Tweede Jaargang, nr 15. Prijs per nummer : 5 centiemen. Zondasr. 15 April 191T De gazet van Leven ABONNEMENTSPRIJS : Per jaar . . . . ^ 2,50 fr. Voor 6 maanden . . 1,25 fr. Voor 3 maanden . . 0,65 fr. ALLE BRIEFWISSELINGjTE ZENDEN : Naamsche Vest, 4!, HEVERLEE (Leuven) Postcheck-rekening- N1' 24-2 Elke medewerker blijft veiantwoordelijk_vooi_ zijn opstel. 0'? •.«kendo brieven of bijdragen worden niet iii aaamertmg genomen. Handschriften worden niet teruggegeven. AANKONDIGINGEN : Naar overeenkomst. BOEKBESPREKING : Het inzenden van één exemplaar geeft recht op vermelding ; twee exemplaren op bespreking. Economiste toestanden in den loop der tijden. II. Onafhankelijk België. ( Vervolg) België is een land van zeer grootenijverheid. Het komt vooraan onder de Staten van Europa en neemt betrekkelijk de eerste plaats in. Ver-gelijkender wijze zegt men : België is een klein Engeland, waar delfstoffen, metaal- weef- aar-dewerk en landbouwnijverheid evenwerkzaam zijn. Voor steenkool is de jaarlijksche op-br$ngst ruim 23 miljoen ton, en komt België op den 5den rang in de wereld, na de Vereenig-de-Staten, Groot-Brittannië", Duitschland en Frankrijk. Onze metaalnijverheid is buitenge-woon groot : voor ruw ijzer en gietijzer hebben wij de 7de plaats der aarde, voor staal de 5de. Werkhuizen en fabrieken van werktuigen zijn in al onze steden van belang opgericht. Onder de voorname takken, die er mede samengaan, noemen wij de wapenmakerij voor dewelke Luik in de gansche wereld bekend staat, de messenmakerij, de scheepswerven, ijzerwaren, rijwielen, automobielen, enz. De zinkbewer-king komt op den tweeden rang; zij heeft hare voornaamste zetels in de provincie Luik en in de Kempen ; het bedrag er van beloopt meer dar. 100 miljoe« fr. Voor loodbewerking kGmt Beigië op de 5dc plaats. Tusschen de grootste firma' s uit ons land moeten wij vermelden : te Seraing het huis John Cockerill. De werkhuizen van die firma beslaan ruim 140 ha., be-zigen 11.000 werklieden, verbruiken dagelijks 1400 ton steenkool en brengen jaarlijks voor 45 milj. fr. voort. Zij beschikken over 300 ha. koolmijnen, waarin 2500 werklieden arbeiden en die jaarlijks 400.000 ton kool op-leveren. Zij bevatten zes hoogovens, een groot aantal smeltovens, smederijen, enz. In één jaar kan de firma leveren : 100 Iocomotieven, 70 stoommachines, 14 stoomschepen, 10 milj. kg. metaalwaren. De Nationale Wapenfabriek van Herstal beslaat eene oppervlakte van 12 ha, gebruikt 3,300 werklieden, brengt dagelijks 800 Browningrevolvers, 500 Mausergeweren, 400 jachtgeweren, 400,000 kardoezen voort, en daarenboven 150 rijwielen, 50 stoomfietsen en 10 onderstellen voor automobielen. Onze glasblazerijen leveren : vensterglas, flesschen, gewoon glas, kristal en fijn glas, spiegels en glassnuisterijen ; ze zijn van het grootste belang ; ze bezigen wel 25.000 werklieden, die voor 69 milj. fr. voortbrengen. Het bizonderste fabriek is de " Val-Saint Lambert,, te Seraing. Het beslaat 40 ha, bezigt 5.000 werklieden, brengt dagelijks 160.000 stuks voort. Het heeft in wel 25 landen bijhuizen of agentschappen. Ons land heeft ook groote voortbrengst van aardewerk, cernent, pijpen, ^leiswerk, gewoon porselein, vuurvaste steen, scheikundige voort-brengselen, buskruit, dynamiet, kleur en verf, zout en zwavelstekjes. De Belgische landbouwnijverheid is ver-maard : suikerfabrieken en raffinaderijen, brouwerijen en mouterijen, maalderijën, sto-kerijen, olieslagerijen, tabaksfabrieken, ver-duurzaamde levensmiddelen, siroop, inge-maakte vruchten, boter, kaas, chocoladefa-brieken, suikerijfabrieken (opbrengst aan poe-der, meer dan 25 miljoen kg.), houtnijverheid, lederbereiding, papierfabrieken (wij zelf verbruiken verbazend veel papier ; toch kunnen wij er nog voor 20 