1* Jaar rr-wiTT N» 157 Vijf centiemen het nummer Zondag 19 en Maaudag 20 September 1915 De Belgische Standaard T*ààr ■ Taal en FoUk OAO'Bl. A T> Foor God en Haard an Laiid âf'Oanew^ai^prijit vwr ou jauuuBwo ^ —? *™—-——» • Vror de sôld&tçp : 2,50 Ir. V ior de niefc-soldaten — /n •£ I*»d 3.60 rr, ; baiten 't land : 5.00 /*. Indien meer eiemplaren van slk nummtT worden gevrMgd, wordt de abonnement»-• ii» minder. _—« — . Bestuurder : ILDKFONS PEBTERS. VmU opsteilers : M. E. BKLFAIBE, L. DUYKEïtS, | V. VAN QRAMBEBEN, B. VAN i)SB SCHELDEN, Juul FILLIAERT Voor aile mededeelingén zich wenden tôt : Viiia MA COQUILLE, Zeedijk 0E FARKE. Asœkomdigingeû : 0.45 fr. de regel. — Kekïamen s 0.40 ir. de regel, Vractteliagen 5 5,. ipj&ssghiageii van a regels, 0.50 fr. DE ZEDENWET WREEKT ZICH Er zijn heel wat factors waarmede in den oorlog moet rekening gehoudenwor-den. De vaderlandsliefde, de opleiding der soldaten, de bakwaamheid, de offer-vaardigheid der officieren om de manne; .1 op te leiden en aan te voeren, het beleid van den staf en laatst, maar niet het minst, de getalsterkte van het leger. leder van ons heeft reeds gehoord, in de bladen gelezen, dat er na den oorlog zal rekening te geven zijn over te-iiartkomingen van sommige officieren, ai landbestuurders, over bedreven fou-ten en 1. Maar nog nooit mocht ik ver-nemsn dat dezen, die de kracht der vclkaren in het ei hebben gedood of wilden dooden,ter yerantwoording zullen geroepen worden. Zij nochtans zijn de eerste, de eenige, de grootste boos-wichten, die aan het volk de natuurlijke zedewet hebben verleerd ; de kinderbeperking had immers zijn publieke voor-staanders gevonden. Onder hun leiding had de kwaal zich over geheel Europa verspreià, geen land ontsnapte. The Evening News van 18 Aug 11. geei't me een bewijs hoe vlug de kwaal in Engeland vooruitging. In het tweede kwartaalvan 1914 overtrof het geboorte-het overlijdenscijfer met 102,000. Einde 1914 nog slechts met 44,500, dus eene vermindering va* geboorten van 57»5°°-in een kwaitaai (De meerdere sterfte op het siagveld werd van het sterffccivhr afgetrokken). De landsn, die het meest aan het kvvaad leden, dragen nu 00k de ergste f e- olgen. De bestuurders die het kwaad in de hand werkten of het niet bekamp-ten, dragen de grootste verantwoorde-lijkheid. Het Vlaamsche volk mag fier zij ». omdat het zich niet liet mede-sîepenop de helling van den afgrond,die d ; zelfzuqhtige kinderbeperking aan het graven was. Daarom leverde het zooveel soldaten aan Vorst en Land. O ik ontduik het niet, de kanker der kinderbeperking begon het Vlaamsche volk 00k aan te tasten, meestal in de steden waar het godsdienstig voedsei vaiî de hand werd gewezen. Ook in Vlaamsche steden als Antwer-pen waren er zelfzuchtige eigenaars die hun huizen niet wilden verhuren aat ge-s^gende familiën. Zij waren, God dank, klein in getal. Ons Vlaamsch volk staat nog in de eerste plaats onder de strijden-de mogendheden, met zijn geboorte-cijfer.In sommige landen ging het kwaad zoo snel vooruit dat de talrijke familiën een nitzondering waren : zij werden haast met den vinger gewezen, alsof vader en mocder over hun lievelingen te blozen hadden. Sri tharss i De zedewet heeft zich gs-wroken,Een vader, eene moeder, die verschei-derte zonen aan het vaderland schenkt, v ekt de diepgevoelde bewondering. Met fierheid wijzen ze op hunne zonen. 7 .