U Derde Jaargang N' 26. *MlT I* IKT»!'.1 29 Juni igiS. Prijs : 10 ceriviî ;nen. Derde J&argang, Nr 26. —• 29 Juni 1913. DE EENDRACHT Prijs per Jaargang fr. 5.20 » » drie maanden ' » i.3o Postchekrekening Nr 86. ■ i ■>». ."ninw.i ■irtîi i~ Tiii'Tiflimnrag-rvéw■ m*nm —ritww wMintiiri.TaTBmMiwTMiWUfrfflniiirifTiriffirwriimj1 Weekbsaci voor net vlaamsche Volk Redaktie en Bureel ; Lange Nieuwstraat, 108, ANTWERPEN. EBN PROKLAMATIE De Raad van Vlaanderen, in zijn al-gemeene vergaderiiK; van. Irt I-an'i rç) i ••'-vergaderd, neemt eenparig de volgende bekendmaking aan en geeft opdracht aan zijn Gevolraachtigden, deze bekend-making aan den heer Gouverneur-Genç-raal te oyerhandigeri : Sedert" 3 Maart 19-7, den dag waar-op de kanselier van het Duitsche Rijk tegenover onze afgezanten de piechtige verklaringaflegde waarbij aan iiet Vlaamsche broedervolk Duitschlands sterke en blijvende bescherming, 00k 11a het sluiten van den vrede beloofd werd, is meer dan een jaar verstreken. Nog staat de wereld onder de wapens, nog strijden de legers der tegenstanders met wilde verbittering ; maar de voordeelen door de Duitsche wapenen in de intusschen verloopen tijdsspanne behaald, brengen 00k hen, die tôt nog toe twijfelden, tôt .het besef dat de eindelijke zege • van Duitschland nabij is. Wij hebben van het hegin af vertrouwen gehad in de Duitsche stamgenooten en wenden ons nu tôt dit broedervolk met de over-tuiging dat het, bij de uitslagen in het Oosten en op de slagvelden van Frankrijk bevochten, het stamverwante volk van Vlaanderen niet zal vergeten. Steunende op de sterke ontwikkeling, welkè de gedachte van een, zelfstandig Vlaanderen sedert die verklaring van cien Duitschen Kanselier bi) ons heeft genomen, heeft op 22 December 1917 de Raad van Vlaanderen tôt de Zelf-standigheid van Vlaanderen besloten en daarmee het oorspronkelijke doel van de Vlaamsche Beweging opnieuw pleçh-tig verkondigd. Ons Vlaamsch Volk is een onterfd en onderdrukt volk. Eeuwenlange over-heersching van aan ons wezen vreemde nationaliteit en kultuur hebben den harteklop onzer vaderen, die eens Europa met hun levenskracht en macht verrijk-ten, bij liunne nakomelingen gesmoord. Doch hij, wiens 00g het vermag het karakter van ons volk waar te nemen, wiens ' oor diens stemme onderkent, hoort nu die stem weder klinken, ziet nu dat karakter zich weder loswringen uit zijn beknellingen : een juichend door-breken van nieuwbewuste volkskracht. Duizenden hebben in de volksraadple-gingen tôt verkiezing van den Raad van Vlaanderen het recht van hun stam en hun vrijheid geëischt. Nog vele duizenden meer moeten zwijgend. hun hoop in zichzelf verbergen, omdat de toekomst onzeker voor hen ligt. Door heirkracht gedwongen, heeft de Duitsche legermacht den bodem van ons land als vijand betreden. In den loop van den oorlog echter. hebben de Vlamingen, in weerwil van het harde lot dat deze aan de bewoners van het bezet gebied oplegt, erkend dat niet het Duitsche rijk hun werkelijke vijand is, maar wel de Belgische regeering. On-danks de groote moeilijkheden, waarin de bezettende macht zich bevindt, heeft het Duitsch Bestuur aan de Vlamingen de verwezenlijking van een groot deel hun ner wenschen op het gebied van taal, school en bestuur gebracht. De Belgische Regeering — alhoewel 100.000 Vlamingen tegenover slechts 12.000 YValen staan — heeft voor al de wenschen van het Vlaamsche Volk niets dan een hoog-hartig « NEEN » orer. Naar wij uit den moud van krijgsgevangen Vlamingen hooren, vervolgt zij nog heden onze broeders, al vragen zij niets meer dan onder het commando, in hun moe-dertaal, naar het slagvelct geleid te wor-den