Orgaan van den " Viijen Socialistenbond ,,, Aile briefwissetingen te zenden naar : POIL DE WITTE, Verspyenstraat, 10, Gent, verar.twoordelijke uitgever BU den Neer Herman De Baets EEN INTERVIEUW Een dagbladsdmjver zou bij wj/e moeten zijn : advokaat, notaris, geneesheer, hande-laat, bieditvader, enz. Over de meest gewidi ige en teedersle zaken — ook wel over de nietigste — komen de mensdien hem raadplegen. Het spreekt van zelf dut onze kennis en bevoegdheid om raad te geven meest aitijd te kart sdiiet. Zoo hadden in den laatsten tijd ■tiUnatjis personen er bij ons overgékiaagd. dat hunne Sonen htatne Hoogesdioolstudien niet kunnen voortzetlen. Naar de Hoogeschool ga' n, wordt, zegden zij, met een sledit oog aangezien, en er be-staat. gevaar dat de diploma's later ongel-dig worden verklaard en de gedane stadiën nutteloos zoudenzijn. Men wilde dan van ons weten wat er van die gerudilen waar was. Wij moesten bekennen er niet meer van te wctcn dan zij zelf, dodi wij beloofden inlidi-tingen te zullen nemen en die dan in "De Waarheid „ bekend te maken. Maar tôt wie zich voor die inlidittngen te venden? Dit vergde een beetje overleg. l%mers, er is daarvoor noodig grondige réditskundige wstensdiap, en een naam die gezag genoeg heejt om het àdvies voorieder-een aannemelijk te maken. Na rijp beraad viel onze keus op den Heer Herman De Baets, wiens bevoegdheid en gùede trouw wel door niimand ziillen ont-kend worden. Wij deden dus onze stoute sdioenen aan en vroegen een liezoek aan bij dien Heer, dat ons wetwillend werd toegestaan. Na het doel onzer komst den Heer De Baets voor oogen gelegd te hebben, sprak hij ui'j volgt : •y » )k kan U enkel ailleggen wat de rechts-gronden in deze kwestie zijn » De bezettende overheid bekleedt hier de plaats der vroegere regeering, volgens de overeenkamsten tusschen de verschillende Staten gesloten te Den Haag. Zij heeft dus het redit verordenlngen, regelmenten en be-s lui te ri af te kondigen, en dtensvolgens ook het redit de Hoogesdiool te verviaamschen. En dair de sdiool wettiu Is, zijn de diploma's door haar- jgeleverd, geldig. rtuJ .1 t .wftï gebe*"»t>. als. de oade régeertn > térui < >••'/ ïvc artiwzestAuu; en and,ne verauderingen door de bezettende vt&M iiK; 'ooeré, op hâte heurt weer veran-derd, zoirals bijvoorbeeld de opvoigende kaihoiieke , n libérale regeeringen het werk hunrier voorgangers te niet deden, maar die veranderlngen hebben dan geen terugwer-kende krcdit, en zijn niet toepasselijk op examens en diploma's gedurende de bezetting afgeleverd. » Overigens, de vervlaamsdiing van het middelbaar onderwijs werd meer en meer deorgevoerd. De wetvan 1884 heeft alreeds ingebraclit dat de leergangen in de Athe-neums van Engelsdi en Duitsdi, alsook van nog twee andere vakken — Gesdiiedenis en Aardrijk' kunde — in 't Vlaamsdi moeien ge-geven worden. Dat bestondvan toen af voor de officielle sdiolen, en sedert 1910 ook voor de privaatsdiolen. » ln 1916 had de wet moeten herzien worden, en dan zou men vermoedelijk weer een stap verder gegaan zijn. » — En ma? ik. (-mteer, MljaRèer, wat ,.