- "" ^rfc a çaL-gyr. A.'ïC» Voor &od m Hau-e m Zomû Door Tuifu Vollt — —_ r— rr r— ——- _- «■■ - ^Tai-vt afin sich wender. ùï *» [t~ j t»■■<■§■! wyrffg toot §•!■«■«•*• (* *aa»d#E| *o©r*iwwiUii«£ r v«m da ■rrUltfcT* s M»BO fiU VMC *« al*-*-1*"*— - 2* 't 1*9* S.60 tu t kmm» 't ls*é t B.00 tr. CrffeB mur mapta!wa vu «tk «mm worf» *«vr««d, wardt dt ttott»m««t» Prii» »W«r. , BMtararfer : ÎLDEFONM PEETERM. Vmm* opaèéUw» : M. *. BMUPAOU, L. XJUTSOUUS, ^ TAJ| eKAMBlM». B. VA M OKE •ohxldsm, jirol wllias8ï VOOr euie Rteseseeungea sien wenoen «t ? Villa MA 00QUILLE, Zeeàijk iE 'Xàûkondigingen i s„«f fr. de regeL — RekUune» 'i 040 fer, à ■■■ VlachteliEgon t iniasscfcsngen vaa a regels, o.go s De eeuwige Etrijd (!• vervolg) Vierda zaligheid : « Zalig zij die hon-gar*n «n dorsten naar de gerechtigheid!» — Gcrcchtigheid 1 het woord aileen klinkt ali der Duitschers docmvonnis. Wat hcbbcn zij meer geschonden ? Heel hun ttrijd is een strijd tcgen het Reeht, en is de gerechtigheid niet het recht in tnenassinc* pebracht door de daad ? Ik las eens in Mgr. Pic, dendiepzinmgen bisschop van Poitiers, een woord dat mij nooit uit het geheugen kwam : dat niet het bovennatuurlijke moeilijk is na te leven, maar de voorschriften der natuurlijke sedewet, de tien geboden Gods, geschrcven in ieder menschen - gewe-ten. Het is die natuurlijke zedewet, de wet der gerechtigheid, die de Duitschers overtreden hebben, van af hun binnen-vallen in België, hun scheuren van het « vod papier ». Is het ncodig feiten op ta sommen : roof, moord, brandstichten, geweldenarij van alien aard, gijzelaars-praktijk, bombardement van opene ste-dea, willekeurige gevangenneming, in den grond boren van vaartuigen, vergii-tige gasien ? In 't licht zulker euveidaden, schijnt het ijdcl nog een bewijs te gaan zoeken in de mufft boeken der Duitsche philosophie, maar wel heeft het zijn nut als opûeldering. Welk is daar de leer ? Lasson verklaart : « Tusschen Staten als Souvereine we-sens is een eigenlijke rechtstoestand \ niet mogelijk. » — Von Hartmann : ! « De reservatio mentalis, welke îedere | Staat maakt, dat bij aile verdragen f slechts zoo lang houdt als hem voordee-1 ling schijnt, is do eenig juiste en eenig " practische houding der regeeringen,daar \ tusschen souvereine naties de natuur- 1 toestand : de strijd van allen tegen : allen... bestaat. » Trcitschke, von Bernhardi sprekea niet anders. Overal de théorie dat Macht Recht is, de huldiging van het Recht van den Sterkste, of met ander woorden de ontkenning van aile recht. Of er van een « hongeren en dorsten naar de gerechtigheid » bij dat ver-dwaald voik mag sprake zijn ?... Indien de rechtvaardigheid zoo jam-merlijk ten gronde ging, wat dan gezegd van de volgeade zaligheid, die heel en al vol is van menschehjk medelijden : < Zalig de bermhertigen, want zij zullen bermhertigheid verwerven. » Spreken van bermhertigheid aan de vermoorders van Miss Cavell, aan de torpedeerders van Lusitania en Ancona, aan de folteraars van Alphonse Huypens en Pater Wouters, mag wel als bloedige ironie voerkomen. Ik zal het 00k niet doen, maar naar de overeenkomst wij-zen tusschen zekere uittreksels uit de Rapporten aan de Belgische Commissie tôt onderzoek der gruwelen, en de vroe-gere verhalen uit den martelarentijd, uit de eeuwen der catacomben. Blijft de mensch dan altijd het zelfde Dloeddor-stig wezen, *de verstokte heiden, zelfs na eeuwen Christendom, en wordt zoo ras het dua vernis beschaving van de opper-vlakte afgekrabt, zoodra de macht der christelijke leerstelsels ophoudt te heer-"schen ?Het zou wel lijken, en moet ons overigens niet verwonderen, vermits de gread onzer measchelijke natuur is : egoïsme ca hoovaardij. Ëgoïsme en hoovaardij, die tweelings-kinderen, zijn 00k de ziel van Nietzsche's theorie