31* jaap — M. "828 Prlja per nsiamer : yooi Belgie 3 eentiemartf voor dea - reemde 5 ceatiomea Telafoon s Rodacîie 247 - Administr-a&ie 2845 ffllaa û 10 MEI Î*i15 9 Oratoter-UHgetWït San: Maatschappij H ET L!CHT besîjsarder » P. DE VISCH. Lcdcbcrg-Qtnt . REDACTIE . . ADMINISTRATÎE HOOGPOORT, 29. OENT VOORUIT ûrgam de? Belgmhe WeM'edenpadîj, — Verschjjmide aile dagen. ^MM«M"■*»» ' ABONN EMENTSPRIJâ BELGIE Drie maanden. . » , . ft 3.25 Zea maanden * , . , . fr. 6 50 Een jaar. ...... fr. 12.50 Mco tbcnncert zich op allé pocttaufctoa DEN VREEMDE Drie maanden (dagelijk* versondso). fr. 0.19 Bekendmaking Aile wapens zonder meester, gevondea of buit gemaakt, desgelijks munitie of mu-nitiestukken, stukken van uniformen en gereedschappen van het leger, eender van ' welken aard, zoowiel afkomstig van het eigene, alsook van het vijandelijke leger 1 zijn staatseigendom Deze buit- of vond-Btukken zijn af te leveren aan het voort-gezette Utilitaire bestuur; hetwelk zich zal gelasten ze op de voorgeschrevea weg ver- ■■m i irr-irr-i—t—rrr-iri—i i mu 11 ri,iïr,Tl,Tnrrnn"lvr~TrTiTrYiiïïri'7VïT!ll?i,n'.'l der te leiden, over de «Sammelstelle Gent> voor het giebied van de Kommaadaatuar Gent. Op onbevoegde wijze toeeigeaen van zulke stukken, beschouwd, naar omstan-digheden, als diefstal, achterhouding of eigenmachting maken van buit zijn harde straffen toegepast. Het bovenstaande heeft geldigheid zoo-wel voor militairen als voor civilpersonen. Gent, den 3 Mei 1915. De Ëîappeu-Kommaudaffit. De kwestie van 't Brood Eenigen tijd geleden zond de Samenwer-kende Maatschappij Vooruit n. 1 aan hare leden een omzendbrief, het règlement nopens het vervaardigen en verkoopen van brood kenbaar makende, welke op 15 April I. 1. ingevoerd is geworden. Wij lieten de bepalingen van dit règlement voorafgaan door eenige bemerkin-gen, aan de leden onze zienswijze latende kennen. en wij zegden ook daarin dat mij meenen dat het Komiteit verkieerd gehan-deld heeft met twee verschillende prijzen voor den aankooD van bloem te stellen en dat deze bepaling ons scheen bijzonder ge-richt te zijn in het nadeel der samenwer-kers.Wij noemden dit eene groote onrechfc-vaardigheid, enkel tegen de werklieden ge-richt, aangezien met denzelfden prijs te houden voor het brood. en de bloem duur-der te moeten betalen, het aan de samen-werkingen een nadeel toebrengen was welke voor gevolg had, dat onze samen-werkende maatschappij, die tôt dan nog «deel» gaf op den aankoop van brood -kaarten, dezen «deel» aan hare leden moest onttrekken. Be Gentenaar,De LandvvacM,De Kldno Patriot — drie gazatjes samengesteld uit eene bron — bespreekt deze zieaswijze in het nummer van zondag 2 en maand&g 3 Mei, en vindt dut het Komiteit hoege-naamd niet beknibbeld rnost worden, en keurt den genomen maatregel goed. Dat de schrijver van het artikel zulks doet, dat is zijne zaak ; maar wij betwijfe-len grootelijks dat zijn schrijven het ge-voelen uitdrukt der werklieden die, 't is gelijk in welke samenwerking, zich aange-sloten hebben. Het artikel zegt dat elkeen weet dat de eamenwerkende maatschappij en overgroote winsten verwezenlijken, en dat « het dat Is wat hun toelaat op gestelde tijdstippen eenen deel toe te kennen van ongeveer twee oentiemen». We willen niet ingaan op de onnauwkeu-righeid welke de schrijver begaat met het cijfer van twee centiemen ner brood. De S. M. Vooruit gaf soms tôt 11 centiemen deel per brood — in 13 jaar bedroeg de