__ _ fl.-/ ■ \ A ^ V> Il T T f% m J 1 y ^ 1 ^ J|l_i T 11^1\L/L4 Urtrtt\urvi\ Vi J.11 <^w | Het Vlaamsche Nieuws Verschijnt 7 maal per week v ^ DE OPSTELRAAD: Hooidopsteller Rai VERJtiULST» Dr. Àug. BORMS, Hoogieeraar Alb. VAN DEN BRANDE AAjM» ■ Ki.M.NUfcft Aankondiguigeu, 'c^tl •• I./& Stadnieu'ws id. ... 1.26 Finantieele bericnieii 1.60 Doodsbericht 6.00 Elke medewerker is persoonlijk verantwoordelijk 'voor zijn schrij yen, en bindt niet heel de redakti* S E~D AKT1E~BEHEEREN ÀANKONOIGIISGEM : 73, SI =JAKOi»SM4iRiv » ANTWFRPEN 1 F AKONNEMENTSPRIJZEN s Voor een maand I.7S Voor 3 maand S.00 Voor 8 maand 10.00 Voor één jaar 18.00 All« klichton nopena onregelmAtig-hôdec iin de beatellmg der po»t&boane meaitem zijn UITSLUITEND te richten aaii het BESTELLEND POST-BtJREEL, en niet axn befc beheer T&n het blad. * OFFICIELLE BERICHTEN Open Brief aan Wilson van DuïtâchôaijHfi DUITSCH AVONDBERICHT ' Berlin,, Zoinéag 3 November. — Qffi-cieel : V '.oorposte nge vccht en voor onze nieuwe finies tusschen de Aisnp en de Maas. Aan de ovûrige lraniteni geen gevechtsaktie Van grootere.n omvang. DUITSCH LEGERBERÏGHT, Westelijk gevechtsferrein Berlijn, Maandag 4 November. — Officieel : Legergroep Duitschen Kroonprins : Voorpostengevechten voor onze nieuwe limes benoorden Gent. Wij staan hier aan jjet kanaal en aan den Westelijken ranci der stad in gevechts-voeling met den tegenstander. Beoos-ten Valenciennes hebben wij ons front van den tegenstander ietwat afgezet. De vijand stond s avonds bijOnnazng-Jeulain en V illers Pol. Aan weerszij-den van le Qwesnoy en Landrecies, in-tenser artilleriestrijd. Bewesten Landrecies wezen wij hernieuwde aanval-len van den vijand in tegenstoot af. Legergroep Duitschen Kroônprins en von Gallwitz : fusschen Oise en Aisne leefde de artilleriebedrjvi'gheid 's avonds op. Ze was benoorden Guise en bij Banogne hier in verbinding met suksesiooze aparté aanvalien van den tegenstander, van grooter heftigheid. In aanslui-ting aan de gisteren gemelde verleg-ging van ons front beoosten de Aisne naxnen wij ook bewesten de Maas , onze Unies wat achteruit. Voorposten- ' f'evechten bezuiden le Chesne, en bij rerrières. Krachtige aanvalien der Amerika-nen tusschen Sommehaute en Belval brachten hem in het woud benoorden ■ Belval tôt staan. , Op den Oostelijken Maasoever mis- , lukten heftige aanvalien ; tusschen 1 Maas en Moezel herhaalde overva's- 1 pogingen van den tegenstander. Be-westen de Moezel zuiverden wij uit de ' \aatste gevechten nog in vijandelijke handen gebleven loopgraafgedeelten. Van 0ost.-Hong. zijde , ITALIAANSCH ] GEVECHTSTERREIN < £ DE VIJANDELIJKHEDEN J IN ITALIE GESCHORST ] Weenen, Zondag 3 November. — Of- i ficiepl : 1 Op het Italiaansch gevechtsterrein hebben onze troepen op girond va® den geslo-ten wapanstilàtand aan de vijandel jkhe- d den, een eind gemaakt. De puiblikatie der r: wa ps n s t il s ta nd svoorw a arden volgt afzon-d'eirlijk. • Van Fransche zijife i; WESTELIJK GEVECHTSTERREIN ® Pari j s, Zondag 3 November. — Off i— L cieel : t De hevige kamp in Argonnen aange- ^ tyonden. door het 4;e Fransche léger, in sa- 0 menwerking met 't Amerikaansche léger, r; is afgeloopen tôt 'n korapleet sukses voor ® hunne wapens. De Du'tschers, die hard-nekkig de overtocht van de Aisne hadden <i vçrded.igd, en daarna zich krampachtig hadd,en vastgeklampt op boschhoogten ^ die een uitm.u,ntend!e verdediigiingssteilling t boden, hebben hun weerstandskracbt ge- g, broken gezien onder de glorierijke pogin- ri g^en der F ranschen. In een bewondtrens- | : waairdigen élan hebbeni de Fransche troe- st pen den vijand de dornpn Tagos, Belle- d< ville, Quatre-Champs, Noirval, Alleux en d. Chatillon=sur=Bar-TousSant ontnomen, en meer Noordwaarts voortgeduwd. Ziij ^ hiebben die'bosschien van. Ourcq en Chèsne ei vcroverd, w'aarvan de vijand nog enkel di d,e Nootrdelijke rand in 't bezit houdt. De fj( achferhoeden, daar gela,ten door de Duit- v< schers om. de aamvalsbracht der Fran- di sch-en te stuiten;, zijn over.a,l dooirgeklopt. d< Het ont ru im en van 'd'e Ar^onncn is dus ^ ee,n voldong.en feit. De .