lste Jaargang ZONDAO 17 eu MAANDAG 18 OCTOBER 1015 iVo. 38 1 AB0NNBMÏJNTÎ1N, 3?er S maanden voor Hollaixâ f 2.50 franco per post. LoaSè nummers: Voor Holland 6 cent Voor Bnltenland Tlt cent. Dep. Haftg, Prinsegracht 16-39, , Telef. Sel 2787. X&l 7433. BELGISCH DAGBLAD Bestuur: Dr. TERWAGNE — CH. HERBIET, Redactie: E. PREUflflONT — L. DU CA8TILL0M, * ADyEETEJïyiKîL- : -Van 1—0 regels I 1,50: fjjai, regel meer f 0,30; |—5 f 2.50 ; elké régll London : Dixon House Lloyd» Avenue E. C. DUITSCHLAND VOOR DEN OORLOG Oorzaken en yerantwoordelijkheden door Baron Beyens. (Vervolg.) Ovor liet Agadir-incident liet von Kiderlen, die eertijds ge-durende acht jaren de collegavan Baron Beyens te Boekarest was, zich als volgt voor hem uit: „Langen tijd moest ik onmachtig toezien lioe de Fransclien hunnen invloed in Marokko steeds tûtbreidden. Vol blijdscliap begroette ik hunnen op-marsch naar Fez ; dat beduidde toch een onmiskenbare overtreding der Acte van Algesiras." Von Kiderlen beschouwde de overeen-komst nadien door Carnbon en hem tôt stand gebracht als een volstrekt tijdelijke. Baron Beyens zet vervolgens de gebeurteniss_en sinds het ontstaan van den Balkanoorlog op een merkwaardige wijze uit. Hoe hel-der hij den toestand inzag bewijst alleen zijn oordeel over Bulgarije: „Bulgarije's Vorst, verklaart hij, heeft steeds in overeenstemming met het Kabinet van Weenen ge-handeld."Duitschland ontziet geen opof-feringen om in Konstantinopel vasten voet te verkrijgen en om de reorganisatie van hetTurksche leger aan Liman von Sanders te doen toevertrouwen. Tôt in de kleinste bizonderheden wordt de oorlog aldus voorbereid ; alleen moest men nog naar een voor-wendsel zoeken. En dat werd allicht gevonden. Zooals Dr. Th. Schie-mann het in zijn blad gewaagde, had men maar Oostenrijk op Servië af te sturen. Dat gebeurde dan ook. En hier volgt het verhaal der dramatische gebeurtenissen van einde Juli 1914. In Duitschland was men er van overtuigd dat Rusland niet in staat zou zijn aan een Europeeschen oorlog het hoofd te bieden. Krupp von Bohlen, zeker een der m eesi bevoegden om over die kwestiete oordeelen, verklaarde in tegen woor-heid van onzen gezant dat de Rus-sisçhe artillerie niet talri]k en van minderwaardige hoedanigheid was. De groote vraag was zich te ver-gewissen of Groot-Brittaniô zijn neutraliteit zou handhaven indien Duitschland de verzekering gai Frankrij ks grondgebied ongeschon-den te laten. En de Fransche Ko-loniën, vroeg de Britsche gezant? Daar kon de Bijkskanselier niets met zekerheid over zeggen. Wat België betreft, van de houding van Frankrijk zou het afhangen welke operaties het Duitsche leger op ons grondgebied zal ondernemen. Nà den oorlog zou de onafhankelijkheid van België hersteld worden, indien het zich niet bij de vijanden van Duitschland voegde. En wie kan het waardige, hei verheven antwoord van de Belgische Regeering aan het Duitsche ultimatum vergeten ? Nooit zijn wij aan onze internationale verplichtin-gen te kort gekomen en ook nu hebben wij zonder aarzelen gehan-deld zooals onze plicht en eer hei geboden. Baron Beyens doet in zijn boek voortreffelijk en helder uitkomen hoe rechtvaardig en hoe edel onze zaak is en wekt in ons het ver-trouwen, zoo vast als een rots, dai welken loop ook de gebeurtenissen nemen, welke verwikkelingen ook er inzden toestand ontstaan, wij zegevieren zullen want het recht is aan onze