"ÏATERDAO 4 MAART 1916. Mo. 145. ———— ,< ABONNE MENT EN. Per 3 maanden voor Holiand f 2.50 franco per post. Losse ©ummera: Voor Holiand fi cent foor Buitenland Th cent. Den Haag. Prinsegracht 89, Telef. Red. Adm. 7453. BELGISCH DAGBLAD ADVERTENTIENJ Van 1—5 regels f 1.50: elk» regel meer f 0.30; Réclamés 1—5 regels f 2.50; elke regel tneer f 0.5Q. London : Diiort House Lloyds Avenue E. 0. Bestuurders: Dr. TERWAGNE — CH. HERBIET. Hoofdredacteur : L. DU CASTILLON. DUITSCH CHRISTENDOM. ... Menig bewijs is ons sedert lie begin van den oorlog gelever* van de zonderlinge opvattingei die in Duitscliland op godsdienstij gebied bestaan. Eenige staaltjes van diezonder linge godsdienstigheid laten wi hier volgen. Zij spreken boeken vol Een bekende Berlijnsclie godge leerde, profesgor Harnach, schree aaii het Berl'iner Tageblat betrekkelijk de schendiug der Bel giselie onzijdigheid : „Eene schending van bet rech îieeft door dat feit niet bestaan zelfs niet in den vorm. Wij, Duit schers, bevonden ons op 4 Au gustus 1914, in een toestanc waarbij aile kwesties van vorn verdwijnen. Wij bevonden on; tegenover een zedelijken plicht in den toestand van David wan neer hij op 's Heeren tafel de offer brooden. wegnam." In zijn lierderlijken briêf, ver schenen eenigen tijd na. de ver woesting van Leuven, drnkte di kardinaal-aartsbisscliop van Keulei zich uit als volgt: „God is met onze heldhaftig* soldaten geweest en is het nog zoo in liet Oosten als in he Westen, op zee en in de lucht. „Wat heldëndaden zijn er doo: de dappere krijgers reeds verricht onder Groda h es f ' h tvr i *1 i k g- on oncle: de leiding^ van onzeri glorierîjkei aanvoerder, den keizer en d< Duitschen prinsen." Dozijnen vlugschriften zijn seder net begin van den oorlog in Duitsch land verschenen en bij dnizendei afdrukken in Kederland , Zwitseï land en andere onzijdige landen vei spreid, wàarin de bijstand doo Grod aan de Duitsche legers vei leend, aan de protestanten als aai de katholieken, voor een onom Btootbaar geloofspnnt wordt op gelegd. Belachelijke ophemelingen vai den keizer, de mioisters en d generaaîs zijn schering en inslaj van deze druksels. „Onze leiders in deze moeilijk tijden, zegt een van die druksels zijn eene gave Gods !" Aldus is de toon van deze gods dienstige oorlogsopstellen. Mees allen blinken uit door eene opgf blazen zelfvoldaanheid en ee: t kinderlijk vertrouwen in de onfeil-1 baarheid de£ Duitsche leiders die 1 het rijk tôt eene glansvolle over->• winning zullen brengen. Naast die nuchtere onbesuisde - zekerheid in de overwinning is j de meest in het oog springende . trek dezer brochures de kwistig- - heid waarmede ztj de meest laster-f lijke aantijgingen naàr het hoofd b slingeren der verbonden naties. In een geschrift over de Duitsche overwinning (?) en hare be-b teekenis bevestigt K. Richter dat. , „Grod Duitschland heeft uitverkoren - om het Evangelie te prediken aan - gansch de wereld." 