10e Jaargang. Nr 50 Prijs : 10 Centiemen Zondas 16 December 1917 DE WAARHIED Orgaan vari den " Vrijen Socialistenbond — Aile briefwisselingen te zesiden naar : POL. DE WITTE, Verspyenstraat, IO, Gent, verariwoordelijke uitgever BO den Mi Hermnn De Baeîs —o— EEN INTERVIEUW Een dagbladschrijver zou bij wijle moete zijn : advokaaf, notaris, geneesheer, handi laai, bieclitvader, enz. Overde meestgewichige en teederste zake — ook wel over de nietigste — komen a mensdien hem raadplegen. Het spreekt van zelf dat onze kennis e bevoegdheid om raad te geven meest altij te kort. schiet. Zoo hadden in den laatsten tijd dikwijt personen er bij ons over geklaagd, dat hunn zonen hunne Hoogeschoolstudiën niet kunne voortzetten. Naar de Hoogeschoolgar n, wordt, zegde zij, met een slecht oog aangezien, en er bt staat gevaar dat de diploma's later onge, dig worden verklaard en de gedane studië nutteloos zouden zijn. Men wilde dan van ons weten wat er va die geruchten waar was. Wij moesten bekennen er niet meer van t weten dan zij zelf, doch wij beloofden inlicli tingen te ziillen nemen en die dan in " D YVaarheid „ bekend te maken. Maar tôt wie zich voor die inlichtingen t wenden? Dit vergde een beetje overleg Immers, er is daarvôor noodig grondig reclitskandige wetenschap, en een naam di gezag genoeg heeft om het advies voor iedet een aannemelijk te maken. Na rijp beraad viel onze keus op den Hee Herman De Baets, wiens bevoegdheid e, goede troaw wel door nizmand zullen ont kend worden. Wij deden dus onze stoute schoenen aa. en vroegen een bezoek aan bij dien Heer, da ons welwillend werd toegestaan. Na het doel onzer komst den Heer D Baets voor oogen gelegd te hebben, spra hij als volgt : « Ik kan U enkel uitleggen wat de rechti gronden in deze kwestie zijn » De bezettende overheid bekleedt hier d plaats der vroegere regeering, volgens d overeenkomsten tasschen de verschillend Staten gesloten te Den Haag. Zij heeft du het redit verordeningen, regelmenten en bt sluiten af te kondigen, en diensvolgens oo het redit de Hoogeschool te vervlaamschet En daar de school wetiie. is, zijn de diplc ma's door haar afgeleverd, geldig. » Het zou kunnen gebeuren, als de oud regeering terug komt, dat zij de Hoogesc/ioc tu i ,:Jer: zerardc:ir.gen door de bazettend macht ingevoerd, op hare beurt weer veran derd, zooals bijvoorbeeld de opvolgend kalholieke en liberale regeeringen het wer hunner voorgangers te niet deden, maar di veranderingen hebben dan geen terugwei kende kradit, en zijn niet toepasselijk o examens en diploma's gedurende debezettia afgeleverd. » Overigens, de vervlaamsdiing van ht middelbaar onderwijs werd meer en met doorgevoerd. De wetvan 1884 heeft alreed ingebracht dat de leetgangen in de Athi neums van Engelsch en Duitsch, alsook va nog twee andere vakken — Geschiedenis e Aardrijkskunde — in 't Vlaamsch moeten gt geven worden. Dat bestond van toen af voc de officieële scholen, en sedert 1910 ook voc de privaatsdiolen. » In 1916 had de wet moeten herzie worden, en dan zou men vermoedelijk wet een stap verder gegaan zijn. » — En mag ik U vragen, Mijnkeer, wc uwe pérsoonlijke meening over het een e ander hietvan is ? « Mijne meening is : dat de jeugd mot studeeren en werken. « Luiheid is des du, vels oorkussen, » zegt een oud spreekwoort en dat is zeer waar. » Met leegloopen verliest men de lust e de wil tôt werken, en geeft men maar al i licht voedsel aan verkeerde neigingen e slechte driften. » Ik zou het als een groot ongeluk, als ee ontzettende ramp beschouwen, moest een g* slacht opgroeien zonder gestudeerden. » — We