30 laar »» N. 3î5 Pnis per nummer : voor België 3 centiemen, vooi den Jreemde 5 centiemen Teîefoon s ïîedîictàe Z4T - Arîiîiinsstpa&ie 2845 y 4 tQecember tit14 »— ■ ■ Drukster-UitgeeTster Sam: Maatschappij H ET L1CHT bestuurder s P. DE VISCH. Ledebcrg-Qent . . REDACTIE . . ADMINISTRAT1E HOOGPOORT, 29. GENT Orgaan det° Belgische Wepkliede^papîij, ~ Verschjjnende aie dagen. w ,T^.. ... ^ „.v,r r._^ ABONNEMENTSPRIJS BELGIE Drie maanden. . . , , fr. 3.25 Zes maanden • . , , « fr. 6 50 Een jaar . fr. 12.50 - Men abonneert zicti op allé postbnreele* DEN VREEMDE Drie maanden (dagelijks \ verzonden). * . . . « fr. 6.79 Andere tijden, andere zeden en gedachten De waarheid van dat gezegde, is nooit beter en klaarder gebleken dan in de tegenwoordige toestanden. Wij gaan zonder omwegen, maar di-rekt den os bij de hoorens vatten. Het socialisme heeft altijd verdedigd dat de roi der openbare besturen van Staat en steden overwegend, ja beslis-send moest zijn in de samenleving. In gewone tijden werd die zienswijze ten hevigste bekampt en niet altijd met geciseleerde argumenten. Een stadsbestuur was goed om riolen te maken, pissijnen te kuischen, vuilbak-<en af te halen en soortgelijke dingen meer. Ailes wel ingezien waren een gemeente Df provincieraad, evenals eene kamer of een senaat, toch maar vergaderingen van babbelaars en pretentieuze wijsneuzcn. Anderen dierven erbij voegen dat het opwreters waren, waarvan men « à près tout » beter verlost zou geweest zijn. Verre zij van ons, van te beweren, dat die kritieken geen den minsten grond h?dden. Ieder openloaar Bestuur was inderdaad niet altijd een academie van wetenschap en gezond verstand, het was evenmin een toonbeeld van deugd en eerlijkheid. Kortom er viel te kritikeeren. Maar de meesten hielden er geen re-kening van dat de openbare besturen al hunne' ondeugden putten, in het feit dat zij niet openbaar waren, doordat zij niet samengesteld waren bij middel van het stemrecht voor elkeen. Het waren geene openbare besturen, maar kîassenbesturen, en dat is nog ge-. deeltelijk waar. Maar toch is er eene aanzienlijke wij-zigingT grebeurd sedert de werkende VAasse een deel van hare rechten heeft veroverd en dat zij nu ook iets in den pap te brokken heeft en de vroegere kri-tiekers moeten nu de onrechtvaardig-heid hunner gezegdens erkennen. Doen zij het niet in woorden, zij la- ten het zien door hunne daden. * # Ten gevolge van den oorlog is er Bchaarschte in den voorraad van vele noodwendigheden. Aan wie vraagt men om daarin te voorzien? Aan de stad, de Staat afwe-zig zijnde. En om bij Gent te blijven, onze vriend Anseele, de vroegere woordenkramer, de fameuze schreeuwer, wordt door zijne collegas gelast, om zooveel het mogeiijk is de stad te bevoorraden. Hij doet zulks, hij loopt en reist van links naar rechts, hij onderhandelt, dis-cuteert in 't vlaamsch, in 't fransch, in 't duitsch en hij lukt meesta.1. En de vroegere kritikeurs zeggen fluisterend tegen elkander : « 't Is toch een knappe vent, die Anseele, wij mogen kontent zijn dat wij hem hebben. » 't Is een verdiend compliment, maar dat terugvalt op het stadsbestuur dat zoo verstandig was Anseele voor die zware en gewichtige roi aan te duiden. De schaarschte aan voorraad heeft de duurte der waren veroorzaakt en de zucht naar het doen van overdreven winsten