De Vlaamsche stem: algemeen Belgisch dagblad

1950 0
close

Warum möchten Sie diesen Inhalt melden?

Bemerkungen

senden
s.n. 1915, 11 Mai. De Vlaamsche stem: algemeen Belgisch dagblad. Konsultiert 29 März 2024, https://nieuwsvandegrooteoorlog.hetarchief.be/de/pid/542j679v5z/
Text zeigen

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software

gefste Jaargang N°. 100 tlliisdag 11 Mei 1915 S Cents DE VLAAMSCHE ftfwwm NI ET VERCAAN!WJ g»»- i-t, — BELGISCH OAGBLAD EEND F\AC HT MAAKT MACHT REOAU I ItbUKCtL I PALEISSTHf.AT 31, AMSTERDAM. - TELEFOON No. 9922 Noord. Ds Vlaamsche Sten -»erschijnt te Amsterdam elken dsg des morgens w vier bladzijden. Abônri ementsprijs r vooruitbetaling : _ Voor Holland en België per jaar / 6.50 — er kwartaal /1.75. — per maand / 0.75. Vocr Engeland, lran.cri.jk en buitenland dezelfde prijzon, met ver- HoafcSopsteHet* s Mr. ALBERIK DESWARTE Opstelraad s GYRiEL BUYSSE — RENE BE GLERCQ — ANDRE DE RIDDER , —paip«i—' —p——wiii—m——wh—B———■—c—ïi ir^âiin Yoor ABONNEMENTEN wende nien zich tôt de Administratie van het blad: PALEISSTRAAT 31, AMSTERDAM, - Te!. N. 9922. Yoor AANKONDIGINGEN wendte men zicli tôt de Administrais van do VLAAMSCHE STEMj Paleîsstraat 1:11, Amsterdam. — Tel. N. 9S22. ADYERTENTJ5ES: 20 Cents per regel. : 1100 W, [ I H ÂlpniÊSR NedsrlandsGh Verhond ; I en Ce Vlssmsche Stem. H OnVblad vieït op heden zijn honderdste H pummer! Wa,b volbrachte -rnspamiing' dit H vocr den geest n>apt kunnen alléén diege- ; ■ non zich voorstellen, die aan de dagelijkschc H taak waren. 3 H Toen wij op ln Februari 1.1. versehenen, H ni6i de dubbele leuze: Eciv Volk zal'niet > l'thaan — Eevdrachl nuwkt macht, H heeft het Hoofdbestuur vau het À. N. Y. I voorzichtigheidshalve dit verschijnen (in t I îijn tïjdscluiffc. .Xcrlavdia*) met sympathie, I doch 2>ondér eigenlijke aanbeveling' vermeld. ! I De best-nurdeden hebben, met Hollandsche , niic-hterheid, eerst willen #toezien en den boom schatten naar de vruchf.. Het. mocht 1 hier soins gaan om een persoonlijke opvat- ' I ting, sonder principieele uitwerking van liet H Vlaa^nsch programma in de richting van I den ontwikkelingsgang der Vlaamsche Be- ■ weging. De uitslag mocht soms de verwach-I ting nîeb beantwoorden. H Thatis echter is de pfoef geleverd. Thans I is het Hcofdbestuur \ an héfe A. N. V. over ■ tuigd'. Thans g tint dat bestuur den besten I iteun dien wij dràômen mochten, d. i. een | îtemi toegekend uit ervariug, ontstaau uit, ■ éigén-crt-ërrédïng. En ôp'den vooi'av-^riu-v-an I dit ons honderdste nummer kregen de dui- s I ïeudeAi lé den van Groëp Nederland een om- ■ zendbrief, door -het Hoofdbestuur gesteld s ■ en onderteekend, ditmaal een krachtdadi-' I geii oproçp richtend opdat al onze mede- > ■ Men varj Het .1 fgcwccn- Nederlandsch. Ver- ■ bond een abonnement nem'en op dit orgaan K van alyemeen■ Nederlandsch bel an g. - H Hoô ojivallend eenieder, bi.j het A. ]S . \ . I aang£3loten, het zic-h tôt plicht moct sfcellen , H dit Nederlandschstrevend blad allerminst t H door het nêmen van een abonnement te hel- ■ péri, blijkt al dad'eîijk vanneer men