gingen vele jaren, misschien eeuwe aditeruit. « Juist, want de leidende kraditen di maatschappij op aile gebied zouden ontbn ken. Daarom meen ik dat de jeugd de b< staande gelegenheid om te studeeren nu mas, lalen ontsnappen. » Verheugt onze belanghebbende lezers m. deze klare inlichtingen een dienst te kunnt bewijzen, bedankten wij hartelijk den het De Baets voor de bereidwilliglieid waarmet hij ons tewootd had gestaan. P. D. W. Hollandsch mengsel « DE FAAM », merk P.! Karel de Wette, Drongensteenweg, 71, Gent. I^TMIleciÎTER Hét gerucht dat het brood door de nieuw schikkingen, genomen door het Hulp(' en Voedingskomiteit, enkel nog zou kunnt gebakken worden door de groote samenwe kende maatschappijen, heeft bij al wie ma eenige kennis heeft van de werkwijze di ovens erge bekommernis verwekt. De jaren lange ondervinding van hen d dit brood eten, weten best dat het geiog( is, als men in hunne bladen leest : Wij ba. ken het beste brood. Wij durven beweren dat het brood, in steei ovens gebakken, in hoedani heid altijd bet en gezonder zal zijn als datgene in plaa ovens. Dit hebben wij in een vroeger artikël ree< genoegzaam bewezen. Voor heden willen wij daar niet verder r ingaan. Het is ons vooral te doen om c n onbegriipelijke bandelwijze van het Komite aan dekaak te stellen, en aan die Heeren zeggen dat de voorgewende reden berust c " onwaarheden. e Aihoewel reeds besproken in ors numm> van verleden week, kan het niet genoeg he n haald worden dat den kolennood dienst do d om de ware reden te verbergen. Welhoe, de klachten zijn algemeen, h s brood is slecht, dikwijls niet eetbaar, het va e in stukken bij het snijden, de geneeskundig n Cimmissie heeft aan het hoofdbestuur va het Komiteit met cijfers bewezen dat h' n brood nadeelig is aan de gezondheid, dat h: sterftegeval op schrikbarende wijze toeneem en voor aile antwoord gaat gij de bakke n die in steenovens bakken en door dit stels ons nog een weinig beter brood geven, c 12 keel toenijpan en bij het volk de klachten no doen stijgen. Wij vragen met aile recht, want wij betale ons brood, of het Komiteit ons de samei 2 stelling van het meel, waarvan het brood gi bakken wordt, zou willen doen kennen, ma: s met de scheikundige verklaring er bij. W zullen bij middel van ons blad die verklarin 2 openbaar maken. Neen, Mijnheeren, wij gelooven u niet, a gij voorgeefi dat gij de nieuwe werkwijze wi invoeren om minder kolen te doen verbru r ken. 'l Gij verbergt de ware reden, omdat ze mi; schien gevaarlijk is èn voor de bakkers, è voor het volk. * Eier is meer, Mijnheeren ! Door uw nieuw stelsel welke gij wilt invo< ren drijft gij den spot met de persoonlijl e vrijheid. * Sedert ettelijke jaren bestaan de samei werkende broodbakkerijen, en al hunne lede - samen maken nog het vierde deel niet u van onze bevolking. e Zulken uitslag bewijst dat de meerderhei e van ons volk wil vrij zijn te gaan waar h e verkiest, want onze vrijheid is reeds genoe 5 aan banden gelegd. Knelt die band niet ve dertoe, want hij zou soms nog eens kunne fe breken. Wij sluiten, Mijnheeren, met U in naa van drie à vier honderd kleine bakkers te ve zoeken van uw stelsel af te zien, en in naa: e van geheel onze bevolking, het eerste de i van uwen titel : Hulp, in praktijk te stelle: s en ailes wat in ssrc macht ;s aar. wend: om ons meer, beter en gezonder brood e verschaffen. k Dit zou welkomer zijn dan al uwe onpral e tische nieuwigheden die gij wilt invoeren. V Sigaren « Monarca », Ed. De Loore, Gei a Fuchsiastraat, 104, (Rijhovelaan). a Echte Hollandsche TRIOMZEEP, bekent voor debes alleen, Coster, Borluutstraat, 23, Gent. Groot, h; ' groot, prijs fr. 4,00 p. k. Speclaliteit voor winkeliers. 