aangewakkerd. Dat heeft ook de aandacht der stad getrokken, en het gemeentebestuur aar-zelde niet den maximumprijs vast te stellen, waaraan bijvoorbeeld brood en petrool mochten verkocht worden. De openbare opinie zegde : Bravo! Wat anders als een revolutinr.air middel zou zijn voorgekomen, vindt men nu natuurlijk en goed. Duizenden en duizenden werklieden liepen zonder arbeid en waren zondei bestaan. De stad vond er niets vernederends in, zich aan te stellen als kok voor de armen en hun brood en soep uit te rei-ken 's middags. En niemand gevoelde zich vernederd, niemand dacht dat hij eene aalmoés kreeg. De massa gevoelde instinktmatig, dat zij genoot van een recht. De stad deed meer. Zij deed nieuwe bassijns graven die maar later dienst zullen doen om duizende werklieden een brood je te laten verdienen. Zij vertienvoudigde hare subsidie aan haar Werkloozenfonds. Men vond dat opperbest. Zij ondersteunde de vluchtelingen. Dat was braaf gedaan. Zij gaf voorschotten aan de syndika-ten. Men aarzelde niet te zeggen dat zulks haren plicht was. Zij gaf buitengewone subsidiën aan het Weldadigheidsbureel. Dat was ge-heel wel. Anseele zou niet aarzelen kolen te koopen en te verkoopen, door de stad, om de speculatie te beletten. Iedereen zegt : Dat moest al lang gedaan zijn. jjt $ Onze paternoster is verre van afgele-zen te zijn. Maar wij vinden onze aanhalingen vol-doende ,em aan te toonen, hetgeen wij wilden bewijzen : Dat de openbare besturen, als organen der gemeenschap, de nuttelooze en verderfelijke roi niet spe-len, waarvan veien hen beschuldigden, maar integendeel eene groote, weldoen-de taak vervullen. En naarmate die besturen meer gede-mocratiseerd zullen worden, zal dien goeden invloed zich sterker en beter doen gevoelen. Het Stadsbestuur en onze werkers-syndikaten mogen met eà:e het pluim-ken op hunnen hoed dragen, dat zij in de eerste plaats de bewerkers zijn van de kalmte die te Gent geheerscht heeft en hopen wij zal blijven heerschen. En zulks door de breede toepassing van een socialistisch beginsel : De tus-schenkomst der openbare besturen. Voor onze partij vervuld deze erken-ning onzer princiepen ons met vreugde en al komt zij wat laat, zij is toch eene eerherstelling. Wij zijn gewroken. Dat dit voor de ingeboren vitters en schelders eene les weze. 't Is beter laat als nooit. F. H. Rampzalige toestanden in Vlaanderen — ZarlffllsÊSifs «r&irôi sa «aimas wmtEk ERRARE. — In de opgaaf — voor wal len gemeentelijken onderstand van WET ËRËN aangaat — is eene feil geslopen lie evenwel aan de grief : dat er te weinij gedaan wordt voor het werkende en nood-iijdende volk, niet het minste wijzigt.. rCr staat : Een huisgezin zonder kinderen : 1 fr. er l liter soep per week. Een huisgezin met een kind : 1.23 £r. er i 1/2 liter soep per week. Een huisgezin met twee kinderen : 1.50 fr 2 liters soep per week. Ken huisgezin met drie kinderen: 1.75fr 2 1/2 liters soep per v. eek. •'.en huisgezin met vier kinderen : 2 fr. er ii ers soep per week. iJe misslag is dat : voor wat de soep aan gaat het moet zijn PER DAG in plagte vai per week. W De geldelijke pndersteuning is PEU WEEK. Mea ziet dat dg j'iiziein* «J hâtl Hfôa i* Hi© t©©sfaiîsi t© Tesiisc&a© TEMSCHE Temsche is eene belangrijke gemeente, aan de Schelde gelegen op eenige kilome-ters af stand van Antwerpen. Zij