milj. fr. uitvoeren), weelde-artikelen, enz. Onze weefnijverheid neemt eene eereplaats in tusschen 's menschen be-drijvigheid. Het bedrag der vlasnijverheid is ruim 100 milj. fr-. groot. De katoennijverheid teekent voor 120 milj. fr. allerhande weefsels op. Gent heeft 900.000 spillen op de 1.300.000 van 't gansche land. De wolindustrie is een van onze voornaamste nijverheidstakken. Wij koopen voor 225 milj. fr. wol. Op de 300.000 spillen die in België werken, zijn er 250.000 gevestigd in de 125 fabrieken van Verviers en omstreken. Onze uitvoer aan wolwaren be-draagt 350 milj. fr. Zijde, hennep en jute worden nogal ver-werkt. De Belgische nijverheid is in den laatsten tijd met reuzenschreden vooruitge-gaan. De vooruitgang is vooral te danken aan : het oprichten van groote fabrieken, het invoe-ren van de stoomkracht, de leerwerkhuizen en nijverheidsscholen, de beroepsscholen, de hoogescholen en de bijzondere scholen. In een woord : België neemt niet alleen eene eereplaats in tusschen aile groote nijverheidsstaten, maar België komt op de eerste plaats, het kleine groote België, de bloem van Europa. Tusschen de groote werken door België in de laatste jaren uitgevoerd, moeten wij vooral vermelden : de versperring van de Gileppe, om de fabrieken aan de boorden van de Vesdre, te beginnen met Dolhain en tôt Verviers, van water te voorzien. De opgehouden wateren vormen een meer van omirent 100 hectaren oppervlakte met een inhoud van ruim 13 miljoen kubieke meters ; de overwelving van de Senste en het aanleggen van de groot-sche Brusselsche banen ; de verbreeding en verdieping van onze waterloopen en kanalen ; de ontginning van de Kempen en het ontdek-ken en uitbaten van het Limburgsche steen-koolbekken, (in 1906, werden meer dan 28.009 hectaren aan verschillende maatschappijen te Genk, Eelen, Asch, enz., toegestaan) ; de ophaiers bij La Louvière, oin sohepen op te, heffen, met de geheele Iading, op 16 m. hoogte; een van de ophalers bevindt zich te Houdeng-Gœgnies, 2 te Houdeng-Aimeries en een te Thieu ; de werken aan Brugge-Zeehaven, die ruim 42 miljoen gekost hebben, zoodanig ingericht dat de schepen met 9 en 10 m. diep-gang, zelfs bij lage tij binnen kunnen en zonder zelfs in de binnenhaven te komen, naast de groote havenhoofden van zoo wat 3000 m. iengte aanleg- en losplaats vinden; de prach-tige zeedijken van de Nederlandsche tôt aan de Fransche grens; de reusachtige uitbreiding van spoor- en steenwegen. België verkreeg van koning Leopold II Kongo als kolonie. Deze bezitting neemt gansch het Kongobekken in beslag, benevens 35 km. kust en een gedeelte van het Nijlbekken; ze is 80 maal zoo groot als ons land en telt 17 miljoen inwoners. De handel bedroeg voor den oorlog 85 miljoen frank (n. 1. in 1911). De grootste steamers kunnen aan de kaaien te Borna aanleggen. Het waternet omvat 15.000 km. en het spoornet 1.240 km ; er zijn reeds 9.000 km. banen en 2.200 km. telegraaf- en telephoonlijr.en. Kongo zal met den tijd eene oyerheerlijke kolonie worden, de bloem van Afrika. KATER. Vecht en zwijgt ! Heeren, meer dan tachtig jaren Zijn we, Vlamen, erg miskend, Zagen wij verdrukking paren Aan verneêring, zonder end ! Naar verheffing Vlaandren hijgt... — Vecht en zwijgt ! Heeren, meer dan tachtig jaren Werden we in een vreemde taal Aangesproken, als barbaren, In bureel en rechterzaal, Waar voor 't Franschdom ailes nijgt... — Vecht en zwijgt ! Heeren, meer dan tachtig jaren Werd ons volk bestuurd in 't Fransch ; Geld en leger, ambtenaren, Ailes was steeds Fransch, Fransch, Fransch, Wat ons stambestaan bedreigt... — Vecht en zwijgt ! Heeren, meer dan tachtig jaren Vragen wij vergeefs het'recht Van gelijkheidsgeest te ervaren Door de Grondvvet toegezegd : 't Schameldeel slechts Vlaanderen krijgt... — Vecht