f 30 Saar -- M. 298 Prijs per nnmmer : voor België 3 cectiemen, voor den fraomde 5 centiemen Teiefoon s Sledactiie 247 - Administrante 2845 Zaierdasqt 7 November 1914 VOORUIT NU GAAN VOORUIT TROTS ALLES iù- is een spreekwoord in zvvang waar-aaû wij altijd getwijfeld hebben. M en zegt doorgaans : uit het kwade wordt het goede geboren ! Op het eerste gehoor komt dat zoo zonderling voor, dat men een beetje paf | blijft en twijfelend wordt. Er zijn feiten noodig om u te over-tuigen, dat, m die spreuk van geene ma-thematische of rekenkundige juistheid, zij niettemin groote betrekkelijke waar-lieid bevat. Die feiten doen zich nu voor ten op-zichte onzer propaganda. De lezing van het blad Vooruit is sinds eenige weken op eene buitenge-wone wijze vooruitgegaan. In Gent alleen verdubelde onze afzet ien overtrof zelfs een der laatste dagen het getal van 30 duizend bladen. Dit cijfer behelst de regelmatige ver-Ikoopers, de standplaatsen en de aubet-ten van Gent. De buiten gaf een even gunstigen uit-slag, maar hij was onregelmatiger, door ihet gebrek aan verkeer. In algemeene trekken mogen wij zeg-g«n, dat onze verkoop zou verdriedub-;beld zijn, hadden wij in gunstiger om-'standigheden voor het verzenden kun-jnen verkeeren. Daarbij dient nog in acht te worden igenomen dat een vijfhonderdtal gent-jsche lezers tijdelijk onmachtig zijn hun blad te koopen door armoede, spniitend tiit het werkgebrek, iets wat hun veel yerdriet doet. Er moet nog in aanmerking komen dat een zeker getal lezers — een klein Ihonderdtal — ' hijn ontslag hebben ge-(geven door het feit dat wij ons aan de duitsche censuur hebben onderwor-pen. Die vrienden zullen weldra, door den bekomen uitslag, erkennen, dat zij uns,. hjk hadden zich te Iaten vervoé-reii door eene nuttelooze, alhoewel ver-Istaanbare mistevredenheid. De einduitslag bewijst ailes. Waarom werd het goede hier uit het kwade geboren ? Zekerlijk, voor een deel uit de houding #nzer confraters, die hunne uitgave hadden gestaakt. Zij hadden ongelijk, want op het oogenblik dat zij uit eigen beweging istaakten bestoncf de duitsche censuur nog niet en toen zij wel ingevoerd werd zijn zij in meerderheid geéindigd met zich er aan te onderwerpen. Overigens wij hebben hier hunne doen-\vijze niet a fi» of goed te keuren : elk regelt zijne zaken zooals hij het goed-vindt.Maar wij moeten wel vaststellen dat die houding onzer confraters in ons voordeel is geweest. Vooruit voldeed aan eene openbare jbehoefte, die de andere bladen verwaar-loosden. Het publiek was ons dankbaar en alzoo werd het goede uit het kwade Igeboren. jfc * Maar ons dunkens was zulks de eenige reden en de grootste niet van onzen klimmenden biival. Ziet het publiek gaarne de moedigen en de stoute durvers; in groote zware 'omstandigheden begrijpt het ook later de rechtvaardigheid en de grootheid der beginselen. En Vooruit dankt nu grootendeels zijnen bijval aan de helderheid en de breedheid zijner beginselen in zake van 'oorlog, niet alleen voor wat dezen treu-rigen europeeschen krijg betreft, maar voor aile oorlogen in 't verleden en ook voor wat aile mogelijke oorlogen in de tcfkomst aangaat. In gewone toestanden, wanneer ailes cl a a r of omtrènt op wielkens loopt, of beter gezegd wanneer er geen gevaar ' voor een mogelijken oorlog dreigt, d; heeft de so-cialistische theorie weinlg geen vat op vele menschen. Dat is al : « journalistenpraat », e i die mannen moeten toch hun blad Vt len ». Helaas, wanneer men voor het bruta feit