5 VAN ALLES WAT r Goed nieuwa. — Eindelijk heeft het Ne r Komiteit aan onzen raad gehoor gegevene « Vooruit » een vertegenwoordiger in zij ne n schoot toegestaan, die de sociaal democr r tische partij zelf mocht uitzoeken. Uit pu demokratie viel de keus op gezel millionna ^ Coppieters. Aldus heeft de werkende klas: n haar recht, en wordt zij bekwaam— volgei Vooruit — om hàre grootsche taak, het b 'L stuur der wereld in handen te nemen. • Om heteven, als gezel Coppieters nu k£ ^ zorgen dat we wat meer smout, spek, boone erwten, rijst, maïs enz. bekomen, zullen v n onze bemoeingen in deze zaak niet beklage e Wat het Nat. K )m. betreft, dit zal van zi n gemak niet weten, want, wie nu nog kriti( maakt, beleedigt de werkende klasse ! n Eene droevige Gentsche lolle. — Dat deze welke, sedert eenigen tijd, wekelijk n' wordt uitgespeeld door de plaatselijke b voorradingskommissie der stad Gent. 1 r worden door die kommissie in de dagbl " den berichten verspreid waarbij aan h " geëerd (!) publiek wordt bekend gemaakt d ^ er in hare winkels gedurende de volgen< week (b. v. van 10 tôt 16 December) allerl H eet- en verbruikswaren te koop zullen g n steld worden aan — gezien de omstandi '.r heden— civiele prijsjes. 1-e Op het lezen dier berichtjes loopen < zorgzame en radelooze huismoeders zich < — thans zoo dure — schoenen van de voet om van die buitenkansjcs te profiteeren. Maar... des te grooter is hunne ontgo • cheling; die eet- en verbruikswaren z meestal maar alleen aanwezig in de... t richljes van gemeld P. B. C. Deze week werden wederom een hee re boel groenten-visch-huishoudelijke war ') enz. aangekondigd. Maar wie heeft het me :n rendeel dezer waren gekocht of gezien. r" N. B. — Ter herinnering werd aan \ ir publiek gemeld dat het verkoophuis nr -r (Pekelharing), naar de Coupure (hoek c Papegaaistraat), overgebracht wordt. ie Als wij goed ingelicht zijn dan is dat e 11 winkelhuis dat « Moeder Vooruit » voor zi k" had laten bouwen, maar zich thans van d hais schuift op die der Gentsche belastir i- schuldigen. ?r Leve de regie ! t- — «Vooruit» 's homœopathie. — Er is een spreekwo ls dat zegt : Men vangt meer vliegen met éénen droppel honig, dat met een geheel vat azijn. Dat spreekwoord schijnt maar alleen voor de kapi-P talistische samenleving te gelden. In de samenwer-le kende maatschappij, waarvan «Vooruit» de leiding jt wil hebben, zal het heel; anders gesteld wezen ; daai (p zal het heeten : men vangt meer 'gaaien» met eene pint azijn dan met éénen druppel honig. P Inderdaad wordt er van week tôt week aan de leden van de S. M. « Vooruit » bekend gemaakt dat nr a toi IX z, mits een genadelijk prij'sje in «hunne» maatschappij, met «toelating» van 't bestuur eene pint azijn zullen , kunnen verkrijgen. -t Na de aanzienlijke hulj welke « Vooruit » aan zijne gaaien gedurende den oorlog verstrekt heeft (wij weten van één zak kolen !■ in 1915 — en van één frank ?) jf zullen de leden maar zure gezichten trekken. En men weet dat in de «homœopathie» het kwaad door hel T- kwaad moet genezen worden : koud door koud, warrn n door warm er. dus ook. znur door zuur. ït : _ - Voor de oorlogsverminkt.n. — Een paar weken gele-" den, had in de buffetzaal van den Minardschouwbarg een vergadering plaats waar het stichten van eene 'S school voor oorlogsverminkten werd besproken. Wij *\ lazen daarover, onder ander, in Vooruit, waar immer e goede vaderlanders bereic, zitten, als 'tmaar op redden aankomt : ë « Een zestigtal