2e Jaargaug XO OCTOBEK 1910. No, sa . v 9 BELGISCH DAGBLAD ABONNEMENT EN. Par 3 maanden voor Nederland f 2.50 franco per post. Losse nummers: Voor Nederland 5 cent voor Buifcenland 71/: cent. Den Haug-, Prinsegracht 39 •TAlftfnnn "Rpirl. fin Admiiî. 748B. Bestuurders: Dr. TERWAGNE — CH. HERBIET. Hoofdredacteur : L. du CASTILLON, ADVEETENTIEN. Van 1—5 regels f 1,50: elfa» regel meer f 0.30; Réclama 1—5 regels f 2.50; elke reg4s meer f 0.50. London : Dixon House Lloyd; Avenue E C. Parijs: 7 Avenue d'Antin 7f "ITT II | ni m nooiareaa BUREAUX 0PEN VAN 9 TOT 12 URE EN VAN 2 TOT 4 URE. ii'ct nri'iii ii1 mwi'ii i ■ r--.i i. u. i | t HERSTEL VAN OORLOGSSCHADE AA&JfAUtV JE» «àmJSJLJi | AMI l)o jongste verklarir.gen van minister Vanderveldo aan e«n Amerikaanschen journalist a,angaando lie^ v o 11 e d i g herstel der oorlogschade in België, heeft bij aile belanghebbenden voldoening ver-wekt.Iedereen was het cens dat ons lan'd moest hersteld worden, docli over do mo-dalito.y.-en was m en verdeeld. Do klar© iaal van den minister laat hopen dat België g a n s c, li en g e h e e 1 zal worden hersteld. Toen hier, in Nederland, en ook in Frankrijk pogingen in hot werk werden gesteld om de slachtoffers des oorlogs die in hunne stoffelijke belangen hadden gelqlen, te vereenigen, ontmoette men aan hooger hand den steun niet dien men, mocht hopen. In Nederland heèît mon eene afwach-tende houding moeton aannemen, terwijl de bond der West-Vlamingen te Parijs het niçt verder konden brengen dan een parlementaire vraag die aan de regee-ring werd gesteld. Dit was weinig aanmoedig.end. i\ In het bezette land kan men" ook slechts yoorbereidend werk verrichten terwille y an den overrompelaar van ons land. De m ces te gemeentejjesturen hebben, naar het heef, de schade laten cmstateeren Het is de grondslag van eene verdere beslissende aetie doch het blijft daarbij. Het is nochfans wenschelijk dat onze regeeriiig die kwestie niet onverlet late. Wij hopen dat de heer Vanderveld© ' zijne woorden in daden zal willen zien omzetlen. Ilem zouden de belanghebbenden dankbaar zijn, wilde hij den stoot geven aan den wagen. Het. is niet te vroeg oene parlementaire commissie le benoemen die zich van nu af bezig zou houden met de klacli-ten en do vorderingen der slachtolfers, die havo en goed hebben verloren or lij-den onder de rekwisiliën van den vij-anl- Velen verblijven in Nederland, En-geland en Frankrijk, zoodat de commissie reeds van nu af een drukken ar-Leid zou lcunnen verrichten. Het spreekt van zelf dat de regeling ïer schadevergoeding niet ad calendas ' V AÏJU V VIWIVW AV &JI graecias kan verschoven worden eens dat het land vrijkoint en de vrede zo geteekend worden. Onmiddellijk en zor der uitstçl zouden dan de handen aat het wer^ geslagen moeten worden. De Fransche Kamer hou.lt zich than opnieuw bezig met de schadeloosstellin gen in de gewesten, waarin de vijand i binnengevallen. Hot zi] herinnerd dat een wet gestem werd 26 December 1914 ~ om dergelijk< schada te vergoeden. Ariikel 12 van di wet erkent het recht van den geteisterd op vergoeding. Een eerste krediet vai 300 millioen werd in het1 ministerie va binnenlandsche zaken geqpend om de hoogdringenden nood tegemoet te komei Een dekreet, opgesteld door den Staat; raad, regelt de proCeduur om è schade va-st te stellen en de werkzaam heden van de schattingcommissiëin. Het is volstrekt noodig dat recht o herstel zijn vollen omvang bekome