Druk3ter-UitgccÏ5ter gam: Maatschappij H ET LICHT bestuurder: p. DE VISCH. Ledeberg-Gent . . REDACT1E . . ADMINISTRATIF KOOGPOORT. 29. GENT VOORUIT Orgaan der Belgische Werkliedenpartij.—Verschijende alle dagen. ABCNNEMENTSPRIjS BELGÏE DrJc mainden. . . , . fr. 3.25 Zes tnaanden » , . , . fr. 6.50 Een jaar. ...... fr. 12.50 Mtn abonneert zich op a!!e postburee!ea> DEN VREEMDE Drte maanden (dagîîijks verzonden). «...«{>- &.ïi ONS ZONDAGSBLAD Met eene novelle van Cyriel Buysse : Twee beesten, zal de bijval van het nieuw verschijnend nummer van ons Bijblad weêr verzekerd zijn. In Twee beesten zullen de lezers den realistischen, Vlaamschen schrrjver terugvinden die hun in Plus que parfait zulk eene mooie brok landleven te genieten gaf. Hoe verder de herdruk van Zetternam's tVîijnheer Luchtervelde loopt, hoe meer genoegen de lezers nemen bij deze heruitgave. Veel kon van Zetternam verwacht worden, hadde niet een vroegtijdigen dood aan aile hoop den bodem ingeslagen. ' Vuylsteek geeft ons verzen ; terwijl de studie over Jaurès als redenaar wordt voorgezet, deze maal versierJ met een portret van Jaurès naar eene pot-loodteekening, gemaakt toen hij op het Congres te Amsterdam aan het woord was. Herinnertngen uit Stalië is de titel eener zeer pittige bijdrage van Hen- drickze E. , ... Kortom weer een prachtnummer waarmede wij het eerste halfjaar onzer let-terkundige uitgave besluiten. Wie had ooit de mogelijkheid van dergelijke uit-o-ave in oorlogstijd durven droomen, laat staan haar onverwachten bijval ver-hopen ? Maar ze kwam op haar tijd ; met samenwerking van schrijvers en lezers werd ze spoedig eene vriendin der huiskamer en zal dat in de toekomst blijven, daarvan zijn we zeker. Het tweede halfjaar zal voor het eerste niet moeten onderdoen, en eerlang hopen we weer onzen lezers eene mooie buitentekst plaat te kunnen aanbie-den naar een der beroemdste tafereelen. Dat allen ons intusschen blijven steunen door den aankoop van het Zondags-blad. LIEFOADIGHEID OF S0LIDARITEIT Le Bieïi Public gaat voort over dit on-derwerp. Hij is gekomen tôt de bekente-nis dat het Christendom de uitvinder niet is van de beschaving. Hij erkent dat er grootsche beschavingen beston-den eeuwen voor Chris tus. Maar Le Bien Public voegt erbij : Een voornaam element heeft aan al die beschavingen ontbroken om waardig te zijn met de onze verge-leken te worden, namelijk de eer-bied voor den mensch als mensch bescheuwd. De luister der oudheid was ge-vestigd op den arbeid der slaven. De slaven hadden geen enkel recht, niet meer dan de last- en trekdie-ren.Voor zoo veel als de tijd het ons toe-laat, hebben wij een kijkje genomen in de beknopte geschiedenis van Rome, door Winkler Prins. Wij lazen daarin : In 443 v. Chr. werden de open-bare gebouwen en de stedelijke politie onder toezicht van oensoren geplaatst, maar eerst de censor Apius Claudius Caecus (312) bracht aanzienlijke werken tôt stand van algemeen belang ; van hem zijn de Via Appia, de Aqua Appia enz. af-komstig. Er ontstonden eerst voor-steden buiten de muren, toen men wegens de uitbreiding van het rijk geen vijandelijke aanvallen meer te duchten had. Men stichtte basilie-ken aan het Forum, vele tempels, richtte marktpleinen in, bouwde bruggen en waterleidingen, en de rijke patriciërs toonden zich bereid hun bijdragen te geven tôt het aan-besteden van openbare gebouwen, gedenkteekenen, zuilengangen enz.; aan hen zijn vooral vele werken in Griekschen stijl te