§§ foor Belgiê 5 centismen, voor Neàerland 5 cent ket nuamer VIJFTIENDE JAAR Dirtsdag- 27 Jariuari 1914 30, St-Pieterstraat, 30, Brasse! ABONNEMENTEN: 1 jaar 6 masnd 3 m. jBclgil,vrachtvrtj It. M,00 7,30 4,00 Nedenand, i » 20,00 10,SO S,SO i.ndtre landen i 32,00 16,00 8,00 len kan inschrijven op aile postkantoren De inschrijvers voor een jaar {14 fruk), keibcn recht op eene gratla loêKenpremxc en een çéttluitretrd ne\elij\ich bijvoegsel van 8 blad*„ Vlaamsche Gazet Nr. 27 Dirtsdagr 27 Januari 1914 30, St-Pieterstraat, 30, Brnssel ÀÀNKONDIGINGEN 4» Bladzijde, per kleioe rej«l „ fr. 0,30 >• Bladzijde ......... > 1,00 l'Bladiijde (r. S «n i 5,00 Reehterlijke eerhefstellinjtn „ » *,0® hooftiopsteller-Eigenaar : JUXjXXja HOBTE, BRUaaEÎ van BRUSSEL VERSOHIJNT 7 MAAL PER WEEK B ESTTTTJR. B3ST RED A.OTIE i ÏELEFOON £80 IN HET NOORDEN De Noordelijke Staten en de Europeesche Politiek In 1914 is feotf ihionderd jaar gel e den sincls. Denemarken dbor den vred,e van Kiel Noo-r: wegeni verloor, dlat ander de nieuwe dynastie Bernadiûtte, tijdlen$ de canweqxmg van troinen en gr^nzem in dien tijd van Xapolecm ont-' staan, met Zweden vereenigef werd!. In 1914 is het vijftig jaar geleden sindls Danemark en dloor den yrede van Weenen niet aiileen de hertogdomnien Holstein <en Lauenburg en 't ZuideJljke Schileawig verJoor, maar ook-, de noordelij.k<e distrikten. tusschen het Flens-buirgsch Fjord: en Konigsaui. Dichter bij ons lig,t die derde groote ge': heurt enis in de gesduiedenis der drie Noor-delij'ke volkeren, en we l deze op 7 Juni. 1905 vooïgekomen, toen. Noorwegen door een om-wenteling, welke geen bJoed kostte, zioh var* Zweden afschieuirdie, dlen bondskoning afstelde en in voile onafltenikeliijikheid) woui regeeren. Een prins van 'het Deansche konin'kllijik fouis, d'at tijden?, de .laatste vijftig jaren zooveel; Europeesche trofiep beyolkt had, werdi tôt Koning voor het nieuwe Noorwegen ge.kozen. Ont egensprelcelij:k is het, dlat de neder-laa,g van 1864 voôr Denemarken een bron is geweiest waaruit het Deensch nationaall gevoel en stamibewu'stzijn niieuwe krachten heeft ge-put. Een omvattendie en bewonderejiiSwaardâ -ge arbeid op el'k gebied der menschelijke 'kul-tuuir 'heeft sindlsdien Dfenemarken's stoffelijk weilîzijn vèrhoogd en uâtgebreidl en dbn hloei van zijn geestesleven tôt gevolg gehad, waar-dooir t een kenteekenende plaats onder de na-ties innccmt, wat sinds 1905 eveneens in Noorwegen wordit vastgesteld'. Niemand' kon aan Noorwegen het reabt. betwisten al»; zelfstan-diige natie te levten, hoewel het sinds zijn bondistijd met Zweden geenszins dbor dit noordlelijk landi is oriderdruikt geworden. Dooh. met te betwisten viel 'het, dat Noorwegen, met het 00g op het buitenland!, op een riedle-riger plaats d'an Zwedten stondi en wilde het daarmede met tevredien zijn, dlan was het zijn recht een ver.houding! te verandetren welke zijn waardigheidl krenkte en zijn ontwi'k'keling tegenwe.rkte. En, keniteekenend verschijaisel , eefôt toen de afbreuk een onomstootbaar feit gewoirdlen was, ontwaakte d!e •handelingskracht der Zweden en gaf aanleiding tôt een maclutigen natiorui-len vooruitgang oip alileriei gebied', wel'ke dra rij'kie vxuchten a'fgaworpen heeft. De were'dlkrisissien, welke Eiuropa tijdens d'ft laatste tipr jnmrv snhfiOtije.n? -ni'epr din eens aan den irandl van dlen oorlog brachten, 'hebben ook de drie kleine noordleJijke staten gedwongen die faktoren der buitenlàridlsche politiek diie vroeg of laat invloed op hun b'estaa.n onder de staten kunnen uitoefenen. naiiwkeu-rig te ondlerzoeken. Buâtenland'sche. po'litiek of militaire .poili-tiekl — het verdedigiingswezen, zooa\ls men dar in ;t Noo'rden noemt — gaan zoo nauw samen:, dat elke verhandeling van militaire aangele-genhieclen in de Kamer en voor de open'bare meenirig uit d'ien aard een débat over buiten-landlsche poHtiek met zich., brengt. Zoowel'in Denemarken als in Zweden- en Noorwegen, spelen de verhan de lin ge n over de buitenland1 sche potlitiek een be&li&sende roi'. In Noo^nve-gen hebben in de laatste dagen van 1913 in-vloed'rijike mannen, met Faiedj of Nansen aan ihet jioofdl, nieuwe verklaringen van de regee-rdng tôt versterkdng van het land verla.ngd, en deze eischen steunen hoofdzakelijk op be-sohomvingen over buitenlandsche politiek. De gevaren, welloe de onzijdighieidi dier drie Noordsche rijken bij een Europeeschen ooir-log bedreigen, zijn