tddo vol-gens de laatste volksoptelling v66r den oorlog 13201 inwoners. De afstand van Gent tôt Temsche, over Lokeren en St. Nikolaas (Waes) is nagenoeg een 7 1/2 uren. DE TOESTAND Deze droevige oorlog heeft ook hier, evenals in zoovele bloeiende gemeenten van ons land, zijnen verderfelijken invloed laten gevoelen; en de treurige toestanden waarin de oorlog vooral de arme, werkende bevolking gebracht heeft, heeft dan ook bij vele arbeiders de oogen a;eopend. De meesten beseffen nu duidelijk dat de gevaren van het internationaal militarisme,, uit-vloeisel van het kapitalisme, in gienen deele overdreven waren, zooals alleen het J socialisme ze afschildarda. HET BESTUUR DER GEMEENTE Dank aan vriend Van Hoeylandt die sa-men met een viertal burgers hqt Bestuur overnam der gemeente, daar de Burgerlijke en geestelijke oi'erheden op vlucht waren gegaan, is Temsche bevrijd gebleven van roof en anarchie, en werd regelmatig het lot der werkloozen en behtieftigen voort be-hartigd.Daar vriend Van Hoeylandt daarbij eene goede roi vervulde en zich op de hoogte zijner taak lieeft getoond, blijkt vele burgers niet aan te staan. En vooral wordt dit nieuw en goed gemeentebestuur dat meer tact betoonde dan 't vroegere, door de wegloopers onderduimsch tegengewerkt, wat belet dat goed werk gedaan wordt en dat vooral bewezen wordt dat men de groot sche heeren van vroeger wel missen kan. De gemeentekas werà nagenoeg ledig ge-vonden bij de overname van 't bestuur door onze vrienden. Zij vonden drie franhen om te beginnen. Onze sprekers en schrijvers hadden in do laatste gemeentekiezing meer dan gelijk. Over het op touw zetten der paniek op 9 oktober 1.1. zullen wij later rekenschap doen geven door het aangaat. DE LEVEUSMIDDELEN Sedert een tweetal wcken mogen er geene levensmiddelen uit Antwerpen meer komen. Onnoodig te zeggen dat zulks de bevolking over 't algemeen, en idzonderheid de arbeiders en kleine burgers in eenen be-narden toestand moet brengen. Er worden stappen aangewend om van het Duitsche gouvernement de toelating weer te bekomen. Antwerpen bezit genoeg voorraden voedsel en kolen om de naburige gemeenten te bevoorraden. Moest het Duitsch gouvernement verder blijven wei-geren, dan zou er veel geleden worden, daar Temsche, buiten zijne nabijheid met deze groote stad, n^an aile andere groote en belangrijke centrums zeer verwijderd is in de huidige omstandigheden. BIJ 1)E LANDBOUWERS Onze làndbouwers hebben schrik niet voldoendo veevoeder te kunnen behouden en daarom weigeren zij hunne granen en aardappelen te Ieverer aan de gemeente. Ons gemeentebestuur zou ook te dien op-zichte goede maatregelen moeten treffen. DE WERKELOOSHEID Er zijn in Temsche drie voorname tak-ken van bedrijvigheid, namelijk de fabriek-arbeid, de raetaaluijverheid en de houtuij-verheid (mandenmakerij en schrijnwer-kerij).Er_ zijn .acht fabrieken in Temsche waarin 1400 à 1500 werklieden gebezigd werden, vôor den oorlog. Daarvan arbeiden enkel nog een 50tal arbeiders. Hunne werkuren zijn van 6 ure 's morgens tôt 7 ure 's avonds; hun loon verschilt van 18.80 tôt 21 fr. per week. Al de overige fabrieken zijn sinds negen we-ken volledig stilgelegd. De houtnijverheid telde een 500tal werlc-lieden, waarvan vele mandenmakers. Zij ook is getroffen geweest, maar nu komt er wat beweging. Met genoegen