<?-emaakte gevan-genen en'het buitsremaakte materiaal zijn tr nom- n'et kunneni vastgesteld womdjén. P< ni Van StaKiaanscbe zijde ^ ITALIAANSCH GEVECHTSTERREIN E Rome, Zondag- 3 November. — Off i-cieel : ^ Ten Oosten van dei Brenta duurt de ,ja achtervolging voort. Op de hoogvlakte va van Asiago bi.edt de viij.aaiidl hardnekkigen v;] tegenstaind om den terugtocht zijner troe-penmassa's moigelijk te malcen., doch de tri troepen van hçt Italiajansche 6e leger zijn 1 tusschen Rotzo en Roana tôt d°n storm-aanval overgegaan en hebben na een ver-Wttprd gevecht den Monte Cimone en ^ ûen Monte Lisser venmeesterd. Het 4e le- va g^r heeft de hoogten benoorden het ravojn he van Fonzasso bezet en is met zijn kolon- -r "es de Val' Sugana binnengedirongen. De ^ oudie grens is gisteravond overschireden. ze] Groepen Alpensoldaten van het 12e le- de Sw verspreidd'en zich m de streek tus-f-hen Feltre en St-Glustina, na de Piave ^ 'i de nabijheid van Busche te hebben ko: overschrcden.. De troepen vain het 8e le-gar, die' gisteren in den pas. van St. Boldo en iinde engte van Fadalto belangrijke ge-\echten hebben gewoninen, trekken in het dal van Cordevole op en rukkon op Lon-garone aam. In de vlakte hebben de kavalerie-divi-sies oncler bevel van de» graaf van Tu-rijn, na den vijandelijken tegfenstand bij Castello d'Aviano, Roveredo, San Marti= no' en Squ.rino te hebben b.evochten, Por= danone bezet en de Celîina «n Meduna overschrcden. Meer naar het Zuiden hebben het 10e en 3e léger hun opmarsch naar het Oos-ten voortgezet. Van Enpelsctie zijde WESTELIJK GEVECHTSTERREIN Londen, Zondag 3 'November. ■— Officieel : Verdedigingswerken ten Zuiidoosten van Valenciennes, die de vijand den ge-heelen. dag met vastberadenhejd veirdedig-de, werden door onze troepen genomen ; onze Unie word e?n mijl en half beoosten de stad vooruitgeschoven. Het clorp St=Salve werd ge-heel yeroverd. Als re-sultaat van twe^ dage;n vèchten hebben we 5000 gevangeruen gemaakt, 4 tanks en een,i;ofe kànonnen genomen. Buiten plaat-selijke gevechten en. patroeljeakti'es binât de riacht is niets verder te meldan van het Brîtsche frônt. TELEGBÂMMEN Het uiteenvallen der Donaumonarchie De legerî in het vroegere Oostenrijk Weenen, 2 N'ovember. — Officieel : De nationale staten in Oostenrijk en in de 2uid-Slavische landen zullen eigen legers vor-nen. Aile ter hervorming in nationale légers îoodjge autoriteiten blijven daartoe voorloo-)ig in functie, evenals het opperbevel, tôt het eger te velde in het vaderland is terugge-reerd. Aile militairen moeten bij terugkeer in het vaderland hun chefs melden, bij welk îationaal legér zij willen worden ingedeeld. /oor dat leger moeten ze den eed afleggen. De voorwaarden voor een wapenstilstand met Oostenrijk 1 Rome, 2 November. — Oostenrijksche par- : ementairen, van volmacht voorzien, hebben i ■erzocht over een wapenstilstànd te ,onder- ; landelen. Generaal Diaz gaf daarvan aan Jrlando kennis en deze op zijn beurt aan de [eallieerde konferentie te Parijs, waarop den ' jarlementairen is meegedeeld, dat de voor- 1 /aarden zijn als Wilson aangegeven heett. ; Je parlementairen willen daarover eërst nu . j levelhebbers raadplegen, zo dat er niet on-niddellijk kan geantwoord worden. Uit Duitsch Oostearljk Weenen, 1 November. —• Het bureau van en raad van state heeft de vôlgende vèrkla- * ingen in 't licht gegeven : S Van middag kwam de raad. \an state < ijeen ter bespreking van de gebeurtenissen n bijzonderheden. Verschillénde staatssekre-irissen brachten rapport uit over de aange- * 'genheden binnen hun bestek. "Aangaande de c :vensmiddelenk.westie, werd besloten, dat j lie bureau's en stadsbesturen slechts de oorschritten van het voedingsbestuur voor c )uitsch-Oostenrijk onvoorwaardelijk hebben s ; gehoorzamen. 