don eene wet die de voorwaarden van he recht op- stoffelijk herstel der schade w< gens oorlogsfeiten omschrijft. De Fransche- wet hee't een nieuw recl uitgeroepen. Geen -twijlel of België za ook op een zelEde nieuw recht kunnei bogen. Dit recht moet echter derwijze opge vat en toegepast worden dat de Staa niet de plaats 4nneemt van de nijveraar; kooplieden, landbouwers enzfc Thans schijnt hier en daar eene slra1. king te bestaan om de tusschenperso nen aan kant te schuiven en vooral è handelaars als nuttelooze parasieteoi ove liet hodfd te zien. Wat economische ketterij! Zbnder de handel is geen gezonde financie mogelijl Is de rijkdom van Nederland b.v. nii zijn handel en zijne financie? Men zo den bal gansch misslaan moest men Be gië als een louter nijverheidsland opva ten en derwijze behandelen.' Die overwegingen moeten dus ook de wetgèver leiden. wanneer hij zàl smoete overgaan tôt de praktijk als de theorii van hef nieuw recht op schadeloosslie,! Hng zal uitgeroaien zijn. ■2 . """"" BE TÛESîâii De Engelschen meldden slechts Yrij dagavond de verovering van Le Sars hoewel de Duitschers reeds bericht haï den dat het dorp;e Woensdag gevallei was. Zondag 1 October 's namiddags lia-den de Engelschen een aanval gericlit c de loopgraven in het front van het doi La Sars en van Eaucourt D'Abbaye. I aanvallers liepen door de bietenveklen. Le Sars was toen reeds een puinhoo] Kochls kon men gemakkelijk het geh vend stadje Bapaume 'omtwaren. Mei streed gedeeltelijk in open veld. Hèt doi Le Sars was beschermd door de derd Jijn der Duitschers die er nog sedert Juli hadden begevoegd. De Engelschen waren verplicht g( weest 800 ellon zonder dekking y\iorui le komen om die steUing te verovere® Toen bleek het dat daar het 17e Beiei sche landweerregiment vocht dat tôt df giârnizoen had gehouden te Rijsel. Tus schen Le Sars on Eaucourt vochten Dui scho zeeliedon en marine-troepen uit < jnabijhoid van Nieuwpooi't. Zij behoorde tôt het le fin 2e regiment van de 2e m Tincdivisio die in October-November 19: tegen de Bclgen vochten. Beieren en m. Tinetroepen «treden ook fel aan de Soi me. Hunne aanwezigheid laat vermoed( dat de verliezen der Duitschers zoo or zaggelijk zijn, dat zij reserves van ( irontlinie 'zelve van he# W es ten moet© doen komen. Nogmaals is een deel der derde Du: sche Unie, ditmaal ten Oosten van Ra •court in handen van de Franschen g Tallen. De bezetting van heuvel 130 st< 3ien in de gelegenheid Mont Saint-Que :tin .an Allâmes te bestrijken. S)it voorbereidende offensief zal de bon gienooten ,in etaat stellen -in grootere omvang te lcunnen aanvallen. De bre ■>-ordt steeds verdiept en verbreed. Aile Duilsoho tegenaanvallen werde •fgeslagen. Ii) Macedonië konden de Verbondent «ieuwe «uccessen aanstippen tusschen < Taerna en het '^resbameer. Monaslie de inzet van do i veî'dslag. Aan de 'Zlota Lipa dyren do verbil terde gevechten vooit. Dit is ook ho geval in de Dobi'oedsja, waar de Bu I. garen het onderspit moeten délven. De lloemeniÊrs trekken naar hun Z venbùrgsche grens terug ier^ hdbibea Kror istadt opgegevçn. : M INFANTERIE-VLIEGMACHINl —- — 'Ja >,Suaday Times" foevait een artik< yan liaren deskunidige op luchtscheep jaartgebied, waaria o.a. het volgend* yoorkomt: , i (1e «llernieuvst© hijzondere type u vliegmachines die de Franschen g< ?