zijde. De toestand. Getaigden de laatste berichten van het Westelijk front van een pause in het Cham-pagne-offensief, het laatste rapport van French geeft melding van een mooi succès der Engel-schen^ten Noord-Westen van Atrecht. Na een hevig bombardement \ rderden ze tôt nabij Hulluch tôt de Hohenzoliern-redouteen wonnen aldus 1000 meter loopgraaf. Het granaatvuur van den vijand liet hen niet toe zich in de veroverde stellingen te handhaven, luidt het rapport. Men moet hieruit niet afleiden dat de "winst v«rloren ging: de vijand blijft er uit verdreven over de voile lengte. Ten Oosten van Yperen, zuid-westwaarts St. Eloi, vielen andere Duitsche loopgraven in handen der Britsche troepen, welke deze bezetten. Eond de Hohenzollern-redoute gaat de strijd voort. Die verschansing zal niet lang meer an handen van den vijand blijven: hij houdt slechts nog stand in twee verbindingsgangen. Van Atrecht tôt Champagne gaan de artil-ierie-voorbereidingen voort. Op het Eussische front wordt nog dagelijks verwoed gevochten. Ondanks herhaalde po-gingen der Duitschers om de leiding der Operaties in den sector Dwinsk te hernemen, blijken de Russen ook hier het offensief met voile kracht door te zetten. Buitengewoon hevige gevechten hadden aau den straatweg Dwinsk—Nowo-Alexandrowsk plaats. Verbit-terd werd over en weer het terrein betwist, tôt de Russen in de stellingen van Hinden-burg drongen. In Galicië is het verzet der Oostenrijkers grooter geworden. Aldus zorgen de Russen ervoor, dat de druk der Centralen op Servië van zijn kracht verliest. Onze dienst van Londensche telegranunen meldde ons gisteren bij het ter pers gaan dat de in Galiciô door generaal Ivanoff aan-gevoerde troepen de Oostenrijkers zooveel lioofdbreken bezorgen, dat ze een leger, dat Voor Servië gevormd was, tegenover de Rus-fiisohe legers moesten ter plaatse houden. De Serriôrs liouden op het heele front voet. Volgecs het laatst toegekomen bericht viel er niets belangrçjks voor aan het Save- en Drinafront. Zeker z\jn de Duitschers en Oosten-rljkera nog niet bekomen van den neerlaag die ze daar ieden. Op het oostelyk Servisch front biedaa de 8er?iëra hardnekkig weer-|tandr De ss\jn nog maar tôt Lipa, ky Sçznendrii, govorderd, dooh over bergen Hn lykon. D« Tnisrekeniag der Centralen en sigoa aeerlaag bQ Zajecar bl^jkt de Bul-£aren te ontnnohteren : vroegen de hulp ^'aR iwee Bussisch» iegerkorpsen om de Ro»- meensche grens te bewaken. De aanstalten van Italie om troepen naar Balkan te sturen, zullen waarschijnlijk Grie-kenland en Boemenië er toe bewegen spoe-diger tegen Bulgarije op te treden. De Bulgaren valien met een legerkorps op de Oostgrens van Servië aan en bevindeu zich in de pashoogten nabij Enazevac. Ten slotte komt de tijding dat Engeland ,den oorlog heeft verklaard aan Bulgarije. 't If het begin van een krachtdadig optreden dei gelande troepen. Het lot der geïnterneerden. Voorschot of geheele vergoeding? Toen de lotgevallen van den oorlog, he' vestingsleger van Antwerpen dwong zich ir Holland terug te trekken, bevonden onZ( soldaten zich in een benarden toestand. Zi verkeerden in volstrekte onwetendheid omtren-de oorlogsverdragen. en vroegen zich met reds af hoe de kwestie hunnei soldij zou geregelc worden. De eenen veionderstelden dat hunne soldr hen zou uitgekeerd worden zooals«in België anderen dachten dat men hen de Hollandsch< soldij, in overeenstemming met