brooddeel de kolossale som van vier mil-lioen vier honderd zeven en dertig duizend twee honderd en twiiitig centiemen, som welke gedurende die jaren is verdeeld geworden aan de leden volgiens het gertal broodkaarten welke zij aangekocht had-den.De samenwerkingen — de werklieden — moeten hunne bloem meer betalen omdat zij deze in groote hoeveelheden indoen. De inkoop van grootere hoeveelheden gaf hun de gelegenheid het aan voordeeliger prijzen te doen. dan de alleenstaande bakker. en daarvan kwam de winst welke aan de leden teruggekeerd wordt, onder de banamiûg van «deeb. 't Is dus de winst eigenlijk niet welke ia het oog springt, maar wel omdat deze winst als «deeb van de werklieden terug gegevea wordt. Ha! wat zou het er op losgaan, moesten de welstellende burgers — die de overgroote meerderheid van het Hulp- en Voe-dingskomiteit uitmaken — belast worden omdat zij hunne aankoopen van allerhande w&ren in het groot doen. Omdat de werklieden zich sedert lang ^e-zamenlijk bijeen a-angesloten hebben om door middel van samenwerking de verbete-ring van den stoffelijken en verstandelijken toestand hunner evenmenschen te beko-men, vindt de schrijver van het artikel dat het Komiteit wel gedaan heeft dit niet te lçunnen dulden in deze pijnlijke omstandig-Keden._Hewel, het is deze handelwijze van het «îomiteit welke ons protest heeft uitgelokt. Wij zeggen, en houden het staan, dat het komiteit rechtstreeks tegen de werklieden heeft gehandeld met niet te kunnen dulden dat aa<n de werklieden — leden van samenw.erkingen — eenen «deeb gegeven wordt, en zuifcs in deze treurige omstan- digheden, wanneer ailes, hoe gering het ook zij, zeer goed te pas komt. Ja, het Komiteit heeft verkeerd gehandeld, en geheel de bevolking is op geen voet van gelijkheid gesteld, want de werklieden zullen het best gewaar worden nu de «deeb — welke voor het allergrootste deel der leden een spaarpotje wae — door heu niet meer zal moeten ontvangen worden.Wat nu het schrijven betreft dat het Komiteit heeft willen «voorkomen da.t hon-derde bakkers hunne winkels zouden moeten sluiten daar de strijd tegen de groote bakkerijen voor hen onmogrjijk zou worden», wij weten niet of dit geraadzaaxn is dit op den rug der werklieden te doen, en door dezen die zoo voorulfcziende geweest zijn in deze pijnlijke omstandàgheden het ergst te treffen. Ër is iets anders wat het sluiten der bakkers zou kunnen teweeg brengen. Volgden de burgers het voorbeeld der werklieden van hunnen bakker «comptant» te betalen, en niet per 3, 6 of 12 maanden, en werden de bakkers ontslagen van het geven van porcenten, dit ware toch al ieta welke hen van den ondergang zou tegen-houden.Wij zijn eerder van gedacht dat da meer rekening van twee frank per zak bloem aan de sa.menwerkingen dan aan andere bakkerSj ingegeyÇfri i3^m aan de samenwerkin'gen" in 'deze oriiistan<iighede-n een zwaren sla,g te willea toebrengen, om alzoo hun van nu af te willen beletten, naderhand als ailes weer op zijn effen komt, zich voort uit te breiden en langs om meer voordeelen aan de werklieden te verschaffen. Want, de voordeelen der samenwerking zijn niet alleen den «deeb. De S. M. Vooruit geeffc daarenboven nog 6 % deel op a.l de aankoopen, hulp bij ziekte, hulp bdj kraambed, steun L'j sterf-geval, een pensioen. En 't is op dezen oogenblik, wanneer door al de werklieden het nut der samenwerking het best gevoeld wordt, dat de heeren van het Komiteit het brood