T^aaP ■■ 'n. si Prijs per nommer. : voor België 3 centiemen, voor den Vreemde 5 ceatiemea : Telefoon : Redactie 247 - Adsninistraiie 2845 Waandag 23 Maart 1914 ****** ffi. Maatschappij H ET UCMT bcrttaurder > , DgVISCH. Led«berg-0«iit ,. REDACTIE . . ADMIN1STRATIE 130GPOORT. 29. GENT VOORUIT ABCNNEMENTSPR1JS BELQIE Prie maanden. . . , , fr. 3.25 Zes maanden . . . , « ïfc Een jaar. ..... Mtn ibonneert zich op aile nostijarttîîl DEN VREEMDl Orie maanden •dagelsjkê verjonden). • tri 0,7$ Orgaan der Betgische Werkliedenpartij. — Verschijnende aile dagen. Ils Cooperatie en het Woninovraansfuk Il Eene merkwaardige proeve in het Jnracphipri t,fi Sint-nifliiriA Imer mij nog goed hoe zekere t is reeds jaren geîeden — e< ide partijgenooten op de reda n om ingelicht te worden, ovi stische en vooral over de coop ellingen van Gent. •en de gezellesi Ponard en Mei Sint-Claude. d ginder ver, in het stilîe Jur; gehoord van onze wonderlijl g en daar de werklieden va le ook eene samenwerking ha« :ht en dit in den beginne ni< ten wilde, kwamen zij hier 1< bezoek, dat vier dagen duurdi ling gaf tôt latere volgehoude vriendschapsbetrekkingen hel nnen van Sint-Claude oneindi dcen. wee jaar nadien werd het or iat wij met Vooruit's Volkskv ■ ginder trokken, verre over P; on, en er geestdriftig onthaal x>r eene opgetogen menigte. îrden wij ontvangen in het kle op den hoek van de Mark i het tweede verdiep, waar c idiaansche werklieden hunr înkomsten hielden. er pieperig benepen, maar h< vrienden was groot, hun gee: hun geloof was van staal. rheid toonden zij mij een stu : zij hadden aangekocht, ea , snel afhellend vlak, waar b< den voet la « Furieuse », een le stortbeek wit-schtrimen X)t. n grond wilden zij bouwen. was een diamantslijper, afgi eene staking, die mislukt wai t een jong architekt, pas g< ■ had het plan geteekend va ;d Volkshuis. Gent gezien en Gent had hei rd. ipvatting was grootsch, ve< m het rakas der jonge werker: g- ij zouden trapsgewijze bouwe :r deel het opgevat plan verw< aar later gingen wij nog een t Claude. ige vereeniging « La Frate. is reeds in een deel der nieitw die reeds onder dak was,- -het grootste deel bleef nog 1 u lees ik in « l'Humanité » ee m Cluet, ook een goed vrien operatieve van Amiens, die oi nt Claude bezocht, en het vo 3ver schrijft : perateurs van Saint-Claude het :erwerk geleverd. Zij hebben, c i Frankrijk, voor werkmanswr :zorgd, uit eigen kas, , ne stad was het mœilijk om b< werkmanswoningen te vindei tôt jaar werd het moeilijker. E werden onhandelbaar, tergen< •n Zij vroegen huurprijzen die buiten het be-n reik van elke werkmansbeurs lagen., Toen besloot « La Fraternelle » krach-îr tig op te treden. Zij kochten op den s- « boulevard de la République », een der beste wijken van Saint Claude, eene reus-i- achtige strook grond, en bouwden er eene federale arbeiderswoning. i- Daar huizen thans 71 werkersfamiliën, :e allen leden der Cooperatie. Elke familie n beschikt over drie ruime plaatsen en over 1- eene keuken. De huurwaarde is 6 frank ;t per week (Wat voor die streek de helft ss ' is der gewone huishuur). Voor aile moderne gemak is gezorgd. t, Overal waterleiding, électriciteit, gasvu-n ren, gezamenlijke wasch- en droogplaat-)- sen, baden, hygiënische huisjes, enz., enz. g Het gelijkvloers zal tôt winkels voor de Cooperatie worden ingericht, hoedenwin-ts kel, kleenvinkel, schoenwinkel, witgoed-î- winkel, enz. l- Hoe zijn de Claudiaansche samenwer-d kers er toe gekomen ? Door de spaargelden der leden. i- Elk lid