^ bladen, die leefden van vetbetaalde aankondigingen voor gehêime middelen, btengen hulde aan deze ouders die ver- cheidene zonen op het siagveld hebben. Ik zag bij officieren de tranen in de oogen /:-.ile?i, wanneer ze spraken over deze vreuw, geneweduwe, die zelfhaar der-den ot vierden zoon ten offer bracht, De talrijke familiën, vroeger met den vi iger gewezen, zijn nu de gevierden. Zij kunnen neerblikken op den zelfzuchtige, wien het aau zielsterkte ont-brak om een talrijk gezin op te voeden. Zij zijn het die den eigendom verdedigen van dezen die hun vroeger een onder-komen weigerden ; zij genieten de ver-diende rust van een rein geweten ; zij betrouwen erop dat althans een zoon zal worden gespaard. Wat moet integendeel de kraging vrc selijk zijn van dezen die de1 kmder-b r; mg in de hand werkten. Te moeten weten dat ze honderden, duizen-den toekomstige soldaten, verdedigers van eigen land, van hun vrouwen, van bun kinderen hebben vermoord; te weten dat het land in nood is door hun schuld; bewust te zijn een kwaad te hebben bedreven dat onherstelbaar is; of het niet te hebben bekampt. Moeten er na den oorlog voor de open-bare opinie gedaagd worden; dat men dan eerst oproepe de verspreiders der kinderbeperking, al was het maar om ze onschadelijk te maken voor de toekomst. Ieder oorlogvoerend land zal nood hebben aan krachten; ook het Belgisch, het Vlaamsche Volk. Men verwijdere de kwaal van ons volk nu het nog tijd is, nu het over zijn geheel nog gezond is. Wanneer ik rond me kijk naar mijn eigen talrijk kroost, naar dit mijner goede vlaamsche vrienden, dan is mijn hart vervuld met vreugde, dan hoop ik in een nieuwen spoedigen bloei van mijn bloedeigen, dierbaar volk! Dr A. Vande Perre, Volksvertegenwoordiger. fie Yan D is " Morgensier ? Gouden ster in 't blauwe veld, Waagt gij 't nog te kijken Op ons lijkenveld ? Ofwel pinkt ge een traan, omhoog, Over België 's helden Uit uw vochtig 00g ? Raadsel is uw glanzen Aan des hemeis transen, Raadsel is uw roerloos zijn Nu ons aarde kwijnt in pijn ! Roerloos kan geen sterre zijn, Hardvochtig, neen, geen hemel, Zingt dat niet het stergewemel In het godlijk glinstrend schrijn ? O rijzende sterre Gij daalt ginder verre Op een plekje der menschheid neer. Daalt gij op het brandend zand, Gindscher eeuwge woestenijen ? Dooftgeuwlichtlangs 'truischend strand Van de vreemde heerschappijen ? Lijkt uw rijzen Naar mijn peizen Op een zalvend bloeddropzegen, Uit Gods Zones Hart, doorregen ?.. Zoo zegende eens, in 't Oud Verbond, De priester Gods godvruchtige scharen, Die lovend kwamen te allen stond Naar Jahveh 's Tempel opgevaren..,. Met 'tkokend bloed der slachtoffrand... « Het bloed des offers delge uw schuld En wees uw ziel met God vervuld ». Sterren, wemelt en daalt zacht, Komt, verjaagt den zwarten nacht, Die omsluiert 't hoofd der volkren ! Doet ze naar uw talen luistren, Wilt ze zelf in 't oor hun fluistren, Spreekt hun zelf van Jésus' bloed, Dat, neerdrupplend, zonden boet. Leer hun reizen In gepeizen Naar Calvaar, waar Jésus kracht Over 't menschdom liefde bracht... Jésus liefde smeedde baaden Nu vernield door moordnaarshanden. Sterren pinklend in den nacht, Licht maar voort, en wemelt zacht ; Leidt een nieuwe wereld in, Worde 't menschdom één van zin ! Sterren, licht maar, heinde en ver Wte van U is « Morgenster » ? A. V„ L. 11-8-15* » l Vlootvertoon voor de Kust EEN ZEESLAQ P S Sedert twee dagea )ag eeu engelsch eska-der in 't zicht van Duinkerke. Af en tee vaarden twee, drie eenheden de kust langs tôt boven De Paons, kozea noorduoostelijke richting, vervoegden het eskader, keerden weerom. Vrijdag, 17, met den morgen, stompte het eskader zich dichter bij De Panne af. In drie-hoekvorm lagen vier kanouceerbooten tôt tegen d«n einder, roerloos. Met den noeti begon beweging te komen in de donkere vloot-massa. 