kunnen wij mededeelen dat vele mandenmakers het werk hebben hernomen, daar' er gelegen-heid gegeven is om hunne manden te ver-zenden.De metaalnijverheid telt twee nijver-heidsgestichten, een 275 arbeiders omvat-tend ; thans zijn allen werkeloos. De werkeioosheid is bijgevolg zoo goed als algemeen. Wij moeten dan ook niet verder aandringen dat de nood in de werkers-gezinnen erg nijpend is. WAT DE GEMEENTE DOET De gemeente ondersteunt 1037 huishou-dens. Zelfs is reeds het groote cijfer van 1300 huisgezinnen bereikt, op eene bevolking van 13.000 inwoners. Do onderstand aan de werkloozen is tôt hiertoe 1/2 kilo brood, 1/2 idlogr. aardappelen, of, in geval van geene aardappelen, 1/2 liter soep, voor de personen boven de 12 jaar; 1/4 kgr. brood, 1/4 kgr. aardappelen, of, in geval van geene aardappelen, 1/4 liter soep, voor de kindeern onder dien ouderdom. Het stedelijk armbestvnr geeft ook onderstand, welke voortku,.,t, deels van gif-ten en deels uit de kas der gemeente. Er wordt uitgedeeld een 1/2 kgr. brood per volwassen persoon per dag, en 250 grammen brood voor de kinderen onder de 12 jaar, plus een 1/2 liter soep per gezin. Er wordt geklaagd dat er bakkers zijn die het brood moeten leveren aan de werkloozen en aan deze ongelukkigen veel te weinig gewicht geven. Wij doen een beroep op het gemeentebestuur om daarover een streng toezicht te houden. DE C00PERATIE Onze samenwej-king was te Temsche aan het opkomen, v66r den oorlog. De ver-bruikscijfers waren als volgt : voor de krui" denierswaren 120 fr. per week; 2300 broo-den werden wekelijks gelerverd en 't jaar-lijksch verbruik aan kolen door de leden was 100.000 kgr. Onnoodig te zeggen dat deze weldoende instelling door de huidige omstandigheden zeer geknakt wordt. Sedert 10 weken kan geen brood meer worden geleverd en er komen tevens geen kolen meei\ BIJ DE FABRIEKWERKERS Er zijn te Temsche 2 vakbonden L: de socialistische en de christene. Ons ledental bleef behouden. Het socialistisch syndikaat heeft ^ijne werkloozen op de volgende wijze gesteund : 24 dagen aan 0.50 fr. daags voor de voile leden en 0.35 fr. voor de halve leden. De vakvereeniging had ook recht voor hare leden op 0.75 fr. per dag van het gemeente" lijk werkloozenfonds gedurende 40 dagen. Die trok is nog niet volledig en regelmatig genoten kunnen worden, daar het bestuur van het gemeentelijk werkloozenfonds GE-VLUCIIT is! BIJ DE METAALBEWEliiiERS Er besta.at hier alleen een socialistisch syndikaat voor deze nijverheid ; het is dan nog zeer zwak en om deze reden kon on-mogelijk tôt spijt van het bestuur, en door de schuld der onverschilligheid van nog zoovele arbeiders, eenige ondersteuning gege: ven worden. BIJ DE HOUTBEWERKERS In Temsche zijn twee mandenmakersbon-den en 1 schrijnwerkersbond. 1 soc. man-denmakersvereeniging, 1 kristene en deze der schriinwerkers is ook een christene. Ons ledental is niet verzwakt. De propa-ganda voor den vooruitgang onzer vakvereeniging b;on sedert het begin van den oorlog niet voorgezet worden. Wij zijn steeds bezorgd geweest om aan onze leden die werkloos waren, eenigen onderstand te geven, daartoe is de vakbond kunnen komen, onze leden genoten 3 fr. per week, naar ons vermogen. Door de schuld van het bestuur van 't ge-meenteîlijk werkloozenfonds, ziin onze mid-delen eerder dan ons lief was uitgeput