en zwijgt ! Heeren, meer dan tachtig jaren Werd onz' taal alom versmoord ! Hebt ge nooit dan van gevaren Van zoo'n zielenroof gehoord, Gij, die Vlaandren t' uiterst dreigt ! — Vecht en zwijgt 1 Heeren, meer dan tachtig jaren Drukt uw dwang op Vlaanderland : Karig loon, niets om te sparen, Armoe, biedt ge als levenspand ! Voelt gij niet, dat onrust stijgt... — Vecht en zwijgt ! Vecht en zwijgt ! roept gij, o heeren, Leert het Fransch, verbastert u, Loochent taal en kunst en eeren ! Laagheid, lafheid, schande ! Nu, Nimmer, nooit ! Genoeg gebeden, Genoeg gestreden, In druk en nood ! Vlaandren vrij ! Vlaandren groot ! Opsinjoorke.# Kf B W ■ ■ *0 leine Kronijk Eentalig. Wij lezen in " Vrij België „ : " De Belgische dienst der legerposterijen gebruikt dienstpostkaarten, waarvan de tekst uitslui-tend in het Fransch gesteld is. " Zoo gebeurt het, dat wie postpakketten naar het front s'uurt en de Fransche taal niet verstaat, niet eens vernemen kan, om welke reden de z«n-ding niet toekomt. Wij vestigen hierop de aandacht van dîT> mi- ister van oorlog. De tekst moet twee-tnlig zijn zooals de wet het gebiedt en wij kunnen slechts betreuren, dat daarop zelfs in oorlogstijd dient eewezen. - * De Gentsche Hoogeschool en de Vlaamsche krijgsgevangenen. Gewoonlijk tegen beter weten in verspreidt de Vlaanderen-vijandig gezinde pers in het buitenland allerlei valsche inlichtingen over kwesties die met de Vlaamsche heweging verband houden. Zoo werd in Holland herhaaldelijk geschreven dat jonge lieden in het bezet gebied to kiezen hadden tusschen deportatie of te Gent gaan studeeron, dat op de krijgsgevangenen in Duitschland druk werd uitreoefend om ze te verplichten naar de Vlaamsche Universiteit te komen, en dies meer. Wij lezen in n. 85 van " Onze Taal „ (27 Ja-nuari 1 1.), het weskblaadje dat te Gottingen ver-schijnt, dat 28 aldaar krijktsgevangen studenten het weigerend antwoord betreuren dat ingekomen is op hun verzoek om aan de Gentsche Hoogeschool te mogen gaan studeeren. Voor terechtwijzingen van dien aard heeft de franskiljonsche pers echter doove ooren. De Zomertijd. Maandag 16 April a. s. zal de zoogenaamde " Zomertijd „ in werkina treden. Om 2 uur des morgens zullen de publieke uur-werken één uur voorgezet worden en zoodoende 3 uur aanwijzen. Deze staat van zaken zal gehand-haafd blijven tôt Maandag 17 September. datum waarop dezelfde verandering zal volbracht worden maar in tegenovergestelde richting. Jubîleum van Mgr. Kutten, Bisschop van Luik. Op Maandag 9 April vierde Mgr. Rutten, de alom goachte Bisschop van Luik zijn gouden priesterju-bileum.De gansch bijzondere plaats, die deze Vlaamsche kerkvorst in het hart van ons volk wist te verwer-ven, m'aakt het ons tôt een eereplicht, hartelijk deel te nemen aan het huldebetoog, dat onze Limburgsche vrienden, uit erkentelijkheid, op touw gezet hebben. De Vlaamsche beweging, die steeds te strijden had tegen al wie maaht en gezag hadden in België, vond, ondanks do toch voor allen zoo duidelijke rechtvaardigheid onzer zaak, nooit den steun bij de hiogere geestelijkheid waarop Kroalen an Ieren zoo zielsverheugd mochten bogen. Mgr. Rutten. die van jongs af blijk had gegeven van een niet gering letterkundig talent, zou een trouw verdediger zijner moedertaal blijven, ondanks het hooge ambt dat hij bekleedde. De verfransching, die in het Limburgsche kool-bekken niet alleen de volkseigenaardigheid maar ook de zedelijke gaafheid der bevolking kwam be-dreigen, dwong den zielenherder tôt krachùg op-treden. De Synodale aanspraak over de wettigheid der Vlaamsche beweging, een krachtig en warm pleidooi voor Vlaanderens goed recht leeft nog in ieders geheugen. Nu Vlaanderen's uur weldra slaan zal. voor eeuwen wellicht, rekenen wij op zijn vaderlijk-sterken