Het Vlaamsch heelal: katholiek - zondagsblad

2072 0
close

Warum möchten Sie diesen Inhalt melden?

Bemerkungen

senden
s.n. 1915, 16 Januar. Het Vlaamsch heelal: katholiek - zondagsblad. Konsultiert 29 März 2024, https://nieuwsvandegrooteoorlog.hetarchief.be/de/pid/mk6542kf2h/
Text zeigen

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software

16 Januari 1915 Nr 3 38e Jaargang HET VLAAMSCH HEELAL Vrij en Ûnafhankelijk Katholiek volksgezind weekhlad voor Vlaamsche en Algemeene Belangen IHI8CHRUVIWG8PRU8 Voor een jaar fr. 5.— Voor 6 maanden » 2.75 Voor 3 maanden » 1-50 Voor Nederland » 5.50 Voor 't Groot Hertogdom Luxemburg. . » 5.50 Voor andere landen » 7.00 Dit blad versohijnt den Zaturdag morgend.— Men teehent in bij den Uitgever en in aile postbureelen, alsooh bij de briefdragers. Hoofdopsteller : JOHAN LEEMANS Deo Juvante Vincam ! Aile artikelen en mededeelingen moeten v66r Donderdag avond ten bureele besteld zijn, uitgenomen de aankondigingen, die worden ingewacht tôt Vrijdag avond. Afzonderlijke mimmers van dit blad zijn te bekomen ten onzen bureele, Carnotplaats 65. — 10 centiemen het nummer. AANKONDIGINGEN Den regel fr. 0.20 Kleine aankondiging » 0.50 Begrafenisbericht » 5.00 Groote aankondigingen bij overeenkomst. Voor aankondigingen buiten de provincie, wende men zich tôt de Agencie BAVAS, Maitelarenplaats 8, Brussel, en Beurs-plaats 8, te Parijs. Voor aile andere aankondi<ringen ten bureele Carnotplaats (Laar) 6S, Uorgerhout-Antwerpen Stielen en Ambachten In ons vorig nummer hebben wij terloops aangehaald, hoe het in Koninklijke, edele en rijke familiën het gebruik was en nog is, de kinderen eenen stiel of een ambacht te doen aanleeren, opdat zij in uitersten nood, die altijd kan komen gelijk nu met den oorlog, een bestaan zouden vinden. In gewone tijden is die aanleering ook niet verloren ; zij kan tôt vele nuttige zaken aangewend worden en ook voor tijdverdrijf. * * * Indien wij op die beschouwing nog eens weerkomen, dan is het om te bestatigen hoe weinig het volk in 't algemeen nut trekt uit de instellingen, die tôt stand gekomen zijn om door théorie en praktijk goede werklieden te vormen. De bestaande vak-,nijverheids-en teekenscholen worden slechts door een klein getal leerlingen gevolgd. * * * En nogtans, de groote reden waarom vele ouders hunne kinderen niet gaarne eenen stiel laten aanleeren, 't is de vrees voor werkhuizen, waar hunne kinderen slecht zouden behandeld en bedorven worden. En inderdaad, dit gevaar is groot, want de leerjongens worden maar al te dikwijls afgebeuld en gebruikt voor zaken, die met den stiel dien zij willen aanleeren, niets te maken hebben. Zij worden ook door andere werklieden grof behandeld en moeten soms in een midden verkeeren van vloekers en vuilen-praat-vertellers. * * * Welnu, dit ailes kan vermeden worden door de kinderen eerst een goed vakonderwijs te bezorgen, onder leiding en toezicht van bekwame en deftige meesters, die niet dulden zouden dat hunne school of instelling onteerd wierde door vloeken en vuilen praat, of door ruwe behandeling hunner leerlingen.