ONS VADERLAND stichters : j. baâckaiandt es a. tempe?» 4» Belg sch dagblad- versehijaeïide op al de dageo der week 4» gpsl*! 9" "rêVi™.', c*la»«e!lambt ABOWWÊMBXTEN i Permaand Be%lel.75 Franki'ljk S.Ï5 ËngrlaniMIuHaniI 3.50 Per trlmcster » 5.00 » 6.50 » 10.00 RECHT Dm, VRIJ EN VKANK VOOR GO» EN VOLK EN LA.ND REDACTIESTUKKEN, NIEUW6 TE ZENDEN RUE NEUVE, 94 EN RUE CHANTILLY, "73, CALAI» ABOXIVEMEXTE^ VCOR SOLDATES ¥»*>*• wai>k âfcffrn) Ot35 deze abonnementen DIENEN MET NI1NSTEN9 * * ▼▼ v » ^ ^ lonummers ineens aangevraagd en daqeluk8 I (T llîasinii aan metzelfqe acres gezonden tk wobden Gezondmiking van het Onderwijs in Viaamsch Belgie De invoering van leerplicht, kortea tijd voir hetuitbreken van den wereld-oorlog door de Balgische wetgevende Kamers gestemd, zou yoorzeker in tijd van vrede de aanvang geworden zijn van "ingrijpecde veranderingen op onderwijs- en maâtschappelijk gebied in Belgie. De vraag, welt belang de Staat heeft bij de invoering van leerplicht en welke rechten hij aan dat belang ont-leent, zou ons wellicht te ver voeren. Een ding is zeker : daar het kind tôt mensch moet opgevoed worden ten behoeve van de maatschappij, heeft deze, vertegenwoordigd als zij is door den Staat, het grootsta belang bij de inrichting en het welslagen van de opvoeding van den enkeling. Eenmaal de schoolleeftijd aangebroken, moeten dekinderen naar de volksschool worden gestuurd of moeten ze particulier onderwijs ontvangen Is de Isgere schcol docrloopen, dan is er nog het meer uitgebreid lager onderwijs, dat meer bepaald de kinderen tôt het lever» in de maalschappij voorbereidt. Hier mede is de roepingvan den Staat nog niet ten einde : de Staat moet de ge-legenheid openstellen en de middelen verschaffen, opdat de volwassenen zich verder kunnen ontwikkelen. Volkshooarescholen, openbare bllio-theken, rnusea, schouwburgen, con-certen, moeten worden ingericht en gesteund. Opdie wijzealleen bevordert de Staat de beschaving van het volk en verlioogt dit onmisbaar btstarddeel van het staatsleven : de Volkskracht ! Ook de vervlaarnschirg van hrt onderwijs is voor het Viaarnscbe volk een lerensbelang. Toen op 21 Augu-stus 1887, mcerdan derligjaar geleden, een Vlaamsche Lmddag te Brussel van de toenmalige regeering eischte dat de moedertaal als vocrtaal '.an het onderwijs zou erkend worden vond dit wei-nig ingang in onze Balgische officicele kringen. Dit zoo Lillijk p^dagogisch beginsel sinds het eicde der 181e eeuw door aile gezaghtbbende opvoedkundigen voorgestaan, was in Belgie uit dea boo^p, want de toepassing van dien maatregel zou aan het heerschende verfranschingsysteem hebben afbreuk gedaan. Traag maar zcker moest daarin ver-betering komen. De wet van 1883 op het Nederlandsch in het middelbaar onderwijs moest den bal aan het rol-len brengen. In het Viaamsch gedeelte van het land werden de leergangen van de voorbereidende afdeelingen, aan demiddelbare scholen toegevoegd, iu het Nederlandsch gegeven. In de eigenlijke middelbare afdeeling van de scholen in Viaamsch Belgie, werd de leergang van Nederlandsch in het Nederlandsch gegeven. Eigelsch en Duitsch werden uilsluitend in het Nederlandsch gedoceerd totdat de leer-lingen in staat zouden zijn die studie door middel van de vreemde taal zeil voort te zetlen. Twee