• construeerd hebben, behoort de z.g. ,,ii fanterie-vl egmachine." In dezen tijd van enorme samenlrel - king van artillerie is het bijna ,onmog ' lijk geworden, bij een aanval de voor i- durende yerbinding tusschen de opr-uk 1 kende infanterie en de artillerie waaroj die sleunt, in stand te houden, omdat c L ordonnancen zoo dikwijls wordern néer P geschoten âls zij dooé het spervuur va P den vijand moeten trekken, dat ieze et ] •e ter de aanvallende infanterie onderhoud om den aanvoer van versterkingen te b' 3- letten. De teîefoondraden worden bijn zcker hier of daar sfukgescholen, hetz 1 door datzelfde spervuur of door onach P zaamheid der troepen, die meer achter e waarts gestationneerd zijn ^ De Franschen zijn er daarom tôt h zeer eenvoudige midilel overgegaan, oi - zekere soort vliegmachines te 'aten oi t stijgen, die de beweg.ingen der optrek kende infanterie nauwkeurig volgen, pr cies vaststellen hoever zij gekomen zi a en tevens waa6 te nemen, waar de pri jectielen van de dekkingsartillerie nee t- y ail en. le De vliegmachines zenden dan oraad n looze signalen naar de batlerijem e: i- naarmate de infanterie oprukt. krijgt < artillerie het sein om haar vuur wat ve i- der weg te plaatsen De taâk dezer vliegmachines versch m van die der gewone aitillerie-aeroplaai in dit opzicht, dat deze laatsten slech le tôt faak hebben te onderzoeken, waar ( a vijandelijke artillerie achter de gevecht linie is geplaatst. De infanterie-aero .t- plaans daarentegen moeten zeer laa^ a- vliegen, zoodat zij zeer nauwkeurig ( e- jpositie van de eigen en de vijandelijk slt infanterie kunnen bepalen en àangeven a- Het is op deze wijze mogelijk, bijn vtolkomen de noodlottlge vergissingen d- voorkomen, die vroeger tamelijk vee a voorkwamen en hierin bestonden, dat < s infanterie te snel optrok en dan in h nog niet verplaatste vuur der eigen ai a tillerie terecht kwam, dat eigenlijk di nen moest om den vijand tegen te ho «i den." Koninkrijk België. j - Département yan Oorlog. Wekeiijksch buiietijn Yan 1 tôt 7 October ii- Het slech,t weder heeît in lioogo ma de mog.elijkheid van artillerieactie be - lemmerd op het Belgisch front. Onz , voorposlten kregen enkele projectieler I « waarop geantwoord wèrd door eene b '■ schieting der vijandelijke werken. ; In de streek benoorden Dixmuiden, ti >1 schen Steenatraate en Boesinghe, was ( • wederzijdsche bedrijvigheid grooter, : ► kenteekende zich door bommengevechte doormengd met artijierieactie die ons fco a liet op meerdere plaatsen de verdec >- gingswerken van den .vijand te b©schadige Links en Reelits. Opheldering gewenscht. AVij lezen in het Al g. Hbld van 4 u dezer (avondblad, 3e blad), een ariikel van prof. Bodenstein, over de aktieve L" flaminganten en de vçi*vlaamsching van de Gen t se hogeschool. Aan dien ver-warniden kost uit de Diet&che Stcmmen, ontloenen wij het volgende: „De Franskiljonsche bladen echter heb-s- ben zich weinig aan de godsvrede ge-stoord. Reeds vôôr de Duitschers België hadden bezet, voerden zij een campagne * van verdachtmaking tegen de Vlamingen. 