnen geven. Twijfelt er iemand aan of, met zulke verklaring, het onmogelijk zou geweest zijn een wezenlijk ernstig getal Vlamingen openlijk voor de vervlaamsching nu te doen opkomen, zooals dat door de lijsten van Hoogeschoolbond en Oud-hoogstudentenbondengeschiedde?Intusschen stonden wij voor deze keuze : de vervlaamsching der Gentsche Hoogeschool door de Bezetting weigeren,en, logischer wijze dan ook, ze tegenwerken, of ze laten geschieden en een goed, een recht, een nut, ten bate van ons volk aannemen, met het nadeel dat de bezetter en het bezette gebied (want het Vlaamsche land alleen is in het spel) toevallig het-zelfde belang hebben. Is de Regeering werkelijk voor-nemens,-na haren terugkeer, de Gentsche Hoogeschool te ver-vlaamschen, dan heeft zij hoege-naamd geene reden om dat niet te zeggen. De regeering heeft, vôôr den oorlog, bij monde van het kabinets-hoofd, ondubbelzinnig, zooals wij zagen, verklaard dat zij zich niet aansloot bij het Wetsvoorstel der Vlamingen, maar de tweetaligheid voorstond. Door wien, waar, wanneer is, namens diezelfde Regeering, sindsdien eene verandering harer ziens-wijze uitgesproken geworden? De Regeering hadde de Vlamingen kunnen geruststellen,hun eene stellige belofte doen dat de rechts-herstelling, die zij,naâr sommigen meenen, zouden moeten afwijzen om aan de dwaze beschuldiging dat zij Duitschgezinden zijn, te ontko-men, later zeker zouden bekomen. De Vlamingen hadden geene reden meer gehad om zich tijdens den oorlog nog te roeren, vermits, hun hoofdeisch voldaan zijnde, zij een pand van algeheele vol-doening hadden gehad. — Hoe spijtig dat zulks niet geschiedde ! Doch erger : Zoo de N. R. C. wezenlijk door de Regeering werd ingegeven,besluiten wij: Vôôr den oorlog wilde de Regeering eene tweetalige Hoogeschool, zij wilde zulks door amendementen aan het ondervinding (Coremanswet, enz.) Wetsvoorstel van Van Cauwelaert, Franck, Huysmans. Wij weten bij 25 wat amendementen van eene wet kunnen maken. Doch nu zou zij nog verder van ons af gaan staan en een gansch nieuw voorstel indienen. •Wij hebben het recht, met allen eerbied voor personen, te zeggen : dat nieuwe Voorstel boezemt ons geen vertrouwen in. Waar hetzooeenvoudiggeweest ware te zeggen : «Wij zullen geene tweetalige Hoogeschool inrichten, wij zijn over de grondbeginselen uwer eischen tôt akkoord, wij ver-schillen alleenlijkovernevenzaken, die uwe eischen in Vlaamsch opzicht ongemoeid laten,» spreekt men alleenlijk van een nergens ge-formuleerd splinternieuw Wetsvoorstel.Kan men den Vlamingen gebrek aan geduld verwijten en moeten zij nu de vervlaamsching verwer-pen om later de tweetaligheid te ondergaan ? Moest, tegen aile verwachtingin, de Regeering zich met onze bedoe-lingen - vervlaamsching der Gentsche Hoogeschool - geen tweetalige Hoogeschool - geen nieuwe Vlaamsche Hoogeschool elders -eensgezind verklaren - te beter. Dat ware een weldaad voor heel het land : Na den oorlog zou dan, vermits de Vlaamsche Hoogeschool bij den terugkeerr der Regeering reeds zou bestaan, eengroote strui-kelsteen voor onze inwendige poli-tiek uit den wegzijn geruimd. DE EENDRACHT. > — < Bij het ter pers gaan, verneme wij dat Dr phil. pr. Joz. DE COCK, leeraar aan de Hoogeschool teLeuven, thans te Zwolle (Holland) verblijvend, wenscht te ~onder-teekenen onder de dagorder der Katholieke Vlaamsche Oud-Hoogstudenten. * * In de lijst der onderteekenaars van de dagorders tôt ondersteuning der vervlaatn-schte Hoogeschool van Gent zijn eenige dwalingen geslopen, die verklaarbaaf zijn door de haast waarmede de namen werden verzameld en opgesteld. Zoo staat, bij vergissing, op de lijst der Katholieke Vlaamsche Oud-Hoogstudenten een Dr. medic. Jacobs, geneesheer te Antwerpen, vermeld, wanneer geen dokter van Antwerpen, welke dien naam draagt, heeft geteekend, en is ook een Dr. medic. Lib-brecht opgegeven, die niet op de lijsten voorkomt en trouwens in Antwerpen niet bekend is. Zoo ook vindt men op de lijst van den Hoogeschoolbond den heer K. Van Walle-ghem, dr. med., geneesheer te Kortrijk. Wij hebben redenen om te denken dat het « Dr. jur., griffier te Kortrijk », moet zijn. Zulke kleine onnauwkeurigheden, die, uit oorzaak van den spoed waarmeê de ijveraars te werk moesten gaan, bijna onvermijdelijk zijn, verminderen de belang-rijkheid dier stukken in geenen deele. Evenmin als de omstandigheid, dat de onderteekenaars de kringen waarvan zij aan het hoofd staan niet door hunne hand-teekening verbinden: de KatholiekeVlaam-sche Oud-Hoogstudenten en de Hoogeschoolbond hebben bij de namen der onderteekenaars dezer titels gevoegd, alleen om het gezag te doen uitschijnen dat de dragers ervan inzonderheid in de Vlaamsche Beweging genieten. De indruk die beide dagorders hebben gemaakt is overweldigeml. Al degenen welke iets voor Vlaanderen en zijn recht over hebben juichen ze toe. Ook de pas-sieven erkennen dat er noch in opzicht van zuiver Recht noch in opzicht van Vaderlandsliefde ook maar het minst op af te keuren is.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software

Er is geen OCR tekst voor deze krant.
Dieses Dokument ist eine Ausgabe mit dem Titel De eendracht: weekblad voor het Vlaamsche volk gehört zu der Kategorie Oorlogspers, veröffentlicht in Antwerpen von 1916 bis 1918.

Bekijk alle items in deze reeks >>

Zufügen an Sammlung

Ort

Zeiträume