Gazet Van Brussel iLVoor Stam Taal en Volk * > Qmdgt tk Ylaminfo he?t e .,u BEHEES EN PUBUCITEIT: AN SPACHLAAN, 75, BRUSSEL (Beurs) -A î . , . 2e JAARG4NG. - Nr 190 Elke medewerker îs ~ ^ verantwoordelijk voor hetgeen h[i schrijft PRLJS : & CHNT^M PER NUMMER abonnementsprijs Amd>- ' ' •:er wof!' 1 aapgenomen : voor Brussel en Voorsteden 75> Anspachlaan, (Beurs). — 52, Warmcesberg. 1 25 fr ner maand Bij den Heer F. Ernest Goossens, 51, Grevelingenstraat. Offke de Publicité, 36, Meuwstraat — 28, Grasmarkt Brussel LEEST VflNDflflG IN DE « GflZET VAN BOUSSEL « Onze' Taal in het L. 0. te Brussel. — De 21 Juli. — Na den Oorlog. — Br'ief uit Lier. — Moedertaalonderwijs. — Uit de1 Oud'2 Doos. — Gemengd Nîeuws. 0)1 ZE Tflflb 1)1 HET IiBGER OffDEtjWIJS TE BRUSSElt Het schooljaar loopt ten e.Lida en het groof verfof staat voor de deur. Wat zal liet nieuwe schooijaar, dat in Septem-1 ber begint, ons in Vlaamsch opzicht brengen ? Deze vraag kan niemand langer onverschillig laten. Want naar er gezegd en geschreven wordt, zal de Wet van 1914 op het lager on- ; derwijs toegepast worden. En daarbij interesseert ons vôôr ■ ailes de uitvoering van het beginsel « moedertaal-voertaa! » ;i van aile vakken en in allé graden van het onderwijs. Wij willen hier niet handelen over het Viaamsche land, 1 waarvoor de wettekst duidelijk en radikaal is, maar wel over Brussel en voorsteden, voor vvie een verzachte totipassing m de Wet voorzien is. Ieder die 't van dichtbij nagegaan heeît, weet dat onze taa! in de Brusselsche scholen op zekere loffelijke uitzonderingen na, vooral te Anderlecht en Moienbeek, de roi van Assche-poester vervult. Ten hoogste wordt in eenige scholen het Nederlandsch aïs voertaal gebruikt in lagere klassen ; in de hoogere is overal he; Franseh de voertaa:. Hoe komt men toch tôt zulke pedagogie-op-den-kop wat de Vlaamsche kinderen te Brussel betreft, die de « overgroote meer-derheid » der schooibevoiking uilmaken ? Ten eerste door de verfranschingswoede van stadsbestuur en schoo'ibesturen, gerugsteund door de franschdolle mini.s-teriëele bureaukratie :Brussel met voorsteden moest een klein Parijs worden en daartoe diende het Vlaamsch elemenï er uitgeroeid. Ten tweede vond men uitsîekende reden tôt verfransching j der lagere scholen in de volkomen verfransching van het ! voortgezet onderricht, die men zelf tôt stand gebracht had : j wil een Vlaamsch kind te Brussel en omgeving het middel- i baar- of het vakonderwijs volgen, dan moet het zich eerst . in merg en been laten verfranschen ! Dat is de toestand, en den uitslag kent men. De Vlaamsche j kinderen die de lagere school verlaten, kennen slechl Franseh en slecht Nederlandsch, hun verstandelijke ontwik- , keling is alverwege blijven steken, op hun geest drukt de be-lemmerende looden last eener half en half begrepen voertaal. Wie zich te Brussel vestigen komt, bemerkt al spoedig de achterjjjkheid der kinderen en kriigt onverniiidelijk den in- , druk, dat de eenvoudigste school op het eenvoudigste boeren- • dorp meer vruchten afwerpt dan de meeste Brusselsche scho- j ien voor de Vlaamsche kinderen opleveren. Men vindt de j bevestiging daarvan in die middelbare onderwifsinrichtingen . waar stad- en buitenkinderen samen studeeren. Wij hebben steeds vastgesteld dat deze laatsten dank zij hun meer nor- ï maie geestesontwikke ing, betere uitslagen bekwamen dan de eersten. Van liefde tôt hun taal en volk, van 't aan-kweeken van stambewustzijn, kan voor Vlaamsche kinderen in de Brusselsche scholen geen sprake zijn. 