BORGERHOUT, 16 FEBRUARI 1918 ÎO Centiemen Nr 7, 41* Jaar HET VLAAMSCH HEELAL Weelihlad vooi* Vlaanisehe en Algemeene Belaugen Treurspel en Oorlog Tusschen de vele verkeerdheden of zwakheden van den menschelijken geest, is de bewondering en ophemeling van wreede daden wel een der voornaamste. Van in de oudheid heeft de mensch immer in bewondering gestaan voor oorlogen en oorlogshelden, ondanks het leed en de rampen daardoor in de wereld gebracht. Hoe grooter dit leed was en hoe grooter die rampen, hoe meer zij zulks als een bovennatuurlijk iets beschouwden. .* * * De Spaansche schrijver markgraaf Berriozabal, heeft in zijn meesterwerk over de Schoonheden van den Bijbel het best de tegenstrijdigheid doen uitschijnen tusschen de zucht naar vrede en de bewondering voor den oorlog. Van den eenen kant zijn de menschen vredes-gezind en snakken er naar ; van de andere zijde bewonderen zij het meest oorlogsdaden, zoodanig dat de beschrij-ving van de regeering van een vrede-lievenden vorst hun geenbelang inboezemt, terwijl zij integendeel in verrukking staan voor de rampvolle daden van een oorlogsheld, die volkeren en landen onder zijn juk weet te brengen. * * * In 't gewone leven der menschen vindt men dezelfde tegenstrijdigheid. Zij ver-langen daar ook naar vrede en geluk, maar wonen niettemin het meest en lieist treurspelen of dramas bij, op gevaar af er eene hartziekte bij op te doen. Wanneer zij niet een heelen avond hebben kunnen weenen bij 't aanschouwen van een treurspel, dan is het naar hunne meening, niet indrukwekkend geweest en mist het tooneelstuk aile waarde. « * * Ditzelfde verschijnsel is waar te nemen bij meer andere zoogezegde ontspannin-gen of genotmiddelen. Hanengevechten, koersen van allen aard, dieren- en men-schenafbeuling, vecht- en bokspartijen zijn bij velen een hoog genot, ondanks de onbeschaafdheid, de onmenschelijk-heden en wreedheden die daarbij bestatigd worden. 't Is voor velen geen voldoende genot geweest wanneer zij geen bloed hebben zien stroomen, zij die anders aan eene vlieg geen kwaad zouden doen en weemoedig worden bij het minste lijden. * * * Die tegenstrijdigheid treft men ook bij oorlogshelden aan. Wanneer zij roemen kunnen over eene zegepraal en er fier over zijn, dan weenen zij toch wanneer zij het sl'agveld overschouwen en getuigen zijn van de rampen en wreedheden door hunne wapens veroorzaakt. En meer dan een hunner zal zeggen gelijk Napoléon : « dat de landman die een korreltje graan doet ontkiemen, meer voor 't merschdom heeft gedaan dan hij die een grooten veldslag heeft gewonnen ». * * * Tusschen die tegenstrijdige opvatting over vrede en oorlog, blijft het mensch-dom immer beklemd. Het zou zoo iets wellicht minder doen, indien het daartoe niet aangezet wierd door heldendichters en schrijvers. die juist den oorlog met zijne wreedheden en ellenden uitkiezen om meesterwerken te leveren die op hunne beurt het meest bewonderd worden in de letterkunde. Vredelievende en zoetaardige lettervruchten, alhoewel onder kunst en opvatting hooger staande dan de ophemelingsuitingen van oorlogen en rampen, worden zôô niet bewonderd noch geprezen. * * * Heden ten dage kunnen wij in feite of daadzaak dezelfde tegenstrijdigheden op aile gebied opmerken. De verzuchtingen naar den vrede gaan nu ook gepaard, althans bij velen, met bewondering voor oorlogsrampen. Zij huiveren en beven wanneer zij een ongeluk ver nemen waar bij eenige menschen het leven verloren, maar zij worden niets gewaar wanneer tienduizenden op 'tslagveld vallen. Integendeel, zij staan daarover in bewondering, naar gelang de overwinnaar langs deze of gene zijde hun bondgenoot is. * * * Pogingen worden reeds aangewend of voorgesteld, om uit schoolboeken die de geschiedenis behandelen, aile ophemeling van oorlogsdaden weg te laten, ten einde den geest der kinderen op dit