't Werd een draaien en keeran van zwarte oorlogsbodeœs op de vlakke stille scee. Afgescheiden van 't eskader lagen drie boo-ten in rechte lijn over de Panne, van bij d« kust tôt tegen des einder. Plotseling oin 4 1/2 u. werden twee gewel-dige slagen gehoord en eenige raeters ack-terwaarts het tweede schip gulpte een water-; kolom in de hoogte. Van waar die slagen kwamen is onbekend, vermoedelijk waren 't bommeu uit een duitsch vliegmachien, on-( zichtbaar daar hooge in de verre verte. Seffens daarop algemeene wei king op zee. : Ver, vôor Duickerke, splitste het eskader. Van twee groote> oorlogsbodems blonken en schitterden blikssmende sigcaalteekens. De drie afgelegene booten tuiden naar het eskader toe. In de lucht was het plotseling al geweld i geworden. Met een slag ronkten en snorden vijî, tien, twaalf vliegmachienen, hoog, laag, ver en bij over zee en booten en 't strand langs. 't Scheen een fjcuenwerkeHd spel tôt voorbereiding van een actie. Het eskader trok westwaarts af, duidelijk nu in de prachtigo guldenheid van een heer-Ixjk uoodgaande zonne. Als zwarte stippels boven 't licht, als roze vogcls in de guldenâ str&len sneden de vliegtuigen door de lucht. Do eicder afgesloten door de ontzaglijkheid der sehepen. Grootsch. Op den diik liep het volk samen, gejaagd starend naar deze zonderlinge bedrijvigheid. Plats rond 6 uur 's avonds donderde 't ge-wsldig in de verte. Slag op slag bulderden kanonnen op zee. De scheepsvuurmonden spogen vlammen en de slagen klonken dof en zwaar over 't water weg. Schitterende signa-len blekten te allenkâate in de komende duisternis. Men zag de vloot aitijd meer westwaarts manœuvreeren maar zeker kon niets onderseheiden wordeB. Het kanongebulder duurde tôt 6 1/2 uur. De vloot verdween. Recht ov«r De Panne kruisten nog enthoe-veel vliegtuigen, uitsmijtend witte fuséeklaar-ten. Al den kant van Coxyde werd geweldig op een duitsch vliegtuig bovca zeegeschoten. Nog fusées hingen lichtend in de lucht. Toen hield al dit geweld op, iaeens, zooals 't geko-men was. Niets meer te zien of te hoorea. Wat dit te beduiden heeft gehad kunnen we wel gissen, maar we wachten nadere in-lichtingen.In den Ba,lka,n. Rumenie maakt zich erg bekommerd om de troepenverzamelingea die gestadig op zijn grenzen worden saamgetrokken. Oostenrijk slult heel 't verkeer van de grens af. Tot zelf» de invoer van graan bestemd voor Duitsch-land wordt belemmerd. De dagbladen te Bukarest drukken dat Duitschland den. oorlog wil verklaren, voor-aleer de Russen terug in staat worden gestald een ûffensief te beginnan. Er wordt zelfs, vol-gens de « Times », gewag gemaakt vas een duitsche sommatie om den vrijen doorvoer van duitsche troepen te verkrijgen. Eene drukking wordt op Rumcnie ujtge-oefend on\ de levering aan 't duitsche leger te verhaasten van benzine en andere produk-ten ter waarde van 2oo millioen frank. 2.000 wagons, tôt proppens toe geladen met oorlogsmateriaal bevinden zich op de Ru-meensche grens. Al deze ggruchten dienen onder voorbe-houd aanvaard te worden, want reeds te veel balkan-sensatie-nieuws bleek 's anderen-daags onwaar te zijn. EULTUE-LESSEN De Prui&sische staat is een zyner grond-vesten verschuldigd aan eene glortevolle diefte gepleegd ten nadeele der Roomsche Kerk. Treitsehke, 1 > Laatste Beriehten FBANSCH FRONT Parys, 17 September. 