-ûne petsâorùtfke meening over het een en ander hier van is ? « Mijne me ning is : dat de jeugd moet studeeren en werken. « LtUheid is des dui-vels oorkussen, » zegt een oud spreekwoord, en dat is zeer waar. » Met leegloopen verliest men de lust en de wil tôt werken, en geeft men maar al te lidit voedsel aan verkeerde neigingen en sledite driften. » lk zou het als een groot ongeluk. als een ontzettende ramp besdiouwen, moest een ge-sladit opgroeien zonder gestudeerden. » — We gingen vele jaren, missdiien eeuwen aditemit. * Juist, want de leidende kradden der maatsdiappij op aile gebied zouderi ontbre-Jien O'satom meqri ili dat de jeugd de be-' staande gelegenheid om tè studeeren niet mag laien ontsnappen. ■» Verheugt onze belanghebben.de lezers met deze klare inliditingen een dienst te kunnen be wij zen, bedankten wij hartelijk den heer De Baets voor de bereidwilligheid waarmede hii ons tewooid had gestaan, P. D. W. Hoilandsch metigsel « DE FAAM », merk P.K., Km cl de Wctte, Drongensteenweg, 71, Gent. LAHGS ON SLECHTER Het gerucht dat het brood door de nieuwe schikkingen, genomen door het Hulp(?) en Voedingskomiteit, enkel nog zou kunnen gebakken worden door de groole samenwer-kendemaatschappijen, heeft bij al wie maar eenige kennis heeft van de werkwijze dier ovens erge bekommernis verwekt. De jaren lange ondervinding van lien die dit brood eten, weten best dat het gelogen is, als men in hunne bLaden leest: Wij bak-ken het beste brood. Wij durven beweren dat het brood, in steen-ovens gebakken, in hoedanisheid aitijd beter en gezonder zal zijn als datgene in plaat-ovens. Dit hebben wij in een vroeger artikel reeds genoegzaam bewezen. Voor heden willen wij daar niet verder op ingaan. Het is ons vooral te doen om de onbegriipelijke handelwijze van het Komiteit aan dekaak le stellen, en aan die Heeren te zeggen dat de voorgewende reden berust op onv/aarheden. Alhoewel reeds besproken in ons nummer van verleden week, kan het niet genoeg her-haald worden dat den kolennood dienst doet om de ware reden te verbergen. Welhoe, de klachten zijn algemeen, het orood is slecht, dikwijls niet eetbaar, het valt in stukken bij het snijden, de geneeskundige Cimmissie heeft aan het hoofdbestuur van het Komiteit met cijfers bewezen dat het brood nadeelig isaan de gezondheid, dat het sterftegeval op schrikbarende wijze toeneemt, en voor aile antwoord gaat gij de bakkers die in steenovens bakken en door dit stelsel ons nog een weinig beter brood geven, de keel toenijpen en bij hetvolk de klachten nog doen stijgen. Wij vragen met aile recht, want wij betalen ons brood, of het Komiteit ons de samen-stelling van het meel, waarvan het brood gebakken wordt, zou willen doen kennen, maar met de scheikundige verklaring er bij. Wij zullen bij middel van ons blad die verklaring openbaar maken. Neen, Mijnheeren, wij gelooven u niet, als gij voorgeeft dat gij de nieuwe werkwijze wilt iuvoeren om minder kolen te doen verbrui-ken.Gij verbergt de ware reden, omdat ze mis-schien gevaarlijk is 6n voor de bakkers, èn voor het volk. Ei er is meer, Mijnheeren I Door uw nieuw stelsel welke gij wilt invoe-ren drijft gij den spot met de persoonlijke vrijheid. Sedert ettelijke jaren bestaan de samen-werkende broodbakkerijen, en al hunne leden samen maken nog het vierde deel niet uit Wn onze bevolking. Zulken uitslag bewijst dat de meerderheid van ons volk wil vrij zijn te gaan waar het verkiest, want onze vrijheid is reeds genoeg aan banden gelegd. Knelt die band niet verder toe, wanthij zou soms nog eens kunnen breken. Wij sluiten, Mijnheeren, met U in naam van drie à vier honderd kleine bakkers te ver-zoeken van uw stelsel af tezien, en in naam van gehsel onze bevolking, het eerste deel V-Aii u v/cir Hit» . -tiijdjf, "ln1 en ailes wat in u we macht is aan te wenden ora ons meer, beter en gezonder brood te versdiaffen. Dit zou welkomerzijn dan al uwe onprak-tische nieuwigheden die gij wilt invoeren. Sigaren ♦ Monarca », Ed. De Loore, Gent, Fuchsiastraat, 104, (Rijhovelaan). Echte Hollandsche TRIOMZEEP, bekent voor de beste alleen, Coster, Borluuistraat. 