6 Toén de Belgiese regering naar Havere 6 was uitgeweken, begon diezelfde pers, I waaronder ook de officieuse, geweldig te n stoken tegen de Vlamingen. Openlik werd II onder de oogen van de regering, in J- de door de regering gesteunde bladen, driest de mening verkondigd: na de oor-e log geen Vlaains en Vlaamschgezindlieid meer in België. Dit verontruslle de Vlamingen. Zij wendden zich tôt de Belgiese P regering met het verzoek openlik te vèr-r klaren, dat zij liet met die [ ers niet eens t was. Ilavere zvveeg eéhter en de Fia-minganten trokken de voor de hand Ijg-gende konklusies. Als het resultaat van lt onderling \>verleg, werd de V1 a a m s c h e 1 Stem hier te a ".de opgericht, Een van I de leden van de opstelràafl, Mr. Albenk Deswarte, een be'.eude vechter voor de rechten van het Vlaams, zeLte in een t drietai artiLelen uiteen, waaro-m de Vla-3, mingen niet langer zuij^en konden, spre-ken moesten. De houding van de Bel-:- giese regering en de Frans-Belgiese pers noodzaakte d" Vlan in0en tôt verweer. Van e dat o ci.blik dagtekerit. de onder de tegen-r i woordige- omstanoi , eden zo zeer te be-i treuren tvyoedrachl en scheuring onder n het Belgiese volk." | Iedereen die op de hoogte is van de ît kwestie, zal onm'.i1 'Jlijik bij de lezing u opgemerkl heble , dat 8c i eor Boden 1- stein de geschiedc; ' i sclir(j t als Loriquet. t- j Het ontstaan van do Vlaamsche Stem I houdt b.v. geen veband met het , stil-n 1 zv.ij^en der Le e reguering- om hare n '■ ci iLieuse (t)' pers ai te keiuen. Eerstens bé-j schikt. zij i lot over eene olficieuse pers en tweedéns is het onwnarschijnlijk, dat men hàar. gcv. agd fieelt haar af te keuien. Wij wet'eii al: en dat men naar Ilavere " is gogaan oui ^ d te vragen voor de , V 1 a a m s c h e Si cm, iang nadat zii be-stor.d ! De besch i i> g tegen den heer Deswar-te is erg. > - :s rof: Bodenstein zoi*_ t_ hij \ cy s ■ ..la artikeien, verant- woorde.ijk .yi_ \ n de tweedracht en j scheuring nnder 1 e . ' r é volk. De, e bestuurder der . cL 'sche school van' Amsterdam zal < .i vijfejd onder die n beschul ig.ii g niet v.iilen gebukt gaan. i- IS nden urgra rnarsch De F r a n 1 iivrtar Z e i t u n g, die den grond \an hare ziel heeft getoond in de î1; Djambizaak, maakt zich thans belachelijk. Na eikeni. te hebben at Le-3 Bœafs, Murval, R icouxt en Tombles gevalleti z'jn en de I uit&cht s op de gaosii e lijn benoorden de Squame wijken, echrijft het orgaan der hooge fiuanae v a IVai.kfort: .,Hinden.>urg zet zijne II lusàgen ma ch voert zoader zich ora te ?' keeren op den weg dieu hijrge! <:md héeft." H is &terksr dan de vronw van Loth, e" maar zijn inar»ch heefc Louis llaemaekers n géeatig verbee d, Z ja het getae twee En-gelsche en l'ransch soldai eu die den afgod c~ ko sslagen op — laat ons Dollacdsch spreken — v u dercère toebresgea ea a ndringea te marcheerea? ï le tMieuw iiberaal Viaamsch dagbiad r- ta Brussef. Uit. Brus el vorneinsd wij d-a. eene groep ,lt hbaralen èinstig overweegt de stichting van is eea nieuw Iiberaal Viaamsch vo ksblad aan ts een cetu. le De nieuwe courant zou na het vertrek der s- -Dui'sch rs het licht zi n. Mon spreekt van een aanziecLjk kapitaal. Hindenburg en de Duttsche keizer 6 De«Lettura vau Miiaan schrijft over H nden 4i:g dio in de lente van 1911 te a Florence verbieef. Toen was hij zeer boosop (e Willeui II, w en bij zijne on g ns.de met ver-sl g^ 1- Zekeren dag inaakie men in zijne aan-wezigheid den lot van den Keiz-r. Hindenburg e|. mtesmuiide. — Welhoa, vr. eg men hem, gij bewonclert het genie van Willem II niet? — e_ O neeu! antwoordde Hinderiburg. De Keizer is eene eucyclopedie, maar zy is in zeer slechten staa^ ,« Een andere maal zegde hij : „Het is treurig een rijk als Duitchland geregeerd te zien door , een man zonder hoofd". Hindenburg vond dit zoo geestig dat bij wel vijf minuten lang lachte. Over den Kroonprins zegde hij: „Ha! die jongen is ons