\cht ea ?eei*tig«*te jaar £aierdag I Augustus 1914 lu m mer® SI fr. 5-00 ? jk*r>, net de po«t besteld. *M3SR N80RD-NEDEHLAHD franco ® 3 g. 25. f»t «iwortsmentsprij» il Toorop beUaikaar. f <itn àrs&nft»1. ^ÊBttfÊÊÊP OOWMB MSÊÊÊSMÈt tmBwÊm JÊSMm «hm* VOLKSBELANG TMBBOHIJNENB1 BLKEN MfffiBA® fr .9-09 *1 jiîTs, aseS e» ?sw ïeataâè «§« *o*ii mmm 3 g'i: SS, -V- . JlfcQftctottfiitgeft Afzonderlijke a^a.niera iijn te bekomen bij AD. HOSTE, Galgenberg en bij AD. HERCKENRATH, Veldstraat 47. te Gent, en bij aile gazetverkoopers, tegen 10 cent. BUREEL VAN HET BLAD : G 2S, t«? Gerst. —- . —■ ■ ..... .. ... Aile mededeelingen, brieven, handschriften, enz., vrachtvrij te sturen Aan de Bedactie van het Volktbeiang, Galgenberg, 23, Gent. Inhoud : Oorlog. — Eene politieke Samenzwering te Antwerpen. — De Voerlaal van hel Ondertvijs in de Landbouwscholen — Franhrijh... op 45 Kilo-metervan Antwerpen. —Officieren-menlaliteit. — Vlaamsche Belangen. — Van ailes wat uit Noord-Nederland. — Vit de Scheldestad. — Vlaamsche liberale Vereeniging. —Willems-fonds. —Nieaws van hel Algemeen Nederlandsch V erbond. — 33' Taal- en Letterkundig Congres le Haarlem. — Vakantieleergangen te Leiden. — Max Rooses. — Vlaamsche Toerislenbond. — Onze Tijdschriften. — Kunst- en Lettemieuws. Oorlog. Nauwelijks is de gruwelijke oorlog der Balkanlanden achter den rug, of daar ver-neemt men plotseling, dat het groote Oostenrijk het kleine Servie tôt een bloedig tweegevecht uitdaagt zonder dat zoo'n roe-keloos besluit voorzien oî aelfs vermoed kon worden. Als een donderslag viel de verschrikke-lijke treurmare op Europa, terwijl Président Poincaré te midden van de bloedige werkstUdngen te St-Petersburg) met den Tzaar aller Russen Champagne dronk op het bondgenootschap van Frankrijk en Rus-land ; terwijl geheei Parijs het procès van Mevrouw Caillaux wegens den « moord » van den hoofdopsteller pan den Figaro voor 't Assisenhof koortsaehtig volgde en djnsdag juichte of knarsetandde bij hare onverwachte vrijspraak door de Jury der Seine ; teiwijl in Engeland de crisis van de Home r u 1 e tôt het fiasco van de persoonlijke tusschenkomst der Kroon en tôt de bloedige gevechten tusschen de Ierscbe bevolking en de Engelsche sol-daten in de straten van Dublin leidde. Et was waarlijk stof genoeg in Europa om onrustig en bewogen te zijn, zonder de oorlogszuchtigheid van den negentig-jarigen, vroeger zoo vreedzamen, stokouden keizer van Oostenrijk, die, reeds met éénen voet in zijn graf, buiten aile ernstig© reden den oorlog aan het lcleine Servië verklaart. Al wie bedenkt wat al rampen en gru-welen en onrechtvaardigheden en dierlijke wreedheden elke oorlog onvermijdelijk na zich sleept, huivert bij het denkbeeld, dat Oostenrijk zoo'n onherstelbaren storm van onmenschelijk lijden over duizenden onschul-dige mannen^ vrouwen en kinderen zoo lichtzinnig en op zulk eene Godvergeten wijze heeft ontkétend. Wij zijn, in de kleine landen, gansch onmachtig om z.ulke gruweldaden der groo-te mogendheden te beletten. Met onzen gemoedelijken dichteir Antheu-nis kunnen wij alleen angstig zuchten : 't Zlijn droeve tijden, als de oorlog .loeit. Als m-enschen men slaclit als dieren, Als menschenbloed 1 ij beken vloeit... Hoe lang zal 't nog duren, dat de ge-kroonde en gezalfde Koningen