en den dood te trotseeren. Wij allen weten daarom, dat een met h a ai oude macht terugkeerende Belgi sche regeering, al had zij 00k bij de 1 vrederonderhandelingen voor den Duitschen Beschermer "Van Vlaanderen, gou-den bruggen van schoone beloften ten onzen bate gebouwd, voor ons, Vlamingen, toch maar Belgischen liaat, voor onze kultuur Franschen spot, voor ons staatsleven Engelsche voogdij, voor onze huishouding Amerikaansch kapitaal met Amerikaansche schuldeischers brengen zal. Prijsgegeven aan Frankrijk, Engeland, en Amerika, zou ons volk vervallen, zijn karakter ontaarden, zijn geschiedenis uitdooven. In dit hoogst ernstig uur vertrouwen wij, als een volk dat onafhankeljjk wil zijn, op Godes hulp, op onze onbuig-zame vastberadenheid, op Duitschlands sterken wil en zijn klaar inzicht in de. toekomst. Ecojfomisch politisch en stratçgisçh aan de poorten van Duitschland gelegen, weet Vlaanderen dat zijn Zelfstandigheid eene reëele waarborg voor Duitschland is, maar 00k dat ze zonder Duitschlands hulp niet tôt stand komen kan. Deze zelfstandigheid is slechts dan een zekere en voor aile tijden onaantastbare grond-slag voor onze nationaliteit, als zij een politieke zelfstandigheid is, die eigen en afzonderlijke wetgeving, regeering en rechterlijke macht bezit, en ons moge-iijkheid 'schenkt onze politïsche, ëcono-, mische en kultureele belangen zoo te regelen, gelijk de natuurlijke bestemming van Land en Volk het vereischt. In het voile bewustzijn onzer verant-woordelijkheid tegenover ons Volk, ge-looven wij daarom, dat Vlaanderens be-vrijding van aile verfranschende macht 00k Duitschlands bevrijding van vijande-lijke bedreiging in het Westen betee-kent. Stamgemeenschap, - geschiedenis, zelfbehoud, wijzen Duitschland en Vlaanderen naar hetzelfde doel : EEN VRIJ ZELFSTANDIG VLAANDEREN Namens de Raad van Vlaanderen : De Commissie van Gevolmachtigden „ De Voorzitter-Gevolmachtigde : Prof. Dr. P. Tack. De Secretaris-Gevolmachtigde : A. Urijs. De Gevolmachte voor Buitenlandsche Zaken : Prof. Mr. Jonckx. De Gevolmachtigde voor Landbouw .tegelijk voor den Gevolmachtigde voor Openbare -Werken, Post, Telegrafen en Spoorwegen : Prof. T. Vernieuwe. De Gevolmachtigde voor Financiën : Léo Meer t. De Gevolmachtigde voor Nijverheid en Arbeid : Secretaris-Generaal E. Ver Hees. De Gevolmachtigde voor Binnenland-sche Zaken, tegelijk voor den Gevolmachtigde voor Justicie : Prof. K. Heyndrickx. De Gevolmatigde voor Kunst "en Wetenschappen : Prof. Dr. J. De Deker. De Gevolmaclitigde voor Nationaal Verweer : Dr. Aug. Bonn s, EEN DUITSCH ANTWOORD. Van gezaghebbende zijde wordt aan de <iKô!-nische Zeitung» geschreven : De oproep (n. 1. de jongste pruklamatie van den Raad van Vlaan.lerenj stelt als staaikun-dig doel voorop een Vlaamsche Staat met een eigen parlement, een eigen bestuur en een eigen rech'erlijke macht Het lijdt geen twijtel dat onder deze voorvvaarden het Vlaamsche volk een werkelijke waarborg zou bekomen, dat de vroegere, voor het Vlaamsche volkswezen zno belreurenswaardige toestanden niet weerkeeren, waarover de Generaal-Goeverneur Fréiherr von .u.j Falkenbausen in zijn rede van 7 Maart 1918 de volgende woorden srrak : Zooals het vo6r den oorlog met de Vlaamsche zàstk in België gesteld was, mag het n.et wg;er worden. Zeker heeft de R.aad van Vlaanderen het bij !t rechte e nd, a's •;?) in zijn oproep het Vlaamsche volk een onterfd en verdrukt volk noemt. Het oude Relg t was een staat waarin twêe, naar afstamming, t*al en kultuur grondig verschillende rassen, Vlaningen en Walen samen-gesloten warsn. Daarin had het numeriek in de mindtrheid zijnde Romaansche gedeelte met Fransche hulp de heerschappij v rworven en, zonder inachtneming vai. de wenschen van .het Germaansche gedeelte de bevolking het geheele land in den vraarsten z;n van het woord tôt een Oostermark \an Fr.mkrijk gemaakt. Fran-schç kultùurbelangen wai'.'