23, Gent. Grooi, half groot, prijs fr. 4,00 p. k. Spccialitcit voor winkeiiers. VAN ALLES WAT Goed nieuws. — Eindelijk heeft het Nat. Komiteit aan onzen raad gehoor gegevenen «Vooruit» een vertegenwoordiger in zijnen schoot toegestaan, die de sociaal-d^mocra-tische partii ze'f mociii uilzoeken. Uit pure demokratie viel de keus opgezel millionnair Coppieters. Aldus heeft de werkende klasse haar recht, en wordt zij bekwaam — volgens Vooruit — om hare grootsche taak, het be-sluur der wereld in handen te nemen. Om hetev'en, als gezel Coppieters nu kan zorgen dat we wat meer smout, spek, boonen, erwten, rijst, maïs enz. bekomen, zullen wij onze bemoeingen in dezezaak niet beklagen. Wat het Nat. K>m. betreft, dit zal van zijn gemak niet weten, want, wie nu nog kritiek maakt, beleedigt de werkende klasse ! Eene droevige Gentscha Iclle. — Dat is deze welke, sedert eenigen tijd, wekelijks, wordt uitgespeeld door de plaatselijke be-voorradingskommissie der stad Gent. Er worden door die kommissie in de dagbla-den berichten verspreid waarbij aan het geëerd (l)publiek wordt bekend gemaakt dat er in hare winkels gedurende de volgende week (b. v. van 10 tôt 16 December) allerlei eet- en verbruikswaren te koop zullen ge-steld worden aan — gezien de omstandig-heden— civiele prijsjes. Op het lezen dier berichtjes loopeu de zorgzame en radelooze huismoeders zich de — thans zoo dure — schoenen van de voeten om van die buitenkansjcs te profiteeren. Maar... des te grooter is hunne ontgoo-cheling; die eet- en verbruikswaren zijn meestal maar alleen aanwezig in de... be-richijes van gemeld P. B. C. Deze week werden wederom een heele boel groenten-visch huishoudelijke waren enz. aangekondigd. Maar wie heeft het mee-rendeel dezer waren gekocht of gezien. N. B. — Ter herinnering werd aan het publiek gemeld dat het verkoophuis nr 2 (Pekelharing), naar de Coupure (hoek der Papegaaistraat), overgebracht wordt. Als wij goed ingelicht zijn dan is dat een winkelhuis dat « Moeder Vooruit » voor zich had laten bouwen, maar zich lhans van den hais schuift op die der Gentsche belasting-schuldigen,Leve de regie I «Vooruit» 's homœopathio. — Er is een spreekwoord dat zegt : Men V3tigl meer vHegen met eènen droppel honig.dat met een geheel vat azijn. Dat spreekwoord schijnt maar alleen voor de kapi-talistisclie sameirleving te gelde:i. In de samcnwer-kende msatsctiappij, waarvan «Vooruit» de leiding wil hebben, zal liet iiee! mders gesteld wezen ; daar zal het lieeten ; men vungt meer • gaaien» met eene pint azijn dan met ëéncn (iruppel honig. Tnderdaad wordt er van 'reek tôt week aan de leden van de S. M. « Vooruit » bekeud gemaakt dat nr a tôt z, inits een genadelijk prijs. ; in «hunoe» maatschappij, met «toelating» van 'tbesmui eene pint azijn zullen kunnen veikrfgen. Na de aanzienlijke lmlp welke «Vooruit > aan zijne gaaien gedurende den 'orlog verstrekt heeft (wij weten van één 2ak koien ! to 1915 — en van één frank?) zullen de leden maar zure gezichtcn trekken. En men weet dat in de « homceop.i(Me > het kwaad door het kwaad moet genezen WO1'-!! : koad door koud, warm door warm ei, dus ook, r door z;uir. Voor do oorlogsyerminkton. — Een paar weken gele-den, had in de bulïetzaal ' an den Miuardschouwburg een vergadering plaats waar het stichten van eene school voor oorlogsverm.nkten werd besproken. Wij lazen daarover, ooder ander, in Vooruit, waar immer goede vaderlanders bereic zitten, als'tmaarop redden aankomt : < Een zestigtal belangslellenden, die tamelijk gron-dlg de kwestie dlskuteerdin : Is het de roi, ofwel van de openbare bestuien, ofwel van private personen of kringen, dergelijke scho.'en le stichten? (De oproep ging uit van een privaat pçrsoon). Elkeen was t'akkoord om te erkenneti dat, van nu af, de aandacht ôp het vraagstuk van het stiel aan-leeren aan de invalledeit moest geroepen worden. Maar de meening dat de apenbare besturen als eerste plicht hadden tusschen te komen, werd door de meeste sprekers verdedigd. 