't Valt me niet , te binnen wie het woord gesproken heeft : « Men moest j op de Brusselsche scholen schrijven : Hier wordt een volk i vermoord ! » Dat is zoo. Het zou moeilijk va'.len te overdrijven, want het kon ,in de meeste scholen al niet slechter toegaan dan het fei- : telijk is. Eén lichtpunt is er in dien voor een vrij land on- j waardigen toestand ; er bestaat ni. een niet gering getal ' onderwijzers te Brussel en omgeving, die ten voie het nood-- ; lottige van dezen toestand inzien en die niet liever vragen j dan een waarlijk pedagogisch en dôôrvlaamsch onderwijs te mogen geven. Ook meenen wij te weten dat de schoolop- . zieners verre van 't akkoord zijn met den staat van zaken Dat geeft hoop. Want met deze goedgezinde krachten kan er veel gedaan worden, indien ze maar van hoogerhand gesteund en aangemoedigd worden. Maar wat hebben wij van hoogere bureaukratische zijde te verwachten ? Men herinnert zich nog dat oij de ka-merbesprekingen van verleden jaar minister Poullet erkende dat er te Brussel misbruiken zijn. Hij kon daarop niet verder gaan, want hij verklaarde Ietterlijk : « L* administration malheureusement a égaré le rapport concernant l'agglomération bruxelloise ». (Anales parlementaires, 1911 bl.702 2de kolom, 14de regel.) D. i. : « Het bestuur heeft ongeluk-kiglijk het verslag over Brussel en voorsteden verloren ». In « Hooger Leven » van 7 Februari 1914 schreef volks-vertegenwoordiger Dr. Van de Perre daarover terech.t : « Die verklaring aileen is een geschiedenis feit in de Vlaatn-sche Beweging ! « Wij vragen : Bestaan er te Brussel en voorsteden groote « misbruiken ? en wij antwoorden : neen, het woord mis-« bruik is veel te zacht om den toestand te kenschetsen. De « toestand is tergend. Te Brussel en in verscheidene voor-« steden bestaat er geen enkeie V.aamsche school meer. « Te 3russel a.leen zijn er nochtans v^eitien duLe..d Vlaam-« sche kinderen. Op heel de taa.grens wordt het Vlaamsche , « vOik verscandeiijk uitgemoord. » De schoolwet zal uitgevoerd worden. Reeds werd er te Brussel een statistiek opgemaakt van het aantal Nederlandsch-«n Franschsprekende kinderen. Dat gebeurde met de gebrui- " kelijke vervalschingen ten nadeele der Vlamingen. Vootal in ; de meisjesscholen voerde het franski jonsche bedrog hierin hoogtij. Doch de valschheid der meeste statisiieken is zoo in . 't oog springend, dat het schoolbestuur daarmee geen vrecîe < kan hebben, indien het ten minste naar den geest der Belgsiche Wet wil handelen. Het « Vlaamsche Nieuws » bevatte daarover een paar , ' arùke'en van een Brusse'schen medewerker. Wij B.ussels fie ; Vlami-ngen willen niet langer zwijgen wanneer het gaat j om de gezonde geestesontwikkeling en de toekomst onzer j ; kinderen waarop nieuwe aanslagen beraamd worden van j franskiljonsche zijde. Wij vragen recht voor onze Vlaamsche , kinderen, recht volgens de Belgische schoolwet, recht volgens de gezonde rede, recht volgens de ware opvoedkunde. Men één slag kunnen wij ailes niet bekomen en dat wiiîen we ook niet want het diep ingeworteld kwaad kan maar trapwijze hersteld worden. Doch wij verlangen dat er een ^rnstigen aanvang gemaakt worde die hoop en uîtzicht geeft op .eef zoo spoedig mogelijke erkenning der voiledige ' rechten vm -het Vlaamsche kind, zoo te Brussal als elders. c Arnw BBsnKW DE OORLOG Westelijk krijgsveld. BERLijN, 24 juli. (AmOteUjK Dejli-iit van hfeileiiii'îïSdalj). Gisteren ondernamen de Franschen bij Souchez nogmaais een aanval met handgranaten. Onze mijnontploffingen in Champagne, waarvan gisteren sprake, braciùen lien vijand, zooals met zekerheid kon worden vastgesteld, groote verliezen tû£. Zijn pogingen om ons uit onze nieuwe steliinjjen te verdrij-ven, misluikten. Onze voorposten weerden bezuiden Leintreg vijandelijke aanvallen af. De sterke verkenningsafdeeling, welke de Franschen, volgens hun ambtelijk bericht van 22 juli 11 uur 's avonds, over de Saille zouden terug'gejaagd hebben, bestond uit 5 man, die de draadversperriûgen vôôr de vijandelijke steiling hadden dcorgeknipt en daarna terug-trokken; éen hunner sneuvelde. In de buurt van Munster weiden