2de Jaar - Nr107l(,58| Yijf cemMemeii net mmmw Pinsdag16 Mei 1916 % f ""# �lS 8 A A R T 7�lc Opsteller�'. M. E. Bblpaiub, L. Dutxbrs, V. Van�Qraubekbn, P| Bektrakd Van da Sobbldbk, D� Van di Pbme, D> ]. Van db Woisttnb, J�dl Piuuabkt �%�%!* Abonnementsprijs : Voer soldaten s Voor z maand fr. 1,35 _ Voor a maanden fr. a,J� � Voor 3 maande� fr. 3,75 Niet toldaten in 't laad : Voor z maand fr. 1,75 � Veer S maandea fr. 35� � Voor 3 maanden fr. 5,35 ! Niet soldaten buiten 't land t Voor z maand fr. 3,50 - Voor a maasden fr. 5,00 � Toot 3 maandea fr. 7,50 Aankondigingen: �,35 fr. de;regel � RekUmenSj 0,40 fr. de fegel* �� Vluchtelingen : Sinlassebingeo van a regels e,$e fc\^3 Voer alle raededeeliagen zich te [wenden tot : VitL* HA COQUILLE, Zeedijk, DB PANMB.j Uileaspiegel was maar tsvredon ais 't rt- geade, omdat bij dan goed wa�r te verwach- tea bad. Alt Uilenspiegel nog loefde zou hij tevre- den zijn tijdens dan oorlog, omdat bij vrede te verwachten beeft, of althans betrekkelij- ker vrede; want de Trede � in Europa toch � dient maar om den oorlog voer te bereiden. Na zegges de hooiden wel dat dese oorlog, oorlog doet aan den oorlog, en dat er sa deitn oorlog vredt zal zijn op aarde. 'k Geloof dat Uilenspiegel te tlim was om aich daaraan te laten Tangea. Hij wiel im- meri ook dat Onie Liete Hetr 'vrede had be- loofd aan de menschen van goeden WA. El die eeort menschen keade Uilenspiegel niet, De wapenoorlog ie* nog niet ge�indigd �f de landen zijd reeds een economische� oor- log aan 't voorbereiden, die heel de wereld 10� splitsen in- vars�fe�Jd*oe kampen. Aan eens zijde staat Duitschlsnd, Oosten� rijk, Turkije, enz. ; ds groep Tan Midden- Europa. In Weanen werd officieel medegedeeld dat officieels afgevaardigden uit Berlijn waren toegckoman om de economisehe vraagpun- ten te bespreken en dat de onderhandelingen bevredigend waren afgeloopea. Verdere technische vraagpunten zouden aanstaande week in Berlijn, door afgevaardigden van beide landen, besproken worden. Besproken. Dat is nog heelemaal geen op- lossing. Bn die aal er daarom nog zoo gauw niet komen. Wast die economische oorlog keelt in Doitschland nogal tegenkanting Tan wege bankiers, reeders. Ook uit Hongarie kamt er nog Terzet. Dat die Midden-Europeesche kond sterk zou zijn, is buitel twijfel. Dultschlaad en Oostearijk-Hongari� hebben samen een Be- volking Tan 116 millioen iawoners, die re- gelmatig ikliaat. Ik berekende dat Duitsch- land alleen rond 1960 een bevolking aal heb- ben Tan rond de honderd millioen inwoners. Tegen deze aanwinst Termag de oorlog bit- ter weinig. Ik meen toch dat onze legers in Deitschiand de methode Tan Herodes niet zallen toepassen. Bn die bevolking bestaat uit menschen, die kleeien diagen, en goede kleeren. Een kleermaker heeft Beker liever eea kli�nt nit Midden-Europa, dam duizend jUlt Midden- Afrika. Aan een andore zijde staan de Mogendhe- den der Entente, waarvan Engeland ,de machtigste is. Hageland behesrscbt het vijf- ie vaa Kdea aardbodem, en heeft de meeste aaeaschen onder zijn gebied. Maar nogal wat m�ltoeaen hoeden aich met een vijgenblad gekleed. Tech is zijn macht ontzaglijk. Zijl koloni�n zijn verbazend rijk. Jammer �naar dat veel fiagelschon meer houden van kas- sen dan Tan kinderen� en Teel werklieden meer Tan (holiday) verlofdag, dan Tan werk- dag. Naast Engeland staat Rusland, rijk in mogelijkheden en met 125 millioen me*- schei bewoond, in Europa all��n. Maar ook de Russen hoadea zich met weinig tevre- den. Of Frankrijk er eei rijke markt zal Vladen Toer zijn lekkere wijnen en aijdg- atafts� �is te betwijfelen. De Bngelschma� aal er beter Taren met zijn weefsels. Fn