leergangen van het programma imoesten insgelijk3 in het Nederlaudsch gegeven worden. De geschied- en aaririjkskundige namen, de vakwoorden der wis- en natuurkundige wetcnschappen, alsook van de andere vakken van het progra ma, werden gelijktijdig in het Franscb en in het Nederlandsch onderwezen. De gefst van de Wet van 1883 met een paar wijzigingen van minder belang beheerschte tôt hfden toe hej officieel Belgisch middelbaar onderwijs, al werd de wet aan sommige Athenea's van-het Vlaamsche land meermaler onfdoken. De Wet Fracck-Stghers var J910 m^akte het Vlaamsche be&inse vafl de Wet van 83 ook toçpasselijk op het vrij middflbaar onderwijs. Da gevolgen van de Wet van 83 zijn ingrijpend geweest op velerlei gebied, wat haar vooral lot eer strekt is aan minstens twee geslachten van Vlamin-gen een gedeelt slij k Vlaamsche oplei-ding te hebben geschonkeri en tevens de wenschelijkheid en de noodzake-lijkheid te hebben bewezea van een volledige vjrvlaamsching van bel middelbaar als. van htt hooger onderwijs in Vlaamsch-Belgie, Na den oor-log moet cens en om altijd het getalm en geschipptr uit zijn, krachtdadig moet het wangedrocht der verlran-sehing bij de horens worden «evat. Da volksschool moet Viaamsch zijn, vermits ons Vlaamsche volk nu eenmaal in zijnevolkslagenkernvlaamsch is. Door da inrichting van het meer uitgebreid lager onderwijs of den vier-den graad, zooals men het M. U. L. 0. in Belgie noernt en da invoering van leerplicht, zal rnan de gelegen'htid hebben volop tijd te b-steden aan da studie van de 2a i.atiooale taal vau Bc-lgie : het Fransch. Te vroeg een vreemdc taal lanlccrei, is schadelijk voor de ontwikkeling van den gecst /an het kind. Gedurende meer dan zestig jaar heeft men den Vlaming in zijn tigen land behaodald als een on-mondigkind: bij kon geen postbe ambto, geen korporaall worden zonder de kennis van het jFransch. Geen won-der dat sommigen, gecs'elijk geblind doekt als zij waren, thans zelf hua kultureelenoodergang gingen eischen. Fraosch geen Viaamsch meer,viaamsch kennen wij genorg en mat Fransch fwelk Fransch vaak !) wordt men gens raalcf mhiister, met Viaampch minder dsn niels : schoenpoalser cl straat?eger. In het M. 0. moest de ge-leidelijke vervlaamsching dan ook een tegensfand ontmo:tan, dien ze in het lagpr ondtrwijs b tr. kkelijk [gemak-kelijk reeds thai.s overw onnen heeft. Op middelbare scholen en vooral op Athenea ea Collèges komen da kinderen van de niet altijd." zoo zeer ver-frauschte als wel franschiiaapende Vlaamsche burgerij. De vraag van ouders is er naar Fransch en liever dan huone kinderen aan een Viaamsch regiem te ondeewerpen sturen sommigen hunne kinderen raar vrije ge stichten of in Instiluten, die de wel op het N.dcr'aadsch in het M. 0, mo-gen ontduiken. Voor de middelbare scholen was de wet van 1897 een groote stap vooruit op den weg der gezondmaking van het onderwijs in Vlaamsch-Belgie : de moederlaal werd als cerste verplichte taal erkend. 