en Keizers over het leven van honderden dnizenden zul-len rnogten beschikken en met éénen enke-len pennetrek op een stukje wit papier de menschenslachting stelselmatig zullen mo-gen inrichten, zonder zelf persoonlijk het minsle gevaar te rnoeten loopen ? EENE POLITIEKE SAMENZWERING TE ANTWERPEN. Ondea; dien geruchtmakenden titel kon-digde de heer Julius Hoste Jr, ini zijne Vlaamsche Gazet en Laatste N i e u av s aan, dat de clerieale Franskil-jons der Scheldestad, aangevoerd door den heer Segers, volksvertegeniwoordiger van Antwerpen, en Minister in het kabinet de Broqueville, op dit oogenblik al hunne krachten inspannen om de drie Vlaamsch-gezinde volksvertegenwoordigers van Ant-• werpen, de heeren van Cauwelaert, Adelfons Iienderickx en Dr Van de Perre tôt on-inacht te doemen in de zaak der Vlaamsche Iloogeschool. Er zou tegen de drie clerieale flaanin-ganten der Antwerpeche depntatie in de Kamer eene « geheime bijeenkomst » van de pruiken der clericale Associatie gebouden zijn « om den grond te ondermijnen on^ler de voeten van de heeren Henderickx, Van Cauwelaert en Van de Perre ». Terecht schrijft de hooîdredacteur van Het Laatste S i e u w s : « Zijn die drie heeren dan geen laimme-ren geweest tegenover de Regeeiing zoo-wel wat de schoolwet als de legerwet be-treft ? « Hebben zij niet genoeg de Regeering ondersteund, terwijl al wie h lder zag in bet Ylsninsche kamp tôt de overtuiging kwam dat de hoogere belangen van het Vlaamsche volk schaamteloos werden opgeofferd? « Op een gegeven oogenblik wilde de heer Van Cauwelaert wat tegenstribbelen ; maar dat duurde niet lang. Naar het schijnt, acht de Regeering de katholieke V lamingen nog niet braaf genoeg ». Wij weten niet in hoeverre die nood-kreet van den heer Hoste gewettigd is. Wat den heer Minister Segers betreft en de dubbelzinnige roi, die hem in de Ant-werpsche ktoeierij wordt toegedacht, niets kan ons vanwege dat heerschap vei"wonde-ren. Hij heeft de Vlaamschgezinxlen al zoo dikw'jls gefopt en teleurgesteld, dat men ailes van hem verwacliten kan en mag. DE VOERTAAL VAN HET 0N0ERWIJS IN DE LANO.UUW^CHOLEN. Aan D'e Vlaamsche Gazet ont-leenen wij het volgend overzicht over den toestand oxuzer taal in verschillende landbouwscholen.Het « Sitaatsblad » kondigt het antwoord al van den minister op een aantal vragen door de middenafdeeling van kunsten en Wje-tienschappen gesteld. Daaruit blijkt o. m. het volgende : dat er in ons land geen enkelë middel-bare landbouwschool met het Nederlandsch als voertaal bestaat ; dat de voertaal, in stede van Nederlandsch, Fransch is, a) in de gesubsidiëer-dfc middelbare landbouwafdeelingen te Bug-genliout (tweetalig), HalUe (id.), Hasselt, St. Trudden, Edingen en Thienen ; te Sot-fiegem worden dierkunde, natuurkunde en Aeeteeltkunde in 't Fransch alleen gegeven. b) in de leergangen van landbouwkunde in de Staatsnûddelbare scholen te Vilvoor-<-i ■ m en te Laken ( Fransch-Vlaamsch) ; o) in de leergangein van landbouwkunde in de vrije middelbare scholen te Bockrijck (Limburg) Hasselt, Méchelen, Moll (Fransch- ! Vlaamsch), Oostende (O. L. Vrouw-kolle-ge) St. Nikolaas (S;t. Jozefkollege), St. Eruiden (kl. Seminaire) en Thienen ; te Bree worden schcikunde en veeteeltkujnde in 't Fransch gegieven ; te Deinze worden» de