* * * Die vak-, nijverheids- en teekenscholen zijn dus hoogst aan te bevelen. Zij vormen niet alleen bekwame leerlingen en stielmannen, maar zij ontsla-gen ook de kinderen van de moeielijke en gevaarlijke leerjaren in een gewoon werkhuis, waar die leerjaren doorgaans geene leerjaren mogen heeten, maar slechts verloren tijd. * * * Begrepen de ouders beter het nut dier leerscholen, waren zij er niet op uit om maar seffens eenig geld uit den arbeid hunner kinderen te kloppen, arbeid die maar al te dikwijls in die jaren eene «marteling» is voor die kinderen, eene krenking hunner gezond-heid, eene verlaging naar geest en lichaam, zij zouden aldra het dubbele terug winnen van hetgene zij aan de enkele leerjaren in vak-, nijverheids-en teekenscholen zouden opgeofîerd hebben. * * * Vroeger is er ook dikwijls gewezen op het voor Belgen vernederend feit, dat in vele vakken hier vreemde werklieden moesten aangeworven worden, omdat de Belgen minder bekwaam in stielen en ambachten waren als deze. Misschien was dit wel iets of wat over-dreven, want niemand is profeet in zijn eigen land en vele menschen hechten immer meer prijs aan het vreemde dan aan het eigene ; maar toch is het waar dat vele werklieden in de uitoefening van hunnen stiel veel te wenschen laten, en geen eergevoel schijnen te hebben voor hun vak of hun werk. | Dit gebrek in de vorming van goede werklieden wordt thans door de vak-, nijverheids- en teekenscholen aange-vuld. Alwie goed en degelijk stielman wil worden, heeft nu ailes kosteloos bij der hand en de aanmoedigingen ontbre-ken niet. Want buiten die bijzondere scholen hoofdzakelijk voor de kinderen van den werkenden stand, zijn er ook beroepsscholen voor de kinderen der kleine burgerij, zoodat iedereen op dit gebied zijne gading kan vinden. * * * Bij dit ailes vergete men niet, dat «handwerk een gouden bodem heeft», een spreekwoord dat veel waarheid bevat. Want is het ook waar dat «één once geluk meer waarde heeft dan één pond verstand», waar blijft het ook, dat het handwerk de bron is der algemeene welvaart. En het zal die bron nog rijkelijker maken, wanneer de stielmannen en ambachtslieden hun vak goed kennen en waardeeren. *ér * * Gelijk wij het in ons vorig nummer zegden, zulien de gevolgen van den oorlog de lotsbestemming van vele menschen en familiën veranderen. Velen die hooger meenden te klimmen, zulien zich te vreden moeten stellen met een goed vergeldenden handarbeid ; zelfs velen die reeds hooger geklommen waren, zulien moeten afdalen tôt die lagere sport der Samenleving. En zij zulien er niet te slechter om zijn ; wel-licht zulien zij dan het geluk en de welvaart vinden, die zij anders nooit hadden kunnen bereiken. J. L. DE TOESTAND HIER EN ELDERS AMERIKA. — Uit de laatste tijdingen blijkt, dat het geschil tusschen Amerika en Engeland betrekkelijk de scheepvaart, zoo goed als geregeld is. Wilson, de voorzitter der Vereenigde Staten, heeft in eene redevoering het volk vermaand, zich meer met de eigen zaken van Amerika bezig te houden dan met deze van Europa. NEDERLAND. — Het hulpkomiteit voor Belgische vluchtelingen had tôt heden een half miljoen gulden als giften ontvangen. Met dit geld wierden tôt heden degenen geholpen, die oprecht, van stonden aan, behoeftig waren. Maar nu beginnen vele vluchtelingen, die ietwat hadden medegebracht om op eigen middelen te kunnen bestaan, ook behoeftig te worden, en voor dezen dient nu weer gezorgd. Maar aangezien zij niet kunnen behandeld worden gelijk de oorspronkelijke behoeftigen, doet het Komiteit een beroep op de welheb-bende Nederlanders, om familiën van dien aard bij hen in te nemen, gelijk eenigen dit reeds deden. Het zijn wellicht lieden van deze laatste reeks, die nu zooveel mogelijk naar Engeland over steken, waDt het heeft den naam dat de vluchtelingen daar beter behandeld en beter bedeeld worden. Bijna