Het TOOneel U AOOA 4e Jaargang Nr 4 — 5 Oktober 1918 1 c r1 1. * rfiiwrt-niii.B i h iififjirmTi—tTiwrnr"" — n.— HIPPODPOOli BESTUUR: FRANS CONDÈS & VICTOR NEUTGENS mw 11 NIEUWE HE€©HS -3 van J. Pierre & Lynen *~a gfeliauiifci Tkinn^l(>! Uan a® Ts»Jtfiï»#>ïs&« ^ 15 Centiem l ...... .._. _.> >■ Aile a^oncSera om S usas* Y.U. Zon- â Feestdage» Middag- jl « <«* 41 «to n H t Zal Kermis zijn! A «^irn»'«t>nVirt Qt-»o1rfolrûli-oTTiiQ tr\ ûûn irAAfcnûl on O KoHriixron rlnnr Pn P ACTPPI C AAttvipLrHp\X7Prb'ino- van P \/FDï-ïfVF\JT?M 3^5 QUOOïi BAILETTEN "«g MIDDELEEUWSCHE MUZIEK TWFC IéT ANrCDTFW Q — 1C m^TriRETP 1Û18 î,^f KTlNINIfï IIK" ÂTWFNirn HENRY FONTAINE, Stichier-Bes:uurder van de Vlaamsche Opéra Kon. Ned. Schouwburg Madame Sans-Gêne Het ie wel werkelijk een «Madame Sans-Gêne» die ons Sardou laat zien of zooals de Antwerpsche parodi6t, Mr W. Pouillon het zoo sinakelijk ver-taalt, een eclite Madame zonder Komplimenten. Zij doet er geen doekskens om en steekt haar ge-dachten onder geen stoelen of banken. Zij zegt wat ze meent, sappig en schilderachtig, volksch, onge-geneerd, klinkt het niet dan botst' het. Zij is ech-ter geen viscliwijf die de menschen grofheden zegt beleedigingen naar het hoofd slingert, maar een 30* de, eer.voudige ziel. moedig, dapper en gedien-stig en die liaar man, haar aanbeden Lefèbvre,met hart en ziel, eerlijk en trouw lief heeft, zoo ge-trouw zelfs, dat zij den keizer, den almachtigen Napoléon op afstand weet te houden als hij wat al te familjaar wil worden. Sardou heeft altijd een zeer dankbaar publiek gehad en heeft het nu 110g eenigszins behouden. Want, we mogen het wel bekennen, niet waar, het stuk schijnt nu wel wat verouderd, het genie van Sardou wordt redelijker wijze verdrongen door meer modem werk, werk van onzen tijd, waarin we meeleven en meevoelen. Ben groot scheppend kunstenaar is Sardou nooit geweest, maar een handig theaterman, voorzeker. Er zijn er niet veel die gewerkt hebben voor het teoneel die aile trucs en ficelles zoo door-en-door gekend hetfben. Voor 6loteffekten, pakkend en in-grijpend zorgde hij in de eerete plaats en hij wist steeds de eene verrassing op de andere te doen volgen om de spanning gaande te houden. Om de echtheid der historische feiten had hij maling en om de waarheid gaf hij geen zier. Sardou was geen diep doordringend ziener van de menschelijke ziel, maar een arrangeerder, een metteur-en-scène, een samensteller en groepeerder van menschen, kleuren en effekten, die weinig ge ëvenoard is. Sprekend over Sardou, zegt Barbey d'Aurevilly, de schoone schrijver van «Le Chevalier des Touches»: «Talent que je ne veux pas nier, mais après tout, talent mince, nerveux, saccadé, convulsif, qui se remue beaucoup, mais à la même place, et qui s'y trémousse en diable sans jamais s'élever, M. Victorien Sardou n'est pour qui regarde dans le fond de son sac et veut être franc, qu'un melodra-maturge mêlé de vaudevilliste, qui panache le vaudeville avec le mélodrame et pomponne le mélodrame avec le vaudeville, le tout (admirable ou déplorable, à votre choix!) avec la plus merveilleuse facilité. » En verder : «Car, l'adresse, c'est là que je veux arriver, l'adresse est la qualité la mieux reconnue et la mieux constatée de toutes les qualités de M. Sardou. On s'accordait pour censentir que les comédies de M. Victorien Sardou, étaient des perfections d'arrangement, des difficultés vaincues d'arrangement, des roueries délicieuses d'arrangement. «L'arrangeur», ah ! l'arrangeur, cet homme plus important pour le théâtre que l'homme de génie, ce «dérangeur», lui,qui crève toutes les conventions en voulant y entrer, — l'arrangeur! voilà 1e meilleur titre à la gloire de M. Sardou ! et personne n'a jamais pensé H lui chicaner celui-là. » Omdat Sardou het tooneel door en door kende, zegt Rossing, gaf hij goede speelrollen, voor de jon-geren zoowel als voor de ouderen. Week Sardou ook al, bij het schrijven voor Sarah Bernhardt