geweest. _ De werklieden zullen het laf gedrag van dit bestuur in deze treurige en moeilijke omstandigheden, wel in het geheugen houden.Wij hebben onze leden gesteund tijdens den oorlog, van den oogenblik dat zij werkloos waren, 't is te zeggen van af 25 Oogst, aan 0.50 fr. per dag, plus 0.75 fr. van het gemeentewerkloozenfonds, wat onze vakbond in dezes plaats heeft uitbetaald, in af-■wezigheid van 't bestuur ! Onze nijverheid bezigt een 500 tal werklieden en begint zich nu wat te bewegen met eenige wërkers aan 't werk te stellen en werken gewoonlijk met het licht van den dag. De schrijnwerkers, ten totale van 50, zijn allen werkloos. Uit deze geheele geschiedenis blijkt te meer, dat de arbeidersklasse alhier, evenals elders, in den nood alleen heeft mogen steunen op de socialistische leiders, die zoo dikwijls gesmaad en belasterd worden, door de meneeren, die in vredestijd de hel-den spelen, maar die in omstandigheden als deze erg haastig zijn om hun goedje en hun porte-monnaie in veiligheid te brengen, zonder verder zich om 't ongeluk hunner arme medeburgers te bekommeren. Na weken zonder socialistische lektuur te zijn geweest is dan ook ons blad «Voor-uit» bij zijne wederintrede in onze ge-"meente zeer welkom geweest. De secretarissen., & % & De teesf êmb$I t© ffe©^© Ninove is een arm werkersstadje in Oost-Vlaanderen, van omtrent 9000 inwoners. Vooral wordt de textielnijverheid er in het bijzonder beoefend. De handschoennijver-heid wordt als huisarbeid — zooals overi-gens in gansch de streek — nogal wat be-dreven.De socialistische werkersorganisatie had ) er zich nogal weten op te werken, ondanks al de moeilijkheden welke kerk en kapitaal ons in den weg legden, en dit met het fanatisme dat het klerikale Arm-Vlaanderen kenmerkt : Zoo telden onze bonden r66r den oorlog: textielbewerkers, 420 leden cp 14-J stielgenooten ; fabriekwerkers, 100 leden op 500, metaalbewerkers 30 leden op 50; siga-renmakers 20 leden op iO. j Ook werken ruira 200 arbeiders in dej koolmijnen van 't Walenland, die daar natuurlijk voor het grootste gedeelte veree-nigd zijn. Onze bonden hebben al gedaan wat voor hunne werklooze leden kon gedaan worden, niettegenstaande hunne zwakke geldelijke middels. 1 Van bij het begin der vijandelijkheden ) werden de fabrieken stilgelegd. Dit kwam ; den reeds zoo treurigen toestand onzer werkersbevolki*g nog meer verduisteren. Daarbij dient gevoegd dat de stad haar hulpfonds schorste. Wat de nijveraars aangaat, deze zouden ook meer kunnen doen dat tôt nu gedaan ' werd. Nochtans kunnen wij: — voor wat dof laatste weken betreft — op het yolgendtf wijzen : Hef»fabriek St-ichelmans geeft een weke/ lijkschen steun van 2.50 fr. aan hare werki lieden, zoo vrouwelijke als mannelijke. D« «Ninovite» verleent denzelfden onderstand. Daarenboven geven zij 50 kilos kolen ondei 250 h 300 îamiliën te verdeelen! In het fabriek De Mol, mogen de gehuw-de personen 2 à 3 dagen in de week werken. Spijtig dat zulks voor het gansche per-soneel niet i's, daar ook de ongehuwden moeten eten. j Voor wat de tegenmoetkoming van hetf patronaat aangaat, is dit al wat wij kun-< nen melden. j DE ONDERSTAND DER GEMEENTE " Het patronaat zegt dus : «'t Is oorlog, iK1 heb geen werk meer, ik heb u niet meer noodig ». Wat er met de werkers gebenren zal, raakt hen niet. En het