van verscihiilenden oor-spreng. Denemaiiik'en, dat tusschen -tvpieë zeeën ligt, waa,r een maïa'atdge sitrijd! mtgevoc!hit!e.n moet worden, zoo een oorlog niet te vermij-den is, rekent steed& a£ met de mogeilijikheid, dat zijn onzijdiiigheid! niet geëerbiedigdi zal kunnen worden. Zweden vreest de« schendiing van zijn groncL gebied dcor zijn oo5.telijken gebuiur Rusland. In den strijdl der Zweedsche verdedigingts-vrienden vervuilit « :het Rus.sis.che gevaar » een overwegendie roi. Uitstekende Zweden als Dr Sven Heddlin en profelssor Pontus Faihilbieck wijzen steedls naair de beteekenis- eener reteiks poiMtiak'e en strategisehe maatregjelen, met welker hulp Rusland'^, nadat het sindis dien krijg in Mantsjoerije van de kusten van den StilLen Oceaan wijikeii moest, er iheen .streeft naar "t westen door te dringen, met Zweedsch en Noorsah landgebied tôt dbel. De trapsgie-vvijtzsd inkrimping -\'an F.iplandl's zelfstandige regeering en het gedurig aanleggen van sipoor-wègen, naar de Z^eedlsch-Noorscihe grenzen aan d'e ncord'elijke ijszee, zôjh bewijaen die, volgens Zweedfeche poilitieke mannen, dluide-lijik Rusiland's pilannen bloctieggen. Die plan-nen hebben tôt dloe.L o-p ihet. besiissend oogjen-blik in ihet beiz.it eener ijsvrije haven, eener basas voor de vloot en van 'het dlaajtoe noodi-ge a.chterla.ndl te geraken. Doch 'het belang, dat de dlrie rijken van het Noorden in deze vraagstukjk'en steUeh, is \xx>r aile drie met samengaande. Want kan men niet betwisten dat er, in de vrees voor het Russische gevaar, voor Zw eden en Noorwegén een reden ligt zich nauwer aan te sluiten, niet-tegenstaari.de de ihemoneringeni aan 1905, zoo staat de zaak voor Denemarken gansch an-, ders. Voor dit landl bestaat er gjeen Russisohi gevaar. Integendeel'. De Denen aànzden Rus-!and als de steviglste; waarborg vxx>r het onaf-ihankelijk bestaan van hun iijk. Niet, omidiat Rusland eien buiitenggwoine voorliefde zou koesterten voor -het demokrati-sche volik aan Sand en Be.lt ; eenvoudig omdat ihet, met het 00g op zich zelf, dit offer bren-gen moet om te voôrkoimen, dlat de zeestraten die de Oost2lee met de wereJd'zeeën verbdndt, een nieuwe Bosforus zouden wcirden. Het is mogelijk. dat de Zweden gelrjk hebben aïs zij van meening, zijn, dat Rusland een nieuwe Hjsvrijte /kirijgivhavenstad noodSg heeft aan de andere zijde der jievelibank der Noordkaa.p, maar zeker is 'het ook dat, zoolang Rusland niet versilagen iigt op gezamenlijk.a oorlogs-ve-lden van 'het vasteland, het nooit zaj toege-ven, d'at c'en vreemde grootmoigendheidl zich het recht aanmatigt d;e Ocetzetî te openen en te sluiten. P. Van Âssche. WINTER IN NOORWEGEN BIJZONDERE TRAMS VOOR DE \ INTERSPORT lu h-et land van sneeuw en ijs zijn zelfs de trams ingerûcht voor het vervoer van de 011 misbare slvi's. Buiten aan den wa.gen zijn hjiervoor rekken aangebracht, waarin de reiziger. hun ski's en sleetj es kunnen p>aat.sen. i\Toorwegen is voor de echte lie/fhebbei*s van de wintersport het ideaài land. Men kan er 01 de ftki's pijlsnel en zonder groote inspanndng voort,q-lijden in de al tijd groene bosschen welke di'kwijis zoo uitgestrekt zijn, dat men eeu dag kan dwa.len zonder een mensch 0 huis te ontwairen. NEDERLAND Grieksche torpedobooten te SJmuiden Zaterdagavond zijn te Wnniiden zes Griek sche torpedobooten binnengevallen, wîiarvan ei een bij het Pantserfort aan clen grond liep. Mei behuip van den sleepdienst « V ischploeg » kwair de boot weer vrij. Uitsluiting te Tilburg In eene schoenfabriek te Tiï^ux,g zijn wegern een gescliil ontstaan dbor het omtslaan van een paar sc-hoenmake: s, ruim 100 schornmakers de-finitief uitges-loten. Het penxmeel bestaat uit 170 personen. ' Vrouw uit een raam gevaUen Een 27-jarige vrouw, won end op eene tweede vo,vdie.pine a»n Houtmarkt in Den Haas, wilde Zatordaèavoncï liaar yijf.jari<r zoontje, dat op straat liep, roepen. Zij had echter de on-voorziclitigheid Saoh zoo ver uit het raam te wagon, dat zij voorover met het hoofd op do straat viel. Het bleek dat zij emstig verwoncl was aan het hoofd, de beid-e polsen gebroken had on inwendige kneuzingen had bokomen. In hoogst zorgwekkenden toestand werd zij naai hét ziekenliuis ove.rgebracht. Aardsohuivâng in Nederlandsch-Sndië Naar de Nederlandscli-Indische hl-aden mel den, heeft eene aaixlschuiving in Moemiajoc (Brebes) .14 inlandsche woningen van het ge: huclit Pantjarrasa geheel