No. 155. VRI'DAG 9 AUGUSTUS 1918. DERDE JAARGANG. VRIJ BELGIË ONDER LEIDINQ VAN FRANS VAN CAUWELAERT EN JULIUS HOSTE J*. PRIJS PER NUMMER: NEDERLAND 12* cent. ENQELAND 3 pence. FRANKRIJK en BELGlE ........ 0.30 fr. VERSCHIJNT ELKEN VRIJDAG. ABONNEMENTSPRIJS PER KWARTAAL: NEDERLAND / 1.50 ENQELAND ...... . . 2 sh. 9 d. FRANKRIJK en BELGIË 3 75 fr. ALLE STUKKEN BETREFFENDE REDACT1E EN ADMINISTRATIF TE ZENDEN: 81, GEVERS DEYNOOTWEG, SCHEVENINGEN. INHOUD, De nieuwe gezindheid; J. Hoste Jr. — Over zelfbeschikkingsrecht ; G. Opdebeek. — De regee-ring en de taalkzvestie. — Achterlijkheid; Em. Hullebroeck. -— Herinnerihgen over Peter Benoit; F. Wittemans. — IVas l'iaanderen tweeta-(igf. [I ; A. van de Ferre. — De toestand in het Oosten. — De dood (gedicht) Ad. Verbraeken. — Op Reis: Naar Domburg; A. Hans. — De maat- I ;chappij der Nederlcindsche letterkunde. — Kant-'eekeningen. — Vit den Oorlog: Namen 1914; Claes. — Internationaal overziclit. — | Aller-lande tijdingen. — Nicuws van het Front. ■— 'deaal (gedicht) ; Daan F. Boens. — Nieuws uit ïet landi —-, Nieuws uit het Bùitenland. — Boek-bespreking. —■ Advertenties. De nieuwe gezindheid. In zijn jongsten vredesbriet drukt Lans-downe de overtuiging' uit, dat zich in de naaste toekomst wel een gelegenheid zou kun-nen voordoen, waarop onder de oorlogvoe-renden overeenstemming over de essentieelc punten zou kunnen bereikt worden. Men zal den gezaghebbenden staatsman stellig niet mogen bescl».ildigen van lichtge-loovigheid, en tochj wanneer men aile fakto-ren nagaat, dan moet men toegeven, dat er spoedig heel wat zou moeten gebeuren, opdat de „naà&te toekomst", waarover Lansdwone het heeft, zou aaubrcken. Waardoor zou een werkelijke vrede thans belemmerd worden?' Door territoriale aan-spraken? Balfour verklaarde in het Lagei-huis, dat ,,het feit, dat de geallieerden drie jaar geleden een ander standpunt innamen, hen niet zou beletten naar redelijke voorstel-len te luisteren". Hieruit moet men besluiten, dat de territoriale aanspraken der geallieerden zooais, hun regeeringen die nastreefden, heel wat geslonken zijn; —: verklaring, welke verheu-gend ofschoon overbodig is, want het ziet er niet naar uit, dat président Wilson en de Vereenigde Staten, die aan de Entente-zijde de leidende mogendheid geworden zijn, al-leerl voor deze of gene territoriale aanspraak den oorlog tôt in het oneindige zoudeti wil-len rekken. Wat men in zake territoriale aanspraken langs den kant van de Centralen weet, is dat zij allerlei dubbelzinnigheden ten beste gaven die de deur open lieten voor aile mogelijke eischen, en in het Oosten onder voorwendsel van zelfbeschikkingsrecht de annexatie-geest vrijen teugel had. Bij slot van rekening weet dus njemand precies wat de groote oorlogvoerende mo-gendheden aan territoriale eischen nog zooal nastreven, en voor de neutralen is het zelfs een ondankbare taak het hun te vragen. De regeerders doen alsof zij tegen die bemidde-lingspogingen zouden vooringenomen zijn. Wat de volkeren betreft, die denken er na-tuurlijk anders over, maar de nieuwe gezindheid zal zich nog heel wat verder moeten baan' breken, alvorens de pershyena's op den loop gaan en de staatslieden naar den diepen aandrang der volkeren luisteren. Territoriale aanspraken, militaire waar-borgen, inmenging in andermans zaken, dat ailes zinkt in het met, wanneer de thans on-derdrukte zedelijke waarden zich boven wer-ken.In geen enkele redevoering heeft Wilson het over' territoriale aanspraken gehad; wat hem niet belet heeft al de hulpbronnen van de Vereenigde Staten tegen Duitschland te mobiliseeren met een krachtdadigheid en een voortvarendheid, die de algemeene bewonde-ring afdwingen. Natuurlijk wordt die kor-daatheid te Berlijn gehoond, en vindt men de grootste scheklwoorden m de annexioms-tische pers, terwijl meer gematigde bladen wel degelijk aan het Duitsche volk te verstaan geven wat Wilson e.igenlijk wil: een vrede, waarmee de opstellers zelf van die Duitsche bladen in hun gemoed moeten akkoord gaan. Alsof het inderdaad vanwege Wilson ,,oor-logszucht" was zooveel troepen mogelijk naar Frankrijk te zenden, wanneer de Duitsche legerstaf nog jnaar steeds de noodige macht heeft om zelfs von