Sociale bewogenheid aan het front: Gaston Rombaut

Sociale bewogenheid aan het front: Gaston Rombaut

ADVN 's Profilbild
ADVN 07 März 2016 754

Na de Eerste Wereldoorlog maakte Gaston Rombaut vooral naam binnen de Vlaamse beweging. Hij engageerde zich als gouwvoorzitter in het Verbond der Vlaamse Oud-Strijders (VOS) en werd in 1941 oorlogsburgemeester van Sint-Amandsberg. Tijdens de Groote Oorlog verbleef Rombaut echter vier jaar aan het IJzerfront, waar hij vooral bekend stond om zijn onderwijsinitiatieven onder de jongvolwassen soldaten. 
Gaston Rombaut (1890 - 1976) kwam uit het armoedige Oost-Vlaamse boerendorpje Ursel, op een twintigtal kilometer van Gent. Al op negentienjarige leeftijd stond hij als schoolmeester voor de klas. Toen de oorlog uitbrak - in augustus 1914 - werd Rombaut in het Belgische leger ingelijfd als brancardier. In de daarop volgende vier jaar zat hij echter allesbehalve stil. Vrijwel meteen engageerde hij zich als een freelance journalist-publicist avant-la-lettre en schreef hij verscheidene bijdragen voor de dagbladen De Belgische Standaard en Ons Vaderland. Daarnaast ontfermde Gaston Rombaut zich over de uitgave van enkele frontblaadjes. Vanaf 1914/1915 stelde hij het frontblaadje Vriendengroet aan Oostacker’s oudleerlingen samen en in maart 1916 startte hij met het blaadje Aan mijn Urselsche dorpsgenoten, een blad dat de soldaten-mededorpelingen uit Ursel aanbelangde. Het Urselse frontblaadje, dat een maand later zijn titel wijzigde in Ursel bovenal, zou al snel het lokale overstijgen en evolueren tot een blad met nieuwtjes uit de hele regio ten zuiden van het Meetjesland. Ursel Bovenal werd een tweede maal omgedoopt tot Vrienden Ondereen
  
(links) Aan mijn Urselsche Dorpsgenooten samengesteld door Gaston Rombaut, met een lijst van 123 Urselse soldaten, [maart 1916]. [ADVN, D10720(3/2)] (rechts) Handgeschreven ontwerp van het frontblaadje Vrienden Ondereen, 17 augustus 1918. [ADVN, D10720 (3/2)] 
Als brancardier was Rombaut ook leider van een studiekring. De kring verdeelde universitaire vakliteratuur onder de jonge soldaten en zorgde ervoor dat sommigen onder hen hun studie aan het front konden voortzetten. In het verlengde van dit initiatief stichtte Gaston Rombaut samen met aalmoezenier Lambrechts De School op het Front. Per briefwisseling leerden zij (analfabete) soldaten - aan de hand van basislessen Nederlands/Frans of wiskunde - lezen, schrijven en rekenen. Dit vooruitstrevende initiatief werd ondersteund en meegeorganiseerd door de krijgsbibliotheek in De Panne.

Nederlands leren per briefwisseling, 11 december 1917. [ADVN, D10720(3/3)]
Na de oorlog behaalde Rombaut een diploma in de pedagogie en bleef hij zich onvoorwaardelijk inzetten voor de opvoeding van kinderen en de ontwikkeling van het volwassenenonderwijs.