wekelijks steken er honderden den grooten plas over. —o— ZWITSERLAND. — Zwitserland maakt ook deel der zeldzame onzijdige landen in Europa. Die onzijdigheid brengt echter strenge plichten mede op handels- en nijverheidsgebied, die soms moeielijk kunnen nageleefd worden. Engeland moet dienaangaande opmerkingen gemaakt hebben aan Zwitserland, verlangende dat niet alleen verboden koopwaren, zooals verschillende metalen, maar ook voorwerpen vervaardigd uit of met die metalen, zouden verzonden worden naar Duitschland en Oosten-rtfk. Tegen die laatste opvatting der onzijdigheid komt Zwitserland in verzet, volgens de Kôlnische Zeïtung. ALBANIË. — De opstand in Albanie wordt met den dag grooter. Italie dat een oog op dit land houdt, heeft het oorlogsschip Piemonte naar San Giovanni gezonden, om tegen aile gebeurlijkheden gereed te zijn. ENGELAND. — De Engelsche Minister Masterman was, sinds zijne opname in 't Ministerie, zijnen zetel als Kamerlid kwijt. In Engeland bestaat nog het gebruik dat een : Kamerlid, tôt Minister benoemd, aan herkiezing onderworpen wordt. Minister Masterman wierd echter niet herkozen in zijne omschrij-ving en beproefde eenige malen in andere kiesomschrijvingen boven water te komen. Maar het lukte niet. Nu meende hij, dank aan den oorlog en nu aile partijtwisten zijn ter zijde gesteld, in Swanzea eenen zetel te bekomen. Van Regeeringswege wierd er aan-gedrongen bij de kiesvereenigingen geen tegen-kandidaat te stellen, maar eene groote minder-heid verklaarde toch een tegenkandidaat te zulien voordragen. M. Masterman heeft in die voorwaarden zijne kandidatuur terug getrok-ken, zoodat hij nogmaals den gewenschten zetel niet bekomt. SAN FRANCISCO. — Dit jaar wordt te San Francisco eene wereldtentoonstelling gehouden. 't Zal denkelijk de laatste zijn. De Europeesche oorlog heeft aan die wederlandsche uitpakking een doodelijken steek gegeven. Al de landen in den oorlog betrokken, zulien in vele jaren geene wereldtentoonstellingen meer kunnen houden, en bij gebrek aan de mede-werking van die landen, zulien andere landen die groote oridernemingen niet meer kunnen aanvatten. Een groot kwaad zal dit niet zijn, want vele steden en landen, alsmede vele nijverheden waren die tentoonstellingen beu, die schrikkelijk veel geld kostten en ten slotte weinig of geen nut opleverden. Zij bewerkten zelfs den ondergang van velen. Pax Uit de Gazettenwereld Te Weenen verschijnen thans Poolsche bladen, ten behoeve der gevluchten uit Galicië en andere landstreken, gelijk er nu Belgische bladen bestaan in Nederland en Engeland. Die bladen doen de uitwijking minder zwaar vallen, want de vluchtelingen vinden er eene stem in van hun tehuis, van hunne familie en van 't verloren Vaderland. Hildebrand Boeken en Letterkunde in Nederland Het boek is de Hoogeschool onzer dagen. Caklyle V De letterkunde voor de jeugd is blijkbaar onuitputtelijk in Nederland, en de heerlijke leesboekjes van J. Ligthart en H. Scheepstra, zoo piekfljn uitgegeven door J. B. Wolters, te Groningen,en zoo mooi verlucht door C. Jetses, bewijzen genoeg dat ze niet bij den huiskring beperkt, maar met evenveel, zooniet met meer nut in de school ook aangewend wordt. De lezer zal wellicht zeggen dat « schoolboekjes » nu eenmaal niet tôt de » letterkunde » behoo-ren, en ze best in de donkere kassen en lessenaars der stofflge klassen blijven. Maar dan heeft hij het glad mis ! Welke Hollandsche knaap, welke Holland-sche meid, kennen niet die