der " Ueber-menschen " en ver-klaren haar succès. Een zwakheid is het medelijden, en aile zwakheid dient ver-plet. Het zijn de zwakken, de slaven, de kieincn die " de kudde-instincten, dat wil seggen aile eigenschapen welke voor ^ - j ^ verdrukten nuttig en noodig zijn, als armoede, geduld, zachtmoedigheid, ge-hoorzaamheid, naastenliefde " prijzen. Dat is Judea's Slavcnmoraal, maar het - heidensche Rome kende de heerschers- > moraal. — En onze ongelukkige laudge-3 nooten zullen die nu 00k wel kennen I " Wat, *' vraagt Nietsche, " den | :1 zwakke helpen ? — Neen, hem afstoo- t , ten ! " t " Deze vreeselijke leer is mets anders | ? dan het delirium van een hoo^moeda- S ^ 5'T.; •- -tff tr~ î--'"'—: f tiwaaczinnige, die zich voorstelt, dat ge- f t heele volkeren worden opgeofifcrd, om t den "geestelijk voorname" het scheuw- a spel van een veldslag of iets dergelijks - te geven. Nero bij den brand van Rome 1, of bij de hecatomben van duizenden - Christenmartelaren:Ziedaar Nietzsche's e | ideaal van heerschersmoraal. " s | Ik ontleen deze woorden aan van Poil, f die hier weer de echte verklaring heeft. t ■» — Niet ten onrechte mocht men dan den p i Keizcr eerder met Nero dan met Attila, , | vergelijken. m. E. Belpaire. <a - : J l AL ONZE LEZERS MOETEN " | | 0nS ! Extra-Verjaringsniimmer verschijnend op 4 bladxijden > Zondag toekomende KOOPEN. f Over Boeken 1 , | 1. La Belgique neutre et loyale. 10e mille , | 2 sh. par Emile Waxweiler, Directeur d$ V in-; | etitut de sociologie Solvay de Bruxelles , | Het is een veriieugend ver»chi|juse;, dat, t f tcrwîjl onze légers het recht vardedigen met | de vuurwapens, de strijdera met de pea ea | het woord 00k rutteloos ubeidenom België 's 1 i recht in 't aacechiju va a Duitschland ta vaa de heele wereli te handhavec. Nu dat de op-gehitstheid der gemoederen t»iet zoo meer de i geesten bliaddoekt, dat de zegerces zoo hoog niet meer aaoslaat, maar dat de oorlogsver-1 wikkeliagen het perspectie! verruimes, ea . dat de wcrkelijkheid van den oorigg en de natuur van den einduiUlag skeptiescher worden feescnouwd,. is het de gulien tijd om Bel-, gische wsarheid en aile waarheid, uit de kri-, sis en de geestenverwarring te redden. God-geleerde, wijsgeerigc, poliUeke, huithoud. kundige, sociale wetenschaj pan moetan met 1 eea berg van bewijzen het Ûuitsche onrecht verpletteo, 20cder blinden haat, noch kiein-1 ' geescige bijbedoeliagec.Wij, Belgen, dunk zij ! 1 onze opvoedlng in hoogerc katholieke begio-, seleB, lijden graag tôt bioedeus tos, als wij 3 maar weten, dat uit ons lijden en uit onzen > doodstrijd mag opwassûii do erkenntng van l het bestaansrecht der kleiae volkeren, de er-. keaning van de verphehting de» beioften, , eedea en verdragen, kortom de erkenning [ van de zedclQke deugden die moeien den | grondsteen uitmaken îa het leven der eokelia- f " gen en volkeren. De bekende socioloog W«x- 1 | weiler was de rschts mais om helderklaar uit | s da duist^rnissen der rerschillende witte, gee- • " le, roode, blauwe verrechlvaardigingsboeken 1 ' der oorlogavoerendei (l'j het licht der bel- | i j gische rechtvaardigheid te laien uitglanze.i Volgcns het woord j r van Goethe, is Waxweiler er terecht van ! . oVËrtuigd dat de waarheid gedurig moet wor- ! 