Kuhlmann tôt aftreden te nopen. De Rijksdag is tôt midden Novembcr i erdaagd; en er zou een wonder moeten gebeuren, opdat de nieuwe gezindheid zich vôôr dien tijd zou kunnen baan breken. Een eer-zijdig midden-Europeesch bondgenootschap, een ekonomische afweer-zône, die plannen worden door de Centralen onbeschroomd vooruitgezet. Hertling zelf trouwens be-toonde zich sceptisch tegenover de mogelijk-heid van een Statenbond. Maar' ook te Londen is voor de zegepraal van de nieuwe opvattingen nog een zwart strijd weggelegd. Lloyd George zegde onlangs: „Er zijn reed's twee volkerenbonden; de eerste zijnde het Britsche rijk; de tweede, het groote verbond tegen de Centralen. Tôt welke regeling zij ook komen, moet de Volkerenbond er een zijn, waarin wij hand in hand kunnen gaan met de twee groote volkerenbonden waarvan wij le-den zijn". Lloyd George verklaarde, dat de Ententc-regeeringen het er mede eens zijn, maar dat de Vereenigde Staten er zich nog niet over uitgesproken hebben. Laat ons hopen, dat die uitspraak luiden zal: er kome één enkele statenbond, waarin voor aile vrije volkeren, zonder voorrechten of voorkeur, plaats is. En inverband hiermee ware het te betreu-ren, indien het Britsche rijk den weg opging van de voorkeurtarieven. Bladen als de Westminster Gazette hebben met klem laten uitschijnen, dat de protek-tionistische politiek de hoop op een gaven vrede zou benemen en het ideaal van een volkerenbond zou ondermijnen. Stellig heeft Lloyd George zich nog heel vaag uitgedrukt, maar het neemt niet weg, dat hij den indruk opwekte vpor de protçk-tionistische opvattingen de vlag te strijken. Zelfs in Engeland zal dus nog een groote strijd dienen uitgevochten te worden, alvorens de nieuwe gezindheid er boven komt. Laat ons hopen, dat het land van Gladstone in den wereldvrede zijn roi zal kunnen spelen op een wijze, die aantoont dat het zoo wars is van een ongezond protektionisme als van het Pruisisch militarisme. Dàt ook is het belang der kleine volkeren, die geen opgelapten vrede wenschen. J. HOSTE Jr. ' Over Zelfbeschikkingsrecht. Geen formule als deze van het zelfbeschikkingsrecht, welke zoo diepen weerklank heeft gevonden. De algemeene instemming waarmede men haar heeft begroet, bewijst aan welke behoefte zij voldoet. Waar het in dezen oorlog om zoovele leu-zen gaat, lijkt men deze hoofdzakelijk onder het begrip der zelfbeschikking te kunnen sa-menvatten. Want zelf beschikken kan im-mërs niets anders beteekenen dan de ruimst mogelijke vrijheid, waardoor een volk zijn eigen toekomst in handen neemt. Dit beginsel is in de internationale ver-houdingen zoo nieuw, dat een integrale ver-wezenlijking ervan tôt de meest verrassende gevolgen aanleiding kan geven. Wordt de vrede op dezen grondslag gesloten, dan zullen de regeeringen van heel Europa voor een aantal vraagstukken komen te staan, die niet zoo gemakkelijk hun redelijke oplossinig zullen vinden. De verwikkelingen, die er uit voortvloeien zouden wel eens erger dan de oorzaak van hun ontstaan kunnen zijn. Men denke bijv. aan de toestanden in ■!: Donau-monarchie. Hier vertoont het natio-naliteitsvraagstuk zich in zijn akuutsten verm. Tsjechen <en Duitschers, Polen en Oekrajiners staan er haast vijandelijk tegenover elkaar. Hoe zal men er dan ooit toe komen aan deze nationaliteiten het zelfbeschikkingsrecht te verleenen, zoo men aan de eenheid van het Oostenrijksch staatsverband vast blijft houden, gelijk dit steeds zoo dui-delijk mogelijk door de verschillende regee-ringsleiders werd verklaard? Zij zullen er nooit in toestemmen den principieelen eisch der zelfbeschikking in de rijkslanden te aan-vaarden en men zou den oorlog nog talrijke jaren moeten verlengen om hen daartoè te dwingen, want het zou voor hen volledige kapitulatie beteekenen. Van het oogenblik dat het beginsel der zelfbeschikking tôt in zijn uiterste konsekwentie zegeviert, heeft het oude Oostenrijk-Hongarije uitgediend. Daar kan niemand aan twijfelen. Van het huidige regiem in de Donaulanden verwachte men niet de gezindheid van een Trotzki, die voor zijn regeering het bèginsel zuiver heeft aanged'urfd en een afscheiding van nationale minderheden tôt een onafhankelijk bestaan niets in den,weg