danken. L'aar-door werd het voorkomen van de stad langzamerhand indrukwekken-der en fraaïer. Eene nieuwe periode brak aan met de heerschappij van de keizers, niet alleen door vele nieuwe soorten van gebouwen zoo-als de keizerlijke paleizen, maar 00k door den bouw van verschillende werken voor openbare vermakelijk-heden en door de zorg van de over-heid voor de onbemiddelde menigte. Dus niet alleen richtte men de stad behoorlijk en prachtig in, tôt nut van ledereen. Niet alleen gaven de rijke menschen °f patriciërs hunne bijdragen om paleizen en openbare gebouwen op te richten, maar dat tijdperk onderscheidde zich °ok door de zorg van de overfteld voor 3a onbemiddelde mensgte. Ehwel, Bien Public, wat zegt ge daarvan? s s ,JS tat Christendom de uitvinder niet er beschrfVing, het is 00k de godsdienst "'.et die de liefdadigheid ontdekt heeft. bestond eeuwen voor Christus. 1 leefden slaven in het Oude Rome, ri s-e Bien Public meende zich daarmede . te redden. vriend lief, de vorm van de slaver-dw Ve^?^erd, maar is zij daarom ver-1 dom^en °P.komst van het Christen- Maakt zulks aan de ganzen wijs, maar aan ons niet, als 't u blieft. Waren de lijfeigenen uit de door en door christelijke middeleeuwen soms minder slaaf dan deze van het Oude Rome? Werden ze soms niet mishandeld, ge-slagen en gepijnigd tôt bloedens toe? Werden hunne vrouweo en dochters onder hunne oogen nie. verkracht door ridderlijke bandieten ? En dat heeft de kerk, uwe kerk, Bien Public, toegelaten! En in het prâchtige Rome, in dezelfde middeleemyen, in de jaren 1200, ver-woestten de christenen het meerendeel der kunstgebouv/en die dagteekenden zelfs van voor Christus. Slaven in Rome ! Niemand zal dat goedkeuren en Le Bien Public mag dat stilzwijgend afkeuren. Maar hoe durft hij het doen in het openbaar ? De slavernij, de loonslavernij bestaat nog voor de geheele werkende klasse. 't Zijn slaven die in de continues werken, 't zijn slaven die honderden meters onder den grond de kolen derven, die de onstuimige zee trotseeren om een stuk brood te winnen, soms droog brood. 't Zijn dubbele slaven want, dragen zij al de plichten, zij zijn verstoken van de rechten die hen toekomen. Eerbied voor den mensch als mensch, en dat dank aan het christendom ! ! ! Als de christelijke gilden elkander overvielen op de Gentsche Vrijdagmarkt en er honderde dooden bleven op het terrein, was dat soms eerbied voor den mensch ? Ja, de werkende klasse heeft hier en daar een beetje recht veroverd, maar elkeen zal bekennen dat het niet op ini-tiatief der kerk geweest is. Juist het verkeerde is waar, want zij predikt immers de onderworpenheid aan. Wanneer de arbeidende klasse met hare gewettigdste eischen voor den dag kwam, stuitte zij eerst en vooral en al-tijd op de katholieken en hunne priesters. En hetgeen wij veroverden was door langdurigen en pijnlijken strijd ; de eene offerde zijn brood, de andere trotseerde vervolging en gevang, en sommigen werden lafhartig vermoord door de kogels van troepen, burgerwachten en gendar-men., Eerbied voor de werklieden! wat bit-tere spotternij ! ! Men joeg de arme zwoegers naar den opstand door ze te doen ophitsen door mouchards gelijk Pourbaix, Laloi, Rou-chette en andere propere bandieten! Was dat soms 00k eerbied voor de menschen ? Of staat onze klasse somtijds buiten de menschheid volgens de katho-lieke heeren? Wij beginnen het te gelooven ; het on-recht, de vernedering en de ellende die op onze arme klasse nog altijd wegen