0 /eral waar bat Viaamsch begiosel werd i :gevoerd was het de proef op de som dat een volledig Viaamsch onderv\ijs uietalleen heil-zaam, maar ook uoodzakelijk is. Wat principeel goed is voor het M. 0. van den 2a graad moet hat ook zijn voor het M. 0. van den 1 a graad, maar hier moet nog, behalve de Fransche, ook de klassieke tradilie overwonnen worden. Dit zal naar de hoop van ieder Vlaamsbgezinde werkelijfeheid worden door de Vlaamsche IloogescJiool. Da Vlaamsche Hoogeschool die wij OD-s liiet aoders kuanen voorstellen dau als de Vervlaamschiag van -s Rijks hoogeschool te Gent, de hoogvlakte, waar an ta het beeld 'an deo Fran-schen wijsgeer Fouillé, de. boxruchten-de waren mottan afdalan naar de braakliggende betmden van Vlaandc-ren.Ea van op de zonnige hoogvlakte van onze volledige |Vlaamsche Universiteit te Gei-t zullen wij als vanzelf zien op dagen in den Kieuwen dageraad van Vrede en A<beid : 1. de Vlâamsche Hoogeschool uit-breiding ; 2. het filgeheel Viaamsch Middelbaar 0 idsrwijs vau den 2an en den \ en graad voor jonge is en meisjes ; 3. dealgeh^el Vlaamsche Normaal-scholen ; 4. het algeheel Viaamsch Baroeps-, Nijverheids-, Handels-, Eandbouw- en Kunstoriderwijs ; 5. de Vlaa'nscha scholen voor mep.r uitgebreid Lager Onderwijs, voor on-derwifs aan volwassenen, de Vlaamsche Ambachîscholsn, het onderwijs aan misdeelden ; 6. het algeheel Viaamsch 1-ager Onderwijs.Dan eerst zu'.len wij kur.nen zeggen dat het onderwijs In Vlaamsch-Belgie gezoud is en iu den waren zin van het woord : ratio"aal. PAUL DE KEYSER,. (Vrija Belgie ) Pilifieks eenheid der verbondenen Eese vraag Iïî de Esïgelsche Kamcr Londen, 31 Mei. Ii de EngeNche tweeds kamer vroeg M Davies,indlerifcijde rrgf etitg der ver» boadencn een vocrstel ingediend werd on: een raadgavend komitoit te stichten t<>n einde de politiek der verbordenen ééa te rnaken en eea praktisch plan op t1? maken voor tie vôrmfug van eea rra-tiënverbond, zoo js, welkt" maatregelen werdpn daartoe aangetroffen? M. Robert Cecil bear.twoordde het eerste deel der vraag ontkennend. Hij kon nochtabs verzekeren dat die kwf s-tie de grooiste aandacht der regeering verwierf. FTanltrlilî. Heî leven h Duinkerke Pdrijf, 30 Mei. Men weet dat van al de steden dicht bij het front gelegen Duiûbetke meest van al gevaar loopt door vliegers, ver-diagende kanons of oorlogschepen be-schoten te worden. De stad kent al de noten der beschietingen. De iowoners hebben zich zoo goed mogelijk aungepast aan dit gevaarlijk mi.ddën Velen hunner hebben hun bed in de kelders gejjlaatst. Tusschen de kelders van verscheidene huizen heeft men verbindingsgangan gegras en, eehte onderaardsche strat n. Des avouds vroeg zijn de bovenstratec verlaten, en allé licht boven de grond is nitgpdoofd ; maar daar onder wordt het leven voortgezet in de kelders. Is dat niet 't verkeerde van de dierenwe-reld, waar do molien bovenkotnen bij 7ou ondereane' ? Een Gotha neer^haald te Parijs Op H. Sakramentsdag werd Parijs beschoîea Parijs, 31 Mei. Verleden nacbt hi bbsn de Goth is op-nieinv e^po^gd Patijs te bcschieten, maar geen eckel vliegttiig kon het sper-vour overschrijden Lsnige bonîmen werden in de oabijheid der hoofdstad geworpen. Een vijandig toestel werd door de Fransche kanons neergeschoten ?n stort-te brandend neer. Dit was de 34s raid op Parijs. Ttrwijl de "Éngelschen beloofden de precessie te Kcnleii op H. Sikraments-dag niet te verontrusteD, en zich ont-houden hebben de stad dien dag te be-schi ten, hebben de Duiischers Parijs beschoten dien moigen met verdragen-de baooDs. Do Eogelsche bladen _ kenrden aie