15 Mei. Miclden în de maand der herleving, na-tnelyk den 15 Mei van het jaar 1891, ver-soheen de pauzelijke encykliek De conditioni opificum (Over den toestand der werklieden), naar h are aanvangsTroorden meer gekenc] onder den naam Renirn Novarum (Van nieuwe dingen), van welke de Fransche schrijver Max Turmann in Le développement du catholicisme social terecht gezegd heeft, dat zij was : «te gelijk slotwoord en voorwoord. » Zij was inderdaad het slotwoord vas 'i boek der opzoekingen en tastingen, ir: versciiillende richtingen door onderscheiden katholieken gedaan om den te volgen weg te vinden naar een billijk afgeteekende ge-dragslijn in de zorg voor 't heil van den Werkersstand; zij was tevens het voorwoord aan 't nieuw boek der vastbepaalde richting voor aile katholieken inzake de rechten en plichten voor en jegejis do werklieden. He encykliek Berum Novarum is dus-danig het voorwoord aan 't boek van ons eigen maatschappelijk leven geweest, dat de jaarlijksche terugkomst van midden-Mei Dns telkens ontroert door 't bedenken van de herleving, welke de verschijning van dien wereldbrief aan de rechtmatige betrachtingen Van onzen duurbaren werkersstand gegeven heeît; en iedere maal herdenken we daarbij In bewogenheid wat aan deze verschijning Is voorafgegaan en er als 't ware de aan-ieiding toe geweest is. Want de Berum Novarum is niet in een enkel oogenblik ont-ptaan als de uitblikseming eener schielijke gedachte, doch gelijk aile werken van hoogst wijze menschen en verantwoordelijke licht-gevers der menschheid is zij de voortbrengst van een betrekkelijk langwijiig wordings-geding geweest. Reeds in 1848 riep pastoor, Iat-er bisschop Von Ketteler uit, «dat aan de katholieke Kerk de eindoplosâing van het sooiaal vr&ag-stuk voorbehouden is, wijl de Staat, hij behale wat hij wil, daartoe de kracht niet jieeft. » Een jaar later deed hîj in de domkerk «Aan Mainz in dien zin een zestal"predikingen, Jn welke hij hetzelfde licht liet doorscheme-pen dat pans Léo XIII goede veertig jaar fater in voile helderheid zou doen straàen, ;beiden steunend op de ïeer van den Heiligen [Thomas van Aquino. In 1890, 't jaar vèôr liet verschijnen van Berum Novarum, mocht SjL&n ook de groote katholieke voorman ffVindhorst schrijven t * Het is en blijft onze • groote roem, dat het een katholiek Kerk-V vorst is, die het eerst den moed had, in » een tij d dat het Manchesterdom de openbare limeening geheel beheereohte, het vaandel » eener christelijk-sociale hervorming te » planten. » Zoo diep ging het woord van Mgr von Ketteler en zulkdanigen invloed had het op de massa's, dat de patronale staathuiehoudkundigo Schulze-Delitzch reeds in 1869 kloeg over het rondom-heengrijpei] fàer gedachten van von Ketteler in de Rhîjn-landen.Terwijl Decurtina dien gedachteng&ng VRï» den Duitsehen bisschop in Zwitserland vcïbreidde, traden Albert de Mun en M. de la Tour du Pin Chambly er in Frankrijk vooi op. Lang hadden dezen te kampen teger wat men de School van Angers heeft ge-noemd, welke School omtrent aile tusschen-komsfc van den Staat verwierp on ook he1 eigenmachtig optreden der werklieden niel genegen was. In 1887 zegevierden de nieuwf maatschappelijke gedachten op een kongref te Luik, waar zij hooggehouden werden dooi mannen als Mgr Korum, bisschop vai Trier, Mgr Doutreîoux, bisschop van Luik Mgr Bogshawe, bisschop van Nottingham de Duitsche priesterWinterer en de beidi Franschen de la Tour du Pin Chambly