spaart in de Cooperatie en t- heeft er een open rekening. e Het geld wordt omgezet in aandeelen :e van 25 frank en aldus heeft men 400.000 frank aan den bouw kunnen besteden. ;t Cluet is in bewondering over hetgeen >t hij gezien heeft, en prijst het voorbeeld aan aile Cooperaties aan. k In Engeland is men reeds een eind 1 weegs op die baan. Meer dan 400 engelsche samenwerkin-e gen bouwen woningen voor hunne leden. d De juiste statistieken hierover heb ik niet in handen, maar zonder overdrijving mag men houden staan dat er over 't Ka-> naal reeds 50.000 arbeiderswoningen door s, de Cooperaties werden opgericht. Ook de groote Duitsche samenwerkin-gen treden die richting in en bevinden er n zich wel me de. De arbeiders wonen aldus in de eigen n woningen der collectiviteit, en hangen niet meer af van den moedwil en de :1 grijpzucht der huisjesmelkers. s- Zij hebben, als Cooperateurs, zelf me-dezeggenschap in het regelen der gebou-n wen, huurvoorwaarden, verbeteringen, verzorgingen, enz. enz. s * * * Ongetwijfeld kan de socialistische Cooperatie in minder of meerdere mate e dien weg opgaan. Maar, evenals de Coo-~ peratie slechts een onderdeelken is van e den socialistischen strijd voor eene recht-matige samenleving, evenzeer ware het ® allerminstens een lichtzinnige utopie van ^ de Cooperatie te verwachten dat zij het woningvraagstuk zoude kunnen oplossen. Haar is vooral ten deele eenigszins het duur leven tegen te houden, en daarmeê •- heeft zij hare vracht. Als zij daarbij nog e de politieke en economische strijden >- steunt voor meerdere sociale hervormin-gen, — waarbij ook de goedkoope wer-kerswoningen begrepen, — van de kapi-!• talistische regeeringen af te dwingen, e doet zij het mogelijke en haar plicht. i. A. B. IâikohoS >f fm!! TEGEN UEN ALKOHOL ÏN TS/rto® door Ml1 RUSSISCHE TEGENGEWEKKT. <ier * merea >, Nau tl6n™aal grootere oppervlak-fcchts 3 Jf:„i en Z!ln dunne bevolking van tSr'°nsla!!flil?e\Z^e'®n (a°S de helft niet poteu aantnn^6 e,8n hast ge- WbeproefH „ 8 geeu mid- pnst verdo,,-,!-!11 Z1C^ ontworstelen smvu ra alkohni '^eroackt. Of de macht van is Voor riu lu 800 verderfelqk .ge-I aJkohol-ellenrlV°i ,^°n^er de eijfers vao ' '"Igende l n kennen> la»fc p;. de dew blende W lieht vermoe- r^sch-ZwS,^?11 ?eleden achfcte een der r,'^piicht J koniDgen' Joi»an m. l '' uitnpm efens voor de gezond-rlafi''''iin dr,en^e,lgenschaPPen van deti L .î^en, rri; !6». ^ volk rneer bekend P6'1»? over di daartoe een verhan- uit ondeMAk1^1 wijzen. waarop ■ ."'""aardiff T6ne ato^en brandewjjn ,gen- L«*«r, toea ook de Btaat zich onledig hield met het bra.ndewijn sto-ken, vermaanden de priesters de menschen van af den predikstoel, om toch vooral den brandewijn van de staats-branderijen te drinken, omdat deze zoo buitengewoon goed en gezond was. Deze gunstige meening om-trent dit vocht heeft zich lang gehandhaafd «u »ls de tegenwoordige drankwet bepaalt, dat de brandewijn die verkocht wordt,mins-tens 35 proc. alkohol moet bevatten en zonder schadelijke bestanddeelen (sic) moet zijn, dan blijkt het dat de wetgevers, die deze wefc in het leven riepen, nog niet de juiste waarde kenden van de geschenken van den drankdnivel. Is het te verwonderen dat op deze wsjze de brandewijn spoedig in eere stond bij het volk, ja in zulk een eer, dat de vrouwen hem beschouwden als een heerlijk reukwater en er hare halsdoeken mee be-voehtigden, wanneer zij naar den priester gingen ! En laat zieh niet vermoeden dat de grandewijn, onder zulke hooge beseherming, noodlottig