houding van 't « War Cabinet» goed en drukten lange kolommen, waarin de hoop doorstraalde dateecs de mensch-lievendheid de bovenhand mocht beha-len. Maar iedereen was't niet gegund dit te lezen- De beschietisg van Parijs duurt voort Parijs, 31 Mei. De beschieting van Parijs door verdra-gende kanons werd gisteren avond on' afgebroken voortgezet. Ds schade is niet aanzienlijk. ^n^clandl Een koopvaardijschip gezonken Lté kapilein tn 100 andere» in de Middellandsche ?ee verdronlLen LocdeD, 30 Mei. Ambtelijk. — De h'anddsboot « Lea-siwe Castle », kpp'tein E J. Holi, v/erd door eene torpédo getroffen en gezon-ken den 26 Mei. 't Was eene vijandige duikboot die hem tôt, zinken bracht in de Middeiiandsche Zee. 't Volgende ge-tal personen v/orden vermist en sijn waarschijnlijk verdroj^ken : 13 officiers ; 79 soldateo ; de kapitein ; 2 telegrafisten en 6 leden der beman-ning.De « Laesowe Castla * behoôrde aan de Union Ç « stie • H j o en had eene water-verplaatsing; van 9 737 ton. Hij was ge-buuwd in 1916. Duitscliï and. Ôiitpîoffing te Bitterferî en te Munich Er zijn doodesi en gekwetsten Londen, 31 Mei. De «s Daily Express*: Uit Magdtburg wordt geseind dat een< groote oatplofïnig' plaats greep in d( werkhuizen van Grieshem te Bit.terfeld Negen peisonen werden gedood en der> tien gekwetst- Eene andere onfpb>ffing greep plaats nabij Munich. De werktuigen werder vernield en de gebouvv-îti grootelijks be schadigd. VredesvôDfwasrden der pan-gennamsten Zij eischen van langsom meer • Washington, 31 Mei. Anibtelijke versJagen laten weten dal de pan-germanisten vredesvoorwaarden komen vast ta stelbn dis zonderlinger zijn dan ooit, ("t is een teeken des tijds). Zij vrageo Païen, Livonie, Couiland, Liilruanie, Esthonie en Belgie voor goed te bezitten. De teruggave van al de Duitsche ko-loniëo en eene ooriogschattiog naar de verliezen berekend. Moet er ook hijgevoegd worden dat zij de mijnen van Briey en Longwy vragen aan Frankrijk ? Ruslana Hoorderijen in Finland Zij geschieden met de mede-werRing der Duitschers Londen, 30 Mei. Een snelbericht uit Rusland meldt dat-tengevolge van de zegepraal der verbondene machtin van de FInsche burgerij en Duitschland,de Witte wach-tsn door geheel Finland dood en ver-nieling zaaien. Ongeveer zeventior dui-zend bewoners, meestal sociaal-demo-craten, waarvan de helft burgers zijn, ■werden in 't gevang gestoken en aan de wreedste foltering en den hongersnood onderworpen. ; Ge jurande gansch den burgeroorlog 1 hebben de troepen van de regeeringvan Svinhufnd zonrier genade al de leden der sociale democratische parti] gedoo (. En mi zij de zegepraal behaalden, hebben. zij de uitmoerding der gcvangenen begonnen De wilde troepen der Finsche ra-geering worden cioor de Duitsche sol-daten bijgestaan. Deze hebben op een dag, te Sachti, honderd acht en vijftig gevangen vrouwen vermoord. DE KRIJGSVRRICHTINGEN De toestand der verbondenen aan het Aisne-front blijft nog ernstig, alhoewel de optocht min of meer gestremd wordt door de reserven. De verbondenen hou-den de tweè uiteinden van "t aanvalfront in bedwan?. Het is den Duitschers niet gelukt het "front uit te breiden- Zij ruk-ken wel is waar nog vooruit in 't mîd-den tusschen 'Soissor.s en Reims, de grootste vooruitgang tôt voof1 Veziliy be-draagt