ei Harmel. Aldaar in minderheid gebracht hield de School van Angers daarop eentegen kongres te Angers zelf, waarop Albert d< Mun antwoordde met een verweerscbrift voor hetwelk hij de gelukwenschen ontvinj van den Franschen kardinaal Langénieux den Amerikaanschen kardinaal Gibbons ei den Engelschen kardinaal Planning. Ni het verschijnen der Berum Novarum was ' met de School van Angers gedaan. In Oostenrijk bief vrijheer von Vogelsanj het vaandel der. katholieke sociale bewegin; op; hij is het, (lie eigenlijk de eerste ee: katholieke sociologie heeft opgebouwd. O den grond van zijn gedachten stonden d stichters van het Verbond van Freiburg in Zwitserland, dat Descurtins als voornaar medewerker telde, naast Mgr Mermillod bisschop van Geneve, en in 1884 gestich werd. In dit Verbond traden onder meer op Vorst zuLoewenstein en eerw. pater Lemkuh van de Duitechers; graaf von Kuefstein, va: de Oostenrykersî de la Tour du Pin Ohamblj Albert en Eobcït de Mun en eerw. pater d Pascal, van de Franschen; Collinet eii Sell« putte, en later ook A. Verhaegen, van d Belgen ; Decurtins, van do Zwitsera Dr Scbaenman. van de Nederlandefs. r.»r»»ini»ii»..».iiiriri .i.»— trmtrmmi «"«■—m r n i>iuLi^«ami_utlumut'/.».-ji.l,'L 28 Jaar. ~ M. 111; GoSsfllenst — flnïsgezln — Elgenflom WosESflag; 15Msî 1918 I 'T VOLK VERSCHUNT S MAAL PER WEEK f MMM,. 1—- - —-■ .lllg -M , .t , . HwiiHii winnfjy» 5 CENTIEMEN HET NUMMER De leider der studievergaderingen van het Verbond van Freiburg was Mgr Mermillod, die de bemiddeiaar van het Verbond te Rome was. Reeds in 1885 gaf Léo XIII in een onderhoud met een der leden van het Verbond te kennen, dat een encykliek over de christelijk-sociale orde zou verschijnen. Tôt de bespoediging hiervan werd veel bij-gedragen door de Amerikaansche Bidders van den Arbeid en door de pelgrimstochten der Fransche arbeiders. In 1869 door Stephens gesticht en in 1878 hervormd door Ponderly, bestond de Edele orde der Bidders van den Arbeid, gelijk zij zich noemde, voor ruim twee derden uit katholieken, welke diep ingrijpende sociale bervormingen «tegen woeker en onderdruk-king » nastreeîden. De vereeniging werd door de bisschoppen van Canada, veroor-deeld als geheim genootschap," maar de andere bisschoppen van Amcrika protesteer-den tegen die veroordeeling en kardinaal Gibbons stuurde naar Rome, aan kardinaal Simeoni, prefekt der propaganda, een me-morie tôt verdediging der organisatie, waar-in hij uit eigen beweging bijgosprongen werd door den Engelschen kardinaal Manning. In 1888 viel de beslissing s de vereeniging werd gehandhaafd. Daardoor trad de Kerk wederom, gelijkaltijd als't récht was, openlijk aan de zijde der arbeiders. En aldus, zegt Grégoire, a werd de publieke opinie er op voorbereid, den geest te begrijpen, die de Encykliek Berum Novarum zou bezielen. » In October 1883 begaf zich een groep van niet min dan 10.000 Fransche arbeiders in pelgrimstochfc naar Rome, begeleid door kardinaal Langénieux en de heeren de Mun en Harmel. In zijn toespraak tôt Léo XIII zegde de kardinaal onder meeî I «Begrij- # pende dat hun slechte toestand niet voor-» namelijk veroorzaakt wordt door den «kwaden wil der menschen, tpaar door » dieper liggende oorzaken, die de maatschap-» pij ontwricht hebben, doen deze arbeiders » een beroep op de gerechtheid der politieke » macht-en, wier taak het is, de bélangen der » burgers en in het bijzonder die der kleinen » en zwakken te beschermen. » Léo