welke de rol tsjb Frankrijk aal zijn ia dit Terbond, hoeven we af te wachten.Frank- rijk zal veel tijd noodig hebben, zooale trouwens alle oorlogvoerende 'landen om lich te herstellen, maar Prankrijk wellicht meer. Zijn bevolking moet na don oorlog erg dalen, en de handenarbeid wae er reeds te schasrsch v��r de groot-�ljverheld. Zat het Fiansche volk, boven bet kaneonge- buldar d� sttm hebben vernomen : � gaat en vermenigvuldigt > ? Ik hoop het. Had Frank- rijk ons slechts Pasteur geschonken, dan had het daardoor reeds Toor de menschbeid den levensplicht ontvangen. Dese tweede economische greep: Enge- land, Frankrijk, Rusland is daarom ook �Og niet geboren. In Engeland wordt de grospeering dor economische krachten niet algemeen ge- steund, verre van daar. Moest, tijdens den oorlog, een strijd ten gunste onstaan, hij zou dadelijk door een tegenstrijd worden beant- woord en de ��nheid va� Engeland ia gevaar brengen. De Bngelaehe politiek berost groo- tendeels, bijna uitsluitend, op de economi- sche politiek. Engeland ook heeft rskeoing te houden met zijn koloni�n. Terwijl de eerste minis- ter uit Australi� in Engeland een kruistocht Toert ten voordeel e van een econonaischen oorlog tegen Daitschliad, verklaren de mi- nisters van Zuid-Afrlka, in 't parlement, dat as van dezsn oorlog niet willea weten na den wapen-ooilog. Bulten dese twee groepeeringen staan de neutrale landea. Welke zal kun houding zijn? De Voorzitter der Amerikaansche republiek. WilsoB, streeft ernaar om al de Amerikaan- sche Staten in ��n economisch verbond te vereeaigen. Ik geloof niet dat hij zal geluk- ken. Maar in leder geval vraagt men zich af welke de houding sal zijn van Amerika.. TegenoTor de twee eerste groepeeringen f En bovendien : wat zal Holland doen ? En Spanje ? en Itali� ? Afgevaardigden van Zuid-Italie verklaarden ia de Italiaacsche Kamer, dat lij van geen economischen oor- log willen ; zij kunnen, zeegen ze, de duit- sehe markt niet missen voor hun vruchten. Nu 't zelfde kan gezegd worden voor an- der landen en ander prodnkteo. DuHschland kan moeilijk Frankrijk missen voor de ijzer- erts ; en de f ransche "nijverheid kan niet leven zonder Duiische kolen. Zot Rusland de Duitsehe markt missen toot zijn granen? DuitschSasd koopt jaarlijks Toor honderden milliocnen graan iin Rusland. Hieruit blijkt dat de economische oorlog moeilijker om voeren Is dan de wapsn-oorlog. De afhankelijkheid Tan het eene Tolk Tan het andere is te groot. En in algemeeuen zin gesproken is 't zeker een weidaad. Hoe groo- tor do wisselwerki�g Is tusschen de volkeren, des te meer zo alkaar noodig hebben, des te grooter de afhankelijkheid en de kans op Trade. Daarmee moet, meeu ik,ieder welden- kend mensen instemmen.' Maar gereedclijk geef ik toe dat in ets gegeven omstandigheid, het noodig kan blijken tegen een Tolk.in het onderhavig geval Duitscbland, maatregelen te nemen op economisch gebied. In de ver- onderstelling b. t. Dat Duitschlaad den eco- nomischen oorlog verklaart, zij* de andero Tolkeren verplicht zich te verweren. Zij zon- den een defensioTen oorlog Toeren en een zeer ge�echtvaardisden oorlog. Maar een aader en veel ingewikkelder zaak is het te. weten of het wenschelijk; mo- gelijk, noodzakelijk is een offensieven econo- mischen oorlog3 te Toeren f " 't Is voorbarig daarover uitspraak te doen ; maar de landen moeten op alle mogelij khe- den voorbereid zijn. Dr Vande Perre. Bij de Belgen in den vreemde. HAVER VU ten �ri�f: �Sedert mijn laatston brief hield onze Vlaamsen*� Kring, die nu si bij de 70 opge schreven leden telt, vier vergaderingen en trad tweemaal op te Gravjlle voor de solda- ten Tan P. Mortier. Op de vergaderingen hadden we voordrachten van Aalm. J. Ber- naerts over Oorlogspo�zie, Aalm. E. Brabants over het leven op het front, van Paul Kenis over Bre*e o en van L. Van Goethem over den E�g. schrijver Wells ; de twee aerate Waren vooral zeer interessant.