bedolven. Het aanta dooden is nog onbekend, doch moet vrij groot zijn. daar de ramp 's nachts voorkwam. > —< FRANKRIJK Eene rede van Barthou Par ijs, 26 Jan. . — De gewezen lioofdminis-ter liield gisteren op eon feestmaal te Bordeaux eene rode welke in politiek© kringen. diruk be-aproken ■wordt. Hij rorklaarde zich beslist tegenstander van het onchr wijsmonopool en logemstra-ft-e neg-maails de bewering, als zo-uden er onrechtsta-eok-sche onder,hand.eiingen tusschen de Fransche regeoring en «het/ Yatikaan plaats gevqaidein hebben. Mo est eeaie regeering die ondieyhandie-lingcn nood'ig achten, dan zou zij daa.rcoe voor-af dis toeiating moeten vragen aan het parlement. . Barthou maakfce toen een© vea-gelijking tusschen zijn financie>ele ,politiek en die van Caillait x. Van deze laatste zegde hij : « Zij kan de politiek zijn van eene partij dde door kiesbe-komim ringen beheerscht wordt, maar het is on-mogeiijk er het program in te erkennen van eeno regeer'ing d«e voo: al bokommerd is om de hoogste"©n de bestentligste belangen van het land. » Do gewezen hoofdministeà- wees verder op de iboodzakeLijikheid den drieiarigen diensitpîioht te beliouden en vean\-ond-erdo er zich over, dat de liuidige regeering den steun aanvaardde van de geunifieorde socialisten, de grootste bekam-pers van deze wet. Sprekev besloot met een berôep op de nationale eendraedit in Frankrijik. — —— > — DUITSCHLAND Een staatsman over de b = v:apeningskwestie Munehen, 26 Jan. — Naar hier verluidt, zou de Beiearsche hoofdminister, vrijheer von Hert-Ling, in een persg©sprek met een Engelsch dag-bladkorrespondent, zich als volgt uitgejaten hebben over de bewapeningskwcstie : Ieder moedig staatsman moet erkcnnen, dat de stij-gende" bewapeningen der Europeesclie volken deze zulke hooge lasten opleggen, dat in de toe- komst c-en zware finanoieelo krisis dreigt. — RUSLAND Eene statistïek over persvervolgingen St-Pet©rsbujg, 26 Jan. — Uit eene statistiek over persvervolgingen blijkt dat er in lJlo in Rusland 374 geldstraffen, voor een gezamenJij'lv bedrag van 139,0CM) roebel tegen dagbladen wer-den mtgesproken. Voorts wercteii 226 bcslagne-mingen °gedaan. 20 dagbladen werden opgehe-ven °en 63 dagbladschrijvers werden aangehou-den,Schepen in het drijfijs JRiiga, 26 Jan. — De ijsbreker « Yermak » heeft 13 schepen, die in 't ijs vastzaten, kunnen [oskri.jgen. Later verleenden de «2\erraak » en « tlerkules » lnûp aan aan 10 schepen, die, 11a Ri^a op 19 Janua.ri te hebben verlaten, door bet drijfijs waren medegesleept geworden. Het tempeest, de mist en de regen hebben de taak 1er ij=brekors heel moeilijk gemaakt. Hooge bezoekers te St-Petersburg St-Petersburg, 26 Jan. — Kroonprins Ale-sa-nder van Servie en de Servische hoofdminister Pasitj zij 11 hier gisteren aangekomen. In dipiomatische k ringen liée ht men groot belancr aan dit bezoek. Êene cnderscheiding voor Delcassé St-Petexsburg, 26 Jan. —De tsaar heeft den Fransehen a;eza:vt alhier, Delcassé, het groot-kruis van de S-t-Andréas-or de verleend, als blijk van orkentelijkheid voor zijne voortdurend© en kraehtdadigo bemoeiingen om de Fransoh-Rus-sische betrekkingen nauwer toe te halen. DE BALKANKWESTIE De betrekkingen tusschen Bulgarije en Griekenland Sofia, 26 Jaai. — Do Grieksche regeerii ' heeft de vrijstelliiig van do BuJgaar.sclie geva genen, die nog in Griekenland verblijven, to gestaan. Men lioopt dat daarmee de dipiomatische b trekkingen tusschen beide landen eerlang zi len kunnen hersteld worden. Ce boykot tegen Griekenland in Turkije Ivonstantino.pel, 26 Jan. — De boykotbew I ging tegen Griekenland neemt dagelijks toe < I begint tlians ook in Klein-Azië merkbaar 1 ■\\orden. De '.'k"i«s»i£ehe patriark hccft ctrp;:":: g daan bij de Porte om de beweging te doein sti ten, doch naar allen schijn za.l deze d© zak< laten gaan. Een belangrijke spoorweglijn in Griekenlar , Parijs, 26 Jan. — Het Grieksche gezantsch; arhier maakt bekend dat gisteren, in tege: woo.rdigheid van hoofdminister Venizelos en d< gezanfc Romanos, de overeenkomst is gesTotc tôt het aanleiggen van eene spoorweglijn d Griekenland mot het West-Europeesclie spoo wegnet zou verbinden (tlians kan Griekenlai ' alleen over zoo bereikt worden). De nieuwe lijn zou zich van af Larissa aa sluiten met de internationale spoorweglijn 11 bij TJskub. Het werk moet binnen 18 maand< voltrokken zijn. De afstand Parijs-Athen© z< dan in 60 uren kunnen