XIII antwoordde t «O.p de dragers »van het gezag rust vôôr ailes de plicht, » zich van deze waarheid te doordriugen dat, » om het gevaar of te wereo dat de maat-» schappij bedreigt, noch de menschehjke » wetten, noch de rechtspraak, noch wapen-» geweld voldoende zijn. Bovenal van belang, # volstrekt noodzakelijk is het, dat men aan » de Kerk de vrijheid late, weder in de zielen » de goddelijke voorschriften te prenten en » haren heilzamen invloed te doen werken in » aile klassen der samenleving j dat men, » door middoi van wijze en billijke maatrege-» len en voorschriften, de belangen der arbei-» dende klaesen waarborge, de jeugdige per-esonen, de zwakheid en de huiselijke roe-»ping der vrouw, het recht en den plicht «tôt. zondagrust bescherme, en dat men » bovendien, zoowel in de gezinnert als bij de » personen.de reinheid van zeden, de gewoon-»ten van een ordelijk en christelijk leven » begunstige. Het algemeen welzijn, niet »min dan de rechtvaardigheid en het nar » tuurrecht, eischt dat het zoo weze. Aan de # patroona is het voorgeschreven, den arbei-» der als een broeder te beschouwen en vooral » nooit te dlens opzichte en tôt diens schade » af te wijken van de regelen van billijkheid # en rechtvaardigheid, met het doel om » snelle en onevenredig groote voordeelen eu » winsten te behalen. » Door den mond van von Ketteler tôt de Mun, van Decurtins tôt Gibbons en Manning, van Mermillod tôt Langénieux, van Schaep-man tôt Collinet en Helleputte en Verhaegen, hadden de arbeiders aldus, —■ zoo besluit de Nederlander Waszink, ■— zelf Léo XIÎI om zijn tusschenkomst verzocht : nadat de Paus in 1890 eerst nog aan de Mun een verslag over het maatschappelijk vraagstuk ge-vraagd hadj vérscheen den 15 Mei 1891 de encykliek Over den toestand der werklieden, waarvan wij hier thane de wordiûg bondig ge-schetst hebben ep van welke wij in eer volgend arîikel de strekking in verband met onze tij den zullen aanduideij, opdat àe gedenkeniâ Vfjn dit ônVergankeJilk raonu-merjt immer levendiger wci§ in den geest on Viôt. o-etnnpd fier werkliedfi'n. Oflicieele Meâedssîlnge n fn Ylaandercn, Frankrijk en Elzas. (DUITSCHE MELDING.) BERLIJN, 12 Mei 'a avonds. — IJit het groote hoofdkwartier : Niets nieuws. — 13 Mei. — In het Kemmelgebied hield IevendigaBrtiUeriebedrijvigheid aan, in verbond met plaataelijke infanteriegevechten. Ook in de overige strijdsectors leefde zij met den avond veelvuldig op. In het Ancre-dal, Zuidwestelijk van Albert, werd een Engelsche deelsaanval afgewezen. Aan vele plaatsen vnn het front zette de vijand zijn verkenningestooten voort. Bij den afweer namen wij menigv-uldig gevangenen. — In April bedraagt het verlies der vijan-delijke luchtstrijdkrachten aan de Duitsche fronten 15 kabslballons en 271 viiegtuigen, van welke 12 achter onze linies, do overige achter de vijandelijke steliingen kennelijk neergestort zijn. Wij hebben in de gevechten 123 viiegtuigen en 14 kabelballons verloren. — Avondbericht. — Niets nieuws. (FRANSCHE MEIiDING.) PARIJS, zaterdag 11 Mei. — Officieeli Vannacht ia de artilleriestrijd bij Grivesnes en Mailly-Roineval op hoog psil gebleven. De Fransche troepen hebben ten Noorden van Grivesnes een overval gedaan, die hun een 15-tal gevangenen in hsnden spselde. Een plaatselijke verrichting ten Noodwesten van Orvillers-Screl leverde den Fransohen aanmerkclijke terrein-winst op : 39 gevangenen en ettelijke machien-gsweren bleven den Franschen. Van