in de oomedies voor transport als Fedora, Tosca, Theodora, enz. van de zuivere «comedie» af, de vrouwenrollen bleven voor iedere actrice dankbaar. Naast de door hem geschapen 6lechte vrouwen ne-men de onschuldige, dartele en lieve jonge meisjes en vrouwtje6 een groote plaats in zij ne tooneelwer-ken in. Sardou heeft zelfs eens gezegd, dat hij vooi de vrouw een onbegrensde vereering koesterde.haai hcoger 6telde dan de man. Baarom — beweerde hij — heeft in mijn werk de vrouw bijna altijd d< .mooie roi: die van het gezond verstand, van liefde en toewijding. Voor mijne jonge meisjes hoef ils niet te pleiten. Zij vormen een verzameling waar op ik trotsch ben. Uitgezonderd twee Amerikaan-6che en de Boitonnetjes, zou ieder jongmensch mel ieder van haar ,zonder eenig bezwaar, een huwe lijk kunnen aangaan, en dat is een niet geringe lof. gJan C. Be Vos, de gekende Nederlandsche acteur eu J?evoe,gd segisseur {jptuigt van Sardou : «Sordou goed 6peien eischt veel, ik zou haast zeggen, ailes van 'n speler.» eÏÏij heeft zelfs voor kleine rollen compleete acteurs r.oodig, omdat er in iedere roi zooveel in zit, zooveel van ailes. Men moet om 'n Sardourol mooi ie» te geven, mijn inziens, niet alleen een volleerd zeg-che ger, maar 'n fijn speler zijn. rer- » * * f6' Nu een volleerd zegster en fijn speelster is mevr. Bilis-Beersmans ontegenzeggelijk, dat zullen we l°,e~ niet meer hoeven te bewijzen. Maar zooals de ^ groote actrice verleden Zaterdag gespeeld heeft, e° " rechtuit gezegd, dat heeft ze nog weinig gedaan. eeu Men mag Madame Sans-Gêne verouderd vinden, 8n~ het genre van Sardou niet meer 6maken, de liisto-ne sche en andere onwaarschijnlijkheden stoorend en *'e~ vervelend achten, toch zal ieder die het stuk ge-ferJ zien heeft, eerlijk en oprecht moeten bekennen, ' a zijn avond niet beklaagd te hebben, bekoord door . , het overweldigend, diep ingrijpend en ontroerend talent van onze groote kunstenares, dat met de ja-,en' ren nog in kracht.uitdieping en uitbeelding schijnt e te winnen. Haar klankrijk, fijn genuanceerd or-ran gaan geeft aan haar klare en zuivere dictie een °?r kleur en warmte die betooverend inwerkt op het 1111 gemoed; hare mimiek is vol odele expressie en haar oogen kunnen zoo goedig blikken of bliksemen bij X>1 hartstochtelijke momenten. Zij is wel degelijk de V* ' dochter van hare moeder, de groote, de onvergete-ae lijke Catharina Beersmans. <?or Het zou ons een genot en weelde zijn mochten we \ 7 een volledige analyse geven van haar prachtig op-ris treden in Madame Sans-Gêne, maar de plaats ont-060 breekt oii6. Toch moeten wij het tooneel vermelden , in het voorsvel waar zij met haar jaloerechen ver--1 loofde aan het twisten gaat en zich daarna met , hem verzoent; in I bij de les van «maintien» met 1 Bespréaux, die heel goed werd voorgesteld door hr Angenot en verder in hetzelfde bedrijf in de r verklaring van hare onwankelbare trouw jegens haar echtgenoot, maar vooral in haar antwoord ,, aan de afgunstige zusters van Napoléon. , Ook in II ,was zij werkelijk merkwaardig in haar onderhoud met den keizer, dat een pereltje was >r^ van fijnen humor en guitigheid, goed in toon ge- houden, zonder de minste overdrijving. <^1 Mevr. Bilis-Beersmans' succès was zeer groot en f' verdiend en de talrijke bloemen waarmede zij ge-j huldigd werd hadden nooit schooner bestemming. Al de andere dames van het gezelschap hadden ,, slechts ondergeschikte rollen, die zij zeer verdien-w" stelijk vervulden: Mev. Bertrijn, Noterman, mej. Bertrijn, Janssens, Mevr. liens, enz. use Be rollen van het mannelijk gedeelte waren in zeer goede handen, uitzondering gemaakt voor hr Ruysbroeck die ons een nieuwen Napoléon in zijn rer, glansi>eriode te zien gaf ; een versleten en verlepten la keizer zonder memorie, door zijn schuld werd het 5ar- heele tweede bedrijf bedorven. Meer zullen we niet lies zeggen, maar met al de gewone bezoekers heel erg ons betreuren dat deze acteur zich zoo