afgetegd worden. AMERIKA DE M EX IKA AN SCHE KRISIS Een treep cpstandelingen verslagen Mexiko, 26 Jan. — De Mexikaansch© reg© ring heweert dat in den Staat Durango, te Av . les, 6S0 opstandelingen werden gedood en 3( gevangen genomen, alsmede dat 7 treinen 1 vensmiddelen en krijgsvoorraad zouden zijn g nomen geworden. Een vreeselijke slachting Mexiko, 25 Jan. — Volgens 5t rerhaal va vluchtelingen zouden d© opstandelingen ec 100-tal vrouwen en kindtxren en 150 regeering soldaten bij San Luiz de Potori hebben uitg moord. EEN GEHEIMZINfliGE ZAAK Vrouw in automobiel opgelicht New-York, 25'Jan. — Een gelîeimzinnig gev hoiidî. op het oogenblâk de gemoederen in Ne-* York bezig. Op k'LaarLiohten dag, toen het v6 keer op de 8ste Avenue het drukst was, kwa in voile vaart een auto uit de 54ste straat .< Avenue inrijden. Uit een der portierraampj hing een vrouw, die luidkeeùs om hulp rie , Onmiddellijk snelden poLit.iebeambten toe, d den a.utovoerder een teeken gaven om te sto peu, maar in stede van aan dit bevel te £ hoorzamen, verrrreerderde deze de vaart vj zijri auto en in een razemd tempo, handig do de drukte op straat heensturend, reed hij doc geyolgd door polltiebeambten, weldra door 1: reaen agenten versterkt en een taLrijke menig nieuwsgierigen, Bij de 59ste straat wilde e( I agent, door het rumoer opmèrkzaam gemaal-nog een pogâng doen om de auto. tôt staan 1 brengen, maar hij werd ter zijde geworpen c ontKWàin ternanwernood aan het gevaar v? overreden te worden. De auto reed door in < richting vàn het Central Park, than^ nog z leen vervolgd door een half dozijn bered( , agenten,* die, t.oen ze bemerkten dat ze de | was en niet konden inhalen, op den autovoe j (!(?<• begonnen te vuren. Zonder gevolg echte | de auto was weldra uit het gezioht verdw 1 lien. 1. | îV.ijkbaar werd in de auto hevig geworste j en men zag dat de vrouw van het raamp werd wegget.rokken. | De po'.:tie zocht tôt dusver tevergeefs nai ' de auto, die spoorloos verdwenen, sohiint < heeft dus nog geen oplos&ing van het gehei: gevonden. Een reusachtige petroolieiding Het département van Zeewezen der Vereeni; de Staten doet pogingeu om petroleumvelde in Oklahoma of Kalifornië te verkrijgen, te einde van daar af buisleidingen naar de Go van Mexiko te leggon, waardoor de vloot ona hankelijk zou worden van de petroleummaa schappijen. De Amerikaansche vloot heeft in het afgelot pen jaar -100,000 vaten olie verbruikt en dar de machienen van aile nieuwe schepen op hf stoken van olie ingerich.t worden, zal er in h< loopend© jaar haast een dubbele hoeveelhei noodig zijn. "âfrÏka BANDIETENDAAD IN MAROKKO Drie personen vermoord Larrache, 26 Juni. — Het huis van eei Spannsdh landbouwer werd door dieven over vallon. De landbouwer, zijne vrouw en dochte werden vermoord. De misdadigers hebben ee: 7-jarig kind en èen gedeelte der kncWe med©g€ nomen. Het Belang van een Woord De benaming onzer taal £j, die niet willen, dat het Vlaamsahe vol! de -v, ekla den .zou genieten van een eigetn hoo ger^: bss^having, beweren onder meer, dat dt beic.haaf(l - laai van ons, Vlamingen, het N e d a»;i d s c h niet is ! die heeren, die meestal de Neder lar^ische taal niet eens machtig zijn, spreker en >chr.)jven wij (en andere taal dan onz« Noorderburen. JLc R a 11 i e m e.n t neeh de h. Du-ÇOîilaii^s,zelfs <le .vraag gesteld, of ona Vbams-h blàden in bel Xederhmdsch opge ste <1 -zijn! Daarop kan .heel eînyoudig géant woord worden, dat Xederla.mîsche bladei voc^rtdurend àftikeis uvernemen, die in d( Vlaam-:;he pers verschijnen, terw-ijl de Vlaam sche bladen nagenceg elken dag bijdraigei onçjeenen aan Het V a d e r 1 a n d uit Dei Haag of de N i e u w e R o 11 e r d a m s c h < Courant. Zoo wij belang heohten aan de zonderling' vraag van den h. Dumont, dan is het, omda wij weten. dat het onder de strijdmid'delei vaiitronze tegonstrevers' behoort âan de Via mmgen te zegigen : « Waarom .hecht gij, Via mingen, teeh zooveel belang aan uw taal ? G sp/eekt niet eens Nederlandscih... In die taa is 4r een besdhaving. Maar in de uwe ? » vVelnu, de onze is het Nederlandsoh. Di benaming alleen kan men wettigen, en w he >ben' er in elk opzicht belang bij haar ovei alïèn steeds te gebruiken. Overigens gebeui 3 d.i|t langs om meer. i D Walen zijn geen Fransohen, omdat z Fran^oh spreken, en wij, Vlamingen, worde f geen Neder.1 and sche burgers, omdat wij on; ta; 1 het Nederlandscih willen noemen. - In deze tijden moet een taal haar beteeken: hebben op het gebied der beschaving. Wi Vlamingen zouden te beklagen zîjn, indte wij, ook geen aansluiting zochten bij de be sebaving van onze Noorderburen, die vijf hoc gescholen bezitten, waarin er in onze taa g les gegeven wordt. :1" Wij weten wel, dat de Vlamingen hun eige: e" talj zoo behoorlijik niet kennen als zulks h€ e. geval is met andere beschaafde volkeren. 