gisteren zwakkere gevechten geleverd. De Franschen hebben daar, na de gevechten der laatste dagen, ongeveer 2,600 dooden vôôr ons front laten liggen. Oostelifk krtfgsvetd. Generaal von Beiow behaalde bij Sjawlen een overwin-niwg op het Vde Russisch leger. Na de onafgebroken gevechten, marschen en vervolgingen van de laatste tien dagen, slaaaden de Duifsche troeoen er jjisteren in, de Russenj het gevecht op te dringen, te verslaan en te verstrooien. De buit dezer krijgsverrichtingen, die op 14 Juli aanvang nameu, bedraagt t.ians: 27,000 g^evangenen, 25 kanonnen, 40 machien-geweren, meer dan 100 b&aden en bespannen munitiewagens, talrijke bagage en ander ooriogstuiig. Het leger van generaal von Ga.lwitz heeft de vestingen Rozan en Pultusk aan de Narew, in een taai, onweerstaanbaren stormaanval veroverd en tusschen beide steden over deze rivier getrokken. Een aanzienlijke strijdmacht staat reeds op den zuidelijken oever. Meer naar het N. en naar het Z. rukkeft onze troepen naar nte rivier op. Sedert 14 Juli hebben wij in de gevechten tusschen Niemen en Weichsel 41,000 Russen gevangen geno-men, 14 kanonnen en 90 machiengewe: en buit gemaakt. De oorlogsbu.it van Rozan en Puitusk kan nog niet worden vastgesteld. In den loop der laatste gevechten bij Warschau, vielen 1,750 gevangenen en 2 machiengewe.en in onze han-den. Benoorden de Piicamonding hebben Duitsche troepen den Weichsel bereikt. Zuiduostelijk krijgsveld. Van de Pilicamonding tôt bij Rozienice (ten N.-W. van Iwangorod) is de vijand over den Weichsel getreden. Onze troepen zijn het westfront der vesting Iwangorod nog meer genaderd. Tusschen Weichsel en Boeg woedt de hardnek-kige strijd voort. In de buurt van Sokal werden Russische aanvallen op de briwjgehoofdstelling afgeslagen, waarbij een Thui. ingsch regiment zich op bijzondere wijze wist te onder-scheiden. De Duitsche en Oostenrijksch-Hongaarsche troepen van het leger van generaal von Wsyrsch en van de legers van veldmaarschalk von Mackensen hebben sedert 14 Juli nagenoeg 50,000 Russen gevangen genomen. Het juist getal en de hoeveelheid van den stoffelijken krijgsbuit kan voor-alsnog niet vastgesteld worden. (Rozalin ligt 17 kilometer ten N.-N.-W. van Szadow). OOSTENHIJR! Italiaansch Oorlogstooneel. WEENEN, 23 Juli. — De slag in het gebied van Gôrz is nog niet afgeloopen; tegen het bruggehoofd van Gôrz on-derhielden de Ita.ianen gisteren een hevig artillerievuiur. Een aanval tegen den Monte Sabotino we.d afgeslagen. Voor Podgo a iggen honderden vijandelijke Ljkan. Onze troepen zijn in hat bezit van de oorspionkelijke ste.lingert van het bruggehoofd, zonder ééne uitzondering. Bij het afweren der talrijke vijandelijke aanvallen onderscheidde zich de Dalmatlsche landweer. Op den rand van de hoogvlakte van Doberdo wordt nog gestreden. Tegen de strook Peteanoi- Sdiauiszina vielen de Itaiianen verleden nacht driemaa! aan. Zij werden teruggeslagen. Zoo m.islukte ook eene poging van den vijand om tusschen Sdrauissina en Polazzo dichter bij o.ize ioopgraven te geraken. Ook nieuwe stooten bij Selz, Vormag iano en tegen den Monte Cosich waren zoo als v.oeger vruchteloos. Op den Alidden Isonzo hadden alleen geschu'sgevechten plaats. ïn het Krngebied sloegen onze troepen .gisteren 's nachts en vandaag aanvallen af. In het Karinthisch en Tiroolsch grensgebied gebeurde niets bij-zonder. Een nachtelijke aanval van de Itaiianen op deit Monte Piano misluikte. Hat artilleàevuur duurt voort op ve:e plaat-sen.TUSKSCH KONSTANTINOPEL, 22 Juli. — Het hoofdkwartier deeit mea: Den 20n Juli 's avonds, beproefde de vijand een bajo-ne'.aanva!, voorbereid door het mijnenwerpen, tegen onzen iinke'rvieugel. Zijne rangen werden door ons vuur gedund en keerda hij in zijne sie' ing weer. Tôt 's morgens hethaalde hij. driemaal zijne poging. Wij wierpen hem echter altijd terug en dreven iiem me: groote verliezen in .zijne steilingen. Bij Sidd~u!