16 Uur. R In ARTOIS tusschen Angresen Souches en jj ter Zuiden Atrecht, hebben onze batteryen in g antwoord op het vuur van den vijand gewel- v dig zijne werken en bevoorradingen bescho-ten. Tusschen de SOMME en de AISNE meldt men geweeivuur vaa loopgracht tôt loop-gracht alsook eene zekere bedrijvigheid der v Duitsche zware artillerie waarop wij kracht-dadig gaantwoord hebbeB. In de streek van ; SAPIGNEUL en tusschen AISNE en ARGONNE heeft de strijd der artillerie ea met bomraen zich voortgezet gedurende een deel van den nacht. RTJSSISCH FRONT Petrograd, 16 Sept, 1915. Tusschen den steenweg van Dvinsk en de Samava werden de Duitsche aanvajlen afge-weerd. Klpine duitiche ruiterijkorpsen zijn opgemerkt in de streek Molodetchno-Polotzk. De vyand stak de Vilia over te Noordœn van Vilna en tracht Versowka over te trek-ken ten Zuid-Oosten van Orany. Hij werd in derivier teraggeworpen bij Tismonty. Bij c Pinsk begoanen wij een achterwaartsche be- c weging onder vijandelijke drukking. Het Duitsch offehsief werd stop gezet in de streek Mynistochod. 1 Vijandelijke tegenaanvallen op verschei- J dene andçt a plaatsen van het front. 1 Galici'j : De ontrcdderde duitsche troepen-wachten trachten zich te hervormen door | tegenaanvallen. Zij behalea enkei hiar en i ! daar kleine plaatselijkc voordeelen hetgeen > onze legers niet afboudt hunne opgelegde taak met welgelukken te vervullen. Te Westen van tendgki, streek Derajno, namen wij 110 krygsgevangtnen en 10 mi- 1 traïljeuzen. Een stokerij en kerkhof werden ' stormenderhand ingenoman. Daar werden i 7OO krijgsgevangen en 4 mitrailjeuzen buit gemaakt. Aile tegenaanvallen leden schip-breuk.In de weststreek rond Tarnopol en op de Sirypa votden de gevechten voort. j 1 Dus worden da Duitsche pogingm in het 1 N oor dm met welgelukken bekampt. Het Bus- j sisch center bljjft weerstaan en in 't Zuiden 1 neemt het Bussisch leger gunstige posities. 1 ' ROND YPER In de laatste dagen werden slechts artille- | riegevech'ten geleverd. Drie duitsche vliegtuigen werden neerge-haald in de laatste vier dagen. In de verloopen week hadden 21 luchtge-vechten plaats. Elt duitsche toestellen werden verplicht neer te dalen. Op I7 September werd een duitsche draak-ballon aan stukken geschoten. In de Dardanellen. — De engelsche generaal Cassen werd in de laatste gevechten gewond. — De turksche dictator Enver-Pacha kan tegen w oor dig niet meer vrij uitgaan of daar gebeuren aanslagen tegen hem.' Op 15 September loste een kapitein in voile siraat een ! revolverschot op hem. En ver werd slechts S : lichtelijk gewond. — Volgsns de Oostenrijksche « Newe Fr. Pr. » zou men zich in 't korte aan de door-braak der Dardanellen mogen verwachten. De versterkingstroepen, kwamen in de laat- ^ ste dagen menigvuldig toe. . Engelsche onderaeeèr gecouleerd. De Turksche smbtelijke berichten mel- ' den dat de Engelsche onderzeeër E 7 ge- ] iCouleerd en de manschap genomen werd. t Daar geen nieuws meer over dezen onder- i zeeër vernomen werd sedert 4 September î mag het bericht als waar aan zien worden. ZWARTE ZEE { Vast mag nu aangenomen worden dat 1 dnitsche onderzeeôrs io de Zwarte zee krui- s 8en. Op 15 September werden de engelsche « stoomboat « Patagonie » en.de begelei-boot l « Maria » getorpedeerd, maar de torpedeering l veroorzaakte slechts lichte sehade. c Uit Italie Het Quirinaal-Hospitaal Het Koninklijk paleis werd op order van de aningin iugericht tôt hospitaal .vopr de.ge-vetate Italiaansehe soldaten. Meer dan 2oo kwetsten kunnen in de ruime zaien verzord orden. De Toestand. Deze blljft onveranderd. D» Oostenrijkers illen op verscheidene punten wan->p|g aan. Verschillige Oostenrijksche vlieg-ooten overvlogen het front van de Isonzo, )ch konden geen doelmatig werk verrichten mr ze opgejaagd werden door Italiaansehe iegtuigen. DE HOUDING VAN BULGARIE. Het Turksch - Bulgaarsch akkoord. Het mag wel aangenomen worden dat het îsloten is, spijts de ontkenning der Fransche îrs, aangezien berlcht wordt dat de Turken et betwiste grondgebied aan 't ontruimen jn. De officiefile erkenning zou op 18 deaer ïbeuren. Het gevolg is, volgens algemeen îvoelen, dat door deze daad aile onderhan-ïlingen met den Vierbond als gestaakt ienen aanzien te worden. Nog een raadsel. Bulgarie heeft aan Griekenland en Ruine-le uitieggingen doen vragen over de troepen-erzameiingen die op zijne grenzen gebeuren. [et Balkan-geheim naakt zijn einde 1 Een nieuwe lichting. Hat bulgaarsch gouvernement heeft de klas dm bmrtengeroepfen. Dat is wat anders dan terugzenden der klassen. Een laatste poging De « Times » schrijft dat de Vierbond een ieuwe nota aan 't Bulgaarsch ministerie eeft overhandjsd. )E VERWIKKELINGEN IN OE VEREENIGDE STATEN. Nieuwe Duitsche aanslagen. Op de Reizigçrsboot St. Anna, werden ynamietbommen verborgen die ontploften wanneer het schip van New-York naar irooklijn vaarde. Een daaruit ontstaae brand trnielde de kostbare lading geschat op 00,000 fr. Op de stoomboQt Lapland die gis.teren ertrekken moest naar Liverpool werden wee bommen ontdekt. Deze aanslagen annen maar vaa Duitsche'zijde komen. Geldleening. Een groep Engelsch-Fransche financiers wamen in de Vereenigde Staten onderhan-eien, onder meer met Pierpont Morgan, over ene nieuwe geldleening. De leening zou ragen op een millard dollars. De Duitsche ankinstellingen doen al wat in hun m&cht is im deze leening tçgen te gaan. Dumba, Bernstorff en comoorten. Dumba zou te Weenen een verlofpas aan-[evraagd hebben. Bernstorff onderhandelt aet den Amerikaanschen secretaris van State ^ansing over het geval van den « Arabie » n ons gevoelen is dat er van al die redeka-elingen niets zal terecht komen. Inmiddels verteren de Duitschers 't geld ij hoopenom overal werkstakingen uit te )kken. BEtiANQRIJKE VEREXiARINOEN VAN ASQUITH EN EITCHENER. In de zittingen van het lagerbuis en de Ordskamer hebben ministers Agquith ea Jtchcner btlangrijke verklariogen afgelegd 1 verband met den algcmeenen toestand. M. Asquith verklaarde bij het neerleggen an eene nieuwe kredietaanvraag van 6 mil-ards 250 millioeiu dat sedert den oorlog be-on zeven kredietopeningen ter waarde van 1 milliards s|0 millioen werden gestemd en an den oorlog besteed. Ongeveer drie millioen mannen gaven aich an als vrywillers, hetgeen welsprekend is. Lord Kitchener gaf een overzicht van den »estand op aile fronten en overal bestotigde ij dat het goed zat. Elf legerafdeelingen :eun-troepen werden French toegezonden 1 het engelsch front werd onlangs met 30 ilometers verleogd. Kitchener drukte de aop uit dat de Dardanellen in 't korta zullen ïorgttbrokeazijn.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.