geven er ons het recht toe. Als de eerbied voor den mensch — gelijk wij dien eerbied ondervinden — de bazis is der christelijke opvatting der liefdadigheid, ehwel dan bedanken wij er voor. Neen, wij nemen de liefdadigheid niet alleen in den zin der aalmoesgeverij. Maar zij behoort er toch bij. En Le Bien Public weet zoo goed als wij dat dit stelsel der uitreiking van ^aalmosezen met ailegn aanleidiijg geeft tôt misbruiken op allerlei gebied, maar vernederend is voor hen die ze moeten ontvangen. Wij zagen dikwijls groepen bedelaars — mannen en vrouwen, — aanbellen aan kloosters en aan rijke huizen, waar hun elk een geheele cent in de hand werd gestopt. De christelijke liefdadigheid had haar plicht gedaan. Maar de arme sukkels waren verne-derd in plaats van geëerbiedigd, want zelfs het pubiek geeft aan die gevallen wezens den verachtelijken naam van on-beschaamde schooiers. Het socialisme en de solidariteit ge-heel alleen zullen deze menschen ophef-fen en redden. F. H. Onze jongens in Holland w v i«» 11 u 11 y 11 u Waarde Redaktie, Laat ons toe, in naam van verscheidene bedroefde huisgezinnen, onze stem te voe-ge bij die van M. V., «ten einde wie 't 00k in zijne macht moge wezen, iets ten voor-deele van onze jongens, in Hoiland, te doen.» Op gevaar af gevoelige herten te doen bloeden, wil ik hier de wanhoop niet weer-geven waarvan wij soms getuigen zijn, als het' ons niet gelukt — door leugens om het goed — die menschen te troosten, die niet eens vragen een pakje op te zenden met dit of dat, zooals aan onze jongens in Duitsch-land gelukkiglijk, doch slechts te mogen schrijven en vernemen enkele woorden van vert'roosting, die aïs een verkwikkende bal-sem zouden werken op de harten der be-langhebbenden.Nu zooveel te meer dat de koude winter met zijn lange nachten en droevige gril-len, aan de deur staat, zou de toelating — al was het maar ééns per maand — van eenige troostende woorden te zenden of te ontvangen, een zonnestraal zijn die de ge-zinnen hier zoo komen verwarmen en ver-lichten, én ginder, in Hollànd, een algemeen genoegen zou verwekken bij onze jongens ,die door 't lot gedwongen waren zich daarheen te begeven. Wij danken hier op voorhand al degenen welken het hunne willen bijdragen om dui-zende menschen een weinig hoop en troost te bezorgen en in 't bijzonder de Redaktie «Vooruit» die altijd bereid is de verdrukten te helpen, zonder ondera:heid van denk-wijze. BEINTJE. Wijziging der Wetgeving betreffende het vereeningings-wezen in Duitschland De cîuitsche Rijksdag is in Augustus voor de vierde maal tijdens den oorlog bijeenge-komen., Buiten do redevoering van den rijkskanselier, het stemmen van eene nieuwe oorlogsleening van 10 milliard marken, is er 00k eene bespreking gehouden en zijn er besluiten genomen welke van zeer groote bi-teekenis voor de vakbonden zijn. Daar vele kameraden deze bespreking wel gelezen hebben, doch de juiste veranderin-gen die er gestemd zijn niet al te goed bi> grepen hebben, hebben we het noodig en nuttig geacht eens uit te leggen, wat er nu eigentlijk veranderd is in de Rijksvereen'-gingswet.Tôt in den laatsten tijd werden Gewerk-schaften — vakbonden dus — niet als poli-tieke organisaties aanzien. Zij waren dan 00k niet verplicht de standregelen der vakbonden aan de goedkeurmg der openbare machten te onderwerpen. Voor de vakbonden was het 00k geene verplichting om op-gave te doen van de gekozene bestuurleden, noch om den ouderdom der leden op te geven. Ook