1- ATaar wie draagt daan-an de 9chuld? D verbasterde leidende standen, vrier invloai R thr^ns aan het zimken is; sleclhte sCholen, waai ,n in ,.zoo\eel onderwijzers en onderwijzeresse :e werkzaam waren, die evenmin het Nedei 1 uds'h als het Fransoh kenden; het gebre ^ aufi eigéii Hoogér ohdéfwys. ,n Dat men a:-;n de Vlamingen een natuurlijik ôntwikkeling guaine, en de volkstaal zal hie ld zoo beschaafd kunnen gesproken worden al ip waar het ook zij. ,n De h Kamiel Huvsmans heeft in de Kr n mer voorgesteld, dat in den tekst van d i° schoohvet de benaming N e d e r 1 a n d s c h rî en niet V 1 a a m s c h e taal zou- gebruik idi , 0 worden. ii- Wij konden natuurlijk van de Kamer nie a- verwachten, dat zij den h. Huysmans zou i !" het'gelijk gesteld hebben. Dat zal later wc gebeuren. wanneer de hoogere ontwikkelin van het Vlaamsdhe volk nog meer haar wel deenden invloed zal uitgeoefend hebben o het Belgisch parlement, i /. Iloste ]T | ANTWERPSCHE KR0NI.JK ^ l'on onzen berichtocvp.r • Welke oplossing betreft het? n De regeering, zoo zegt een klerikaal bla-c n heeft bosloten, dat er geene begravingen mec 5- mogen gedaan worden op het kerkhof van Au; 2- truweel, 0111 redien der ophanden zijnde afscha firig van dit kerkhof. In afwachting eener bepaaldo oplossing, voe^ het erbij, wordt eene schadevergoeding toeg staan voor het vervoeren der lijken naar ee andere begraafplaats. al Welke oploss'ing hier bedoeld wordt, zegt lu v- blad niet. Eerst wel overwegen. le Er wordt gezegd, dat er spraak van is, ds -S al de iiberaJe gekozenen : senatoren, volksv© P- tegenwoordigers, provincie- en gemeenteraad le leclen van Brussel, Antw©rpen, Gent, Luiik e P- van andere plaatsen, ook de burgemeesters va e" do vier gemelde groote steden hun ontslag b Ln den koning zouden inddenen, in geval de kler kale schoohvet zou aangenomen worden. r» . Misschien is daar geen woord van waar ; doc e* men bedenke wel vooraleer tôt zulke uitersl maatregelen zijn toevlucht te nemen. De rege' 11 ring zou de gelegenheid niet laten voorbijgaai b 0111 klerikale burgemeesters aan het hoofd onz< groote gemeenten te plaatsen. ;i Een bedekte tegenwerking. 'e De Stad zal, zooals men weet/de nieuwe dol ken, die de Staat voor haar heeft laten makei 11 overnemen, met den grond der kaaien, tege den kostendon prijs. Zij vraagt ook, dat buite " de kaaien haar een reep grond van 2000 te ' 3000 meters breedte zou af gestaan worden, b L" gen den prijs waan-oor de Staat ze onteigen ^ heeft en zij zegt dat de overigo gronden i : waarde zullen stijgen, door de nabijlieid va de haveninrichtingen. r Dat staat natuurlijk vast, wat niet belet d<i n een klerikaal blad beweert, dat « alleen d© tij n zal kunnen bewijzen of dit wel echt is ». Het heeft al den schijn Tan een bedekte t< genwerking ! Vlaamsche Opéra. j" De zware roi van graaf Chabert. in het zan^ drama van dien naam, werd Zondag, in vervai ,• ging van den h. Butter, die zich op dit ooger blik te Londen bevinclt, vervuld door den 1 Yiilier, baryton, die zich kranis: en gansch t ^ zijner eere van deze zoo moeilijke taak gekwc ton heeft. Hij ve-rwierf dan ook grooten bij va' Na elk bodrijf werd hij met de andere artiste j. teruggeroepen. STAATSBLAD f?5 Januari 1914. lnternationaal privaatreoht. — Bij minist( rieel besluit werd Huisman M., afdeeling^ hoofd bij het Mini s ter ie van Binnenland&ch i Zaken. lïenoemd tôt sekretaris van de bester - dige kommissie van internationaal privaa r recht. en wérd Henning E., bureeloverste te r persoonlijken titél bij hetzelfde departemen' - .aan bedoeld e kommissie verbonden als toege voegde sekretaris. BRIEF HIT (iENT Van onzen berichtgever : Muziekonderwijs voor het Volk. Op Zondag 1e Februari zal prof. Maurits Basse, o'.'no \oordcrach.t houden over « Julius Vuyl-: steke ». letterkundige. Wie den spreker kent met zijn diep kunstge-voel, zjjri bree.de, veelzijdige kunstkennis, kar licht zieb verbeelden wat een voordracht van hem wezen moet, waarin het gaat over den 1 poëet met het hleerlijk talent, d;.