van den armen komen bslasten met twee frank per zak. Neen, Genteiiaar, dat is geene gelijkheid, het is eene belasting op het voorna-ajnste voedsel van de werkende bevolking, eene belasting op het verbruik van den armen arbeider, die zoo vooruitziende is geweest, zich tegen aile mogelijke tegtsnslagen van het hedendaagsche leven een beter bestaan te verzekeren. Dat De Gentenaar zulks volm-ndig goed-keurt, is wel te begrijpen; voor het uitbre-ken van den oorlog oudersteunde bij altijd de opvolgende katholieke gouvernementen, v/ier doel altijd was zooveel mogelijk lasten ' te leggen op de verbruikswaren der arbei-dende klasse. De droevige omstandigheden hebben het blad nog tôt geen inkeer doen komen, en we moeten er dus niet op rekenen dat die houding in de toekomst zal veranderen. Doch aaa ons. werklieden, legt het ons op ons best te doen en zonder ophouden, nu en altijd, voor de grootmaking onzer samenwerking te ijveren. Want de macht der same«nwerkingen is de macht der werkersklas en een p-roote hef-boom voor hare vrijmaking. En de schijver van S)e Gentenaar mag weten dat wij de samenwerking aanzien als zijnde een middel om ons eene redenmatige, normale en vredelievende ontwikkeling der maatschappij te bezorgen, welke de toekomstige voorbereid zonder de tegen-woordige met geweld omver te werpen. Wjllen de hoogere standen medehelpen aaji deze ontwikkeling, zooveel te beter. Doen zij het niet, het is voor hunne rekening.Maar dan zeggen wij hen met wijlen Ad. De Vos : «Het is het gebrek aan staatkun-dig doorzicht bij de hoogere_ star,den welke het volk za-1 dwingen zelf zàjne verlangens te volbrengen.» A. V. M. lees insdasi bogjiss vao hef b&®l®nûQ wqfSs JAGOB VAN ARTEVELESE door HENDRIK CONSCIENCE. BsveaSt ©ws feiasi aan B#S| raSet-Sezsys. — Klaaki steeaSs progsagass^a S 08 InisrnaiionalB Vakorganisaiie der mâlMm, voor, tijdens en oa den oorlog (Slot) Wij toonden in onze twee vorige artikelen aan hoe aanhoudend en werkzaam er in de laatste 25 jaar is gearbeid om de internationale vakorganis&tie der werklieden stevig te maken. Wij hebben in normale tijden reeds ~e-stuit op de vervolgingswoede van het patro-naat en der regeerende machten. Zeîfs nu laten de patroons ons reeds in sommige nij-verheden gevoelen dat zij geen reken'ng houden van den ongelukkigen toestaad waarin de werkende klas verkeert en som-migen voeren onduldbai'3 loonaftrokken ia. Bij de sigaren-, kleer- en schoenmakers te Gent zag men dit reeds gebeuren en ons blad moest daarover reeds eene campagne beginnen. Hetzelfde gebeurt in Vlaanderen. In het bekken van Charleroi hebben sommige naamlooze maatschappâjen der kolen-nijverheid de werklieden kontrakten doen teekeaen met een loonaftrok van 25 per honderd. Het ergste van die kontrakten is nog wel : dat men moet werkeu aan dcrgeîiike voor-waarden tôt na den oorlog, de nijverlieids-toestand normaal moet wezoa en 3 maanden nadien zullen de patroons cens zien om dit to veranderen ! î Wij weten nu wel, dat het de werklieden vrij staat die werkvoorwaarden aan te ne-men of te weigeren. Maar dit teekent ineene het kapitalisme in al zijne wreedheid en be-wijst dat wij er niet moeten van droomen, dat deze ongelukkige oorlog zal medege-holpen hebben om de scherpte der rijke klasse tegenover de arbeiders wat te ver-zachten.Wrij gelooven juist het tegenovergeatelde, namelijk, dat da strijd tusschen kapitaal en arbied heviger zal zijn dan voorheen, juist omdat misschien