een Duitsehen tegenaanval kwam in het vuur der Franschen niets terecht. De Fransche afdeelingen zijn voorts op verscheiden punten in de Duitsche linies gedrOngen en wel ten Zuid-Oosten van Montdidier, ten Noorden van Thies-court,in het vak van Sapigneul en in de Woovre». De Franschen namen vijanden gevangeti en braehten materiaal meê. Overigens geen nieiuvs. — Avondbericht. — Na zeer hevige artillerie, voorbereiding vielen de Duitsehera dezen morgen met bijzondere stormtroepen onze steliingen aan in het besch van Çoune, Zuidwestelijk van Mailly-Raineval. De vijand, wien het vooreerst onder den mist gelukt was voet te vatten in een deel in 't Noorden van het bosch, werd terug-gedreven door een glansrijken tegenaanval onzer troepen, die hunne linies ongerept her-stelden. De Duitschers leden zeer zware ver lie zen en lieten bij de 100 ongewonde gevangenen, lè machiengeweren en materiaal in onze handen. Tamelijk levendige artilleriestrijd in de streek van Orvillers-Sorel. Op het overige front was de dag rustig. — Zondag 12 Mei. — Tamelijk hevig bombardement in de streek Westelijk van Mailly-Raineval. Een vijandelijke aanval op onze nieuwe steliingen Noordoostelijk van Orvillers-Sorel mislukte volledig. Ons vuur bracht ernBtige verliezen toe aan den vijand, die gevangenen in onze handen liet. De artilleriestrijd was zeer levendig op den rechter Maasoever, in den sector des wouds van Cauriéres-Ies-Chambrettes. Overal eldera rustige naeht. — Avondbericht. — De dag was bemerkens-waardig door tamelijk hGV'f?en artilleriestrijd in den sector Zuidelijk de Avre. Geen bedrij» vigheid van infanterie. Op de rest van het front niets te melden. (ENGELSCHE MELDING.) LONDEN, zaterdag 11 Mei. — Officieel: Fransche troepen rukten gisteravond hunne linie Noordoostelijk van Loter wat vooruit en namen eenige gevangenen, Wij deden binst den nacht gevolgrijke vooruit-stoçten ten Westen van Merville en braehten eenige gevangenen en een machiengeweer weg. Éea overval, Ooetelijk vanTper door den vijand beproefd, werd door ons vuur weerhouden. — Avondbericht, — Een overval, dien t.e vijand il 3° nabijheid van Neuville-Vitasse poogde te ondernenien, werd afgeslagen. Overigens valt er niets belangrijks te nielden. OP DE 8ALKAH8. (OOSTENRIJKSCHE MELDING.) WEENEN, 12 Mei. — Ambtelijke mede-deeling : In Albanie hier en daar levendige gevechts- bedrijvigheid, (FRANSCHE MELDÏNG,) PARIJS, zaterdag 11 Mei. — Oflicieel : Op den Oojtelijken oever van de Warçlai sjoeg een Engelsche ^•erkennersaîdeehn? êen Bulgaarsche afdeellng op de vîucht.Naftr Grâdesnitza toe, deden Servisûhe troepen een overval fn- de vijandelijke graven. De vijand beproefde een reeks overvallen op Dobropoljç en in de Cerna-bocht- Hij werd overal met ernstige verliezen afgewezen. Verscheidene Duitsche lijken lagen aan de grens onzer steliingen in de streek van Kokowo. Duiîsch-Oosiearijtscîi-ïtaliaaiisclie Oorîog (OOSTENRIJKSCHE MELDING.) WEENEN, 12 Mei. — Ambtelijke mede-deeling : In het Pasubiogebied viel de vijand eergiater onze zekeringstroepen aan, waarbij het hem gelukte binnen te dringen in onze voorste steliingen op den Monte Corno. Onze gister aan-gezettetegenstoot wierp de Italianen er weer uit. In de andere sectors van het gebergtefront werden Italiaansche verkenningsafdeelingen afgewezen.De veldpiloot opperluitenant Linké-Cravford sehoot den 11 Mei twee Engelsche viiegtuigen af en behaalde daarmede zijn 22® en 23e lucht-zegepraal.