54e JAARGANG, Nuinmer 14. PRIJS: 5 CENTIFMEN 4 AUGUSTUS 1917, ONS LAND STAATKUNDE - WETENSCHAP - KUNST - TOONEEL - LETTERKUNDE ABONNEMENTSPRIJ S Per jaar fr. 3.— Voor 6 naaanden » 1.75 Voor 3 maanden » — MKN SCIÎRUFT IN TEN BUREBLB VAN HET BLAD CpstelraaJ. en Beheer : ROODÏSTltAAT, 44 - ANTWERPEN. AANKONDIGINGEN NAAR OVEHEENKOMST ■ .1. i Oageteekeade stukken worden niet •pgeawstM A an die van Willebroek Mijn bsste Studeuten, Ik heb uw brie! wel ontvangen en hem een paar malen overlezen... Dan heb ik geglimlacht. Gij meent het waarlijk goed en uit vriendschap tôt u heb ik geglimlacht. <( Niet om uwer w'Ile, maar zegt ge, ter wille van ons volk. » Beste studenten, daar ligt een groot deel van uwe taak. Gij moet met de menschen spreken, gij moet naar hen toegaan, gij moet hun zeg-gen wat gij hebt gevondcn en waat geen klaarheid is zult gij het als uw plicht aanzien licht te brengen. Vrienden, gij wilt een deel van uwe taak op mij versc.huiven en dàt gaat niet. Wat ge mij vraagt te schrijven is sedert de twee jaar on-verdroten strijd al reeds behandeld. 't Lust mij niet telkens te herha-len... als er zooveel anders kan ge-zegd ; telkens om te zien als raen vooruit schouwen moet ; telkens met het lamme gister bezig te zijn als het van onrust-daverende morgen al wacht en wenkt... Studenten, uwe taak is het er voor te zorgen dat de wegen die wij aan-wijzen door eenieder kunnen gevon-den en bewandeld worden. 't Is niet genoeg u Vlaming te noemen, fia" mingant, aktivist zelfs, — ge moet het oofy zijn ! Door de daad is men hetl 't Is niet genoeg te zeggen dat we leven in den heerlijken tijd van de daad, — door daden ook moet men het be wij zen ! Weest de werklui op den akker ! Ik zaai ; zorgt er voor dat het zaad honderd- en meervoudig vrucht geve ; zorgt er voor dat het door het onkruid niet verstikke ! Rukt aile onkruid uit, met stam en wortel ! Laat u niet vermurwen door de gedachte dat het wreed is als onkruid te worden behandeld. Denkt lie ver dat het vreeselijk is onkruid te zijn. En laat u niet afschrikken omdat uw woord of uwe daad ergernis ver-wekt. Al wat nieuw is, verwekt ergernis. Denkt er aan dat ge het nieuwe zooveel van uw jonge kracht geeft dat het onverwoestbaar wordt. Het nieuwe van heden is slechts het gewone van morgen. De genera-tie van morgen zal zich verwonde-ren dat het voor die haar vooraf-ging, heeft kunnen nieuw zijn ! Dat onze daad ergernis verwekt, o vrienden, is het teeken dat zij de toekomst zal ingaan ! Hebt er eerbied \oor : 't is als een teeken Gods ! Wat doen wij ? Wij hebben de onrechtvaardig-heid waaronder ons volk leed scherp naar voren gebracht ! Voor het oog van heel de wereld Hebben wij haar gehouden in het voile zonnelicht ! Eenigen hebben geroepen dat wij zoo niet handelen mochten, dat onze daad immoreel was. Maar wij hebben geantwoord dat het onze daad niet is, die moet worden immoreel genoemd ; maar wel de onrechtvaardigheid zelf waaronder ons volk leed en lijdt ; en tegen-over ze die ons schuldig noemden, hebben wij de ware schuldigen ge-plaatst, de menschen met Belgisch geld betaald en die hebben de onrechtvaardigheid geschapen en die haar hebben bestendigd ! Fegenover hen die van de Belgi-sche natie spraken en ons opofferin-gen vraagden voor de Belgische natie, hebben wij het bestaan van de Belgische natie ontkend ; wij hebben de franskiljonsche uitvinding, die men âme belge heet, bespot en ,ge-eischt dat elk volk leve in zijn eigen nationaal midden. Zoo komen wij tôt onze leuze : Een Vrij Vlaanderen ! En wij voelen ons de apostelen van dat nieuwe, — dat als eene schoone waarheid is... En willende in zoo hoog eene aangelegenheid, in zoo heilig een geval te werk gaan met de grootste wijsheid ; — d.i. zij