tegen-I ovçr elkaar stelt de twee volgende beschou- 3 I v;ingen: lo. Waar Holland vijf miljcen Ne- ! dèrlanderè telt,: teit België er .vier en half H mifjo'elv feu bij dezeii worden bedreigd het I nationaiiteitagevoel, het bewustzijn van sfeméénheid met aile Nederlanders buiteii H Beîgie. het vrije behoud der hun aangebo-ren Neder'landsche (z.g. Vlaamsche) taal, H hun zedelijke en stoffelijke volkskracht- ; H 2o: ' Ëet À. X. Y. wil jui«b • H naàr Juid z'elf van zijne standrege-, K len —bij aile Nederlanders, en I -.^amyerwanten, vraar ter wereld 'i.j zioh H >jO|)houden, het bewustzijn van staméénheid H »wekken; het bezorgt de verhooging van de jizédelijke en stoffelijke kracht van den Ne- ■ >jderlaiidschen stam; het is werkzaam voor »dp haudhaving en.verbreiding.vail de Ne- I „derlfiudsche Taal; het.streeft naar verster- I jjking van het nationaliteitsgevoel; het ■ »tfëedt overal op "\vaar de Ned^rlandsche H „Stam kwijnt of wordt bedreigci." ■ pdocli, om in zijn geheelen omvang en op door.slaande wijze dit programma —datook ■ het.doel der Vlaamsche Stem omschrijft — ■ ^ iVei'wezenlijken, moet het A. N. V._, moet H ^'1- St., moeteli beide kunneii rekenen H jîP raedewerking van de massa der bij I Groep Nederland aangesloten ledeu. I _^û wéten v.'ij allen, dat het is in het A. ■ • V- zooals i.n aile ■ meuschelijke vereeni- ■ gmgeu, d. w. z. nevçns het béperkte getal ■ der ^ ijveraai's staat de veel uit-I gebreîder- schare der lauwen en loomen7 I ^ Seen daad .te bewegen zijn. Dât ech-I ter bij het beantwoorden van dézen onzen I °pr.oep die schare zal. opgaan in de alge-I ^eenneid onzer medeleden, is toe te schrij- Afn aan c^e gelegenheid "waarbij — door een ■ a 0n.nementsprijs waarvan het nieuwc, !■ j0^,-1^ peil voor wie ook aile gel- I ®ijk bezwaar wegruimt — eenieder, ook I i.e °m 6n lauw aangelegde, hulp en steun I an en moet verleenen aan het orgaan der I Uns zoo bovenmenschelijk beproefde stam- I e\!7aalgénooten van b«uiden den -Moerdijk. I ,. H\en bedeilke het goed, het gaat-met om een zaak der Kedactie van de I Vh' ^ien}' bier om de I w' fm e"^e'^s°be Zaak! Aan die Zaak ■ opT "T ?e rec^cti^eden nit loutere en al-I me^ "warmte on dien I f.n e' bii eerste fanvaking met I hii f^r Vlaamsche Bcweging, I dii n '^c'^eren Nederlaïider eerst bevreem-I verweVt6 ?}"mpatliie, naderhand Jiefde ■ de^c!rn^fr .S^re^king, de beteekeijis en I ondprnAiifer -îfr onzer zuiver principieele ■ initiati^f w©lke eenparigheid ons 1 iebbenrktA6iWjrmst1 inst«mmHig der gezag-I fine ;• vi ers ^er Vlaamsche Bewe-I men" ci^ '.aauclereu geblèven, mocht beko- I ■y'WK&i;1 'W"» de uitgeweken Vlamingen over de NOORD EN ZUID. i i f/ir». /''• ' ' ' en. KOJtueji v\ ij auui i een aartzienJijké reeks verwelkomingen ver-openbaren. Als aanvulling doen wij dit ar-tikel volgen door. een paar brieven, de een van een vertrouwden Vlaamschgezinde, thajis nasr Holland .uitgeveken, de ander , vau cou Vlaamschen missionnaris die thaus in-Lohden vertoeft, eu bij wienr^. •chrijven in voile daglicht wordt gesteld. bet werkelijk prachtige onzer ^/laamsche apostelschap, dat is