Bijvoegsel der Ylaamsche Gazet van Donderdag 1 Jan. De Buitenlandsche Politiek in 1913 ~ KUNST- EN LETTERNIEUWS Een overzicht aangevuurde streven naar een algemeene republikeinsche verstandhoudng, zeer twijfelachtig. O o s t e n rij k - H o n g a r ij e werd, evenals het vorige jaar, door zijn staatsJieden maandenlang in spanning gehouden, wegens den Balkanoorlog en de over Albanië ontstane wrijving met Rusland. Die spanning, uitgelokt door de vraag of eenige onbeduidende Albaneesche stadjes als Djakowa, Ipek en Prizrend aan Albanië dan wel aan Servië zouden toekomen, kostte aan het rijk 800 millioen en een zware ekonomische krisis. Het uitzcnderingsregiem in Kroatië werd: opgeheven, doch de wijze waarop Zaterdag 11. de nieuwe landdag daar is geopend, is niet van aard om een hocgen dunk te geven van een goed' Zoo bet jaar 1913, evenals 1912, toen de Tripalitaansche krijg nog aan 't woeden was, in oorlog begon, mogen wij er ons toch over verheugen, dat het niet, evenals het vorige, in oorlog eindigde. Vrede heerscht thans alom in Europa, ja, over de gehee'e wereld met uitzondering evenwel van Mexiko, het land, waar de burgeroorlog haast een bestendige toestand is geworden. Toen het jaar 1913 begon, was er weliswaar een wapenstilstand ingetreden op den Balkan,doch de hoop, dat deze de voorbode van den vrede zou zijn. verzwond alras en na een maand getalm, en terwijl intusschen in Turkije Fnver-bey door zijn staatsgreep het kabinet Kiamil-pasja had doen vallen, werden in de eerste dagen van Februari de vijandelijkheden hervat. De Bulgaren die den grondwettelijke!! aanleg van reeds tot bij Tsjataldja en Gallipoli waren dieel der Kroatische bevolking, vooruitgedrongen, vermeesterden, met mede- In Italiëhadden voor de eerste maal alhulp der Serviërs en na een lang beleg en gemeene verkiezingen plaats onder het nieublceriigen eindaanval, de stad Adrianopel, we. uitgebreide kiesstelsel. De regeeringsterwïjl de Grieken eenige weken te voren partij bleef aan 't bewind, doch een 25-tal In de laatste dagen van Mei kwam einde-, zijn inv lijk, onder den drang der mogendheden, t Bulgarije, gedreven door den overmoedVredespaleis geopend, van zijn toenmalige ministers Gesjof en DaIn DenemarkeneninNoorwegen nef, stelde al te overdreven eisenen en, hoekwamen de radikale partijen aan 't bewind. Rusland pogingen aanwendde om broeZ w ed e n wapent zich tegen den Rus en ook deroorlog te vermijden, duurde het niet langwel tejen den Noor. Ie Bulgaren eenerzijds en de Grieken enIn G r i e k e n 1 a n d werd Wij vragen ten sintnt het Vlaamsche 'and ween Neder n laiuUlie iiitgoo.[ie. atv, sselin, zijnerdroomen. I3 Geschiedenis van G< llllolnl, . ,, :--in. ■ ,7,nal.M I' NSf 11 \l\ Do onver- Werk!kw,K %eilJke iamihetwist óm net eigendOmsj evenwel, dat in deze de bedoelingen van preThans heerscht rust op den Balkan, doch sidentwils0nverkeerdwordenuit^egd. Het Panama-kanaatl wendi voltooid, daoh 1 nog1wel een jaar aanlcopen alvorens bet voor de scheepvaart wordt opengesteld. wij thans in overzicht nemen war in verschillende andeie Staten gebeurde. ''gelandis nog steeds fel verdeeld de kwestie eer Iersche zelfregeering; in Ulster, het protestantsche gewest van het anders uitsluitend katholieke Ierland, is daarentegen een verzetbeweging ingericht, die op diehet zich door den oorlog met Rusland op het eerste sein uitbreken zou. De hoop op een den hals haalde. Het verloor zijn grooten minnelijke schikking neemt echter piet den staatsman, prins Katsoera. dag toe.In Afrikagetroostten Frankrijk: en 1deScheldëaangelegenheden, de band houden Was Engeland in 1913 het tooneel van Spanje zich zware opofferingen om hun «e- overor]7ehavcn-uithreidinwelks dak talrijke stakingen, het zag nochtans een be- zag in Marokko te bevestigen, terwijl Italië eenige dochter met prins Ernst August, dietenDuitschland, Engeland, Frankrijk en nu sedert een paar maanden den groothertolliethetminstBe]iëhunbeschavingswerk gelijken troon van Brunswrjk bekleedt.voort Tn Beieren werd een einde gemaakt aan 0nzestambrceders. inZuid-Afrika het prinsregentschap en werd prinsregentwerf]enditjaaf{n■ kamDen verdeeld door Lodewrjk tot koning verheven, in vervangingi,«* r,0,A;i („„,u„ -o^u ' u tn ,,n« a^ 1 .