staat, wanneer duizende families g troffen worden in ailes wat zij lief lie ben, wanneer de werkeloosheid ha hongerroede zwaait over gansch de b volking, geliik een voerman de zwe< laat kletsen over de paarden, ah, d: gaan de oogen open en de socialisti krijgen gelijk, zij hadden de waarhe voorspeld ! Is het zoo niet gebeurd in menigvi dige werkstakingen? Wij hadden wel jaren en jaren 't zel de te herhalen : Vereenigt u ! Vàree nigt u ! daar ligt uwe macht en uwe re ding, daarin ligt uwe toekomst, uw( welstand, uwe vrijheid! » 't Was voor velen alsof wfj van duir ken spraken, ze bleven onverschillig. En wanneer de strijd was uitgebroke dan stonden die onverschillige welwete daar met bloote handen, tevreden als < vereenigden en al de socialisten nog e< kluit overhadden om hen te steunen. Het gaat nu' evenzoo. Midden in c bloedige ramp die Europa treft, komc die onverschilligen tôt bezinning en velf kloppen op hunne borst zeggende: « Is onze schul,onze allergrootste schuld * * * Inderdaad, vrienden, gij hebt schu en groote schuld. Gij niet alleen, maar al diegenen d zich in geheel Europa buiten de sociali tische strooming, buiten de werker organisatie hebben gehouden. Draait het en keert het gelijk gij wi en gij zult tôt de slotsom komen. dat c socialistische macht de eenige is die de oorlog kan beletten, door hem onnooch te maken. De sociaal-demokratie beteekent den grond welstand en recht voor aile die het waard zijn in de wereld, doc 't vervullen van hunne maatschappelijk plichten. En daardoor yerstaan wij dat iede een als handen- of geestesarbeid aan c samenleving geeft wat voor het alg< meen welzijn noodig wordt bevondei eene regeling waaraan iedereen helj door het kiezen yan wetgevers, ovei heden en uitvoerders op aile gebied. Als wij nu den oorlog niet kunnen b< letten hebben, dan was het eenvoudi omdat wij verre van de macht waren d wij reeds konden en moesten bezittei omdat wij nog te zwak waren door d schtild der onverschilligen, der nie lezers en der onvereenigden. De plaatsruimte van dit artikel laE ons niet toe hier geheel het socialistisc programma uiteen te zetten. Maar hetgeen vvaarop wij u wijzen, voldoende om u te overtuigen van d noodzakelijkheid om voortaan Voofui te blijven lezen met liefde en met aar dacht. Gij zult er niet alleen de gewon nieuwstijdingen in aantreffen, maar n en later nog meer, aile gebeurtenissp beoordeeld vinden naar de sociaal-de mokratische opvatting. Gij zult er de opbeuring, den troof en de zedelijke kracht en moed in vir den om de moeilijke levensomstandig heden te doorworstelen, en gij zult te de hoop en het ideaal eener betere s? menlving komen. Daarom zijn wij gelukkig over de schoonen aangroei van ons lezerstal, w heeten onze nieuwe lezers welkom e wij zeggen hen : « Blijft en houdt vol ! F. H. flog het bombardement van Antwerpen Wat es» zooai voorviel ©n lioe Si@t er uitziet Ken briofwisselaar van den «Nieuwe Rot-teidamsohe Courant» beschrijft een bezoek aan Antwerpen als volgt : 'lister zwierf ik langs de schilderachtige vplkswijk St-Andries en de omliggende 'Aijkeii. Daar voelt men zich weer in het oude Antwerpen (de tijd gaat snel, en wat twee maanden geleden is, schijnt ons twee jaar toe). Aan de zorgelooze bevolking, die, als een ayerechtsche aristocratie, boveti de beslom, m- meringen van het dagelijksche leven schijn te staan, kunt ge niet merken dat Antwei pen is ingenomen en onder heerschappij va: den vijand staat. De honderden kindere «spelen