Vierde jftargan^ — Humra#r 996 Prijs : 5 cesAÙcxsïêss Dinsâng 19 Êefcrusri ii<ib ONS VADERLAND STICHTERS : J. Bàecfceiandt en A. Tempsre Belgiseh dagblad verschîjâeade op àl de dagen der we Cpstel én Bthetr : J. BAECK£ï.fel>CT J 17, rue fi/îortet, CALftiS AB©WîW»IM]BS?KTRÏ« |»er Nuuu*d Se?&Je i."-& Fr«raiu>tjfc a.St» B»sei»M«3-*ïoêE'î-».- ASO fer t^Soie/ste»* « fc.lîO * 6.&5> *> 1 &X*4S pc.fcrtjve • -w Os*» VwriU'u-ïama » i»*w Morfét CaJle.Se Eechl âû£?;~ wij en witik vûùt Gôd en v<&lk eu tad Aile briefwisseîing zcnde rnen aan - ©NS VADERLAND " rue Mêrteî, 17, palais DE VLAAMSCHE DAGBLADPERS Is ons vlaamsch dagbladwezen, in J dezen oorlog doelmatig en \oldoende? ^ Aan wie goed over dee toestanden van 7 ons huidig dagbladwezen is ingelicht, 1 zal deze vraag ecn stoutrnoedige schij-nen. Vooral éditer zeglk dat ik geen « kriliek bedoel van personen of toe- ^ standen, maar de zaak beschouw in 't c breed iiclit van ons doel dat moet zijn. 1 het hoogst mogel'jk goed doen. Ik spreek niet »an ons dagbladwezen van voorden oorlog. Dat beboort tôt < de onde geschiedenis en de herinnering E ervan diene als handwijzer voor de < herintericbten pers. Ik spreek niet van de inrichting van ons dagbladwezen, na den oorlog, in 't bevrijde land. De toekomsl is duister en verward. De kennis van den werke-lijkheidsgrond van het thans bezette land ontbreekt ons. Wij kunnen enkel één princiep vooropstellen : namelijk de noodzakelijkheid van een dagblad- , centralisalie. Ik. spreek niet van het dagbladwezen van thans, binnen het bezette land. Er . schijnen meer bladen te zijn in t franseh opgestehl dan in tvlaamscn. In hoever, zij voor Duitschîand werken weten wij niet, en de opstellers ervan veroordeelen vooraleer ze gehoord te hebben, ware een grove onrechtvaar-digheid.Ik spreek niet van de franco-belgie-sche osrs die verschij nt buiten t bezette land.Ôp een paar uuîuuueii»S«n trekken zij allen aan dezelfde koord, waar het gaat om 't yplledig vlaamsch recni xe bekampen. Verder sliuger-"vuistcn zij tegen elkander dathel een aard heeft, volgens hun pariij ofhun persoonlijk belang en de schrijvers ambitie van hun allenthenen opge-vischte medewerkèrs. De « XX' Siècle » schijnt de bazuin te willen zijn voor hun nieuwe droomwereld, ui dat die droomwereld van annexatie econo-miescnen oorlog, impérialisme, natio-nalismus, union saciée en nog meer, effenaf failliet gaat, is een bewijs voor het diepgrondig inzichl(?)en de begin-selenvastheid (?) van dat blad. De vlamingen echtermoeten het van harte dankbaar zijn omdat dit blad door zijn vcrvvaande en hatelijke aanvallen hun sta-nbewustzijn heeft wakker geschud. Ik spreek zelf niet van een zooge-zegde vlaamsche pers, afkooksel van van voorgai.nde blad, orrdat v'aamsche woorden nog geen vlaamsche ge°st zijn en omdat de slang die kruipt onderde b'oemen veel gevaarlijker is dan de slang die sijfelt in 't opend veld. We zijn nu eenmaal zoover ge-verderd dat, om leefbaar en leven-barend te zijn op vlaamsehen grond, een vlaamsch blad moet vlaamsch ge-voelen, zoo niet vlaamsch strijdend. De vlaamsche pers die ik bedoel is vertegenwoordigd hoofdzakeîijk door Vrij België, de Stem uit België, Ons Vaderland, de Belgiesche Standaard, Ons Ylaanderen. Er zijn nog andere bladen, maar 'k verzwijg ze, omdat het betar is te zwijgen, als ge niet voluit spreken kunt. Yan die bladen, durf ik zeggen dat zij, in de maat der mogelijkeuitspreek-baarheid, en met kalme gelatenheid wachtend op betere en vrijere dagen, en rmt doorboorende