heerlijke boekjes — sc/iooZboekjes, a. u. b. — Pim en Mien, Nog bij Moeder, Buurhinderen, Dicht bij Huis, en zoo menige andere van dezelfde schrijvers? Ook in Vlaamsch-België en in Oost-Indië zijn ze een geliefkoosde kost, en ik herinner me wel hoe vlug m'n neefje met mijne recensie-exemplaren er van weg liep, zoodra hij er aan kon ! En hoe ik dan moest « parle-menteeren » om ze even terug te krijgen ! En hoe ik onder toezicht stond terwijl ik ze las ! Neen, dat vergeet ik niet, hoor ! Op onze Vlaamsche schoolboekjesmarkt kwam tôt hiertoe nog niets in dien zin voor den dag. Wel weet ik dat een flinke jonge onder-wijzer, die zich onder deknaam Jan Maets verschuilt, in overleg met den niet min flinken en durvenden uitgever Jos. van In, van Lier, zoo iets op het getouw heeft gezet, maar de oorlog heeft ook dàt onderbroken. Nu, dat komt toch wel ééns te recht, durf ik hopen. Letterkunde voor de jeugd, in leesboekjes voor de school aangeboden, dat is wat Jan Ligthart en H. Scheepstra zich beijverd hebben om voort te brengen. En ze zijn er wonderwel in gelukt, getuigen ervan niet alleen de talrijke herdrukken der verschillende ! werkjes, maar ook, en niet minst van al, de ! « uitgave voor de huiskamer » van de vier | stukjes Nog bij Moeder als waar prachtwerk j onder den titel : Het Boek van Ot en Sien. < Leesboekjes als prachtwerk voor de huiskamer j aanbieden, dat was wel wat àl te gewaagd, zal i de lezer meenen. Maar de ondernemende j Groninger-uitgever dacht er zôô niet over, en dat hij wél wist wat hij deed en wat hij aanbood, blijkt hieruit dat de geheele uitgave op een heel korten tijd uitverkocht was ! Thans komt ook de reeks van vier stukjes Dicht bij Huis als « uitgave voor de huis-- kamer » in een flink, groot boekdeel te verschijnen, rijk versierd en verlucht, onder titel Het Boek van Piet van Dam, alleen À f ingebonden in fraaien band aan 2.90 fl. te verkrijgen. De namen dier prachtuitgaven komen uit der kinderen mond : voor hen is Nog bij Moeder, naar de helden die erin handelen, « het boek van Ot en Sien », en zoo ook heet Dicht bij Huis in hunnen mond « het boek van Piet van Dam ». Wie er aan houdt eene echte prachtuitgave, met heerlijke teeke-ningen en fljn afgewerkte chromos te bezitten, bestelle Het Boek van Piet van Dam — ja, waarde lezer, de « uitgave voor de huiskamer » van « die schoolboekjes », noch min, noch meer ! — en ik durf hem ten stelligste verzeke-ren dat hij, en zijne oudere huisgenooten, en zijne grootere en kleinere kinderen, er allen het meeste genoegen zulien in vinden. Genoe-gen voor het oog, genoegen ook voor den geest en het hart. VI Ik wil van de «< letterkunde voor de jeugd », die Nederland ons aanbiedt, geen afscheid nemen zonder eerst nog gesproken te hebben van een zeer steunenswaardig ondernemen van de uitgeversfirma Rcbijns & C° te Nijmegen. Ik bedoel de uitgave, sedert 19 April 1913 aan-gevangen van het « Nederlandsch geillustreerd weekblad voor de jeugd Van Ailes en nog Wat. Ook in Vlaanderen is zulke uitgave wel eens beproefd, maar, we moeten het bekennen, Vlaanderen was tôt hiertoe geen gunstige grond voor zulke veel zorg (en geld) vragende beschavingsgewassen. De eischen die men aan een « blad voor de jeugd » stellen mag, zijn dan ook veelvuldig. Vooreerst moet het héél, héél goedkoop zijn opdat het de lichte beursjes niet wat àl te licht make... wat dan toch niet zou geschieden, ten schade van de uitgave. Dan moet het voor « elck wat wils » geven, voor