de nitslviiting van aile politiek on-derscheid. tôt zwijgen brengen van aile godsdienst* of y. ijsgeerige schakeering. Maar ook ;''t -Hollandsche zijde wordt, — naast het tLo6f4.bestuur van het A. N. Y. — ons doen en pogen ten zeerste gewaar-deerd. Ook hier echter moeten wij het be-wijs daarvan ' ij een paar verkerfre aa n h à-linge n beperkei). F r e d e r i k v a n E e d e n schrijft: ,,Het is goet/ dat die Si cm nu iu Holland klinkt. Een van de zeegeniugen van den ; verwenschten krijg... Het is voor oug. Ne- , derlanders., zvo belangrijk dat de Vlamingen | met hun tir ' en eigenaard steun en aan-sluiting vinden bij ons." — En L. S i-îo on fi. leidei' der Wereldbiblictbeek: .-.Die Str/7i. heeft gvr.proken, en ieder die er naar geluisterd lie; ft, getuigt dat zij goed heeft geèproken. Zii heeft de waardigheid en K .--sgbefd «• "'"j0j,ivev7vflkt VJaamaf-h-Belgisch ' gevoelen tôt uiting gebracKt en stellig en zeker zal zij den Vlaamschen uit-gewekenen, die naar haar .geluisterd heb-ben, reeds bemoedigfl en getroost hebben, terwijl het voor den Nederlandsehen lezer, die zoo. zelden het zuiver Vlaamsch geluid placht.te h.obre7i, niet minder welkom moet gewee.st zijn, dit thans, van zoo diclitbij. binneu de eigen laudgrenzen te vernemen.'- 3*cdcïUtiider*! Ook tôt diegenen uwer die hun geveel van saamhoo-igheid tusschen Noord en Zuid nog niet door aausluiting bij het A.. N. V. hebben uitgesproken, ook tôt u richten wij onze aansporing om ons broederlijk te steu-nen. AVij alleu, toch voeleu in ons leven een gemeenzaam ideaal: Grooter-Nederland.niet op politiek gebied, wel in het hoogere en hechtere domein van kunst en v/etenschap, vaii taal en letteren, van handel èn nijv.er-heid, van aile uitingen onzer ééne stam-kracht, van ,,al datgene waar kleiue volke-ren groot kunnen wrezen." Dàt is het nobele beschavingsvuur, dàt is het ideëele rijk waarÂ^an onzen JuliusDe Geyter zingt: Het heilig vuur sla uit tôt vlam"! O Broedervolk der Nederlanden, Sticht nog liet rijk van uwen stam ! Mr. ALBERIK DESWARTE. Men gôlieve in ta vullen het Inteekenings-biljet op de vierde bladzijdë van dit nummer. lit Joortsen", Is 't Noorden het hoofd met het kloek verstand, Het Zuiden is Jt harte van Nederland, Het warme. klare kloppende bloed, De geestdrift, de hartstocht, de overmoed. Torsend en volgend zijn vlag in den wind, Met den arm des mans eu het oog van het kind, Hoogop, zoo stappen we; in riiischende vreugd, Den jubelzang voor aan zijn eeuwige jengd. O Gotische bouwen,.land des Leeuwsi Grootsch volk, zoo eeuvoudig, écht. middeleeuwseh, Zoo rein in uw ruwlieid, zoo goed in uw kraclit, Wees Gent weer en Brugge voor 't nieuwe geslacht, Dat de kleine der aarde, die îijdt en strijdt, Herkent wat g© waart in.hetgene gij zij t : Een baak in het ^tormweer lichtend aan "o strand, Een kiok die luidt als de wereld brandt! RENÉ DE CLERCQ. Onze kriigssevangeneii en loi L il. V. P^en ouzer flink-e strijdmakkérs, ^Tr. J. Midy, voorzitier der Groeningerwacht van îîcrchem-Antrverpcn, meldt dat hij, in het kamp van Sol-tau, waar hij krijgsgevangen is. me'b'eënige ^rlaamsQhgezindo jongens ecij Al-gemeen Nederlandsch Yerbond gesticht heeft. Regelmatig worden er voordrachten en lieder-avonden gehouden, en niettegenstaande de tegenwerking van eenige frankiijons, worden deze bijeenkomsjen talrijk bijgewqpnd. ïlaanderen en groot Nedenand. Een kîeine gefegenheidsrede bij het verschijners van de 100-ste „Yiaamsche Stem". Om drie rede'nèn, voélen zich de verant-woordelijke redacteuren van dit blad, op dezen dag, zeer verheugd, vèrvuld met dat stil geluk dat het "besèf van de volbrachfee 1 plicht den werkers geeft, die den doorloopen weg overzien en de uitslagen van hun werk : schatten: Onidat we met de .,Vlaam;sche Stem" aje ; Belgen onzen plicht tegènover het vaderland . hebben vervuld — als Vlamingen onzen ; plicht tegenover ons volk — als Vlamingen : i'Og onzen plicht tegenover de Groot-Neder- ! laudsche beweging... Sedert jaren ligt het in de bedoeling van i congres-inrichters, van 'Hollandech-Belgische \ of Belgisch-Hollandsche commi6sies tr.s-1 sclien Noord- en Zuid-Nederlaud eene /in-nigere toenadering te bewerkstelligen. Wij, Ylamingeir zuilen of kunnen niet vergel^n dat we maar één der takken vau den Nech r-landschen stam zijn, dat we hetzelfds woOrd spreken als de bloedverwanten van ailler, dat we een gémeenschappelijk verleden Hebben, dat onze artieten sedert eeuwen voor deze h" de iiieratuaï en kunst' hu:a b^xë krachten offeren, dat we nu nog in de Europeesche politiek dezelfde roi spçlen,. voor dezelfde belangen en rechten strijden moeten. En den eenigen "wezenlijken troost die ons maat6chappelijk gevoel en ons Vlaamscli bewustzijn in dezen afschuwelijken oorlogs-tijd hebben gckend, vonden we in het besef dat de vlucht onzer landgenooten ineens méér heeft bijgedragen om de banden van Vlaandereu en Nederland en de banden zelfs van België en Nederland, te verinnigen dan twintig jaar propagande. meb het woord. Sedort 1S30, v;erd nooit een zoo be-slisseude stap van de ééne zijde naar de andere gedaan. En die stap, dank aan de hartelijkste en eenvoudigste menschenliefde vauwege Nederland, den deemoedigsten nandrang van pijn en de dringendste be-' lioefte aan steun, troost.en bijstand, bij de Belgen, in het schrijnénde wee van de bal-lingscjiap, zal de eerste gewee6t zijn van bli)vende toenadering, de grondvestin^ van ©ene dureude, stevige sympathie tusschen de twee door bloed en taal verwante volke-ren, maar die elkaar niet immer volledig begrepen. Wij flamiuganten, hebben heelema.al geen staatkundige bedoelingen, waar we voor ,,Groot Nederland" in 't strijdperk treden. Wij betrachten vooral door eene aansluiting bij Nederland de veredeling van onzen volksaard, de verfijning van onze be-scha^ng, de verruiming van ons taaige-lided: Daar kan ook economische toenadering bij konien. Maar grenzen scheiden vc'-keren van denzelfdeu stam, van hetzelxde bloed en hetzelfde Avoord niet. Nu we vast-beraden zijn., nà den oorlog, na de stroomen waim, mild bloed dat onze jongens voor de Belgisohe Unie hebben gestort-, onze taal-rechten oriverwij.ld te veroveren> zal er voor Vlaanderen geene reden