die handelen doet zoodat de meeste kans op sla-gen bestaat, — zoo gaan wij ineens tôt de verste konkluzie van ons | Vlaamsch- en aktivist-zijn ! Wij voelen ons thans reeds de vrije inwoners van een vrij Vlaan" deren en handelen als dusdanig en zijn bereid tôt al wat logisch het ge-volg is van ons gevoel en onze gedachte.Daarom zijn wij zoo kalm ! Daarom voelen wij ons zoo sterk ! Want, lieve studenten, wat wij heden gelooven, — wat voor velen heden eene utopie schijnt, — zal morgen voor iedereen waarheid zijn. Strijdmakkers, begrijpt ! Wij voelen ons de vrije inwoners van ons vrij Vlaanderen ! En zie, omdat wij dat voelen, omdat wij daar van overtuigd zijn, omdat wij als dusdanig spreken en onze han-delingen regelen naar onze overtui-ging belooft Havere ons den kogel-dood of twintig jaar dwangarbeid en hoopt op de hulp van Engeland en Frankrijk, zonder dewelke het thans machtelooze Havere nog machte-loozer is ! En ge zoudt willen dat wij onze toekomstige beulen als onze broe-ders behandelen ! Neen ! t Is al goed dat wij ze niet als onze vijanden behandelen... Goed voor ze ! vVij deden wellicht beter met het wel te doen ! Was er genoeg nationaliteitsge-voel bij ons volk, dan deden wij het, — natuurlijk ! Haten doen wij niet ! Ten minste geen menschen ! Systemen wel ! Iemand die de geschiedenis der honderd laatste jaren kent.kah geen liefde voelen voor de landen, die, bedriegende en beliegende, de heele wereld hebben aan zich willen on-derwerpen.Studenten, aan u de geschiedenis te leeren... en voort te leeren. Aan u te leeren wat Frankrijk in Spanje deed tijdens de Napoleonis»-tische oorlogen,wat Engeland in In-dië heeft gedaan en hoe het de beul was van Transvaal en Oranje-Vrij-staat... Aan U te leeren hoe perfied 't bondgenootschap Frankrijk-Rus-land-Engeland is ; hoe onzedelijk, hoe op verovering uit ten koste van miljoenen levens en miljarden gelds. Aan U te leeren, wie de ramp over Europa, over de wereld bracht. Aan u te leeren hoe het franskiljonsche, Belgische staatsbestuur de partij opnam van hen, die ter verovering zijn uitgegaan ; — officiëel, — maar het voor hunne volken nog verzwijgen ! Uit vrees voor opstand ! Studenten, dàt hebt ge te leeren, dàt hebt ge voort te leeren ! Dàt is uwe heerlijke taak in het Vlaanderen van heden ! Dàt is de lucht zuiveren voor het schoone, vrije Vlaanderen van morgenWant vergeet het niet : In Havere is Vlaanderen niet ! In Havere is zelfs België niet ! In Havere is slechts een regeering die zich van ons heeft losgemaakt door schen" ding van de grondwet, — de eenige band, die ons binden kon ! Studenten, heerlijk is uwe taak ! Ik ben gelukkig het u te kunnen ; zeggen ! Ik ben gelukkig om het geluk dat u te beurt valt. 't Is om Gode er om te danken ! Studenten, ik weet dat ge uw plicht doen zult ! Geen halfheid, geen lafheid ! Recht op het doel af — het uiter-ste doel ! Ineens ? Ineens ! Ineens ! Ineens ! Dat is de grootste wijsheid. De sterken kennen geen halfheid ! Onze sterkte staat vast op het hoogste zedelijk Recht ! George P. M. ROOSE. BESCHUIT MET MUISJES OUD-VLAAMSCHE KUNST. — Te Brus sel, in het Parktheater, grepen een paar voorstel-lingen plaats van het 15de-Eeuwsch Vlaamsch minnespel : « de seer ghenoechliken ende amoroezen Historié van den eedele Lantsloet en die scone Sandryn», door een uitgelezen Duitsch gezelschap, en in een puike vertaling i van Dr. Fr M. Hùbner. De tusschenbedrijven werden gevuld door oud-Vlaamsche muziek, onder leiding van Lt. Volbach. E"n passend stil décor omlijstte deze tafereeltjes, die als zoovele miniatuurtjes voorgetooverd werden. Een eclit feest voor oor en oog. Het mag een wonder heeten, hoe met zulke eenvoudige middelen een modem,geraffineerd publiek