.o in Bel^ié overheer-schend, Fransche pol;< eke en ekonomische belangen gaven hier den doorslag. Tegen de terugkeer van deze verhoudingen geeft een vrij, zelfstandig Vlaandc tn een zekere waarborg. Ken politlek organisme met een op grondslag der eenheid s-mergesteld parlement, lijk het in het Belgie .:m i83o was, biedt in zijn totdusverren aa-d\oor geen van beide zoo in hun wegen verschille-ide nationaliteiten van Vlamingen en Walen de mogelijkheid zelfstandig en, ongehinderd door de andere, zijn eigen nationalen aard te or.twikkelen ; noodzakelijker-wijze zal rmmer de eene nationaliteit onder den druk van den andere gebracht worden. Daarom moet in het politiek en nationaal belang van beide voiksstammen, en van de Walen even-eens als van de Vlamingen een verder dan een bloote be_stuurs;>plitsing doorgedreven scheiding overwogen worden. Een dergelijke zelfstandig making van V!aa .deren en Wallonie zou natuurlijk met beletten( «ist de twee staten met elkaar een verbsnd konden aangaan, dat het hen ihogeîijk maakt, door een gemeenschappelijke jvetgeving die aangs-legenheden te regelen, dU_ zulks, vooral wegens de en'ge ekonomische bet'rekkingen tusschen hen, noodig maken. Het voorbeeld van Ooslenrijk-Hongarije wijst hier misschien den te volgen weg. Voor Duitschland ware in een dergelijke regeling een reale garantie bereikf, dat werke-h]k de Fransche invloed in het Belgié van tôt op dit oôgenblik zou teruggedrongfn worden. Daarmee verkrijgt Duitschland een van de 011-voorwaardelijk noodzakelijke, door Rijkskanse-lier Hcrtling in zijn rede v3n 23 Februari 1918 aangegeven verzekeringer, dat dit land niet weder een opmarschgebied onzer vijanden wordt, Een vrij, op Germaanschen grondslag opge-bouwd Vlaanderen heeft evenals Duitschland als levensbelang Fransche of Engelsche 1-gers van zijn grenzen al' te houden ; beschermings-maatregelen hiertegen komen 00k onmiddeîijk V!aanderen ten goede. Onder ekonomisch opzicht is voor zulk zelfstandig Vlaanderen uit de door de natuur ge-stelde verhoudingen 00k de aanleuning aan het Duitsche Rijk noodzakelijk. Vast omschrcven bepalingen van het vredesverdrag moeten deze aanleuning den weg banen en voor de toekomst dekken, zij moeten 00k Wallonie, wiens ekonomische krachten noch Vlaanderen, noch Duitschland missen willen ( f kunnen, omvatten. Juist wanneer zich onze tegenstanders uitrusien tôt een voortzetting van den tegenwoordigen wereldoorlog door een ekonomischen oorlog, lijk op de ekonomische konferentie te Parijs besloten en door hunne staatslieden immer weer verkondigd werd, moet Duitschand op de regeling van zijn ekonomische betrekkingen bij-zonder prijs stellen. Dat belet niet dat beide staten hun staatkundig leven naar eigen wil inrichten en ontwikkelen. Geene annexatie, geene met dwang door te vo:ren verduit-ching van Vlaanderen, neen, een Vlaanderen Vrij en Vlaamsch in enge ekonomische betrekking tôt ,het natuurlijk Hinterland, Duitschland ; dat blijft het 11a te slreven, aller betrokken partijen welzijn bevorderende doelwit. DE VLAAMSCHE KUST. Minister-presidenl Maura kwam on-langs weer op voor de rechten die Spanje doet gelden op het s!uk Spaan-schen bodem dat in vreemd bezit rààkte : het Engelsche Gibraltar. Het orgaan der Duitsche regeering : de Norddeuische- Allgemeine Zeilung geeft. een kantteekening bij die rede ten beste die wij graag ter overweging geven aan de menschen die in het ingrijpen van Duitschland in onze nationale politiek maar een bedekte voorbereiding kunnen zien van een nagestreefde aan-hechting van de Vlaamsche zeekust. « De 001 log heeft Uvee groote begin-sels.wel is waar niet als iets nieuws naar voréh gebracht, maar toch tôt %edelijke eisehen der wereld gemaakt : het {elf-bestemmingsrecht der volken en de vrijheid der sçeeën. 