een kwart van de 12 mil-lioen georganiseerde arbeiders zal wegge-maaid of verminkt zijn. Zâen wij maar rond m België, dààr waar de werklieden bijna. geene organisatie bezit-ten en in de katholiekste gemeenten van Vlaanderen, daar liepen de notabelen van bij 't begin van den oorlog weg, de werkende kla3 aan haar lot overlatende. En, wanneer zfij het eindelijk waagden terug te ko- men laten zij hunne arme bevolking van honger omkomen I Gclukkig nog de steden aïs Gent, waar er minstens 30 duizend werklieden erbeid vinden al is het maar een aantal uren per week in de textiel-, metaal-, bouw- en ja-mengdc nijverheden samen met deze aan de « Darsen » en andere stadswerken en waar de werkîoozen, die in de voorzienigkeidsin-stellingen waren vereenigd, gesteund worden.Laat ons hopen, dat de werkende klas deze; maal, en voor goed, de zedeles zal ge-trokken hebben uit den tegenwoordigen oorlog, niet alleenlijk dat er eene sterke vakorganisatie noodig is om het lot der werklieden te verbeteren al arbeidende, maar ook om zkk te vrijwaren tegen aile komende rampen. Wij zullen na den oorlog met v/ilskracht aan het werk moeten togen, niet alleen om onze weggemaaide kameraden te vervangen in de gelederen, maar ook om de vakorga-nisatiën, waarvan er zeker velen uit hun verband zullen zijn gerukt, op hun peil of nog hooger terug te brengen. Laat ons den toestand niet to rooskleurig inzien omdat wij te Gent eene tôt hiertoe bevoordeeligde positie genoten door den gang der nijverheid, de werking onzer syndi-katen en van het stadsbestuur. In andere streken va.n België werd de nijverheid stop gezet, bij gebrek aan grond-stof, van af 't begin van den oorlog. Er is meer! De gelden der vekvereeni-gingen die anders zouden g&diend hebben ter verovering van verbeteringen voor de arbeiders, zijn nu moeten bestecd worden aan werkeloozenonderstand. Laten wij dus op onze hoede zijn, de arbeiders inlichten over die toestanden want veel zal er nog moeten gelenigd worden met geldelijke hulp na den oorlog. Tôt hiertoe heeft de geschiedenis ons ge-leerd, dat het kapitalisme van niets rekening hield, hoe ongelukldg de omstandigheden ook waren voor de werkers : 't wa3 alleenlijk de winzucht welke het bekom-mrrde.Indien de werkende klas het ongeluk heeft onverschillig te blijven aan de vakorgajiisa-tie zal ziij na den oorlog het grootste slacht-offer zijn, alhoewel zij reeds zoo sehrikkelijk heeft geledea tijdens den oorlog. Jan Samyn. Iets over Mil?,g es Sioestsatedlt De spaarzajne of liever de rationeele voe-ding van den mensch is meer dan ooit, door de schaarschheid en de duurte van de levensmiddelen aan de dagorde. Het komt er niet meer op aan «te leven om te eten», maar zoo spaarzaa.m mogelijk te eten om het leven te onderhouden en een zoo langen tijd mogelijk een voldoende voorraad voed-sel te hebben. Volgens de door de wetenschap vasfcge-stelde regels moet een gewoon mensch die aan een betrekkelijk licht werk onderwor-pen is, zooals een schrijnwerker, een wever, een knecht, een commis, enz. zich dagelijks kunnen toeeigenen : 100 grammen eiwitstof, 50 grammen vet en 500 gramme koolhydr&-ten, alsook eenige zouten, water. Deze cijfers zijn evenwel niet voldoende om de hoeveelheid spijzen vast te stellea die een mensch dagelijks noodig heeft, want men moet ook weten ho-eveel voedzame stof-fen van die of gene spijs het lichaam toege-eigend worden. Uit proefnemingen blijkt er dat, bijvoor-beeld, een