9 ■ den herhaald, omdat de leugen 00k aanhou* » dend wordt gepredikt ea zich zelf zaait is de " volksmassas. Duitschland heeft BelgiSver- . moord, en na den mcord, België willen schaadviekken. Die moord wa-t de aanslag van de overmacht op de zwakheid, van het 5 bedrog op de rusiige trouw, van het brutale zwaard op h«t gcesteiijue recht. Maar de * laatste levenaadem endelaatste vlok levens: * bloed van BùgiK vuraettea zich tegenover de 5 sehaudvlek. Cari. Spiîtelar.eea ûuitschspre-t kenif Zwitser sci recf: Aptès coup, jourap- r § paraître plus blanc, Cain a noirçi Abel. Or , 1 1 f eV.tait largement suïtis int de l'avoir égorgé. Le diffamer ensuite, c'est trop». Met kal-ma bezadisjdheid, maar -net gewetensvolle nauwkeurigheid heeft Waxweiler in dit boek een na een al de bescnuldigiogen verplet van j Duitscble.ild tegenoveî Bels#l6. Hat eersta ■ hâ^dstuif bewQst Bâigift 's eeriijks çn on-| zydige houding vôor deuoorlog. Het tweede ? I hoofdststk bewijst Bclgie 's eerïi]keen onzij- : Idige houding midden de eerste oorlogsver- f wikkclingen tôt het er op aankwam voor 1 Belgifide beteekeniszijner principieelbiijven- % de onziidieheià, uit aame van die ojiziidis'h''id "i tegenover de onzljdigheidgschennert ie ver- 1 dedigen. Terloopg we<e het opgemerkt, dat, indien het kiiekje onverautwoordelijke en in rechtswetenschap volstrekt ononderiegde schïijvers, dis België's principieele onzljdig-heid binst dezen oorlsg oniangs wîldeûopgï-▼eu, bij Waxweiler ter school warcn gegaaa enzijne b.paiing der onsijéigheii haddeu be-studeerd, zij beter en wijzer aouden gehan-deld hebben. Het derde hoofdstuk handelt over Belgi&'s onzijdigheid in verband met Europa. Het vi^rde . hoofdstuk wederiegt Duitschlanis aanvallen tegenover Beigië 's eeriijkheid, namelijk betrelfende de Congopo-litiek, Bclgië's oavoldoende krijgsinnchting, Beigle 's zoogcstgde sympathie voor Fraok-njk, Bclgie 's oorlogsvoorbereiding geiiesme- I lijk met Engeland. Het vijfde hooldstuk 1 handelt de Duusciw oorio^swetten en huanà 1 toep*ssi;ag in B«lgiô en g«eft hei anîwoord op de Uganden van <i ;n vrijschutterskrijg, het m:8haaieien der Duitsche gekwetstac en ; uitgcwckeneii. Ik denk dat Duitschland al «ij- \ né protcssoi£ià zai maeten ^amentrommelen wil het er ooit in slagea V/ ,xw«ilerg bewsjs-vosriag in te beuken, De begiaseien zijn zoo : oaaastaetbaar, de feiten 100 opdnngend, de taal ïoo helder kiaar en oobavangea, dat dit boek voor Duitschlandluiden z&l, als d« stem van God tôt Cain «Wat hebt gij met iw broe-der gedaan?» En nu dit boe*, in de verschillen-de talen, zoo in't nederlandsch ca 't spaaosch naar mijn weten, werd overgezet, z-1 het er veel toe bij dragen om de iiog weifelande onzijdij|e naties, te doea iazien dat onzijdig- | heid van een laad, tegenover moord en onrecht op een weerloozes gepleegd, eens zou-de is tegea de christelijke volkerenliefde. Helaas, onze politiekc wereld heeft zoo de 1 bovennatuurlijken zin van het volkenrecht kwijt gespeeld dat een heilige kruistocht voor het recht zou bespot worden als een on-oezonnen kiudereakruistochtl Wsaneer een rechtgeaar. e AmerlkaaD, bij voorbeeld, dit boek van Waxweiler leest, het schijnt m« of het kan niet anders; dlcman moet erkeanen: ik ben liefiadig, en ik heel die wonden, maar wonden beLtten en lleldadigheid in de maat der onKtogcUjkheid onnoodig maken, dat is gezonde en verplichteode rechtvaardigheid. Ik wil enkel komen tôt dit besluit: wat is de gebiedende wet van het recht nog in een wereld waarin niet GoJs wezen en wil het recht maken, maar wel de menschalijke wil, de feiten tôt zoogezegd wettclijk recht maakt. 1° Wie die boeken leest staat vsrbaasd voor dat ontzaggclijk uiateriasil van de beide oor-logspartijen -een materiaal van zelfverzeker-de tegenspraak, waaruit komt dat: emdat Imen ergeenerekening m d« houdt dat men J feiten stellen moet in het licht der beginselen | waaruit die feiten worden feboren, ea omdat l internationale wet Un, door het feit dat zy | i.nternationaal als wetten worden aangeno- ; men, nog niet rechtmatig zijn, dewijl zij kun-1 n'en indruischen tegen de natnurwet en de 1 volmakende cbrlstehjke wet. I R. L. j. CALLEWAERT, o. L. j • &EN DUITSCH PAN TSBESOHIP GEZONKEN Het deensch blad « Hblsingkr Avis > be-richt dat een duitsch pantsersclilp op een mijn is geloopen