gebied niet te misvormen. Maar verkeerdheden of zwakheden van den menschelijken geest ziin zoo gemakkelijk niet uit te roeien. Toch moeten voortaan aller pogingen in het werk gesteld worden om oorlogen te voorkomen, nu iedereen, strijder of niet strijder, er de tastbare nadeelen en ellenden heeft van onder-vonden, 't zij van dichtbij of van verre. Door dit feit alleen zal veler bewondering gekoeld zijn en zij zullen een beter onder-scheid weten te maken tusschen de weldaden van den vrede en de rampen van den oorlog. J. L. DE TOESTAWD HIER EN ELDEBS BELGIÉ. — Het Wet- en Verordeningsblad voor Vlaanderen bevat in zijn nummer vmi 8 Februari 1.1. eene verordening betreffende de onte:geningen voor algemeen rut in dringende gevallen, volgeus de wet van 27 Mei 1870, en eene verordening bitreffende het veikeer van vo»rtuigen op de stedelijke en lan-delijke openbare wegen, ter beveiliging van het verkesr van militaire voertuigen. —o— NEDERLAND. — Sinds eenigen tijd reeds had Engeland de telegraphische gemeenschap tusschen Nederland en de Nederlandsche koloni«s niet meer toegeJat«n. Thans is er eene schikking getroffen tôt opheffing van dit verbod, hetgeen tôt h«den aan d«n Nederlandschen handel veel schade heeft berokkend. De ov»rseining zal echter aan de csnsuur ond«rwor-pen blijven, want tijdens dezen oorlog bestaat er groot wantrouwen in aile kringen. —o— RUSLAND. — Terwijl Trotsky tôt ge«n rergelijk wil komen met de Mi"cen-Staten, hebben dez» den vrede gesloten met Oekrain», een nieuw onafhanka-lijk land in 't Zuiden van Rusland. dat feitelijk, daar htt niet onafhankelijk bestond, niet in oorlog kon zijn. De vrede is dus eerder eene oversenkomst. die ten doel heeft Oekraine uit den oorlog te houdan. Dit land wordt echt«r druk bewerkt door de Maximalisten, zoodat da huidige regeering nog niet stevig gevestigd is. Welk een invloed deze overean-komst op de andere Staten van Rusland zal uit-oefenen, is niet te vooizien. Zoolang de burger-oorlog in Rusland heer en mees'er speelt, is er niet klaar te zien in den w^zentlijken toestand van dit overgroot maar ongelukkig land. Rusland zelf heeft thans wel geen vrede, maar het einde van den oorlog afgekondigd De ontbin-ding van 't leger is aan aile Russische fronten bevolen. Intusschen verblijft de afgezette of onttroonde Czar Niklaas nog in Siberië, het land der banne-lingen of politieke veroordeelden. —o— SPANJE. — De binnenlandsche toestand van Spai je is niet rooskleurig Het land der pronuncia-miento's of soldaten-oproeren verkeert voortdurend in woelige bedrijvigheid Buiten dit is er ook eene oorlogspartij, die de onzijdigheid meermaals in gevaar brengt. Aanslagen op de sche^pvaart zijn koren op den molen dezer partij. De levensmiddelen zijn er ook schaarsoh, alsmede grondstoffen voor de nijverheid. Het weinige dat Spanje bij den oorlog vrint, zal verloren gaan door de duurtepryzan. FRANKRIJK. — In de zaak Caillaux komen allerhande beschuldigingen van landverraad of kon-kelfoes te borde. Heel zuiver en duiuelijk is die zaak nog niet. Zij zal denkelijk aanleiding geven tôt allerhande verwikkelingen in de hoogere kringen van Frankrijk. De Socialisten spannen met Caillladx tegen den eersten Minister, den beruchten en geduch-ten Clemenceau. Pax Ingeworteld Kwaad Er is hier telande reeds veel gedaan om heidensche gebruiken af te schaffen en door edele besebaving te rervangen. Zoowel wereldlijke als geestelijke overheden drongen daar op aan en werkten daarin mede. Een der gemeenste en walgelijkste dier gebruiken was de Vastenavond. Vôôr den oorlog waren in vele gemeenten en steden daartegan reeds maatregelen geno-men, ondanks het geschreeuw van belang-bebbenden, die door en bij de verbeesting van 't volk willen leven. Te Gent namelijk was door toedoen der Socialisten da Vastenavond, aldaar « Slonsen-dag » geheeten, fel