hunnen graad zou verleenen. Allen werden ontnuchterd toei ze vernamen, dat de onder-officiers slechts eene dagelijksche soldij van vijftig centiemen de korporaals en soldaten een van twintig centiemen zouden trekken. Die vergoeding, vastgesteld door de ver-dragen van Den Haag, vertegenwoordigde ze de totale som waarop zy recht hebben, ol vertegenwoordigde ze slechts een eenvoudig voorschot? De militairen achten dat die laatste veronderstelliDg de juiste is. Trouwens, wij denken dat een krijgsge-vangene zijne soldij niet meer ontvangt omdal zyne regeering niet meer instaat is die uit te betalen en het is zeker nooit in het gedachl der leden der conventia gekomen een min-derwaardige behandeling voor de slachtoffers van den oorlog in te stellen. De geïnterneerden zijn de meening toege-daan, dat de huidige vergoediDg slechts eer voorschot vertegenwoordigt op het bedrag dei soldy toegekend naar gelang hunnen graad. Wy komen in eon volgend artikel op de grieven der geïnterneerden terug. —» "g Links en Rechts. c — Gebrek aan soidaien in Duitschland- Er komt gebrek .ataû soldaten ten onzent, wist een Duitscher aan een zijnei; IIol-landsclie vrienden te rertellen. Het men-schenmateriaal slijt oinrustbarend weg. J)at merkte ik nog vô6r een p,a,aj- weken in Keu-len, toen de groote siag aa.n den gang was in het westen. Al wie nog geen 35 jaar cud was en voor de een of andere reden aan den krijgsdienst was ontsn-ipt tôt dan toe werd in de straat aangesproken en da-delijk weggestuurd, oon naar het krijgsdepot te g.a,an. Er werd geen tij'd vergnnd om afsciieid te nemen, noch om enkele laat-stô maatregelen te treifen. ,JDiideliik yer-txekken" was het ordewoord. De opbrengst der Fransche beiastingen. Volgens de gepubliceerde ambtelijke gege-vens vertoont het beeld van de opbrengst der Fransche beiastingen een niet onbedui-dende verbetering. In de maand September 1915 werd aan directe beiastingen en mono-polies ontvangen fr. 236,161,800 tegen fr. 136,735,100 in September 1914 en fr.297,197,350 in September 1913. Er is dus een vermeerdering aan ontvangsten van fr. 99,426,700 vergeleken met Sepember 1914 en een vermindering van fr. 61,035,550 tegenover September 1913. _ De opbrengst der beiastingen gedurende de eerste negen maanden van 1915 blijft nog fr. 344,771,800 beneden die van de die van de eerste negen maanden van 1914, doeh de maandeijfers doen zien, dat de oorlogsmaanden van 1915 gunstiger zijn in dit opzickt dan de oorlogsmaanden van 1914. Voor lang verblijf in Den Haag begeet't l) naar het „liel fl'Aslona et I Paris" Belgiseh iiigenaar. Het meeste comfort aan de laagste prijzen. Een protest. Maurice Maeterlitiek piiote&teext in dien „Figaro" krachtig tegen een artikel van de „làgldche Riindscbau" Wiaarin werd gezegd, da.t Maeterlinck zou verklaaxd hebben, dat de Duitschers in België niet Lad den geplun-derd, maar over België wafcen, als over eon koistbaaz goed. • / De campagne van Vandervelde. De „Matin" verneemt uit Toulouse dat Vandervelde, de Belgische minister van Staat, in een schouwburg aldaar een warm toegejuichte, patriottische lezing heeft ge-houden.Na een rede van den voorzitter van de Fransch-Belgische vereeniging en den bur-gemeester van Toulouse, sprak Vandervelde over de door de Duitschers begane wreed-heden.Hij voorspelde den val van Constantinopel wanneer de geallieerden krachtig wezen te handelen en groette het