Door Ta&l m Volk X3JÊkM3HBT ■ ATP» Vaoi» God «m H&&fû m Lmud Ab»nmm»*ls»rtl* wor t* mmaMW &ij veonMMtai^i j K»StW«tf î IUJKJFWIM PKKÏKK*. *7 ~~ V^V .r « r j «uW* « . „ m ?mt «• MMah* ; *.<o fs. Villa MA COQDILLE» Zecdijk lEFAiiE] v«« «• ■w*-a®iêawaa — t* 't la»* S.&O », { »miUm t («■<< ; f.OO fr. '/**•» •p9t*U&rM : M. S. BKLFAXXX, Ij. BX7TEMUI, Aankonàigingen ! 9.3g fr. sis rsgfil. — Keklaœen | 0.40 it. de rs£e?i -'JE"**"" m ^ WOr^W *"* " rt0Mms*i3' . Y. VA* amAXBXlUHr, B. VA* D** •CFHJELDMW, Juml irnLIAJKKT Yluehteliagen » * inUeschingeo van s regels, 0*0 f?, .*^.LL| j* 1 -, r-i—1 : »,»<%«« M—MEOTaMKM'mM'.SBi "■■ ——a—————*a\m»taaRraeaimxiKlBnMm Enkele beschouwinpn over den brief der ù-igi^cho disschop-pen tutaekâthoiiekeBisschop-pen aer Centrale machten. I. Er is een dank- en jubbellisd opge-gaan — als na cen verlossing — uit de harten der katholieke Belgen bij* het lezen van dezen brief van bronzen recht-eisching, uit naam der katholieke zede-leer. Want deze brief is niet een briei van bisschoppen beschouwd als afzon-deriijkc personen — niet een brief van warme vuueïlanders in de esrste plaats — maar een brief van de herders der katholteke kudde en de wakers over de leering en de tocpassing der katholieke zedeletr. Van dezen brief zûu men kun-nen zeggen dat de bisschoppen hebben gesproken omdat het ;woord Gods niet kannocb mag vastgekluisterd worden. Het is een woord van de geestelijke vrijbeid voor dewelke de katholieke Kerk door geheei de geschiedenis he-nen heeft gestreden, onbuigbaar, van de dagen der catacomben tôt de dagen van dezen wereldoorlog. De katholieken onder de bondgenooten en der neutrale landen, de protestanten en ongeloovigen zuilen hunne bewondering niet acbter-houden voor de durfki achtige en onont-wykbare beginsçivastfieM tUr katiyiiie,|.* Zeddeer. Niet te vergeefs hebb&o >n; ons betrouwea gesteld in het uitverkoren korps onzer Belgiesche bisschoppen en wij wisten dat de eerste herderlijke brief aan Kardinaal Mercier, die niet een poli-tieke noch op de eerste plaats een vaeer-landsche brief was, hoog als een licht-toren, over heel de wereld, de katholieke zee el?er over den oorlog, had geplaatst xnidden de waoorde der eerste corlogs-oaa tnden. De Belgiesche kwestie werd cene wereldkwestie. Waar de rechtser-kenning van de Duitsche sijde uitbleef, werd ze gevergd van heel de katholieke wereld en onze bisschoppen mcchten sprekcn, niet enkel om den alombeken-den adel van h un geleerdheid en hun deugd, maar omdat zij door de gratie Gods de herders waren van een katho-liek volk, met een katholiek staatsbe-heer, een katholieke hoogeschool, een katholiek oaderwijs, een katholieke 'sociale werkiog, een bloeiend klooster-leven, en een alomberoemde zending-stichting in de heideasche landen. II. Deze brief is gansch binnen de païen der b&reedmeerde en christelijke liefde. Gcen woord van haat, geen uit-schdding van « Hunaen » of «barbaren» geensmaad op de kuituur als zoodanig, geea kïetea van volksveri,ieiing, geen r overdrijven, geen onzexere vermoedens, geen wcerwraak, geen valscbe voorstei-ling van den oorlog als een godsdien-stige oorlog, geea opportunistisch ge-braik van beginselen, van dat ailes niet, altijd waardige zel/szekere waarheid steumndc op hn dossier der feiten en ge-beurtenissen, en gesteld in het licht der eeuwige zedeleet, Daarin wederom geven onze bisschoppen de waremethode aan van elken strijd met vijanden en ooas de eenige methode der ware liefde omdat het