te Jaarfrans* VRIJDAG 28 JULI 1Ô1 G. ■^oTgeggy ABONNEMENTEN. i'er 3 maanden voor Nederland t 2.50 franco per post. Losbo nummers: Voor Nederland 5 cent voor Buitenland Th cent. Den Haag, Prinsegracht 39 Telefoon Ited. en Admin. 7433. BELGISCH DAGBLAD Bestuurders : Dr. TERWAGNE — CH. HERBIET. Hoofdredacteur : L. du CASTILLON. BUREAUX OPEN VAN 9 TOT 12 URE EN VAN 2 TOT 4 URE. r — v*. ADVERTENTIEtf, Van 1—5 regels f 1.60: elk« regel meer f 0.30 ; Réclamés 1—5 regels f 2.50: elke regel meer f 0.50. London : Dixon Honse Lloyda Avenue E C. Parijs: 7 Avenue d'Antln 7. ONS ARM LAND ! In September zal het Duitsche legei aan de Maas staan. Dit zeggen de gepinkelmde officietreo: bij de grens aan Nederlandsche officie-ren van aeze zijde van den draad des doods. Zoo de Duitschers inderdaad ver-plicht zullen worden hun front te ver-nauwen en zich op de Maas te verster-ken dan zal dit te danken zijn aan Verdun, aan het offensief in Picardie, Wol hynië en Bukowina, alsmede in Armenië, De reserves der Centralen laten niel meer toe dat België en Noord-Frankrijfe bezet blijven. De Duitsche generale staf schijnt toi de conclusie gekomen, dat men veel be-ter het hoofd kan bieden op een smal-1er sterk bevestigd front dat den Rijc moet dekken. Het vooruitzicht der ontruiming vac het 2/3 van België's grond zou ons na-tiuirlijk verblijden indien de Duitschere uiefc iets barbaarsch in het schild voerden. Wannaer zij zullen wijken zullen zi; den oogst van België rooven en aile Belgen van 18 tôt 45 jaar naar Duitschland voeren. Een von Bissing zal goed te zeggen hcbben, dat het niet zal gebeuren, we weten wat het woord van den Duit-soher "waard is, niet meer dan een snip-per papier. Overigêns, wanneer de uittocht za] geschieden, zal de vervolger van Kar-dinaal Mercier, gouverneur generaal var België geweest zijn. Hij zal mede zijnt miatten opgerold hebben en vervangen zijn door den een of anderen generaal in werkelijken dienst. En dan zal het wezen als altijd: an-dere heeren, andere wetten. i-i îfc * •< Het aanslaan van den oogst zal gepaard gaan met de inbeslagneming van de machines die de metalen bewerken, zoo-als dit blijkt uit het besluit van dei gouverneur generaal in datum van 7 Juli Door dien maatregel wil von Bissinj twee vliegen met een klap slaan: Duitsch land met die machinen verrijken en Bel gië er van berooven, ten einde he aldus te verhinderen er gebruik van U maken met het oog op militaire doel einden, zooals het fabriceeren van wape nen geschut en munitie. , Men voege hier nog bij de getroffer maatregelen om de spoorwegen voor lang onbruikbaar te maken. Zoo ziet men dat de ontruiming, d< pl'indering en de uittocht methodisci zijn opgevat en ook regelmatig zullei] gebeuren. Dan zullen de neutralen nogmaals lionne bewondering voor de Duitsche or- ganisatie kunnen uitdrukken. * * Intusschen lijdt onze burgerlijke be-volking verschrikkelijk. Tn België zijn de kosten van het le-ven gestegen van 1 op, 4. De menschen eten hunne laatste spaar-penningen op. Wie nog geld heeft kan daarme nog het, noodige voedsel niet koopen. Men spreekt van den nood in som-mige Duitsche gew'esten. Heeft men ge-noeg aan de ellende in België gedachtV Weet men dat de gemeenlebesturen van Brussel, Leuven enz. dagelijks een eet-maal aan de kinderen moeten verstrekken: omdat er zoovelen met een nuchtere màag naar school komen? Weet men dat de gevallen van long-tering zich zoo vreeselijk vermenigvul-digen dat het getal gestiehten voor te-rïnglijders ontoereikend is? Do gestiehten