vastberadenheid. allen Iogiescli met hun eigen, ietwat onderscheidene opvatting, nastreven een gezonde wereldpolitiek, een gezon-de Bslgiesche politiek, een gezonde vlaamsche politiek, zonder thans nog te vermelden dat zij allen handelen in het licht der echtkatholicke levensbe. schouwing. Men kan van die pers zeggen dat zij niet geZondigd heeft tigen hît licht, al is hun nieuws opgaven met telkens vertrouvvbsar en hun vooruitz'cht, in zake politiek en krijgskundig nieuws nie! telkens up-to-date, toch kan men van die b'aden niet zeggen dat zij eenigermate schuld hebben in den verderfelijken invloed, welk het rno dern journalisme, dat een business werd van verdacht allooi, uitoefent. Met rtcht zou die vlaamsche pers kunnen haar beklag doen, niet enkel omdat zij niet vrij is, gelijk de engel-sche pers in zake politiek, niet enkel omdat zij, nletgeniet van Clemeneeau 's opschorsing der politieke censuur, Ik geef gi'aag toe dat eenzelfde ge-dachte, die vlaamsche pers onder-slroomt, maar die gedachte stroomt los, omdat er werkelijk geen georgiani-seerde eenheid noch leiding besiaat, zrlfs niet in elk blad op zich zelf beschouwd, laie varen in al de bladen samen. D.)or dat gemi3 aan georgani-seerde samenwerkinp, wordt veel krachten veel arbaid versnipperd zonder dcîlmatige uilkomst. Zelfs het wederzijdsch overnemen van belang-rijke bijdragen isordt te veel verwaar loosd en de reden daarvoor zal wel zijn aai a.?zelide Diaden door dezelfJo lezers worden gelezen, het^een alras een nuttelooze vrrmenigvulding aan- duidt. Finaaiiet l werken die bladen op zich zelf, en in een zekere maat, rechtmatig voor zich zelf. De arbeider heeft reeht op zijn dasloon. Maar wie van dichtbij de financiee/e inrichtingen werkings-methode der groote invloedrijke dag-bladetî heeft besluieerd, moetnoodza-kelijk besluiten dat enkel dan de vlaamsche pers een onweerstaanbare drager zal worden \an levensleidende gedacbten onder een ^olk, a's zij uit-gaat van een krachlige finantieele iristelling die bij machte is en propa-ganda te voeren op groote schaal, en bare inlicliiingsbronnen le verzekeren en hare medewerkers, als specialislen, voldoende bozolcngen. Men kan opwerpen dat dit in oor-logstijd ecn droombeeld is. Ik denk het niet. In elk geval, 'tweze het ideaal van morgen. Het mogeschoon en edelmoedig zijc, onbetaald, z>jn medewerking te geven, uit liefde voor -t ideaa!, van ideaalver-liefden loept de wereld niet dik en de ideaal : verliefden hebben ook brood noodig, anders kijken zij scheelvan den honger en hebben den moed niet om te blijven opkijken naar het ideaal. Het dagbladwezen vergt business regelma-tigheid. Wat meer is, jourmlistich is een kunde en een kunst, en 't dag blad zelf zou moeten kunnen een oefenschool bekostigen voor djn speciilisten-leer-iiogen.Ten slot'e voeg ik er bij, dat al wie een pen hanteeren kan, thans zou moeten medewerken aan onze bladen. Het ver-wondert me dat veel bekwame menschan zijn gaan schuilen in het ftilzwijgen. 't Is gemakkelijkst, 't is veiligst zelf in dezen tijd van dagelijksche wereld- ea gedacbtenschommeling. Maar de vraag is of het eerlijkst is en edelmoidi^st. Niet dat het d»gblad of eukele bijdragen de wereld zullen redden. Maar de wereld, en ons volk laten vergaan djor gémis aan leidende gedachten, dat is een erg vergrijp tegen de verantw'oorde-lijkheid. De gelegenheid om goed te doen door het dagblad aan ons volk was nimmer zo ) heerlijk aïs nu. Het volk smaclit naar lezing ; de soldaat vooral, en elke soldaat leest nu zijn blad en redeneert bij zich zelf en met anderen o/er wat hij leest. Zoo wij sehrijven in den volkstrant, zakelijk, op den man af, en rechtzinnig, we weten dat we dag op dag ten minste een ziel voeden en dat s wel.een werk van echte ^aderlands- » liefde. Pater L.