't Is natuùrlijk. ook : he: lot onzer jongens die ge-brekelijk zullen terugketren, mag niet aihangeD van den een of andertn groe|i van goedwiliige personen, die door het inrichten va"- :eesten, het doen van geld-inzamelingen ot van persoonlijke sto tingen, een fonds trachten te vormen tôt oprichtieg zulker instelling. Elkeen weet dat «geven» niet blijft duren ! En ait. men voor zulk voorstel sîaat, wiens uitvoering heel zeker kapitalen zal vefeen. dan mag men op voor-hand zeggen, dat afzonde" .'ijkt pogingen, hoe edelook opgevat, niet tôt den uitilag kunnen lelden die moet berelkt worden. i- ' * De openbare besturen fnoeten zich voor die belang-rijke kweslie bewegen. Het is niet aan te nenun dat het gouvernement zou doen wat gewoonlijk het patronaat doet: de slaeht-oîfers van den arbeid aanhun lot overlaten, ofwel hun met een aalmoes wandelon zenden. Het zal er hier op aan komen, de oorlogsinvalieden. — de slaclitoffers van d?n vaderlandschen aibeid, — op betamelijke wijze ter. ulp te komen, en, best : door hun een vak aan te leer-m dat htm zal toelaten hun brood, — een goed veriekèrd (?), brood, — te ver-dienen» » Het is het best mogeii|1rî dat «de meeste sprekers de meening verdedigd btb tefl dat de openbare besturen als eersien plicht hadd.n tusschen te komen >. Wij meenen ook dat zulks, . zien de uitgestrektbeid van de ramp, ouuntbeorlîjk vezen zal. Maar de kwestie blijft open om le weten jro welke wijze die tussclien-H a»i:-"'"v^nd worden. Kjar onze moderne opvattiugea, fijbcien oe ^"irlogwermmKiëTT, met de ^lacTitofî^rs vao weikongevallcn min ol meer gelijk gesteld worden. «1 de senadeioosstdh'ngen or pensioênen, hun toe te kennen, zouden moeten bere-kend worden, volgens ûannt min of meer volledige onbekwaamheld van we*ken. Die pensioenen of scha-deloosstelliiigen zouden door de njtie, in wier dienst de « ongevallen < plaatH hadden, dienen betaald te wordetL Wat het oprlchten vnn spéciale vakscholen voor verminkten aangaat, bcooort ineû esrst eene studie te maken, wat er op dit shk kan gc«laau worden. Die mogelijkheden zullen natuuriijk vtrschillen van land tôt land, van stand tôt sferid. Wij hebben den indnft bij bel Ul,-.en van Vooruii's arrikel dat er zoo gui op aansluui i om de oorlogsver-minkten al gauw te leeren werken en ze3ldus « toe te laten hun brood — een goed verzl'kerd (?) brood — te laten verdieuen» vooral is ingrgeven door volks-redders, die er eerst en vooral, op lit zijn cm zieb zelf te redden in t een of 't andere kaast>laatsje. «Vooruit» heeft specialisten in dit vak. Onze iodlrâX wer>t getfi'-ziiis ^rminderd, toen wij 'tslot van Voortàixî v:iVtùi\ lazen d*t Iuidtals volgt < CentraJsatiejs noodig voor hit grootsche doel : de vakscholen voorOorlogsverminkten. Daarom moeten de openbare be;turen zich voor die taak spannen : enkel dan is het bestaaij der scholen verzekerd, — enkel dm zal de inrichting ervan zoo volmaakt, zoo piaktisch en technl^:h mogetijk zijn (?) — enkel dan zal het bestaan de oorlogsinvalieden minder zorg moeten