voor zinneloozen zijn eveneens proppensvol. De maagziekten zijn onlelbaar ten ge-volge van het slecht en vervalscht voedsel alsook van het bruinbrood. Gegoede burgers zijn kilogr. mager-der geworden. De gedwongen'vasten strekt zich thans i over het gansche jaar en over de gan-sche bevolking uit. De kindersterfte is onizaglijk door hel gebrek aan melk en vooral aan goede melk. Men tel't de darmontstekingen niei meer. i Daar het geld op is, durft men zijn > toevlucht niet meer nemen tôt den ge-neesheer.Het getal sterfgevallen overtreft over. al het getal geboorten. Dit zegt genoeg, Op z.ulk oogenblik is het dat Von Bissing Zweedsche socialisten uiinooclig om van lien een satisfecit van zijn wan-bestuur te bekomen, na hen als prin ! sen te hebben gevierd. Het schijnt da die neutralen ailes om ter. best als in d( beste wereld vincen. Wij nemen liever aan dat Wolff, dit zulks rondstrooit, liegt dat liij het zelf ge ' | looft. | Ons vn]k ;s imrrç.ers in de zwartete el-! lende gedompeld. Zonder te spreken vai J! deizedelijke verdrukking, leelt het enkel nog het dank aan de Commission of Relief De bezoeken van neutralen kan daa] ongelukkiglijk niets aan veranderen. Wij durven echter de vraag stellen to . de neutralen en tôt de gansche besôhaafde wereld: Zal het toegelaten worden dat he ( gcrriartelde België beroofd wordt èn var zijn oogst èn van zijne mannelijke be volking, wanneer de vijand het ganscln land zal uitgezogen hebben? Wij doen een beroep op de mensche lijke gevoetens van onze vrienden en van de neutralen. DE TOESTAND Toeii 'Erzeroem viel ontkende eei Duitsch blad de belangrijkheid van d succès, zeggende dat de Russen alleei van overwinning zouden mogen spreke wanneer Erzindjan zou veroverd zijn Erzindjan is nu veroverd. Thans zul len de Duitschers waarschijnlijk bewi ren dat eerst Konstantinopel moet gi nomen worden vooraleer de Russen va yictorie mogen spreken! Erzindjan's val is een gevoelig ver lies voor de Turken. De stad die ee 20.C00 inwoners telt, ligt op een ber§ aan de westelijke Eufraat op 150 kilc nieters ten w est en van Erzeroem. !joor harenatuurlijke ligging beheerscl de stad Midden Armenië en kan de den spoorweg naar Bagdad bedreigem. Bovend"en was Erzindjan de berg plaats, het arsenaal der Turken. De vê van de stad zal ook van invloed zij op de operatiën in Galicië, waar Tur ken waren verwacht. Nu het in hun e: gen buis brandf, zullen zij niet eersi net brandend huis van den buurman loc pen redden. De ' veldtocht in Kaukasus en in Ai mémo is een van de moeilijkste die e geweest zijn. Daarom verdienen de daj pere Russen dubbel geprezen. ^ ^ ln in het zuiden var krij^na ^Ven Oostenrijkers klof die rivier en Brody blijve: n I™ van ïrançois Joséph wijker nffi^Wn ,°n.tnamen hun ditmaal 6 ofîicieren en 4000 soldaten, kanonnen e er °e™^aLK-En no« alti^ wordei er oevangenen binnengebracht. Aldus kan Hmdenburg niet roeren. \ an zeer groot belang is de défini Pozièr^liS-ff3 d0Kr de rozieres ngt 160 m. boven den zeespk gel en beheerscht den weg naar Bapa, n el ng naar deze stad loopt. e Engelschen bezetton daardoor d^r ganschen kam der heuvelen die zich ui1 SSâS T!.'iepval ,ot GuUlS- t il Ten Zuiden van Estrées en Soyecourt hebben de Franschen ni-yg hun front ver-breed en 6 kanonnen genomen. j Op den rechteroever van de Maas leg-^ gen de Franschen een flinke artillerie -j bedrijvigheid aan den dag. ,n Men weet dat de leroonprins bij Verdun is gaan vliegen. De Belgische school in Den Haag. n De Belgische school in Den Haag richt ', op dit oogenblik eene tentoonsteliing in )- van al de schoolwerken tijdens het afge-loopen scho.oljaar. De lokalen, Koningin ît Emmakade, zijn toegankelijk voor het n publiek van 10 uur 's morgens tôt 'inid-dags en van 2 tôt 4 uur tôt en met 28 - Juli. '1 Deze tentoonsteliing in weerwil van Q tal van moeilijkheden overtreft de hoog- - ste verwachtingen. Ailes overtuigt den be-l~ zoeker, dat de leerkrachten over heel de t reeks der onderwijsindeelingen, van af den Hndertuin tôt in de hoogte ijn hun-ner taak. Deze tentoonsteliing toont aan, dat het onderwijsprogramima een geheel x vormt, dat moet leiden tôt de harmoni-)- sche ontwikkeling onzer kinderen. In deze opzichte hebben de bestuurders, de l heeren Gunzburg en Percy, bewijzen ge-i geven van eene diepgaande kenhis van het opvoedkundig en zielkundig pfoble-n ma; in gelijke mate hebben zij kracht. [. gelegd op het vormende en het moreele 3 oogwit bij het onderwijs en de opvoe-a ding der je»gd. n Men moet deze tentoonsteliing gaan be-zichtigen. Het is een plicht voor aile-, Belgen, een blijk van hulde welke imen verschuldigd ie. aan de ontwerpers der school, de heeren Gunzburg en Percy, en t. hunne waardevolle medewerkers, een aan-!. moediging voor de leerlingeo, eene be-langstelling, welke elke Belg verschul-i- digd is aan een werk, dat zulke eer aan de geschiedenis van ons bellingschap bij-i zet. t- Er wordt aan de bezoekers een eerere- - gister ter onderteekening voorgelegd, 0 waar bij tevens ook de gelegenheid aân-■e geboden wordt den milden penning te >t schenken aan een der meest noodzake- lijke en verdienstelijke in&tellingen. Links en Rechts. De regeering aan den Koning. Onze 13 ministers hebben het volgende telegram aan den Koning gezonden ter gelegenheid van den 21 Juli: „De leden der regeering zijn gelukkig de gelegenheid van het feest van 21 Juli waar te nemen om de eerbiedige gehecht-heid van België aan zijn nationaal stam-huis te bevcHir^n. Heden roepen zij met erkenteiijkheid i et figuur op van de drie groote vorsten wier wijsheid, verkleefd-heid en moed gedurende 85 jaar de vrije ontwikkeling des lands en de breede ont-luiking van al zijne hulpmiddelen hebben verzekerd.' Trotsch op den Koning-soldaat, die vlak voor den vijand den ontembaren tegen-stand van België verpersoonlijkt, vermoe-den zij met een van dag tôt dag groo-ter wordend vertrouwen, den dag der herstelling, waarop ons land onder de beiding van zijn welbeminden Soeverein. den gewonen en r'oemrijken loop van zijne lotsbestemming zal herneme'n." Het voorbeeld komt van hooger. De zoon van minister Hubert zal een vrijvvillige verbintenis bij' het leger ne-i men, schrijft Le XXe Siècle. De 18-jarige zoon van den heer Pauvvels, grif-fier van do Kamer, wordt vrijwilliger, hoe-wel bij nog geen 18 jaren telt. De schandpaal. Het jongste nummer van het Belgisch Staatsblad bevat het bericht over den ondervujzer Alfred Engelen, die onwaardig is gekeurd nog deel te maken van het ondervvijzerid korps in België, omdat hij geen sqldaat wil Worden. Verregaanda omerdraagzaamheid. Uit vrees" dat de Brusselaars op 21 ; Jnli het Marte'aarsplein zouden hebben betreden, om er de dooden van 1830 te vereeren, verboden de speurhonden van Von Bissing er den toegang. - Niemand mocht het Martelaarsplein naderen of eene der straten betreden, die er op uit geven. Doch wat deden de Brusselaars? Aile voorbijgangers in de NieUwstraat namen aan do - Sint Michielslraai cerbiedig den hoed af, terwijl de dames het hoofd bogen. n Praalhans is nu