oorlog» als voorheen, met houte sabels en papieren mutsenj.en er zijn ei die kranig de « Marseillaise » zingen, wa door goedsmoedige Landstuïm-mannen me grijzende baarden, die, toevallig, doch ta melijk zelden, voorbijkomen, schijnbaa niet opgemerkt of gehoord wordt. » Twe© welgedane politieagenten zag i aankomen, menschen, wien men het ko aanzien, dat ze de stad nooit verlaten had den: er zijn van die politieagenten, di voor hun ambt gefatsoeneerd schijnen, e die men zich niet kan voorstellen dan i hun ambtsgewaad en op den hoek van eei Antwerpsche straat. »Naast hen gingen zwijgend, met iet gebogen hoofd en vlugger. korter passen aleof ze 0£ een snollen doortocht warei % Tdoor de stad en wisten dat ze niets ge-meens hadden met baar gezeten burgers, e in grijs-bruine pliinje, waarvan ik den ouder'dom niet kon schatten, en met een gckleurden doek om den hais, twee'paria's, in die zeker al vaak wat niet te zwaar of te of heet was in hun leven hadden opgetild. Er volgden er nog drie op een rijtje, die n niet zoo vlug konden marcheeren. t|_ In onfrissche doeken en met koorden bijeengebonden dro'egen ze kleine pakjes , over hun schouder. Zij ook zagen er' geluk-a kig uit — aile geluk is immers betrekkelijk e~ — dat ze in hun eigen huis konden terug- 0- keeren. Want dat liet klanteb waren van re het groote, sterk en hooggemuurde tehuis e- in de Begijnenstraat, dat leed geen twij-;p fel. ln » Blijn hart werd door sympathie bewo-»n gen': In tijden als deze naderen aile bur-jcj gers tôt elkaar. En ik vroeg me af, wat het lot kon zijn van al die andere stak-keis, die, naar men vertelde, de gevange-nis hadden mogen verlaten onder het ge-jank van de ijselijke houwitsers. Ik volgde f- nog tôt de ijzeren poort; daar moest ik hen verlaten : twee korte, breede soldaten J. stonden er op wacht met het geweer op >n den schouder. :> Ik besloot te vragen naar het lot van 0. al deze verdwaalde kindereh, die nu meer diui ooit op den dool zullen geraakt zijn, en toen vernam ik, dat reeds den 7den Oc- 1 ' tober, toen men het bombardement ver-wachtte, de gevaarlijke misdadigers, moor-'e denaars, brandstichters en dergelijke vir-*n tuozen, naar Brugge werden overgebracht. Toen de eerste bommen begonnen te flui-ie ten waren er dus alleen nog dieveh en mis-n dadigers van minder allooi. :n Die werden als gek in hun donkere ver-'t trekken, waarvan de muVen beefden bij elke ontploffing, en waar ze wel het gesis en gefluit in de lucht hoorden, maar niets konden zien. Hun levensinstinct werd op-gezweept en hun lichaamskracht moet ver-'d tiendubbeld zijn geworden, want de mees-ten braken do deur van hun cel d6or. Een îe paar bewakers hebben toen het gebouw 3- verlaten om den procureur des Ivonings te s- waarschuwen. De losgebrokenen werden gevaarlijk. Toen werd bssloten de poorten ](. open te zetten en allen to laten vluchten |e jti 't open veld. » Uit eigen beweging kwamen reeds meer-n deren te ru g, aldus op hun wijze gehoor S gevend aan de roepstem van onze njoeder-stad, die al haar burgers weer binnen naar n muren wil vereenigen... n •» Langzaam, langzaam, loopt de stad ,r weer vol. Iwee, drie keer per dag bemerkt e men, dat,weer een trein is aangekomen te Merxem. Dan ziet men rijtuigen over de r- boulevards rollen, met pak en zak beladen e en eenigzins angstig-nieuwsgierige gezich-ten door het raampje kijken. Van de rijke 1 lui komen er het minst van al terug. ^ Velen van lien zullen wel in Engeland o£ in Nederland blijven tôt de