weinig moeite îge- geeft zijn rollen van buiten te leeren. Aan tijd ?nt. heeft het hem toch niet ontbxx)ken, zouden we >lus denken. nie, Hr Louis Bertrijn was een knappe sergeant en ons een zeer waardige en energieke maarschalk Lefèb-eil- vre, hr Piet Janssens een fijne, geslepen, rolvaste n'a Fouché, hr Cauwenberg een zeer voorname graai' Neipperg en hr Gorlé een gewetensvolle Savary. ide, Al de andere rollen werden tôt hun recht gebracht jon- door de hh. Angenot, Van de Putte, Schmitz,Cau-dou wenberg, Van Gheuben, Van Gool, Thees en Be t in Groodt. sca, Met een weinig goeden wil en een rijke verbeel-de ding kan men de salons van het Paleis buitenge-lar. woon prachtig vinden. ' N. ne- PANTOS ^ . . . ■tr Concert 15, Anneessensstraal, 15 Anntrekkelijkheden 9 ■ — 7 Dansen VERDAAG bij plaatsgebrek het vervolgvan " In de Haven ,, coor Lode Monteyne. Onze Vlaamsche Ope'A Î093 - 3 Oktober - 1918 IL V Maar nogmaals zou het bewezen worden dat ye prachtigste gebaren geslagen worden in 't Zuid. Be Vlaming is ge^tdriftiger, vinniger en daad-krachtiger dan de Hollander. Mannen als Benojfc", Keurvels en Fontaine tieren hier beter dan daa*. Van 1890 tôt 1893 wordeni dus de lyrische drama's opgevoerd in den Nederlandschen Schouwburg. Stukken uit al de echolen,de Vlaamsche, de Fran-sche, de Buitsche, de Noorsche, de Czecksche kwa-men op het speelplan, eenige met groot succcs. Geldelijke verliezen en moeilijkheden van uitvoe-ring deden nochtans de onderneming bezwijk^n lia drie jaren. Toen zakte de wagen ineen, de wus-len knakten en bolden in stuk. Be as was nog heel, haar staal was hecht en van de beste geut. Henry Fontaine, gelijk een forsige vent van een 6mid, torschte ze op. Maar voerman Keurvels stribbelde vinniglijk tegen: hij kon de as ook wel gebruiken... Be smid nam ze echter dood bedaard mee naar zijn werkplaats. En \ nu werd er ee^ wagen harmonieus terug ineen geklonlcen. Het was eem van de jongelingsthema's geweest van Fontaine, in zijn gesprekken, met den Monter, een, Vlaamscli Opéra te 6tichten.' Hij vond daar nu plots op zijn weg een door Jveurvels degelijk gestyleerd orkest van dramatische muziek.Eer,, keur van zangers en zangeressen uit de 6chool var den Meester had hij maar te wenke~n, en zij stoii-den rond hem. Ben 20en Februari 1893 werd een vertoog naar '£ Antwerpsch magistraat gezonden; den 23en Jun' stemde de gemeenteraad een toelage van aclittien duizend frank. Met zulke karige middelen en op dezelfde planken waar men letterlijk in den weg-liep van het andere, het gesproken. tooneel, togeii de kunstenaars geestdriftig aan 't werk. Allen veri bonden zich mee te werken zonder vastge6teld loon en verklaarden zich bereid de kansen der onderneming gezamentlijk te dragen. Bit merk- — waardig solidariteitsgevoel kenmerkt den schoo-nen kunstenaarsgeest der leden van het gezelschap. Wij schrijven hun narnen met liefde hier neei . Voorzitter : H. Fontaine. — Sekretaris : Edw. Keurvels. , £ Toor.eelschikker : M. Belersy. eui' Bestuurder der kooren : M. Olivier. Bramatische zangeres • Mej. M. Le ver in g , 4 lies Lichte zangeressen : Mej. Safir en Lpmmers. Tenoren : de heeren Leysen en Belsaux. Barytons : de heeren Baets en Minard. Bassen : de heeren Tokkie en Fontaine. 21 ; Kooren : 51 dames en heeren. 1001 Orkest onder de leiding van Edw. Keurvels. zee- Be eerste voorstelling geschiedde der 3en Oktober 1893. Bat is een heugelijke dag in de geschiedenis van -vr. de Vlaamsche Beweging. Bien dag herwon de zelf-bewuste Vlaming een" stukje meer van zijn eigen de wezen dat te loor was gegaan. Zijn zedelijke we-eft, reld zag hij heerlijk verruimen. Een nieuw veld K tôt ontginning met een schat van latente vrucht-^en» baarheid lag open. sto- Het was een geestdriftvoile vertooning, die eer-en ste opvoering van «Be Vrijschutter». Fontaine met &e- zijn menschen liaalden een bij val zonder weerga. ien, Gedenk toch ! Een eerste optreden voor 't blinden-oor de voetliclit