-J. CALLEWAE&T 0. P. € I Eerbied vnor het Graf \ ^ i MenigvulJigprijkcn te O. op de gra-ven onzer Vlaamsche jongens die sneu- j velden in de velden van Vlaanderen, de j kruiskens door « lieldenhulde » gcplant. 2 In hunne nederige kleinheid, in hun ^ grauw kleed van ciment., getuicjen zij van Vlaanderens verrijzenisse op dezen doo- ( denakker'. Vroom van stillen eerbied hij- ( ken de makkers die nog recht blijven aan ^ den Yzer, die kruiskens aan en lezen in j weemoed d& namen die er en geschreven staan, Boven die namen in den top van 1 het kruis stonden A. V. V. V. V.K.de ( - leginletters van het Vlaamsche ideaal , (, waarvoor zij vielen. IK zeg « stonden » want zij staan er , niet meer. Op een morgen ben ik daar , ' gekomen enik zag die lettersweggev<f.agd \ Ik vroeg aan een man d'e daar ging 1 i waar die letters waren gegaan. Hij iei -, - me dat hwajongens waren gekomen met j een hoopken ciment dat zij gestolen had- den en al die letters hadden ui/oesmeerd in't verborgen terwijl nier, and het zag. t Dat verdwijnen van die letters was dan - door een guitenstreek. Ma g ik vragen aan de ml litaire over 1 heid die graven en die kruisen te doen B hemaken voortaan? g Ik herinner mij nog goed wanneer ik in mijn kinderjaren aan mijn moeders hand op het kerkhof schreed en den voet op een grafterp zette, dut zij mij er i af trok en zeide: « Manneke, daar moogt ge niet trappen » Wanneer te onzent ^ iemand een graf dorst schenden of het kruis dat er opstond, weet ik goed dat de j menschen ef schand van spraken en met den vinger wezen naar hem. Hetgeen hier _ is gebeurd is niet minder dan eene graf-sr,hennis. Die letters zijn niet ijdel en blind op dit kruisken geschreven, maar e wel omdat hij, wie fis lijk er onder rust e het weleer. toenhij nog stond te midden, 8 van ons het uitdrukkelijk heeltgewenscht en gewild. Ea wat is er heiliger en vro-mer dan den laatsten wil van een dooden e eerbiedigen ? Een barbaar moet het zijn L" heiligschender dan een âuitsch om dat te a doen. n Ongetwijfeld wisten de ktiapen die , hier de misdaad deden, de boesheid niet van hunbedrijf. Daarom kan geene straf worden gevraagd. 't Is aan de militaire overheid, dunkt me. zulke feiten te voor-k, komen. Ik vraag dan dat zij een waak-1 zaam oog zou open houden. \\achten loopen langs de straat bij de vleet.Ook bij de graven onzer "gesneuvelden dient er ) eene gevaatst indien zij worden gnschon-, den. Dat vraqg ik in den naam van de Vlaamsche jongens die daar rustenin de graven, in den naam van lmnne ouders 6 en broeders en zusters dieweenen om hem ^ in den naam van al hunne Vlaamsche n makkers die strijden voor datzelfde e ideaal waarvoor zij gevallen zijn. ,t DEKKER. L- i^pmm S a NIEUW EDROPA -wafclWhfr--' e Toesianâen a in Husiand en Vlaanderen Het socialisme van Trotzki begint een nieuwe vorm van impérialisme te !" worden. Het optreden der roode wach-, n ten in Finland en Ukrainie is een a bewijs dat de Bolseheviks geene andere buiten hun ne opvattingen willen toela-ten en aile andere met geweld onder-' dtukken. l" De roode waehten rnaken in Finland e en vooral in Ukrainie eene kleine min-r derheid uit beslaande uit eenige vreemde 8 elcmenten en vooral achtergebleven russissche soldaten. p Hun aanslag op den