„^i • • r»**ö°het geschil tusschen Botha en Hertzog, welke van den krankzinnigen Otto.u^-Ji * +r ji • 1 •. o^ Ur.4. • ju x. •j 1 . -i •ceide staatslieden, na verscheidene laren m Up het einde van het jaar werd het rijk m- beroering gebracht door de droevig-komisebe Zabern-zaak, die een nieuw bewijs kwam geven dat het Duitsche volk met de militaire buitensporigheden weinig ingenomen is. In Frankrij k werd president Fallières opgevolgd door Poincaré, die op dit oogenblik de populairste voorzitter schijnt, welken de republiek ooit bezeten heeft. Als evenwicht voor de Duitsche legeruit breiding voerde het land een driejarigen *öheT^^ek, die men daar vcor eenige jaren vreemn y^| wjeeenabonnement wenscht op Vlaamsche Gazet Doumergue-CailLaux, dbt, in strijd met deWS x^eheerschte, en vrede brengen daar vorige gemensd-repiiblikeinscrie 'kabinetten.waarmT9T3 nc o cor log of burgerkrijg geen ndikaal is. Of dit laatstelangzalheerschte ! le^'on, schijnt' met hét huieig'e. do'o'f Briandl V H Janina hadden veroverd. De oorlogvoerenden en inzonderheid Turkije en Bulgarije, werden het ten slotte moede n 20 April werd een nieuwe wapenstilstand gesloten, waar Griekenland en Montenegro zich echter voorloopig buitenhielden. De Montenegrijnen. die kort daarna Skoetari innamen, moesten deze stad al spoedig teruggeven aan de mogendheden — optredend voor het pasgestichte, zelfstandige Albanië — terwijl Griekenland voortging de Darda-nellen te Wokkeeren. Londen het voorloop tg vredesverdrag tusschen Turkije en Bulgarije tot stand. Turkije deed daarbij afstand van het geheele gebied ten Westen van eene lijn EnosMidia. De oplossing van de kwestie der Egeïsche eilanden werd aan de mogendheden overgelaten. Daarmee zou feitelijk de oorlog op den Balkan afgeloopen geweest zijn, zoo niet het vraagstuk der verdeeling van den buit een twistappel tusschen de bondgenooten had gebracl de Serviërs anderzijds, stonden als oorlogvoeen — en wij mogen het ook zeggen, als bloedhonden — tegenover elkander. Het uitbreken van dezen strijdis hoofdzakelijk te wijten aan Danef. inmiddels hoofdminister gen, die aan de Bulgaarsche troepen bevel gaf onverhoeds de Cxrieken en de Serviërs aan te vallen. Wat deze onvergeeflijke dwaasheid aanBulgarije kostte, is zonder voorgaande in degeschiedenis. Teruggedrongen door de verbonden Serviërs en Grieken, werd het ookovervallen door de Roemenen en de Turken.Het zag zioh nagenoeg geheel Macedonië,door gere bondgenooten, ontnemen, gebied aan Roemenië af te staan en moest het duurgekoebte Adrianopel en het met i zijner zonen gedrenkte Thracië weder aan Turkije laten. De Oostenrijksche staatslieden, die zoo dikwijls verontwaardiging in West Europn hebben gewekt door de zelfzuchtige eischen, waarmede zij tijdens den eersten Balkanoorlog uitpakten, verheugen er zich nu nog over, dat het Balkanverbond uiteeengespat is, maar eilaas, ten ko>te van hoeveel menschenlevens, van hoeveel nationaliteits\ervreemding is dat niet geschied ; al mag men verwachten, dat de huidige vrede in de naaste toekomst niet za' verbroken worden, toch ware het zeer gewaagd te beweren, dat de vrede van Boekarest bestendig zai zijn. De Balkangebeurtenissen hebben gelukkig geen algemeenen Europeeschen oorlog