belangstellenden, die tamelijk grondig de kwestie diskuteerden: Is het de roi, ofwel van de openbare bestuten, ofivelvan private personen o} kringen, dergelijke scholen te stichten? (De oproep 1" ging uit van een privaat persoon). ' Elkeen was t'akkoord om te erkennen dat, van nu ir af, de aandacht op het viaagstuk van het stiel aan-• leeren aan de invalieden moest geroepen worden. Maar de meening dat de openbare bestnren als eerste g plicht hadden tasschen te komen, werd door de meeste sprekers verdedigd. [s 't Is natuurlijk ook: het lot onzer jongens die ge-U brekelijk zullen terugkeeren, mag niet afhangen van . den een of anderen groeir van goedwillige personen, die door het inrichten van feesten, het doen van geld-inzamelingen of van persoonlijke stortingen, een fonds j_ trachten te vormen tôt oprichting zulker instelling. Elkeen weet dat «geve:>» niet blijft duren ! En als n men voor zulk voorstel suat, wiens uitvoering heei zeker kapitalen zal ver^en, dan mag men op voor-hand zeggen, dat afzonde. ijke pogingen, hoe edelook >_ opgevat, niet tôt den uiti ag kunnen leiden die moet "e bereikt worden. C * De openbare besturen .noeten zich voor die belang-1- rijke kwestie bewegen. : n Het is niet aan te nemeh dat het gouvernement zou jt doen wat gewoonlijk he? patronaat doet: de slacht-offers van den arbeid aan Juin lot overlaten, ofwel hun met een aalmoes wandelen zenden. d Het zal er hier op aan . pmen, de oorlogsinvalieden, ît — de slachtoffers van do i vaderlandschen arbeid, — g op betamelijke v/ijze ter hulp te komen, en, best : doot ® hun een vak aan te leeret dat hun zal toelaten hun r" brood, — een goed ven~kerd (?), brood, — te ver-n dienen. » Het is het best mogelijl; dat «de meeste sprekers de yi meening verdedigd hebben dat de openbare besturen als eersten plicht hadden tusschen te komen >. Wij r" meenen ook dat zulks, geden de uitgestrektheid van ïï de ramp, onontbeerlijk wezen zal. Maar de kwestie îl blijft open om te weten cp welke wijze die tusschen-^ komst zal moeten aan^ewend worden. Naar onze ' moderne opvattingen, nu#ten de oorlogsverminkten, n met de slachtoners van weîkongevàileh min oï niecfi •£ gelijk gesteld worden, en de schadeloosstellingen ol pensioenen, hun'toe te kennen, zouden moeten bere-kend worden, volgens hunne min of meer volledige onbekwaamheid van werken. Die pensioenen of schadeloosstellingen zouden door de natie, in wier diensi de « ongevallen « plaats hadden, dienen betaald te it, worden. Wat het oprichten van spéciale vakscholen vooi verminkten aangaat, behoort men eerst eene studie te te maken, wat er cp dit stûK kan gedaan worden. Die []f mogelijkheden zullen natuurlijk verschillen van lanc tôt land, van stand tôt stand. Wij hebben den indruk bij het lezen van Vooruit'i arrikel dat er zoo gui op aanstuurt om de oorlogsverminkten algauw te leeren werken en zealdus « toe te laten hun brood — een goed verzekerd (?) brood — te laten verdienen» vooral is ingegeven door volks redders, die er eerst en vooral, op uit zijn om zich zel te redden in 't een of 't andere kaasplaatsje. « Vooruit i heeft specialisten in dit vak. n Onze indruk werd geenszins verminderd, toen wi n 't slot van Vooruit's artikel lazen dat luidt als volgt : , « CentralisatieXs noodig voor het grootsche doel de vakscholen voor Oorlogsverminkten. Daarom moeten de openbare besturen zich voor die ir taak spannen : enkel dan is het bestaan der scholer ;e verzekerd, — enkel dan zal de inrichting ervan zoe ÎS volmaakt, zoo ptaktisch en technisch mogelijk zijn (? — enkel dan zal het bestaan der