Schraaîhans. Waar i3 do tjd dat de duitsche grauwen te Brussel goede sier maakten en vooral liaspaitijen inrichtteu in het palace hôtel of in het oud hôtel Mengelle? De Champagne stroomde langs de vloer. JSIachtvll ders flid-derden rond. Niets was fijn of lekker genoeg voor de heeren olficieten, die zich halve goden waanden, Thans is de buidel ledig. Men spaart op ailes. Ook de morgue is verdwenen. Dj piaalhansen van vroeger zijn schraal-hansen geworden. In het aigemeen gouvernement zijn de land-stormers zeif fel geslonkeu. Zoo telt men er nog 10 waar er vroeger 40 waren. Dit ia het geval in vele gemeenten van Brabant. Er is ons veizekerd geweest, dat te Ottiquies, een kruispunt van twee, drie belangrijke spoorwegen met meer dan 10 ouragans de la lateire het station bezetten. Où. sont les neiges d'antan ? Tegen de Duitsche genaturaliseerden. La Métropole begint een veldtocht tegen de nieuwbakken Belgen van Duitschen oorsprong met burine iamiliën en vrienden. „Aile Belgen", schrijft onze confrater, die bloedverwant zijn van Duitschers, voeren denzelfden veldtocht tegen de Belgische regeering. Zij zijn zelfs gesteund door Belgen die zaken verricuten met de Duitschers. Het doel van dien veldtocht is te doen gelooven dat wij niets zonder Duitschland vermogen en dat wij dus de vroegere betrekkingen moeten heinemen, vooral met de moffen van Antwerpen. „Zij meenen dat de Belgische- regeering beter zou gedaan hebben niet den Keizer het hoofd te bieden !" Die eerloosheid stelt L a Metropole aan de kaak en zet de Belgen aan die akelige agenten van Duitschland in het oog te houden en zich hunne woorden en daden te herinueren. Wanneer de dag zal aangebroken zijn dat het Parlement zich zal bezig houden met de herziening van de naturalisatiôn die aan de Duitschers en Oostenrijkers werden verleend, zal de gansche hanekensnest storm loopen daarin geholpon door Belgen op welke zij meenen vat te hebben. Onze confrater zal ons aan zyne zijde vinden om de vuilnia op straat te helpen keeren. 'f Zweefde mi] van de lippen. Ai neenl Ai neenl Ik s&hrjjve geiijk Het uit mijn zielô vloeitl 't Zij groot verlicht of klein verdicht. 't Zjj breedj 't Zij wreed. Onwijs of w^s. 't Zy grootsch; "t Zij doodsch. 't Zfl sterk beroerd of teêr ontroerd. Ai neenl Ai neenl Ik schrgve ^ gelgk het uit mijn ziele vloeitl Bloeimaand 1916.* MARCED ,,, De Russen nemen Erzindjan. Oe Oostenpîjkeps wijjken naar* Brody. — De Engelschen bezitien het dorp Pozîères, dat de gansche sireek be« strijkt. — Itaiië tegen Duitschland. — Roemenië voop dé beslissing. ■ ■■■— s—pomomc—xr—am——— ———emmm Oe Engelsche 38 gM. kanonnen aan de Somme. De Fransche senator Henry,' Beranger die het'Sommefront heeft bezocht, schrijft aan Le Matin een zeer aanjnoedigend verslag vooral nopens de zware artillerie.Een der verblijdende factoren van het offensief is de nauwe samenwerking van de Britsche en de Fransche kanonniers.1 Sir Douglas tlaig wees me op eene 'kaart de plaats waar Fransche batterijen nevens de Engelsche stonden eù omge-keerd.fei een der dalen, waarin die stalen monsters zich verbergen, zag ik met eigen oogen een ontzaglijken Engelschen hou-witzer omringd door, twaalf 75 kanonnen, als een zware doghond, omringd door jachthonden. Op zekere plaats van het Engelsche front verriehten vier van onze grootste Fransche kanonnen goed werk in de vij1-andelijke kwartidren op een afstand van 17 kilometers. (Hier zijn de Fransche 40 cm. kanonnen bedoeld.) Generaal Foch en generaal Haig druk-ten op de steeds