1 De staatsraad richt tôt de bewoners van j Veenen. opnieuw het verzoek, «een garden nder welken vorm ook on te richten ; de 11 lad desavoueert de vorming van zulke korp-;n onvoorwaardelijk. Geen enkele garde is n pvoegd in naam van den raad van state aan- r, angers te wervèn of in eenigen vorm "als iens orgaan op te treden. z Morgen worden te Weenen twintig solda- n :nvergaderingen gehouden, waarin voor-îreidende maatregelen zullen worden ge-offén voor de Maandag te houden verkiezin-;n voor den soldatenraad. Tôt deze vergade- ^ ngen hebben aile D. O. soldaten toegang. v i de We^nsche kazernes is het Zondag ver- u iezing. De verkiezing zal geheim zijn met embriefjes ; de verkiezirtgsbescheiden wor- 6 :n in tegenwooraigne.d van de leden van d in raad opgemaakt. Verkozen is w,ie de re- \V. tieve meerderheid heeft. Officiere'n en sol-îten kiezen hun vertegenwoordigers afïon-ïrlijk. Kiesbevoegd zijn slechts officieren i manschappen, Ijehoorend tôt de troepen, si e van D. O. zijn gerekruteerd. j, Vandaag is het Weensche politiebestuur »or den raad van state overgenomen. De >orzitter Dinghofer wees daarbij op de hou- sc ng van de poiitie en sprak de hoop uit, dat Z : poiitie op dezelfde wijze ook den nieuwen b, aat zou dienen, hetgeen werd beloofd. inghofer verklaarde o. a. dat een ieder vrij P1 eef om in dienst van Duitsch-Oostenrijk te n< eden. b; In aile kazernes te Weenen hebben de troe- y] ;n vandaag den eed van trouw aan den ... euwen staat afgelegd. De leden -van den j ad van state of hun Pevolmachtigden hiel- g< n geestdriftig ontvangen toespraken. er jraz, 1 November. — Het Rijksraadslid nspinner is aangekomen om uit naam van n raad van state te Weenen het militaire of stuur des lands voor den Duitsch-Oosten- le kschen staat over te nemen. De komman- jg nt baron Lukas logdde vandaag in handen n den afgevaardigde "Ernspinner den eed e( n trouw aan de grondwet van Duitsch- di DStenrijk af. (j; Des middag9 werden voorbereidselen ge- se >ffen voor de vorming van soldatenraden. er De moord op graaf Tisza en Boedapest, 2 Nov. — Hert onderzoek in de k« ngeleg nheid van den moord op graaf Tisza de eft tôt het volgend'i geleid : de aanv.oerder n. den u.it zev n man sterkeri wachtpost voor 1 t huia van Tisza heeft verklaard, dat een ^ >ep vaj^60 tôt 70 parsemen hen aanvielein en do ?rweidigden. Vervolgens. wei'd de huiedeur jel engebroken en zes soldaten dron gen, verge-d van een burger, de woning birin;n, waar zij 33 i aànslag pleegden. zel Een tuiniar, die ,de binnendringend» so^aten kc ;ft gezicr, he"ft verklaard dat zij het vslduni-m van een infanterieregimemt droegon «n. vod-nen waxern nitgerust. 9t< Onze vrienden in Hollandl zondietti voil-genden brief aan Président Wilson; wij deelen het schrijven rnede, niet alleen om zijn teiteiijke belangnjkheid, ma.ar omdat er eens te meer uit biijkt hoe aile kracii-ten die voor Vla.anderen ijverein. op het-zelfde standpunt staan en door d'enzieilf-den geest bezield zijn. Onze vricinden in Holla,nd richtten zich in vôlgende bewoardingem, bot Président Wilson : Wanneer wij <îns richten tôt U dan is het omdat in Liw woord zedehjke begrippen op-gesloten liggen die wij bewonueren, en omaat Uij over de veicischie stOiiielyke macht l c-scliikt om Uwe woorden in daden om te" zetten. Het is'er ons om te doen de levensbelangen van den Dietschen stam bij de herinnenung van de vvereldstaatkunde geeerbiedigd te zien. Daaiover mochc slechts weinig tôt U door-dringen, wegens de politieKe cenauur en ne imperiaiistische propagantla die, on<ler me-nigvuldigen vorm, op ons slreven we^en. Doch wij kunnen niet aannemen dat de middelen, aangewend om ons te beletten b pmtrent onze aspiraties voor te lichten, sljerk genoeg zunen blijken om deze aspiraties zelt, blijvend te onderdruiiKen. Daarom zal het ook Uwe zorg zijn, waar gij het bestaan erv'an, — al weze het door eenzijdige misleidende informatie, — toen moet kennen, te