godsdienst was eveneens een verkeerde zet, die hun tôt * hun val kon voeren. Dit is klaar voor 't a'wie het mistieke gemoed van den ech- de verkîaring van Treîsky DUITSCHLAND IS NQG NIET GERUST GESTELD . De kroonraad in Duitschîand De Keizer komt met zijne miuisters en <;eneralen een kroonraad te houden. Men kan omtrent raden wat daar afge-- handeld werd. Het Kabinet van Berlijn en den op- r, perstaf zijn teleurgesteld over het plot-selings vertrek der Maximalisten te Brest-Litowsk voor deze aan de duitsche eisehen toegaven, zoodat aile kwestien hangend blijven. Deregeering van de Rada die met " Ivuhlmann en Czernin onderhandelde f is op vlucht naar Jitomir, nabij de gren-" zen van Galicie. Wat zal er nog van de n vrede met Ukraiiie overblijven ? n Het afstaan van een gezamentlijk ge-deelte van Polen aan Ukranie heeft bij de Russische en Oostenrijksche Polen n groote misnoegdheid verwekt. fe Kra-n kovie had eene iQdriikwèkkende betoo-n ging plaats, en de poolsche vertegen-woordigers van Galicie hebben zich e tegen de Oostenrijksche regeering ge-steld en eene nieuwe krisis verwekt, l e Varsovie heeft het nietiw geschapen mi-r nisteriezijn ontslag genomen.Van langs r om beter zien de Middenrijken dat de d Maximalisten hen beet nemen, dat g Ukranie hen ontsnapt en Polen lang- zaam tegen hen opstaat. 'l Ongetwijfeld zal de opperstaf in de laatste kroonraad aan den keizer en den kanselier de les gespeld hebben. t Kan X- heel wel gebeuren als de miiitaristen de n bovenhand behouden, dat wij nog een optocht zien naar Petrograd, de bezet-'r ting van Ukranie, de aanhechting van ■n Lithuanie aan Duitschîand en eene he-viyp nnderdrukking derPolen> Ontegen-zeggelijk zal de keizer nog hinderpalen -s ontmoeten in het 0. Zullen de betrek-;n kingen tusschen Berlijn en Weenen er niet moeilijker om worden ? ?t ~it Oe proklamalie der Haxima-^ listen tegen het Ouitsch et imperialism De regeering der Maximalisten kon-[n digt de volgende proktamatie, af om de ;r' redens uiteen te leggen die haar tôt de oiitwapetiing gedwongen hebben : Rusland verklaart den oorlog geein-fit digd met het Duitsche, Oostenrijksche, 0_ Bulgaarschç en ïurksche volk. De teer-,n ling is geworp'în. De junkers en kapita-'n listen der middenrijken willen met de [e demokratische regeeringen geen vrede sluiteu. Tijdensdehernomen onderhan-•, delingen met Kuhlmann is het gebleken dat het impérialisme voort de volkeren ' wil onderdrukken, wier gebied het ver-'/ overd hieft. De russische revolutie die 16 o)) haar wapen de formuul geschreven r- heeft « de volkeren hebben recht over hen zelf te beschikken » kan geen vrede • • sluiten die eene miskenning is van dit "J recht. BP • n_ Welnu de imperialistische mogend- ■le heden vragen de onderteekening van {e eenen vrede die hun al de volkeren in rs. kwestie moet overleveren. Zulks was m eene uitdaging aan de revolutie, een ^ kaakslag aan de werkliedenklasse van rfe de gansche wereld. De Russische afvaardiging van Brest-Litowsk heeft de uitdaging aangenomen. Zij kan niet buigen voor de imperialis-ten en in naam de Russische revolutie en het proletoriaat van de gansche wereld heeft zij op 10 Febr. ta Brest-Litowsk geantwoord. Trolsky bedreigt Duitschîand met eene algemeene revolutie n Petrograd, 15 Febr. Gedurende eene vergaderlng van de nt Middensoviet van Petrograd heeft Trots-te ky mededeeling gegeven over de confe-h-,. rentie van Brest-Litowsk. p.n Y â De Maximalistische leider werd aan- ® houdend onderbroken en kon maar t -s moeilijk de uiteenzetting doen tôt het 1 î. einde. 