Vierde Jaargang -- Nummer 1275 Prijs : 10 centiemen (Avonduitgave) Zaterdag 21 December 1911 Belgisch dagblad verschijnende alle dagen der week INSCHRIJVINGEN Voor esn termijn van 3 maanden ... 6 fr. 50 � > � � 6 > . . . 12 f r. 50 � > � � 12 � ... 24 f". RECHT DOOR, VRIJ EN VRANK VOOR GOD EN VOLK EN LAND Stichters : J. BAECKELANDT en A. Temp�re Opstel en Beheer : Huurdocht er straat, 8, Gent OP DE SLAGVELDEN VAN DEN YZER (lste vervolg) DE LEGENDEN VAN DEN YSER De overstroomde .zone is hier zoowat 5 kilometer breed geweest. Men herinnert zich, dat ze zich uitstrekte tusschen den IJser, die hier als 't ware een boog vormt, en den spoordijk van Veurne naar Diks mui- den, die het koord Tan dezen boog is. Rondom deze overstroomin', zoo vertelt de officier, die mij geleidt, hebben zich heel wat legenden gevormd. Heel de wereld kent zeker die van den ouden sluiswachter, welke dit glorieuse wanh o ops middel u t- gevonden had, cm den overmachtigen viand tot staan te brengen. De waarheid is eenvoudiger. Het plan der overstroqming werd opgevat in de bureelen van den gene- ralen staf � ik kan u zelfs verzekeren, dat bei initiatief van majoor Nuyten kwam � maar het spreekt vanzelf, dat, voor wat de uilvoering betreft, men een beroep heeft gedaan op da ervaring der sluiswachters, en dat deze laatsten uiterst kostbare aan- duidingen hebben kunnen geven. En dan vertelde mijn geleider nog een boel interessante dingen over de stoutmoe- dige operatie, die deze vruchtbare, lachende streek tot een woestenij gemaakt hee t.maar waaraan gewis voor een groot deel het mis- lukken van den Duitschen overval is te danken. 'j'v'i'- Iedereen herinnert zich zeker wel het doel er van: zaak was, bij eiken vloed het water der zee te laten binnenstroomen en te ver- hinderen, dat het bij ebbe weer weg zou ' vloeien. Na den hoogsten waterstand, twee- maal daags, moesten de sluizen dus weer worden dichtgedraaid. Wie, die het niet heeft meegemaakt, zal ooit beseffen, welk een cyclopentaak dat vier jaar lang geweest is. De Duitschers wisten natuurlijk juist, waar deze sluizen lagen, en het is, letterlijk onder een regen van ijzer en vuur, die nooit ophield, dat de heldhaftige pionners der verbondenen � eerst de Belgen, dan de Franschen, dan de Engelschen en ten slotte w��r de Belgen I� de sluizen en dammen voor het afvloeiende water dicht hebben moeten houden. Het was, vier lange jaren, dag en nacht en nachten dag,een echte Sysyphus arbeid. De sluizen te Nieuwpoort zelf bezweken reeds de eerste dagen voor het allerzwaar- ste Duitsche geschut. Tot in den laatsten tijd werden ze nog met 42 cm. granaten be- werkt, en zoo grondig is het metselwerk ge- pulverd en gemalen, dat zelfs de fundeerin- gen v�of niets meer bruikbaar zijn ! Maar van eerst-af had men reeds ver.der stroom- opwaarts dammen van zandzakken in de rivier opgeworpen, welke dammen, zoo gauw ze door de vijandelijke vliegers waren ontdekt, het mikpunt waren der onverbid- delijke artillerie, daar aan den overkant. En terwijl dan, na eiken voltreffer, de genisten weer toesnelden om in allerijl met zakken Zand de bres opnieuw te stoppen, gingen een eind verder de kamaraden onder d?n bommenregen steeds weer met dezelfde ontembare hardnekkigheid aan den arbeid om een nieuw n dam op M weipen, die een paar dagen later alweer het lot van den vorigen zou ondergaan. Het was een even wanhopige taak als aan de pompen staan op een schip, dat zinkt, en bonderden malen scheen de strijd hope- loos verloren. Maar uit het bewustzijn, dat het hier ging om den sleutel van heel ht t verdedigingstelsel der Verbondenen dat ��n oogenblik van zwakheid of van wanhoop, de wereld in een afgrond storten kon, heb- ben Britten zoowel als Franschen, maar vooral de Belgen, die de