morgenrood van den dag waarop de eindoverwinning zal zijn behaald. Zij vragsn altijd koper. De Nakskov Tidende meldt, dat de maat-schappij die den spoorweg van Kragenro uit-baat juist uit Duitschland aldaar bestelde locomotieven heeft ontvangen. Eerst vroegen de Duitsche machienbouwers dat de locomotieven zouden verwisseld worden tegen koper. De maatschappij weigerde omdat het ver-boden is koper uit te voeren. Dan vroeg de maatschappij dat een zelfde hoeveelheid koper die aan de locomotieven was verbouwd, zou worden teruggezonden. Nieuwe weigering. Eindelijk stelden de bouwers voor dat de gezamenlijke som zou betaald worden in koper geld. Onmogelijk, antwoordde de maatschappij. Daarop werden de locomotieven zonder voorwaarde geleverd. Blijkt uit dit geval niet zonneklaar dat Duitschland koper te kort heeft V Wiiiem II en God. Kent je 'tnieuws? God heeft het hoofd verloi en. •— Hoe dat? — Wel ja. Hij is door grootheidswaanzin aangetast. Hij beweert Willem II te wezen en Keizer van Duitschland. De mannen naar het front. Op 16 October a.s. gaat in de Kingsway Theatre te Eonden een nieuw stuk, „Iris Intervenes" geheeten. Bij deze première wordt een leus gehuldigd, tenminste in de meeste opzichten, die zuiver tegengesteld is aan het bekende parool in die lieveFransche operette van Eecocq; ,,De jonge Hertog." Heette het dâar: „geen vrouwen." hier luidt het: „geen mannen." AlleeE voor de zwaar-ste changementen heeft men de onontbeer-lijke hulp van het sterke geslacht ingeroepen. Doch ook hiervoor worden geen mannen gebruikt, wier leeftijd kun zou toelaten, militairen dienst te nemen. _ De _ regisseur is een regisseuse geworden;de licht-installatie wordt door vrouwen bediend. En de alles-leidende directrice is de beroemde Engelsche vrouw Lena AshweiU Friscle tastïïijlieifl. Het is een jaar geleden...» Het is heden een jaar geleden, dat onze regeering, na zich van Bruss-el naar Antwerpen en van Antwerpen naar Oos-tendo teruggetrokken te hebben, zidh cloor den Duitschen inval geaioopt zag naar Le Hàvra uit te wiiken onx eï de gast-vrijheid te aanvaarden van den grooten bondgenoot. De Belgen houden craan te dier gele-genheid hunne Fransche broeders hunne diepe dankbaarheid uit te drukken, voor de milde ontvangst, die hunne land-^enooten, van in het groote Parqs tôt in de kleinste dorpen ten deel viel. Tegenspoed en gevaren hebbei) ons tôt nauwe aaneensluiting gesmeed. Wij twijfelen er niet aan of dein huma-nen invloed der daad van thans, zal diep wortelen in ons nageslacht. De Matin heeft deze gelegeniheid aange-grepen om van de leden der regeering een oordeel te vragen over de Fransche hulpvaardigheid. D« ministers Beyens, Ber-ryer, Cooreman, Sehollaert Ihebben cen antwoord gezonden. De Fransche pers ihernieuwde bij do verjaring der gebeurtenis de •ujtdi-ukking harsr verkleefste gevoelens jegens ons on-gelukkig, maar eerlijk land. Met ontroe-ring geven uit vele andere betuigingem de volgende woorden van senator Humbert, uit Le Journal, weer : ^Indien er in de geschiedenis geen vree-selijktr aanslag bestaat dan dien van Duitschland, monster van kracht en wreed-heid, in zijn woede verpletterend de vreedzame en zachte natie, wier onaf-hanJielijkbeid^ hij gezworen had te ga^ randeeren, er is ook niets verhevener dan het gebaar van dit kleine volk, dat' den laffen en reusachtigen vijand in het ge-laat slaat en aile gevaren troitseert