Jpinsdag g Mei igiô, Tweedc Jaarg. Nr 129 Prii® : é Gfefitie/tiea door geheë! Bel^ië aniiakltMznaMi&aaMi>w«rai)MMMfMWJVBxra>vCT.u«!ArcMiM»kra..^.HiY3un<MNr,, «i.*».— * JUMW»..'. m . ... Het Vlaamsche Nieuws Het best ingelicht en meest verspreid Bieuwsblad van België. - Verschijnt 7 maai per week ABONNEMENTSPRIJZENÎ f A1<GEVAARDJGDBN VAN DEN OPSTELRÀAD : ' AANKQNDIGINGEN : Per siaand 1.78 Per S maandeu iB.— BOSMS, Aiti, ^4N ")Efei BRANDB ; Tvecift Muât,, pw re&c*à 2.S0 Vicrd» biadz., per rtgd.. 0.88 Per 3 mnaadea C.— Per jaar 18.— | *S33<< nsôw****TMI l)r A. JAC0& Dwrâ Unie., jj. I.— Doodftbtric&t S.— BUREELEN: ROODRSTSAAT, 44, ANTWEUPEN. T«t. 19*3 I W#ar «l&e eamistmet\ we*?.de tnen zich : ROODB3TRAAT, 44, ~5£ -— fj!Ë^!j!!^ T- --r- nr/rr^ rTin iji-hhiiiiih^i—m DE OORLOG ■ iûdruk der Duitsche |Antwoord-nota. — De strijd om ■i'erdun. — Griekenland en de Entente. — De Iersche Vrebellen. [S: Duitsche Antwoord-nota A Nog persstemmen A, Weensche pers is van meening H Wilson de betrekkingen me '!^K jcliland: alleen kan afbreken, indiet ^B\eieeoigde Staten door gehemie ver .^Lu aan de entente zijn gebonden o H 0p een koniiikt aansturen. Vai f^K. belang acht zij het, dat de Duit-^Btoucessiea afhankelxjk zijn gestelc ■ ia uitalag van Wilson's stappen t< j^Hlcn. Daardoor wordt Wilson een ^Hiddelmgsrol aangewezen, die ziji Hscblievende gezmdheid goed za ■ maar ook plichten oplegt. Het U H geen twijfel onderhevig, dat, al; i^Bàud niet binnen afzienbaren tijc K oîiechtiiiatige blokkade opheft, d< Hffltàende duikbootoorlog, zal wor- bn Hongaarsche pers betuigt instem-■ftlfcinet de Duitsche nota en zegt, dat p.Hd( toetssteen zal zijn voor de waar de ■ Wilson's beroep op volkenirecht en Bnschdijkheid. aM Het oordeel van gezant Gérard ins^K « National Ztg. » heeft een on-ij ^B.i gehad met Gérard, den Ameri-^Rschen gezant te Berlijn. Deze zeide jj^ft stellige verklaring over den toe-IIHl te kunnen geven, omdat hij de nBfte drie jaar niet in de Vereenigde lien is geweest, de stemming van het Al niet ient en wegens de slechte ver-tusschen Berlijn en Washing-ù^Mfleehts gebrekkig op de hoogte is ^Hhet oardeel van président Wilson ^■miister Lansing. Hij hoopté echter vrede bewaard zou kunnen blij-9'. legde er den nadruk op dat hij ^Ruei aile kracht heeft gestreefd naar den weg ruimen van misverstan- fjH De stemming in Amerika B New-Yorksche korrespondent van |I^Bfnnkf. Ztg. » seint draadloos, dat ^Bjontvangst der Duitsche nota in j^Blaerikaansche oorlogspartij een Big is gekomen. Er zijn onverzoen-B- die volharden dat Wilson in zijn ;H: is als hij de diplomatieke betrek-thans afbreekt, doch de meer I^P^den zijn het met die opvatting iii^Beens en vvijzen op de groote kon-waartoe Duitschland zich bereid ■Mge bladen verdedigen het verlan-^■van Duitschland dat ook Engeland Ht achtnemmg van het volkenrecht .^Bworden bcwogen en houdt een op-van Wilson in die richting voor ■offieieeler plaatse zwijgt men nog, sterkste strooxning der open-.j^Bîeening en het oordeel van 't mee-s^B^der bladen pleit voor aanneniing .j^Baitsche voorstellen, hetgeen op de *™Wilson wel niet zonder in- boodschap van den Paiïs j^^fctiiig'toTi, 6 Mei. — De apostoli-heeft aan Wilson een bood-,Vaîl den Paus overgebracht. De <H"' CTi'an is niet bekend geworden, \e^BIlaar men zegt gaf de boodschap ^Bees van den Paus weer, dat de tusschen Duitschland en a^^P^n'ffde Staten afgebroken zou- ilc": voorwaardelijke toegeving î 1 Mei. — In een telegram h H wkiaart de « Koln. Ztg. » ecBtii sc^e nota : In verschillende ^ dat onze tegemoet- :n^Bs le^ens de Vereenigde Staten i^Keil^°ôrwaarde afhankelijk is î?e-Deze opvatting is onjuist. Wij r'n?c tegemoetkoming niet maar ;■ Wzieht gesteld, maar i door de j^gevingen aan de Duitsche Î!