omtrent 33 km. De vijand is maar enkele km. meer van de Marne. De reserven zijn van weerszijden in den strijd, met dit verschil dat die van Ludendorff van den beginne ter plaatse waren, terwijl deze van Foch naar de bedreigde plaats moesten komen als de bedreiging reeds ernstig was. Indien zij nu, zooals t? voorzien is, in grooten getalle in den strijd geworpen worden, zullen zij bij machte zijn den vloed te stremmen. De strijd 's eene reservenzaak gewor-den. Dit moet ia breeden zin verstaan worden. Eve'nals voor de aanvalsbewe-gingvoor Amiens en aan de L«de is het nu aan de Aisae zake van uit te houden, vol te houden tot.iat versche troepen achteraan komen om den bptocht te stuiten. Het werk der verbondai en is i ie.ts anders. Op het westerfr'ont moel de vijand in bedwang gehouden worden totdat de Amerikaansche reserven tal-rijk genosg wezen om den last te helpen drageu die reeds altelang op de schou-ders weegt van de Engelschen, de Fran- c/>hpn ri Rolrrpn on rî« P.irtn orpfl/An De Duitschers hebben de leg6nde onder bun volk verspreid dat Amerika te laat zou komen, daarom heeft het Duitsch opperbevel in da ambtelijke oorlogsbericht?n het verlies van Oan-tigny moedwillig verzwegen, een dorp dat door de Amerikanen ingenomen werd. Dit zou het Duitsche volk geheel het tegenovergestelde bewijïen,nL, dat het aantal Amerikanen in Frankrijk steeds grooter wordt, dat het getal vliegers gedurig toeneemt, en dat Ameri-Kaanscho werktuigen en het wekelijks te water laten van groote scheepston-maat en de strijd tegen de duikbootoor-log wat meer zijn dan eenvoudige le-gend.-n.Zeggen dat 't oogenblik nadeit waar-op Amerika beslissend zal tusschanko-men, beteekent daarom ni-.t dat het einde van den oorlog nakend is. Maar dit beteekent dat de dag nadert wsarop Amerika krachtdadig zal mee-helpan om da yerdediging te verzekeren. Moet men daarnaeen zegevierende aan-valsbeweging der vejbondenen ver-wachten ? Op het slagvsîd Eene studie op de kaart toont dat alhoewel de stellingen dçr -verbondenen zeer voordeelig gelegen waren, de Duitschers nochtans korte verbindingslijnen hadden waardoor zij rappnr.dan de verbondenen hunne troepen ter plaatse k nden brengen. Daarbij, de verbonc's-nen, door den aanval in 't noorden, waren verplicht geweest daar hunne reserven te stûren,zoodatin'tvak tusschen Reims en Soissons maar een geringe troepenmacht overbleef. Het was gemakkelijk voor de Duitschers eon overweger<d getal soldaten in 't gevecht te zenden. De eanige v5]f en dertig duizend krijgsgeva«genen be-» wijzen ten andere genoeg dat de ver-bondenen niet in grooten getalle waren. De snelle vooruitgang liet ook r.iet toe ailes wat nabij het front vergaderd lag te redden. De Duitschers bewerea een Overgroote buitgenomen te hebben, al-Serbande geschut, tôt kanons op spoor van 't grootsta kaiiber, groote stapeîs oorlogsvoorraden op^etioopt op dt'n ver-overden grond, ni. te Soissons, Braine en Fiâmes. Uitgestrekte schiotvoorraa l-stapels, treixien en hospitaalinrichtiîi-gen. Esn vliegplein mat vliegtuigen die vertrekkensgereed stonden,ea vllegtuig-materialen. Wat generaal Smuts zsgt De * Glasgow Harald » drukt de volgende zinsnede over die voorkwam in eene toespraak van gnneraal Smut3 en door M. Hogge in de Engelscha Kamer te