io 't Kattegat en naar den diepen ging. *r MINISTBR B&1AND 1MAAK ITALIE Minister Briand, vergezeld van Staats-mitister Bourgeois Léon is heden naar Rome vertokken om met het Italiaansch gouverne-l ment te onderhaodelen, i 1 DE OORLOG ! IN DER BALKAH ï 1 H£T RAA0SËL1VAM SALOMIKI 1 I De agsaties sùinea vandaag twee feiten: I Dat op de grieissch-albaneesche grens hevig „ vu «w* uo vuigaivu H I ia eneçnigheid gskomes ziieds mst de Duit-schers den aanval van Saionlki met wiilen | btgiunen. De tegenstrijdigheid van beide deze berichten springt dadeiijk in 't oog|ea , 'tgaaptals een oven dat de enteate-blalen een ingewikkeldea toestand wiilenj. u.tden-ken daar waar alies klaar is lijk de d*g. Van duilscùen aicvai op Saloniki moet niets in-gezien worden, eerstens omdat de Duitschers en Bulgares wel beat weten dat door nun dra-lea zij de kans van een gelufekig opke^en heh-ben verkeken, vervoigena omdat het klaar-blijkead in 't oog spriugt dat de Bulgaren eerst Aîbaaië heelamaai zullen overrompelen vooeaieer op an 1er e puaten op te traden. Een aanval op Saloniki zou voor de Duit- Ibchers en Baigaren beteekeaen een veriies vaa macht, een veriies vaa tijd en eene ont-goocheiing. Daar van zulien zij zich wei ont-houden. Hier nebbe.n xe er aile belang bij stil t« blijven eu Saloniki te blokeeren. Dit lee-keot duiielijk onze doenwijze. Hoe langer ; we wachteu zuiien, hoe slechter het voor ons worden zal zoo te werken dat we van Saloniki uit een offeasiet inzetten kunneû met goed gevolg. Koniiu Konstatijn es de Bondgenootefl De Koning van Griekenland speelt met 2ijn voik. Dit woidt meer dan duidelijk als we maar even bedeaken dat hij thans aile eigen beoordeeliagen en zienswijzcn uit-sprte^t die hij in andeie ujden had terugge- ihouden. Hij verklaart zich upealijk cîuHsch-geziiid en wil de bi ndgenooten op zijn grond-gebied duldea omdat hij niet verder kac. Het grieksche voik ncchtans denkt heel anders. Zijn sympathie gaat tôt de bondge-nooten en deac; sympathie is dan nog gerug-steund door het zekeî bewusi-zijn dat de eindzege ons toekomen moet. Nu moet ingezien dat Konst&ntijn zijn leger op oorlo^avoet houdt te^ea ailes ic. Waarom ? Hij doet daarmee geen profijt. Integendeel. Hij veïliest er veel geld mec en de staatsfeas is iedig. Hij steekt het land in schulden. Hij houdt het leger onder de wa-pens eakel en aileen omdat het grieksche voik dan tam en mak is onder de tucht. Het* geen anders niet zou gebeuren misschien. In Albanie. Ourrazo en valoaa Niet zonder eenige verbazing te wekken wordt ocs heden gemeld dat nabij Durazzp een gevecht tusschen Oostenrijkers en Ser- ? viers plaats had. Dit gevecht dient o. i. aileen genomen als een plaatselijk_opstootje, wel-licht veroorzaakt door een groepje Serviërs die oumogelijk kondea ingescheept en ver- Idoken bleven om te vechten tôt het uitersie. Immers reeds eenige dagen gelcden werd ambtelijk gtmdd dat het he ;lts servische leger de wijk had genomen naar Korfoe en d*t daOosfc niijksc istroepea I^n^s de- Adm* tische kusl ai?akken om meer zuidwaarts cie i Bulgaren te octmoeten. Wij geiooven veeleer dat de aaaste krijgs-verrichtiugen dier.en ingezien te worden bij | Valona ztlf waaf dunsene viiegmachieoen ettelijke bommen lieten vallen. Een bewijs dat het totden aanval uitgerustoosienrijkscb-bulgaarsch teger tôt oprukkeo gereed staat. Of we echter daarin bezwnar dienen te zien is een audere zaak, daar de Itali&nsn zich ook te Valoua, in dea bat sien tijd, zoo heb-ben opgesteld dat ze alie eventualitdten zullen kunnen d(K rzien. Onze Vliegers te Saloniki Volgea3 luatste ber c itea sou de bommen- f aasalsg d:>or oaze vliegers op de Bulgaar- ] sche kampeme; tea vaii Petrich gepie gd, bg de dulzend Bulgaargcha soldaten gedood of j gekwetst nebben. 