'Beide gronslagen ver- y on 1 bieden, dat een buitenlandsche macht, slechts om de alleenheerschappij te hebben, een gewichtig punt in een ander land militair be~et houdt. In \ijn laatste redevoering in den Rijksdag heeft graaf Hertling, de Duitsche rijkskanselier, op de logische konse-kwenties van de door de tegenstanders van 'Duitschland slechts \eer eençijdig geproklameerde stellingen, toegepast op Gibraltar, Malta en de overige etappen-punten van de Engelsche alleenheerschappij ter 7xee. gewe^en en verklaard, dat Duitschland te allen tijde bereid is de toepassing van de\e beginselen, maar dan fonder voorbehoud en in de geheele wereld, te ondersteunen. Uit Engeland kwam indertijd als echo een kreet van ver ont waar diging, dat m en het waagde, op het twijfelachtige recht van Engelands wereldbe^it 00k maar te wijzen. De redevoering van den mi-nister-président is een verheugend tee-ken, dat de rechts-idee van den wereldoorlog 00k in onçijdige landen als juist begint erkend te worden. » Aktivisme of Natioflalisme ? M en schrijft ons : Is het nu de tijd om over een naam te spreken ! Ik meen ja. De aktivistische beweging gelijk ze geboren is in de eerste maanden van den oorlog heeft in eene korte tijdsspanne eene belangrijke evolutie doorgt'maakt. We voelen het allemaal, we staan op dit oogenblik.niet meer op het standpunt waarop we stonden twee jaar geleden. De evolutie is een werkelijkheid maar ze is nog te weinig bewust en in elk geval blijktze nog te weinig naar buiten. Daarom is de tegenstelling : aktivisme-nationalisme, geen pure woordkwestie. Een naam, is een vaandel, en vertegen-woordigt als zoodanig vooruit en vooral een zeker streven, een zekere geestes-houding. Zelfs waar de punten van het programma hetzelfde zouden zijn, blijft het een onomstootbare waarheid dat achter aktivisme en nationalisme eene geheel verschillende mentaliteit verborgen ligt. Het aktivisme als programma vertegen-woordigt eene méthode, een taktiek : Het Vlaamsche volkbewustzijn was be-dreigd door het optreden van de Belgische Regeering van uit den Haver. Het aktivisme was het tegen offensief. eene actie van verweer : Het uitgangspunt was de Vlaamsche Beweging van voor den oorlog en de vijand was de Regeering, Stap voor stap ' wilde men het Belgisch Bestuur in Vlaanderen vervlaamschen om op de Vredes conferentie de gsdane hervorming- en als yoltrokken feiten op te dringen. Het aktivisme bleef op het standpunt van een politieke minderheid die door vreemde hulp een hoogste troef uitspeelt 1 tegen de bestaande regeering : De vreemde hulp in hinnenlandsche zaken. ! x Onder den druk van de omstandig-heden, de halstarrige houding van den Havere, het boveotteeren van ambtelijke en gerechtelijke wereld zijn 00k de acti-visten stap voor stap vooruitgegaan. Hoe mooi 00k de activistische leuze van recht-vaardigheid macht klinken, van uit het franskiljonsche kamp kwam het onver-biddelijke veto. Vrocger hadden 00k de belgische regeeringsmannen wel eens ge-sprokén van ^vlaamsche rechten — beloften gedaan — maar ze wisten dat er van dit ailes toch niets in huis kwam, immers wij hadden zelf de macht in handen maar nu ons Vlaamsche huis in vlaamsche stijl zou worden opgebouwd door vlaamsche handen, voelden zij liun