een groot liefdewerk is de waarheid te doen kennen eu liefhebben. III. Waaium werd deze brief ge-achrev.n ? Scbrijvelaars die meer den | invloed der Roomsche Kerk haten dan f âaa Duuscban vijand, hebben t,deKen f brief reeds îoegericht als een protest van [ de Bcigie8cbu katbolieken tegenover het \ zoogezegd stilsv/iigen van zijne Heilig- l heid den Paus. Het zoogszegd stibwij- \ gec, zeg ik, want dat men mij den neu-tralen staat aanwjze die zoo aboluut en klaarduideli}k het Duilsch onreoht tegenover België bedreven, heeft vw oor-deeld I Deze brief werd geschreven i* om een einde te stellen aan dat ergfcr-nisverwekkend schouwspel van katholieken die elkander bij het haar grijpen voor een zaak : de rechtvaardigheid die , beiden namem hun êènzélfdt katholieke leer, heiiig en dierbaar jgijn moet; 2° om de gewetensonrust op te lossen van onze Belgiesche katholieken die de handeling der Duitsche katholieken niet kunnen 2 begrijpen, en de gewetensonrust der ' Duitsche katholieken die zulke waoda-den zoogezegd door onze Belgiesche priesters bedrevenniet kunnen begrijpen, en terzelfdertijd staan tegenover hun Lu-theraansche landgenooten die deze zooge-zegde misdadigheid der Belgische pries-| ters als een smaad voor den katholieken ' godsdienst toejuichen ; 30 omdat de | bisschoppen,op bunne persoonlijke brie-; ven tôt het Duitsche staatsbeheer zelfs meestal geen antwoord hebben gekre-gen en omdat het hun niet werd toege-staan de aanklachten tegen België en hare geesttlijkheid voor een reehtvaar-dige burgerlijke rechtbank te brengen ; 4° omdat het Duitsche staatsbeheer in plaats van te zwijgen tegenover de on-lochenbare feiten, zijne ei^en misdaden op den rug heeft geladen der onschuldige Belgen, en omdat de Duitsche katholieken, in preekstoel en boeken en bla-den dezelfde beschuldigingen hebben veîspreid in hun eigen laad, in de onzij-'j> dig^ landen, Beigië zelf, wmr het den Belgen onmogelijk is zich te verdedigen ; 5° omdat de Duitsche katholieken hunne klachten hebben ingediend bij den H. Stoel, en omdat het niet rechtvaardig is dat de Paus enkel ééne klok zou hooren ; 6° omdat het een plicht is voor de katholieke bisschoppen aan zijne Heiligheid den Paus de zekere documenten te over-handigen, op dewelke 's Pauzen vol-machtige uitspraak kan berusten. IV. Wat vragen de Belgische bischop-pen van de Duitsche ? Hel inrichten van een rechtbank samengesteld uit een gelj/k getal Duitschers en Belgen mdtr het voorzitterschao van een neutrale, voor die rechtbank zouden al de gctuigenis-sen gewikt en gewogen worden, zonder dater den getuigen eenig leed geschiede. De bisschoppen vragen dus niets an-ders als datgene elk mensch in een be-sehaafd land het recht heeft van te vragen, wanneer zijne eere wordt aangs- VCLfîd P. L. J. CALLEWAERT, O. P. 't Vervolgt. DE OORLOG m DE HEUTRÂLE LANDEN Binst de heele wereld bijna te vuur en te vlam wordt gesteld, maken de neutrale landen 00k den oorlog mee in eigen huishouding, Het is wel geen oorlog van bloeden brand maar desniettemin even onverkwikkelijk voor hen die hem bele-ven. Huishoudelijke zaken, politieke twisten, pers-schandaaltjes, staan met een hevige schaduwEijde op den wereld-brand afgeteekend en al schijnen deze neutrale bmnenlandsche twisten zuivere eigen aangelegenheden, ze worden zoo in den algemeenen gang der wereldzaken gewi&keld dat ze iedereen aanbelangen. LUXEM&URG MINISTERIELLE KRISiS Het kleice landje beleeft kritieka moman* ten. Binuenlandsche haarkllcverij met de macht. Links tegen recbts en staeds gebiuikt links de geweldige middeleo. Bctoogiagen ailerhande hebbso voor 't parlemcntsgeboiiw plaats. De katholieke afgcvaardlgdsn werden bij het witgaan der laatste zitting door een e opgawondefce volksmenigte waarbij zich eecige militairen hadden gevoegd, beichimpt . «s Hltgejouwd, Bij den miniater werd een | protest icgedlend. En dat al omdat in de ; joiif ste verkistiûgeu de r'-chtschï ledea 1 : yooi uit gekozsa werden. 