tegen een samen-leving met Wallonie bestaan. Dû eenigste twist appel tusschen de twee volkeren, d< -welke België vormden, was de taalquaestie. Kan die oneenigheid opgelost worden, (J3.,i. eerst zuilen de wittebr oo d s wek e u van het. BeTgisch' hilishouden- beginneu. Op elk andèr gebied ' dan dàt' van- de taal-rechteii, heeft de Belgische dubbelstammigheid nooit anders dan uitstekende vruchten gedragen ; de groote welva-art van België, sedert vijf-tig jaar, is ér het doorslaand bewijs van. We vinden het dus zeer billijk, zeer ridder-lijk en zeer practisch tevens dat de Vlaa.-n-sche Bev/eging h are belangen met deze van , de Belgische Unie vereenige, en geene staat-kuiidigo aansluiting bij naburige naties zoeke.!. Intellectueele eenheid vooral is op dit oogeublik tusschen Noord- en Zuid-Nederland onOntbeerlijk. De twee harten van de volkereu moeten in ontroerden bons samenkloppen, de geesten van liunne inteï-lectueelen, vâil hunné leiders in aanraking blijven, hunne. krachten samenwerken... Want in Noord-Nederland bereikt onze stam zijn hoog/sten bloei. En Vlaanderen zal slechts dergelijken bloed kennen, wan-neer het met eigen ontwikkeling, in eigen taal, zal kunnen voortgaan. B.ol-land kan dus voorloopig méér geven dan nemen.... De oorlog heeft op onverwachte wijze de sympathieën van de twee volkeren vermeer-derd en we vertrouv/en dat, na de beproe-ving, Noord en Zuid naast elkaar zuilen leven als b r o e d e r v o 1 k e n, in den ech-^ ten zin en volgeiis de algeheele, beteekenis vau tau woora, meo ai waL net aan weaerzija-sebe genegenheid, aan onderlingen steun, aan trots van den eenen voor den anderen veronderstellen doet. En dan zuilen we dichte-r bij elkaar staaut dan wanneer we ; ons bij -Holland pçlitûeli mçesten aanslui.en, als een ,-,accroissement ds territoire" zooals liet Congres Van Weenen het wilde, met | cntkemiing van onze rsspectieve eigev-! h e i d èn van onze enderlinge versohillen. Het feit dat'we ^Belgen'' zijn zal ons met beletten, met denzelfdeu geest als de Hol-lafiders, voor de Groot-Nederlandsehe cul-tuur te werken en te strijden, ,,den strijd ter versterking van het ivederlandschap Ni Europa en in de wereld." Op dàt punt, zuilen wel aile Vlamingen, welke ook liuime liouding van heden v/eze, tegenover andere problemen die aan de Vlaamsche Beweging worden gesteld, eenparig akkoord gaan Reeds nu merkt men heel diep den invloed van de Hollandsche cultuur, niet slechts op onze schrijvers en intellectueelen méér, maar zel-fs op ons voll\ Tcen ik hier enkele vluclïteîingen-.tehuizen bezocht, was ik zeer verwonderd de zuivering van de taal der meesfc plat Antwerpsch of Brusselsch of Westvîaamsch s^Drekende Vlamingen waar te, -nemen, de ,,Verne.derlandsching" van hun dialect... eu ook liunne aanpassing aan de zede van hier te lande Wat bizonderlijk indr.uk zal maken op vele Belgen, die tet nu toe ontbloot wa-ren van allen eerbied voor onze sclioone en rijk-c-, edele en sonore Vlaamsche taie, datis — gedurende hun verblijf in Holland — door hunne weldoeners zelf, het Nederlandsch te hebben hooren gebruiken