werk onder het Fin&ehe volk heeft teweeg gebracht? Maar nu ontworstelt het volk zich aan deze ellende en heeft het reeds de eer ver-tliend het rnatigste volk van Eùropa. ge-noemd te worden. Volgens een statistiek van den bekenden Fin Dr Matti Helenius-Seppala, daaide het persoonlijk gebruik van alkohol à 100 pro«. in 1910 tôt 1.2 L. Dit bewonderenswaardig laa-g eijfer is volgen: dr. Helenius bereikt eensdeels door eer kraehtige onthouders-aktie, anderdeels dooi de moeilijkheden, die van regeeringswege het vervaardigen van alkoholische produk ten in den weg werd gelegd. Eén ma-atrege vooral, die dr. Helenius echter niet absoluul durft aan te bevelen,heeft in Finland goed* diensten bewezen, n.l. deze, waardoor eer zeer hooge jaarlijksche belasting gelegc werd op de branderijen en brouwerâjen. Deze moesten jaarlijks minsten* 10.000 mk betalen, terwijl van den brandewijn en hel bier nog een hooge accijns werd geheven. Deze belasting wâs zôô hoog, dat hij de wer-king kreeg van een verbodswet. Talrijke brouwers en branders gingen failliet en no® zullen velen volgen. Dat een regeering, die reeds zulke krasse maatregelen durfde te nemen, er niet voor terugdeinst om nog krassere te nemen, als zij meent dat het be-lang van het volk dit eischt, zal niemand verwonderen. Zoo werd in 1907 een wet aangenomen, die vervaardiging, invoer en verkoop van alko-hol-houdende dranken verbood. Maar de s Russische overheersching, die reeds in zoo menig opzicht noodlottig voor dit land is ge-weest, heeft ook met betrekking tôt don 1 drankstrijd, onder invloed van het Fransche alkohol-kapitaal, haar verderfeKjke macht laten gelden en door niet haar goedkeuring ; aan deze verbodswet te verleenen, het Fin-1 sche volk gedwongen den drankdnivel ver-der huisvesting te geven en hem toe te laten zijn slachtoffers te zoeken onder jongen en ouden. Sederfc 1907 is dezelfde verbodswet nog tweemaaî door den Landdag aangeno-; men, maar met hetzelfde résultait. Tlians is een wetsvoorstel in behandeling om « local option > in te voeren. Nu de pas i3 afgesneden om in één slag het land droog te leggen, hoopt met het distrikgewijs te doen. « De Russische regeering kan weigeren de verbodswet goed te keuren » sprak dr. Matti Helenius op het < Onthoudingskon-gres van de Noordelijke Volkeren >, gehou-den te Stockholm in .Tuli van 't vorig jaar; maar zij kan niet veiTTinderen, dat het Fin-sche volk zieh langzamerhand van den drankdnivel bevrijdt. Sociaal Politiek Overzicht —11 "■ ■ * ■ 11 FR/HVKRIJK DE AANSTAAKOE KAEINETSCRISIS — VIVIAN! ZOU WEDEE OPTREDLN. Talrijke geheimzihnige besprekingen zijn gehouden geweest tusschen voorname politieke personen, hetzij in de bureelen der Kamer, hetzij in particulière woningen, want hoewel het ontslag van Minister Mo-nis schijnbaar niet heel veel belangstelling gewekt had, was de indrnk van velen toch, dat het kabinet-Doumergne niet lang meer in stand zal blijven. Het verdwijnen van Caillaux, die wel het mikpunt van hefc kabinet was, maar toch ook de voornaam-ste kracht ervan, had al eenigszins aan het kabinet zijn reden van bestaan ontnomen. Nu is er weer een voornaam, zij het ook niet heel krachtig, lid gevallen en ook we-der onder sensationeele en niet bepaald vereff en de omstandisheden. Heeft het haastig bijeengelapte, rcor ver-zwakte kabinets-Doumergue nog wel het noodige gezag in de moeilijke huidige om-standigheden ! Is het zelfs voor de radica-len en socialisten wel wenschelijk, met zulk een kabinet den1 vej%iezingstrijd in te gaan? Men