vertiinderen dat zij onbevre-digd, als een element van twist en onrdst voortleven in den schopt der hernieuwde sta-tengemeenschap.Evenals het Poolsche volk, is ook het volk ; van Dietschen sLam en taal, verdeeld door politieke grenzen. Het vraagstuk van zijn , behoud en ontwikkeling is gesteld in het ka- i der van vier verschillende politieke machten : ■ 51/2 miljoen Dietsch-sprekenden hangen af van den Hollandschen troon, 41/2 miijoen van den T3elgischen vorst, 1/4 miljoen van de , Fransche Republiek, 3/4 miljoen van de En- <_ gelsche kroon. ' ) Doch waar het den Polen, steunend op geo- i: graphische en historische gronden, te doen :s 1 mi politieke samenvoeging van aile Poolsche ' landen in één Poolschen staat, daar is het s jns Dietsch-sprekenden, op denzelide gron- v len.te doen, eenerzijds om handiiaving der 1 >nafhankelijkheid \au het Kernland der Diet- 1 ;che beschaving, Holland, om tfevrijding der 1 'eweiddadig door Engeland geannexeerde l iuid-Arikaansche landen ; en anderzijds, om lutonomie respektievelijk in het kader van s len Belgischen en van den Franschen staat, ' oor de Dietsçh-sprekende Vlamingen die er r edert eeuwen op hunnen eigen bodeon ver- s >lijf houden en er door onrechtvaardige staat- f ^undige stelsels in hunne vrije ontwikkeling s >elemmerd worden. c De billijkheid en bescheidenheid dezer r :ischeii; zijn, in het licht Uwer wireldkundig ^ ;emaakte en algemeen aanvaarde principes, inbetwistbaar. e De aanspraken die de Vlamingen zouden :unnen doen gelden op het door Frankrijk y •nderworpen gebied tusschen Leie, Aa en het ^ ianaal ziju, — niet het minst wegens het feit b at het volk daar nog steeds Vlaamsch v preekt, — meer gewettigd dan die welke ^ :rankrijk op Elzas-Lotharingen kan maken. ^ )Och, niettegenstaande dit, kunnen de Via- ^ lingen zich, uit een geest van verzoening, bij ^ en sçhikking omtrent Fransche-Vlaanderen ^ eerleggen die, naast de door U aangeduide ^ îgeling der E'zas-Lotharingsche kwestie, v -ifs den Franschen buitengewoon gematigd ^ îoet voorkomen. si Het verwijt van- Duitschgezindheid dat den V) lamingen en Zuid-Afrikane,rsvtoegeslingerd ^ ordt, die tijdens den oorlog opgekomen zijn x>r een regiemsverandering op de basis van w-& principes, is ongegccmd en doet in geen ^ eval iets ter zake. Gij hebt immers verkon-igd dat Uwe principes dienen toegepast te nrden zoowel door vrienden alà door vijand ^ i het is dus alleen de vraag of de voorvech-rs van het Vlaamsche en Zuid-Afrikaan-:he nationalisme, dan wel hunne tegenstan- ^ ;rs, er mede instemmen. Overigens, wan- ' ïer van Belgisch-Fransche zijde de Vlaam- VI :he nationalisten en, van Engelsche zijde, de .-A. nationalisten, als Duitschgezind ge- ^ •andfneUvt worden, dan is dit, in de eenste aï aats, een gewoon verschijnsel van oorlogs- 1 ;i ;urose ; en in de tweede plaats ook verklaar-tar door het feit dat in een ^utonoom g* aamsch Vlaanderen en in een onafhanke- h< ke Z. A\ Republiek voor een onrechtmati Vv sn invloed respektievelijk van het Fransch m i het Engelsch geen plaats ineer zou zijn. se it weren van Franschen en Engelschen in- ee oed, ten gunste van den eigen Vlaamschen hi Zuid-Atrikaadschen invloed, gelijk te stel- k< a met een voorkeur voor Duitschen invloed, D. een verdraai.ing en misleiding, die men ee hter wel mocht verwachten van menschen kl e zelf niets voelen voor nationale zelfstan- ge gheid en, ook reeds vôôr den oorlog, stel- hc l.matig gepoogd hebben bij de Vlamingen kl bij de Boeren, allen çtamtrots te dooden st: aile nationaal bewustzijn te onderdruk- st< n. Zij zijn werktuigen van impérialisme, w; ordat zij het roemrijke Dietsche volk, dat va •h slechts door een sterk eigen karakter en pr n onderscheiden kultuur, voor opslorping ell or zijn machtige buren kan vrijwaren, wil- tel i maken tôt een vormlooze, ontaarde mas- is , die onverschillig zou staan .tegenover het lit. fbeschikkingsrecht, dat zoowel zijne toe- kr mst als den wereldvrede moet waarborgen. H< Het nationaliteitenvraagstuk is ten nauw- sel i verwant aan dit der demokratiseering. mi Het verfranschschingsprôoes van Vlaandeien is, meer nog dan de lielgische Kieswet, een uiting van ^.en anii-dem.