als eene taal die niet slechts aan boeren en werklie-den tôt uiting kan dienen, maar de om-gangstaal is van. aile burgers, van de» grootste geleerden, van de mensohen van den rijksten, hoogsten en voornaamèten stand. Ook op vele Vlamingen nog, die misschien iets of wat beschaamd waren over liu'nne taal, zal 'dit voorbeeld inwerken en hun eerbied voor hunne eigen sprake sterken, de waa.rdigheid van hun rasl^ewustzij n. Zelfs de meest practische en opportunisti-sche geesten zuilen iets van dien wijdenden invloed ondergaaii, nu ze waarnemen kunnen dat het Nederlandsch, zelfs op gebied van handel en nijverlieid, een sleutel voor eoonomischen vooruitgang en finantieele jiitbreiding is.... Een van de eeretitels van ons blad zal het zijn, door hier op Hollandschen grond de ,,Stem'' van Vlaanderen te hebben doen klinken zonder banglieid, zonder aarzeling, met flinken toon, tôt de toenadering van Noord -en Zuid-Nederl.and machtig te hebben bijgedragen. Met de Nederlanders over, de beteekenis van onze Vlaamsche Beweging beter iu te lichten, met de nationale rechten van de Vlamingen in de Belgische Unie op te eischen waar het paste of nood deed, met onze literatuur. onze schilderkunst, onze muziekschool hier in rudmeren kring bekend te maken... Met anderzijds, de Vlaamsche lezers ook in de sclioonste kan-ten van het Hollandsch geestesleven in te wij den, l\en aandaohtig te maken op Hol-land's stamverwantschap — want Holland'.; liefde en sympathie voor al wat Belg, maar nog meer voor al wat Vlaming is, hebben ze allen persconlijk, van heel liabij, ten hun-r-en bestë bâte kunnen ondervinden — met hen tôt blijvende verstandiliouding met • hunne Hollandsche vrienden aan te sporen... I n d i e n z i n, i n d i e r■ i c h t i n g heeft de ,,Vlaamsche Stem" reeds veel mogen deen, lioopt ze nog . méér te kunnen ver-richten." En gaarne nemen we te baat deze ver-heugende, ofschoon rouv^'olle feestviering — rouwvol daar we niet het beeîd van het gesclionden vaderland vergeten kunnen. noch de lijken van onze vrienden — om Nederland te bedanken yoor de gastvrijheid die ze aan de Belgische pers heeft geboden, voor dèn steun dien ons blad en de moreele belangen van Vlaanderen mochten genie-teh — zooals zoovele onzer broeders den stoffelijken bijstand oiitvingen, het brood, het dak en de kleeding die ze noodig hadden — en om hier openbaar den wensch uit te drukken dat5 uit deze fcijdcn van beproe-ving, Vlaanderen en Groot-Nederland te sàmen sterker, eensgezindea*. liefdevoller mogen rijzen... en voortaan staan met inéénge-strengelde handen naast elkaar, om in Europa te vormen — niet politise h, maar cultureel door bar^ en geest en door gemeenzame belangen — de nieuwe Republie k der Vereenigde Nederlanden. «ANDRÉ DE RIDDER. j 100* N". Teekeniiig van A. Ost naar een kleurMekening ^De heilig e schreed..." van JAN OROP, die gisteren is aangekocht voor het Stcdelijh Muséum van Amsterdam. Jan Toorop. Eene kunstbespreking. I. Heere, ik ben niet waardig!... mij dunkt, t deze diep-géèstëlijke gedachte, die ons ^ugt tôt Gocï, ons na dît ,,hoogst zielsgcnot" rens