-3ahr beschoot de vijand den 20n Juli 2 uur vruchte-loos onzen linkervleugel. In den nacht van 21n hernam hij de beschie'.ing, terwijl hij onzen rechtervleugel met lichtkogeis en schijnwerpers, zonder uitwerking verlichlte; wij achttan het nuiteloos te antwoorden. In denzelfden nacht veroorzaak-ten onze bacterijen, bij Ku,m Kaleh, door vuuroverval op be' vijandelijk k^mp bij Sedd-ul-Bahr, eene groote ont-piofling en een flrand in het munitiemagazijn, die twee uur i duurde, Den 2ini Juli (be^choteji wB mpt gqed gpvo'c h^t kamp en de artilleriestellingen bij Mortoîàman. De vijàfla antwoordde vruchteloos. Op het front in Irak beproefde de vijand,' om zijne nederïaag te dekken, bewegingen met sa-menge:aap.ts troepen, die wij zonder moeite afweerden. Op de overige fronten. niets te melden. FSHMSCH PRRIJS, 23 Juli. — Op verscheidene punten van het front is de nacht bewogen geweest. In flrtesië in den omtrek van Souchez, hevige beschieling en gavechten door middel van springbussen. Tusschen Oise en Aisne, in de streek van Ammevière en de hoogvlakte van Noewron, op den rech-te. oever der Aisne, bij Soupire en op het Champagne-front gesc'iutgevecht. In de Argonnen, in de streek van Bagatelle, geweev- en geschutvuur, daar is eene onzer kompagnies er in gelukt een gedeeîte van loopgraaf te veroveren, en de frontiinie tôt ons voordeel te wijzigen. Pont-à-Mousson werd in den nacht, bij tusschenpoozen beichoten. In de streek van Arracourt, heeft eene sterk vijandelijke ve:kenning, zich voor ons geweer- en geschutvuur moaten terugtrekken. In de Vogezen werd eene vijandelijke aanvaispoging tegen onze steilingen ten Zuiden van La Faye teruggewor-pen. Op den Linge-kam en in de bosschen van den Bàrren-kopf, hevige beschieting der door ons veroverde steilingen. Ten Ooslen van Metzeral werd de vijand, nadat hij er in gelukt was, in een gadee te onzer linie binnen te dringen, door een krachtigen tegenaanval teruggeworpen. EMGELSCH LONDEN, 22 Juli. — Den 18 Juli Jiebben de Turken de nieuwe Ioopgraven in den Franschen sektor aangevaden, deza aanvallen werden afgeslagen. Onze troepen hebben vorderingen gemaakt; za versterken en verbreeden de door hen op 12n en 13n ju'i genomen Ioopgra-.en. î 15M I f Wtj hebbtn het genoegen aan onze îezeressen te |. I kunnen mededeslen dai wij ons de medewerking ver- S zekerd hebben van eene dame, fdie zee? goed op de ■■■ f hoogte van de mode is, en e&en Vrijdag eene | m Esroni'ek « De Mode » in de GAZET VilN B8US- § | ^EL zal schrijven. Wij zijn overtuigd dai deze I M nieuwe rubîiik door onze geachte lezeressen zeer <| f op prijs zal worden gesteld. | TEhEGHflmmEJl De ontevredenheid der Vereenigde-Ststen. De « Times » verneemt uit Washington dat de beslissing van het Engelsche handelsbureel aangaande de katoenkwestie, ongunsiig beoordeeld wordt. Men gelooft, dat de teekenen van ontevredenheid welke zich hier getoond hebben ingege-ven werden door de regeering. Indien deze beslissing be-teekent dat de katoenladingen die aan hat oordeel van het Prijzenhof werd onderworpen, in besiag genomen worden, dan kan men ervan verzekerd zijn, dat de regeer.ng der Vereenigde-Staten haar energisch zal beat.ijden. japan bojjfolteert den Oostenrijhsch-Duitschen headel In China. I De « Times » verneemt uit Shanghai, dat de Japansche : sche.epvaartlljnen in Japan, Korea, Kwantung en op Formosa, bevel ontvangen hebben, van af 26 Juli te weigeren goederen te laden die door de hariden gegaan zijn van onderdanen van vijandelijke staten, in China gevestigd en aldaar handel drijverid. Het zelfde versod werd uitgevaardigd voor de goederen die bestemd zijn voor handelaars van vijandelijke naties in China gevestigd. Een departeme.it voor de militaire leva^ari.tes in Rusland. Uit