lessen in t Fransch samengevat voor de I Waalsche leerlingen (! !) en te Ninove 1 wordt de natuurkunde in 't Fransch gegeven.d) in de vrije landbouw-huishoud'scholen te Heverlee (Fransch-Vlaaimsch), Bouchout (id.1) en O. L, Vrouw-Waver. Te 's Gra- venwezel worden de lessen in t Fransch samengevat. e) in de vrije lagere landbouw-beroens-of lanidbouw-huishoudkuTidige afdeelingen voor meisjes te Edingen, Reckem fWegt-VI.), Helmet (Fransch-Vlaamsch), Hever-lee-te-Banck en Ressegem. Te Dilbeek wordt de wiskunde in t Fransch gegeven. Zooals mtn ziet bestaan er no,g heel wat misstanden op dit gebied en vooral in de \n;.e landbouv scholen of afdeelingen. Minister Pou Het wist wel waaroï» hij niet wilde wetcn van de Vlaamsche amendemen-ten in zake de onderwijstaal ; 't zou te veel verandering gebxaclit hebben in het leer-programma der vrije scholen ! Intusschen mag men zich ook wel afvra-gen waarom in zooveel landbouwscho'en van het \ laam&che land zekere leergane n gsheel in 't Fransch woiden gegeven of in die taal worden samjn^evat. Het landbouw-bcdr-jf is imniers een bij uitstck plaatee^ lijk bedrijf, waarvoor kennis eener vreemde taal overbodig is. Waarom dan de tijd, die verspild wordt aan het aanleeren dezer taal, niet besteed aan meer en meer uitgebreid landbouwondeiwijs ? Daar zullen de leerlingen zich ten minste iets kunnen van ten nutte maken, terwijl zij het op de landbouwschool opgedane Fransch na eenigen tijd toch geheel vergeten, bij gebrek aan lut en behoefte om het tç spibken. FRANKRIJK... OP 45 KILOiETER VAN ANTWERPtN. Onder dien titel verscbeen in de N i e u-w e Gazet van Antwerpen de volgende rake brief van een abonnent : Waarde Heer Hoofdopsteller, Ik heb een uitstapje gedaan naar £rus-sel, vooral om de Driejaarlijksche Kunst-lentoonstelling te gaan bezoeken. Gij zult zeggen dat het niet ver is of niet moeilijk. Dat kan waar zijn, maar het is toch ver genoeg om een mensch, die Vlaamsch bloed in de aderen heeft en wat rasbewustzijn, aan aanhoudende vernedering bl'oot te stel-len.T oen ik naar Brussel opreed, was er een treinwachter, die elkeen in 't Fransch aan-spralc. Toen ik bleef voortlezen in mijn dag-blad, klopte hij even met zij!n knipper te-gien 't beschot aan en herhaalde nog eens zijn vraag. Wanneer hij echter zag dat ik « De Nieuwe Gazet » aan 't lezem was, ging er een licht voor hem op, en onder een zucht en een glimlaeh vroeg hij in 't Nederlandsch naar mijn kaartje(. Te Brussel aangekomen, wou ik de tram nemen en vroeg aansluiting met de Wet-straat. De brave zoon van Auderghem of van een ander omliggend dorp bezag me met vervaarlijke oogen, maar liet gelukkig zijn verontwaardi ging afkeeren door een dame die den snuit van haar hondje tegen de kussens aanhield, zoodat hij haar in 't meest onvervaischte Beulemansch toevoegde: « Garde-vous pour ce ahien, vous savez, c'est vous responsable quand il fait quelque chose », waarop, zich weer tôt mij wendend ; « Ah oui, correspondance pour Mocheu... c'est vrai, Mocheu... c'est si sale quand ils font quelque chose ». Ik kwam dus aan den hoek van de Wet-straat. Daar hing aan beide zijden van dé straat een plakkaart... in de beide landsta-len, natuurlijk ? Ge zijt er wel mee. De tentoonstelling is toch wel Belgisch en op-gericht met onze