'j» " - POLÛD EN DE BL0KK&D1 DUITSCHE PRAKTIJKE» Duitschland veroverde Poiand, stal er ge-heel den levecsvoorraad, is zelf op het punt s ue manneu]ze Devolking onder de wapens te rospèti om hua zeifverdediging op te nemenl IWat echter aile paien van de oienschehjk-heid te buitea gaat.is dat Duitschland na Po-laud uitgeplunderd te hebben, nu de wereld kond doet dat Polaod zontisr eîen zit en dat | hel dus Ameiika's plicht i3 de noodiijdeade bevolking ter huip te komen. We moeten bekennen dat zulks een fjjne set van wege onzen vijaadig. Hij stelt ons tusschen het diieœna : Poiand aile bevoorrading af le smjien, v?aat wa weten heei goed dat al de toeg^siuurde levens-middelen vocr Poiand bestemd in Duitsch-and zuiien terecht komen, en we dus voor de wereld a.a verantwoordelijk worden ge-sield voor den haagersnood ; olwel aile be-voorraûing vaa de ;Vereetiigde Staten to -.'jo-mend door te laten en ataus den vijand on-rechtstre.cks in de hand te werken hetgten een zsgepraal ,iiou mogen genoemd. Indien we de bevoorrading van Poiand niet asunemen, dus de blokkade meer toesnoeren, dan zal onze hanaelwijze als een barbaarsche door Duitschland uitgekrelen eu door de Vereenigde Staten &»uzien worden. Hei-gees, "bij de verdbnklng, ons nog dit onaan-genaam vooruitzicht vaa allerhande moei-Hjkhedén op den nek zou trekken. Echter mogen we on» van ons stuk niet laten bren-gen en weten de menschlieveiidhejd aan de n. chtv&ardigheid te par en. Zweden eu de Entente We hebbeu van dag tôt dag het Zweedsch incident teweeggebracht door de woorden van den eorsten minister tôt in zijn minste puntjes gevolgd. Onze medewerksr Jan Vaa de Woestyoe gsf ook daarover eeaa belang» rijke bijdrage. Sedertdien schijnt de op-spraak daarrond verwekt te rusten. Echter dienen we stille waters te mistrou-wen en voortsta wafeen. Dit blijkto. m. uit de verklaringen gcdaas door den Zweed-schcn gezant te Panjs aan een V' rtegenwoor-digeï van h«t blad « Le Journal. » Gazant Gyldenstoipe verkiaarde : « Ik houd me bij de uitgesproken woorden ' van des eersten mitisier. Ik beaam zijne ver-kiaring : « Het is onze innigste wensch den 1 vrede voor ons laad bewaard te zien, maar er ' kuonen omstaadigheden zich voordoen dat f het behouden van den vrede voor oas oemo-gelijk wordt gemaakt. Dit gezegde, aldus de gezaat, moet niemand aanstoot geven. Wij zijn vrlenden met iedereca maar willen doer iedereea ook îtchtvaardig behaadela worden. » Dit Ia&tsie, omdat het een diplomates gezegde is, moet bij ons meer dan achterdocht wekken. We moetea de wijzigiiigen voorko-meniom verdere verwikkeiingen te beietten. De zinspeling van den gezaat draagt bij-zonderlijk op het aanhoudsn en in beslag ne-mendoor Engeland van Zweedsche postkoe-riers. Zulkdanige nog gebeurende feiten zoudea kunneu aanleiding geven om Zweden in 't vervoig tegenover de Entente kwaad te stemmea. Interview van Polivanoff, Mtmster van Oorlog in Husland ^ In een interview door Polivanoff aan N&udfau toâgestaan blijkt dat de touaitie-. kriais thans in Rusiaai blijkt opgehouaea te IhebDen. Bmst den iaatsien aftocht is een ware om wenteli sg in de Russiscno nljverheid begen-nen, zoodacig dat nu honderd fabriektn voor munitieaat maak werken waar een jaar den er slechts drie tôt vier waren. L 1 ' ■■7-}%. „ „ - — -g-» A g"^~s=«T . & -ri» Voor Qod *■ Haara »& Door Taaiïaa Voik — —--———-— [p— sat^rffs voor S#|a*ssaiors (M ■aa*4e*| tlj voorsitkatitiBc s vam da ■iilÉafwn s |fl0 feu Vmc il - 2a '* Hat* M.BO m ; frattoa 't l*»é t 6.00 tr. bas* œ«r «n^ru vu «ik auMur wortsa s«vr*»«d, w*dt dt akottM«cats< prii» m»d«r. i B<mt*nrtoT s ILDEFONM PEMTERM. VM *pwtéUw» : X. JB. BMLPAOU, L. BXTTXXitS, W. VA* eHAMEEKXll. B. VA M dmk «OTLELD**, Junï ïtluakrx T Voor aile taededeelirif en ssich "»endiea ot Villa Mâ COQOILLB, âeed'iiM $E WMlïû&i 'Xàûkondigin^en i t.