oorlogsinvaliedet minder zorg moeten baren. (?) En, wil het privaat iniîiatief zijne pogingen voegei n bij de openbare besturen, wij denken dat die hulf n absoluut niet zal afgewezen (!), maar integendee .1 dankbaar aanvaard worden. P. D. V.» rlJ Leve de regie 1 n. in Roode religie. — In zijn beroemd werk La psycho ;k logie du Socialisme (De Socialistische zielkunde) be weert Dr G. Le Bon dat het socialisme, even als di meeste wijsgeerige of staatkundige leeringen, er nie buiten zal kunnen van het religieuse of eeredienstig< IS pad in te slain, 't is te zeggen van te worden eeni S leer, welke haar voornaamste steunpunt niet meer za e. zoeken in wetenschappelijke redeneering, maar in ge 7 voels- en gemoedsbedrijfveeren, die met de nuchter rede of met het koele verstand niets meer te makei a- hebben. et Wij hebben sedert korte weken, daar reeds in he Gentsch socialisme kenteekenen kunnen van aanstip } pen. In de kinema van «Vooruit » namelijk werd aa: ^ de roode « gaaien » tijdens de vertooningen het sti! ei zwijgen en de ingetoge*heid opgelegd «even als aa e- de katholieken in hunne kerken. » p._ Vooruit's Nand zette, een paar weken nadier ® dezelfde « gaaien » aan om de roode hoofdmannen t eeren als « priesters ». le En nu komt de Wettersche briefwisselaar va « Vooruit aan sommige roode « gaaien » dier go^d gemeente, in de kolo.r.men van gemeld blad, een boetpredikatie houden, omdat zij meer gehecht schi nen aan hunr.en gew >nen bakker dan aan de samer O- werkende bakkerij der partij. jn Gemelde briefwisselaar schrijft : e. « Menig partijgenot en samenwerker heeft zich reec de vraag gesteld : zal onze cooperatie De Zon, i dezen ergen toestand, — nu dat, werk, handel c le nijverheid uiteengeschokt en onderst boven is g< 2H keerd, — zich kunnen recht houden? e. Tôt geruststelling van aile partijgenooten moge wij met voldoening melden dat onze bakkerij zic goed staande houdt. » iet Maar toch schijnen er te Wetteren ook flauwe rooe 2 « christenen » te huizen, want : de belhaméls d « Zon » : « beireurenze'fs dat er nog huisgezinnen zij gekend staande als tôt de partij behoorende, web hunne plichten vergeten en bij andere bakkers hi en i meel dragen. Dit is onverschoonbaar, verkeerd g j handeld en onder aile opzichten nadeelig voor zull huisgezin^en, welke, wanneer zij bijzondere omsta. en digheden intoepen, eerst en vooral met het bestu, g- ' der bakkerij zouden moeten gesproken hebben. Da. et voor iederen zondaar toch ve'giffenis te Ifekonu is, verhoopt men dat die huisgezinnen terug den w, naar De Zon zullen vinden. > Voor wanneer de « rooden biechtstoel > en Drd « roode zondenaflaat »? Geldleeningen op eigendommen, verkoopingen,M.Eug. ► Minnaert, Begijnhoflaan, 21, Gent. MATRASSEN IN K0NIJNHAAR, Engelsche beddens, ■ G. J. Dumortier, Gebrs., Hundelgemschesteenweg 289, -Ledeberg en Lange Munt, 16, Gent. Brsgf van Pe Maerfelcvere Heer Opsteller, Ik vind het flauw van die mannen — en j vrouwen — die zouden willen dat Eedje zich met ailes zou bemoeien en over ailes steeds dezelfde gedachten zou hebben van vroeger. Da laatste van dit soort is Lucie De B?dc:r, een gewezen goede partijgenoote, maar die nu ook als zoovelen door de oorlogskoorts is aang'etast en afgunstig geworden is. Zij en de vele anderen waarvan wi] in den laatsten tijd gehoord hebben, verwonderen er zich over dat Eedje onverschillig blijft voor J het oorlogswee, en zij zouden willen dat hij die vroeger zoo hefiig de regeering aanviel, ' en Leopold il een volksmoordenaar noemde, i ter wille van de beteugeling der onlusten in het Walenland, nu, dat er