ook zou moeten dragen sis wij komen or dé verrukkelijke eft" wonderbare schep' il»!... Als v.ij Uaderen tôt den ..kunstenaar" ,,zijn'werk" — dit ovôrheerlijk mededeelen n zijn intens geestelijk gevoel — zouden wij « n ook niêt in voile overtniging ons moeten leggen het ... ,,Heere ik ben niet waardig! ]iiet waardig van al dat zuiver genot, dat voor mij hebt bereid en verkondigd! .....Yoor ker gingen wij zoo tôt ..den meester" en ..zijn îrk", dan. zouden wij hem vinden en geluk-ç met'hem voelen... «enieten... en leven!... î>an zuilen zich ifi ons gewaarwordingen ropenbarén, die ,,geestelijke ontroering" eten en ons brengen in ..heilige yerrukking" wij zuilen ..overvloodig genieten" en even in Heerlijkheid !" > Het ,,werk" van den meester Toorop" is j uitnemendheid eene kunst, waar wij zeer nvoudig en ingelogen voor moeten komen . die ons dân zal bestralen met geestelijfv not ! Geen enkel woord zou er mogen bijkomen r, „de meester" gesproken heeft. Groote kunst begeestert de, massa, deze roomt toe en liuldigt. met ..één groot hart!.." Daarom rekenen wij bel ons ten kwade, die getogen, aanschouwende en lovende stilte te | Dreii met -gewoûe, bijna redeneerende woor- | 111 • i Maar liet is overweldigend in ons ingedron- i •n en ons geluk en ons genot is zoo groot, j it wij het eenvoudig en Avaar... als kinde- j n... moeten uitroepen en zingen. Yerrukking en Liefde! ' _ Yerrukking in Geloof, Hoop en Liefde is ; •t heerlijk genot waarop de ,, meester jorop" ons uitnoodigt. En ik wenschte dat er nu velen meekwamen, i dat de ruime zaal, waar dat ,,heilig schoon" Drdt verkondigd, vol ..volk" ware!... Yolk!... uit aile standen en ,,de minste" ! ant hoe verheven ook... meester Toorop's inst... is bijzondcre volkskunst, onidat hij ngt. het. Lied dat wij allen kennen of ken-•n moeten...! het Lied van Geloof en ief de !... Laat ons- tôt dat. geestelijk feest toetreden, iver geloof tegemoet gaan, en ,,zedelijke irkwikking" genieten! En ailes is zoo eenvoudig!... zoo ootmoedig, 0 verstaanbaar... geene ingewikkelde, geene ervloedige noch hoogmoedige uitdrUkkin-■n!... Beehte ! sobere l.ijnen vatbaar voor do nvoudigste, en als het ware ,,naïf ' met uin of bl a uw gevulde vlakkeil gelijk allen 1 do minste het, zoudeft doen! Geene hoogdravende woorden, eenvoudige nnen die ..waarheid, geloof en liefde" zeg-■n !... Het is niet met eenige woorden uit te druk- •ii fooe ,,geniaal" echter die uiterlijk een- indige kunst van meester Toorop is... Juist om die simpele middelen... ! Deze >chtans brengen hem tôt dat „machtige'V it verbazend meester)ijke ,,teekanen !"... Allen en de ,,minste" moeten nu eens f3oed il len bedeilke n dat ..het documenteèl numa-ïn van een niodel" niet ,,kunst" moet ge-lernd worden, maar -nel een verfijnd am-iclit. # Ver van ons de gedachte zulk iets te min-hten. Hii is aller eerbied en lof waardig,. doze die tôt zekere en. allermogelijkste vol-msiaktlieid in zijn ainbt weefc to. brengen! Doch kunst is wezenlijk wat anders. Is kujnst niet : iijdrukken geA'oelen en ze mede-deelen?Als nu allen en do ,,minste" dit willen