— IS Mei. — Aan het gebergtefront is de gevechtsbedrijvigheid voortdurend levendig. (ITALIAANSCHE MELDING.) ROME, zaterdag 11 Mei. — Officieel! In do Va 11'Arsa hebben onzo infanterie-afdeelingen in den nacht van den 10 Mei, na een levendigen strijd, die met groote hard-neklcigheîd werd gevoerd, de hoogte van den Monte Corno op den vijand veroverd en be-halve 100 gevangenen, twee kanonnen, vler machiengeweren en ovorvloedig materiaal buitgemaakt. In het Frenzela- en het Ornio-dal hadden g»duronde den dag verschoidon patroeljes-ontmoetingen plaats, die eenige gevangenen opleverden. Op de hoogvlakto van Asiago en in de streek ten Zuidoosten van Montello hebben onze batterljen met kracht de vijandelijke artillerie beantwoord- Klein-Azië, Kankasus en Syrie. (TDRKSCHE MELDING.) KONSTANTINOPEL, 12 Mei. — Uit het hoofdkwartier : Palestina-front: Tusschen de kust en den -Jordaan kwam het bijwijlen tôt hevige artillerie-gevechten. Aiders niets wezenlijks, — 12 Mei. — Palestina-front ; Van weers-kanten geringe gevechtsbedrijvigheid. Een vijan-delijk Bchadroen, dat op den Westolijken oever van den Jordaan vooruittastte, werd door ons verdreven. Ar.ders niets van belang te meldea. TER ZEE. BERLIJN, 13 Mei. (Ambtelljk.) — Een van onze duikbooten uit Vlaanderen, onder 't bevel van kommandant opperluitenant Z. S. Schmitz (Walter), heeft in het Oostelijk gedeclte van 't Kanaal de be-wapendo Engelsche stoombooten Hunger-ford, 5811 br. r. t., BrodericU, 4321 br. r. t., en een andoro bewapende stoomboot van ongeveer 5000 ton, al te zamen 15000 ruiinte-tonnemaat, in den grond geboord. De sehoone uitslagen der duikboot, welke trots de herhaalde afsperrlngspogingen, te Zeebrugge binnengeloopen is, be wij zen beter dan woorden dat de vijand valsche verwach-tingen verwekt, door immer wederom de melding uit te strooien dat het hem gelukt is onze Vlaamsche onderzeesteunpunten te ~ blokkeeren en onze daarliggende duikbooten lamteleggcn. In 'fc geheel zijn er, volgens de nleuw binnengekomen berichten, door onze duikbooten 18000 br. r. t. verzonken. Kelzer Karl op bszosk. Uit Weenen wordt gemeld dat Keizer Karl van Oostenrijk-Hongarië naar Duitscliland ver-trokken is om den Duitsehen Keizer te bezoeken. Bij zijn geleido bevindon zich vrijheer von Burian, minister van buitenlandsche zaken, en generaol-overste von Arz, overste van den algemeenen staf. Keizer Karl zal zich van Duitschland naar Buda-Pest begeven om daar met de parlementaire leiders te onderhandelen en dan de reis naar Sofia en Konstantinopel, einda lang voorbereid, te doen. * t}e 4s Het deelnemen van von Kuhhnann, staats-sejeretaris, en van graaf Burian, Oosten-rijksoh-Hongaarsche minister van buitenlandsche zaken, aan de samenkomst ln het grootlioofdkwarfcier, toont dat daar gewich-tige boslniten zullen genomen Worden. Volgeps Duitsche dagblâdçn zullen zij ln 't algemeén de nog niet gànsch opgeloste kWestien uit 't Oostén en vooral de regeling deî PoolscUe vraagstukken bespreken. Ço bespfekingen zijn reeds te Bukarest beabnnen tusschen de beide ministers, ZoO- PMCT8MB—■■— IlIII11 — VII MMJtM MENGELWERK 50 TROUVE LBEFDE. — Allereerst ala door eene Ingevlng — en dan bemerkte ik het ook aan haar geheele wezen. Onder haar koel uiterlijk verbergt Valentine een hartstcchtelijke inborst. De beschuldiging, die mevr. Rechling haar in • het gelaat sllngerde, had haar hevig ver-toornd en ongelukkigerwijze kwam haar het fleschje atropine, dat zij als toiletmiddel bezigde, te rechtertijd of liever ter kwader uur in handen. — Wat weet ge daar van? vroeg de pre-*!