- zooveel won-. dermooie verzen dichtte. Aile fijnproevers zuilen stellig daukbaar zijn. dat de Gcntenaars in staat worden g©::told prof! Basse te hoo:011 spreken over Julius Yuylsteke, : De voordracht begint om •"> 80 in de « No-tarissenzaal ». Tongang vrij en !-.ostelocs. «Grpsî :• vrrvi.s"îhun.7t;> 1 « Grooto A èrwachiing ». een nieuwe éénak-> tev van den il. Delattin, welko Zondeigavonc . 0: hoc c< ::st in onzen Xoderland-chen Schouw burg werd opgovoerd, heeft niet heel en al aa/ 1 Onze... verwachting beantwooird. t lù-n jong heerscliap heeft op het huwelijks ^ ma al het vrou wtje teruggezien met hetwelk ha, vroeger.verloof-d is geweest. Dit vrouwtje is 111 met een and or gebrouwd, doch die andor staa-- op het pu lit bankroet t© maken. Aan haar vroe t gei'o geliefde heeft ze op het feest, waar ze me î elkàar ykichtig sp'raken, om een vertrouwelijik naclitelijk onderiioud gevraa^l. De joncdlin< komt thuis en blijft er in/ groote verwachtin; " do k:)in§t van het vrouwtje -vorbeid'en. Als za j eindeiijk gekomen is, blijkt ii«it het onderhoud :1 dat ze saam hebben, dat het vrouwtje vain haa oudon m'innaa.r de 300,000 fr. wenscht te knij geai,-die .haar man van het bankroet redîdl© e moeten. ij _ Het ontbreekt dit komedietje aan psj7cliisch .. diepte en Hogifeche mensclielijkheid. «• Grooto Verwachting » is echt en vlot en i goede dialoog geschreven en zonder te ont roc ren, vorveelt Jiet geen enkel' oogenblik. ij « Groc"to Verwachting » werd uitstekend' rei n tolkt door d© dames Van de Wi©l© en De Vrc kor^Mi do h.h. Daircîen ©11 Van dfep Heuvel. D ■ rd'oji verdi©nt om zijn jeugefig en gevoe vol spel, een bijzonder kompliment" » y DAGKLAPPER Een Amerikaansche siaalstad. - Een vooi .1 iu'èld van de snelle ontwikkoling der Amer kaunsche steden is het door de United Statt . ■ 'î^el Corporation, de zoogenaamde staaltrus m het leven geroepen Gary.. De stad te!t thar: t 50,000 imvoners, tegen 350 in 1906. Volgens ail . aarschijiilijkheiid zal Gary m 1916 100,000 il a woners hebben. X De stad, d.e genoemd is naar den presider 1 van de staaltrust, heeft 32 kerken, 12 scholei - 4 ziekçnhdizen. 2 lijkovens, 7 banken, li a 1 beiders-organisaties en een openbare b bliotheek met 1S.0C0 boekdeelen. " Door haai gunstige iigging is de nieuw sia,«.:stad zeer spoedi^: een b^lflngriik mid^ piuit der Amerikaansche nijverheid "gewordei e Tegelijkertijd is Gary een groot- spoorwej m i ri delpunt ; niet minder dan 36 lrijnen kome 1 er samen. Het libçraal verbond te Luik. — De scheurin . in de liberale partij te Luik, die algemeen g vreesd werd, zal zicii niet voordoen. In een vergadering, door gematigde liberale e en progressisten belegd, is de verstandlio! t ding gesloten en het strijdprogramma vastg steld, on grond der boodschap van de Hbera linkerzijden van ICamer en Senaat. x Ten gevolge van die beslissing gaat de hoo a der klerikalen om te Luik in Mei aanstaanc 1 een zetel te veroveren, in rook op en de iib y ralen zullen met nieuwen moed ten strijd trel ^ ken. — Anderzijds is beter nieuws ontvangen u 3 de omsclirijving Zinik. Het soheen dat er in d ze om^chrijvi.ng onmogelijk tôt de vernieuwiii van het antiklerikaal kartel kon worden ove gegaan. De socialistisohe partij zelf heeft n den eesten stap gedaan en voorgesteld de de - de plaats op de lijst van het kartel onder z kere voorwaarden, aan een liberalen kand daat af te staan. Deze kandidaat zou evei wel, eens gekozen, ont-slag nemen ten bai van een socialisl zoo hij geen bepaald aant; voorkeurstemmen van liberale zijde heeft ve kregen. De aangekmoopte onderhandel-inge worden voortgezet. Staatsminister Neujean. — Er is te Bruss* zeer onrustwekkend nieuws ontvangen ovt den gezondhoidstoestand van den h. Neujeai minister van State, die geduirende een veertii tal jaren liberaal Kamerlid voor Luik wa ^ Gezien den hooge n ouderdom van den gew' zen politieken leider. wordt een noodlottig n ontknooping te gemoet. t De nalatenschap van Leopold II. — Daar d ' schukCeischers van prinses Louiza ietwat g( stild zijn, door het toewerpen van 4 1/2 mi lioen, zal kunnen overgegaan worden tôt d ,t verdeeling der kunstvoorwerpen behoorend te r- de nalatenschap van Leopold II. s- Het groote doek van Rubens: «Het mirak( n van St. Benediktus», zoowat 25 jaar geleden 1 " Rijsel door Leopold II aangekocht voor 200.0C fr., zal den kunstschat van .'