^B.ac ten 'ter zee zoo dadelijk ten Wij mochten aan den van de Amerikaanschei re-£®tniet tw^^e'eri)maar moesten ook <^en^cn > dat hare stappen W. ''^e zouden hebben, dat aan ^ menschelijkheid bij aile '"uK "fn;'0 Ea,es ?ezag werd ver-9r Bf Tom de nota, dat wij in n«'Cl in0V?r cen ni««wen toe-men te staan «n °ns dkn ■x ^ onze besluiten zoudèn i Ierland Dublin, 7 Mei. — Naar d* Dublinsclje bladen melden is Harcourt, minister van ! openbare werken en voor m al ig minister ! van koloniën, tôt minister van Ierland b#-iw>emd, ter vervanging van Birrell. Dublin, 7 Mei. — Gravàn Markiewic» is tôt levenslange tuchthuisstraf veroor-deeld.| Er zijn tal van doodvonnissen geveld, maar zij zijn in gevangenisstraffen van " verschillenden duur veranderd. Tôt dusver zijn us iijken van burgers, ; tijdehs den opstand gedoed, begraven, o. w. ao vrouwen. Wegens gebrek aan ar-beidskrachten zijn velen zonder lijkkist [ begraven. De S i.nn-Fein-vereenlgingen te Lime-rick hebben huti wapenen en m unifie over-gegeven.Londen, 7 Mei. — Sir Mathew Nathan, cndermiiinister van Ierland^ is afgetreden. Sir Robert Chalmers, voormalig gouverneur van Ceylon, is tôt zijn opvolger be-noemd.Griekenland en de Entente Bij de bezetting van Florina hebben d« Fransche troepen twaalf Grieken en Tur-ken onder verdenking van verspieding en ook den secretaris van het Oostenrijksche consulaat te Monastir, die uit Àthene lerugkeerde, gevangen genomen. Allen zijn, ondauks protesten der Grisksche overheid, naar Saloniki overgebracht. De sacialisten werken voor den vrede In Zimmerwald is dezer dagen nog-maals een socialistische conferentie ge-houden, waaraan de Fransche Kamerle-den Pierre Brizon, Alexandre Blanc en Raffin Dugens, de Italianen Praapolini, Morgan, Modigliani, Musalli en Dugonji, de Duitschers A. Hoffmann (Pruisische Landdag), Fleissner (Saksische Land-dag), de Sérviër Katslerowits en de Zwit-sers Graber, Grinim en Raine hebben deelgenomen. De « Berner Tagwacht » bevat nu een van deze conferentie uitgaanden « oproep aan de volkeren », waarin een onverwijlde wapenstilstand en een vrede zonder an-nexatie wordt bepleit. De Vereenigde Staten en Mexiko Washington, 6 Mei. — Officieel : Een afdeeling Amerikaansche ruiiterij heeft een groot aantal van Vïila's bandie-ten overrompeld. Van dezen werden er 43 gedood en velen gewond. De Amerikanen leden geen verlies. Bommen op Smirna à Konstantinopel, 7 Mei. — Officieel : Een der bommen, die twee vijandelijke vliegtuigen den 3en Mei op Smirna hebben geworpen, heeft een goederentrein getrcrffen en drie personen licht gekwetst. ® -T Uit Zweden l Stockholm, 7 Mei. — De regeering v heeft bij den Rijksdag een wetontwerp in- -çs gediend nopens de belasting op het gedis- 1; tilleerd. De ontvangsten daaruit worden g op 5 miiillioen kronen geraamd. De regee- a ring heeft voorts een wetsontwerp inge- j< diend om de moutbelasting met 10 ore te 0 verhoogen, wat volgens schatting z mil- 1; lioen kronen zal opleveren. ii Engelsch watervliegtuig à vermist Londen, 7 Mei. — De admiraliteit deelt v naar aanleiding van het Duitsche offi- n cieele bericht van heden mee dat inder- st daad een Engelsch watervliegtuig wordt qi vermist. Het lijk van een der vliegers is uit zee opgevischt, benevens de reddings- di gordel van zijn waarnemer. (( Bulgaarsche afgevaardigden te Berlijn Brlijn,,7 Mei. — Vîjftien leden van het n< Bulgaarsche Sobranje zijn hier vanmid- ri dag aangekomen. Si Lees vervolg Oorlogstelegrammen, <H> rv de tiaeede bladzijde. kl Onze Groote Geïlîustreerde