8" De rev. soc. Kamkof onderstetind door , eene sterke minderheid vroeg of deraad | ?- der kommissarissen zich wel sterk ge-t- noeg achtte om aan het duitsch plan dat te duidelijk afgeteekend was te weder-staan.n Bij middel van dokumenten, wier le- j zingdiepen indruk maakte, bew.eesKarn- ' s': kof dat regelingen op handen waren tusschen de Middenrijken Ukranie en ; j1" Polen met het doel Lithuanie en Koer-land te verdeelen. Yoor aile antwoord verklaarde Trots-ky : Wij weten zulks en wij zullen de ! ^ révolutionnaire toorns doen doordrin- , gen tôt in het hart der middenrijken 11 Polen en Ukranie zullen eerst tôt ons gedacht over komen. Wij zullen ons ge-dacht tegenover de kracht der wapens stellen. e-l'ei- De Eussische ontwapening p zou eene veinzerij zijn ie Amsterdam, 15 Febr. Gansch de duitsche pers seint het feitdatdrie uren nadat ivrylenko het bevel tôt ontwapening gaf een tegenbe->n vel kwam de ontwapening te eindigen. \n De « Mittag Zeitung » besluit daaruit dat de beloofde ontwapening enkel eene ^ veinzerij is. fin te- De Ukraansche vrede ver-r- wekt opgewondenheid in ekn Polen er Zurich, 15 Febr. De « Frankfurter Zeitung » verneemt uit Krakovie dat eergisteren tengevolge van groote betoogingen om te protestee-ren tegen het vredesverdrag met Ukranie, hevige onlusteu plaats grepen. Eene moûstermeeting, waaraan hon-in- derd duizend personen deel namen werd de door de partijleiders ingericht. Vijftien de personen natnen hetwoord. Een besluit werd gestemd. Na de meeting doorliep in- de stoet de voornaamste straten van de ie stad en botsingen hadden plaats. îr" Een sneibericht uit Weenen zegfc dat ta- men in de politieke middens zeer ojjge-de rnst is over den weerklank die de ge-de beurtenissen hebben in X)ostenrijk. tn- De Eada heejt Kief verlaîen en »r- j}e Zvrich, 15 Feb.— Een sneibericht uit ,,n Weenen seint dat da Bada van Kief naar ,er Jitomir overgebracht wend. De telegra-je phische gemeenschap werd aangelegd [jjt, tusschen Weenen en Berlijn. ld_ De Soviets te Kief Stockholm, 15 Feb.— De Voorzitter rla van het midden-komiteit der Sovier.ts as van Ukranie laat weten dat de middexi en Rada en de tegen-revolutionaire troepa» an tegen haar gericht verslagen werden en dat de Soviets van Kharkof naar Kief Sl'" overgebracht werd. în. ; is- tie Duitsch-Costenrijksche troepen in Ukranie Zurich, 15 Febr. De aorr. van de NeueZurcher Zeitunf id te Weenen verzekert dat de regeeriny: j der middenrijken Ukranie met de wa- ( pens zal verdedigen. Hunne troepen zullen de voornaamste ijzerwegknoopenbe-je zetten onder voorwendsel de nieuwe rets. publiek te verdedigen tegen de Maxi-fe_ J malisten. ten Rus kent, en bewezen door de pro i \ tesioptochlen die allerwege den onvolk- I £ schen maatregel begroetten. De laatste gebeurtenissen in Vlaande- j ren hebben ook de aandacht der bladen hier in Engeland gaand.e gemaakt. «Times» van Zaterdag 9 dezer,bevatte 1 een kolomlange leader over « self-deter-1 mination in Flanders » en ia hetzelde l nummer vonden we een lange nieuws-« rtitkel over de ontwikkeling van de vlaamsche toestanden ia 't bezette land gedurende den oorlog. Uit het Times artiekel knippen we voorloopig enkel de volgende snede ; «... De invallers hebben al maar door getracht om een vlaamsche en waalsche verdeeling te bewerken in den kleinen i staat wiens leuze is « Eep^iracht maakt I mpcht »... De YlamingeûiOûnoodig bij-j na het te zeggen, spr^^n hun eigen jtaal, terwijl de Walen meestendeels |franseh