oorlog voor-bij is. Zoolang zxillen we hun blinden ge-sloten vinden. » De burgerij komt gemakkelijker : op g haar rusten de kleinhandel en nijverheid, e en in het centrum van de stad, in de win- 1, kelstraten, vindt men dan ook weinig hui-e zen gesloten. Zelfs krijgt men daar den indruk, alsof 't aile dagen Zondag is en Kermis in de week . Groote werkhuizen j. en handelskantoren zijn gesloten en de , menschen wandelen, wandeten in hun lieve stad, die op vele plaatsen zoo deerlijk ge-wond en gehavend is. » Volkomen doodsch is liet nog in afge-^ legener wijken, als Zurenborg en de ge-t meente Berchem, waar reeds vroeger gras 1- tusschen de stoenen groeide, waar haast geen winkels zijn en vele huizen nu onbe- e woonbaar staan. Als het waait doet ge n goed in het midden van de straat te gaan, n want af en toe rinkelt een ruit naar bene-den, bij de vele glasscherfjes. die de wegen onveilig maken voor vélos. De gaten in het plaveisel zijn reeds hersteld, maar de ^ glazenmakers hebbfn nog voor. v/eken werk. » Op pleinen als de Dageraadsplaats (Zurenborg) bleef letterlijk geen ruit heel. In t de groote kerkramen kwamen donkere ster-vormige gateji, en in de v. itte gevels van de huizen bleekroode wondçn, alsof flk zorg--, vuldig met geweren is beschoten geworden. : In de nabijgelegen Groote Ilondstraat ' brandden de jongens- en meisjesscholen geheel uit, evenals de daartegenover gelegen * perceelen 55-57. » In de Arendstraat werden perceelen 51 ■ tôt 56 zwaar beschadigd. In de Dolfjjnstraat brandden de nummers 5 tôt 17 weg. t » Op de Leopoldslei ' stortten, rond het slandbeeld Boduognat, de perceelen 68, 70, i 69, 79, 81, 83 en 116 gedeeltelijk in, de twee il laatste blijkbaar met minder schade. Ver-n derop werden de perceelen 174, 170 (Stads-, middelbare school voor meisjes) en 184 be-t schadigd. Hier scheen nergens brand ge-t woed (e hebben. » In de Sterstraat leden de perceelen 36 r toi 42 schade, de middelstse natuurlijk meest, evenals overal waar geen brand ver-k oorzaakt werd. n » Op den Mechelschen Steenweg werden de perceelen 213 en 215, blijkbaar niet erg, ge-e troffen door een boni en werden de nummers i 172 en 174 licht beschadigd door een houwit-î ser die in het midden van den weg ontplofte. i » In de van Breestraat brandde de reeks groote gelijkvormige huizen van n. 37 tôt s aan de Lange Leemstraat geheel uit. , » Wat Berchem betreft kunneri we verder i de vernieling als volgt samenvatten: . .J * — ' • \ «Beschadigd de perceelen: Veldstraat 104. Pieter do Coninckstraat 29, 31, 33, Delesclu zestraat 32, .36, De Wittestraat 56, 65, 67, 71 Cogelsiei 72, 70 en omgeving (in minderc mate). Lange Leemstraat 501, Nieûw Gast-huisplein 124, Statiestraat 160, 187, Leeni-putstraat 6, Cameliastraat 10, 28, Hoek Sta-tieplein en Statiestraat (zoo goed als ver-uield), Groote Steenweg 58, 140, Ridder-straat 36, 38, Vestingstraat 182, Drijkonin-genstraat 23, Terninckstraat 39, Vijfhoek-straat 16, 18, Van Hombeeckplein (St. Sta-nislascollege, tôt ambulance ingericht). Verder werden het St. Mariagasthuis, het kloos-ter van liet H. Hart en de basiliek dooi bommen getroffen. »In de stallen van den Reinigheidsdienst werden 10 paarden gedood. Op deze lijst- komen niet voor beschadigingen aan achter-huizen, verandahs en derg. die niet van de straat af te bemerken waren. » Geheel ingestort zijn de perceelen Rid-derstraat 7, Hoek Vestingstraat en Oude Baan 128, Vijfhoekstraat 13, Hoek St.Hu-bertusstraat en Oude Baan, Hoek