*S lr* ï«gd« — Rekiamen 'i 040 i i 1^4 Vlnchteiiagon l iDiaascfemges van » repsis, o.go -, pnj* «UKîiir. v • T*f»rî5Vix5Stu*«ise3eiKacT9aÊ$ï6s«w«»ea«*aî*rHt*emr*e^^*ei* De eeuwige Strijd (i* vervolg) Vierde «aligkeid : « Zalig zij die kon-gtr*n en dorsten naar de gcrcchtigheid!» — Gerecktigheid 1 het woord aileen klinkt als der Duitschers doemvonnis. Wat heblfen zij meer geschonden ? Heel kun strijd is een strijd tegen het Reeht, en is de gerechtigheid niet het recht in toenassinc pebracht door de daad ? Ik las eens in Mgr. Pic, dendiepzinmgen bisschop van Poitiers, een woord dat mij nooit uit het geheugen kwam : dat niet het bovennatuurlijke moeilijk is na te leven, maar de voorschriften der natuur 11] ke sedewet, de tien geboden Gods, geschreven in ieder menschen - gewe-ten. Het is die natuurlijke zedewet, de wet der gerechtigheid, die de Duitschers overtreden hebben, van af hun binnen-val'en in België, hun scheuren van het « vod papier ». Is het ncodig feiten op te sommen : roof, moord, brandstichten, gcweldenarij van allen aard, gijzelaars- ! praktijk, bombardement van opene ste-den, willekeurige gevangenneming, in den grond boren van vaartuigen, vergit-tige gassen ? In 't licht zulker euveidaden, schijnt het ijdel nog een bewijs te gaan zoeken in de muffe boeken der Ouitsche philosophie, maar wel heeft het zijn nut als opiieldering. Welk is daar de leer ? Lasson verklaart : « Tusschen Staten als Souvereine we-sens is een eigenlijke rechtstoestand | niet mogelijk. » — Von Hartmann : | < De reservatio mentalis, welke îedere g Staat maakt, dat hij aile verdragen | slechts zoo laag hoadt als hem voordee-1 ling schijnt, is do eenig juiste en eenig ^ practische houding der regeeringen,daar i tasschen souvereine naties de natuur- ? toestand : de strijd van allen tegen 1 allen... bestaat. » Trcitschke, von Bernhardi sprekea niet anders. Overal de theorie dat Macht Recht is, de huldiging van het Recht van den Sterkste, ot met ander woorden de ontkenning van aile recht. Of er van een « hongeren en dorsten naar de gerechtigheid » bij dat ver-dwaald voik mag sprake zijn ?... Indien de rechtvaardigheid zoo jam-merlijk ten gronde ging, wat dan gezegd van de volgeade zaligheid, die heel en al vol is van menschehjk medelijden : < Zalig de bermhertigen, want zij zullen bermhertigheid verwerven. » Spreken van bermhertigheid aan de vermoorders van Miss Cavell, aan de ^ torpedeerders van Lusitania en Ancona, aan de folteraars van Alphonse Huypens en Pater Wouters, mag wel als bloedige ironie voerkomen. Ik zal het ook niet doen, maar naar de overeenkomst wij-zen tusschen zekere uittreksels uit de Rapporten aan de Belgische Commissie tôt onderzoek der gruwelen, en de vroe-gere verhalen uit den martelarentijd, uit de eeuwen der catacomben. Blijft de menscb dan altijd het zelfde Dloeddor-stig wezen, de verstokte heiden, zelfs na eeuwen Christendom, en wordt zoo ras j het dun vernis beschaving van de opper-vlakte afgekrabt, zoodra de macht der christelijke leerstelsels ophoudt te heer-'"schen ?Het zou wel lijken, en moet ons overigens niet verwonderen, vermits de gread onzer measchelijke natuur is : egoïsme ea hoovaardij. Egoïsme en hoovaardij, die tweelings-kinderen, zijn ook de ziel van Nietzsche's theorie der " Ueber-menschen " en ver-klaren haar succès. Een zwakheid is het medelijden, en aile zwakheid dient verplet. Het zijn de zwakken, de slaven, de kieincn die " de kudde-instincten, dat wil seggen aile eigenschapen welke voor " i a 1 111111111 ns irii ni .