ongeluk. „Hindenburg scheen toen reeds Verdun te vermoeden". te . ~ Overbodige eters. t * e- Président Batocki heeft aan de gemeente-hesturen den raad gegeven, de belasting op is de hondeD, die een deel van het menschelijk le voedsel gebruiken, te verhoogen, opdat de iijjj overbodige luse-honden afgeschaft worden. a Te Berlijn zullen nu weldra bij den raad e- voorstellen wordea ingediend, om de belasting li- voor één hond tôt 60 mark, voor iedere meer a. tôt 80 mark te verhoogen. Nieuwe voordeelen aan de Somme. De Engelschen en de Franschen naderen meer en mee(| Sa paume. — L*e Utsigareca versiagen Sm ^Sa&edonâe en in di Lfobroeeîcja. — Se Ffoemenen wijkees naas» de B*îjksge*enzel en verliezen Een oproep tôt de Walen. Wij lezen in de N. R. C. van 7 October (avondblad:) Eea onzer correspondenten in België schrijft: v * No. 519. — Vertrouwelijk!!! Mag enkel medegedeeld worden aan de Walen, oprecht bekommerd met de toekomst van ons ras. Oproep tôt de Walen ! ! ! Walen! Raymond Colleye, die echte Waal dien gij allen hebt gekend als sekretaris van het National Komiteit der wCalsche verde-diging en als voorz itter van het Verbond der Waalsche J/inge Wachten van België, schreef 20 Juli 1914 de volgende welsprekende woorden in ,7Wallonie", het orgaan der Walen, die, bewust van hun ware nationali-teit, uit al hun krachten de inlijving van Wallonie bij ons moederland F'rankrijk wen-schen : „Door de ziel, door het bloed, door de taal is de Waal een zoon van Frankrijk. En de Waal van Henegouwen, van Duik, van Duxemburg is een Franschman, gelijk de Waal van Maubeuge, van Atrecht een Fransch man is. Alleen de grilligheden der Europee-sche diplomatie hebben door den Waalschen grond een brutale grens getrokken. Voor de Franschen, welke deze grens fictieî, zoowel links als rechts van elkander scheidde, zal zij uooit meer dan een bedriegelijke afsluiting zijn.... Drie millioen zielen wachten er op, dat Frankrijk zich herinnere en vooral wete, dat de Franschen van Wallonië steeds Franschen zijn." Graaf Albert du Bois, die andere Waal, duidde tezelfder tijd, eveneens in „Wallonië." de plichten van het echte Waalsch patriotisme aan: ,,Vaderlander zijn, — zoo schreef hij — bestaat er niet in te zeggen: Ik ben burger, van zulkén staat, welnu deze staat deelt eerb.ewijzen en geld uit.Ik zal dus mijn liefde voor dezen staat bewijzen, en het zou me erg ougelukkig zijn, indien ik niet gelijk het overige der uitgehongerde bende happen kon in den hoop eerbewijzen en geld. Neen, vader-lander bestaat; er in te verklaren: Ik ben lid van zulke n'atie. Deze natie bestaat uit een groep menschen, die dezelfde taal, het-z lfde geloof, dezelfde hoop en dezefde goden hebben. Dezelfde zedelijke belangen, dezelfde geestelijke genoegens hebben voor gevolg, dat er tusschen mij en deze menschen — mijn nationaliteitsbroeders ■— een groote, een onuitroeibare solidariteit bestaat. Dat eensgezinde gevoel, ik draag het in mij, ik bevestig het, ik wil er uiting aan geven, ik wil het dienen." Met andere woorden, de belangen der natie, het werk vau God, gaan voor de belangen van den staat, het werk van menschen, een slecht werk, wanneer het het werk van God, het werk der natuur schendt. Er bestaat geen Belgische natie; maar er bestaat door den wil der diplomaten van 1830 een Belgische staat, een doorslechte kunstmatige-schepping.. Het wordt noodig dat Frankrijk zich eindelijk herinnere dat Wallonië gerijpt is onder