hoorde heden ook radicalen op deze ' vragen ontkennend antwoorden s er werd in vele besprekingen heden naar een uitweg, en men mag wel zeggen naar een opvolger van Doumergue gezocht. N&tuar-lijk noemden sommigen Briand. Maar, naar vertrottwde vrienden van Briand verklaar-den, is Briand van meening, dat, indien het ministerie-Doumergue geheel mocht uiteenvallen ,het in het belaog van een ver-zoenende politiek onder de linksche elemen-ten is, dat niet hij (Briand) aan het bewind komt. Volgens Briand zon in dit geval een persoon gezocht moeten worden, die niet tôt de. federatie-Briand behoort, maar juist tôt de huidige linksche meerderheid, en toch ook op goeden voet met de partijgenooten van Briand moet staan en ook op goeden voet met président Poincarré, dns een man van de uiterste linkerzijde, met niettemin een gematigden tint en verder vooral iemand, die heelema-al niets met de zaak-Rochette te maken heeft gehad. Wie kan dat zijn ? Het antwoord van een hoogeplaatst persoon luidt : Viviani, de huidige minister van openbaar onderwijs en schoone kunsten. Een met Briand bevriend kamerlid, dien ik van avond nog da-arover heb gevraagd, zeide mij : wanneer het mi~ nisterie een dezer dagen uiteen valt, hetgeen niet onmogelijk lijkt, sebijnt Viviani ons inderdaad de rechte man om minister-president te worden. Er is misschien nog een ander, bestemd om den man van het oogenblik te zijn, dat is Deleasé, ma-ar die zal wel niet willen. Er werd dns op dezen betrekkehjk rneti-gen dag vô6r de begrafenis van Calmette ook al over de begrafenis van het huidige kabinet gesproken, Viviani scheen de beste kUnsen op de erfenis te hebben, maar on-dertusschen is dat ailes nog maar theorie, daar de erfenis nog niet opengevallen is en Doumergue zijn best séhijnt te willen doen orn aan te blijven. OWTSGMLAIID INVOERING VAN EEN FRANKEER-STELSEL ZONDER P0STZEGELS, MET OEREED GELD. In het Orgaan van den Nederlandschen Post- en Telegraafbond treffen wij het vol-gende bericht aan : In Beieren is sedert 1 Februari 1910 de frankeering in gereed geld toegelaten. De belanghebbenden bij het postverkeer hebben hiervan gaarne gebruik gemaakt en alleen bij het postkantoor Munchen II werden in 4691 zendingen 10,609,301 stuks ver-zonden, die niet van zegels waren voorzien. Het port werd in gereed geld voldaan en voor quiteering werden slechts 75,000 zegels van 5 mark gebruikt. De post spaarde papier en drukkosten van ongeveer 10 mil-îioen zegels en de zakenrnenschen bespaar-den veel tijd (voor het opplakken van dui-zend zegels is, naar een firma rnededeelde, ongeveer 1 1/2 noodig). De wijzg van be- v handeling is nog primitief, er is nog veel te verbeteren, doch de techniek zal de moeilijkheden wel weten te overwinnen. Een automatische zelftellende stempel voor de meest voorkomende bedragen, die door de post verzegeld is, zal het mogelijk maken,-dat de groote ondernemingen haar post zelf voor de verzending gereed maken. En evenals thans maandelijks opgenomen wordt hoeveel gas of eleetriciteit verbrnikt is, komt de postbeambte den stand van de utKsmpeltnachien opnemen. De kwestie is het bestudeeren waard. BRIT38HE-RUK HET IER8CHE VRAAGSTUJi IN J1BT PARLEMENT. - DE MOTIE VAN WANTROUWEN IN DE REGEERING WORDT VERW0RPEN. Doaderdag, heeft het débat pl&ate g»had over de door de opposmei ingediende mo-tie van wantronwen tegen de regeering, weigert de bijzonderhedetî van haar plan waarmee zij eenigszins aan te èegenpartij tegemoet komt, bekend te maken alvorens de toezegging is ontvangen, dat