legde. Voor den huidigen stand der zaken lijkt het wel eenigszins utopisch Europa naar de nationaliteitskaart te reorganiseeren : eene reorganisatie die praktisch zelfs niet uitvoer-baar zou zijn. De betwistingen van grens-strooken door de aanpalende mogendheden bijv. zijn talrijk en men kan zich toch niet in-denken dat de volkeren maar zullèn blijven doorvechten om een paar honderdduizend in-woners; wier afstamming. al merkwaardig onzuiver mag worden genoemd, te ,,bevrij-den".Het beginsel der zelfbeschikking is een tweesnijdend zwaard. Ongetwijfeld kan men het als een ideaal begroeten, maar men mag daarom niet blind zijn voor de vele moeilijk-heden, die zijn konsekwente verwezenlijking met zich zou brengen. Men lost door het stel-len van een principe de vraagstukken niet op, welke uit talrijke faktoren zijn samengesteld en in een ond verleden wortelen. Het kwaad gerfeest men niet door theoretische bespiege-lingen over de gezondheid. Men diene echter het heelend medicijn toe en passe het aan het / organisme van den zieke aan. De werkelijk-heid laat zich niet dwingen naar een idéalisme, dat zich in de wolken verliest. Men steu-ne zijn opbouw steeds op een stevige basis en werke vaironderen af naar boven. Veel is er onvolmaakt, maar zal men het zijne volma-king nader brengen door den schoonen klank van \voorden alleen? De geschi'edenis der menschheid is een evolutie, ' welke slechts langzaam vordert. Te handelen in de lijn van dezen tragen, maar onbetwistbaren vooruit-gang met kalm beleid en een welbegrepen aanpassingsvermogen, zal meer verwezenlij-ken dan heel de ijdele frazeologie van wereld-hervormers, die môejiks of paria's tôt helden eener hoog-ere beschaving verheffen. Zonder de aanvaarding van een Statenbond kan het zelfbeschikkingsrecht slechts oorzaak van oorlogsverlgnging zijn. De Bond der Naties integendeel lost talrijke moeilijkheden op, naar wier oplossing men anders tevergeefs zou kunnen zoeken en wel omdat hij de integriteit van elk staatsver-' ; : ' r-c■* ^)iccl*' >'schts ' îgen-peïïe bena- lingen, geldehd voor aile naties en door hen vrijwillig bijgetreden, uitvaardigt. Onder zijne hoede krijgt het zelfbeschikikngsrecht een geheel ander aanzicht. Inderdaad lijkt het ons eene dwaling toe het staatkundig verband, dat verschillende nationaliteiten groepeert, principieel als een beletsel voor het veilig uitleven van elks eigen bestaan, te beschouwen. Komt men er toe aan elk volk zijn kultureele zelfstandig-heid te verzekeren, dan zien wij niet in waar-om een nationale groep per se een onafhan-kelijke natie zou dienen uit te maken. Een voorname taak — zoo niet de voornaamste —- van den Volkerenbond bestaat er dan ook in om deze kultuur-autonomie, op grûnd van het zelfbeschikkingsrecht, aan elke nationa-liteit te doen verleenen en wel door het op-stellen van algemeen-geldende desbetreffen-de bepalingen aan wier integrale uitvoering, op straffe van uitsluiting uit den Bond, streng de hand zal worden gehouden. Slechts onder het gezag van den Statenbond kunnen vraagstukken van binnenland-schen aard, gelijk de nationaliteitsproblemen het zijn, tôt voorwerp van internationale regelingen worden. De algemeen-geldigheid der bepalingen ontneemt hun- inderdaad het onverdraaglijke van vreemde en eenzijdige inmengingen, wier bedoelingen nooit geheel zuiver van imperialistische doelemden zijn. Maar ook, onder het voorbehoud der verwezenlijking van een Volkerenbond, roept het principe der zelfbeschikikng talrijke ingewikkelde problemen in het levert, die men zoo maar niet in een handomdraai af-doende oplost. Inderdaad. In deze beschouwingen willen wij enkel op een dezer vraagstukken wijzen. Men kan zich dan,- uit de moeilijk:heden die zich daarbij voordoen, çen gedachte vormen van de complexiteit van dergelijke opgaven, die slechts in schijn eenvoudig lijken. Wie aan de volkeren het zelfbeschikkingsrecht toekent, komt al dadelijk voor de vraag te staan op welke wijze deze zich zullen uit-spreken om ten voile van het verleende recht te genieten. In verband daarmede herinneren wij aan de collèges in volkerenrecht, welke door de Russische afvaardiging tijdens de vredes-

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.