Letterkundige Prijskamp - •— JACOB VAN MAERLANT 1235-1300 Den grijzen Dichter uit ondichterhjken tijd, Wiens kunsielooze pen, der Waarheid toegewijd, Zoetvloeiendheid van taal met kracht en kigschheid pavrde, Gtschicht- en Zedenleer, Natuur en Kunst, verklaarde, Vereeuwigt geen penseel noch kopervlijmend stifl Maar 't beeld hetgeen zich-zelf in 't hart zijns Uzers grift. Rechtschapenheid en trouw, met haat voor logenvonden, Drukt Maerlant's inborst uit, aannoeste vlijt verbonden. Haarlem. BILDERDIJK. Dit beeldje werd in den balk van het stadhuis van Damme gebeiteld rond het jaar 1J/.66, twee honderd jaar dus na de terugkomst van Maerlant in Damme. ! . ) JACOB VAN MAERLANT Te Damme zal de jonge Jacob, bij den en of anderen geestelijke Latijn en ransch hebben geleerd. Misschien be-:emde hij zich eerst voor het priester-:hap, en toen hij zich niet geroepen oelde, ging hij naar het eiland Voorne, •aar hij tôt koster van het dorpje Maer-ind, d. i. « ingedijkt land », werd aan-esteld. Dit ambt wat in dien tijd veel mzienlijker dan tegenwoordig, en de mge Dammenaar verwierf het wellicht m zijn kundigheden en degelijkheid. oor de heeren van Voorne kwam hij er 1 aanraking met den jongen en later be-tamden Graaf Floris V, die juist op snzelfden tijd, van 1256 tôt 1266, te borne verbleef. Toen was Maerlant twintig jaar, le-înslustig en verliefd, en slechts op man-i-lijkcn leeftijd zou hij een ernstig-ge-emd, weleens saaie, zedeprediker wor-în. 1 Zijn eerste werk vertelt de oorlogsda-m van Alexander, Alexander's Yeesten ïesta—daden), die hij vertaalt uit het -atijn.Dan een Historié van Troyen en twee : rturromans : Merlyn's Boec en Torec. : Misschien dichtte hij ook nog op Voor-ijleimlicheit der Heimlicheden, een 1 j m werk over regeerkunst, naar Sécréta . teretorum, van Aristotelea. 1 In 1266 komt Jacob van Maerlant te-ig naar Damme en wordt er schepen- 1 erk van zijn ge.boortestad. < Nu ziet hij plots met andere oogen dan die van een hoveling ; de wereld is bezig zich te vervormen ; de geest. van Rei-naert de Vos gist in den deeg. Maerlant ook schaart zich aan de zij de van het *olk tegen den adel en nu roept hij uit : Vergheve dat ic mi hib bisinrt Met lo£enlik« sak*n. In dit poortersmidden, in die ijrefige, bezige stad, voelt hij den polsslag va a de Gemeenten en legt hij zich een leven»-taak op : hij zal de opvoeder worden van zijn volk ; hij zal het veredelen en maeh-tig maken door de wetenschap. Kenni» is macht. De Vlaamsche handelssteden zullen hem begrijpen en toejuichen. Zooals Willem van den Reinaerde, die serst den Madoc dichtte, en dan den Rei-naert ; zoo, in 1266, op dertigjarigen ou-derdom, begint hij eene nieuwe letterkundige loopbaan met een hooger leven»-ioel.Der Naturen Bloeme ; bloem beteekent nier een bloemlezing uit de wonderen van le natuur ; het zijn de eigenschappen ran dieren en planten dienstbaar ge-naakt aan volksgeneeskunde en aan zin-îebeelden.Rijmbijbel ; de gewijde geschiedenia 5p rijni, vermeerderd door de Wrake van 'truzalem en de verstrooiing van de Jo-3en over de aarde. Het Leven van St-Franciscus. Maer-ant heeft gansch zijn leven twee groote levoties gehad : voor de H. Maagd en voor Franciskus van Assisi, Deze pre-diker van een arm en kuisch leven is zijn ideaal. Hij toont ons Franeiscus hard voor zichzelf, zacht voor zijn medebroe-dçra en hun het brood tiitdeelend, door vasten bezuinigd. Tegen Thomas van Aquino in, verde-digt Maerlant reedg de leer van de On-bevlekte Ontvangenis, hetgeen eerst dog--, ma zou worden onder paua Piu» IX. Pius IX. Luister hoe teeder en betrouwvol hij 4e H. Maagd toezingt : Ghi sijt die ledre (1), moeder maghel, IDaer die Bible af ghewaghet, Die Jaacb zach slaen ten trône (2), Wie *o hope a/n u draghet, Ghi brincten, al onghevraghei, Toter eiveliker crone ; Die u zine zonden claghet, Ghi heVp hemê dat hi bejaghet Aflatt ; gi zijt van hoghen lone ; Bedi (3) ben ik al Onversaghet, Ghine xult doen des ghi plaghet (4) Hier te •vorert., Vrouwe scone ; Gerechte hope en is ghene hone. 1) Ledre, ladder ; 2) tron*, mtspansel ; I) Bedi, daarom ; 4) des gi plughet, zooals gij steeda placht te doen. Omdat hij de losbandigheid ' en de schraapzucht der geestelijken en der monniken geeselt en zelfs aan de pausen harde. waarheden durft te zeggen, werd aoms beweerd dat Maerlant een voorloo-per zou zijn van de Hervorming of zelfs van het ougeloof. Juist het tegenovergestelde was waarheid en hie.r of nooit is 't woord van pas dat hij katholieker wa* dan de paus zelf. Maerlant, om een dubbel anachronisme te gebruiken, was de 'lamingant •u de Krist«n-demokra*t van zijn tijd. Doch e;n kristen-dçmokraat van h«t sl'ag van Plancquaert. Zijn standaardwerk is de Spiegel Historié. Maerlant arbeidde er -aan tôt aan zijn doed en moe»t het onvoltooid laten. Het bevat 80.000-rijinregjels en is ver--deeld in vier partieën, elke partie in boe-ken, ieder boek in hoofdstukken. De eerst# partie, begint met de gcschiedenis van Adam en gaat tôt den dood van kei-; ser Claudius. s Maria van Berlaer, . wonende op het s Hof te Berlaer boven Lier, was een Ant-j werpsche edelvrouw en in 1315 vroeg zij ! aan L<>dewijk van Velthem om den Spi». i gel Historiael te voltooien. Op verzoek van den burgemeester van ! Antworpen, Willem van Bornecolve, zet-; t« ook Antwerpen's schepenklerk Jan ; van Boc-ndale zich aan 't werk en gaf, in i zijn Brabantsche Yeesten, een vervolg, de kroniek zijnde van de Hertogen van Srabant. Dit bewijst hoe de schriften van Maerlant doordrongen in gansch het Dietsche land en vooral te Antwerpen hoog ge-waardeerd werden. De Drie Martijns zijn samenspraken tusschen den dichter en een «nbekende, Martijn, die het Vlaamsche volk voor-' stelt. De Martijn-dialogen zijn ontstaan uit de ergernis van een eerlijk gemoed. Zij hebben een zedelijke, maatscnappelijke en theologische strekking, zonder ver-band. Nu zou de dichter het tooneel ver-kozen hebben ; dialogen benaderen reeds dien vorm. De lste Martijn behandelt 10 vraae-•tukken : 1) de bedorvenheid van den adel ; , 2) het schijngeluk van den booze ; 3) de eeuwigheid van de hel ; 1 4) de vergiffenis van de doodzonde ; ! 5) de verschillende soorten van liefde ; ■ 6) de ongelijkheid der standen ; 7) den haat, voortkomend ait mijn en dijn ; s 8) de oorzaak der liefde ; 1 9) de voorrang van de armoede ; <_ 10) de achting voor de vrouwen. De 9de Martijn begint met de echt Byzantijnsche kibbelvraag: Welke vrouw moet men redden t Die gij bemint, maar die u niet bemint ; ofwel zij die u bemint. maar die gij met bemint f Joncbloet ziet er een minnedicht in ! Het is nieta anders dan een akademisch thema op koud akademische wijze be-handeld.De Sde Martijn is een diepzinnig, plechtig gedicht over de Drievuldigheid * * * Door dit ailes ziet de lezer dat Jacob van Maerlant vooral de groote verdiet-scher is geweest. Hij was een rijkbegaafd middeleeuwer, met ruimen blik. Hij was de denker-dichter-opvoeder, de geleerde en dichterlijke, tolk van zijn tijd. Hij was de vader van het leerdicht. Maar onze taal wordt door een koster, een ambtenaar, wordt door Maerlant ge-boekt, niet door een Homeros noch een Dante. Als 600 jaar later, Guido Gezelle komt. valt er nog te zanten op de lippen van het volk. Het is spijtig dat Maerlant 13^02 niet lets