veel afgrijselijker gemoord wordt, meehelpt aan de vredespro- ] paganda. Zij nemen het hem kwzlijk dat hij i thans zwijgt, terwijl hij vroeger toen erslechts 1 eenige oncen bloed vloeide — en thans ge- ' heele stroomen — zooveel te vertellen had. Maar zien die menschen niet, dat in de , wereld ailes en iedereen steeds anders wordt ? \ Waarom zou hij moeten gelijk blijven als j > zoovele Staatsmannen, socialistische volks- ; 1 leiders, ministers, journaliste», enz., steeds ' , het zeil naar den wind keeren ? i Wat die menschen vergeten of niet schijnen te weten is, dat het gedrag van de mees- ' ten onzer afhangt van hei standpunt dat we 1 op een gegeven oogenblik innemen. Men rnerkt dat het best op bij de lieden die met den ooilog goede zaken doen, en die uwen vriend Vindex niet oneigenaaidig . ' « woekerbeesten » noemde. Voor al de7.e mag de oorlog nog lang duren ; zij hebben provisie op zolder of in kelder, koepen hui- i zen, landerijen, villas en kastee'ien, zelfs een ' tonneautje, in afwachiing van een automobiel. Het ware nu zeer verkeerd te meenen dat die menschen wreeder, bloeddorsliger zijn i dan gij en ik. Ik ben er diep van overiuigd dat de meesten van hen geen v'ieg kwaad zouden doen, als ze er niet van geplaagd worden, en dat zij niet meer dan anderen . vercordeelingen ondergaan hebben voor miS&aiKtctrtfgrai i}p n {' waaruit toch hun goed karakter blijkt. He zelf le kan gezeg i worden van de muni-tiefabrikanten, van de scheepsreeders, de Amerikaansche geldschieters en a! degenen die in dezen akeligen tijd schatten gewonnen hebben en nog winnen,en daarom de voort-duur van den oorlog wenschen. In gewonen tijd waren al die menschen vredelievend, en hoegenaamd niet twistziek. Als zij dat nu niet meer zijn, komt dit eenvoudig omdat hun standpunt veranderd is. Dat is ook het geval met ons Eedje. Hij is nog dezelfde van vroeger — enkel wat ouder. — maar zijn standpunt is niet meer hetzelfde en dat maakt het verschil. Toen hij nameliik zijn berucht artikel schreef van : Bloed ! bloed! het werkersbloed heeft gestroomd! en de moeders opriep hunne zonen in het leger te schrijven met de bede niet in hunne broeders te schieten, was 1 hij nog een arme onaanzienlijke stakkert, van | de geheele burgerij en hoogere klas gemin-, acht, die hem voor een stokkebrand, een oproerkraaier en revolutionnair aanzagen. Ik zal niet zeggen dat hij dit toen niet was, | maar men bedenke dat hij toen nog ailes moest worden, en dit voor hem de gemak-kelijkste, zoo niet de eenigste manier was om wat te worden. Trouwens, hij staat in dit " opzicht niet alleen ; menigeen onzer kame-; raden in Belgié, en in het builenland, zijn i langs dezelfde ladder otnhoog geklommen, : en wat voor anderen goed was kon voor hem j niet slecht zijn. Onze gezel Briand, bijgenaamd : Vader der i algemeene werkstaking, heeft, toen hij nog i een simpel advckaaija was, brandredenen ge-houden waarbij de hevigste redevoerincen _ van Eedje zeer flauwe kul was, wat niet be-i lette dat hij mi' ister, zelfs eerste minister - werd, en dan de « algemeene werkstakers » 1 liet neerschîeten. Ter zijoer vcronfschuldiging moet ik er é bijvoegen dat hij zulks wel moest, omdat zijn standpunt veranderd was. Q Zoo gaat het ook met Eedje. ® Toen hij op het slandpunt stond van door-j. geloopen schoenen en een vetie klak, kon hij i- niet anders der.ken dan dat de maatschappij zeer onrechtvaardig ingericht was, en drin-gend verbetering behoefde. Naar de heer-® schende mode meende Eedje die verbetering j n te.bekomen door algemeen stemrecht, en dat i- hij hierin niet mis