aangroeiende samenwer-king van beide artillerie voor de gemeen-zame Victoria. Dit gemeenschaipp olijk werk is niet alleen een eenvoudige op-vatting van het verstand maar eene wer-kelijkheid in de actie. Dit zal onzelegers vooruitbrengen naar de lijnen van de Maas en den Rijn. ~ Vier dagen lang heb ik menige groote Engelsche kanonnen zien vuren en vooral de 38 cM. howitsers. Ik kan ten stelligste vcrzekeren, niet alleen de uitmuntendheid van die pracht-stukken, maar ook van ^de officieren en onderoflicieren die de stukken bedoenen. De vreeselijk snelvurende 15 c. houwitzei kan twee, drie schoten per minut lossen. Het zijn granaten van 55 kilogr., die 10 kilogr.- ontploffingstoffen bevatten. Zij schieten ongeveer 10 kilometers ver.- Het schieten van de reusachtige stukken van 30 c. wordt geregeld door aero-planen. Het schieten is buitengewoon nauwkeurig.- Elk minuut bracht dit ka-non een reuzenbom van 715, pond. Zij is geladen met een geheimzinnxg ontploffing-stof. Duitschland en Roemenië. Het beste bewijs, dat men zich in Duitschland, ook in officieele kringen, ernstig bezorgd maakt over de vraag : Wat zal Roemenië doen? vormt een ar tikel van den officieuzen Berlijnschen correspondent van de Këlnische Ztg." ,,die Falsche Rechnung" getiteld. De correspondent begint met een lof rede op het weexstandsvenmogen der ■Centralen, dat, zooals de Geallieerden ervaren hebben, niet te breken is." Over de ervaringen van den oorfog — vervolgt hij dan — moeten in d< eerste plaats de politici van Roemenië eens rijpelijk nadenken; die zich thans bezig houden met de vraag, welke défi nitieve houding hun land inoet aanne-men, een vraag,- die vermoedelijk in d< eerstvolgende weken opgelost zal wor den En dan komt da volgende vermaning aan Roemenië: Wat de Entente ook mo ge voorbereiden, zelfs al zou het er il slagen een nîeuwen bondgenoot te vin den, zal verijdeld worden. In tijden ait de tegenwoordige hangt hot lot van di nog niet bij den oorlog betrokken sta ten daajvan af, dat de leidende staats-lieden niet onder de ban van de ver-keerde rekening komen, maar dat zi ailes goed overwegen en berekenen. El de goede rekening is, dat de Entente den beslissenden slag op het oorlogstoo neel niet kan slaan." Dit laatste zal de ervaring moeten lee ren en die les zal ongetwijfeld verre van aangenaam voor de Centralen zijn Intusschen blijkt uit ailes, dat Roemenië weder op „d:en tweesprong staat ei dat er groote kans bestaat, dat hpt de: weg zal inslaan, dien de Duitschers he niet gaarne zagen bewandelen. Een artikel in denzelfden geest als da van de ,,Koln. bevat ook de „Lokal Anzeiger". Dit blad beweert, dat in-vloedrijke kringen in Roemenië thans genoeg ervaring hebben opgedaan on zich niet te laten verblinden door een tijdelijke situatie en dat ook de toestan aan het Oostenrijksch—Russische froni niet den doorslag geeft ten opzichte va: het eindresultaat. Het blijft evenwel zaa af te Wachten oi deze nuchtere opvat . ting werkelijk die is van de leidendf Roemeensche staatslieden. Vermocdelijt zullen de gebeurtenissen op het oorlogf tooneel binnenkortv meer licht brengen. ■ i le 21 Ji te Antverpen (Part.) De §tad Antwerpen is niet wil-len achterblijven bij de -andere etedenl van België om den Juli, den nation^» len feestdag van België, die samenvaft met de troonbeklimming van Leopold î, te vieren • In de verschillende -kerken der staçÉ werden dien dag plechtige zielmissen gé-, zongen ter nagedachtenis van de gesneû-velde Belgen, de martelaars der D'uitsché( valschheid