vreeselijkste oogenblikken hier doorleefden, steeds nieuwen moed en versche kracht geput en... het < tot biertoe en ni�t verder ! � is voor de barbaren gehandhaafd gebleven, tot op den heuglijken dag, dat ze zelf den terug- tocht hebben aanvaard. HET DOODE NIEUWPOORT Dat alles en nog veel meer vertelde -mijn geleider, terwijl we op de plaats zelf van deze ontstellende tragedie stonden � op de geweldige brokken puin, die eenmaal de IJsersluis te Nieuwpoort waien geweest. Het was op het stervensuur van dezen wonderlijken zoeten en klaren December- dag. Slechts het zachte murmelen van het IJserwater, dat zijn weg, al kronkelend en schuimend door de puinen zocht, stoorde de ontzaglijke stilte en als een oud-koperen bekken hing de reusachtige zonneschijf boven het doode Nieuwpoort, we.ke ge- raamte zich scherp tegen het paarlmoeren hemelscherm afteekende in de meest fan- tastisc re gedaanten. Lag daar niet een Sphynx, ontzettend en vervaarlijk...... en troonde een eind verder niet een of andere Assy ische godheid, hoog en triomfantelijk boven deze titanische vernieling? Langzaam, onbeschrijflijk onder den in- druk, wandelen we de stad weer in. We hoeren onzen eigen ademtocht en het snelle kloppen van ons hart.... Het leven schijnt reeds eeuwen geleden hier gevloden... Mos heeft de scherpe hoeken van het. puin ge- bronsd, en allerlei onkruid schiet hoog en welig overal op. In de hoofdstraat is de weg weer vrijgemaakt, maar de zijstraten ver- dwijnen nog totaal onder bergen baksteer, waaruit 1 alfverkoolde balken als armen van een geraamte opsteken. Overal liggen nog geweerpatronen verspreid, en bij iederen stap zien we verroeste granaten van alle kaliber, ook van het zwaarste, die niet gesprongen zijn. De Assyrische godheid heb ik in 't 'oog gehouden, al wandelend. Uit geen enkelen gezichtshoek heeft ze haar gedaante ver- loren. Nu staan we aan baar voet. Het is een brok vart den muur der hoofdkerk, wel vijftien meter hoog nog, dat oprijst aan den rand van een put, die best met een krater van een vulkaan te vergelijken is. Hier was eens het schip van de kerk!.... ('t Vervolg!.) Oe schuld der Hotaollern's aan den oorlog. Een bijzondere briefbrisselaar van � De Telegraaf �, schrijft d.d. '14 December uit Berlfn: Een zuiver persoonlijke, maar daarom .niet minder belangwekkende bijdrage tot de thans ook in Berlijn besproken schuld, der Hohenizollern's aan het uitbreken van den oorlog, levert,Hans Leuss, de hier zeer bekende .redaeleur van de � Weill am Monta� � en de schrijver van de in. de revoluteweek verschenen brochure � Wil- helm der Letzf e �. welke hier -zeer de aan- dacht heeft getrokken. ^ Hans Leuss behoorde voor demi oorlog tot 'de mees1;, verbitterde tegenstanders der Hohenzollerns en van de clique, die Duitschland roeit de Pruisische sabel in net verderf gestort heeft. Hij was een van de meest oprechte voorvechters van dei denkbeelden, welker verwezenlijking - de revolutie lol den eisen van den dag ge- maakt heeft en meer dan eens heeft hij als politiek gevangene achter Pruisische gevangeh'smuren "de gelegenheid gehad na te denken over de staatsgevaarlijkheid vara zJjn idealistisch streven. Het was zijn lievelingsbezigheid den man van � fris cher*, fr�h' ichor Krieg �, Z K en K H . den Duitschen kroonprins en diens obscu- re paladijnen op niet zeer onderdanige wijze tot de orde te roepen. Naar -aanlei- ding van het telegram van den kroonprins aan generaal Deimling in verband met- de Zabernzank, en bij andere hoera-pa- Iriotisehe gelegenheden, heeft hilj �ver den � t�e kom sti gen � drager der kroon' het � vergif � van -jsijn democratische overtuiging uitgestort op zoodanige wijze, �dat het den op klompen loopenden banne- ling in de' Zuiderzee nog heden door de ziel