<1 en t, die slechts met moelte zijne levendig belangstclling verborg. — Zij bewaarde het altijd in hare brieven-tasch waaruit zij het bewijs van den juwelier te voorscliijn haalde om het aan mevrouw Rechling toe te werpen. Zij hield het in hure hand verborgen en na de flesch ont-krukt te hebben goot zij het vergif er in en schonk toen voor hare gewezeno meesteres een half glas in, dat zij met water verder aanvulcle. Zij vertrapte daarna hetfleschje en «poelde de schewwi onder de waterleldlng Ifl lirilM IIII u — Hoe weet glj dat ailes ? — Zij heeft het mij zelf bekend. Valentine Het een luiden kreet ^ooreft en sprong op. De président gebood haar te zwijgéh tôt hare beurt van spreken gekomen zou zijn en verzocht Bauerlich voort te gaan. — Toen ik haar terzijde nam, haar ronduit schuldig noemde en haar deed opmerken, dat alleen eene spoedige vlucht haar redden kon, toen ik aanbod mijne eer, mijn leven, mijn ver-mogen, allée voor haar op het Bpel te zetten.... toen viel ze mij te voet en bekende zij mij dat zij onder den indruk van het oogenblik zekeren in-nerlijken aandrang niet had kunnen weerstaan. — Doch, zij weigerde met u te vluchten I — Zij heeft niet geweigerd. Zij was wel bereid te vluchten, maar wij hadden niet op de vlug-heid der policie gerekend. De komst van den kommisearis Kuhnel verraste ons. Toch gaf ik de hoop nog niet op, ik bood mijn rijtuig aan om Valentine naar het gerechtfihof te voeren, to de hoop nog gelegenheid voor onze vluoht te vinden, helaas 1 te vergeefs. Halfwaanzinnig door droefheid en toom moest ik haar achter de ker-kermuren zien verdwijnen, Niets bleef mij over dan mij het lot der arme verlaten tante aan te trekken. — Heeft zij u niet gezegd dat zij de flesfiohen — Neon, in hare opgewondenheid heéft zij het verge ten of misschien is het mijne aandacht ontsnapt, het noodlot heeft het zoo gewildJ Had ik geweten waar do flesch was, dan had 1k dio kunnen wegruimen, en ailes zou anders afgeloopen zijn. Maar gelukkigerwijze moest ik juist nog meewerken tôt de noodlottige ontdekking die de kommissarls deed. Bauerlich zweeg en keek somber voor zich. — Beklaagde, wat hebt ge tegen die ge-tulgenls in te bsengenî vroeg de président. — Dat ailes, ailes is gelogen, riep zij uit. Niets is waar van ailes wat hij gezegd heeft, dan alieen : dat hij mij wllde overlialen om met hem te vluchten. Toen ik dit weigerde, dreigde hij mîj met ondergang en die bedrei-glng heeft hij nu uitgevoerd. Een medelijdend schouderophalen was Bauerlich's eenig antwoord. De indruk, dien deze onthulllngen to op het publlek én op de rechters gemaakt hadden, was zoo machtig, dat een paar ml-nulen Vorliepen» voor dat de président bevel gaf om de laatste getuigen binnen te leiden, wier verklaringen than» van welnig belang meer konden zijn. Toen Constanoe Zier nu in een waarlijk bekla genswaardIgen toestand i» Aa cfprochtszaaà «BiMslwen. deed een der rechters het voorstel deze getuige buiten vevhoor te la ten. Daar kwam Lageman echter met nadruk tegen op. , — Hij klemt zich aan een stroohalm vast hoorde men hier en daar halfluld zeggen. Eerst na herhaald toespreken van den président gelukte het,de oude juffer te bewegen do gestelde vragen te beantwoorden. Zij sloeg daarbij echter telkens angstlg het oog op Valentine en dan weer nog veel angstiger op