1 In_ het werk Paroles a 11 e-\ mandes kan men de volgen de 3 woorden lezen, die door de chau-, vinistiscke Vossische Zei- - tung toegeschreven worden aan - een katholiek priester, lid van. den Duitschen R.ijk'sdag : yjHet is waar dat onze soldaten - in Frankrijk en in België al de î baanstroopirs, zoo vrouwen en î kinderen als mannen, dood ge- schoten en ook hun woningen 3 vernield hebben. Maar in die feiten , eene tegenspraak zien met de t christelijke leering is het bewijs leveren, dat men niet het minste r begrip bezit van den waren geest , van Çhristus" (Bladzijde 134). C T-n Ixo-tao-lf <3 O i ook de woorden van predikant 3 Franck, vervolgd door deu krijgs-raad van Stettin, om van af den t kansel verklaard te hebben : „Het bloed van onschuldige i vrouwen en kinderen kieeft aan •- Duitsche sabels." In de kerkelijke middens in r Duitschland woidt de meening - uitgedrukt en volgehouden, dat î Duitschland een verdedigingsoorlog - voert, maar dat het de afgunstige - volkeren moet kastijden. De Lutheranen zijn vooçal boos î op de Engelschen en de katholie-3 ken op Frankrijk en op kardinaal >• Mercier. Welke verpletterende gevolg-3 trekkingen zullen er na den oorlog , niet gemaakt worden door de ge-loovige gemeeute, oie thans muet - hooren, dat de predikers van Godt t Woord overweldiging, moord, rool i- en onteering niét alleen willen goed a praten, maar zelfs ophemelen. DE TOESTAND •De stonn om verdun verflaùvvt meer c meer. Allengskens maakt nij Dlaats voor î) trekkeiijke rust. De Duitschers liebbeu . liet Zuul Ooslcn der vesling, bij Fresneâ e( levendigen aanval gedaan, docli zij werde met bioedige koppen icruggeworppn. Jlie: nog eens blijkt welke îeugens de Duitscl staf de wereld hêeft ingezonderi. Den i Februari had hij gemeld dat Fresnes doi do Duitschers was veroverd. Daarvan w< geen woordjc^waar. Do ^ranschen liebbt door een tegenaan^al de oinhelmen verplic Btukken îoopgraaf te ontruimen. Fresnes li aan ae oude loôpgravenliju. De Duitsche infanterie heêll -Jiet noginaa gowaagd dbor verschetdene wuitengewooi ne!tige aanvallen den Feperheuvel gn Doua mont ie bestormen. Zij leed zware vcrliezc en -werd teruggedreven. In jilzas en Lolharingen hebben de Da schers netzelfde onthaal genoten. De Duitsche verliezen voor Verdun wo den op 150.000 geschat. Dit cijfer is ni te hoog aïs men weet, dat de Duitsche m a s saie aanvallen doen. Terecht heeft 'Poincaté tç 'Verdun de ofi cicren en de soldaten van de lJzeven div sien gcluk|e,\venscht. Aan" het Vlaamscbe front staa.t het ni Mil. De Engehchen noeken eeru s-ucces. aa bet kanaal van Yper naar Komea. -Aan het Russisch front komt roering Langs weerskanleu wordt heftig geschotei Hqt overiijden van de Koningin—wedtra Van Roemeniè, eene tante van onze Konin |s een gevoelig verlies voor de Duitsche pari in K'oenienië. Zij was eene prinses von Wie Zij was het die dçn Duitschen Keizer ove gehaald had haren neef, den prins von Wie< tôt .vorst van Albanie te doen benoemen. N I Albanie vero\erd is, had zij nogmaals aan gedrongen opdat haar later yerdreven hlbeG verwant den troon ^ou bekomen. Dit haï ,n 'misnoegdheid venvekt aan het hof van Sofia e. waar men de vervvachting koestert den jon§ u sten zoon van Koning Ferdinand tôt vors !n van Albanie te doen kronen. De Kouingin-in weduwe had een grooten jnvloed op harei neef Koning Ferdinand yan Roemenië ei ie was zeer populair. / !8 » Jaies Destrèe over ileBelglsclu >1 neutraiiteit. gt Het acht'baax Kamerlid voor Gharle roi heeft d« volgende vefklaring aan ccj d' zijner vrienden in Nederland gezonden 11 ^ Onze lezers zullen willen aanstippci , dat die meening van den heer Destree l" eene andere is d'an men hem ha* r toegeschreven. Ik heb gezegd'. àehrijft liij, dat d© neu traliteit ons eene gunstigo zedele lijke plaats had verzékerd en dat t h a n •j. geene reden er toc ^estond om te ver i- anderein. Het is echter diûdelijk diat