Vesting-en Poortstraten 94, 96, Jozef Balstraat 7, Hoek Lange St. Jacobs- en Weidestraten 48, Hoek Twist- en Drijkoningenstraten 86, Drijkoningenstraat 122. » Door brand werden vernield : St. Lam-bertusstraat, 46, 48, Bakkersstraat, 32, 34, Groote Steenweg, 20, 22, Pieter de Goninçk-straat, 1, 3, 5, 29, 31, 33 en 49, hoek St. Lambertus-en Bakkersstraten, 86, De Wittestraat, 86, 88, 90, 92, 94, Terninckstraat, 3, 5, 7, 14, 16, 18, 20, 22, Leemputstraat, 21, 29, Statiestraat, 100, 102, 116, 118, 120, Gene-raal van Merlenstraat, 39, 41, 43, 45, 47, 49, 51, 53, Leopoldstraat, 39, 41, 43, 45, hoek Poort- en Vestingstraten. » De gemeente Borgerhout, noordelijker gelegen, heeft minder te lijden gehad. Daar werden getroffen: Eliaertstraat, 7 (bij het ' mooie gemeentehuis), Turnhoutsche baan, 391, en omliggende woningen (o. a. die van1 den oud-burgemeester de Preter), Carnot-1 plaats, 49, Ivapelstraat, 1-3, Prinsstraat, 15, Hofstraat, 91-92-93 (totaal vernield),1 Veldstraat, 134, 136, Linaeusstraat, 25, Pransche lei, 25, Karel Geertsstraat, 4,>-Schapenstraat, 41, Kortrijkstraat, 39, Vio-1 lettengang, 1-2, Sterlingerstraat. 121 tôt 144, ) Koolstraat, 61, 63, 65, Wilrijckstraat, 4, \ Lindenstraat, 21-23, Engelsche lei, 69, Fon-' teinstraat, 20, 46, 54, 56, Godtstraat, 17, 19,. 21, 22, Hoogeweg, 67, 69, 81/ Drijhoekstraat,\ 18, St. Jozefstraat, 38, Ketsstraat (woning1 van den tooneelschrijver Diederik Speei-mans, licht beschadigd), Engelsche lei, 14, 15. Door brand werden vernield Schelde-' straat, 2, 4, 6, en Terloostraat (Oost), 80-82. » Uit dit ons onderzoek kunnen we alvasî drie gevolgtrekkingen maken: 1. dat het1 vroeger genoemde cijfer van 400 beschadigd» huizen ver beneden de waarheid blijft; die van Berchem en Borgerhout inbegrepen, werden binnen de vestingen ten minste 1000 ' woningen getroffen ; 2. dat meer schade ver-oorzaakt werd door het vuur, dat zich van huis tôt huis uitbreidde en niet gebluscht kon worden, dan door het gesehut ; 3. dar zoo goed als geen huiskelder de inzittende* heeft beschermd. Zullen onze architecten ii( de toekomst weer gewelfd'e keldere moetert maken, om ons voor de gruwelen van den oorlog tenminste lichamelijk te beschutten?») Europeesche Oorlog in Wes!-Viaanderen est in 't Noorden van Franknjl Dit Ffasssch® bron PARUS, 4 November (Reuter) : Officiee bericht van den staf, van 11 uur 's avonds « De toestand onderging geen wijzigin, van beteekenis. >/ In het Noorden maakten wij kleine voi deringen in de richtiug van Meesen. » Op verschillende punten van het fron heeft de vijand een hevig geschutvuur on derhouden. Vooral was dat het geval t Westen van Lens, tusschen de Somme ei Ancre, jn Argonne en in het bosch vai Apremont. Het geschiedde echter zonde groot resultaat. » Uit Enydsche bron LONDEN, 5 Xovember (Reuter) : In eei officieel telegram, waarin verslag-word gegeven van de krijgsoperatiën der Britte in Vlaanderen, wordt bijzonderlijk huld-gebracht aan het regiment der Londensch Schotten, voor een door dat regiment uit gevoerden schitterenden bajonet-aanval. « Bedoeld regiment is het eerste der ter ritoriale troepen, samengesteld uit vrij willigers uit aile klassen der maatschappij dat zich aan het gevechtsfront bevindt. He zal door tal van andere regimenten vai dezelfde soort worden gevolgd, die feite lijk al gereed zijn. Dan is er nog het nieu we leger van lord Kitchener, van een mii lioen man, dat op het oogenblik gevormi wordt. » Uit Ouifsche bron BERLIJîf, 5 November (Wolff) : Ambte lijke mededceling van hedenmorgen uit he groote hoofdkwartier : « Gistereri hebben Belgische troepen, ge steund door Engelsche en Fransc-he troe pen over Nieuwpoort een heftigen uitva gedaan tusschen de zee en het overstroom de gebied. De aanval werd zonder vee moeite afgeslagen. ; Zoowel bij Yperen en ten zuidwester van Rijsel als ten zuiden van Berry au Bat in Argonne en in de Vogeezen maken wi met onze aanvallen vorderingen. » * ^ * In Oost-Pruisen Uit el&sssîsclie Suron PETROGRAD, 4 November. (Reuter.) D» générale staf deelt mede : «De Duitschers trekken op het Oost-Prui sische front terug. s> De Russen liebben Bakalarzewo geno-men en veel inimitié buitgemaakt. » De Duitschers blijven aan de overzijdt der Weichsel overhaast terugtrekken. > De Oostenrijkers zijn voorbij Kielce teruggedreven, dat de Russen hebben bezet. i » Op de Oostemij.ke.rs sw» bgsiissendï overwinningen behaald op het front Kielce-; Sandomir. De Oostenrijkers trekken over-». haast terug. » Uit Qyitsc!ie bron (BERLIJN, 5 November. (Wolff.): Amb-( telijke mededeeling van hedenmorgen ui1f het groote hoofdkwartier : j « Op het oostelijke oorlogsterrein is nietaJ van beteekenis voorgevallen. » ! ★ * ★ ; Oorlog tusschen Ruslanû en Turkija! 1 Uit EiïsjeistBihe isron r LONDEN, 5 November. (Reuter): Een8 bijzondere uitgave van de « London Gazeti te » bevat de formeele oorlogsverklarinjf aan ïurkij®. i LONDEN, 5 November, (Reuter.): « Di b Turksche ambassadeur en het personee{ n der ambassade zijn heden morgen om 8j20 u,-3 va-n het Charing Cross station vertrokKen( 3 De-ambassadeur scheen diep bewogen. D< secretaris van Grey was bij het vertrek te< genwoordig om namens de regeering a£< scheid te nemen. De reis gaat met een Ne* derlajidsch stoomsehip over .Vlissingen. » J. LONDEN, 5 November (Reuter): W Dede Agatsj is aan de « Times » een tele grain gezonden, waarin een beschrijvjing wordt gegeven van den plotselingen aanval van de Turksche oorlogsschepen op Russi-J sche havens. De correspondent zegt, da.t eenige ledeu van het Turksche ministerie onkundig var de onderneming waren. Twee uren nadal de vreemdelingen er reeds vau af wisten hoorde de Turksche minister van marin» het en telefoneerde hij om inlichtingen naai ; Enver pa^ja, die antwoordde, dat de Ru» sén den aanval bij den Bosphorus begonnei waren, het aan de verbeelding van zij? ambtgenooteii overlatende, hoe het dai 1 mogelijk was geweest, da.t Turksche torpa dobooten den weg naar Odessa gevondeï [ hadden. De Vrijdag uitgekomen bladen deden ei het stilzwijgen toe, totdat de Agence Ottomane een communiqué van Enver pasj& j uitgaf, waarin de Russen beschuldigd werden het eerst de beweging van de Tujrksch» vloot te hebben belemmerd. Men kan zich af vragen, zegt de corre#-< pondent van de « Times », of dit met zich; mede braeht, dat de « Breslau » bij Sebaa-topol mijrien legde en deze vesting ten siofc-te aanviel ? Het communiqué, dat zich ont-houdt van het vermelden van bijzonderha-den aangaande het tijdstip en de plaats van het voorgevallene, schrijft de ontsnappin® van de Turksche schepen aan de Goddeljik* voorzienigheid toe. Toen de grootvizier, prias Sa!d JgfaSim pasja, het gebeurde vernam, werd bij en bood zijn ontslag aan. Andere leden va» | het ministerie zuilen dit voorbeeïd vMt- j schijnlijk volgen en het terrein yr^ lâl«si ; yoor Talaât bei, die zich volgens den oof - J J^re^pondent schjjnt geschaard té hebben

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.