die macht ontzinken en daarom gaat de strijd onverbidddijk, op leven of dood. Noodgedwongen slechts is dus het aktivisme gekomen tôt het radikale'stand-punt, maar hoe radikaal hun woorden 00k klinken, nog altijd kijken ze eens van terzij en heel in 't stille naar den Havere alsof zç, niet geloofden dat het nu gedaan kon zijn met de Belgische regeering. ^ Daarom schreef ik Jn het begin dat er, zelfs met dezelfde programma punten, een hemelsbreed verschil lag tusschen aktivisten en nationalisten.Waar de eerste toegekomen zijn uit taktiek doen de tweede principieel : De nationaliste!! gaan uit van het standpunt waar de anderen zich slechts noodgedwongen bij neer-leggen. De eenen willen behouden wat niet bepaald gevaarlijk is van het oude belgische systeem, hopend dat het met een stukje eraf en een stoplapje wel dienst kan doen, eigenlijk omdat ze bevreesd zijn het laatste achterpoortje toe te sl'aan voor aile mogelijke mislukking. Daar tegenover echter ' klinkt het kort en kranig : Vlaanderen staat of valt met eigen staat sorgani satie. Zonder eigen volledig staats organisme is de tegenwoordige Vlaamsche Hooge-school niet leefbaar,verdwijnen de Vlaamsche ministeries, en is de politieke zelfstandigheid een utopie. Voor maanden schreef Vrij België outrent in de volgende bewoordingen : De vredesconferentie kan de Vlaamsche rechten erkennen of niet, ons in elk geval schijnt dit absoluut overbodig. De Vlaamsche beweging is een birtnen-landsche kwestie. Duitschland heeft een vitaal belang ja of niet in zake vlaamsche volk ; zoo niet dan zal Duitschland 00k niet tusschen komen in het Belgisch huishouden om de Vlaamsche rechten te verdedigen na de vrede en heeft het wél een vitaal belang dan komt het tusschen maar om hier zelf zijne tenten op te slaan » En -inderdaad zoolang een centraal bestuur het belgicisme hoog houdt zal het vlaamsche volk in zijn vrije ont-ploiïng weerhouden worden. Vooral mogen we niet uit het 00g verliezen dat achter den rug van den Belgischen Premier zou staan het sluwe Albion. Die zelfde moeilijkheid blijft zoolang we hebben een min of meer sterk centraal Belgisch Bestuur, zoolang de Vlaamsche Beweging blijft : een binnenlandsche aan-gelegenheid. Alleen een sterk géorgani-seerde Vlaamsche Staat biedt volledige zekerheid voor zijn vlaamsch karakter naar binnen en kan op betrouwbâre wijze door de vredesconferentie worden gewaarborgd. Niet alleen is de Vlaamsche Staat de ideale oplossing als stevige organisatie van onze vlaamsche volkskracht, het is 00k de eenige oplossing die op de werke lijlien grondslag berust. Daar door sluiten wij aan bij bel door iedereen crkende zelfbesterhmingsrechl der volkeren dat onze strijd, staande boven aile taktische bekrompenlieid, moet heiligen en op internationale!! grondslag vestigen. Daar door verlossen wij de passieven van de sclirik voor de reaktie en de onverschiiligeii worden stiiaan doordrongen van de gedachte dat de Staat Vlaanderen eene onomstootbare werkelijkheid wordt. Daartoe -is de eersle vereisclite de systematische uitvverking van onze nieuwe Vlaamsche Slaatsorganisatie, dit, en dit alleen kan, de Vlaamsche gedachte sterk maken naar buiten en naar binnen. AHF.NOBARBUS. Be Vlamingen aan k\ front n,cii orici aan is.arainaai Mercier In September 1917 hebben Katholielce Vlamingen aan het Belgische front een brief tôt kaidinaal Mercier geiicht. Zij zouden den brief aan Mgr. de Wachter te I.onden met verzoek hem naar den kardinaal door te sturen. Tevens hebben de Vlamingen een «brief ^JNÎVE aan de yerbonden grootmachten »" gevicht' en "SITEIT BIBIH

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.