ingekrompen. Slechts één dag moebt er gewallebakt worden. Tijdens den oorlog was die rolksverlagende « instelling » geheel verdwenen en Yelen boopten dat zij nimmermeer zou Terrijzen. Maar de wereld en de misvorming van 't menscbelijk gemoed komen immer boven. Wie het nieuws in de wereld had gezonden dat dit jaar de verkleeding in 't openbaar zou toegelaten worden en 't maskeren in gesloten bijeenkomsten, weten wij niet, — maar seffens kwam de vuile en kwade geest weer te voorschijn. Indien de bezettende macht daar niet dadelijk een einde aan gesteld hadde, zouden wij weer, even als vôôr den oorlog, de meest walgelijke tooneelen gezien hebben. De wereld betert niet en de genotzucht zoekt immer verlustiging in walgelijkheden. Zij die meenden dat het volk die mensch-onteerende verlaging niet meer terug in voege zou gebracht hebben, konden bestatigen dat er geene verbetering in opvoeding en levenswjjze waar te nemen is. Het is du5! noodig dat de overheden inerijpen en na den oorlog de noodige schikkingen genomen worden, om aile gemeene volksspelen en volksvermaken in te krimpen en desnoods af te schaffen. Naar de schreeuwers en eeuwige ontevre-denen moet niet geluisterd worden. Het algemeen welzijn en de goed begrepen volks-opvoeding eischen afdoende maatregelen tegen gebruiken die eene schande zijn voor 't mensch-dom en voor de beschaving. Hildebrand SCHR1JVERS EN BOEKEN XXIII PAUL IKVAL Tusschen de romanschrijvers der XIXe eeuw in Frankrijk bekleedt Paul Féval een heel mooie plaats, en ook in ons land en in onze taal is hij veel en druk gelezen geworden. Rond den jare 1830 ontstond er in Frankrijk een herwording in de letterkunde, en daaruii sproten de vier voornaamste schrijvers van dien tijd : Honoré de Balzac, George Sand (Mrae Aurore Dudevant, geb. Dupin), Alexandre Dumas (vader) en Eugène Sue, die aile vier sebool maakten. De eerste gaf aanleiding tôt het réalisme, de tweede tôt die gevoelerige ; romanletterkunde vol werkelijkheid en valsche gevoeligbeid, de derde tôt wat men in 't . Fransch les romans de cape et d'épée noemt, de vierde tôt de gewone, alledaagsche mengel-werkschrijvers. Aile vier met veel talent : begaafd, doch aile vier — wat heel kenschet-send is — op den Index geplaatst, steken ze ver boven hun volgelingen uit en alleen de talentvolste onder hen, Balzac, is naderhand in ixienige opzichten geëvenaard, in enkele overtroffen geworden door den geschied-scbrijver der Rougeon-Macquart-familie, Emile Zola. Paul Féval is nu een volgeling van Alexandre Dumas ; evenals deze is hij het macbtigst in de ridderromans, en bijna even boeiend, hoewel niet zoo langdradig als b. v. Dumas in zijn Burggraaf van Bragelonne. Het eerste werk dat mij ooit van Paul Féval in de handen kwam, was De Toover-godin van het Strand, door P. J. Vermeeren uit hei Fransch vertaald en te Gent bij Van-derschelden uitgegeven. Hoewel ik later menige werken van den boeienden schrijver las, is mij steeds dit eerste het liefste gebleven, en er ging destijds geen jaar voorbij dat ik het niet opnieuw ter hand nam. Paul Féval is hier eigenlijk de zanger van het oude Bretanje met zijn gemoedelijken volksaard en zijn mooie overleveringen, toch verlooehent de schrijver van cape et épée zijn aard niet, want de riddersstrijden ,en -gewoonten vormen een tref-fende tegenhanger met de eenvoudige rolkshel-den die de Toovergodin xoo aantrekkeljjk maken. Een zijner machtigste werken is wellicht Le Fils du Diable, ook in onze taal ver-schenen onder den titel : De drie Roode Man-nen ; het staat mijns inziens vèr boven Le Bossu ou le Petit Parisien (De Bultenaar) dat nocbtans algemeen als zijn meesterwerk aanzien wordt, dat tallooze malen herdrukt en, als tooneelspel omgewerkt, tallooze malen opgevoerd werd. Bovenmate boeiend, met een geheimzinnig waas doorweven roor wat hat kasteel en den