� D� getaarteslssei op f hit Westelijk front. De strijd om Verdun gaat steeds voort- in een kring Tan aanvallen en tsgenaanvallen die met de dagen hot onbetwistbare gevolg afwerpen dat de Fransehen in dezen sector van het front de leiding vast In handen heb- ben genomen. Nu een betrekkelijke rust is waar te naman gevolgd op den laatstee storm&aaval is het wei Tan nut hieronder het oordeel van den militairen kronieker van het Hollandsen blad D� Tyd over te schrijven,oor deel dat zooveel temeer waarde heeft^radat 'tep onpartijdige wijze is saamgevat. Bij Verdun is de totstand in den grond veranderd. � De schoksgewijze aanvallen $er Duit- schers asbbsnfceheel opgehouden ea zijn ver- vangen dooi Fransche tegeaaaaTallen Tan dezelfde soort, die hier en daar aan de Duit- schers kleine gedeelten Tan het veroverde ten ein wisten te ontrukken, m. a. w. voor- loopig is bij Verdun het initiatief Tan Duii- sche zijde overgegaan naar de tegenpartij. � Men kan dit toeschrijven aan tweederlei oorzaken n. 1. of dat de Duitschers begin- nen t* verslappen of dat lij hunne troepen "elders gaac gebruiken. � Aanvankelijk dtchten wij� en dat schre- ven wij hier ook neder � dat de Duitseba aanvallen op Verdun slechts eene demon- stratie voorstelden met de bedoeling troepen van de Fransehen daarheen te lokken om elders een slag te slaan. Door de geweldige offers, die de Duitschers bij Verdua gebracht hebben en door den langen tijd, die ar ver- looped is en nog bezig is te verioopea, alvo- rens er elders oen aanval gedaan wordt, is deze th�orie onhoudbaar geworden. Wij moe- ten das ongetwijfeld den aanval op Verdun beschouwen all een hoofdaanval en of die no niet is doorgezet, omdat de Duitschers begin- nen te verslappen, ofwel omdat zij hunne troepea elders gaan gebruiken, dat vermin- dert niets aan het feit, dat de Duitschers voor Verdun tot nu toe op geToelige wijze het hoofd hebben gestooten. �Wij beschouwen de Duitscho operaties bij Verdun thans als een mislukten hoof daan vel die als het ware ontaard is in eene demonstra- tie. Die demonstratie zal dau nuttig zijn voor de verwachte aanvallen tegea het Bogeifche deel van het Westfroat.dat zich uitstrekt Tan Yperea tot aan da Somme,w�ar het front Tan de Fransehen Oostwaarts buigt.� Belangrijk is deze beschouwing te noemen omdat zij den Duitschen aanval zonder doskakens als mislukt betitelt. BRIEF UIT ENGELAND (Van onzsn gewonen bri�fwisselaar) ZIJNE B�TEEKE1IS MET KAKTE* EN ABOUTEM Zevende vervolg. Een week opstand en zijn ntsleep Daar ik rr� schrijvende ait, verneem ik dat de op- Gebeurtenissen ep 't �ogelscil front Bij VBRMELLES h�bben de Duitschen de engel- acne loopgrachten geweldig aangevallen. Ze konden 500 meters loopgracht veroveren, maar werden uit 't grootste gedeelte terugverdreven. Gisteren heeft de Vijand driemaal aangevallen tus- schen SOMME en M ARICOURT. Bij den derden aan- aanval ken hij inde engelsche loopgracht dringen. De toestand in Portugal In de laatste Kamerzitting verklaarde de eerste minister dat d� brand onlangs nitge- botsten In een arsenaal te wijten is aan.,.. duitsehe kwaadwilligheid. De koningsgezinden worden door duitsehe agenten tegen de regeering opgeruid. Spanning tusschen de Vereenigde-Staten en Mexiko. Sedert generaal Caranza, Wilson � notin- eerde � dat de Amerikaansche strafexpeditie diende terug geroepen, is de toestand tus- schen beide