mensch zich de noodige 100 grammen eiwitstof kan toeëigenon door het in-zwelgen van eene der volgende hoeveel-heden spijzen : 460 grammen spiervleesch ; 16 eieren, 240 tôt 375 grammen ka-as, volgiens de hoeda-nigheid, 2 3/4 liters melk, 650 grammen savooien, 5 1/2 kilogr wit brood, 2.4 kgr. zwart brood, 7 1/2 kgr. geschilde pataten, 27 kgr. wortels of 733 grammen erwten of boonen. Uit de bovenstaande cijfers blijkt er dat, volgens de huidige prijzen, do aardappels een zeer duur voedsel zsjn. Aan 12 centiemen de kgr. gerekend, moet een mensch aile dagen voor 90 centiemen aardaioels eten om de noodige eiwitstof te hebben, terwijl 20 centiemen boonen meer dan voldoende zijn. Wij begrijpen dan niet heel goed waarom de aardappel als een lievelingskost wordt aanzien. In vele huisgezinnen wordt hij thans drie maal daags benuttigd alhoewel hij maar een zeer onvoldoend voedsel is. Zooals een dagblad van Berlijn het terecht doet opmerken, de buitengewone gunst werke de aardappel geniet is aan twee oor-zaken te wijten : hij is gemakkelijk om kwe«-ken en gemakkelijk om tôt eene voornajne spijs te bereiden. Verre van ons het gedacht hem van onze te tafel te willen verbannen, maar hij _mag geene voorname roi in de voeding blijven spelen. Brwten en boonen zouden deze roi beter en Roedkooper vervulle^ En daar het nu juist de tijd is om aa-rd-appelen en ook boonen te planten willen wij de bijzondere aandacht ozer lezers trek-ken op het groote voordeel dat er bestaat wat min aardappelen en wat meer boonen te kweeken. Wij willen hen dan ook eenige nuttige wenken geven over de teeltwijze der boonen.De boonen vragen eenen drogen, warmen grond, waarop binst den winter stalmest is toegediend. Zij vragen daarenboven veel fosfoorzuur (superfosphaten) en potasch (chloorpotasch). Asch is ook zeer gieschikt en een zeer goed middel tegen de slakken. Men mag voor de boonen de zoo nood-zakelijke vruchtafwisseling niet ait het oog verliezen en deze ma-ar planten op perken waar er binst de twee laatste jaren geene boonen of ajidere peulvruchten gekweekt zijn. De boonen worden geplant als de warme dagen voor goed gekomen zijn; 't is te zeggen rond half Mei en men plant zoo voort allé weken of aile veertien dagen een perk tôt einde Juni of half Juli. Op den buiten zegt men dat men de boonen mag beginnen planten van af 25 April, 't is te zeggen op den dag van Markus en men noemt dezen heilige weleens Markus de boonenplanter. Dit tijdstip is evenwel nog maar geschikt voor het planten van eenige struiksvrij-boontjes of struikprincessen op zonneb»rm. Mochten deze weinige wenken onze lezers aanzetten om zich meer mi meer toe te leggen op den kweek der boonen die dit jaar meer dan ooit eene voorname roi in onze voeding moeten spelen. Een soSdatenbrlef Aan een brief vao een soldaat, gédag-teekend 10 April laatstleden, ontvangen ' door een inwoner van Tiel, wordt het volgende ontleeoad : « Wij zijn voor acht dagen in repos geweest, en nu liggen we weer in de schiet-grachten aan den User. Wanneer wij een dag rust hebben, dan is het bij ons Zon" dag, want dikwijls gebeurt het dat we niet weten welken dag het is. Als de tijd kor-t dat we weg moeten gaan, voorzien we on? goed ; we krijgen patatten te eten, maar goede zulle, beter dan vroeger in de ka-zerne, boonen, maïs of groente, altijd iets versch dan nog een half brood in onze bazas, gort, koffie en eenige klontjes sui-ker, genoeg om den nacht door te