^^g^acaaacs: * verdrukten nuttig en noodig zijn, als armoede, geduld, zachtmoedigheid, ge-hoorzaamheid, naastenliefde " prijzen. Dat is Judea's Slavcnmoraal, maar het - heidensche Rome kende de heerschers-► moraal. — En onze ongelukkige laudge-3 nooten zullen die nu ook wel kennen I " Wat, *' vraagt Nietsche, " den 1 zwakke helpen ? — Neen, hem afstoo-, ten 1 " t " Deze vreeselijke leer is niets anders ? dan het delirium van een hoop'moeds- 5 s'V -HT it—r -* -5—: b waaczinnige, die zich voorstelt, dat ge- it heele volkeren worden opgeofifcrd, om .t den "geestelijk voorname" het scheuw- a spel van een veldslag of iets dergelijks - te geven. Nero bij den brand van Rome i, of bij de hecatomben van duizenden - Christenmartelaren:Ziedaar Nietzsche's e | ideaal van heerschersmoraal. " s | Ik ontleen deze woorden aan van Poil, i- f die hier weer de echte verklaring heeft. t - — Niet ten onrechte mocht men dan den p i Keizcr eerder met Nero dan met Attila, , | vergelijken. m. E. Belpaire. <a _ i AL ONZE LEZERS MOETEN | | 0nS ' Extra-Verjaringsnummer verschijnend op 4 blad zij den ' Zondag toekomende KOOPEN. ï Over Boeken 1 , | 1. La Belgique neutre et loyale. 10" mille , | 2 sh. par Emile Waxweiler, Directeur de l'in-[ | etitut de sociologie Solvay de Bruxelles , | Het is eea verheugead verschunse-, dat, ( f ter wij 1 onze légers het recht vardedigen met | de vuurwapens, de sirijders met de pea en | het woord ook rusteloos arbeidenom België 's 1 i recht in 't aanschija vaa Duitschland en vaa de heele wereli te handhaven. Nu dat de op-■ gehitstheid der gemoederea niet zoo meer de 1 geesten blinddoekt, dat de zegeroes zoo hoog niet meer aanslaat, maar dat de oorlogsver-1 wikkeliagea het perspectie! verruimea, ea . dat de wcrkelijkheid van den ooriog en de nataur van den einduitslag skeptiescher worden fceschouwd,. is het de gulien tijd om Bel-, gische wsarheid en aile waarheid, uit de kri-I sis ea de geestenverwarring te redden. God-geleerde, wijsgeerigc, politieke, hulshoud. kundige, sociale wetenschaj pan moeten met 1 eea berg van bewijzen het Duitsche onrecht verpletteo, zonder blinden haat, noch klein-! ' geescige bijbedoelingen.Wij, Belgen, dunk zij ! | onze opvoeding in hoogerc katholieke begio-, selen, lijden graag tôt bloedeus toe, als wij 3 maar weten, dat uit ons lijden en uit onzen l doodstrijd mag opw&ssoiî do erkenntng van t het bestaansrecht der kleiae volkeren, de er-. kenning van de verplichting der beioften, . eedea en verdragen, kortom de erkenning [ van de zedcljjke deugden die moetea den grondsteen uitmaken ia hetleven der eokelia-" gen en volkeren. De bekende socioloog Wax-? weiler was de rechte mais om helderklaar uit s de duistftrnissen der verschillende witte, gee-' le, roode, blauwe verrechtvaardigingsboeken 1 • der oorlogsvoerenden. (1*) het licht der Bel-s j gische rechtvaardigheid te laien uitglanze.i- Volgcns het woord r van Goethe, is Waxweiler er terecht van - ov&rtui&a dat de waarheid gedurig moet wor* 3 ■ den herhaald, omdat de leugen ook aanhou-a dend wordt gepredikt en zich zelf zaait io de t volksmassas. Duitschland heeft Belgifiver- moord, en na den mcord, België willen schaadviekken. Die moord wa* de aanslag van de overmacht op de zwakheid, van het 8 bedrog op de rusiige trouw, van het brutale zwaard cp h«t geesteiijae recht. Maar de * laatste levenaadem endelaatste vlok leveas: " bloed van BdgiK verzettea zich tegenover de 6 sehaudvlek. Cari. Spiîtelar.eeu Duitschspre-t kenae Zwitser schreti: Aptès coup, jourap-r I paraître plus blanc, Cain a noirçi Abel. Or k i 1 eV.tait largement suïti8 int de l'avoir égorgé. Le diffamer ensuite, c'est trop». Met kal-ma bezadigdheid, maar *net gewetensvolle ! nauwkeurigheid heeft Waxweiler in dit boek een na eea al de bescnuldigiogen verplet van Duitscble.ild tegenoveî BeM2. Hjt eerste ' " J haojdBtU* be^yst Baigift 's eeriijks çn on- , • zjjdige houding vôor deu ooriog. Het tweede | 1 I hoofdstuk bewijst Bclgie 's eerïi]keen onzij- : - ; dige