baren, (?) En, wil het privaat Initiatief zijie pogingen voegen bij de openbare besturen, wij dtaken dat die hulp absoluut niet zal afgewezen (!), maar integendeel dankbaaF-aanvaard worden. P. D. V.» Leve de regie ! Roode religie. — In cijn beroerid werk La psychologie du Socialisme (DoSocialisische zielkunde) be-weert Dr G. Le Bon dat het socialisme, even als de meeste wijsgeerlge of staatkundige leeringen, er niet buiten zal kunnen van het religieuse of eeredJenstige pad in te sla3n, 't is te zsggen *^11 te worden eene Ieer, welke haar voornaamste steanpunt niet meer zal zoeken in v/elenKch.ippelijlre red.neering, maar in ge-voels- en gemoedsbedrijf /eeren, die met de nuchtere rede of met het koele verstand niets meer te maken hebben. Wij hebben sedert korte wei r-, daar reeds in het Genisch socialisme kentet-kener kunnen . an aanstip-pen. ! ■ n« n?.m-.lijk werd aan de roode «gaai^a » Ujciv s «l-. ^crtooningen het stil-zwijgen en de ingetogenhdd op^elegd «even als aan de katholitken in hunne kerken. \ Vooruit's Nand zette, een jaar weken nadien, dezelfde * gaaien » aan om de r hocfdmannen te ecren als « priesters ►. En nu komt de Welterschc briefwisseiaar van < Vooruit aan sommige roo^ie < gaaien > dinr goede gemeente, in de koloramen van gemeld blad, eene fcoeipredika'ie houden, onidat zij meer gehecht schij-nen n?n hunnen gew men bakke- dan aan de samen-werkende b^kkerij der partij. Gemelde briff-visselaar schrijft : < Manig partijgenot en samenweiker heeft zich reeds de vraag gestèld : zal onze cooperatie De Zon, in dezen ergen toestand, — nu dat, werk, handei en nijverheid uiteengeschokt en oliderst boven is ge-keerd, — zich kunnen recht houtèn? Tôt geruststelling van aile p |rtijgenooten mogen wij met voldoening melden dal onze bakkerij zich goed staande houdt. » Maar toch schijnen er te Wetteîcn ook flauwe roode < christenen > te huizen, want : de belhamels der * Zon > : « betr-urenzelfs dater 10g huisgezinnenzijn, gekend staande als tôt de partij behoorende, welke hunne plichten vergeten en bij nndere bakkers hun meel dragert. Dit is onverschocnbaar. verkeerd ge-handeld en 0"der aile opzichten :adeelip voor zulKe huisgeztri',en, welke, wannecr jzondere omstan- , digheden inioepen. eerst en voirai met het bestuur ' der bàkkerij zouden moeten grsfoken hebben. Daar et voor iederen zondaw toch vc giffenis te bekomen is, verhoopt men dat die huisgez'nnen terug den weg naat De Zon zullen vinden. > Voor wanneer de < rooden ,biechtstoel » en de < roode zondenaflaat »? Geldieeningen op eigendommen, vflrkoopingen,M.Eug. Minnaert, Begijnhoflaan, 21, Gent. —0— MATRASSEM IN KONUNHAAR, Engelsche beddens, G. J. Dumortier, Gebrs., liundelgemschesteenweg 289, Ledeberg en Lange Munt, 16, Gent. Brief van Pe Maertelaere Heer Op s tel 1er, Ik vind het flauw van die mannen — en vrouwen — die zouden willen dat Eedje zich met ailes zou bemoeien en over ailes steeds dezelfde gedachten zou hebben van vroeger. De laatste van dit soori isLucii. DeBscK'", een gewezen goede partijgenoote, maar die nu ook als zooveien door de ooriogskoorts is aangetast en afgunslig geworden is. Zij en de vele anderen waarvan wij in den laatsten tijd gehoord hebben, verwonderen er zich over dat Eedje onverschillie blijft vocr het oorlogswee, en zij zouden willen dat hij die vroeger zoo heftig de regeering aanviel, en Leopold II een volksmoordenaar noemde, ter wille van de beteugeling der onlusten in het Walenland, nu, dat er veel afgrijseiijker gemoord wordt, meehelpt aan de vredespro-paganda. Zij nemen het hem