w. in oorlog zijn met Btiitsehland en met d ;t gmllieerden zijn y e r b o "n d e n. . n .Wat de vraag beti-eft of wij nog i; de t o e k o m s t neutraal zullen W( zm, ik ben geneigd om mij ontkonnen. r- uit te spreken, maar die zaak is teer ei e ik heb geviviagd dat zij in aile geval >, door België zou worden beantwoord. ■ij De ^ei'Klaring der mogendheden is de€ d Hetrefferid zeer voldoende. r- 1, | u * Links en Kechts. Belgische moed. Hier geldt het een jongeling die sol d'aat geweest was en geheel zijn piicb vervuld had tegenover het Vaderlànd. Hij was aigekeurd, leei'd'e in ben lla-tt; met Vaider en moeder, en had eene goed' betrekking gevoiidten, Zijn broedfer strijd aan het iront. Lichamelijk voelde hij zich thans ool weder hersteld. Dan kwam het .dekreet van Koning Albert. De jonge man wil de naar Folkestone onj zich opnie'uw t laten ondeorzoe-en... Vader aarze_;de,.. maar moeder was bepaald (egen het ver trek... In stilte deed de jongen zich de noo dîigo papieren ter band stellen om to kun nen verirekken. Op zekeren dag kwan hij niet naar huis van zijn kantoôr. ,,Hij zal in de stad e en" zegde moe/ der. Het gebeurde' meer. Ook s nacljts kwam, de zoon niet Ihuis en mocdfër was erg ongerust. Vader was het min dei^, want hij had" een vriend des hu.ze: ontmoet waaraan de zoon zijn voorne men om naar het leger terug te kee ren, gebiecht had- Als eclit vadierlandfâ. had. deze het st lzwijgen weten te be-wai'en, maar nu sprali hij: — Ik feliciteer u, vrienè!. Uw zooi is een dappere borst. Hij is op weg naa4 Folkestone! Vader kreeg de tranen in de oogen, inaar was toch lit^. Moeder weent aanhoudend- — Ik ben tevreden over mijn jongen zegt vader. Het is nu geen tijd om t( weenen. Ec-hte Belgen mo©ten thams han delen ! Goed gesproken, vader. Het ei van Coiumbus. Sederfc 1 Maart heboen de Duitscuer^ hue duikbojtoorlog met aieuwe wreedneid ber-uomea. K^n frauscb blad „L'Ecbo de Paris", stelfc voor by wyza van autwoord, geinterueerde Duitschers eu Oostenn.|kers aan boord v<m koopvaardijscbepeu van de gealii-eerden te brengen. . met huune eigen roeden te geeseieu. Als nu maai soin migehuiuani tai ren niet protest eeien ait naaiu vun ik weet met wat beg-insel en de moor-elenaars vaa de vrouwen en kinderen dei Lusitania en der Ancona niet onder huune oesclnerining nemen. • De flaminganten doen hun plicht Doktor Alfons Depla, Alfons Sevens Paul i1 redericq en andere minder beken de Vlaamscbe strijders hebben keimis g© masakt met de Duitsche gevangenissen. Thans is het de beurt aian de» te brus sel goedbekenden kunstschilder Willem Bataaille, die tôt 10 maanden gevang is veroordeeld, omdat hij een Russ.schen oï ficier had beipen verbergen. "Willem Bat taille is de echtgenoot van de Vlaamscbe diehteres Laura Hiel, eene dochte: van wijlen Emanuel Hiel, den modlewer ker van Peter Benoit, den dicbtw vai die Denderliedekens. Het herstel van Poien. Het centrale oamiteit van den boni van die Rechten van den • M e n s c h heeft. den wensch uitgespro . ken, diat de regeeringen van de gealli eerde mogencilhedein, die strijden voor d ' rechten der volkeren, zich van nu af aa : verbinden, om dte o n a f h a n k e 1 i j k heid van Poien te erkennen en t waarborgen, ein dat, zoodra de ohms tau di'ghedien zulks zullen veroorloven, cl Poien in de gelegenheid zuilen wordle; gestekl om op den grondslag van politie - ke gelijilvheid vrijeiijk hun staatsirLrich - tiing