1 j En de duittcha soldaten dedsn niets om dis ' | straattooneeltjes te beletteo ; integeadeel, ze 1 \ stonden fijntjes daarop te lachen. De Terde-' | digers van des katholieken geest, niet 1 ■ f Het miolsterie Loutich heeft ontslag ing«-; ? diend. S S HOLLAMB ■ ! MimSTIRIEELE KRISIS EEN * TELE&RAAF-HISTORIE » 1 Onze uaburen le^eo 00k in spanning, niet , ; aUosn met het buiteuUnd, causa de biokkade. ( I maar 00k met hua «igen. Miaiiter Treab staat op 't punt te vallen. Er is kwestie van ou krdomswet en van toepaaaing van nieuwe belastiafen, 't aexa zou 't andere moeten goed dosa, maar men wil 't eene, en H andere niet. Treub wil Taadaag zoo, morgeu zu«, al in 't bilan g vau zijn partij, Er zit kreupel-heid in de rsge«rirtg. Ba «m zijn politieke mlsslagen goed te doen, zal Tresb ten dsrdeo mais hertrou wen, na twcemaal echtschelding ? ia zijn eigen leven te hebben ingevoerd. î IEn nu ia er iets uitgcbroed uit de reslactie-bureelen van het beruchte blad «Delele-graaf» waarven de hoofdred acteur SchrO-der op 4 Decamber geysngcn werd gezet. Hoofdredacteur bij name, niet bij daad. De ■îigenaar C. Holdert, feitclijk ailes, had bij 't begin vaa de* oorlog zijn Berlijasche correspondent Simons, die naar Amsterdam kwam om twee ambtenarea ten dienste van Duitschland te introduceeren, woedend af«e-schcept en doen bespiesneeren. Holdert itichtte nerenz " De Telegraaï " een anti-smokkelaarszaak waarln personen van minder allooi betrokken werden. Rédacteurs aanzecht om in die zaak t« komen, wei-gerden beslist. Toea dook Simons in de radac-tiabureelea weer op, w»rd er chef en kotie-neerde aile rédacteurs. SchrOdtr zat zonder autoriteit, kreeg de koplj niet mear ta rian, dienda ontslag in, blecf en diaaàe we*r in. Die anti-smckkslaarszaak werd ean he%l kookelfoetjc van zooveel ala spionnage en vier rédacteurs van den " Telegraaf " die er tegen opkwamen werden buitengekeg«ld.Zoo-ver staan de zaken in het beruchte blad de Telegraaï ". De opschuding onder het persweien in Holland is groot. W*t is de wereld toch een aardig ding. ROEM£MIE DE DUITSCHE DRUKKINft Duitschland treadt s^dert eeaigen tijd In dr. invlo^drijke mtddens der grootsteden dr*igend op. Op slle maaioreu wordt Roe-mesie stelselmalig voor Duitschland door Duitcchland bewerkt. Dit gaat door aan-koopen vaa graan dus profijt en door be-spiegelingcn over 't groot gevaar dat voor Koemenie bestaat nu onzijdig te blijven, dus onderduimsche bedreiging, Hoe de wind Roemeuie keeren zal, blijft af te wachten. ZWIT8ERLAMB Het k«nt de eerste verschijnselen van dan oorlog. Zijn eigen volk dat tegen Duitschland gekant ataat en het openlijk heeft ge-toond. De duitsche vlag wordt te Lausanne afgerukt, betoogingen gebeuren tegen het duitsche rijk. Men huldigt de Eatente en de beschaving. Nu kan de omkoopsrij door Duitschiand van twee hoo^ere zwitser«che oificieren daarin wel betrokken wordaa ma <r toch wordt het veelbeduidend dat in een lat^dje waar zoovele nationaliteiten woaen, het