deze la&t-ste met de hoofdzaken genoegen neemt. De uitslag van het débat was de verwerping van de motie met 345 tegen 225 stemmen. Den dag te voren had het conservatieve groote dagblad de «Times» nog eens eén uitvoerig overzicht gegeven van de maat-regelen tôt gewapend verzet in Ulster ge-nomen. Op de regeeringsmeerdereheid schijnt het artikel de uitwerking te hebben gehad, dat haar afkeer van verdere tege-moetkoming nog werd versterkt. De ver-klaring van minister Asquith, dat hij voet bij stuk zou honden wekte althans bij de meerderheid zulk een geweldige uitbarsting van geestdrift, dat de konservatieven zicht-baar onder den indruk kwamen. Er valt nog niets met rekerheid te zeggen van hetgeen gebeuren zal : eenige waarschijnlijk-heid, gelooven we, heeft de onderstelling, dat de Unionistisehe Ieiders, na met woor-den het uiterste te hebben beproefd, het niet op daden zullen laten aankomen. Ten-zij, natnnrlijk, de door hen gewekte strijd-lust hen zelf ten slotte zou meesleepen. ALBANIE SKOETARI AAN ALRANIE DEPINITIEP AFGESTAAN De gouverneur van Skoetari, de Engelsche kolonel Phillipps, heeft gisteren in tegenwoordigheid van de commandanten der andere buitenlandsche troepenafdee-lingen met eenige plechtigheid op de cita-del de Albaneesche sta-atsvlag geheschen. Op dat deel van het bastion dat naar de stad toegekoerd is, blijven echter de vlag-gen waaieû van de vijf groote mogendhe-den.Maar het is wellicht van beteekenis erbij te voegen, dat de Oostenrijksch-Hongaar-sche veldbatterij het hijschen van de Albaneesche vlag begroette met een en twintig schoten. De Albaneesche stadsprefect hield een toespraak, hij zeide dat thans Skoetari na vier en een half jaar onder buitenlandsch juk te hebben gestaan thans den Albanee-zen is teruggegeven. Daarom bracht spreker dank aan de groote mogendheden en zong hij den lof van het internationale militaire bewind, dat zooveel had bijgedragen tôt de verbroede-ring van aile elementen der bevolking. 's Middags en 's avonds werden op ver-scheiden plaatsen der stad muziekuitvoe-ringen gegeven. Het door Tukan pasja gevormde kabinet wordt wj aile Albaneesche kringen gunstig beoordeeld, Naast Turken zelf hebben in het voorloopige kabinet o. a. zitting Essad Pasja en Prenk Bib Doba. M00RWE6EN HET JAARVERSLAG DER PARTIJ OVER 1913 Volgens het jaar ver slag, der Partij over 1913 is het ledenaantal gestegen van 43 op 50.000. De pers omvat 32 bladen, waarvan 24 de Partii. 4'aan kooneratieven en 4 aan partijioden toebehooren, Van deze 3â bla-^ den zijn negen dagbladen, 7 worden 2 maa! 's weeks, en 5 twee maal !s weeks uitgege-ven. De overige verschijnen met langer tus-schenpoozen. De partij tëlt 3?03 raadsleden waarvan 43 vrouwpn. ^UID/IFHiKA DE UITSIjAGEN DER VERK1EZINGEN IN TRANSVAAL WORDEN GEEST-ORIFUG ONTHAALD. De geestdrift van de arbeiderspartij kent geen perken, zegt een Exehange-telegram uit Johannesburg. En in een telegram van Central News staat, dat nu de arbeiderspartij in den Provincialen Raad de meerderheid heeft — zij 't van eén stem — er een Uitvoerende Itaad uit haar partij moet ko m en. Dat is jaist, alleen bedenke men, dat die Uitvoerende Raad naar eve 11 rédigé vertegenwoordiging uit den Provincialen Raad wordt gckozen. Er komen dus ook leden van andere partijen in. In hetzelfde telegram staat, dat in den vorigen Provincialen Raad de arbeiderspartij slechts*twee leden telde. Kenmerkend is, zoo zegt Central News, dat de stemmen der Afrikaan-ders en die va.n de Joden op den Rand en te Pretoria in