kwalijk dat hij thanszwijgt, terwijl hij vroeger toenersleçhts eenige oncen bloed vloeide — en lhans ge-heele stroomen — zooveel te vertellen had. Maar zien die menschen niet, dat in de wereld ailes en iedereen steeds anders wordt ? Waarom zou hij moeien gelijk blijven als zoovele Staatsmannen, socialistische volks-leiders, min^sters, journalisten, enz., steeds het zeil naar den wind keeren ? Wat die menschen vergeten of niet schijnen te weten is, dat het gedrag van de mees-ten onzer afnangt van hel slandpunt dat we op een gegeven oogenblik innemen. Men merkt dat het best op bij de lieden die met den oorlog goede zaken doen, en die uwen vriend Vindex niet oneigenaardig « woekerbeesten » noemde. Voor al deze mag de oorlog nog lang duren ; zij hebben provisie op zolder of in kelder, koopen hui-zen, landerijen, villas en kasteelen, zelfs een tonneautje, in afwachtingvan een automobiel. Het ware nu zeer verkeerd te meenen dat die menschen wreeder, bloeddûrstiger zijn dan gij en ik. Ik ben er diep van overtnigd dat de mêesten van hen geen viieg kwaal zouden doen, als ze 11 niet van geplaagd worden, en dat zij niet meer dan anderon ■ gi:ii .-.-^dtrjîoon - h-sbbctt— roct- mishandelingen op itouw, kind of eveaaasle, waarail toch hun goed kardkter blijkt. Hetzelf ie kan gezegrl worden van de muni-tidabrikanten, van de scheepsreeders, de Amerikaansche geldschieters en al degenen die in dezen akeligen tijd schatten gewonnen hebben en nog wi men.en daarom de voort-duur van den oorlog wenschen. In gewonen tijd waren al die menschen vredelievend, en hoegenaamd niet twistziek. Als zij dat nu niet meer zijn, komt dit eenvoudig omdat hun standpunt veranderd is. Dat is ook het geval met ons Eedje. Hij is nog dezelfde van vroeger — enkel wat ouder — maar zijn standpunt is nier meer hetzelfde en dat maakt het versctiil. Toen hij nameliik zijn berucht artikel schreef van : Bloed ! bloed! het werkersbloed heeft gestroomd! en de moeders opriep hunne zonen in het leger te schrijven met de bede niet in hunne broeders te schieten, was hij nog een arme onaanzienlijke stakkert, van de geheele burgerij en hoogere klas gemin-acht, die hem voor eeH stokkebrand, een oproerkraaier en revolutionnair aanzagen. Ik zal niet zeggen dat hij dit toen niet was, maar men bedenke dat hij toen nog ailes moest worden, en dit voor hem de gemak-kelijkste, zoo niet de eenigste manier was om wat te worden. Trouv/ens, hij staat in dit opzicht niet alleen; menigeen onzer kame-raden in Belgie, en in het buitenland, zijn langs dezelfde ladder omhoog geklommen, en wat voor anderen goed was kon voor hem niet sleclil zijn. Onze gezel Briand, bijgeriaamd : Vader der algemeene werkstaking, heeft, toen bij nog een simpel advokaaijî was, brandredenen ge-houden waarbij de hevigste redevoeringen van Eedje zeer flauwe kul was, wat niet belette dat hii mirister, zelfs eerste minLter werd, en dan de « algemeene werkstakets » liet neerschieten. Ter zijirer veronlschuldiging moet ik er bijvoegen dat hij zulks wel moest, omdat zijn slandpunt veranderd was. Zoo gaat het ook met Eedje. Toen hij op het slandpunt stond van door-geloopen schoenen en een vette klak, kon hij niet anders derken dan dat de maatschappij zeer onrechtvaardig ingericht was, en drin-gend verbetering behoefde. Naar de heer-schende mode meende Eedje die verbetering te bekomen dooralgemeen stemrecht, en dat hij hierin niet mis is geweest, getuigt zijnen huidigen staat, die de vergelijking kan door-staan met de weWarendste der stad. Hij is volksvertegenwoordiger en schepen