Petrograd wordt geseind dat men de vorming van een ministerie voor de militaire leverancies in ernstige overwe-ging genomen heeft Dit département zou in nauwe voeling blijven met de commissie voor de mobiliseering der nijver-heia.n Eolengeorek in Italie. Men meldt uit Genua dat de kolenzendingen uit Engeland schaarscher worden en dat hierdoor éerlàng gebrek aan kolen zou kunnen intreden. De Beweging der Fransdie Spaarkas. ( Volgens eene door de « Temps » gegeven statistiek, be-droegen de stortingen bij de Fransche Spaarkas voor de periode van 2 tôt 20 Juni 973,840 fr. tegen een cijfer van 5,262,173 fr. aan uitbetaJingen. Een Transporlschip naâij Thasos gezonken? Volgens een bericht uit Saioniki, zeggeri Grieksche matro- ; zen, lijken van Fransche en Erige,sche matrozen, alsook wrakstukken gezien te hebben nabij het sçhiereiland van Mont fithos en op de kust van het çiiand Thasos. Si 4io! ' - - - LONDEN, 23 Juli. — (Reuter.) A^quiih verklaarde aan een ifvaardiging der city dat voortaan een grootere spaarzaam-leid zal moéten worden in acht genomen; dat sedert lang •eeds het plan bestaat om een belasting in te voeren op jeringere inkomsten en dat de regeering, in de huidige bui-engewone omstandigheden, weldra aan nieuwe inkomende •echten zal moeten denken. Tusschen Weichsel en Boeg. IlOPENHAGEN, 23 Juli. — Volgens eene melding van de 3e.rlingske Tidende uit Petersburg, aanzien militaire gezag-îebbende perso.ien het ooriogstoonael tusschen Weichsel en 3oeg als de kampplaats, waarop de besiissende slag van den leelen oorlog wordt geslagen. Zij verwachten buitengewoon Dloedige en langdurende gevechten op het front Ostrolenka-[wangorod.Op Zee. ROA1E, 24 Juli. — Voigens de « Messagero » uit Malta •neldt, heeft een Fransche kruiser op de Sgrische kust de Grieksche stoomschepen « Indiana », « Penelope » en « Con-stantdno » gekaapt, dia misbruik maakten van de Ameri-kaansche vlag. De vangst dezer schepen werd door het prij-zengerecht goadgekaurd. Een stoomboot onder Hollandsche vlag werd gekaapt in de Ionische zee en een andere onder Zweedsche vlag bij Malta. S Vier andere Grieksche schepen, werden na onderzoek der lading weer vrij gelaien. STOKHOLM, 23 Juli — De Duitsche mijnenkruiser Albatros, die in den zeeslag bij Gotland strandde, werd heden door de Zweedsche maatschappij Neptun, weggesleept. Hij zal voorioopig naar Farôsund gebracht worden. De s.akingen la de V. S. NIEUW-YORK, 23 Juli. — 20,500 werkliedcn en werk-tuigkundigen en 100 metsers der wapenfabrieken Remington hebben het werk gestaakt. De fabriek ligt stil. Een Legerbevei van den Kroonprins. BERLIJN, 23 Juli. — Wolff maakt een nieuw legerbevei van den kroonprins bekend waaruit blijkt dat een nieuw Duitsch ofrensief in de Argonnen te verwachten is. Iwangorod Beschoten. BERLIJN, 23 Juli. — De vesting Iwangorod wordt langs den kant der Weichsel door de aanvailers belegerd. Zware artillerie heeft reeds het vuur geopend tegen de gordelves-tingswerken.In Tripolitanië. GENEVE, 24 Juli. — Uit Chiasso wordt gemeld: De kom-mandant der Ital'iaansche bezetting van Nalut in Tripolitanië hoofdman Franco Stroppa, is volgens eene ambtelijke mede-deeling aan zijne famiiie, door de Arabieren gevangen genomen. ^ în de Haven van Ma seille. MILAAN, 24 Juli. — Naar het « Avanti » meldt, keerde de kommissie der havenwerkiieden van Veneitië, die naar Marseille getrokken was, om le onderzoeken of het niet moge-lijk was daar werk te vinden, cnverrichter zake naar Venetië weer. Da kommissie e'K .irde dat de arbeiders in Marseille slecht betaa'd worden en dat de Duitsche gevangem n het werk verrichten. In Denemarken. K ÏISTIANIA, 24 Juli. — In den Staatsraad van .gis;, r; we d voorgesteld 15 millioen kronen toe te staan y i ve dere verdediging der onzijdigheid.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.