vclksgevoel zich op zalkdaaige wijze ten onzen voordeele uit. Nu is het echter ai te wachten wat Duitschland doen zal en of het door 'teischen van eerherstelling de zwitsersche regeering in een heelen moeihjktn toestand sal stellen. - IS ER IETS TE YERWÀCHTEN OP 'T WESTELIJK FRONT Sedert drie vier dagen valien de Duitschers zoowat overal aan. Na Champagna ia het Artois, na Artois komt het vôor de Somma tôt een treffen. Het Duitsche geweld gaat bij sprongen. Dat duidt erop dat h»t afhaakelijk is van iets anders. Is dit aa een grooter geweld, de eindstoot, die op een van vooren-af bepaald punt zal gelevei d worden ofwel is het sltchts om de vrees te dekken an een aanval van onzen kant heeiemaal te bemoei-lijken door opvolgenlijfce aanvalied dia slcshts dit nul kunnen hebben ons in span-niog te houden? De tijdruimte die verloopen is sedert de aaimlîen mocht eropwijzen dater niets anders op 't spôl staat, waat het laug ultblij-vch van eeu doordragend offousiet dat niet op eéa dag stopgeitt wordt even gemakke-lijk als een plaatselijke poging kau ons den tijd laten om al onze vourzorgen te nemeo die. noodig mochten wezen om in aile g«bcariijk-hedsn te voorzien. De Duitschors zijo toch soo vermetel niet te bogen op een mindeiwaardigheid la effec-tief van onaaatwege om zulke vcronderstel iingen toe te laten. Ze weten dat huane cx-ecntrieke pegingen geen v«rplaatsi»g oi toevoer van onie reservan vergen en dat het front dus blijft gelijk het Is even goed be-waakt op aile plaatsen met de noodige en voldoende ressrven daiiachter. We meenen daa 00k dat al het duitsche geweld niets anders beduidt dan een opjaging van vrees door iaatste krachtinsp&naing van gewaande maobt te verdrijveD. Ba nu mogen de Daitsche bladen sedert eenige dagen bewerce dat d« groote slag a '-gaan zal op 't Wsstslijk front, wij zijn er van overtuigd dat zij «enzelfde gtvoelsn als wij koestartn, ni. dat deze groote slag van 00s uitgaan zal en noet. 1 De strijd om Erieronm : Het Bussisch olfensiel «en pracht van : uithoudingsvermogen en vaardigheid. ] De ambtelijke beriehten malden sedert twee dagen mets meer van het Kaukasische front, waar de Turken zulke gevoelige klop-ping opliepen.Dit kan er allcenll)k op duiden dat men.van Russische zijde aan 't bereiden is van groote en basiissendc gebeurteniasen. Wat het jongste offer.slef op dit gevechts-toon^el is gaweesi kan blijkca uit volgende bijzooderheden door een specialen afgevaar-digde uit den Kaakasus «an zijn blad geseind. Eînige weken laog hiclden „de troepen een steiling bçzat op den top van een berg op sea hoogte van 11,000 voet ten Ooiten vau Êrza-roun, blootgesteld aan de snseuwstormen, waardoor de schuilplaatssn met een laag sneauw vaa 16 vost werden bedekt en de hut-ten uiteen geslagen werden. De toestand was kritiek, toen ten slotte bevel werd gegeven omopte rakken. Erwoedieeen vrwselijk orkaan, toen de tocht bargafwaarts begon laogs de besneeuwde afgronden. Achter el-kaar loopende wisten de msnnen zich een ! weg te banen door de sneeuw, die tôt den schouder reikte. Gewaerschoton werden ge-lost om de achteraankomenden den weg te wijzen. De unilormen werden geheel met ijs bedekt, de gezichten werden tôt ijsmaskers. De kanonnen liet mec met touwen zakken, men verloor geen mai3. De Russen werden voor al hun inspaaning beloond door de pa-niek, oader de Turken verwekt door hun on-verwachte versehijning. En 100 geb«urde het op vele plaatsen, op bi)aa het heele front. Mag het