een straal der Fransche zon, dank zij,onze Maas, die het Waalsch land aan Frankrijk verbindt, zooals de navelstreng het kind aan zijn moe-der,Walen! Rogier, Gendebien, Surlet de Chokier en hun aanhangers waren de welsprekende tolken der Walen. Zij poogden van België een Fransche provincie te maken en zij wilden dit land van de Fransche ge-dachte, ondanks het verzet der _Vlamingen, tôt glorie van Frankrijk doen groeien. Om die grootsche gedachte te verwezénlijken. hebben wij, afstammelingen van die groote Walen, eerst de bestuurlijke scheiding, ver-volgens de inlijving bij Frankrijk gevraagd. V/alen! Ongeveer een eeuw geleden streden de Waleiî bij Quatre-Bras en Waterloo tegen-over Frankrijk. Zooals Albert du Bois het zoo welsprekend zegt: „IIun handel wijze op dien dag was een monsterachtige misdaad, een onvergeeflijke vefzaking van den heiligsten en edelsten plicht, den plicht jegens het vaderland. Zij gingen een hun afstammelingen sedert jaren het recht ontzeggen voortaan den naam van Franschman te dragen, dien naarn met glorie bekroond, die een hoofd boven aile hoofden der barbaarsche rassen uitsteekt. Op dit gruwelijke uur, waarop gansche Europa opstond en het volk be-dreigde.... waren zij medeplichtig aan, dat afschuwelijk feit: de standaarden der vijan-den van Frankrijk stonden zegepralend ge-plant in den Franschen grond van Wallonië 1 Ten einde te voorkomen, dat onbewuste Walen de wapens tegen Frankrijk, bereid tôt heilige toewijding, zoude opnemen, iets wat wij, bewuste Walen, zouden geweigerd hebben, is het noodzakelijk dat we de inlijving van Wallonië bij Frankrijk eischen. Walen! tusschen Walen en Vlamingen laait sedert eeuwen een rassenhaat, nooit uitgedoofd en even lioodlottig als de haat tusschen vuur en water. Door hun verschil-lenden oorsprong, hunne elkander in strijc zijnde belangen, beschavingen, vaderlandscht gevoelens, zijn zij tôt vijandschap voorbe-schikt.\ De omstandigheden, veel meer dan hun wil nebben Walen en Vlamingen tôt satnenîever i gedwongen. jOnze vereeniging met Vlaan deren heeft slechts stand gehouden doorda( | de algemeene toestand van Europa de onfa binding er van niet toeliet. Het utu da scheiding is eindelijk aangebroken. De g# schiedenis der Walen is in tegenstriid] de geschiedenis van hun Vlaamsche laadgl; nooten. Dezen, ingelijfd bij Frankrijk, traçai ten hun onafhankelijkheid te herwinneô'; terwijl wij, Walen, gescheiden van Frankrijk strijden voor vereeniging er mee. Het zegevierende Frankrijk zal zich herim neren, dat Wallonië een Fransche provincS is, de rijkste en getrouwste der Franscbl provincies. Moest het zevevierend Frankrijk de wa% hopige kreten zijner Waalsche zonôn rue| aanhooren, zijn verantwoordelijkheid tegen^ over het j^atijnendom zou groot zijn. Leve de inïijving van Wallonie bij Frankrijk. Deve Frankrijk! Aldus luidt deze vertrouwelijke oproep.'5 Bedoeld correspondent knoopt hieraan coi&> mentaria, om te betoogen, dat het stuk" nieî van Duitsche aijde is uitgegaan, maar dat da uitgever een hooggeplaatst Brusselaar zqu zijn. De naam wordt echte? verzwegen, Het opstel-zelf zegfc on3 dat het'stuk niet door een Waal is geschreven. Do pro-duitsche Vlaamsche Lands-bond van Brussel en Antwerpen heeft hQÎ stuk, dat reeds van 1915 zou dagteekeneii, op 10 duizend exemplaren verspreid. Ditfeié sterat reeds tôt nadenken. De pro-duitsche flaminganten schijnen ia dat naamîoos en apocryf stuk de reehtvaar-i