om troiuw te blijven aan den plicht." Da,t zijn woorden die ons allen naar het hart gaan. Zij bevestigen nogmaals, dat we niet vergeefs op Frankrijk be-Iromwden. Zij aan zij zullen we wel en wee ..dragen, aangevoerd door gevoelens die een menschheid moet doen gedijen, waarin eer en deugd het hoogste goed is. Leve Frankrijk I Duitscliland's verliezen en honger. Een Italia;an, die te Rome is aangeko-men na een g root deel van Duitschland te hebben doorreisd yertelde, 'dat een vree-selijk aantal gewonden zich in- aile steden bevonden. Ik z;a^ enkel menschen, di,e een" arm of een been of wel beiden hadden verloren. De bevolking is diep neerslagtig en hoopt niet meer op een eindz,egepraal. In z^kere steden h,adden de lagere klassen geen eten genoeg, ter oorzaak v,an de hooge piijzen der levensmiddelen. De Ibaliaan vaegde er bij, dait zoo de oorlog nog een jaar moest duren, de misncegdheid des volks in een exnsiige binnenLandsche crisis zal eindigen. Voorbeeldige ouders. Een Luxemburger, die een stadje der Ardennen bewoont, vertelde ons het volgende : Toen de duitsche overmacht den heldhaftigen tegenstand onzer troepen rond Luik had ge-broken en als een lawien voortrukte:waren soldaten uit Luxemburg, die aldaar gestreden hadden, naar huis geloopen. Beeldt men zieb in clat de ouders, broeders of zusters zich verhaastten hun unitorm en hunne wapeus te bergen ? .Nooit. Zij zegden aan de jongens dat hunne plaats in het leger des Konings was. Na hen te hebben doen eten en hun geld te hebben gegeven, deden zij die soldaten opnieuw naar het belgische leger vertrekken. Daarvoor hadden zij geene poiitie noodig In de maand October 1914 deelde de zoon van een notaris zijn vader en zijne moeder mede dat hij voornemens was dienst te nemen als vrijwilliger in het leger van zijn Xoning. Hij vroeg dus hun toestemming. Weet men wat de moeder antwoordde : „Ware ik een jongen, ik zou reeds sedert twee maanden dienen." Haar jongen is vertrokken en heeft zich voorbeeldig gedragen. Bovenstaande geven wij ter overweging van de Belgen van 18 tôt 25 jaar die, in Holland verblijvend, zich niet kunnen besluiten hun land te dienen en aan de stem van hun heldhaftigen Koning te gehoorzamen. De Achelsche kiuis. Naar de Meierijsche Crt. verneemt, zal de Achelsche kluis weldra weder door do paters Trappisten betrokken worden. Een arbeiders-woning wordb tôt verblijf van de Duitsche wachtpost ingericht. Luitenant-generaal De Schepper, die thans in Zwolle is geïnterneerd, verdedigde de Achelsche kluis met groote dapperheid en behendigheid tegen een veel sterkeren vijand tôt hij met zijne kloeke soldaten over de Nederlandsche grens moest trekken, alwaar hij en de zijnen werden ontwapend» BELGIË. Oost-Vlaanderen Een vredespark te Aalst. Te Aalbt llglgen do fabrieken gjtil. Daiar telt men ongeveer 20,000 inlroner|( die v3-!n de openbare liefd'adfgih^d! mo€î-ten levem. Oin bezigheid aan de werk -loozen te vea'schaiffen zal dé stad èe^' volkspark vaçn 18 beotaren op dien 04-broek aamleggen. De heeren Van dlea^ Bergbe d-dl. burgemeestetr en Moyeraoe^ schepene en lid der Kaoner, zijil er iii goblaagd de moodige fondsen V»oT <3ïé; wetrken te vinidim. 