ontid — al heeft daarvoor ook wel eenige malen gevaar bestaan door die verwensen te Albaneesche kwestie. De gebeurtenissen hebben evenwel overal een herleving van het militarism verwekt en tal van landen er toe gedreven hun leger uit te breiden. langrijke brok sociale wetgevin tot stand komen met de verzekeringswetten van Lloyd George, die thans ook een belangrijk wetsontwerp over de landpolitiek voorbereidt. Duitschlandversterkte voor de zooveelste maal zijn leger op vredesvoet, ditmaal met ruim 130,000 man, wat het land een miljard 'kostte. dienstplicht in, wat niet zonder moeilijkheden gepaard ging. Het kende in het jaar, dat thans eindigt, vier ministeries : een kabinet Poincaré, een ■kabinet met Briand als hoofdminister, een met Barthou en ten slotte een ministerie Eene belangrijke gebeurtenis voor het Duitsche rijk was het huwelijk van des keizers klerikalen deden hun intrede in de Kamer, terwijl ook de socialisten talrijke zetels bijwonnen. Italiëstond Oostenrijk trouw bij, toen het den nieuwen staat Albanië hielp baren. Ruslandbewees, door het ophefmakende ritueelemoord proces te Kiew, dat het nog steeds het land van gewetensverdrukking en administratieve verrotting is. Dank zij het wijs beleid van Sasonof kwam het rijk niet in ig met Oostenrijk-Hongarije. Het versterktezijn invloed in Mongolië en tracht ook loedsfeer in Armenië uit te breiden. In Spanjeverving het konservatief kabinet Dato het liberale onder Romanones. In ! lugal worstelt de zwakke republikeinsohe regeering neg steeds tegen de monarchislischebeweging. In \ e d e r I a n d werd de koalitieregee-ring bij de verkiezingen in de minderheid geit en kwam er, nadat de sociaaldemo-kraten de hun aangeboden drie ministersfeuillès hadden afgeslagen, een extramentair kabinet tot stand, waarvan thans hef beste verwacht wordt. Met groote plechl werd in Augustus 11. in Den Haag het koning Joris vermoord en kwam de kroonprins als Konstantijn XII op den troon. Wanneer wij nu naar andere werelddeelen overstappen, dan valt ons dadelijk op, dat Mexikodit jaar het meest van zich deed spreken. Madero die met behujip van Amerikaansoh geld, Porfirio Diaz afgezet had, werd, na bloedige straatgevechten in de Mexikaansche hoofdstad, op zijne beurt verjaagd en vervangen door Huerta, een zoogezegden voilgeling van Diaz. Thans heeft Huerta eveneens te kampen met mededingers, wraarvan in de eerste^ plaats Carranca dient welke, evenals destijds Madero, geheimen steun van de Amerikaansche petrooiltrusts schijnt te ontvangen, In de Vereenig de Statenverwierf voor het eerst sedert lang weer een demotkiraat het presidentschap, en al dadelijk toonde Wilson^ dat hij een zuiver democratische politiekwilde volgen, door namelijk de op handelsgebeid zeer belangrijke tarief hervorming door te drijven. In zake de buitenlandsche politiek schijnt Wilson echter nog meer imperialistisch te willen zijn dan Roosevelt, getuige zijn politiek tegenover Mexiko. Het heet Voor het overige viel in Amerika weinig belangrijks voor. De Zuid-Amerikaansche republiekenhouden zich hoe langer hoe rustiger en enkele hairer, en vooral Argentinië en Brazilië, mogen zioh in een toenemen den ekonomischen bloei verheugen. \ aar Azië' overgaand, stippen wij aan, dat de republiek in C h in a moeilijke dagen doorleefde. Het heeft weinig gescheeld, of er ontstond een a f zender I ij ke ZuidChinee sche republiek en thans nog is het centraal gezag in verscheidene provinciën nog maar ten deele erkend, terwijl Mongolië zich nagenoeg geheel afscheurde. Intusschen treedt president Joeansjikai met den dag meer als diktator op. J aj pi a n herstelt zich langzamerhand van de zware ekonomische en financieele kirisds, de verovering van Tripolitaniëvoortzette. Geen