erfgenaam van Bluthaupt betreft, is het daarenboven de zuivere roman de cape et d'épée zooals Dumas zelf het niet beter doen zou. In dezelfde richting loopt ook La Louve met zijn vervolg Valentme de Rohan ; insgelijks Les Compagnons du Silence en het vervolg hierop : Le Prince Corialini. Of van deze werken een vertaling in onze taal verschenen is, is mij onbekend ; maar de Fransche uitgave is ten onzent reel verspreid. Evenals de meeste Fransche romanschrijvers was Paul Féval in den beginne, ook neel onverschillig — een onverschilligbeid die naar vjjandscbap zweemt — in godsdienstzaken, toen er langzamerhand een omkeer plaats greep in zijn gemoed. De gemoedelijke verteller van zoo talrijka rerhalen en overleveringen uit Bretanje kôn niet onverschillig blijven voor den godsdienstigen invloed die van die geloo-vige, aartsvaderlijke Bretoenen uitging. Zoo hij te voren zonder godsdienstige overtuiging geleefd had, werd hem zijn diep gevoel te machtig, en keerde hij terug in den schoot der Kerk die hij van in zijn jeugd verlaten had. Zijn eerste werk was al zijn vroegere romans en verhalen zooveel mogelijk in te trekken en om ta werken in den nieuwen geest die in zijn ziel gedaald was ; daarna ving hij aan de ziels-worstelingen te beschrijven die zijn bekeering gekenmerkt hadden. Onder den algemeenen titel Les Etapes d'une Conversion verschenen opeenvolgens La Mort d'un Père, Pierre Blot, La première Communion, Le Coup de Grflce, vier deelen die zijn roem voortaan ook vestigdea in die kringen, welke tôt dan toe voor hem gesloten waren geweest. Yours Vervolgt OVEHZ1CHX Waar ? Wie pasmunt noodig heeft, kan, volgens iemand ons zegde, in den buiten klaar komen, mits dit uit te wisselen tegen Belgische brief-jes. Hij zelf had aldus dadelijk bonderd frank bekomen. Het scbijnt nogtans dat men in de Bank insgelijks Belgische briefjes voor pasmunt krijgt maar niemand komt er om. De boeren denken wellicht dat zij, nu zy ook rjjk zijn, zieb om zulk eene kleinigheid niât moeien storen en dat anderen wel tôt hen kunnen komen. De nieuwe zinken stukken van vijftig centiemen zijn nog niet in omloop gebracht. Wij hebben er in aile geval nog geene gezien of ontvangen. WEKELIJKSCH VERSLAG Borgerhont Waterplaag Het water in de kelders is een lastig iets. In sommige deelen der gemeente zijn de huis-bewoners verplicht dagelijks eene groote hoe-veelheid emmers uit de kelders te scheppen, hetgeen afmattend, gevaarlijk en verdrietig is. De oorzaak dier onderaardsche overstroo-ming is niet alleen te wijten aan de overtollige regenvlagen, maar ook aan het stilliggen van nijverheden, die vroeger veel water verbruik-ten, alsook aan 't bestaan der waterleiding in veel huizen, zoodat daar het putwater weinig of niet meer uitgepompt wordt. De ondergrond der gemeente is derhalve geheel doortrokken van water, dat geecen afloop meer heeft. Is daartegen niets te doen ? Pompen Indien er een algemeen ordewoord kon gegaven worden, om dagelijks in aile huizen te pompen en aldus eene groote hoeveelheid water in de riolen af te lossen, zou dit denkelijk tôt iets kunnen helpen. Het zou in aile geval gemakkelijker zijn dan water uit de kelders te moeten scheppen. De lediggepompt# bornputten zouden het watar opslurpen en de keldsrs van overstrooming bevrijden. Aardappelen De vijfde en laatste les over groententeelt, door M. Jozef Ickx, tuinbouwkundige te Brasscuaat, zal gegeven worden op Zondag 17 Februari 1918, ten 11 1/2 torenuur, in Gambrinus, Turnhoutschebaan 402. Onderwerp der les : teelt van vroege en bewaaraardappelen, bewaring, ziekte en bestrijdingsmiddelen, opvolgende teelten. Dus eene nuttige les voor aardappelplanters, alsook voor aile lieden die belang siellen in 't goed bewaren van hunnen voorraad. V oordrachlen De voordracht, op Maandag 4 dezer gegeven door heer P. Smekens, was een voorbeeld door