der stad Gent, wat toch niet weinig is, en een arme werkende klasse die het zoover kon brengen tôt groote eer strekt. En het kan nog verbeteren ; hij kan het misschien nog brengen tôt minis'er, maar daarvoor moet er met beleid en onuichtig-heid te werk gegaan worden. Onze brave koning Albert en zijn omgc-ving, waaronder de gezellen Vander Velde en Destrée, en van wie Eedje nog aitijd ver-wacht dat zij hier den een of anderen dag voor de deur zullen staan, zijn allen voor het voortzetien van den oorlog. Als goede, brave onderdaan, en met het oog op het minister-schap, moet Eedje van '1 zelt'de gedacht zijn van zijnen vorst ; dat schrijft zijn standpunt hem voor, en daarnaar moet hij zich gedra-gen.Is dat nu zoo moeilijkom begrijpen? Ik denk het niet, eu in de hoop dat men nu voortaanfedje met rust zal laten en hem niet langer cpwillen om mee te helpen aan vre-deswerk, die geheel zijn toekoinstidealen zouden vernietigen, blijf ik E. DE MAERTELAERE. DITJES EN DATJES Het is de lialfoogst processie. Stapken bij sîapken, de oogen nu'rgeslagen, vier flinke X*verianen dragen op den schouder het beeld van den H. Cornélius, patroon der parochie. Een der fwee voorste dragers ziet 3 4 stappen voor hem een half franksken liggen. Door schielijke aanîok-king getroffen, bukt hij zich, maar de heilige Cornélius alzoo het evenwicht verliezende, vliegt ten gronde, vooràleer de Xaverinan het muntstuk heeft kunnen oprapen Hetgeen hem deed uitroepen : Polverdômme, hie eet nog eer gezien aas ik. Eene spreuk van eenen philosoof uit den ouden tijd : Daar is aitijd g«oot dispuul geweest Of een aap eigentlijk een mensch is of een beest ; En dal verwondert mij niet, Daar men zooveel qpen onder de menschsn ziet. Mijn onkel Jan had een jonge knecht die zeer ver-standig was. Zoo gauw zijn werk af was, las hij boeken die ik hem nu en dan bezorgde en binst de vacantie-da^en was bel voor mij een waar genoegen met hem wat le redékavelen. Remi, zoo heette hij, had maar êën gebrek, en dat was van nu en dan zoo wat grove woorden te gebrui-ken.Zoo herinner ik mij dat zekeren dag hij zoo wat onpasselijk was en hij mij zegde dat hij pljn had in den kop. Ik deed hem opmerken dat het maar de beesten waren die een kop hadden en de menschen een hoofd. Remi gaf mij het snedlg antwoord : * M^ar waarom zeggen zij dan . Bis£o/>, en niet bis-hoofd. //oo/rfflakke en niet &o/;flakke? » Lier is Belgie doorbekend voor zijne goede lekker-koek. Over 4 5 jaar bezocht ik eene oude kennis die in dit steedje woont en die een bewijs gaf der groote concurrentie die daar bestaat voor die goede waar. In een der bijzondêrste straten was er een winkelier die per piakbrief op de vensters deed kennen : Hier verkoopt men de beste lekkerkoek van de stad. Een tweede : Hier verkoopt men de beste lekkerkoek van het land. Een derde : Hier verkoopt men de beste lekkerkoek van de wereld. En een vierde die liet nog best hrtd gevr .den ; Hier verkoopt men de beste lekkerkoek van désirant, _ Emliailaerpopier en ^Hpierenz^Rfcen, iu > u .sla^i Adolf Van den Brecn, Slachthttislùan, 17-18, Geni, Het "ware» standpunt XIII Wij hebben in ons vorig artikel aangemerkt welke diepe zielkundige verschillen er tusschen Vlamingen en Walen bestaan en hebben de voornaamste kaiak-tertrekken welke aan beide volken meest eigeuaardig zijn opgesomd. Die verschillen en eigenaardighedeu zijn zoodanîg dat elke nuchtere, wetenschappelijke denker met ons zal moeten insternmen dat de beide elementen die in het Belgisch staatsverband te samen ' wonen niets meernoch minder