en daar zingen voor 't eerst in 't end Vlaamsch, in de taal van uw een/voudige Moeder, ja- in die taal van de simpele menschen uit de streek. ijnt Wat een emotie! en wat een triomf ! Be dagbladar-or_ tikels van dien tijd, hier in Antwerpen, in Gent, 6611 in Brussel, in Holland getuigen nog van het over-het groot succès. *** Vijf en twintig jaar zijn sindsdien verloopen. bij Het is een bestaan geweest niet altijd van bloeien-de de rozen. Per aspera ad astra, was veelal de leus. ete- hauts et des bas. Bagen van juichen, dagen van jammeren. Een eclite strijd, dien de opvolgen-we de besturen met eere streden. Fontaine-Keurvels, Van Walle, met den steun van het Beschermings->nt- komiteit, Judels-Tokkie, Fontaine waren beurte-^en lings aan het stuurwiel, de eenen met wat handi-çrer" geren, wat stouteren greep dan de anderen. Fou-ten werden er zekerlijk begaan, en onder die fou-met ten -was de krenterigheid in het samenstellen van Loor het gezelschap wel de ergste. Er zijn rotte toe-standen geweest, docli er is veel, heel veel goeds ;ene gedaan. Een echt nationale zaak werd hier tôt 10rd stard gebracht. Werk van eigen bodem, dat zonder haar nooit geschapen ware, edel, verheven en aar schoon werk van vreemden bodem, dat hier nooit was zonder haar ware bekend geworden, werden hier Se" in eigen taal ten tooneele gebracht. Aan ons volk bracht zij dus het bewustzijn van, eigen leven en : en eigen fierheid, van de degelijkheid en lenigheid o0- der eigen schoone sprake. Bat is een grootsche taak. Of is het niets, dat er in minder dan vijf-den en-twintig jaar een klein vijftigtal Vlaamsche ieI)- zangspelen ontsproten zijn. Hieronder zijn e,' nej. zonder twijfel te noemen die nauwelijks de sta-melperiode achter zich hebben, doch een tiental 1 in zeker dragen reeds den stempel, zoo niet van ge-' niale schepping, dan toch dien van duurzaamheid. zij11 Blockx's «Herbergprinses», den len October 1896 >ten voor 't tooneel geboren, heeft sindsdien flink zijn het weg in de wereld gemaakt. Een Vlaamsche prinses niet van echten bloede; een kleurrijke uitspattingsvoile erg opéra; met opzet aile klassieke lijnen vermijdende, eite behaagzuchtig tegenover het naïeve volk, dat het tijd werk gaarne ziet en hoort en het streelt als een we eerstgeboren kind. Baartegenover een andere prinses «Prinses Zon-: °n neschijn» van Gilson, nobel van vorm, poëtisch, fèb- zich met welgevallen vermijende in een klassieke aste atmosfeer, en er zich in badende met een echt ru-raaf beniaansche uitgelatenlieid.«Be Bruid der Zee» dat ary. ander pakkende zangspel van Blockx, dat een wa-iclit ren triomf doorleefde. Ben 30en November 1901 ^au- voor de eerste maal vertoond, werd het den 4en Be Maart daaropvolgend (dus hetzelfde speelseizoen, met twee voorstellingen per week!) voor de dertig->©el- ste maal opgevoerd. Bat was een weergalooze bij-nge- val in de theaterwereld, en wat meer is, de-redding N- van de instelling van de Vlaamsche Opéra zelf. Want de toestand was ailes behalve rooskleurig rond dien tijd... «Il faut être aveugle, schreef een avondblad van 11 April 1901, pour 11e pas voir combien l'entreprise a périclité. Ce n'est plus —^ qu'une épave que les derniers naufragés abandonnent successivement pour se jeter dans le canot de den sauvetage de l'opéra français. Et cette folie de croire qu'une salle magnifique puisse faire vivra une entreprise qui, faute de débouchés, n'eet pas viable...» , van Baar werd de «Bruid» geboren en een kentering ontstond. Jan Blockx en Nestor de Tière brachten redding voor de Vlaamsche Opéra. Hun namen »v T moeten vooraan genoemd worden bij de historiek der onderneming. Het nieuwe dak zou nu zeker eens opgetimmerd worden. Be zedelijke grondsteen was gelegd. Het gratievolle spel «Quinten.Massys» van Wam-V bach echt bekoorlijk door zijn meesleepende melo-at ye dies, het «Minnebrugje», het liefste der zangsot-Zuid. ternijen, getoonzet door Van Oost, «Winternachts-daad- droom» het