nog zoo innig bekoord kan worden! Echte kunst blijft eeuwig jong! Laat ons ho-pen dat het plan doorgevoerd kunne worden, om ook in Antwerpen dit juweeltje van Vlaam-sche dichtkunst op te voeren. DE HOOGERE RAAD VOOR HANDEL EN NIJVERHEID wordt nu terdege inge-richt onder de bevoegde leiding van heer Léo Meert, den Vlaamschen vôôrman, tevens voor-zitter van het machtig organisme « Vlaamsch Handelsverbond ». Zooals men weet is deze « Raad » onderverdeeld in drie afdeelingen voor Handel-Ni jverheid, — voor Neringen en Ambachten — en voor Technische Scholen. V66r den oorlog was het een inrichting die zoo goed als noort van zich hooren liet. Al wie Léo Meert kent, zal begrijpen dat thans andere banen zullen bewandeld worden. Een 40-tal kandidaat-leden zijn reeds voorge-dragen, gekozen onder de flinkste Vlaamsche groot-handelaars, nijveraars, eigenaars en be-stuurders van belangrijke fabrieken en onder-nemingen op aile gebied. Wij mogen het beste voor het Vlaamsche land verwachten van dezen Raad, die gansch onafhankelijk werkende van het Ministerie, geroepen is om door zijn voorlichting en za-kenkennis, dit aan te vullen en praktisch eraieê samen te werken. Goed zoo : de Vlamingen leeren eindeljik de htuiden mt de monwen te ateken! Jhr. Mr. A. F. DE SAVORNIN-LOHMAN werd in den Haag bij zijn 80ste verjaardag hartelijk gehuldigd. De hooge geleerdlieid van dezen staatsmiflister, die aan zijn schitterende geestesgaven een gouden hart paart, is gansch de wereld door gekend en werpt een hellen luister op den Nederlandschen stam. Jhr. de Savornin is ook voorzitter van het •Steunkomiteit voor Volksopbeuring, en wij aanzien het, om al die redenen, als een dure plicht, onze warme Vlaamsche hulde te bieden aan dezen doorluchtigen staatsman en men-schenvriend ! EEN PAAR CIJFERS UIT FRANKRIJK. — Het bevolkingscijfer is daar sedert 1914 van 39 miljoen tôt 35 miljoen geslonken, en aan geboorten is er een verlies van 2 miljoen zielen. « Dôôrvechten » ! huilea toch de s chauvins ». IN HET BELGISCH MINISTERIE — of wat er nog voor doorgaat — is thans de Bro-queville drager van de portefeuille van Bui-tenlandsche Zaken. Dit beteekent, dat de Belgische politiek in versnelden pas zal gedreven worden in de richting van een ekonomische en politieke toenadering en aansluiting bij Frankrijk. Onbehendiger kon wel geen keuze gedaan worden. Zij bewijst dat de Vlamingen volledig zouden opgeofferd worden, kwamen die droeve mannen ooit met macht hier terug ! Ook voor Noord-Nederland is deze keuze bedenkelijk : de Broqueville is toch de be-schermheer der « XXe Siècle » die zoo driest Hollandsch grondgebied voor België opëischt. Van Cauwelaert en Hoste zullen maar grœn lachen... HET « VLAAMSCH VERBOND » belegt op Zondag 5 Augustus, om II1/2 Torenuur, zijn 2de Groote Algemeene Vergadering, in de zaal o Van Wezeijibeke a. Als redenaaTs treden op Dr. Aug. Borms (onderwerp : Bezoejk aan de Duitscht kampen) en J. B. Bellefroid (onderwerp : Vredesactie) « Men kan zich al» lid laten opnemen bij den ingang der zaal (minimum-jaarbijdrage : 1 fr.) VERBLIJDEND! — Elk Vlaamschgezinde weet hoe wraakroepend er vroeger met onze staatsgelden werd omgesprongen ten voordee-le van het Walenland. Allerlei admihistratieve trukjes werden in 't werk gesteld, om gere-geld de 6/7den der beschikbare sommen in Waalsche zakken te goochelen. Met de Bestuurlijke Scheiding is dat anders i aan 't worden. Zoo bedragen b.v. de staats-| toelagen, voor den 2den semester 1917 te ver-| leenen aan het beroepsonderwijs : 450.000 fr. voor Wallonië, en voor Vlaanderen 1.152.100 frank ! Dat is de echte, rechtmatige verhouding, die nu cens klaar doet blijken, hoe zeer de Vlaming altijd bestolen ia geworden, en hot » hoogst