houding midden de eerste oorlogsver- k | wikkclingen tôt het er op aankwam voor 1 i I België de beteekeniszijner principieelbiijven- % - I de onziidieheià, uit aame van die oiiziidis'h''id - . I tegenover de onzijdigheidsschenneri te ver- | j 1 dedigen. Terloopg We4e het opgemeriit, dat, indien het kiiekje onverantwoordeiijke en in j ! rechtswetenschap volstrekt ononderiegde schïijvers, dis België's principieele oazljdig-heid binst dezen ooriog oniangs wilden opgï-1 vau, bij W&x weiler ter school warcn gegaaa 3 enzijne b„paiing der onsijéigheii haddeu be-studeerd, zij beter en wijzer aouden gehan-» deld hebben. Het derde hoofdstuk handelt . over Belgie's ouzijdigheid in verband met 1 Europa. Het vi^rde . hoofdstuk wederiegt , Duitschlanis aanvallen tegenover België 's eeriijkhaid, namelijk betrelfende de Congopc-lidek, Bclgië's oavoldoende krljgsinrichting, België 's zoogcztgdô sympathie voor Fraok-njk, Bclgie 's oorlogsvoorbereiding geiiesme-lijk met Engeland. Het vijfde hoofdstuk ^e-handelt de Duuscaa oorio^sweiten en hunnà toep*ssi;ag in B«l^iô en gceft hel anîwoord op de Uganden van d ;n vrijschutterskrijg, het raiShaflielen det Duitsche gekwets'caa en uitgcwekeaen. lit denk dat Duitschland al sij-nè protcssoien zsi moeten ^amentromiaelen wli het er ooit in slagea V/ ,xw«ilers bewsjs-vosriag in te beuken, De beginselen zijn zoo onaastaetbaar, de feiten 100 opdnngend, de taal ïoo helder kiaar en oobevangea, dat dit boek voor Duitschlandluiden z&l, als de stem van God tôt Cain «Wat hebt gij met iw broe-der gedaan?» En nu dit boeit, in de verschillea-' de taien, zoo in 't nederlaadsch en 't spaaasch * naar mijn weten, werd overgezet, z-1 het er veel toe bij dragea om de ûog weifelande , onzijdij|e naties, te doea iazien dat onzijdig- t hesd vaa eea laad, tegenover moord en on- 1 recht op een weerloozeo gepleegd, een« zon- } de is tegea de christelijke volkerenliefde. 1 Helaas, oaze politiekc wereld heelt zoo de 1 * bovennatuurlijken zin van het volkenrecht ! kwijt gespeeld dat een heilige kruistocht i voor het recht zou bespot worden als een on- * oezonnen kinderenkruistociitl Waaoeer een 1 rechtgeaar- e Amerlkaao, bij voorbeeld, dit s boek van Waxweiler leest, het schijnt m« of - het kan niet aaders; dlcman moet erkeanen: - ik ben liefiadig, en ik heel die wonden, maar " wonden beLtten en lleldadigheid in de maat - der onmogtlljkheid onnoodig maken, dat is - gezonde en verplichteode rechtvaardigheid. t Ik wil enkel komen tôt dit besluit: wat is de t gebiedende wet van het recht nog in een w«-" reld waarin niet Gois wezen en wil het recht j maken, maar wel de menschalijke wil, de - feiten tôt zoogezegd wettclijk recht maakt. j 1 1° Wie die boeken leest staat vsrbaasd voor 1 dat ontzaggclijk tnateriasil van de beide oor-" logspartijen -een materiaal van zelfverzeker-' de tegenspraak, waaruit komt dat: emdat ^ men er geene rekening raeda houdt dat men 1 I feiten stellen moet in het licht der beginselen " | waaruit die feiten worden geboren, ea omdat | internationale wet Un, door het feit dat zy * l i.nternationaal als wetten worden aangeno-w s men, nog niet rechtmatig zijn, dewijl zij kun- * | neiï indruischen tegen de natcurwet en de " | volmakende cbrlstehjke wet. i j R. L. j. CALLEWAERT, O. L. a ; 1 ■1 ■ &EN DUITSCH PAN TSBESOHIP e GEZONKEN - Het deensch blad « Hblsingkr Avis » be-3 richt dat eea duitsch pantserscfelp op eea ? mijn is geloopen ia 't Kattegat en naar dan * diepen ging. <r e : 1 ° MINISTER B&LAND NAAR ITALIE * e Minister Briand, vergezeld van Staats- - minister Bourgeois Léon is heden naar Rome - vertokken om met het Italiaansch gouverne-r i ment te onderhaodelen, i DE OORLOG 1H N» 2fi tort " Vijf centiemen nummsr Donderdag 0 Februari « 6

Er is geen OCR tekst voor deze krant.