>kratischen geest:. Bestuur, gerecht, leger en onderwijs zijn over-wegend o'f uitsiuuend Fransch. Naarmate men in Vlaanderen de sociale ladder opklimt, verdwijnt de Vlaamsche taal en de Viaam-sche kultuur; zoodanig dat er in Belgiè een dubbele taalgrens 'bestaat, die Lusschen V laanderen en Wallonie, en die tusschen het proletariaat en de hoogere standen in Viaan-' deren zelf. Hoe kan de ontwlkkéling en het beschavingsjxïii der Vlaamsche massa slijgen, v/anneer de intellektueele en beschaaide Ria^-sen in Vlaanderen onder den diuK van het Belgische eenheidsstelsel de laal van het volk moeten vertooehenen ? Het is een toestand van onrcht zuoals er nergen's op de wereld buiten België en Fransch-v laanderen nog té vinden is. Zells' in het Polen onder den Kus-sischen Tsaar, was het beter gesteld. Aan den naam België is een groot prestige verbonuen, dat misuruikt wordt om het Belgische staatsregiem tôt iets onaantaatbaars te verhetfen, terwijl toch de loi aan de Belgische regeering gericht, hooidzakelijk toekomt aan het leger en het volk, en het B?ïjjsche staats-bestel, zich, evenals alle..andere, dient aan te passen aan de nooden zijner ethnisch tweele-dige bevolking. België moet niet hersteld worden juist zooals het vôôr den oorlog was, m'et de groote gebreken die het vertoonde, maar het moet zooveel mogelijk in éénklank , gebracht worden met de eischen van uen tijd. £ij die autonomie voor Vlaanderen en voor vVallonié in een federalistisch België beschou-■ven als een nieuwen aanslag op België, heb->en niet den levenden inhoud van den Bel- j 'ischen staat op het oog,; maar een verouderd j .'il versleten hulsel, een ..dooden vorm, die den ( :oets van uwe principes niet kan doorstaan. ] Jij vergeten dat de Noord-Amerikaansche , liepublieK tientallen van autonome staten < Mnvat, wier afzonderlijke rechten en be- ■ •oegdheden aan de macht der Veieenigde , itaten omvat, wier afzonderlijke rechten en ] >evoegdheden aan de macht der Vereenigde j itaten naar buiten geen afbreuk doen. N^et i >mdat Duitschland in 1914 iSeigie onrecht îeeft aangedaan, heeft de centralistische :taatkundige inrichting van België, die u î rije ontwikkeling van hhet Vlaamsche volk ' iclemmerde, eemg uitzonderlijk recht ver-vorven zich aan den invloed van den nieu-ven geest te onttrekken, waardoor Gij de ge- ' leele wereld wenscht gelouterd te .zien. De 1 /laamsche soldaien, die 85% van de Belgi- ^ che strijdkrachten vormen, hebben niet al- s aen gevoehten opdat België in de wereld, = aaar ook Vlaanderen in België, recht zou ge- '' chieden. Evenzeer voor de vernietiging van r iet impérialisme dat hun volk van binnen den i taat, als datgenen dat het van buiten be-reigde, hebben zij gestreden. Daarover diene r len hen te raadplegen en niet eenige regee- Y mgspersonen, die niet Vlaamsch zijn, of al- ^ □ewel Vlatning geboren, uit hun volk ge-eden zijn om zich bij het Franschsprekende ^ lement in Belgie aan te sluiten. Lté Viaarn- ^ che soldaten en de ijveraars buiten het leger, ^ oor het Vlaamsche nationalisme' staan op s et oogenblik nog onder een dwang, onder de ^ edreiging van krijgsraden en uitzonderings- ? 