nooit moe gehoorde tooverspel van mojt^, Aug. Be Boeck, die zich daarna als een ware mees-da<w. ter liet gelden door zijn «Reinaert de Vos» met ima's een ongejcende weelde van muzikale thema'6,beur-burg. teling6 geestig, teeder, dreigend, boertig, altijd in-Fran- nemend ; «Pinksternacht» van O. Roels, een werk kwa- dat inslaat zoowel door zijn lieve soli als door îcccs. zij n weelderig schoone kooren, waarvan het finaal Ltvoe- «'t Licht kwam nederdalen» alleen reeds het stuk ijkft.i blijvend op het speelplan houden zal; «Cecilia» * het edele gotische zangspel van den Bruggeling Ryelandt, «Baldie», het vurige liefdelied op het 1 van land, zoo oneerlijk bekampt bij zijn verschijning, maar dat wel eens dank aan zijn stempel van van mooie Vlaamsche weelderigheid terug opduiken zal irvels eil waarin Blockx en de Tière hun drieluik: «Her-k wel bergprinses», «Be Bruid der Zee», «Baldie» harmo-laard nieus voleiiuligen, en andere stukken nog, ziedaar r eei reeds een schoone ruiker van blijvend bloeiende bloemen uit den nationalen gaarde en die in zich weeét Je zekere belofte reeds dragen van het geniale werk Mee?" dat in de toekomst zich ontbolsteren kan. Be nieu-vond we schouwburg, dien het Stadsbestuur den 17en dege- Oktober 1907 luisterrijk openen liet, werd dus ze-c.Eer,, ter aan geen onmondigen geschonken. 1 var. jn de verzameling der werken yan vreemden bo-ston- dem zijn de prachtigste grepen gedaan. Al de gekende meesterstukken uit de Germaansclie, Czeck-lar 'i 6che, Noorsche, Oud-Fransche en Italiaansche J^n scliolenj kwamen beurtelings op het speelplan.Heel ittien het Wagner-repertorium, met de bekroning den 'u °P «Ring der Niebelungen» (1909-1910), «Tristan», 1 vre# «Parsifal», «Orpheus», van Gluck, «Jozef in Egyj>-togea te» van den Franschen klassieker Mehul, «Be Ves-1 vt r taie» van den Italiaan Spontini, al zulke werken »telc| die op het loopende repertorium van al de gx^oote 1 der Opera-schouwburgen der wereld voorkomen wer-nerk- den hier in de betrekkelijk beste voorwaarden voor choo- het voetlicht gebracht, en het is misschien wel de chap. schoonste parel aan de kroon der Vlaamsche Ope-?ei : ra-instelling ons, Antwerpenaren van al die grootsche uitheemsche schoonheid te hebben laten ge-nieten.* * *- # Boor den terugblik, dien we in de vorige nata'p rs." 6p liet geboren worden en het groeien. onzer Vlaamsche Opéra wierpen, hebben wij vooral ge-tracht de groote beteekenis duidelijk te maken welke die instelling heeft in nationalistischen zin. Schepen Van Kuyck in zijn inliuldigingsrede in S- het nieuw theater zeide: «Niets zou te schoon kun nen wezen voor onze kinderen. Wij hebben de Okto- innÛ?e overtuiging dat het opricliten van dezen nieuwen schouwburg een beschavend werk is, en s van wii koesteren de hoop, dat het veel bij dragen zal om den geest van het volk te verheffen, te verfij-5'■* nen en onzeni kunstenaars roem te verschaffen. 0 we- ^°° weze oeestdriftig geweest e ^11 in dees geschie<lkundig betoog. dat misschien meer ncht- objectief had moeten zijn? Wij vreezen het yerwijt niet. Wij sloten de oogen niet voor de feilen en zullen ze in de toekomst nog minder sluiten. Be e met i°noe heeft nu zijn «Sturm- en Brangperio-de» achter zich. Met dezen tragischen tijd gaat hij ndfn- nu z^n îaren van volwassen man. En zie, wat in 't een eeïll8e ^ans hem nu geboden wordt om zich >eder ten vo^e te ^oen &e^en ! ®en ^er ver wij ten die reek' m^n vroeger aan het repertorium en de 6amenstel-adar ling van het gezelschap van de Vlaamsche Opéra Gent deed was de volslagen ongescliiktlieid om werken over- fiP6^en mea gfwoonlijk rangschikt onder de kategorie opera-comique ; en die wezenlijk de groo-n te «vogue» in de 6tad hebben. In de Germaansche •>eien opera-kunst, waaruit de Vlaamsche' Opéra groo-?eu6" tendeels zijn stukken halen moest, ontbreken in- 1 ' derdaad die werken die «fureur» maken bij de mas-lJen sa- -^e schouwburgbestuurders in Buitschland