650 werMoozen zulleq: er bezigheid door vinden. De eto'dl ^zal een prachtig volkspark bezrtten totgîrowi voorc.eel van de bevolking van dît nij-verig centrum. De Worande zal disn naam van Vredespark dragen, zoloals eà?; nog oude berbeirgen in Vla-anderen den aangetroîfen, die doelend op M, de vreeselijke oiorlogen van vroegter heéf-ten: In de hoop van vrede. En dit na een jaar bezetting van de stad. In een officieele bekenidmaking te Gent wor# gelaist, dlat aile uiirwerkem op, openbare gebouwen en imrichtingen, op pleinen enz, dien niiidld en-Eni-opeeechen' tijd moeten aanwijzen. Aile takken van openbaren dieneit zoo1-als trams enz., moeten in bun dfienetref-geiling ae uren aangeven volgens midi ûen-Europeewchein tijd. Elke inbreuk op die b.ejt>alingen, waaraan streng die handj zal worden gehouden, zal worden g fr wtraft met een boeta van ten hoog&ta 1000 mark. LimbEirg. Krijgsgevangenerr. Door de Duitschers wer<jein ailhier in het Belgische dorp Teuven, naar een correspondent meldt, 2 krijgsgevangenen Ru&sisohe offioieren aangehouden, d'iq ontvlucht waren. Aanslag op een munitieloods. Te Attenhoven zou een aanslag op-eene bergplaata van munitie gepleegd zijn. i»pa liants Het dure leven te Brussel. jiet ossenvleesch wordt steeds aan 8.50S tôt 4 fr. het kilo verkocht. Het kalfsvlteescfi is nog duurder. Men begint meer schiaperi-vleesch te eten. Een schapenbont kost S.4Qj tôt 3.50 het kilo; de schoudcrs 2.8Q tôt 3 fr.; de iibbekens 40 tôt 60 centiemeo! het stuk. Het pluimgedierte is iaan jedie-lijfeen prijs, malar het wild is duur, Een groote haas kost 8 tôt 13 fr. bet stuk."| een wilde koinijn 1.50 tôt 2.10; een lijstel 80 centiemen tôt 1.50 fr. enz. Een vet Bfusselsch kuiken kost 5.50 tôt 8 fr. De boter lieeft geen prijs meer. jBoeï'en^ boter kost 5.20 tôt 5.80 het kilo, melkerij^ botes 5.20 tôt 5.60, keukenboter 3,80 tôt 4.50. Doch al die boter is gemengd of Yervjalscht. Het witlcof staat aan 40 tôt 70 centiemen het kilo; de bloemkolen gelden 40 tôt ,60! centiemen bet stuk; tomaten 50 tôt 90 ceiï-tiemen het kilo; reinetteiappelen staian a an' 45 tôt 85 c. het kilo; belle-fleur 50 tôt 80 c.; paren 50 c. tôt 1 fr. een norul-erd; ckkernoten kosten 20 tôt 40 centiemen}' Fiiankenthal-druiven 80 c. tôt 1.20 fr. het kilo; forsteir 80 c. tôt 1.40 fr. het kilo, Dood van een schepen. De beer Maiibcur, schepene va.n den buirS gerlijken stand van Schaerbeek, oud bureeiN hoofd bij het ministerie v,an Spoorwegen^ is overleden. Hij was slechts schepene sedert enkele weken en kon wegens ziekte zjjrïai functie niet yervullen. Gemeenielasten. AnderlecM heeft van 16 Juni tôt ,17 Sep* tember de kolossale som van 400.000 fr. a,an onderstenning volksvoeding uitgeg,eveïî4 De Belgische gemeenten bezwijkea PK-1 der de lasten. Luik. Een Duitsche soldaat gedood. •Don'd,erdlaig!morgen had er aan die grens op ongeveer 500 M. van de bekende ,,d:rie grenasteenen" een ongeluk plaatey veroorzaakt door de electrische greng-vereperring.Een landetormeold^t, beboorendie bi| een pioniersoompaignie, hae1 bet ongelnk, terwijl hij bezig was, om een diraadi aaia een geleidpaal te bevestigen, met dien (jraa^d aan ^io lioofdlleiding te komen, met het gevolg, dfait bij onmiddtellijk dotod "wast Ruim een nur beeft bet lijk nog aan bet-doelde pa^I gehangen, voorzien van gor dei en klimsporen. Duim en vingera viao! dta linlcerhand waren totaal we^?gebraîndi Wie zal dien doone beklagen 'ï1 Sterke drank. Door d® Duitschers i8 in de provi^r cie Luik liejt vei-koopen van ftleofeelhoti- dendle diranken aan Bolgisjohe oaféhoud^ï* verbwden.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.