ncmmcr : vooi België 3 centiemen, ?ooi de ide 5 centiemen Bedaetïe 'À41 f da® 7 Jâ: gssBsassaasKSJSsssS! TfeÏ0*«s©ï8 Dnskster-Uîïgeeïsïcr Sam: Maetschsppij HEI LICHT bestuurder » P. DC ViSCH. Lcd«berg>G9ni , . REDACTIE . . ADMINïSTRATIE HOOGPOORT. 29. GENT ^^» m A^OPfNEMEMTSFRUS BELQIB Dt(« waoadsa. . . . . f». 3.2a 2«m ta»a»d«s » . • » . fr, Ô.5G Een jaar ...*... ff. l&Sft Mm «&»8B«trt sfc& op eS» posttwnw*» OEN VREEMDE Ort* maanden ïdagaHjfc» vcraoîîdaisjk . . . . . fr, Ô.Ï9 M<t .^•■iil.Vi-.-' ri-.«üi».-t ■*, ly^^ysaya^^ «aBasBSSSSS OE De burgerij heeft alle tot op heden eerbiedwaardige en als vroom beschouwde bezigheden van hun aureool beroofd ; zij heeft den arts, den geestelijke, den rechtg»leerde,d&n man van wetenschap of kunst in betaalde loonarbeiders veranderd. Ixomamnistisch Manifest. Tusschen het proletariaat in nijverheid, Vervoer, landbouw, ear. — de eigenlijke arbeidersklasse, leverend het groote leger in don klassenstrijd — en hot nijverheids-, handels-, gelden koloniaal kapitalisme — de eigenlijke burgerij, — tusschen die beide groote klassen, die den strijd voeren om .macht en bewind in staat en maatschappij, Bfcaan verschillende tusschengroepen. waaronder de intellektueelan. Zij vormen betrekkelijk geen talrijke klasse, maar in 't openbaar leven vervuLen «ij ©ene gewichtige* rol, wegaa» hvui kwaliteit, en hun invloed; dragen zij oneindig veel by tot leiden en vormen der publieke opinie. Daarom reeds is het van veel gewicht ze ivoor het strijdende en overwinnend* proletariaat te winnen ; daarbij grijpt (tapes evolutie in alle vormen van leven ; ooik in de verstandelijke en in die der kunst. Maar de geestesarbeiders zelven, behooiren zij tot ons; hebben zij gemeenschappe'lijke' belangen met het proletariaat, of wei kapitalistische ? Het antwoord daarop zal worden gegeiven door hunne maatschappelijke positie en vooruitzichten. * * # Geestesarbeid, intellekt, is voor de voornamen, dus meer in tel, meer in aanzien ; handarbeid daarentegen voor de minderen; zóó wil het de burgerlijke maatschappij. Dat komt omdat reeds eeuwen lang de verstandelijke produktie door de heersenende klasse werd gemonopoliseerd ^ ketgens Voortvloeide uit hunne positie: leiding van eerk en staat, handhaven der wetten, enz. Ook kunst en wetenschap worden op den tfuur uitsluitend door hem beoefend. In vroegere eeuwen was de verstandelijke, do geestesarbeid, nauw met den handenarbeid verbonden : men denke slechts aan de kunst ambachten der middeleeuwen. Maar than» worden de geastesarbeiders tot sene hoogere klasse gerekend, dan de groote massa der gewone arbeiders ; in de laatste jaren is die glans nochtans geweldig verbleekt. Zelfs de ellendigste onder hen — da kantoorbediende — is moeilijk te spreken wanneer hem wordt aangetoond, hoe ook hij, als produkt der economische levensvormen behooren moet tot het proletariaat net als wever en smid, rnet hun vereelte handen. Hij denkt nog te beheoren tot eeae bevoorrechte klasse; wat hij van langs om minder wordt, want het huidige maatschappelijk stelsel knaagt die voorrechten steeds meer en meeiv af ; de verstandelijke preduktie, evenals alle andere uitsluitend aan de winstmakerij ten dienste stellend. Wat de klasse der geestesarbeiders thans is werd zij door het kapitalisme. Eertijds was geestesarbeid ten nauwste aan handen- arbeid verbonden; de reden der verandering vindt hare oorzaak in de verandering der produktiewijze zelf. Vooral het macbien, de industrie is het, welke hen tot een talrijke maatschappelijke groep heeft gevormd, met eigene belangen, met eona eingene levensbeschouwing ; evn kwam dit niet plotseling, dan is het toch gebeurd in den loop van enkele geslachten. Door het kapitalisme werd vooral het technisch intallekt geschapen. In d&n tijd der kunstambachten bestond de scheiding tusschen hand- en hersenen arbeid zoo goed als niet ; i hand en geestoswerkers konden zelfs tot een zelfde gilde bshooren, en werden ook nog in de Renaissance, als het individualisme reeds diep in de maatschappij zat geworteld, tegen de nadeel&n der vrije konkurrentie beschermd. Zoo bestonden er voor de kunstschilders bepalingen, waarbij het aan vreemde kunstenaars slechts op de dagen der vrije jaarmarkten was toegelaten hun schilderijen te koop te bieden ; op andere tijden werden deze geweerd. Juist als de meest «rawone ambachtslieden werden ds kunstenaars dus beschermd, en deze zagen daar nirls vernederends in ; zij waren nog niet dat hooger bovenmaatschappelijk iets, dat de burgerlijke maatschappij van hen heeft gemaakt. Maar dat nauwe verband tusschen hand en hersenen moest eindigen toen d« ontwikkeling der techniek tot de machinale, grootvoortbrengst-vorm kwam. ,Want door het maehien werd volkomen het karakter des arbeids veranderd, en werden do voorwaarden waarin deze gebeurde voor ontslbaren veel slechter; tevens verloor de arbeid lijn kunstvol karakter. Van af het tijdperk dat de maehien haar intrede deed in de maatschappij, werd de arbeid een moeizaam zwoegen en een vloek. Van dan af kwam ook de technische — dus de intellektueele — leiding te staan boven de eigenlijke ambachtelijke : de wetenschap overwon. Beroep na beroep werd thans door het kapitalisme onder den scepter der wetenschap gebracht; eerst da bedrijven voor de maesavoortbrengst ; bijv. da textielnijverheid; dan volgden mijn- en metaalindustrie; terzelfdertijd geschiedde de evolutie ia verkeer en vervoer; ook daar wees de wetenschap den weg. Daarna kwam de landbouw aan de beurt; door machinisme en chemische toepassing kwam ook hier een groote omkeering. Door den drang der omstandigheden ont stond aldus een groot leger van technische inteilektueelen. De uitbuitende klasse zelf leeft slechts voor winstmaken en genieten. De leiding van staat, leger, rechtspraak, wetensem

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.