te kiezen. - 1 aifgezien van gevoelszijde van. die poo , sçhe vraag zcu het herstel van het K< ninklijk Poien, zooals het vôôr de vei t dieeling va-n d'ien Staat heeft bestaan, ee - meesterlijke zet zijn tegen Pruisen e r Oostenrijik. Poien en Russein behooi-ei: i gr.ootendeelis tôt denzelfden* Slavischei stain. Politiek en economisch zou Pôle , het Pangennaneaidom fel kunnen vei zwakken. | • Wie heeft bedorven spek? Gesprek tusschen twee pratikanten vai het zoete winstje: — 0, die S bedriegersl Ik koo] eene partij spek en als ik de waar on . derzoek, «tel ik \ast dat zij1 zoo goei i aïs bedorven is! — Hebt gij spek? roept de andere x Verkoop. het mij, beste man, verkoop he mij I I — Ja, maar ik heb u gczegd hoe he er uit ziet —. Mij gelijk! Geef mi) uw prijs, ii ben kooper. Voor Dn itschland i ailes goed! 5 Teekenend," niet waar ? [j „Die grosze Zeit". e De bloem der jonkheid weggemaaid; De ziektekieaien rotidgezaaid ; •i De waanzin in het menschenbrein En zieleieed en lichaamspijn ; ] De haat, de wrok in ieder hart, i Des vijands Pers een leugensnaart, De menschheid bloedt en wordt verminktj Verdierlijkt, rilt en gilt ; ze zinkt. l'^en tijdvak van millioeoen weeën Van nooit gekende gruwzaamheeën, Dat noemt hij die het drama leidt: «Die grosze Zeit, die grosze Zeit." AfiLES MEUBANT, Het heilig Duitsche woord. Duitschland heeft zich voor aile eeuwen t onteerd, sinds het op 4 Augusti 1914 een plcehtig bczworen internationaal -verdrag r als een vodje papier vorscheur<le, ver-' frommelde en in de scheurmand wierp. J Thans wordt een nieuwe dergelijke snoodheid voorbereid, ten aanzien van . den grooten Belgischen ^atriot, kardï -naal Mercier. De Pans riep hem in Junari naai' Rome. Met tegenzin heeft de primaat van " België zijne geloovigen verlaten om aan het opperhoofd der Kerk te geheorza-men. Een pas van twee maanden werd hem met veel moeite verstrekt. Den 15 Maart is het de laatste dag • dat het pas geldig is en de lcardinaal wordt in Zwitserlaud op zijne tea-ugreis opgehouden. Met de sluwheid en de kwade trouw, die het ras kenmerken, willen de Duit-. schers den kardinaal allerlei minder -, waardige verbinten ssèn doen aannemen, . vooraleer hij den Belgischen grond be-reikt. Zoo niet zal hij naar Mechelen L. nie;; mogen terugkeeren. De verèohijning van den gezamenlijiken brief der Belgische bisschoppen en de i ontmoeting van kardinaal Mercier met • Briand te Rome, zijn elîendige voor -wendsels voor de Du tsebers om het verleende pas ongeldig te verklaren. Van nu af moeten de gemuilbande hel-honden van het Centrum, op bevel, nog , hot luidst op onzer geliefden kardinaal > blafîen. Ook in de neutrale landen moet • ao openbare opinie verschalkt worden door allerlei^ mededeel'ngen, wier brou ons bekend is^ Een Haagsche blad drukt zoo 'n be-richt van een paar kelommen en con-cludeert dan dat liet hem hoogst on-waarschijnlijk lijkt dat kardinaal Mercier naar Mechelen zal terugkeeren. I.aat de heeren van Berlijn maar eer-locsheid op eerloosheid opeenstapeùen. Kartnago is rec's door hen in de scha-cier in dezen oorlog met onze» * Koning de hoogste zedelijke macht verbeeldt, een macht wa-artegen liet Duitsche leger niet kan opwegen. In het geheele geknoei ziet men al te klaar de woede doorschemerep ter wille van de Declaratie van Dé" Havre en de daarop gevolgde nederlaag bij ' Verdun. i P.S. De Nieuwe Rotterda m-sche Courant neemt de Duitsche ' nota, waarop wij hier hooger doelden, uit de Nieuwe Courant over. Wij s weten ' dus waaraan wij on3 moeten hou-- den. His master's voice. r ; De lisMenmoed 1er Belgsa in Âtrika. Eenige dag^n geleden werd te Londen eene . ■ voordracht j^egéven door dea Engelschen . majoor O'Sulhvan, over dekrijgsoperaties tegen s Duitsch-Oost-Alrika. ;l Majoor O Sullivan nam deel aan deze ope-raties. De door hem aangevoerde troepenafdee-0 iing bevohd zich nabij Abeicorn, bij de greczen van Rhodesia. Om tôt dat punt te geraken, 0 moesten de Anglo-Helgen een afstand van j ongeveer 7U0 kilometers af leggeîi m twintig- dagen, zonder dat er ook maai een acbterblijver was. Naby Abercorn stuitte men op een tahijken L_ vijand. De Anglo-Belgen gingen dadelijk tôt den aanval, over en betiaalden de overwinning. De iJurtschers hadden zich teruggetrokben a en vielen na enkele dagen weer ojTnteuw aan a Zij werden afgeslageif en achtervolgd, maar by deze achtervolging hadden aautioudend gevecûten piaats, waar de Belgen, zoowelals n de Engelscben, de grootste heldhattigbeid aan den dag legden. Een dezer gevechten duurde vier dagen en vier nachten. Den vijfden dag siuurde de Duitschen be-velhebber een parlementair oui den overgaaf 1 te eischen der Engeisch-Belgische troepen. Deze eiscb geschiedde op de gewone aaustelle- > nge wijze der Duitschers. De Eûgelsche beve.bebber antwoordde een-î voudig aan den parlementai : ,,Uw chef wd dat wij ons zouden overgeven, zeg hem dat hy ons komt vangen. ^ »Zeg hem ook dat hij goed zou doen aan al de listen en lagen te verzaken die hy ge-^ bruikt om ons te overw.nnen, Engelscben en Belgen verkiezen aen loyalen strijd boven die c stiooperspiactijken.;' . 3 Een paar dagen nadien werd de troepen-afdeeeling van den overmoedigen Duitschei totaal vemietigd. , Bij het einde zijner voordracht bracbt majoor O'ISuilivan eene diepgevoelde hulde aan de Belgische olficieren en soldaten zyner koionne en prees met woorden van allergrootsten loi hunne dapperheid en de diensten die zij be-wezen haduen. » *. * Telegrammen uit Kaapstad aan de Dailj Telegraph geven tal van bijzondeiheder op over het laatste gevecht dat plaats bac op het Tanganykameer tusschen een Belgisch Engelsche Sottielje en het zware Duitsch< pantserschip, von W i s s m an h dat over wonnen en aenomen werd. HET NOODLIJDENDE BELGIË. / De heer Walcott, die iuaiai' België was gez on d'en door de Rockefeller-stichting om het werk der neutrale komaniseie voor onderstand na te gflian, heeft die volgende meening geuit: Binnen di'io of viesr woken zou die geheele bevolking vei'honr gerdi zijn, aïs d© invoer van levensinid1-delen ophield. Alvorens te bewilligen in nieuwo sommeil voor de Belgen, verlangde die Roc kelellerstichting rapport te ontvangen over den toestand. Walcott, diie zich vrij mocht bewegen door de bezette etrekein en gediurende drie weken de meest be-volkte dl'strikten bezoclit, verklaardie ati.Ur gaande zijne indi'ukken aan persniainieit het volgonde: Elk, die België bezoeken .en die elle n d e die geleden wordt, aanschouweni kon, zou even gaarne als ik met die on-derstéuning willen voortgaan. Drie van de zeven millioen Belgen zijn van ailes verstoken en moeten , dagelijks eenige uren wachten op voedsel. In de stec den heb ilc duizenden in regen of sneeuw op brood en soep zien wachten, terwijil op het eind van den d<ag velen gemood-zaakt waren, onverrichter zake en door-nat