van deze drie Staten heeft echter in deze koloniën weinig meer dan de kuststreken in handen. Egypte wordt hoe langer hoe meer een zuiver Engel sche kolonie, doch gaat tevens met rassche schreden op ekonomisch gebied vooruit. Abyssinië verloor zijn ouden en voor zijn land zeer verlichten keizer Menelik. hetzelfde kabinet te hebben samengewerkt thans, elk met een bijna even groot aantal volgelingen,vijiandig tegenover elkander staan. Moge deze verdeeldheid tusschen Afrikaners geen verzwakking hunner macht in de Unie voor gevolg hebben. In Australië,even als in X iemw- Zeei:ind, komen de gefedereerde Statiën hoe langer hoe meer thuis van de zuiver sacialisti- passing' heeft pogen te brengen. Hoe jong deze Staten cok zijn, schijnt de bevolking er niet vatbaar veer deze politiek. 1913 was een jaar van veel kommer en Het eindigt gelukkig in vrede. \ het jaar 1914 vrede behouden daar waar in Tn de Midden-Afrikaansrhe koloniën zet- Kronijk uit de Scheldestad Oud-Antwerpen. — Vooruitzicht. — Vlaamsche Letterkunde. — Weldadigheidskalender. — Een goed nieuws. Van een onzer medewerkers: OudAntwerpen In eèh onzer vorige kronijken h gewe:mms der Merceniers-üilde, van de zeer mooi k vim Appelmans, den bouw1 ievevrouvallei !\ muir- en Stedenh liet lot aan die eerbiedwaardige 1 n 1 — van int Om zóó sch arini.-:'was. riek de Antwerpsche Kring Bouwkundigen houdt zich met de zaak Ie zij m tvtl het verdwijn* 11 vav zuiver pi nnestréekj< 5, pp zijn plan v1 door een splinternieuw e vindh lis ei wat herstelling no maar laai mis. in godsnaam, '; ie wij-M. uzi- \n wat Ikl ons aan schoonheid heeft gelaten. • alle liefhebbers vanhoon wordtts hm kl< mi aangM drong< I ;ehoud van het laatstehouten ge\en d r hurt van het smalle, kron- kelende Stoelstraatje, hetwelk de ZwarU terstraat met de Zirketraat verbindt. Het houten geveltje in de Stoels^raat dit huisje een bepaald-ideale h stellig wel ruim zóó bewoonbaar zijn a stijllooze krotten uit onze moderne- en oudevolkswijken, die, jammer genoeg, niet tot verdwijnen gedoemd zijn.en kan erzich niets tegen verzetten, dat het huisje — met behoud fan zijn gevel — in onberispelijken staat gestold worde. In elk geval dringthet behoud van dit séej fraaie stuktieve archil 'kiinirzioh op, — al. war tot 20 matper wagon !I betaald. De sneUere overbrenging ie goederen wordt mo^>dooi- de grensstations uitiksciie n naar de af/'eleid woi- l Vàn bi.jzonderen invloed op de konkurdingen zonden, , ^gt 1 ,-t verslag.in betrokken kringen I me rabatten zijn, cljè door Cfl Nederland 1spooi wi.senv rleend wor- d'Mi wijdtverrier e e 11 i t 'Juitvoerige 1 aan de havenst'-a t i.s ti e- v au I' a. m burg, An'w erp e n en jl o t t e r d a m. Het gaat b lofdzakelijk de bekende kwestie van de '15 pet., die van de Antwerpsche cijfers worden afgetrok an de vergelijking met de twee andere is nauwkeurig te maken. Evenals de Bot- umers, beweert ooi dat de vermindering met la pet. zeer te- iats \ indt. .'htigeiechter, zegt dj Kamer, dan rgelijkende cijfers voor de netto tonne- zijn deor de aangekomen en uden hceveelli:deren Deze v met 1903, als volgt: Invoer: 0 millioen ton gewicht, !m 20.8 (11.8) millioen en Antwerpen 6.9) millioen. Uitvoer: Hamburg 8.1 (5.5) en. . r het geheele verkeer waren aldu6 de cij- iburg 24.7 (15.9) millioen; Botterdam rpen 18.2 (12.4 mil- ^oovere het verslag. De cijfers voor vntzijn natuurlijk weer herleid, hoewel - immer niet aan twijfelen dat deze » vairdie pi al het belang onzer haven poogt te verminderen. het een oog te houden op het11 den vreemde over de Antwerpsche ha wordt geschrevf n In het Tsarenrijk EEN STAALTJE VAN DOMME CENSUUR De Russische censuur heeft al heel wat rvaai zioh doen spreke». In Kisjenef Inriteen & (.pns