het recht om vergaderingen bij te wonen was niet beperkt. (M'en houde er rekening van dat personen beneden de 18 jaren geene politieke vergaderingen mogen bij wonen.) In verschillende distrikten werden echter door de openbare machten, de vakbonden tôt politieke vereenigingen verklaard en werd dan ook de aanbieding der standregelen, het aanmelden bij de policie van de gekozene bestuurders geëischt, terwijl arbei-ders beneden de 18 jaren tôt dezen — als politieke vereeniging geklasseerde — vak-bond niet mochten toetreden en dan ook van zelf uitgesloten waren vergaderingen bij te wonen. Door dat optreden werden verschillende afdeelingen van centrale vakbonden getrof-fen. Enkele werden er tôt politieke vereenigingen geklasseerd, op grond dat er in het vakblad, dat de centrale bond verspreidde, politieke artikelen stonden. Beroep tegen de uitspraak der distrikt-overheden in deze aangelegenheden, had, tôt aan het uitbreken van den oorlog, geen gevolg gehad. . K». het ui.tbrekefl vaa deo oorlog werden wel deze besluiten door de distriktoverheden terug genomen, doch daarmede stond het nog lang niet vast dat, ter gelegener tijd, de t-aktiek: vakbonden tôt politieke vereenigingen te verklaren, weer zou aangewend worden. De wijziging door den Rijksdag aangeno-men op de Rijksvereenigingswet, maakt het in de toekomst onmogelijk dat voorvallen als te voren aangehaald zich herhalen. In de toekomst zullen slechts als politieke vereenigingen aanzien worden, deze vereenigingen welke voor doel hebben politieke vraagstukken door algemeene vergaderingen te wijzigen of naar voren te brengen. Worden niet als politieke vereenigingen aanzien: vakbonden, beroepsvereenigingen, ook als zij het, voor het bereiken van hun doel, noodzakelijk houden, politieke vraagstukken op hunne vergaderingen te behan-delen.Deze wijziging is eene belangrijke toege-ving aan de socialisten, omdat daarmede hun streven van vele jaren, — de vakbonden te bevrijden van de hinderlijke bepalin-gen die voor politieke vereenigingen gel-dend zijn, — vervuld is. Er werd tevens besloten, dat het voortaan ook toegelaten is op openbare vergaderingen eene andere taal dan de duitsche te spreken. Dat is eene toegeving aan de Denen en aan de Polen. C. MAHLMAN. De doodkist bij de Chineezen Het zien van eene doodkist verwekt bij ons een zonderling gevoel van angst en akeligheid. Bijna overal bij ons wordt de doodkist in het geheim gemaakt, gedekt over de straat gedragen en op heimelijke wijze binnen het sterfhuis gebracht. Overal wordt de doodkist bij ons zooveel mo-gelijk aan de blikken onttrokken, omdat men de verwanten van den aflijvige geene onnoodige smart wil aandoen, het gevoel van angst en akeligheid iooveel mogelijk wil besparen. Bij de Chineezen ziet men de zaak heel ander in en voor hen is de doodkist hèel eenvoudig een voorwerp van allereerste noodwendigheid na den dood, een hoog aangeschreven prachtartikel gedurendehet leven. In de winkels der chineesche steden en dorpen, die steeds te viaden zijn in de bij-zonderste straten, staan de honderden en honderden modellen van doodkisten voor de vensters met smaak en kunst gerang-schikt ten toon gesteld, waar zij bestendig door bezorgde bedienden opgepoetst, afge-stoft, onderhouden worden om de aandacht der nieuwsgierigen te trekken. Aile welstellende chineesche menschen zoeken zich lang op voorhand eene doodkist uit volgens hunne middels en hangen er dikwijls groote sommen geld aan, om ze te versieren