verslaan vau het Turksch leger dan nistalseenmeesterstukworien genoemd van Russische vaardigbeid «n uithoudings-vermogen ? Het wachten is nn op dea vai van Ërze-roem, waar het verslagen Turksche leger een toe^lucht hodt guzuchî ia zoo overhaasti vlucht, dat versciîeidea» ziit»«r leirerafeieelin. gen, die niet weten fa OQtkoraerj aan de huï op.de hielen zittendeRuasen, m»t achtsrlating v&ri sleden, tenteo, artillerie-en proviandee-1 ri^gsdepots cnz., genoodzaakt zijn zich t( 1 Verspreideo, een schuilplaafs te zoekau in d( 1 naastbijgelegcn dorpen en zich daar verbor gea hoaden onder de vreedzame bevalking Zonder twijfel woidt nu van Russische zij de koortsachtig doorgewerkt om de zwar< artillerie te posteeren ten einda Erzeronsc zonder beutormiag te dosa vallen. Nieuwe ontschepingen rond Saloniki Esu ambetelijk bariebt meldt dat détaché-menten matrozen, — ^ngelsche, Iransche, italiAansche en russische, — aan land geko men zijn op befcuiterate punt van Kaiabour-nou, van waar men de geheele baai van Salo- Iniki baheerscht «a er het fort hebben bezet, zen der tegensiand van wege htt griekschc garnlïosn. Aliten de commandaut teekendi I verzet aan tegen deze oatscïieping. Dit bezetten geschiedt met zuiver Btrate-gisch doel, ter bsveiliging van Saloniki. Het is nochtans tevens een» onrechtstreekschd verwittigi*Qg tegen GriekenlaDd, want uit-drukkeiijk wordt gemeldt dat «en duitsche onderzeesr aanlegbaBis had op deze plaats. Een steek onder w&ter dus tegen Griekeniand dat maar half sijn nautraliteit verstaat als het ten voordeele van Duitschland is. Het moet dan 00k fciemaad verwonderen dat wij d« griekschc nautraliteit door een schijnba-ren aaastoot haar Toile beleekecis weten te geven. Koning Konstantijn en zijn ministars mogen op hun hoold dansen, heel dit koeltje zuiveren wij nu in afwachting dat de oprak-king gebeurt naar Soha. Het MoDteutgrijaseli raadstl Nu komt weerom h«t berlcht overgewaaid dat Monteuegro heeft gecapituleerd. D« vre-desvoorwaarden werden aoor een vosiloopig ingesteld bewind besproken en aanvaard. De tweederden vanhet Montenegrijnsch leger heeft de wapena neergeisgd, de minister van oorlog, die gebleven was om den tegenstand in te richten gaf zich over na het redden van de moutenegrijnsdhe troepen in Albanie ge-vluchi.te hebben verzekerd en een nieuw bewind werd a&ngesteld met hoofdzetel te Podogaritza. Oostenrijk zegt dat Monténégro capita. leerda. De Enîeote iegt van neen, aangezien Koning Nikolaas, zicû ia Frtnkrijk bevindt met de Koninklijkf: latmlie, eu montenegrijn-sche troepan te Korfoe ootscheept zijn;an de hede mini8terra.ad de wijk nam naar Italie. Het is heel mociiijk wijs te g^raken uit dien waarboel, alhot-wei het als cen paal bov«a watei staat dai Koning Nikolaas zich hier wasrdigheeft gedragen en boven aile varden-klng staat. Laatste Beriehten BELGISCH FROtiT 31 Januari, 20 uren. Kalmc dxg. Sïechts artillerie bedrj/vig-I heid rond Diksmuide aan te stippen. FRAfllCH FROiT Noordelijk ATRECHT, bij den kam 140 heeft de vijand tiveegaanvallen met grenu den gepoogd, dcch werd afgeslugen. In CHAMPAGNE hebben we met goêk gevolg de vij mdelyke loopgraven be cho-en.4ontplo/fingen gebeurden in de duitsche Unies. Kanongeschut op 't overige front. De Italianen te Valona / Uit Weenen wordt baricht dat een nieuwe Italiaansche legerafdteling te Valona is ootscheept. f • Jaar — N* 20 w*) Vijf centiemeM bet nuMmer Woensdag 2 Februari 1916

Er is geen OCR tekst voor deze krant.