zijn rvels ^an v6rP^c^t, terwille van geldelijk succès ■^n ' «Carmen», «Fau6t» en de moderne Italiaansche mrtè opera's op hun speelplan te brengen. Zoo heeft iandi- nu °°^ ^ieer ï,°n^a^ne dit jaar kunnen doen. 1 Fou. Moge de proefrveming ten goede komen aan de on-» fou derneming. Wij wenschen nochtans; en met ons 1 " zekerlijk de groote meerderheid onzer medebur-» toe gers, dat de Vlaamsche Opéra van zijn grootsche, ' eds ideale bevstemming niet afdwale en er naar streve ® l l de werken van eigen bloede met de warmste liefde en in de mee6t bereikbare volmaaktheid op te voeren. René HALLEMANS. en en nooit — -<>-0 ^ mY0^ In en om de Schouwburgen glieid LIEDER- EN KLAVIERAVOND PAUL SCA- 'tsçhe PUS-VAN 0VERL00P. — Daar heer Sca îus ver. . hinderd was naar Antwarpen te komen, is de lie- nsclie jgp, en kiavieravond uitgesteld en zal plaats heb- |n iei ben op Woensdag 16 October. b sta- i entai « DOLLE H ANS» zal 11a «Het Bal des Levens» m ge- worden opgevoerd. Terzelvertijd gaat een eenakter iheid. in verzen van Alf. Bogaerd, « Verzoeningsengel », r 1896 waarin Mevr. Noterman, Mej. Marg. Bertrijn, v zijn Mej. Jeanne Janssens en Hr Edw. Gorlé zullen op- rinses treden. s voile «DE SAB1JNSCHE MAAGDENROOF» komt lende, onmiddellijk daarna. H.H. Louis Bertrijn, B. it het Ruysbroeck en Mevr. Ruysbroeck l^ehouden de rol- ls een ien die ze vroeger speelden. Hr Piet Janssens zal de roi van den Professer, en Hr Edw. Gorlé deze ; Zon- Van Birecteur Striese vertolken. Mevr. Bilis neemt itisch, de roi over vim Mevr. Marie Verstaete, Hr G. Cau- ssieke wenberg deze van Bilis, Mevr. Noterman deze van ht ru- Magda Janssens en Mej. Marg. Bertrijn deze van e» dat Mevr. Bertrijn. p111901 VLAAMSCHE OPERA. — Be volgorde der op n 4en te voeren opéras is als volgt vastgesteld : « Prinses izoen Zonneschijn » ; «Martlia»; «Be Vliegende Hollan- lertîg- ^er ® Orpheus ». se bij- VARIETES SCHOUWBURG. — Na « Wals- tdding droom » worden « Véronique », «Be Vledermuis» en t zelf. « Be Bochter van Madame. Angot », in deze orde leurig opgevoerd. ^ voir H1PP0DR00M. — Heden Zaterdag met de vijf- ; plus tigste vertooning van «'t Zal Kermis zijn!» wor- uidon- den eene reek6 nieuwe tooneelen voor 't eeret opge- not de voerd waarvan men het beste verwacht. Be bij val, lie de dezer revue schijnt onuitputtelijk, ongetwijfeld vivr» zullen de nieuwe scènes weer boordevolle zalen st pas lokken. LIEFDADIGE KRING «NIEUW LEVEN». — tering Zooals wij in ons vorig nummer hebben medege- îchten deeld, zal deze zoo gunstig gekende liefdadigheids- lamen krincr eene. Gala-vertoonincr inrichten in den Varié- »!■ jucfi oie vuutu t 111^ 9 Vriidas 11 October 1918 in "Folies Bergère „ EDOUARD LAMBERT Mevr. A. GYSELrS-DE ROC, Sopraan • 1e prijs met groote onderscheiding van het •er- oor de 'pe- tés Schouwburg, Meirplaats, op Vrijdag 25 Okt< >ot- ber. ge- Beze liefdadige kunstavond zal bestaan uit d opvoering van « Walsdroom» (Rêve de Valse), d graaggeziene opérette, met den Hr Midler, teno: -a'p in de hoofdrol ; vooraf Kunstconcerto met de medi zer uerking van Mej. Helena Krinkels, sopraan; Me Zita Rutten, mezzo; Hr Georges Villier, bariton ■cen en Hr Varnier, ténor. ,jn Wij kunnen niet genoeg deze prachtig© avon aan onze lezers aanbevelen, en hen aansporen d un. zoo menschlievend werk der voedselbedeeling aa schoolgaande kinderen te helpeu steunen. zen HARE HOOGHEID WALST! ! de schoone op eu rette in 3 bedrijven van Léo Asscher wordt herni zal men in den Eden op Vrijdag 18 October. fl'" Hr MARCELY EN MEJ. DELVIGNE liebbe ^gt te Diest «Manon » van Massenet, met veel bijvi e^j. gezongén. Be andere vertolkers, o.a. Hr Van de rjjt Broeck van Antwerpen en Van Braband van Bie6 en deelden ruim in het succès. Be orkestleider, Hr 1 j)6 Van Oost, en de regisseur, Hr Binjé, verdienen a fio. len lof om hun degelijk werk. hij «HAET EN NEYT» DOOR W. OGIER TE AN" syat WERPEN. — BenîTelijk zal heer Clauwaert m< zijn gezelschap het vermaard