zal snijden, als hij, aan dezen. � on-- verbeterliijken � revolute-journalist terug- denkt. Enkele weken voor het uitbrefcen van den oorlog en nog voor den mooted op het Oostenrijiksche aartshertogen-paar te Se- ra jewo,- werd de heer Leuss' op bevel van den kroonprins gevangen genomen - en wegens � crimen laes-ae majesitatis � tot 6 weken gevangenissteaf veroordeeld. Hans Leuss zag het uitzitten van deze straf tegemoet met die gemoedsrust, wel- ke de meeste oprechte, demokreten in het oude Pruisen onder de "vriend el'jke bor- gen van den gevangenis-opzichter aanlee- 'ren, mossten. Op zekeren dag, kort na den mooted te Serajewo, verscheen een adlju- dant op de redactie van de � Welt am Mon tag � en vertelde aan den geheel ver- bluften Hans Leuss, die juist weer zijn pen voor een an ti-kroonprinseiijke ontboe- zeming in den inktpot wilde steken, dat hij� de over hem uitgesproken straf met het oog op � waars ch (jnlij.k � komende gebeurtenissen � waarschijnlijk � niet behoefde uit te zitten. Hans Leuss had uit algemeene politieke overwegingen veel hoofdbrekens over de vraag; van welken aard de komende groote gebeur Le-nissen wel konden zijn. eh om persoonlijk* rede- nen veroorzaakte, het woordje � waar- schijnlijk � hem veel zielepijn. Hans Leuss kon natuurlijk niet weten dat op 5 Juli te Potsdam, onder voorzit- terschap van den keizer tot den wereld- oorlog besloten was en dat het bezoek van den kroonprkiseli jken adjudant met- de buitengewone amnestie slechts een gevolg van den in Potsdam beraamden volkerenmoord was. Eerst thans is .den democratischen Hans Leuss, die de" HohenzoUerns nooit voor bijzonder misdadig gehouden had, een licht -opgegaan. Hij deelt op grond van deze persoonlijke ervaring, aar. de verbaasde Deriijners mede, dat niemand and�rs dan de HoheAzollerms den oorlog hebben gemaakt dat het keizerlijk am- ncstebevel, dat bij het uitbreken van den oorlog' de misdadigers met het vooruit- zicht op den heidondood verblijdde, reeds in Juli gereedlag, dat alles bedrog en co- m�die was en dat het Duitsche volk vier jaar lang zoo dom geweest is, voor het. sprookje van den �vijandelijken overval� te bloeden, te verhongeren en te sterven. Aan het slot Van zijn mededeelingen loont Hans Leuss in enkele woorden de lafheid en erbarmelijkheid van de keizer- 1 jke en kroonpriras�lijke vlucht aan en roep f alle kringen van het Duitsche volk op, "de HohenzoUerns te gedenken met de verachting, welke zij verdiend hebben. . 09 Verkiezingen in Engeland LLOYD GEORGE TOT DE KIEZERS . Wij lezen in den � Daily Mirror � wat de eerste minister LloydGeorge aan de kiezers richtte. �Nu w'rj aan de verkiezng zijn,die zooveel voor ons land beduidt, wil ik zonder den minsten twijfel verklaren dat ik op het standpunt sta der afschaffiing van dienst- plicht in alle landen. Zonder dat, zal, zooals ik te Bristol zegde, de Vredeskonferentie een failliet zijn. De groote militarismen zijn het, die ver- antwoordelijk zijn voor de verschrikk ngen die de wereld doorgemaakt heeft. Het zou eene treurige vredeskonferentie zijn die deze toestanden niet deed ophouden. Ieder afgevaardigde die Groot-Britagne vertegenwoordigt moet werken voor de ver- wezenlijking van dit standpunt. ENGELSCHE SOLDATEN-KIEZERS VOOR AANHOUDING VAN DEN KEIZER Reuter (part.) meldt op 12 December uit Londen : lilt Omsk wordt d.d. 5 De- cember aan de � Times � gemeld: Zeshonderd zeventig man van �en teegi- ment ui-t Middlesex,. die ruim 20 kiesdis- tricten vertegenwoordigen, verklaarden zich heden eenparig ten gunste van de .aanhouding van den keizer, die wegens z�jne misdaden moet terechtstaan. Kolonel John Ward verzocht zijn kie- zeirs op dit psychologisch oogenblik nota te willen nemen van het feit dat hij zich nadrukkelijk op hetzelfde standpunt plaatst. Thans is kolonel Ward reeds ge- kozen als eenig candidaat. Hij houdt ziC- t'ng voor het district Stoke en was La- bour-lid in het parlement. Engelsche ongerustheid over Amerikaansche plannen. Reuter meldt op 18 December uit Lon- den : De � Daily News � schrijft : De tot grondslag dienende eischen der Amerikaan- sche delegatie, die naar Parijs gaat, zullen allereerst dezen zijn dat de Bond van Naties een deel moet uitmaken van bet vredesver- drag Zelf; ten tweede moet de vrijheid ter zee een vat.