Bauerlich, die op den grootst mogelijken afstand vanRechling op de getuigenbank had-had plaats genomen. Uit hare onzekere, ont-wijkende antwoorden viel gemakkelijk op te maken, dat ook zij aan de schuld van hare nlcht geloofde maar dit niet wllde erkennen. Overigens was zij erop bedacht niets te zeggen dan de waarheid. Vol medelijden voor de onde bekla gens-waardigo dame, wllde de président het ver-hoor ^lulten; doch toen verzocht Lageman verlpf om nog eenige vragen tôt deze getuige te richten en zegde toen alsof hij gszollig met haar praatte : Bezorgdet gij de inkoopen voor de hulshouding, mejuffer Zierî Constance zegde : Ja, mijnheer. — Bij wien kocht ge dan den cognac 7 Op hefc atikot der liessehfin sUafe de labrikant dat nu nog alleen, in tegenWoordlgheid der beide verbonden monarken en van den rijkskanseller, een bepaalde oplossing der moeilijke kwestie moet plaats hebben. Of er reeds onmiddellijk/ in verband met de be-sprekingen in 't groot hoofdkwartier, een ambtelijke mededeeUng zal verschijnen, wordt nog niet bevestigd. * ** MUNCHEN, 12 Mei Z. M. de koning ls lieden avond naar het groot hoofdkwartier en het front vcrtrokken. Z. M. is verge zeld van Dandl, staatsminister van 't koninklijk huis en voor 'fc buitenland. IN DUITSCHLAND. Hot aîgarnsso sierarectit ln Prulssn. Vorwarts schrijîfc over dit punt : Maandag begint de derde lezingvanliet klesrechtsont-werp. Tôt hiertoe is geen overeenkomsfc tôt stand gekomen en de meerderheid die het ontwerp zal verwerpen, zal grooter zijn dan bij de twee de lezing. Znlks is in aile gevaï uit de Centrumpartij to verwachten, waar-over de Germania schrijft : « In princiep is eeno minderheid der partij aanhanger van het gelijk klesrecht en zal het zonder do waaTborgen stemmon; het grootsie deel echter wil het algemeen kiosrecht alleen sfcemmen, wanneer terzelfdertijd de waar-borgen gestemd worden. » Daar de waarrborgen verworpen zijn, zal ook het grootste deel van het Centrttm tegen het algemeen kiesrecht stemmen-*# ♦ BERLIJN, 13 Mei. — Heden te 2.20 uro begon het Pruisisch Huis der Af gevaar di g-den de derde lezing van het stemrechtvoor» stel. Een aantal wijzigingon zijn ingediend, onder meer de ze van het Centrum (katholieken) het gelijk steinrecht invoerende, mits de waarborgen op gebied van eeredfensten ken) het gelijk stemrecht invoerende, mits de waarborgen op gebied van eerediensten enschoolwezen gelijk wij ze reeds afgekondigd hebben. Do eerste spreker is Dr Porsch van het Centrum: Veel nieuws valt er niet meer te zeggen. Toch is het noodig onze hoUdln}( nogmaals te verklaren. Gedurende den laatsten kîesstrijd hebben Wij ons woord ver-pand het drie-klassensfcemrecht door het geheim en direkt stemrecht te vervangen Heden staan wij nog Immer op dat stand* punt, iets wat ook in de Koninklijke bood-sehap tôt uitdrukking werd gebracht. Wij hebben niet alleenlijk het recht, maar ook den plicht het regeeringsvoorstel zorgvuldig te overwegen en volgens die overweging eene beslissing te nemen. Doch zulks is niet voldoende. We dienen ons ook af te vragen wat de gevolgen zouden zijn, wanneer de koninklijke beloften zich niet vervullen. Van den anderen kant zijn wij ook bekommerd geweest met de radikale gevolgen welke uit het zuiver algemeen stemrecht voor den Prulsi-schen staat zouden kunnen voortspruitens Daarover is het dat wij waarborgen voor-stellen.Da eerediensten mogen door den Staat niet geknecht worden. De grondslagen van den