landen erg geipannea. Men is er van overtojgd dat Carranza dooi Doitsch- land is ondsreteund. stand in Ierland zoo goed of gedaan is, en zoo goed of uitgebloed 1 't Heeft dus min lang geduurd of dat mijn Iersche Blauwvoet voorzag ; drie, vier weken. Effen een week later, dag voor d>g, en de leiders teekenden hun overgave, en eenen oproep naar hun volgelingen, opdat ze de wapens souden neerleggen I Nog hier en daar, in den lande, nestelen er een handsvol vrij- schutters, ten uitkante de stad, of diep landewaarts in, achter boich of berg, waar de oproep van de � Iersche republiek � niet geraakt ia, of niet geloefd 1 Doch, dat ook zal gauw uitgedoofd aija, en koelen,met efzeader blazen I Ben week 1 't Is nog zeven dagen te laag en te veel, voer een oproer van een handsvol onverzoenlijke hee- tekoppen, gedreven door uitgekochten, ea gevolgd door veel ��verantwoordelijken, veel bedrogeuen.veel gedwoagenan I Een week, die meer dan een ramp ia voor Ierland, en voor Dublijn ; die een aantal men- schenlevens, waartusschen tal van onschuldige slacht- offers, heeft ten ondomme weggemaaid, en die in Du- blijn alleen, volgens een eerste rauw beraamde schat- ting, minstens voor vijf-en-twintig millioen franke schade heeft veroorzaakt, ongerekend nog denknak dien de handel, daar, maanden, jaren misschien zal ondergaan, en de ellende, die ijselijke Iersche zwarte ellende, voor het werk- en dokkers volk, die er noodzakelijk zal uit voort vloeien, in een stad, waar volgens het woerd .zelf van een Ierschen priester, de 1 loonen geregeld uiterst laag staan, en waar nog veel ! te veel het volk waarlijk uitgebaat werd, lijk geen verstandige boer doet met zijn land, tot het droogge- trokken ia en uitgeleefd I Hongerloonen waren er geen uitzonderingen; en de bloedige werkstaking van 't jaar '13, waarvan geheel de wereld een gruw kreeg als hij de verslagen las, maar waarvan men ver was, ge- meenlijk, van de twee klokken gehoerd te hebban, zoa- dat men vrij oerdeelen kon, en wikken en wegen, kon eek redens doen gelden,die de aandacht waard waren. Bn, waren er betrekkelijk zeer weinig socialisten in Dublijn � en de reden hiervan kan ik niet e lders vin- den dan in dat wonderbare lersch diepzinnig katho- liek gelooi � deze die het waren, bleken zoovet 1 te hevigcr.zooveel te hardnekkiger.zooveel te razender 1 Bn het ia zeker niet bezijden de waarheid, te beweren dat de grondsteun van dezen huidigen oproer, dat het roerende en razende gedeelte van den opstand, de mannen van de � Transport Workers Union � zijn, de socialisten wier zaat in "Liberty Hall "stond, en die onder de leiding van James Connolly, den Isrschan Karl Marx, 1913 ging wreken, met al den wrok van verosgelijkta rechteisefters, en al den haat die de btoeddagen van de laatste werkstaking, en het dage- lijks onvergeide bloedzweeten in het hart had opgesta- peld I Da ware leiders der Beweging Begrijpen zult gij dan ook hoe gemakkelijk het was voor Duitscbland in dat gereed geleide, en gereed gemeste heetbed, met de hand van zijn geld, zijn wa- pens en zijn sluwheid, het zaad van den oproer te amaien 1 Maar begrijpen zult gij dan ook hoe waar het is,wat ik in vorig* deelea dezer uiteenzetting heb trach- ten te bewijzen � al beweren de vaetelandeche bladen, die er maar, als gewoonte, lichtzinnig op los gaan het tegenovergestelde�hoe waar, wat ook gisteren Mr Birrell, de aftredende Bngelaehe Sekretaria van Sta- te voor Ierland, � dieteeh bevoegd is, meen ik, na negen jaren ministerschap voor dit bijzonder vak � in de Engelsche Kamer beatatigde : "Dat isgeen 1er. sehe opstand I " Neen't Ierland en de Iersche bewe- ging hebben feitelijk daar