de duidelijkheid der uiteenzetting en het doel-matig gebruik der lichtbeelden. De geachte sprekerbandelde over de Moderne Bouwkunde. Na eene korte sebets van de geseniedanis der bouwkunst, toonde hij ons de hoofdfouten waartegen meest gezondigd wordt en gaf dan van de verscbillende gebouwen, als kerken, raadshuizen, banken, vereenigings-lokalen, heerenbuizen, winkels, burgershuizen, werkmanswoningen.enz. telkens twéé beelden : een tegenbeeld eu een voorbeeld Het is de goede manier. Sprekend stonden ons vôôr oogen fouten en hoedanigbeden en we mogen wel getuigen zelden zôôveel van eene voordracht te hebben medegedragen als ditmaal. Het mag den ieverigen voordrachtgever dank-baar herinnerd worden. Op Maandag, 18 Februari, handelt Mr E. Wildiers over Peter Benoit, den stichter der Vlaamsche Muziekschool. De voor iracht heeft plaats in 't lokaal Moorkensplein 34, en begint om 8.30 torenuur. O. Ditor Gemeentelijke Hlagazijnen Gemeente Borgerhout. — Dienst van Bevoorrading Van 18 tôt 22 Februari 1918 : a) Door bemiddeling van de winheliers : Kunsthonig — 1 kgr. tegen 1.25 fr. het rantsoen. Houtschoenen. — (houten zolen, overtrek in vernist zeildoek). — Aan de volgende prijzen : Nrs 27-29 fr. 3.20; Nrs 30-35 fr 3.50; Nrs 36-40 fr. 3.65: » 41-45 » 3.80; » 46-48 " 4. —. Betaling en afleverin^ in navermelde schoen- en blokwinkels : Broers Th., Kroonstraat 69, Feyt G. Langstraat 122, Van Hellem A . Leemstraat 136, Anthonissens, Tu> nhoutschebaan 229. Van DongenJ., Veldstraat 101, De Jaeger, Van Montfortstraat 8. In het Gemeentelijk Magazijn der Appelstraat : Ajuin. — 1/2 kg., per persoon, tegen fr. 1. Boonenmeel. — 175 gr. per persoon tegen fr. 1.25. Borstels. — Een borstel per gezin tegen fr. 1.05. Extra-Koffiesurrogaat. — Een pakje van ongeve«r 250 gr. per persoon, tegen fr. 2. — . Opgelegde eieren. — Vier eieren per persoon, tegen fr. 0.50 't stuk. Toiletzeep. — Merk Corail tegen fr. 4.75 ; Zulu » 3.90 ; Helio » 2.90. Gezinnen van 1 tôt 4 leden bekomen één stuk, gezinnen van 5 en meer leden bekomen het dubbel, zoover de voorraad strekt. Verduurzaamde Melk. — Merk Luna in doozen van omtrent 440 grammen tegen fr. 3.— per doos. Gezinnen 1 tôt 3 leden 1 doos ; gezinnen van 4 tôt 6 leden 2 doozen ; gezinnen van 7 tôt 9 leden 3 doozen; Gezinnen van 10 en meer leden 4 doozen. Waschpoeder Cristal. — In pakjes van 250 gr. tegen fr. 1.20. Waschpoeder Goliath. — In pakjes van 250 gr. tegen fr. 0.35. Zout. — 5 kilos per gezin, tegen fr. 0.30 den kg. Zie aanplakbrief voor de nieuwe dienstregeling. AAtlDAPPELEM Wintervoorraad De aflevering van aardappelen als Wintervoorraad voor de maanden Februari en Maart 1918 zal voortgezet worden op de volgende dagen, telkens van 9 tôt 3 torwiaur : Vrijdag 15 Februari, rantsoenboekjes genummerd van 10001 tôt 11000 ; Zaterdag 16 Februari, rantsoenboekjes genummerd van 11001 tôt einde, alsook die der lagere nummers welne zioh den Wintervoorraad voor bovengenoemde maanden nog niet konden aanschaffen. Het rantsoen is vastgesteld op 12 kilos per persoon tegen den prijs van fr. 3.12. De moeskruiden als geneesmiddel Spinazie is uitmuntend voor nieraandoeningen ; hetzelfde geld voor pissebloem (Taraxacurn officinale) als salaad gebruikt ; de aspergie zuivert het bloed ; selder heeft een verzachtenden invloed op de zenuwen en geneest rumathismus en de zenuwsmarten (névralgies). De tomaten zijn goed bij leverziekte. De beeten en de rapen wekken den eetlust op ; de salaad (laitue) en de komkommers zijn verfrisschend. De boonen zijn een versterkende en voedzame spijs ; de ajuin. het look, het bieslook en het eschlook (échalote) bezitten erkende hoedanigheden om den omloop op te wekken en bijgevolg ook het vermeer-deren der vorming van speeksel en van maagsappen hetgeen een goede spijsvertering verzekert. F. S. i

Er is geen OCR tekst voor deze krant.