godsdienat in de acholen hebben geene onver-draaglijke toestanden geschapen. Eene plot« aeling optredende meerderheid mag niet in staat gesteld zijn den grondateen van ons staatkundig leven al te gemakkelijk weg te schuiven. Onzsu waarborgen eischen 2/3 der stemmen om op de gebieden van Bchoolwezen en eerediensten eenige wijzigingen te kunnen invoeren. Onze voorstellen vonden ook goedkeuring in evan-gelische middens. Worden ze nu verworpen, ze zullen al spoedig weêrom opduiken, ten laatste bij de eerst volgende verkiezingen voor het Huis der Afgevaardigden. Welhaaet zal het Huis der Afgevaardigden zich in de noodzakelijkheid bsvinden het gelijk stemrecht toe te staan,-maar dan waarschijnli.ik zonder de waarborgen welke wij nu gemakkelijk kunnen tôt stand brengen. De regeering dient aile mogelijke middelen ter hand te nemen om de koninklijke belofte van gelijk stemrecht er door te halen. Moet zij desnooda tôt de ontbinding van het Huis der Afgevaardigden overgaanî Eene ontbinding ware te betreuren; zulke kiesstrijd tijdens den zwaren tijd van den oorlog ware een ongeluk voor het vaderland en voor onze ganache politieke doening. Het zou ona eene groote voldoening zijn, kon er op den voet van het gelijk atemrecht tusschen de meerderheid van dit Huia en de regeering eene overeenkomst be werkt worden. (Levendige bijval in het Centrum) Afgovaardigde Ludewig (nationaai liboraal) verklaart dat ze voor de waarborgen van het Centrum zullen stemmen, doch drukt daarbij den wensch uit dat het Centrum het gelijk atemrecht zal toetreden. Afgevaardigda Ludicke (vrij-konservatief) i^ tôt onderhandelen over eenige voorstellen bereid. Afgevaardigde Pachnicke (vooruitstrovende Volkspartij) verwerpt de waarborgen van het Centrum en vraagt de stemming van het gelijk stemrecht, er bijvoegende dat zijne partij geen vreea koestert voor een kiesstrijd. Dr Sohmann (nationaai liberaal) verdedigt zijn voorstel waardoor twee bijkomende stemmen toegekend worden. Dr Friedberg, ondervoorzitter van het Pruisisch staatsministerie, spreekt namens den minister-voorzitter, graaf Hertling, die de zitting niet kan bijwonen. Tijdens de eerste lezing heeft de regeering te kennen gegeven dat ze bereid is op den grondslag van gelijk stem-recht eene overeenkomst te be werken. Het moet toeseeeven worden dat in het voor®tel Lohmann Wen vermeld, maar dio woont niefc te Ber-lijn. Gij hebt ze dus zeker in eenen winkol gekocht? vroeg Lageman, terwijl hij naar de flesschen op de tafel wees. Constance zweeg en werd zeer vorleficn. Hç moet u verzoeken den verdediger antwoord te geven, vermaande de prosident. Zij wrong de handen en keek naar Bauerlich. , ,, — Waar had gij den cognac gehaald, vroeg de président, die haar o m zien bemerkt had. Gij hebt een eed afgelegd. — O ! God dio eed, die eed 1 kermde de oude dame, terwijl ze nognaar eene uitvlucht zocht. Ile weet het niet. .. — Weet ge het niet? Hadt gij den cognac dan niet gekocht? Neen... ik...Hare bhkken zochtenBauerlich weer. — Ik verzoek u met naar het publiek te zien, zegde do président verschoonend. Hadt gij de» cognac ten geschenke gekregen I — Ja. — Van wien î — Aoh God t ach God ! mijn broeder mee1»; het niet weten en Valentine ook met dat Adoix altijd mijne provisiekast vulde, jammerdo zij» — Dus kreegt ge dien cognac van M. Bauer» licht vroeg de président. Waarom hebt go daajf, nooit iets van gezegd. ^ n Verrolgt.l '

Er is geen OCR tekst voor deze krant.