irrdenken, dan zal ook weer zeer eenvoudig te begrijpen zijn. dat bijvoorbeeld meester Toorop geen ,,photographische portretten" mqakt... maar wel ons in lijr.en vertelt... ,,hoe schoon hij dio of deze ,.gelaatsuitdrukking" heeft gevonden! jDaar nu juist is ,,kunst" in gelegen. Jtndlen wij dat willen verstaan, dan zuilen wij niet vragen ,,trèkt hij er op;" maar wij: zu;)!len uitroepeii : hoe vurig ' de blik dier oqgen !... lïoe prachtig die sterke lij'n van dien nous! hoe stil biddend dio zuivere lippen!... •hotî glanzend dat voorhoot'd !... hoe fijn en lioe schoon die km!... hoe gozond en geweldig die krullende baard... hoe tluweelzacht die blonde kniïllen!... hoe prachtig!... O! wat ben ik ge-lukkig dit te zien!... en dêze kunstenaar heeft mij dat gewezen ! En daar: dat zacht droo« merigé vrouwengelaat!... die zuivero oogen!... dat is-Miek!... ik ken ze... zij is zoo!... JNu willen allen en de minste" verstaan, .dat het niet is te doen. onidat zij er zou op j,tjrëkken"! Xeen! maar dat zij het zou ,,zijn", dait het zou zijn: het - leven harer oogen... dien wil die er zit iu hare kin en nous, en het ge-btene,' het prevelèn, het dichten en bidden ha'rer lippen! ... .Dan heeft ,,kunst" een wonder. verricht, dam trekt de afgebeelde persoon niet haar eigen, maar den toescliouwer tôt zich! ^En allen en de ..minste" gelooven dan, béni.in non dan en genieten dan overheerlijk!... jKn 't is gepleegd dat zulke ,,gelaatsverheer-lijkingen" zoo waar en zoo machtig op de ge-moederen hebben gewerkt, dat zij tranen van ge«:tstelijke ontroering hebben. venvekt! Dat is de edele taak van !,kunst" en hare heorlijke zençling... allen en de ,,minste" tob het grootste geestelijk genot te vervoeren! De „minste" zeg ik! deze ook zuilen wij er voor opleiden; want ,,kunstgenot" l>ebouwt beib beloofde land onzer harit-n. opdat er, voor de grootsche schepping, heilige verrùk-kin:g, zalige bewondering zouden mogen groeieiK.. en voor den Schepper en den Hoer ootmoedige doch vurige Liefde ivorde geteeld! Want ..kunst" veredolt! ]">aarom gaan wij met voorliefde nu staan droomen voor p'hysionomiëën, die Rembrandt voor ons heet't geschilderd en Frans Hais ge-boi'steld en Rubens getooid en Memling go-teakend eu Lembach bekeken en Israëls godai;-lit en Toorop omlijnd! En als-wij daarvoor kot.nen, zijn wij aangedaan, wij zien!... wij juirlien,.. wij weenen... wij bidden... wij béni i nnen vurig! C»! hartroerend ku nst genot !... C) ! mysterieu.se liefde!... i O ! zon, velden, blbemen... wind'en sneeuw... steirren, watoron, wolken ! O ! menschen physionomie. die dat ailes wcerspiegolt... en zijfc , .hiit Beeld van G od ! ' '... ALFRED OST. (Wordt vervolgd.) 71e enre teiegrammen Eaatstelegerbenchten ojs de derde bSadziJde

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software

Er is geen OCR tekst voor deze krant.
Dieses Dokument ist eine Ausgabe mit dem Titel De Vlaamsche stem: algemeen Belgisch dagblad gehört zu der Kategorie Oorlogspers, veröffentlicht in Amsterdam von 1900 bis 1916.

Bekijk alle items in deze reeks >>

Zufügen an Sammlung

Ort

Zeiträume