spel van W. Ogier «Haet en Neyt» hier komen opvoeren. tel- ,Pra « MAMZEL NITOUCHE» werd te Mechelen i ken (^e «Salle de Paris» met zeer veel bij val opgevoeri de Geen plaatsje bleef onbezet. Het succès ging voori 'oo- aan mevr. J. Bidier, een allerliefste Mamzel Nitoi che c^e» en aan heer Alf. Barden, verdienstelijk a -oçy. Floridor. Verder traden o.in. op mev. Be Tièg in. Kauch (Abdis en Corinne) en de HH. Van Hâel îas- wyck, H. Verschueren en J. Be Mulder. Het orkei -iju werd flink geleid door heer Mathieu Van Rothen **6 TH EO VAN PELT. — Onze stadsgenoot hr Th< che Van Pelt, oogstte te Brussel veel bijval als Mai ^eft rius in «Iloogste Recht». In «Het Teeken des Kru >en. se6)> vervult hij de roi van Nero, in «Beserteur»,d: on" van Feelke, in «Haet en Neyt» die van Teeuwei ons terwijl hij in «Be Klokken van Corneville» die va )"r" Gaspard behoudt. Met dit laatste 6tuk gaat hei îhe, Clauwaert ook naar Mechelen en naar Leuven. eve : >fde Mandolienlessen - Appclmanss raat, 2 te 1 MiddeSeeuwsclie Muziek I. m Het hoofdbelang dezer uitvoeringen is 6tell P» een historisch ; zoo weinige menschen weten d; de Vlamingen der XVe en XVIe eeuw de muzie ^r" heerschappij over gansch Europa bezaten, dat a k" leen reeds het feit van eene uitvoering van werke ie van dien tijd eene openbaring zijn moet. Maar h kunstgevoel moet aan deze koncerten niet vreen ns» blijven. Talrijk zijn de werken van vroeger d cter ook naar moderne begrippen nog monumenten vt el », grootsche schoonheid blijven. Allen zullen echt ijn, 110g winnen door eenige toelichting, waarom hi op- eenige nota's volgen mogen over de werken en ( toondichters die op het programma voorkomen. omt Het eerste koncert, op 8 dezer, is in hoofdzaî 23 gewijd aan het oude «lied», zoowel in zijn vor ro]^ van volkszang, recht uit de volksziel opgeweld, a zal in dien van het kun6tige, meerstemmige kunstli< jeze der toondichters. emt Het volkslied is immer van overwegenden i 'au- vloed geweest op de ontwikkeling der muziek.Ni van alleen gaf het aan de komponisten de thema's 1 van motieven hunner werken, maar, juist doordat h in die werken was aangewend, konden zij popula worden bij de groote massa, die er haar eigen za °P gt?n in terugvond. Op het le koncert komt dan o< nses ee^e keus uit de mooiste der volksliederen ten g la.n- hoore.Geen meer doorslaand bewijs voor ilen recl: streekschen invloed die er werd door uitgeoefei rals- °P den kunstzang, kon worden geleverd dan de l 8 en werkingen der liederen zelf, die onder den naa Drde «Souterliedekens» bekend zijn. Rond 1440-1450 v( 6chenen de vroegste Nederlandsche muziekboeke met tekst in de eigen taal, en mede van de vroegs rijf- werd eene reeks uitgegeven van volksliederen do iV'or" Jacob Clemens-non papa voor 3-stemmig koor 1 Pge- werk t. Echter werden zij niet met de populai jval, teksten uitgegeven, doch met de berijmde Psalm feld Van Bavid. Als, in modernen trant een lied vo alen koor wordt bewerkt, wordt de melodie van het li door de hoogste, best hoorbare stem gezonge >. — waarbij de andere stemmen slechts eene begel :ege- dende roi hebben. Be ouden hadden ander opvî îids- tineren : eewoonlijk zong de ténor (in de Souterliec fvaniiiKiijK. ^onservaionuin ie niusseï i- *rond de andere stemmen hun kunstig kontrapun-tisch weefsel si>onnen, zoodat de oorspronkelijke e zang er sonis gansch onder bedolven wordt. Boch, e door gedurige herhalingen, navolgingen, enz. van gedeelten en van thema's uit het gegeven lied y- wordt de eenheid van het geheel krachtig gehand-j. haal'd. Baar een achttal dezer «Souterliedekens» ; wordt uitgevoerd, zal het mogelijk zijn zich een duidelijk beeld van den aard dezer bewerkingen d te vormen. E11 eigenaardig zal liet ook zijn, die te t vergelijken met enkele moderne bewerkingen der-n zelfde volskliederen, door Flor. Van Buyse. Men weet, dat deze de groote geschiedschrijver en 11a-vorscher van den ouden Nederlandschen volks-H zang is, die beter