Vlaamsche centen even-zeer als met die der Walen. Jawel, maar betalen mogen we. Iets bekomen kunnen we echter niet. De woede komt u in de keel, vooral wanne&r ge dan wat verder, aan den praalboog gekomen, leest dat hij opgericht is aan de « Glorification de l'indépendance belge », een < glorification » waartoe de Vlamingen met hun kunste-naars, met liun handelaars en hun stielman-nen dan toch voor een groot deel hebben bijgedragen, maar een « glorification die alleen in 't Fransch mag paijken op den praalboog, die is, zooals Emiel Moyson voor de Colonne du Congrès al zong : Een monument uit steen en brons, En Fransch tôt in zijn ornamenteni, Miaar iets toch, zit er in van ons : Hij is betaald met onze centen. Overigens, de Vlamingen zijn er hee-lemaal buitengecijferd ; nauw zijt ge van de lezing van gemeld opschri.t bekomen, of op de deur links ziet ge aanwijzingen, dio ui, Vlaming, waarscdiijnlijk niet raken, maai w.aar de Franschman, de Engelscliman en de Duitscher in hun onderscheidelijke taal meer van te weet krijgen : Entrée" libre — Free Entrance — en, de Nikker betere het: Frei Eingang,. Van Vlaamsch, zooals ik zegde, geen spoor. In Godsnaam. We zijn voor de Driejaar-lijksche gekomen, we moeten er door. Eerst een catalogus gekocht. Aan den bediende dus zulk boekje gevraagd in onze taal. Hij verstaat er geen woord van. Hij hoortdat we Vlaamsch spreken en herkent het woord kataloog ; hij geeft er ons een in t Fransch. Wij pruttelen tegen en vragen of hij er geen in 't Vlaamsch heeft. « Comprends pas », maaï, eindelijk schijnt hij te begrijpen» en achter twee dikke stapels ca-talogi komt er een Vlaamsche te voorschijn. We zijn gelukkig. W'e hebben toch iets, want als ge ailes naziet : opschriften, aan-duidingen voor de bezoekers, nergens maar één woord Nederlandsch. We zijn in ! rankrijk, kortom. Zielfs de kaarten waar ge een frank voor betaalt om binnen te ko-men zijn in 't Fransch alleen. Is het dan te verwonderen dat in zul-ke voorwaarden de Vlamingen de tentoonstelling boycotteeren ? Ze gaan niet waar ze niet gewenschj; worden. In heel de tentoonstelling tel ik buiten de bewakers ze-ven menschen ! Ik zou onder bittere niijmorin^en de tentoonstelling verlaten hebben, indien mijn rondgang rond de zalen mijn fierheid on-danks al die krenkingen niet had opge-wekt. Ze kunnen ons wel nijpen aan hoo-gerhand ; ons klein krijgen doem ze niet. lot spijt van wien 't benijdt glanst de naam van \ laming boven al die saamgebrachte doeken uit door de innigheid, de kleur, de vastheid van lijn waarmee onze mannen de faam der aloude Vlaamsche Schilderschool ophouden. Dàt krijgen ze toch niet kapot. Onder dank voor het geplaatste, bied ik u, Heer Hoofldopsteller, mijn achtingsvolle gioetenis. Abonnent. OFFICIEREN-MENTALITEIT- Er beitaan wetten op het Vlaamsch in het leger ! Toch lezen wij in Carolus het volgende : Onze soldaten hebben een beetje kleinen oorlog gespeeld — en de Koning heeft «ich zelfs een gedeelte van den dagkomen verzetten, te Beverloo, om de jongens aan 't werk te zien Lr is ons, bij toeval, eenekleine gebeurtenis ter oore gekomen, die helleklaar bewijst welke mentaliteit sommige ofBcieren er eooal op na-houden, ten opzichte, natuurlijk, van het

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.