diging van hun verbreken van den Godsvrede te zoekon. Tegcnover al die naamlooze stukken staaa \vu zeer koel en zeer sceptiscb. Wij weten immers, dafc in, het begin van 1915 — toe^. we nog te Brussel verbleven — een dergelijk smaadschrift tegen de Vlamingen werd uit* gezonden. Later bleek het dat het een Duit> sche manoeuvre was, waarvan flaminganten als Fraus Reinhard en Jossod, die we al tijd als lichtgeloovigen hebben gekend. de dupa werden. Wij hebben toen Josson gewaar-schuwd.Voeg deze laatste manoeuvre bij deze vaa de verschijning van het naamîoos boek L a Belgique au tournant de son his« t o i r e, en de bereidwilligheid van een prql-duitsch orgaan als de N. R. Ct., om in derij . laatsten tijd vooral zich de tolk te makeU van aile smeerlapperijen tegen België en mea zal met ons meenen, dat wij eens te meer voor duitsch verdeeldheidswerk stàat. In Le Havre zal men goed doen een Col» leye en een Dubois niet uit het oog te vef* liezen. isMs filme presfal • De correspondent van de „Daily Chronicle" b'j het Eussische leger, Ludovic Fadeau, be-schrijft in zijn blad eenige tooneelen, dia zich aan een Russisch spoorwegstation a> spelen : • „Zes en dertig uren acbtereen rijdt ga voort zonder stoppen en na de eerste twaalf uur ziet ge bij het aanbreken van den dag het grootsche panorama van Moskou, met da glanzende vergulde koepels en de veelkleU» rige pracht van zijn bolvormig uitloopendl minarets achter U verdwijnen ; het is als eeà majestueus „ikon", geschilderd tegen een achtergiond van een uitspansel, dat door hef groeiendo Oo3tersche licht verklaard wordfi Dan volgen Toela, Orel, Kovisk, de vrucht-bare streek der Zwarte Aarde. ' Als ge door die geweldige spoorwegknoop-punten rijdt, waar een eindeloos verkeer plaats heeft van treinen, die verdeeld en omgokop-peld worden en dan weer voortrijden, waar locomotieven hijgen door den last van hunna levende vracht, de enorme wagons, volgepakt met zingende soldaten, dan moeten er wel allerlei gedachten in U oprijzen. Soldaten, en nog meer soldaten, soldaten overal en altijd door: massa's soldaten — geheel Rusland is te wapen geloopen! Ja, ondanke aile moeïl^jkheden en de ma* terieele veiwikkelingen, die do lange duut van den oorlog heeft veroorzaakt, maakta hier zoowel als elders deze snelle tocht dooi Rusland — dio als een reeks oogenbliks« opnamen is, vluchtig en tcch ook de synthèse van het inwendige des lands — een geruststellenden indruk. Ge krijgt het gevoel, dat het kojossale rijk juist nu aile krachten tôt het alleruitersté inspant. En deze opperste inspanning bestaat, wat bij den tegenwoordigen socialen toestand logisch is, hoofdzakelijk en bovenal in d« samentrekking van enorme massa's menschen^ materiaal, die prachtige door de natuur ge-schonken kracht, welke hier die van de toé" gepaste wetenschap zoo glanzend overtreft. Als ge die eindelooze uitgestrekthedea doortrekt, de dichtstbevolkten van het groote Russische rijk en dan bedenkt, dat de geheel^ gezonde mannenkracht van dit groote stui der aardoppervlakte daarginds is heen ge< . trokken, naar het Westen, in "massa's of on) : tôt massa's bijeengevoegd te worden, tegen< over den gemeenscbappelijken vijand, dai begrijpt ge plotselirjg veel helderder dan t( voren de geheele beteekenis van hetcatacîasme i dat ons oude Europa dooreen heeft geschuc . en verzinkt ge in een soort mystisch gedroom.'

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.