.et rijksmuzeur gaan vergrooten. ijj De Egyptische oudheden, aan den overlede e Koning geschonken door een khedive, zulle ï- denkelijk in de verzamelingen van het Jube 1, jaarpak plaats vinden. r Een zonderling gerucht wordit verspreid: s de doeken van hedendaagsche meesters di tôt deze nalatenschap behooren, zouden spooi loos verdwénen zijn. ^ Bij de Brusselschs letterzetters. — Letterze „ ters en bazen der boeknijverlieid zijn tôt een t verstandliouding geraakt op de volgende gronc slagen : de hervorming die wordt gewenscl" d zal in den loop van drie jaren worden te a stand gebraclit aldus : 1* jaar, vaste week va n 45 werk uren met betaalden rustdag ; 2* jaai 50 werkuren en 4 betaalde verlofdagen ; 3* jaai j. 54 werkuren, 8 verlofdagen en vast loon va 3 36.60 fr. Om de vaste week te kunnen verleenen, hac h den de bazen gevraagd het werk volk in de eei ste dagen der week eenige urén minder en i . de laat6te dagen eenige uren meer te moge doen werk en, mits opslag voor de overuren. Dit voorstel werd in den poil goedgekeurd mi 803 tegen 786 stemmen en 10 witte briefjes. Eene kentering. — Het gezond verstam e schijnt bij zekere Walen, soms tooh de bover _ hand te krijgen. ZieMer wat volksverteger . woordiger Masson schrijft in een blad va fi Bergen : « De studio der tweede landstaal is voor d Walen een vraag&tuk van. het allergrootste bi lang geworden ; dit belang zal nog aangroeie door het invoeren van den 4en graad. - Meer en meer moeten de Walen zich schil ken naar de noodzakelijkheid de Nederlam sche taal aan te leeren, zoo zij later eene bi trekking wiLîen bekleeden in openbare besti ren. in nijverbeids- en handelshuizen die i betrekk'ng vstaan met Vlaanderen. ^ « De stad Bergen heeft dit begrepen en rich e t.e een vrijen leergang in de Nederlandsche ta? i- in hare lageire scholen in. Dusdoende bean woord do zij den wensoh der bevolking mil 1 de leerlingen talrijk deze leergang^n volger « Dàt de Walen minder verachting voor lu - Vlaamsch laten blijken en de taalstrijd zal we dra opgelost zijn; » De Brabantsehe mutualisten in feest. — Zondag herdacht het Briabantsch Verbond der Mutualistenkringen zijn X-jarig - bestaan. 's Middags werd een feestzitting gehouden ter Gi'ooto Markt, waarop de eerevoorzitters van dieii Bond: hh. De Becker-Remy, senator en Paul Hvmans, kamerlid, nanwezig waren. De vergadering, voorgezeteri door den heer Rins-kopf was zeer talrijk Uit het verslag voorgodragen door den h. Hommez. schrijver van den Bond, vernemen wij dat deze thans 132 kringen met 25.000 leden vereenigt. Er werden 3 millioen frànk bijdra-gen ontvangen en 2 millioen tdelagen werden haar toegekend. De Vlaamsche selcetaris, L. Vercainer maakt nog andere biizonderheden bekend' en wijst op do onderscheidingen door len Bond be-haald in de tentoonstellingen van Brussel, Turijn en Gent. Geklangd wordt over 't feit dat de regeering er zich niet tbo leenen wil den Boncl vrij port toe te staan voor de briefwisse-ling met de leden. 's Namiddags vergaderden de ledén aan den feestdiscli. 1 Ruzie bij de Waalsche Tooneelschrijvers. — . Er heerscht volop' ruzie in d.a tooneelschrij-; verswerekl yan Fransche uitdrukki.ng. Het be-. rucîit komiteit, dat de tooneelstukkert moet uitkiezen, o.p îe voeren met behlup der 25,000 fr. toelage d?r regeering, •stak zich de eerste maal * d'en viager in 't 00g met La Querelle van den ? h. Davi-non uit te kipperi. Men kent het ont-' haal aan die• misgeboorte ten deél gevallen. ' Voor de tweede opvoering werd een stuk van Mej. Marguerite Du,terne aangeduid... Nu, deze " schrijfster kwam rreds vei^leden jaar aan de • beurt. Daarop groote herrie in 't kamp van het paar dozijn tooneelôchrijvérs, die ook graag hun aàndeel'van de toelage-haddén ge-kregen.1 De leden der tooneelkommissie worden in het orgaan varu-het kliékje uitgescholden dat het een aard heeft. 