brengen, ieggen wij ; tabak en sigareten krijgen wij ook dikwijls. » Op een gegeven oogenblik vertrekken-wij ; het gaat al heel donker worden als we de doorgeschoten huizen in het zicht krijgen.» Onze oversten bevelen de pijp en de sigaretten uit te doen en te zwijgen. Stil, gelijk een troep schuimers in den nacht, gaan en strompelen wij over de puinen, terwijl hier en daar het kanon buldert, of de obussen over ons hoofd fluiten. » Wanneer wij aan de loopgrachten gekomen zijn, verlaten de andere mannen stil hunne plaats en wij ^r seffens binnen. ÏTu zijn we gerust; maar het duurt niet • lang of daar komt een sorgeant en we kunnen de wacht optrekken. Ik acem dan mijn geweer en steek er vijf pillen in en het bajonet er op. Dan is het wachtwoord j «Niemand laten passeeren !» En dan sta iis in donkeren nacht, ik ontwaar niets dan water, en soms komen daa een heele benùs zeevogels en meeuwen en vallen op c!e lijken. » Als het koud is, dan steken wij de stoof aan : eenige steenen en daar cen emmer boven op met gaten er in, en dan aaa het stoken en rooken dat de tranen in onze oogea staan en wij zoo zwart zien als een schouwveger. » Zijn we bij elkander, daa vertelt de eea dit, de ander dat en zoo gaat de tijd1 soms gezellig voorbij. Vroeger hebben wij1 onderkomen gehad bij de boeren, maar diël kwamen te veel loeren, en na hebbea z« barakkan opgetimmerd voor ons » Europeesche Oorlog ■ in West-Ylaanderen 'tNoorden van Fraokrijk Ofîioiseie teleimin : 5lit ^asltsciî© ismrâ GENT, den 9 Mei 1915. Westelijk oorlogsterrein : Voor Zeebrugge gisteren avond door kustbat-terijen vijandelijke Torpedojager tôt zinken gebracht, Op het grootste deel van het front artillerie-gevechten, bijzonder bij Ieperen, ten N. van Arras, in de Argonnen on op de Maashoogten. Fransche aanvallen tegen onze steîlingen bij Steinbrùck beiderzijds het Fechtdal mislukten, niettegenstaande urenlange artillerie voorberei-ding, onder sterke verliezen van den vijand. Oostelijk oorlogsterrein : Onze troepan Liban, maakten daarbij 1600 gevangenen en namen 13 kanonea, 4 machlen-geweren buit. Vervolging der verslagene Russen door de legergroep van V. Mackensen en de daarbijge-voegde verbondenea ook gisteren voortgezet. Onze voorhoeden trokken 's avonds over den Wislolc in de streek van Krosno. Belangrijke Russische krachten werden afge-sneden.Totaal der gevangenen Russen sedert 3 Mei aan het front iu Galicie tôt ongeveer 70 000 ge-stegen, 33 kanonen, waaronder 9 zware buit gemaakt. Pif Fransche Isrosi PARIJS, 6 Mei (Havas). Officieel b©-richt van vanmiddag : Ten aoordea van Ieperea hebbea da Franschea eea nachtelijkea aanval, vanuit Steenstraete door de Duitschers onderno-men, afgeslagen. Dinsdagavond hebben de Franschen de Duitschers een loopgraaf afgenomen en han lime tusschen Lizerne en Het Sas vooruit geschoven. De Duitschers hebben geen tegea aanvallen gedaan. Ten zuidea van Yperea hebbea de Duitschers bij Zwartelen een aanval gedaan Tusschen Maas en Moezel is het gisteren tôt zeer scherpe gevechtea gekomea. Vaa vier uur 's ochtends af hebben de Duitschers de Fransche ctellingea bij Epargea eu de schans van Caloune hevig h- choten. Tegen 10 uur 's ochtends hebbea zij op Isat-stgenoemd punt een aanval o^derno-mon, die echter werd afgeslagen... Het vuur der Franschen aeeft hen voor de eerste Fransche linie gestuit. In don, Achtend van den 5en hebben dri*

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.