overgroote meerderheid' tegen dé dwangmaatregelen van de regeering getnigden. Ook dit moet begrepen worden, want de Afrikaanders die op Botha-eandidaten stemden, hebben zich natuurlijk niet tegen die maatregelen ge-keerd. ^'aarschijnlijk de Hertzog-candida-ten wel, en mogen dus de stemmen op hen uitgebraeht, gelden als ook tegen de regeering gekeerd. VAH ALLES Wllf LIBGEN IS EENE HOOFDZONDE.TS Het «Fondsenblad> zegt dat wij de verdedi-j ging van Mad. Caillaux op ons nemen. Dat' is leugen, cFondseobladt, en liegen is vol-1 gens awe christene leer eene doodzonde. ! H open wij eehtor dat gjj er niet van stervea i zult. Wij hebben geen woord ter verdediging | van de daderes opgenomen; maar wat wijî eegden — eo znlks houden wij staan — dai t wij de wMihoop die tôt krankzinnigbeid •' leidde dër vrouw konden begrijpen, die Éot>l dagelijks haren echtgenoot op de gemeensloi manier door persridders van uw slag zag beleedigd worden. Na«st Mad. Caillaux verdedigden wij ook haren echtgenoot, zegt het «Fondsenblad». Tegenover eene lage en walgejijke politiek,i zoo aïs de «Figaro» tegenover Caillaux voer-de, zou deze laatste door gansch de reeht-zinnige pers MOETEN Vcrdedigd worden. Wat an de beschuldigingen van M. Bar-thou a;ingaat, en wiens manier van ha.nde-le« gij schijnt goed te keuren, «Fcndsen-blad», welnn deze heeft weinig eerlijk en niet het minet als wswvrdig politieker ge-handeld.Als Barthou het document reeds jaren kende, waarom hield hij deze beschùldiging tegen Caillaux dan zoo lang verborgeri ï Waarom was hij zoo eerlijk, rechtvaardig en moedig niet er oogenblikkelijk zijne me-, deconfraters mee bekend te maken? Hoe1 kwam dit document in de handen van een persridder 'l Dergelijke ge te eene handelwijze keuren wij af, die lijkt op deze eener slang, welke op haar niets vermoedend slaehtoffer loert, een gunstig oogenblik afwachtend om heC vewrraderlijk in den rug aan te vallen. De waarheid moet verzwegen blijven, zeg De waarheid moet verzwegen blijven, zegt ge, «Fondsenblad», als 't een onzer vriend-jes geldt. Eerst en vooral, M. Caillaux is; geen sociaal-demokraat en geen onzer' vrienden. 't Is een politiek tegeiistrever. Tweedens : Wij zijn er zoo weinig tegea dat er klaarte in »le zaak komt, dat onze) vriend Jaurès op het oogenblik zelf en de, eerste van allen een omlerzoek vroeg ntet reehterlijke maehtiging. 't Zijn wij die niet wilden dat de waarheid: verborgen bleef, maar ook niet dat men lastert en verdaflit maakt vooraleer da voorgebrachte zaken opgehelderd zijn. Het is dus onze zedeleer van rechtvaar-digheid en waarheid die in het fransche parlement overwonnen heeft, tegen de ze- ■ deleer van laagheid en leugen, die gij ver- dedigt. Verstaan, «Fondsenblad» ? * * * EEN NIELW LOKMIDDELKEN. — Wij lezen in een katholiek dagblad : VERGOEDING VOOR FAMIL1E-LAST. — Het raadplegend komiteit van het personeel der spoorwegen heeft de volgende nieuwe regelen bepaald,' met bet-rek op de vergoeding wegens familielast : 1. toekenning aan elken. agent, een loon of jaarwedde genietend' van 1400 fr. en daaronder, van de ver-' goeding thans verleend voor meer dan drie kinderen, min den veertien jarent oud ; 2. gelijkstelling met de kinderen j van min dan 14 jaar oud, der gebrekke-lijke kinderen boven dezen ouderdom. Het is- dus een middelken waarmede men . voor den dag komt en waarmee men zal j trachten onze spoorwegmannen zeem aan den haard te strijken. Het is dàt niet wat deze bediendea vra-'

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.