spreken. Sinds lang zijn er tussfhen bel Je geschillen geweest over het wedorkcerig gebruik der twee talen, en ook over andere zaken, maar tôt hieitoe wc-r ien die aitijd beschouwd aïs van zu;v -' binnenlandschen aard. Ze hopen rleze hunne geschillen te slecbten zoo: Is vroeger met andere deden, in der niirjne en door wederzijdsche overccnkomst... De Duitsche overhedtn b ijhen hun uiterste best gedaan om de Yiaminge:' tegen hun Waafeche broeders in h > harnas te jagen en om de Vlamingen tt? bewegen om op Duitsche sympathie ta bouwen, onder voorwendsel van r stre-meenschap dagteekenende vrn «it de tijden van Karlemanjc »... Die enkele regels bevalten meer dan op eerste zicht mocht voorhonisn. I)e labour «Herald» en de «Daily Chronicle» spraken eveneecs over de kwestie, en we hopen daarop bij eene naastc grle- ! genheid weer te komen. —— — De Redevoering van Voorzitter Wilsen în de Oostenrijksche Fers Zurich, 14 Febr. — De Oostenrijksche dacbladen toonen zich zeer terughou-dend in de bespreking der redevoering van Mr Wilson. De « Zeit » verkîaart dat Voorzitter Wilson zijn pian laat kennen en dat het niet veel verschilt met dit van Trotsky. De « Deutsche Volkblatt » zegt dat ■'e redevoering van Mr Wilson eene poging e is om de regeeringen van Weenen en Berlijn in onver3chil te brengen m tus" sehen Czernin en Hertling een gescbil ■ te verwekken, dat in de inbeeldiûg der verbondenen reeds bestaat . De « Neuer Wiener Tagblatt » is van oordeel integendeel dat Mr Wilson eene nieuwe gedachtenwisseling' tuSscben t Oostenrijk en Amerika mogelijk maakt. Indien deze gedachtenwisselirig moge-e lijk is moet zij spoedig beginnen. De « Arbeiter Zeitung », orgaan Jer werklied^n, ont.haalt de redevoevir.g van Mr Wilson nog gunsliger en zegt " dat zijae rede eeD groote stap is ; (;ar den vrede : « Mr Wilson heeft het ann-" bod van Mr Czernin niet verworpen. Hij heeft zich vergenoegd met zijne voor-? waarden uiteen te zet.ten. De redevoe-e ring van Mr Wilson is de meest vredes- fezinde die ooit. door een staatsman er verbondenen uitgcsproken werd. In de Italiaansche Pers Rome, 15 Febr. — De « Osservatore | Romano » beoordeell aldus Wiîson's redevoering : t Wij kunnen niet anders dan ons ver-r heugen bij 't zien dat do v&derlijke - raadgevingen van Zijne Heiligheid eene i politieke toepassing vinden bij het op-zoeken van nieuwe middelen om de wederlansche geschillen te yerefîencn. De « Corrierc d'Italia » zegt : De woorden van Wilson bekrachtigen r eens te meer zijn edel streven en oproep s vooreen rechtvaardigen vrede. Aïs voor-n heen scheidt hij de Oostenrijksche ® kwestie van de Duitsche. Hij beschul-1 digt opnieuw het Pruissiseh miiitarism ; ^ maar de gebeuitenissen bewijzen eens te meer dat Oostenrijk niet bij machte is de Duitsche dwingelandij af te schud-den. Amerika's voorzitter volgt nog-thans eene goede politiek mec de strijd : vol te houden tegen het Duitsche ma-. terialism. ^ i .. .mniggBEMa»-. — : Roemesie verwerpf ; het Duilsch Oilimaftim New-lfort, 15 Febr. — Washington j verklaart dat Roemenië het Duitseh ul-i timatum verworpen heeft. d Betoogingen in OosYenrijk ; Zurich, 15 Febr. — De opgewonden->r heid neemt toe ia Polen en Oost* -te rijksch-Galicië Hevige betoogingen sn gr?p«n plaats op verscheidene pfaaîsen kt tè gelijk. De poolsche militaire aanvoer-ij- der van Varsovie, Mr Scepticki heeft ïn Uijn ontslag genomen. De burgeriijke sis gouverneur heeft zich ook terug ge-Ltrokken.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.