-de voornaamste beginselen zijn, door den bond vastgesteld, dit laatste om bet Amerika overbodig te maken, een v'.oot te bouwen, groot genoeg om beveiligd te zijn tegen bet arbitrage optreden van deze of gene natie; ten derde moet deze delega- tie de rechtvaardige, jegens Duitschland gel- dende aanspraken doorzetten, en daarop de mogelijkheden, en de methodes der Duitsche betaling vaststellen; ten vierde moeten, ofseboon de voorbaande bespre- kingen vertrouwelijk gevoerd kunnen wor- den, de laatste zittingen der vredesconfe- renlie publiek zijn ; ten vijfde moeten alle vredesafgevaardigden komen als vertegen- woordigers van de nieuwe wereld, niet als meesters. Iedere andere houding zou een vrede brengen, bezwangerd met een haat, die toekomstige oorlogen uitbroeid. Men zegt dat de Amerikaansche afgevaardigden gun- stig gestemd zijn voor opneming van Duitsch- land in den Bond van Naties, zij het op voorloopigen grondslag. Er wordt ook gesproken van een reeds afgesproken pro- gram met Lloyd George, Clemenceau en Orlando, maar men vermoedt dat bun over- eenkomst slechts van voorloopigen aard is, bestemd om een werkelijk bestaanden grondslag voor de beraads'agingen op te leveren. Naar wij vernemen, zou zij o. a. de schadevergoedingen betreffen. In het Buitenland ,-DE AANSTAANDE KOMST VAN PROF. MASARYK TE PRAAG L' t 's Gravenhage: Het " Tsljocho-Slowakisch Parsbureau meldt; ���*�,: - Bij d� aankomst van prof. Masaryk,den. president der Tsjecho-Slowakische repu- bliek, zal een feestelijke zitting der natio- nale vergadering plaats hebben in welke de president zijn boodschap zal voorlezen. Oe tot 'dusverre door de nationale verga- dering uitgewerkte grondwet deir repu- bliek heeft-niet met de mogelijkheid reke- ning gehouden' dat de president deal zou nemen aan de Kamerverhandelingen. Met het oog op deze� omstandigheid zal presi- dent Masaryk waarschijnlijk zijn bood- schap eerst in den ministerraad voorle- zen, waar alle politieke partijen door hunne afgevaardigden vertegenwoordigd � ziJn- �&. Onder de vele Slavische afgevaardigden, d:e ter begroeting van den president te Praag- zijn aangekomen, bevinden zich ook de afgevaardigden der Russische na- tionale 'partij. _�T\ DE TSJECHISCHE OPMARSCH IN DUITSCH-BOHEMEN DE BEZETTING VOLEESfDIGD Lit Praag wordt op 17 December ge- meld: Na de bezetting \�n bijna alle, 'belang- rijke plaatsen, van Duitsch-Bohemen � is een 'J. s joeho-Sowaken troepenmacht ter sterkte van GO0 man Komotau blnnenge- iiikt waar de bewoners reeds van te, vo- ren- de Duitsche volksweer spontaan had- den ontwapend en de wapens in de oude. kazerne hadden afgeleverd. De Tsjeoho- S.owaken werden vriendschappelijk ont- vangen. De gemeenteraad heeft de stad en het omliggend gebied overgegeven en vischillonde ambtenaren hebben ver- k aard, dat zij zich aan de Tsjecho-Slowa- kiscne regeer ing onderwerpen. Deze- ver- klaring werd door alle ambtenaren ohder- teek�nd en na de oevrgave bedankte de burgemeester dr. Stach den .;vaandrig Kuluk voor de on-berispen jke methode van bezetting en hij voegde hieraan toe, dat de stad alles i nhet werk zou stellen, op- dat de Tsjecho-Slowakische .militairen z.ch te Komoiau goe

Er is geen OCR tekst voor deze krant.