eennaald, dat tot héél wat hoofdschuddend gemompel «anhidnig geeft, binnen en buiten de grenzen. In d'att Russische plaatsje, bekend v /api progroms en znjn Jodenhaat, wordft eanIloemeenseh tijdschrift uitgegeven, a Cuvintulnescu » (Het- Roe-m een s'il 1 \vr Iiuif)te. komen.Kan delijk dienen. Wat >proken werd, ver--, w ij sis o. m. de ni m Vix'd. van lHeilig* ï ocht van Ary Prins, de Reizen van lac. van I Ook werd de aandachtI »ï> d merk- vüi I'r. Hopman /// hetVoorbijgaan, op hel jongste wperus,rteUingen van Asninie en S. Goudsmrk van .1. Reyneke van stuw Reddinm a. Roland :Nico van siu m, len, op ii ■: mm iiv.lan 'Ir gr nli ) ing,k van M. w a- genvooin,ni(Mi,sti>in- Malle Gevallen van Hans M ntin en de lOlige Liefde van Vr. i] 111. Maar andirwerk Weef onb. spi> een bijzonder werk van den bekenden -.1.. Thorn lJ i ikker : Nederlaag, e» i tastische .oman. D'n boek i.' lieel wal anders dan Kunstmrnschen en Groote Meesiers, die SèltlS aan bii''ten doen d, iikeu. m zijn vei rijke yn uit t)e Weelde des Hart upstanding. t-hoa'U P kki wi- wellicht de i'ijv. r, d-i Mij ne Arbeid naast V. tie M' v«re redi- ik aansMi-aakmi'fhimaken on luM uto-< oinaiu In Nederlaag,rust mei hel beste in aard mag v. rgeleken worden i /.ilnei tot hun n. 1. het handig en gr i >d van wal zijn vschiep. Want de werkelijkheidhier ii Ml \ mm le : en int naren en leven zijn 'ui produkt zijner PanoistiMdK'voooHel iookje, i);.\ erzinsel v tn pen dichter, ?i en wonderlijk, niet saimnte vattenin ii In not ken-ilij in de nd vuur. kat nieten van di1 v< rjiaa II is s-een toek asis van deze fanin hel h< I schenverstand y.iehnaar die i •••m mensetw n met hun eigen i n. vol liefdem haat, rlngszucht, onJ kheid. Bh b is de bekoring van dit werk. Wan m erNedi rlaag ■ ia m w eir 1. mi m d»il in het \ reemdie afschrjkJ : zoBdei ling nu . ■den weg buiten jn ligt. 1 HM I .Mi !O ' ! I" I ling d ejen anderne.i luiiriuiiHoa is A. v m zee-r I s< 1m ijvi \ v m Een Zwerver; van Sha van Dragon. De /.'/'/ van Droomen li rt zijn nieuw verhaal.n 'üd si in ii!'> zoo kli zoo ./■: zoo nobel. Wat verheel pe emslspeJ van het n al wal b i sprookje kenmerkt vindt,men in den w< nd; ren van droomen. Nu etu-> wijsheid. i vergeten za,! zijn, dal Op luidrueld'aren bijval mocht aanspraak maken z-Ullen de prachtige s van dezen schrijver nogzijn voor hen dieMh-id \ im sprook- sprookjesiaiwioeriiriige»î (v:i;i m ne nsch, veeltal lig en vet» Iiin:/A' hrijven kon in rustige kla.re ZinnVan verbeelding tot 'i'1uitbeelding Aan hetgewon- Leven. Ben vijfd* druk een goedpe ook voor Vlaandieren, verscheen van De Jierhe',1 \\ illem Schürmaun, kï öilS land alleen bekend van De Vioiiefs'. Vijf dniklvn : lic! gaat niet m si hrijven, een levend I een familieroman uit Roti 'dun. Over Schüriii hm) lazen vmus nu in na hierlezBel'kelmans : « Schürniann hóudl van 't leven stri.:ina,'k\i>l [s geïllustreerd. van Leo Tolstoj's nageladjen 'Jtandsenriften 1 oplossing weid gevonden ii zen zin, dat d'e echtgencote en de dochti r een totngraiisehe v nemen van den juijsdei palmolie. Doch bet is jammer te zien dal de rekgom plant, die zooveel tonnengouds beidi gekost om aangelegd ie worden, hare onderhoud* len niet meer waard is. *** Kr :s tusschen rielgië en Krankrijk een diplomatische verwikkeling ontstaan,wegensvolgende feiten. In d-é eerstedagen ven September kwam de Fransche kanenneei«.Surprise», zonder de overheid der kiverwittigd te hebben, don Kcmgostroorn opvaren enp de reuh' van Ikinam.' Borna . Op 5 Septemher verlietde Kransen»3 loktoL' de !>ooten,end nu trok hij n; rten, waarvan hijverscheidene foto's nam. Daar dit gezien werd,zich '^ arid'i de gezagvoerdervan Ac kanonneerl den krijg^doXtor m landvoogd >\>,

Er is geen OCR tekst voor deze krant.