'etLen. Deze dwang moet weggenomen wor- ° en. Wanneer Oostenrijk-Hongaarsche on- v erdanen, als prof. Masaryk en Dr. Kramarz, 1' ieopenlijk rebellie prediken, door U en door 'c e Belgische Kegeering toegejuicht worden, s an is het niet meer dan billijk dat loyale " laamsche soldaten en de leiders van het laamsch nationalisme, zelts die^enen onder n en die op het stichten van een Vlaamsu. n aat aangestUurd hebben, gelegenheid worde v' îrschaft in voile vrijheid hunne opvattingen gen die eener traditioneel-Vlaamsch-vijaiY ge Regeering te verdedigen. d" Fouten zijn er van beide kan ten gemaakt, jeh de fouten van hen die hunne macht mis- ZI ■uiken om de vrijheid van geweten te on- ^ :rdrukken, zijn de bron vwaaruit de fouten ^ . anderen gevloei<î zijn. Wij veru, i\\ ij die vrede en verzoening wenscht en de mflikten tusschen staàt en nationaliteit in SC :t reine wilt brengen, de gelegenheid tôt een ije gedachtenwisseling zult weten te schep-:n, en de opvatting zult verwerpen dat het ^ ,eren \oor de bevrediging van nationale piraties alleen nog in België als landver-ad zal kunnen gestraft1 worden. Men zal U gezegd hebben dat de Vlamin-n in België de^ meerderheid vormen en in t bezit zijn van dezelfde kiesrechten als de ^ alen ; dat daarom de Vlamingen over de ^ iddelen beschikken om aan hunne onderge-hiktheid als volk in den Belgischen staat ^ n einde te maken. Gij weet echter wel dat ^ erbij de faktor van het min of meer ontwik-:lde stambewustzijn een groote roi speelt. s breede lagen van een volk dat sedert uwen zijn zelfstandigheid verloren heeft, n[ mnen omtrent hunne rechten en plichten vc makkelijk misleid worden. De vraag is (j,: ofdzakelijk: moet een dergelijk volk staat-indig zoo georganiseerd worden dat zijn fjj imbewustzijn'gefnuikt dan wel dat dit laat- ^ : ontwikkeld wordt ? Een regeeringsstelsel ^ tarin de bevrediging der nationale aspiraties on n een gemengde centrale wetgeving is y incipieel verkeerd. Het is verkeerd omdat te nationaliteit het recht heeft om uitsluir îd nationale caken zelf te beredderen. Het verkeerd omdat de onderscheiden nationa- ya îiten er beurtelings de meerderheid kunnen iej( ijgen en aldus elkander onderdrukken. n ;t is verkeerd omdat de meerderheid in den ^ îoot van elle der betrokken volken onder de ^ nderheid in de meerderheid van het andere vo t volk steun kan vinden ter bepaling van de na-tionaliteitspolitiek van het centrale Parlement. Het is verkeerd omdat het steeds de nei-ging heeft ,dç>or machtsuiiddeieu een kuast-;n matige éénvormigheid te bevorderen, waar de an natuur verscheidenheid gescliapen heeft en ; u deze verscheidenheid door dè zedel.jke rechts-•r- begrjppen van dezen tijd iij. bescherming ge-te noxnen wordt. Het is verkeerd omdat zelfs it, een volk waarvan de meerderheid, als gevolg n- van langdurige vreemde invloeden aan ras-^n bewustzijn te kort schièt, zijn recht op. een -n autonoom bestaan niet verbeurd heeft. Het is et verkeerd, inzonderlijk in het geval van Bel-n"'g-ë, omdat de vijanden van de vrije ontwik-et keling van het Vlaamsche volk, er sedert n> 1830 den M.aat beheersdit hebben en over een politieke, ekonomische en sociale macht be-et , J schikken, die, verworven dank aan het centralistische s.eise , onder dergelijk stelsel uauwelijks kr.n„ he... ^ebroken te worden, tenzij door een oan.tnteling. De bas.s van het siaatsbestel in België is jngezonder dan Je/.t m Oostenfijk-Honga-rije was, waar de ohderdrukte naUonaliteiten even als de Vlaamsche in België, de nume-neKe meerderhe-d vormden. Het mag niet zijn dat het juist in het België, waarop Gij ongetwijfeld met een bijzon-iere genegenlieid en een gerechtvaardigden trots al s op den volled-igen triomf Uwer idea-len znlt wenschen te wi^zen, dat juist in dat België « oude elementen van oneenigheid en itrijd bestendigd vvçrden, die ■ waarschijnlijk mettertijd den vrede van Europa en bijgevolg .a" de wereld zouden verstoren. » i \ - «M^Nl W Nog de Passieven en wij De passieven zetten de siinds eon paar weken mett moed opgevatte werkmg krachtdadig verder. Mr. van Gauwelaert heeft het gelukkig gedacht gehad naar het heroverde gebied tcrug te komen, om zich van de stemmaig der bevolk'mig te vergewissen. In het bezette gebied locpen zoowel uit Gent, uit Bru.ssel, uit Aratwer-pen als uit rninderc plaaitsen. de barichtem in, dat de passieven zioh organiseeren. Welke politiek de passieven denken te volge.n biijkt ui.it « Vrij België » ze.er dui-delijk.De passieven in. het buitenland