huiswaarts to keeren, om nog 18 uren te wachten alvorens voedsel te ontvangen. Personen buiten België denlcen wel eens dat er meer' ondersiteuning wordt verstrekt d»n noodig is en Duitschland daax\ an al dan niet onmiddellijk Voor-(îlçel heeft. Wat het eerste betreft, neutrar le deskundigen, die België mochten be>-zoeken, hebben eensteminig verklatasidi dat het voedsel aan deze drie millioen van ailes beroofdie Belgen verstrekt, het minimum uitmaakt, waar van zij le-ven kunnen. Het tweede is nauwkem'igi onpartijdig onderzocht door de neutrale kommisfiie en haar rapport bewiist dat gSsfôlên 'wbfifcn. * ^ Ik geloof niet dat men hier goed be-seft, dat veîe Duitsche overheden boves-tigen, dat als er geen levensmiddelen naar België werden gezonden, de Duit schers vele Belgische werklieden zouden kunnen meeneuien naar- Duitschland1, waar zij in munitiewerkplaatsen bezig1 zijn en Duitsche werklieden voor " dm strijd vrij maken. Al het geld, dat kaa worden gemist, kan terstond gebruikt worden ten voordeele der Belgen en ik hool> dat het werk van het Engelsche-nat onale komitee niet zal wordien beïn» vloed door verkeerde elenkbeelden va-n hen die niet in staat zijn geweest België te bezoeken na d'à occupatie. ..i » De man met den , ijzeren arm. De rijkskanselier van Betjimann-Hollweg, waarvan sommige beweren vijandig te zijn aau aile annexatie-pia'nnen, houdt zich bg voorkeur op het acbterplan. Hij wil de handen vrij -bouden en gelast zijne onderhoorigen aile viaagstuklîen vau kieschen aard te beant-woorden.Zoo andere werd onlangs door . den heer Zimmermann, onder-Staatssecretaris, in een der gehemie vergaderingen van de begrootings-commissie van den Pruisiscben Landdag verklaard: „Maar, mijue heeren, men bedriegt zich, wanneer rnen denkt, dat de regeering niet besloten is bij het sluiten van denvrede gansch zijnen plicht te doen. Aan het hoold der Regeering staat een man met een ijzeren arm. Men moet verstaan dat de overdnjvingen nopens de annexatie-propa-ganda ons in het buiteuland net zooveel kwaad eerokkenen dan zwartgallige bescbouwingen. En de ^regeering is verplicht er rekenscbap mede' te bouden. Maar het zou onnauwkeurig zijn te veronderstellen, dat het hoofd onzer regeering niet weet waar bij wil aanlanden. Gij moogt voile vertrouwen hebben, mijne heeren ! ' Zoo sprak dus Zimmermann in een dezei zittingen om den eenen zoowel als den anderer» tôt kalmte aan te zetten. Maar de Duitsche beboudsgezinden laten zich niet 'door deze ijdele beloften om den tu:n leiden ; zij zijn van oordeel, dat Von Bethmann Hobweg niet den man met den ijzeren aun is zooals zij dit verkiezen en alla eigenschapptn van Von Bismarck miat. (ïraaf von Westarp antwoordde in naam zijner behoudsgezinde collega s. \ooraf dient nog gezegd, dat deze groep er op aanstnurd om den rijkskanselier te vervangen door een Bismarck, nummer II, Von Westarp looehende dit feit, zoover het in verband staat met den duur van den oorlog. Een der socialistische afgevaardigden weea onmiddellijk op den aanleg dezer heeren, waaruit een conflicfc is ont'staan tusschen den rijkskanseiier en de begrootingscommissie. De rijkskanselier heeft ditmaal de dicht-gesloten deuren opengerukt om het publiek gelegenheid te geven, even na te k\jken, wat s er in die geheimzinnige, vertnouwelyke ver* gaderingen beraamd wordt desr en voor d« Duitsche Jonkerpartij.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.