't Zijn de 25,000 fr. der Belgische lastenbeta-l_ 1ers die te,beklagen zijn in dit alle6... e. Intussphen mogen de Vlaamsoh'e tooneel-- sch.rij.vers nog steeds op -de kom bijten, dan wanneer zij toch in de eerste nlaats, wegens " hunne verdiensten, in aanmerking moesten komen voor een dergelijke toelage. Mejuffer Dachsbeck overleden. — Te Brussel is met deelneming het smai-telijk meuws ver-1- nomen van het plotseling overlijden van me-s j tiffer Dachsbeck. Deze dame heeft een voor-l,1 name roi gespeeïd in de opvoedkundrge wereld s en was gedurende Lange jaren bestuurster van e de opleidingschool voor meisjes in de Stroo-1- straat te Brussel. I, Belgische vrcuwenbeweging. — De iands-•- ra-ad der Belgische vrouwe,n hield Zondag een 1- vergadering onder voorzitterachap van Mej. La Fontaine. s De voc<rzitster brachi hulde aan de nagedach-'•,:i vk]. FoÇôîï-ii t-TI "ue iioop uit 1 dat de Belgische afgevaardigden talrijk het r- 5-iarig wereld kon,sres te Rome in Mei aan- II, staande, zullen bijwonen. Na voorlezing der verslagen, neemt Mevr. | Nyst het woord en handelt over vrouwenstem-5 recht Inziende dat de kiesbrief het beste mid-3- del is waarmede de vrouwen hunne verlangens kunnen bekend maken en doen gelden, drukt n ze den wensch uit d'at stemrecht worde ver-1- leend aan de vrouwen onder dezelfde voor-î- waarden als aan de mannen. e 1 een toespraak over gezondheidsaangele-'genheden door Mevr. Parent, wordt. verslag P uitgebracht door de aangesloten kringen : Bond e voor \ rou wenstemrecht. Antwerpsche damen-en .iuffërsbond, Vereeniging van Belgische k", vrouwen tôt bestrijding van het alhokolisme, V rou w e n af deel i ng van den Liberalen Yolks- ' bond van Brussel, de Vrouwenvereeniging van 3- Gent enz. 0 u In tien Onderrichtsbond. — Zondag hield de r- Beigiwllë Onderriohtst>o.nd zijne jaarvergade-> ring, onder ycoizitterscliap van den h Buis i- \ ee! volk was aanwczig. De schrijver Smelten 1- uioeg zijn verslag voor over de werkzaamhe-e den in 1913 eh brapht liulde aan de nagedach-n tenis der overleden "kampeœ: Hector Denis r- Pargameni en Paul Janson. n Uit het verslag hlijkt dat de Bond 4.680 leden te.l, verdeeld over 201 groepen. 21 Waalsche en o Vlaamsche voordrac-h.tgevers hebben zich 1 ter beschiliking van den Bond gesteld ; zij be->r sch-iklcen over 4.7-14 liichtbeelden om hunne i, vooidrachten op te luisteren. ï- De Bond is Zondag zijn 50e dienstjaar inge-s. treden, gesticht zijnde door den h. Buis in isii-i. Het gouden juà)slfeest zal dan weldra e kunnen gev;erd worden. De h. Buis oTKlei'zocht het sohoolwetsont-werp in bespreking in de Kamer, wee.s op de e feilen die ;n het ontvverp voorkomen en bracht i- hulde aan den moedigen tegenstand der vrij-. ziunige volksvertegenwoordigers. Hij stelde e voor hun een adres van gelukwensc.hen toe te t sturen. Dit voorstel werd toegejuiclit. — 1 ■ d 0 Het Liberaal Mutualistisch Kongres n voor de Vlaamsche Gewesten " ZONDAG 8 MAART TE BRUSSEL 1 e Aile vo-orberaidende schikldngen met het .. oog op het eerste Liberaal MutuaListiscli kongres voor de Yiaamsche Gewesten zijn thans getroflen. Op hare vergadering van Zaterdag 11. be-' sloot rte rege!in,gsliomm:ss.ie, dat het kongres » aepaald zou doorgaan o-p Zondag 8 Maart "om 0 1 ; uur des morgens, te Brussel. [*\vee punten zullen aan de dagorde staan : 't I. De Sociale Verzekering; onderzoek van ii versfthl'lilende wetsontwerpen. wel'ke daàrover zijn ingediend (versjaggever, .de h. \ Hey-'■ mons). n Verstandhouding, op politiek- gebied, tusschen de liberale ziekènbonden en pensioen- - kîisseri van het Vlaamsche land (de verslagge-ve>. moet nog aangeduid worden). 1 Niet alleen de ziekenbonden, maar ook de il pensioenkassen, terin^lljderskassen enz. ziillen . tôt het kongres worden uitgenoodjigd. t Ten einde de toetredingen zooveel moge-lijk te vergemakkelijken en overwegend dat ziekenbonden en pensioenkassen door den 1 aard der vereeniging zelf hun urtgaven moe-1- ten beperken. zal geen bijdrage van de toe-[. tredende kvingen gevergd worden. Alleen de n persoonlijke toetreders zu/Uen een geringe bijdrage te betalen hebben. e Aan al de toetredende kringen en bijzonde--i- ren znjlen de noodige voorbereidende stuk-n ken gezondon worden, bestaande uit de toe-lichting en tien t-ekst van de ontwerpen Pe-cher en K. Huysmans, aismede het algemeen l- voorbereidend verslag van den h. He.vmans. Het vraagstuk der Sociale Verzekering zat i- eerlang in de Kamer iri behandeling komen. n Het is van belang. dat de liberale mutùalitei-ten en rensioenkassen hun wenschen en op- - vattlngen ten opzlehte van dit gewichlige .1 yraagstuk te kennen geven. t- De in.noh.ters van het a.anstaande Liberaal s Miiiua'.'ist.isch Kongres verwachten dan ook tal-l. rijke t-oetredingen t Deze kunnen van stonde aan ingezonden wor-1- den naar het Sekretariaat van het Liberaaï \"laamscli Verbond, 109, Zennelaan, BvusseL

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.