is geweest, geluigt zijnen huidigen staat, die de vergelijking kan door-" staan met de wel^arendste der stad. Hij is volksfertegenwoordiger en schepen der stad le Gent, wat toch niet weinig is, en een arme werkende klasse die het zoover kon brengen I'e tôt groote eer strekt. n En het kan nog verbeteren ; hij kan het ■■ misschien nog brengen tôt minis'er, maar f daarvoor moet er met beleid en omzichtig-lr heid te werk gegaan worden. ir O.ize brave koning Albert en ziin omge-m ving, waaronder de gezellen Vander Velde en Destrée, en van wie Eedje nog altijd ver-le wacht dat zij hier den een of anderen dag voor de deur zullen staan, zijn allen voor het voortzetten van den oorlog. Als goede, brave onderdaan, en met het oog op het minister-setfap, moet Eedje van '1 zelfde gedacht zijn van zijnen vorst ; dat schrijft zijn standpunt hem voor, en daarnaar moet hij zich gedra-gen.Is dat nu zoo moeilijk om begrijpen? Ik denk het niet, en in de hoop dat men nu /oortaan Eedje met rust zal laten en hem niet Ranger cpwillen om mee te helpen aan vre-ieswerk, die geheel zijn toekomstidealen :ouden vernietigen, blijf ik E. DE MAERTELAERE. DITJES EN DATJES Het is de halfoogst processie. Stapken bij stapken, de oogen neêrgeslagen, vier linke X^verianen dragen op den schouder het beeld fan den H. Cornélius, patroon der parochie. Een der twee voorste dragers ziet 3 4 stappen voor îem een half franksken liggen. Door schielijke aanlok-cing getroffen, bukt hij zich, maar de heilige Cornélius ilzoo het evenwicht verliezende, vliegt ten gronde, fooraleer de Xaveriaan het muntstuk heeft kunnen jprapen Hetgeen hem deed uitroepen : Potverdomme, hie eet nog eer gezien aas ik. Eene spreuk van eenen philosoof uit den ouden tijd : )aar is altijd groot dispuut geweest 3f een aap eigentlijk een mensch is of een beest; :n dat verwondert mij niet, Daar men zooveel apeti onder de menschen ziet. Mijn onkel Jan had een jonge knecht die zeer ver-itandig was. Zoo gauw, zijn werk af was, las hij boeken lie ik hem nu en dan bezorgde en binst de vacantie-lagen was het voor mij een waar genoegen met hem vat te redekavelen. Remi, zoo heette hij, had maar één gebrek, en dat vas van nu en dan zoo wat grove woorden te gebrui-ten.Zoo herinner ik mij dat zekeren dag hij zoo wat mpasselijk was en hij mij zegde dat hij pijn had in len kop. Ik deed hem opmerken dat het maar de beesten varen die een kop hadden en de menschen een hoofd. Remi gaf mij het snedig antv/oord : « Miar waarom zeggen zij dan : Bis kop, en nietbis-100fd. Hoofdilakke en niet ^opflakke? » • Lier is België doorbekend voor zijne goede lekker-eoek. Over 4 5 jaar bezocht ik eene oude kennis die n dit steedje woont en die een bewijs gaf der groote :oncurrentie die daar bestaat voor die goede waar. In een der bijzonderste straten was er een winkelier iie per p'akbrief op de vensters deed kennen : Hier •jerkoopt men de beste lekkerkoek van de stad. Een tweede : Hier verkoopt men de beste lékkerkaek 'jan het land. Een derde : Hier ve, ' oopt men de,beste lekkerkoek 'jan de wereld. \ v • <.