met zilver, goud en edelge-steenten.In afwachting dat zij er door vriendelijke handen zullen ingelegd worden, houden die menschen hunne doodkist zorgvuldig bewaard en onderhouden ze in huis en tel-kens als zij die kist gaan zien, gevoelen zij eene aangename, troostende aandoening, aan dewelke zij lucht geven in verhoven woorden. De beroemde chineesche opperminister Li Hong Tschang, die ter gelegenheid van de kroning van den tzar eene reis om de wereld deed, vergezeld van eene menigte mandarijnen en hoogwaardigheidbeklee-ders, was onafgebroken voorafgegaan door vier mannen idie zijne kostbare doodkist droegen1 De andere vermaarde chineesche minister Huo, die eene ontdekkingsreis door den Thibet deed, werd erg zàek en moest zich te Kuen-Kiang te bed leggen. En na genees-heeren geroepen te hebben, was het vooe de stadsoverheid het eerste werk hem eene prâchtige doodkist te doen maken, die in zijne kamer onder zijn 00g werd geplaatst, eene voorzorg die het meest zou hebben bij-gedragen om zijne genezing te bewerken, zegde hij. In sommige afgelegen streken gaat het er met de doodkist nog anders naartoe : Legt daar iemand zich ziek te bed, die nog zijne doodkist niet bezit, dan haalt men met den geneesheer een timmerman, die de maat neemt en den prijs stelt. Is men voor den prijs, de hoedanigheid van het hout en al de andere voorwaarden overeengekomen, dan gaat de timmerman heen om weldra terug te komen met twee zagers en een boom, die dadelijk op schragen wordt ge-legd om ter plaats zelf gezaagd te worden. In den regel gebeurt dat ailes met de grootste kalmte, zooveel mogelijk onder het 00g van den zieke, voor wien het gerucht van de door het hout bijtende zaag niet alleen een zeer aangenaam gerucht, maar ook een heilzaam geneesmiddel is. De echte Chineezen zullen steeds het mo-gelijke doen om in hunne woning, omringd door de hunnen te sterven. Worden zij el-d.ers ziek en is dat eenigzins mogelijk, dan doen zij zich naar hun huis dragen, iets waarbij men dan de zonderlingste stoeten kan zien * De zieke wordt op eêne draagberrie ge-legd en vôor hem, zoodat hij ze niet uit het 00g moet verliezen, draagt nien zijne of eene andere doodkist. Gaat de stoet door een dorp ol eene stad, dan gaat een deel der bevolking mgetogen mede tôt aan de gren-zen, juist als in een begravingsstoet bij ons. Het is algemeen gekend dat de Chinees, de jonge zoowel als de oude, sterft zonder den minsten angst, zonder den zoogenaam-den doodstrijd, dat hij n uitgaat » zooals eene lamp die geene olie meer bevat. Langs de Dardanellen De engte der Dardanelîen, vaak de « sleu-tel der wereld » genaamd, omdat zij den verbindingsweg uitmaakt tusschen de zeeën van Egée en Marmara, heeft eene lengte van 80 kilometers, bij eene breedte van 5-6 kilometers, alhoewel men een paar plaatsen heeft waar het water slechts 1900 metsrs breed is. De europeesche kust der Dardanelîen is hoog en stijl, alhoewel men hier en daar wel eenige vlakten heeft aan de monding der rivieren, en men treft ër rotsgebergten aan die eene hoogte van 200 tôt 300 meters bereiken. De aziatische kust, daaren tegen, is laag, " effen en vlak, uitloopend op kleine heuvels die zich naar het binnenland uitstrekken, om hier en daar eenigzins vruchtbaar te worden. De bijzonderste plaats is hier Gallipoli, de havenstad, met eene betrskkelijke bedrij-vigheid.Het water der engte is diep genoeg om de groote oorlogsschspen door te laten, als zij door bckwame mannen zouden