gemeentebestuur, het openbara lichaam dat voor hare inwoners dient ta zorgen, wat doet dit? Een huisgezin van 5 personen krijgt 101/2 liters soep per week (11/2 liter per dag dus) en (î kilos brood. Deze onderstand ver-meevderd of verminderd volgens de samen-( stelling van het gezin, maar ailes te sameri mag de 8 fr. niet overtreffen. De toestand onzer bevolking is zeer treu-rig ; honger en ellende wordt bijna in elk werkersgezin geleden, en 't is met onge-duld dat op meer tusschenkomst vanwega de openbare macht gewaeht wordt. j H. FL'. J SNEEUW Vlokke' op Vlaand'rens veld, vlijt u zij aan zij: is daar niet besteld groote doodensprei? Dreunde niet 't kanon dagen door en nacht, als de week begon, als ze werd volbrachtl ©ekt het bîoecî, dat vîîet, dekt wat daar verrot, dat de hemel niet met de aarde spot! Vlokke' op Vlaand'rêng lasd, vreemd uw reine kleed op de vuilste schand, die ooit Gouddorst deedl M. S. R. Het groote Slagveld van Europa (le Yervolg) Na den Romeinschen tijd werd het heuvel-land en de vlakte in den tijd der grcot< volksverhuizing overstroomd door Germaan sche volksstammen, die de Belgen nog sterker germaniseerden, zoodat het Germaan sche bloed er de overhand verkreeg, evenwel sterk met de elementen der half Keltisch< grondlaag vermengd. Daardoor ontstond ir België het Vlaamsche volk, dat wel do Ger-maansche taal sprak, maar in wezen nog veel Keltische .en andere eigenaardighedei! bewaarde of in zch oploste, waardoor het, hoewel in taal er mede overeenkomend,tocl: zeei van de Noord-Nederlanders verschildo, dio zuiverder het Germaansche karakter ver-toonden.Van die vermenging met vreemde elementen bleef het gebied ten zuiden van de Maas en de Sambre, waar de trekweger niet langs konden loopen, het meest ver-schoond ; in die moeilijk toegankelijke berg-landen hield het Keltische element stand, zeiden wij. De Germanen, die het vrucht-baarste eu in economisch opzicht belang-rijkste gedeelte van België in bezit hadden genomen, noemden do bewoners van het bergland, wier taal zij niet yerstonden an H , wer afkomst zij niet kenden, Waîen, dit is uitheemschen, vreemden. De Walen, diej thans de Fransche taal als hunne moeder-taal beschouwen, maar met oude elementen vermengd en de Vlamingen, met de Neder-landsche taal, zij staan nog tegenover elkander, al heeft de staat hen veroenigd tôt één volk. Evenwel, de taalgrens is geens-' zins zuiver de rasgrens gebleven. Voor de geschiedenis der bewoners van i het Belgische land was het van groote be-/ , teekenis, dat in het zuidelijke grensland op de puinhoopen van de Romeinsche provincie Gallië door den invloed der Franken een , groote Staat ontstond, bet Frankische Rijk., In het begin der 4e eeuw was de bodem van het tegenwoordig België het tooneel van den grensstrijd tusschen de uit Germanio binnentrekkende Franken «n Romeinen} sedert 846 behoorde het Belgische land toti het Frankenrijk. Toen na den dood vanj Karel den Grooten zijn groote rijk aan ver-i deeldheid ten prooi was, werd in 843 door het Verdrag van Verdun het Frankische rijk verdeeld, en verkreet; Karel II, de Kale,> het westen, links van de Schelde. Het la*, tere België kwam nu eerst onder Fransclie,'. daarna onder Duitsch.e heersehappij. Da, . tiidens da invallen der Noorpaannen oxxW

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.