schijnen met van oordeal te ziin da;t een rechts-vrede zal tôt staind komen en. aan het stichten, van een volkerenbond kunnen zij blijkbaar niet gelooven althans zij spre-ken er niet over welk" hunne houdiing in dit geval zou z'jn. Zij z'in over de plan- " nen der Entente beter 'ngelicht dam wij. j en kunnen dus juist er ir!e ^ans van d'" ged.Tchte beoordeelen.. Toch komt het ons voor dat het een zwakheid van hunne^t weefc is de ged'aehte geheel buiten relce-ning te laten. Het schijnt wel of zij zich in de nieuwe gedachtemgang- noq: n:;e* { kunnen inwerken, of vreezen z> j hunne houding voor dit ge-(Tal vast te leggen, ( omdat zij dan ook op het standount van ; internationali'satie zouden komen staan. Vreezen zij wellicht dat de aktivisten dit : als een oogaan in het aktivisme zouden * beschouwen? Wij hebben uitdrukkelijk vastgesteld dat eene internationalisatie • vom- het sfeval dat een. volkerenbond tôt stand komt. internationalisatie die de pas- 1 sneven ook moeten verdedigen, als zij konsekwerit blijven, een andere beteeke- c nis heeft dan die door de akfivisten voo-r-gestaan .bij het oude staten-systsem ; w^j 1 "■ktH-isten ziin er natUfUirlijk voor gewon- 1 len,. maar niets moet o-i. de passieven c weerhouden, dit ook openlijk te verd,e- z %en. t Wanneer dus de volkerenbond er niet \ <omt, en de regelin.g der Vlaamsche g îwestiie op de vredeskonferentie niet kan r icreikt worden, welke hoop wiji nog 1 steeds niet geheel opseven, wanneer dus <] le receling van het Vlaamsch vraag"stuk n geheel aan de Belgische regeering wordt >vergelaten, misschien. met een wensch c /an die vredeskonferentie dat hier een bil-ijke oploss'ng wordle gevonden, dan ste'l-en zich de passieven o]> het vôlgende '' .tandpunt; dat door Ju.lius Hoste jr. in ?' : Vrij België » wordt va&tgelegd. Eir zijn door de regeering twee kom-nissies aangesteld, eene voor de verlee- 11 iii'tig van het algemeen stemrecbt en eene ° •oor de regeling der taallkwestie. § Hoste zegt : , « Wanneer men de namen nagaat van s !e komrrtissie tôt Grondwetsherzieni'ng, ^ an stelt men vast, d!at wellicht, op ëén a, al de leden voorstanders zijn, van, het f" uiver algemeen stemrecht. Wordt de ommissie in denzelfden geest aangevuld, a .an geldt het slechts. de formuui te bepa- " ïn, dSe in de Orondwet zal «ng-elascht Sl /ordan om aan dén eisch voldoening te n' chenken : één man, één stem. » < ^ En hij gaat voort: « Men krijgt zoowat den indruk, dtit e \volgende takt ek er op nagehouden 5J 'ordt : eerst gebieurt de grondwetsherzie-ing, en dan wordt in, dé rueuwe Kamer j1 e taalkw,estie te berde gebracht. j11 De Vlaamsche kwestie, die gansch ons :ven als volk omvat, wordt dus tôt na 01 e verkiezingen verwezen. Het oude stel- el al, waarmee men de Vlamingen zoo lang n< efopt heêft zou opnieuw toegepast wor-en : Vlamingen houdt u stil ; wterkt voor , e partij ; morgen vangen wij den dief. » Hiermede nu ite Hoste volstrekt niet SI akkoord'. Hij eischt dat tegelijkerfejd s reg:eering het voorstel van de herzie- e( ing van het kiesherstel nederlegt, zij een w ^orstel indient tôt herziening van art. 23 er gronttwet- Zoo ziij dit niet doet zullen s Vlamingen een» veldltoçht openen dat sc it gebeuire. « Wij kunnen onmogelijk,nc alden,, ziegt hij, dat het m.inderwaardig ee sdi'tiek gedoe, zooals wij dat kennen in to is land, tôt halve opdoss ingen va,n de Pr 'laamsche kwestie aanleidings getve. n m Art. 23 der grondwet stelde tôt nu toe ; vrijheid van talen in Bplgië vast. Hos-i, en hiji spreekt klaarblijkelijk in naam p vn het Vlaamisch-Belgisch Verbond, gti scht da-t het in het vervolg vaststelt *a dat het Nederlandsch de landstaal voor i«{ ; Vlaamsche gewesten en het Fransch to > landistaal voor Wallonië is » en hij |( yegt er heel terecht aan toe : Nte « Dan zouden <ie ^japaingeo, gean vvut fioodig neouen om zich ai de e-géii laaJ tôt hcc ucs.Luur te kunnon riciiie»», wet, opdat nu. openba^i onccu vv.js . auriajicl.bcn zj.j, g c^-iti wet om ïui io^,j te ni-u^pn Lereciitstaan, geen vvet oui ui eigen, Laai aauigcvuerd ce X'orûdal » Met aiidûi-e woorden, Hoste eiscùt dat de regeer-ng zelve ten ontwerp voor be-stuu.iijK.e schi-idiii^ mureng., en neel kordaat voeg l hij er aan toe : « De vraag die wij zullen stellen tuent beant\voordt.» « Weet de regeeivig1, zegt lnj, uaad-v\erkeLjk in hçt ovcrgangbUjdperk op te treden, dan ^an zij veel nutteioos ge-tiarrewar vooikomeni ; dan zal de V iaani-sche kwestie in piaa^s van de gemoeue-ren te verDittcren en cte uarL-n te schei-ien tôt een der beste bintwerken worden /an onzon niaatsehappelijkcru wederop-x>uw. » Wij akcivisten lieubeu, aat lig- -n de lijii OdjL-t'OT jpuanuWiv, ^-0 V'C./- tiO'uw-on eut ue re^eitiriiig die w>-B zat Uiùlaall, wa^llioor ue vl"LjixOllte.e le Vmamscne kwesue îuet iegçit zal de viaamsene nauona.e str-jd moeten wor-îo.i vuoujiCiei. ue vooiiix>pi^e ^aiuen-ucr kunuimaie, waui i*j.r. van oduvvaaci t, ilocii u. iuLx.r j. iiosic, net eens ueel van uitm'cken, scn.jnt ons laann ge-ijK ce geven, oojl Dij ae pa^- iieven s'Çii.j.uL vefli'ouwtu n.c 2eer sterk te zijn, diit Uit tuûa loeiii /an het arukeii van uen ueer ilOsue en 'an heel het blad. Zoo biijkt uit een. necensie over heL . Orgaan van het Vlaamsch Belgjscu V^eruond », dat aruKCa « inrichtan . >evat, waarin de dringende noodzake-ijkheid vaia eensgezmdncid en tucht tiw|er de Vlamingen ter spoedige verwe-enlijkdig der Vlaamsche eischen wordt etoogd. (( Er moet een centraal lichaam / or den ingesteld dat met het noodige ezag is bekleed om namens al de Vla-nngen op te treden, en niet alleen het /laamsche programma in aile uijzondtr-en maar ook in de te volgen taktiek îoet voorschrijven. » Eensgezindheid, tiucht, centra-al h-haam ! Een; Raad van Vlaanderen dus, waar n, .aar ailes wat de passieven in dte laatste /teken zegden en dedCn, en als bl-jkt uit un eigen roep naar eensgezindheid, de u/idige pasisieven en aktivisten zullen sa-îenwerken; een Raad van Vlaanderen p breedere bazs gevestigd. Deze eens-ezindheid vinden ook wij wenschelijk, op oorwaarde dat zij tôt een vruchtbaar imenwerken kan leiden. Zij is vooral 001: de passieven dringend noodig, ornât zij op geen groote volksmacht kunnen beutfien ; deze moet het aktivisme aan-rengen. Wij hechten niet e.naan, als een nder artkeltje iin «Vrij België» meent dat de naam van afctivist blijft voortbe-:aan ». Onze politiek vervalt inderdaad1, iet zoozeer met de bezettiing als wel met 5t einde der wereld-revolutie, watironi îbbetn wij reeds nadrnkkelijk betoond, it deze politiek vervalt wil echter geen-ns zeggen dat zij verkeerd geweest s. /anneer nog"miaals een w.ereldoorlog oest losbarsten, en het Vlaamsche volk beft ziin zelfbeschikkingsrecht r'et be-jmen, zouden wij precies hetzeifd^ doen ndat het ons recht 's zoo te1 haindelen iwij het voor onzen plicht aanzi^n. Wn^_ ;er de oorlog ten eiinde is houden wij ■n diskussie hierover echter voor over->dig, van de ruimere Vlaamsche bewe-ng die door het aktief optreden der pas-;ven mogelijk wordt, zullen de dtrzen-'n d'C het ak+ivisme tôt nu aanhanq-en n waa.rdevol element ziin, zonder het-slk dè passieven machteloos staan. Mr. in Cauwelaert zal dit, wanneer hij met urgers uit het heroiverdf gebied en met ildaten spreekt, we] ondervinden, wan-;er hij znet da,t de dooir h,em verlangd»"1 nsgezindheid er komt, moet hij ook onen dat hij deze samenwerking cp ijs stelt- Dat niet in zi jn belang. inoch het onze, maar in dit van Vlaanderen. G. » uni. ■gi.t'agW» P" N'derland, Dnltschland. Noorwttftti, ibh aa* de splt« der Heschnafde landen, oui-t ee» detfelijke per* in de volkitaal «r a lie !•■ de r Hevolkins Tnnrilcht. Vlaanderen l(jen. Be eerste daad van VlaamachjjeïIndheM du* : zich ahonneeren on < Hat VU»n««r»i» nwi ». DINSDAG 5 NOVEMBER 1918 PRIJS 7 CENTIEMEN voor VLAANDEREN en WALLONIE VIERDE JAARGANG — Nr 300

Er is geen OCR tekst voor deze krant.