dan wie ook het karakter, de ziel ^ zelf van die liederen doorgrond heeft. Zij 11e bewerkingen zijn dus op zich zelf reed6 belangrijk,doch n waar zij te staan komen neven kompositie's uit de il XVIe eeuw, die dezelfde liederen tôt grondslag n hebben, wordt de vergelijking van zeer bij zonder t, gewicht. Beze moderne kompositie's, al treden zij buiten het kader van het koncert,zullen toch zeker L- niet onopgemerkt voorbijgaan. , Een andere vorm van kunstlied is het drietal werken van Orlandus Lassus die op het 2e koncert " ten gehoore komen. Lassus is de groote, machtige meester die het toppunt der Nederlandsche School : der 16e eeuw beteekent. Be gansche ontwikkeling dier school is in hem belichaamd, en zijn geweldig n genie is een toppunt zooals slechts de allergrootste l. kultuurrichtingen er kunnen aan wij zen. Niet al-il leen in 't grootsche echter uitte zich Lassus. Aile 1- genre's bboefende hij in zij ne meer dan 2000 wer-;s ken, en in aile muntte hij evenzeer uit. Groote en ?, ernstige werken mogen later ten uitvoering gera-3- ken, nu zullen deze 3 liederen voor 4 stemmig koor ;t toonen hofe meesterlijk van klankeffekt en 6tem-1. voering Lassus te schrijven weet. Volksliederen, bewerkingen ervan door Clemens n. p. en zelf-ge-0 komponeerde koorliederen yan Orlandus Lassus, zullen, neven de moderne bewerkingen van Fl. 1_ Van Buy6e een geheel vormen dat toelaten zal over e het wezen van het lied in de XVIe eeuw een duide- lijken kijk te krijgen. n H. VAN PRAAG. sr Een tweede artikel ?.al liandelen over de geeste-- lijke compositie's der meesters van de 2de N<der-® landsclie School, die op het 2de koncert hoofdza- kelijk ten gehoore komen. * *" * le concert op Binsdag 8 Oktober 1918. — Programma : S 1. a) Hildebrandslied, voor eenstemmig koor; lt b) Hoort mijn ghebet (Ghequetst ben ic van bin-nen) bewerking van J. Clemens-Non papa (+ 1500-i_ 1558) ; c) VroLick en blij (Ick segh adieu) voor driestemmig koor. , 2. a) Halewijnslied, b) Bie Coningliinne van elf : Jaren, c) Jan Broeder vrijt (oude volksliederen), Le Be heer E. Persen. u 3. a) Bie nachtegaal die sanck eeu liet, b) Ben ;r winter comt een, c) Schoon lief, hoe ligt gij hier ir en slaapt. (oude volksliederen). Mej. N. Rijckoord. 4. a) Ben dagh en wil niet verborghen zijn (oud , volkslied). Be heer E.Persen; b) Groot is die Heer (Ben dacli en wil niet...) c) Nu siet hoe goet (Ick ^ quam aldaer) bewerking van J. Clemens-Non papa ? voor driestemmig koor. 5. su) Het daghet in den Oosten (oud volkslied) Mej. Nora Rijckoord; b) Als ick riep (Het daghet a" in den Oosten) bewerking van J. Clemens-Non f papa, voor driestemmig koor ; c) Het daghet in den Oosten, moderne bewerking van Flor. Van Buyse, ? voor vierstemmig koor. lr 6. a) Seine lier den Wij 11, b) Ick hoorde dees "î" dagen, (oude volksliederen). Be heer E. Persen. 7. a) Bie nachter die blie6 aan den dach, oud ?" volkslied. Be heer E. Persen; b) Op die Rivieren 7 (die nachter die blies...) bewerking van J. Cle-mens-Non papa, voor driestemmig koor. ,e" 8. a) Mijn herte en kan verbliden niet, b) Het m vloogh een cleyn wilt voghelkijn (oude volksliede-r" ren), mej. Nora Rijckoord: c) Bie Heer die wou J1' regneren (Het vlooeh een cleyn...), bewerkii g van J. Clemens-Non papa, voor driestemmig ko< r. 0T 9. a) Ick quam tôt enen danse (oud volkslied), ^ de heer E. Persen ; b) Ick heb verwacht den Heere re (Iclc quam tôt eenen danse), bewerking van J. ?n Clemens-Non papa, voor driestemmig koor. 10. a) Het wasser te nacht, also soete n-acht; b) 't Wijl in den nacht (moderne bewerking van Flor Van Buyse), voor vierstemmig koor. it- L. W. — Het tweedo [concert heeft plaats op e- DINSDAG 15 OCTOBER; dus niet op 11 October îeaer vwu uttai ,4unuci trciub >• | —— j " - ■ , 0 ^ ^ I Schouwburq-Kinema j m Sg 83 Q Û m f# 88 H ® gS W U ® Vatî af 5 t©t 10 ©Clobef national t Ziet er lief uit. zulle i ! ! ^rro°trb^ _ h tiff „ ! b

Er is geen OCR tekst voor deze krant.