dringend het was de Bestuurlijke Scheiding in te voeren. De cijfers zullen de oogen openen van vele | onverschilligen : zij zijn bedroevend als men bedenkt, hoeveel Vlaamsche geesteskracht voorzeker teloor ging bij deze onthouding van verschuldigden steun. Zij zijn verblijdend aie men bedenkt, wat al goeds en nuttigs nu zai kunnen gesticht worden. Als de « aktieven » af en toe zoo nog wat op hun aktief zullen te boeken hebben, dan *t hun zaak voor goed gewonnan I GEEN ANEKDOOT !... — Uit een postkaar: uit Engeland (via Holland), Mei 1917: « Ailes gaat hier goed... Frans is van zijr vrouw gescheiden, en ik ben 28 kilos verma gerd... » UIT «HET HANDELSBLAD» van 1 No vember 1903 : > « Het Parijsche bederf komt ontegenspre^ kelijk naar Brussel over, op het volk en d< burgerij, want vandaag worden al de social* klassen getrofi jh door dien vergiftigden adem. Alleen de huisgezinnen der hoofdstad, waar de taal der voorvaderen, het Vlaamsch, in eer is gebleven, ontsnappen er aan. » En zeggen dat er Belgen zijn — zijn zij hei wel anders dan in naam ? — die het ontaarde, verlaagde Frankrijk bewonderen, en het zijnc regeering benijden!... Opgedragen aan Mgr Mercier. OOK AKTIVISMEI — 't Is vermakelijk om na te gaan, hoe sommigen tegenspartelen om zich in het activisten-leger te laten opnemen. Ailes drijft er hen toe : een verstarde koppig-heid, een lamme schrik (van geniepige bere-kening spreken wij liefst niet!) houdt hea terug. Maar toch niet genoeg, om op een gebied, dat hun onschadelijk toeschijnt, met den dag al meer vooruit te komen. Iedereen heeft zich destijds afgevraagd : a Wat doen Herman Teirlinck en Van de Woestvne ? « Wij zien nu dat de eerste een nieuw boek — t Johan Doxa » — in 't licht geeft, en dat de tweede er ook een koppel laat aankondigen. Denken die heeren, dat de Entente-mannen het hun ooit vergeven zullen, feitelijk het be-wijs te leveren, dat hier niet ailes dood, door-dood is tijdens de bezetting, zooals artikel I van het Patriotten-credo het voorschrijft te gelooven ?... En zulks in samenwerking met de Duitsche censuur!... LEKKERE HEERTJES! — < L'Avenir" Wallon » drukt het volgende : « Gedurende 3 jaar heeft men onbeschaamd het krediet van het land geplunderd. De sliin-merikken hebben er wel hun part van gekre-gen : afvaardigingen, postjes, vette zaakjes, schadeloosstellingen en vergoedingen van allen aard. Wij kennen er die opzettelijk de grenzen overtrokken om hun deel in den buit te komen veroveren, toen zij vernamen dat .le Belgische regeering zoo vrijgevig met 's lands penningen omsprong in Den Haver! Nu zullen echter rekeningen moeten overgelegd worden, en men zal meer dan één « pot-aux-roses » ont-dekken... » Zoo wordt het klaar, waarom die felle va-derlanders liefst niet in hun vaderland blijven. « Dicht bij het raur warmt het' best j> en laat ons bidden dat de oorlog nog een tijdje duren mag, is de lijfspreuk dier heertjes, en t Dôôr-vechten», hun dapper wacht woord! « DE TOORTS » Nr. 28 drukt een paar kiek-jes af uit het Kamp te Gôttingen. Het eerste artikel wordt geleverd door Bo-dv.nstein, handelende over het vraagstuk der kleurlingen in Zuid-Afrika. Stilaan treedt bij meerdere statnmen beschaving in, en reeds verwierven eenige stemreclit. Het wordt een vraagstuk der naaste toekomst, hoe de verhouding der bevolking daar zal moeten gere-geld worden. Steller kondigt een vervolg op zijn studie aan. In een uitgebreid stuk onderzoekt Spectator het geweten der heeren van «Vrij België». Hierbij komen vele citaten te pas, die ons, eerlijkheidshalve, ook 12 kogels opeischen doen voor zijn opstellers, o a. voor heeren A. Janssens, Gabriël Opdebeek en Juul Hoste Jr,

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.