* . . En een vierde die het nog b?st had gevonden ; Hier 'jerkoopt men de beste lékkerk'ot!: "an de straat. —O — Emijalleerpapier en Papierenzakker. in ail fg Hit "ware,, standpunt XIII Wij hebben in ons vorig artikel aangemerkt welke diepe zielkundige verschillen er tusschen Vlainingen en Walen bestaan en hebben de voornaamste karak-tertrekken welke aan beide volken meest eigenaardig zijn opgesomd. Die verschillen en eigenaardigheden zijn zoodanig dat clke nuchtere, wetenschappelijke denker met ons zal moeten instemmen dat de beide elementen die in het Belgisch staatsverband te samen wonen niets meer noch minder uitmaken dan twee dui-delijk te onderscheiden volksstammen of naties. ^ Welke zijn de oorzaken dat de bewoners van den"' Belgischen grond, zich niet even als de Franschen, de Duitschers, de Engelschen en de Hollanders, in den loop der eeuwen hebben kunnen versmelten tôt één eenigen volksstam? De oorzaken zijn, in algemeenen zin, tweeerlei : De eerste oorzaak is van natuurlijken, aardrijkskun-digen aard. In de grijze oudheid en zelfs nog tôt ver in de middeleeuwen waren de noordelijke en zuidelijke gouwen van het huidige Belgie van elkander geschei-den door het Groote Kolenwoud, dat zich uitstrekte van Oost naar West en waarvan het tegenwoordige Soniënwoud met het Terkamerenbosch nog een tamelijk aanzienlijk overblijfsel is. Dit Groote Kolenwoud, in den voortijd een echt maagdelijn gebied met hoog-stammige boomen en dicht kreupelhout bewassen, en door poelen, moerassen en ravijnen doorsneden, maakte de gemeenschap tusschen de bewoners van Noord-en Zuid-Belgie zeermoellijk en dus schaarsch en onre-gelmatig en zoo kwam het dat de betrekkingen van de bewoners der Noorderlijke gouwen veel veelvul-diger waren met de bewoners der Noord-Nederlandsche streken, waar het land plat en onbeboscht was en de waterstroomen, gemakkelijk bevaarbaar, gestadig en druk onderling verkeer toelieteu en bevorderden. Omgekcerd waren, om gelijkaardige redenen, de betrekkingen van de bewoners van Zuid-Belgie met inboorlingen van de streken van het huidige Frankrijk veel gemakkelijker en dus meer voorkomen. Die betrekkingen, heelemaal verschillig, langs beide zijden van het Groote Kolenwoud, drukten langzamerhand hunnen bijzonderen stempel op de bewoners ten Noorden en ten Zuiden ervan, en zoo ontstonden en bevestigden zich de Germaansche Vlamingen en de Latijnsche Walen. Het moet wezen dat Vooruit's F. H. van deze aard-rijkskurdige feiten heelemaal onkundig is, anders zoude hij even als wij behooren te redeneeren. Iminers, principieel is hij met ons 't akkoord, en verkondigt dikwerf luide in de kolommen van zijn blad, dat de toestanden de menschen beheerschen en ze maken tôt wat zij zijn en dit was en is ook met Vlamingen en Walen het ^.eval geweest. Het Groote Kolenwoud werd door de woudrandbe-woners beiderzijds, gedurende eeuwen druk uitgebaat om tôt koken en verwarmen aangewend te worden ; maar meest nog door de bewoners der Zuidcrgouwen die, over ijzererts uit hunnen bodem beschikkende, er houtskolen uit stookten om hunne nog in de lurven liggende ijzernijverheid te beoefenen. Van daar de naam « Groot Kolenwoud ». Toen nu door het opruimen van het Groote Kolenwoud en het vereffencn van de landstreek de gemeenschap tusschen de inwoners van Noord en Zuid gemakkelijker geworden waren, trad de tweede oorzaak in om die betrekkingen minder gestadig <n vooral minder innig te maken, namelijk de staatkundige en geschiedkundige. Door hun aanzienlijk verschil van taal, bednjf en zeden, waren die bewoners van Noorden Zuid Belgie voortaan teenemaal van elkander ge scheiden en hadden zij, de eenen Noordwaarts en de anderen Zuidwaarts betrekkingen van aanverwant-schap en belangen aangeknoopt, welke hen steeds in verscheidene richtingen aantrokken. De bewoners van de Zuidelijke gouwen ondergingen nogthans een veel machtigeren invloed dan dezen der Noordelijke streken Immers, al vroegwas ten Zuiden, onder den druk der Romeinsche gedachten, eene strek-king naar éénmaking ingetreden. De koningen van

Er is geen OCR tekst voor deze krant.