steun. Rijksnormaalschool voor Onderwijzers, Brusseh Degenen die wenschen deel te nemen aan het toelntingsexamen moeten zich vôôr den ln Mei laten opschrijven. Om inlichtingen wende men zich tôt den Be-stuurder, Beekmansstraat, 26, Ukkel. i lh i o VUUK IbULnl: W ti E. rv Geef ons heden... Den Franschen schrijver Fr. Coppée heb ik altijd met voorliefde gelezen. Hij kent en be-mint het kleine volk ; hij verlooehent zijn nede-rigen oorsprong niet. Hij heeft de min gegoede klassen der samenleving bestudeerd en nie-mand beter dan hij kan ons doen v®rstaan wat al zielegrootheid er liggen kan in de eenvou-digste daad van het alledaagsche leven. Hij schreef menigen bundel novelletjes en verha-len waarin hij diep gevoelen en fijnen opmer-kingsgeest wist te paren. In eene dier novellen stelt de schrijver ons een jongen edelman voor, die zijn kostbare jeugd verspilt in 't najagen van weinig lofwaar-dige vermaken. Maar daar breekt de oorlog uit : de jongeling komt tôt inkeer, hij wordt ge-waar dat zijn land meer zal uitrichten met één soldaat dan met honderd schreeuwers en schrijvelaars en hij vertrekt naar het slagveld. Gedurende den veidtocht knoopt hij kennis aan met een armen drommel zijner kompagnie die veel lijdt omdat het armzalig rantsoen tee-nemaal onvoldoende is voor zijn razenden hon-ger; de jonge edelman schenktden hongerigen kameraad zijn eigen rantsoen dat hij toch niet verobberen kan. Weinig later worden eenige mannen zijner kompagnie opgeroepen om op verkenning uit te gaan ; de edelman, vast in-geslapen, hoort zijn naam niet afroepen en verneemt bij zijn ontwaken dat zijn vriend in zijne plaats is opgetrokken. Plots, geweerscho-ten in de verte ; de vsrkenners komen ijlings teruggevloden : één hunner echter kwam niet weer ; het was de kameraad van den edelman wien een vijandelijke kogel de borst door-boorde...Hij had zijn dagelijksch stuk brood betaald met al wat hij geven kon : zij leven en zijn har-tebloed.* * * Als het dagelijksch brood zooveel waarde heeft voor den man alleen, hoeveel meer moet het dan niet gelden als het voor het behoud van vrouw en kinderen dienen moet ! Menig-een die er vroeger lichtzinnig over heen praatte, heeft nu met de razernij in het hart den honger zijner geliefden hooren klagen en niet kunnan stillen, en nu heeft hij met innige overtuiging gebeden : « Geef ons heden ons dagelijksch brood ». En zij, voorzeker, die, om beuzelarijen soms, het brood roofdenuit den mondvan een gansch gezin, hebben voorzeker niet nagedacht op het wraakroepend kwaad dat zij pleegden. En zij waren evenmin van hunne boosheid be-wust, die aan hunne onderhoorigen het brood des geestes wilden rooven, hun geloof, hun ideaal, hunne innigste overtuiging, omdat deze niet overeenstemden met de gedachten die zij in hunne machtige hooveerdigheid aan anderen wilden opdringen. Hoe kunnen menschen. die hunne ondergeschikten tôt den bedelstaf doemen, rechtzinnig voortgaan in het verhevenste gebed en zeggen : « Vergeef ons onze schulden gelijk wij vergeven onzen schuldenaren ! » Maar de oorlogsneurose heeft als eene be-smettende ziekte de geesten aangetast. En terwijl de kanonnen bulderen, en de kinderen der menschen als vee worden geslacht, stem-men zij mede in het onmenschelijk lied van haat, tweedracht, wraak en broodroof. Ach ! wanneer komt hij weder, de edele vrede, die de menschen tôt broeders maakt, en de zielen loutert door de alverwinnende liefde ! IBO. Vreemde spreekwoorden. Het slecht gemaakt nest verraadt den dolen-den vogel. (Chineesch spr.) In den zwarten nacht, op zwart marmer, eene zwarte mier ; God ziet en hoort haar. (Turksch spr.) Schrijf de beleedigingen in het zand en de weldaden in marmer. (Oostersch spr.)

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.