en snoodheid. Men mag zeggen dat de gansche bevolking dien dag ter kerk is geweest. D^| vrijdenkers waren er zoowel gekomefll als de Katholieke geloovigen. In aile kerken weergalimde de B r a-b a n ç o n n e, het nationaal Volkslieqj dat buiten de kerken niet meer mag ge-zongen worden. Het is waar dat op dedi Vlaamsche Leeuw hetzelfde verbotj drukt,-^ niettegenrtaande het patoeteren dfè$! moffen met sommige Vlamingen waaiS van wij hier eilaas! eene collectie hebben.Het Groen Kerkhof zag dien Vrijdag-miorgen zwart van het yolk. Reeds een uur voordat de mis begon, vef-; drong zich eene ontelbare menigte Yook ■O. L. Vrouw kerk. De oppercommissaii'is, was zelfs verplicht( een bijzonderen ordedienst in te richtea. Generaal von Huehene — een paseeû-de naam ! — had wel is waar het viô-ren van den 21 Juli verboden, doch é| zijn honderden manieren om een verbo^ te ontduiken. Dit hebben de sinjoren dafl oôk meesterlijk gedaan dank aan de m#-dewerking uer geestelijkheid Alwie naam had iû Antwerpen waa naar de hoofdlcerk getogen. Ik ontmoette er den burgeméester Do Vos, de schepenen, de meeste gemeent^-raadsleden, senators en kamerleden, ledeoï van den adel, den groothandel, d<J nijverheidu burgers en arbeiders, zeea? tali-ijke dames, waaronder velen in deû rouw. Iedereen droeg zijne beste kleeren eu de hooge hoeden en de witte dassen wà-reâ voor den dag gekomen. Men bemei'kte er met bevreemding dql aanwezigheid van den heer Henderick (Adelfons) het leeuwken van het verdeeld«j en vertrobbelde België, thans geworden de hoop en de steun des vijands.Velen keerden dat heerschap den rug. De tempel was te klein om al het volk te bevatten. Het stond tôt op het Groen Kerkhof". De mis werd gecelebreerd door Mgr, • Cleynhens, plebaan deken. Vele tranen werden vergoten. Statig galmde de gewijde z-ang y an de requien& mis. Het was diep hartroerend en aan- • grijpend. De ontroering steeg ten top toen he< prachtig orgel de Brabançonne aanhief, Wat klonk zij hoopvol en hartesterkeni ; onder de .gewelven der oude kerk 1 > Iedereen luisterde ontroerd en yerrukt; iedereen dacht aan de nakende yerlos ■ ; sing. De 21 Julidag is deftig en waardig herdacht geweest. > De afschuwelijke vijand heeft kunnen ■ zien dat hij immer het aan vrijheid ge- wende Belgische volk zal kunnen winnen ; ver van het te temmen. BONNE SLACHTOFFERS. 'Een der meest gekende Krusselscho! figuren, de heer Antoon Dalle, die belang stelt in al de liefdadige instellingen : van Molenbeek en een der voornaamste 1 besc'nermers is der middenklasse, is dooi de Duitsche - militaire rechtbank veroor-deeld tôt 6 maanden gevang. Hij werd beschuldigd „La libre Bel giqué" te hebbeen verspreid en was bijgestaan bij het rechtsgeding door den heer Bonnevie. Onze medeburger is aangehouden ge worden op 19 April; het vonnis is slechts 1 geveld geworden op 26 Juni na een« ' voorloopige opsluiting van meer dan twe< ■ maanden. Terzelfdertijd wordt er ons medegedeeld t dat juffrouw Mathilde Wilmet teo Habay la-Vieile, den le Juni 1916^ overleden i3- in den ouderdom van 28 jaar. Juffr. Wilmet was de dochter van on zen ouden confrater, den heer ^Wilmet redacteur aan de ^Courrier de l'Ea i oaut". ; Dit jongo meisje is gevallen tengevolg' a eene ziekte, die zij opgedaan heeft tij dens eene opsluiting, waartoe zij verooi deeld was geworden, om brieven aaj > Belgische soldaten te hebben laten gc worden. i- Hoed ajf voor zulke verkleefda vei kno'chtheid aan ons vaderlandl

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.