geloodsd' worden. Men heeft er echter af te rekenen met den sterken stroom die uit de zee van Marmara komt, in den rustigen tijd twee mijlen per uur aflegt, maar tôt vijf en zes mijlen jjer uur doet a!s de wind uit het Noorde: blaast, wat vaak het geval is. De verdedigingswerken die sedert eeuwei aangalegd waren langs de beide oevers, A in den laatsten tijd, en vooral sedert den laatsten Balkanoorlog, op moderne wijze versterkt, en dit bijzonderlijk omdat de grieksche vloot er voortdurend gedreigd had met aanvallen en ontsclieping van troepen. De verbeterde fortificaties zijn dan ver-deeld geworden in drie afzonderlijke groepen, waarvan de eerste zich bevindt aan den oostelijken ingang der engte, de tweede omtrent halfwege en de derde aan den uit-gang. De kern van deze groepen ligt overal op die plaatsen waar de engte het smalst is. Tôt de eerste groep behooren de forten van Sedil-Bahr, op den europeeschen oever, en deze van Kum-Kaleh op den an-deren oever, die beiden overvloedig voor-zien schijnen te zijn van zeer zware Krupp-kanonnen.De middengroep ligt aan de engte van Tschanak, nabij Killid-Bar, op den europeeschen oever, en Kale-Sultanie, op den anderen oever. Het is deze middengroep die doorgaat als eeno der sterkste fortificaties van de wereld, en ailes getuigt er van het genie van den belgischen generaal Brialmont, die er in 1892 al de werken persoonlijk bestuurd heeft. Over de innerlijke inrichting der fortificaties heeft de turksche regeering ailes zooveel mogelijk geheim gehouden, maar men heeft kunnen nagaan dat ailes er op zijn grootsch gedaan werd, uit de groote kas en naar de nieuwste stelsels. Men weet ook dat op de beide oevers alhier, aile forten met elkander verbonden zijn bij middel van on-deraardsche gangen, telegraaf en telefoon, die de aanvoerders in staat stellen om in korten tijd groote legerbenden te kunnen verplaatsen naar de bedreigde punten. Men weet ook, en dat mag een zonderling toeval heeten, dat deze aanzienlijke middengroep van fortificaties van 1864 tôt 1877 aangelegd is op het herhaald aandringen van de engelsche regeering. De derde fortengroep ligt nabij Gallipoli, nabij de zee van Marmara, op het schier-eiland, aan de golf van Saras, rond Bu-lair, en in den Balkanoorlog heeft zij eene voorname roi gespeeld, zonder al te veel ge-leden te hebben. Sedert den Balkanoorlog zijn al de Dar-danellenforten ook landwaarts aanzienlijk versterkt geworden, en naar het schijnti moeten de Turken daar hunne aanzienlijk-ste macht samengetrokken hebben, om er te verdedigen wat zij er nog bezitten. Volgens de Conventie van 1841, genaamd « Conventie der Zee-engten », mogen er geene oorlogsschepen door de Dardanelîen varen. Voor Rusland is de engte van bijzonder groot belang, aangezien zijne Witte Zee( zoowel als de Baltische Zee den helft van het jaar toegevrozen liggen, terwijl het op de Zwarte Zee geen anderen uitweg heeft dan den Bosphorus. Wachten wij dus af hoe de zaken daar zullen verloopen, iets waarvan oneindig veel afli&net voor den huidigen oorlait. 5?' 'aar- -- M. 254 Pri]s per nuœuier : voor Belgie 3 centiemen, voor den Vreemde 5 centiemen Telefoon f Bedacise 247 « Administratie 2845 12 S£PT£MB£R 1&1 » l'iiwi'nwifii nu m» \m\ 11 'inn— w—iwiMi m gin 'immwn nui ■imnn uni hi mu i iwiii ■■■—■irni nmumi n ni ■ mn iiiibi iim i mu ■■ n ■ m m »i i » m hhii i i i mu» m m ni i -rrrr^r^r^. -■ - «AgttAHMJUHMiiiiiflM—

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.