berde gebracht : Sommige personen denken dat de zegepraal der verbondenen b 'tsekent dat wij de Duitsche legers moeten verslaan, dat wij moatsn oprukken nair Barîiju, de hoofdstad innemen en vredesvoorwaarden opdringeu. Wolcu, ik deel deze meening niet. Het volk dat denkt dat wij zulk een zege tnoeteu behalen is mijns dunkens in dwaling. Wij vech-ten niet voor dergelijke zegepraal, en wij zullen dergelijka zegepraal niet be-komen, voor zooveel ik kan voorzien. Dat is ons denkbeeld niet over zegepraal. Dat is de Duitsche iegepraal. Later zegde hij : Ik denk niet dat een of ander groep in dezen oorlog den anderen groep zal ver-pletteren, omdat dit een gevecht zou beteekenen tôt in 't onéindige voortgezet. De Dôôd van Korniîoff beves igd Moskow, 31 Mei. De dood van Korniloff wordt beves-tigd Hij werd vervangen door Demi-kine. ZijDe troepen-afdeelingen verbon-den zich met deze van Novo'cherkask, deze van Poppow en 't léger van Tcher-batcheff dat uit Roemenie komt. japan De lusschenkomst in Sibene Verklarinë van baron Goto Tokio, 30 Mei. Baron Goto, minister van Buitenland-sche Zaken, verklaarde gedurende een persyesprek met den berichtgever van de « Daily Mail » : Nopens de tusschenkomet in S.berie heeft Japan aan de mogendheden geen voorstellen gedaan en de verbondenen ook hebben geen bepaalde voorstellen gegeven. Indien zij icts voorstelden, gij moogt verzekerd zijn dat. Japan ze vrien-delijk zal ortnalen. 1k kan niet zeggen of dit in de teekon st zal geschieden. De verbondenen moeten geene onvoor-waardelijke weigerieg vreezer, en ook niet bij ons andere gevoelens te ont-mot ten dan het verlangen voor de zaak der verbondenen te strijden. Moesten wij eene gevaarlijke onder neming in Stberie aangaan en moesten wij een deel onzer oorlogsvloot aftrek-| ken, eene opening zou kunnen ontstaan 1 waaruit Duitschland voordael zou trek-ken. Uit Duitschland ontsnapt Luiterant, Pat 0'Brien, ean lersch Amerikaan, was krijgsgevangen geno-men en < ntsnapte met van den trein te springen die in voile vaart was. Hij var-tclde zijne geschiedenis in een boekdeel Toen hij in een Duitsch hospitaal lag, zoo verhaaît hij, ontving bij het bezoek van eenige Duitsche officiercn vliegers. Zij spraken hem over het gevecht gedurende hetwelk hij een Duitscher neer-haalde en daarna cok ceergeschoten werd. Zij vertelden fiiij, dat de „vlieger dien ik neerhaalde, een Beier was en een bekwaam man. Zij gaven mij ïijnen hoed voor gedenkenis en wenschten mij geluk vooi^'t gevecht dat ik gestreden had. Laalsle oici'ele berichîen Fransch front PARUS, 1 J jni, 15 u. Do vijandige drukking duurt voort met verdubbelde havighéid op het front Soissons-Chateau-Thierry. la de streek van Sdssors \Verd des vîjacd terupgaslagen. De Franschen wonnpn veîd en maakten eenige hf>n-derden g-vangenen. Tan Z. van Sois-sons werd dovijand naar dr. Crise terug geslagCD. Chaudun en Vierzy, verloren en heroverd, bleet eindelijk aan ons. la de streek Chouy Neuilly S"t-Froï.'t behielden wij onze Jijn ondanks een hevigen strijil. Op den noorderoever van de Marne ging de vijand vooruit tenN. en ten 0. van Chateau-Thieriy. Rond Reims geen verandering. !N FLANDERS FIELDS Vierde jaargang — Nummer 1094 PEIJS : 10 CENTIEHEH 3 juai fit

Er is geen OCR tekst voor deze krant.