grootere als voor kleinere kinderen belangrijk zijn, medeleven in hun leven en in hunne spelen, geen ouderwet-schen pruikvorm aannemen, niet dwars-en-door willen zedepreken, en — ja, dit behoeft er nog bij — niet te « leerzaam » te zijn. Hoe minder « leerzaam » het is, hoe meer de kinderen er in zulien genieten... en leeren. Dat schijnt nu eene zuivere drogreden te zijn. Maar 't is slechts schijn ! Al die eischen, aan een echt kinderblad gesteld, vind ik nu in Van Ailes en nog Wat vervuld. Goedkoop is het voorzeker ; eigenlijk spotgoedkoop : een blad van 16 bladz. groot formaat op twee kolommen, kost slechts twee cent, 1.04 fl. per reeks van 52 nummers (per post besteld komt er natuurlijk de vracht-prijs bij), en zelfs, door tusschenkomst der onderwijzers, wordt het, in Nederland, aan de minvermogenden slechts aan één cent per nummer, dus 52 cent per reeks van 52 nummers, afgeleverd. Elk nummer bevat drie afdeelingen, A, B en C, voor de knapste, de mindere en de jongste kinderen, en elke afdee-ling levert voor zijne jonge lezers een boel « moppen » en wetenswaardigheden : praatjes, verhaaltjes, prenten, liedjes, uitleggingen, raadsels, spelen, en wat nogal ! Tôt hiertoe zijn er 15 nummers verschenen, op onregelmatige tijdstippen, en die verzame-ling van 240 groote bladzijden, waar ailes wat er in staat zeer lezenswaardig is, komt ter nauwernood op 30 centen te staan — wanneer men althans niet tôt de « minvermogenden » behoort, want die betalen er slechts 15 centen voor —. Nu is dat onregelmatig verschijnen, en de vermelding dat de inschrijvingsprijs niet over een jaar, maar over « eene reeks van 52 nummers » loopt, geenszins de schuld van uitgevers of opstellers, maar enkel van de afnemers. Want hier herhaalt zich, hoewel niet geheel en al, wat al de tôt hiertoe beproefde pogingen in dezen zin in Vlaanderen tegenhield : het gebrek aan belangstelling van wege deze, die er eerst er vooral belang zouden moeten in stellen. Wellicht ook hebben 't gebrek aan « letterkunde voor de jeugd » in Vlaanderen, en den overvloed ervan in Nederland, dezelfde gevolgen voor wat de levens-vatbaarheid van een kinderblad aangaat. Om de poging, die alleszins lofwaardig mag gehee-ten worden, uit te houden, en het bladje — of beter het blad — aile weken te doen verschijnen, is er een minimum van 30,000 afnemers vereischt, melden de uitgevers. En zoover zijn ze nog niet geraakt, niettegenstaande de uit-muntendheii der tôt hiertoe geleverde waar. Wellicht kan ook Vlaanderen deze welge-meend en wel uitgewerkte poging der Nijmeeg-sche uitgevers steunen. In massa is zulks voor het oogenblik niet goed mogelijk, gezien de jammerlijke toestanden waaronder iedereen thans lijdt en nog geruimen tijd lyden zal. Maar enkelen kunnen toch hunne kleine geldelijke medewerking verzekeren, en er desvoorkomend persoonlijk bij vrienden en bekenden voor ijveren. Het ware een dubbel goed werk. Ze zouden niet alleen de levens-vatbaarheid van Van Ailes en nog Wat vermeerderen, en een niet te onderschatten invloed ten goede uitoefenen op al de afnemers van dit belangrijk kinderblad. Vervolgt

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software

Er is geen OCR tekst voor deze krant.
Dieses Dokument ist eine Ausgabe mit dem Titel Het Vlaamsch heelal: katholiek - zondagsblad gehört zu der Kategorie Katholieke pers, veröffentlicht in Borgerhout von 1878 bis 1930.

Bekijk alle items in deze reeks >>

Zufügen an Sammlung

Ort

Zeiträume