voor iederen dag w Amerika, Duitschland en... Engeland Reeds een groote veertien dagen gele-den schreven we, onder deze rubriek, ter gelegenheid van de Nota van Amerika\ dat we den tbestand niet als hopeloos inzagen. We zeiden toen : « Indien Duitschland en Amerika aan 't woordenwisselen gaan kunnen zij slechts tôt eenig onderwerp van hun onderhoud Engeland hebben, want oon Engeland gaat het. Twee strijdmiddelen staan over toe-kaar, waarvan de wettigheid betwist wordt : eenenzijds wil Engeland door de uithongering van Duitschland den oor-log winnen, en het verbiedt aan de on-zijdige landen dat er eenige bevoorra-ding zou geschieden. Het antwoord van Duitschland is do duikboot-oorlog. Aan beide kanten wordt er geen rekening gehouden dat ook vrouwen en kinderen slachtoffer worden van die wijze van oorlog te voe-ren.Daar kunnen Amerika en Duitschland nu een hartelijk woord over zeggen en zoo Engeland bij het onderhoud ge-vraagd wordt, zouden feitelijk de ondeir-handelingen begonnen zijn. » Nu is het antwoord van Duitschland op de Amerikaansche nota verschenen. Het voert wel een mannelijke taal, doch is toch ook van iemand die redeneeren wil. Amerika zal kleitr moeten bekennen. Indien het werkelijk als milderaar en desnoods als bemiddelaar wil optreden, zal het Engeland bij de besprekingen betrekken, en ook vati Engeland vergen dat het zijn uithongeringsstelsel tegen vrouwen en kinderen zou staken. En,e«land heeft Transvaal en Oranje-Vrijstaat onder de knie gekregen niet door 't geweld van de wapenen., want Krist de Wet is onoverwinnelijk en on-vatbaar mt den krijg gekomen, maar door de beruehte en vreeselijke concen-tratie-kampen van Kitchener. Als ge nu nagâat dat Kitchener in Engeland legerhoofd en leider is v»» dezen corlosr. dan wordt het klaar dat hij van Middcn-Europa een reusachtig concentratie-kamp heeft willen maken, waar 120 miljoen menschen, met grij-saards, vrouwen en kinderen, van hon-ger zouden ziin otngekomen, zoodat de strijders aan de vier fronten de wapens uit hun handen hadden zien vallen en zich op irenade en ongenade haddea moeten oversreven. Dit grootsch-Kitcheneriaansch plan is mislukt. Ze moesten in Duitschland en Oostenrijk den buikriem wel v aster toegespen, doch van uithongering is geen kwestie. De bedoeling blijft echter vnortbestaan, en Amerika zou nu aan Engeland vragen of het volharden gaat op dien weg, indien de duikbootoorlog gewijzigd wordt. Amerika heeft des te meer gezag om. dit te doen daar het de Entente in de mogelijkheid stelde den aorlcg voort te zetten. Zonder den ont-saeliiken vOofraad munitie, die van Amerika toevloeide, zou de oorlog wellicht reeds op een vergelijk zijn uitge-iraaid.Wat beteekent nu het optreden van Amerika ? \\ril het alleen de vrouwen en kinde^ neer heeft mogen beleven, hij veixliende let, want, gelijk Reinaert, hielp hij een ► olk maken. Daar St-Jans-Aker eerst in v'Iei 1291 viel en Maerlant daarna zijn an den Lande van Overzee dichtte, itierf hij dus zeker na dien datum. Het .angenomen ci j fer is 1300. Het sluit eu ipent een eeuw. LUC. SPREUKEN Omdat ic Vlaminc ben Uut ganscher herte biddic heu die dit Dietsce sullen lesen dat si myns ghenadich wesen. Wie den dood ontziet, hem en helpt zijn leven uiet. Wacht u voor die zich gebaren Minlijk ; want die vo^elaren Schoone pijpen ende blazen Waar z« 't vogelkijn met verdwazen. Als uw vrouw verbolgen es, En ze leest u dan de les, Luis'er niet : want ieder woord Draagt de wind weg langs de poOft, Die helling*) is een goed gewin Die den i>enn.ing brengt er in. *) Helling was een halve penning.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.