uitmaken dan twee dui-de'.ijk le onderscheiden volksstainmen of naties. Welke zijn de oorzalcen dat de bewoners van den Belgischen grond, zich niet even als de Franschen, de Duitschers, de Engelschen en de Hollanders, in den loop der eeuwen hebben kunnen versmelten tôt één eenigen volksstam? De oorzaken zijn, in algemeenen zin, tweeërlei : De eerste oorzaak is van natuurlijken, aardiijkskun-digen aard. In degrijze oudheid en zelfs nogtot ver in de middeleeuwen waren de noordelijke en zuidelijke gouwen van het huidige Belgie van elkander geschei-den door het Groote Kolenwoud, dat zich uitstrekte van Oost naar West en waarvan liet tegenwoordige Sonlënwoud met het rerkamerenbosch nog een tamelijk aanzienlijk overblijfsel is. Dit Groote Kolenwoud, in den voortijd een eclit maagdelijK. gebied met hoog-stammige boomen en dicht kreupelhout bewassen, en door poelen, moerassen en ravijnen doorsneden, maakte de gemeenschap tusschen de bewoners van Noord-en Zuid-Belgie zeermoeilijk en dus schaarsch en onre-gelmatig en -zoo kwam het dat de betrekkingen van de bewoners der Noorderlijke gouwen veel veelvul-diger waren met de bewoners derNoord-Nederlandsche streken, waar het land plat en onbeboscht was en de waterstroomen, gemakkelijk bevaarbaar, gestadig en druk onderling verkeer toelieten en bevorderden. Omgekeerd waren, om gelijkaardige redenen, de betrekkingen van de bewouers van Zuid-Belgie met inboorlingen van de streken van het huidige Prankrijk vee! gemakkelijker en dus meer voorkomen. Die betrekkingen, heelemaal verschillig, langs beide zijden van het Groote Kolenwoud, drukten langzamerhand hunnen bijzonderen stempel op de bewoners ten Noorden en ten Zuiden ervan, en zoo ontstonden en bevestigdi n zich de Germaansche Vlamingen en de Latijnschc Walen. Het moet wezen dat Vooruit's F. H. van deze aard-njkskurdige feiten heelemaal onkundig is, anders zoude hij even als wij bebooren te redeneeren. Immers, principieel is hij met ons 't akkoord, en verkondigt dikwert luide ln de kolommen van zijn blad, dat de toestanden de menschen beheerschen en ze maken tôt wat zij zijn en dit was en is ook met Vlamingen en Walen het j.;eval geweest. Het Groote Kolenwoud werd door de woudrandbe-woners beiderzijds, gedurende eeuwen druk uitgebaat om tôt koken en verwarmen aangewend te worden ; ' maar meest nog door de bewoners der Zuidergouwen I die, over ijzererts uit hunnen bodem beschikkende, er houtskolen uit stookten om hunne nog in de lurven liggende ijzernijverheid te beoefenen. Van daar de naam * Groot Kolenwoud ». Toen nu door het opruimen van het Groote Kolenwoud en het vereffenen van de landslreek de gemeenschap tusschen de inwoners van Noord en Zuid gemakkelijker geworden waren, trad de tweede oorzaak in om die betrekkingen minder gestadig ni vooral minder innfg te maken, namelijk de staatkundige en geschiedkundige. Door hun aauzienliik vcrscliil van taâl, bedrijf en zeden, waren dre bewoners van Noorden Zuid Belgie voortaan teenemaal van elkander ge scheiden en hadden 7.ij, de eenen Noordwaarts en de anderen Zuidwaarts betrekkingen van aanverwant-schap en belangen aangeknoopt, welke hen steeds in vcrscheidene richtingen aantrokken. De bewoners van de Zuidelijke gouwen ondergingen nogthans een veel machtigeren invloed dan dezen der Noordelijke streken. Immers, al vroeg was ten Zuiden, onder deti druk der Romeinsche gedachten, eene strek-king naar éénmaking ingetreden. De koningen van 10° Jaargang. Nr 50 * Prîjs : 10 Centlemen Zondag 16 December 1917

Er is geen OCR tekst voor deze krant.