niets me* te maken, noch zeHa de echte Sinn Fainersbeweging niet, al waren de onverzoenlijke heethoofden ait' het Sinn Peiner� schap mei van de leiders in den oproer, met de be- stuurders van "LikertyHaU", En, na dat mij� be- weren Van over 4, 5 dagen, nu gisteren, onverwachts, oficieele bekrachtiging gekregen heeft door de woofc den zelf van den Engelschen Minister van Ierland, vreea ik hieromtrent geen tegenspraak �en ik heb ze ook nooit gevreesd � zelfa srfet van " L'Bche de St Adon ", die voor den zooveelaten maal hem onder- acheiden gaat door de wereldkennissen van sijn sp- atellen, en de beslagenheid en de bezonkenheid van zijn oordeel,nl. in zake taal-en volksaangelegenheden I Tot mijn verstomming � als iets mij nog- veratommen kan bij dat blad � lees ik, in zijn uitgaw van 37 April U. deze kort ea bondige uitspraak, georskeld vanuit den ivoren toren, waar het de wind wil maken en het weer : De Sinn Fein zijn de opstanders ; " ils sont uns organisation de nationalistes irlandaia partisans de la lutte � outrance contre l'Angleterre pour la conqu�te du Home Rule!?" 'tis heelemaal dat, inderdaad, Uitgenomen dat het... heel het tegenoverstelde iel Immers, en 'k heb hst reeds gezegd en getoond bier juist wat een Sinn Feiner onderscheidt van eenen ge- wonen Ierschen Nationalist, 't Is dat hij van GEEN Home Rule wil i 1... Betreuw dan al orakels I DE VERANTWOORDING - DE GEVOLGEN Het ligt niet in mijn bedoeling de daadzakelijke ge- beurtenissen van dezen opstand te verhalen ; ge zult ze� ten anderen, al ia hst, eilaas, meer dan eens fel bij 't haar getrokken en in open strijd met de werkelijk- heid, dag voor dag, gelezen hebben in de bladen. Wat ons meer aanbelangt, buiten en boven het verloop dier bloedige mengelmaren, is, na de btteekenis van den oproer, dien ik meen u genoegzaam, in voor- gaande uiteenzetting, te hebben doen begrijpen, een klaar gedacht van de verantwoording in elke moge- lijke richting, ea van de gevolgen. De Veraatwoordiig Voor de verantwoordiging komt natuurlijk eerst de Engelsche Regeering aan de beurt. En Roger Casement was schaars ontschcept en op- geschept, oj eenbendeke Engdecbe �laden, aJjjtiJd de- zelfde, tolken van een man, en die er op uit zijn om dag voor dag de engelsche regeerin- stokken in 't wiel te stekea � dat is hun manier van de engelsche "Sak- kerschc eenheid", te bewerken � riepen reeds " Ba- rabas 1 " op het ministerie i En daar za dezen keer, deftig gesproken, niet in eena geheel de regeering kondea verantwoordelijk zetten,eischten ze ten minste het hoofd van den Sekretaria van State voor Ierland, Mr Birrell, die reeds negen jaren, met wijsheiden met beleg, die bediening uitoefent I Ehwel, zij hebben hem nul Minister Birell, zoodra hij van den hoofd- generaal te Dublijn de verzekering kreeg, eergisteren dat" alles Wel in handen" was, en feitelijk de op- roer gedempt, vertrok hij naar Engeland en Londen weer, waar hij dadelijk zijn ontslag indiende ea van- daag voor de Kamejs, in gemeten en deftige bewoor- ding, die diepen indruk-mieken, hem als eenvoudige volks vertegenwoordig er ten dienste stelde vaa net On- derzoeksberek, dat genoemd zou wordsn 1 Waa het hoogst te betreuren, dit ontslag, het waa echter de eenige weg enhet eenige middel om het on- derseakjnaar de verantwoordingen in den Ierschen oproer sijn volle vrijheid te geven 1 Manmoedig, in eene aebere rede, deftig ea pakkend terzelvertijde, bekende de minister niet gelukt te heb- ben, heelemaal, zoo hij het geweaacht had; ea hij nam dan ook alle verantwoordelijkheid, voorde bedreven misslagen indien er bevonden werden doorliet onder- zoek, op zijn schouders. Hier geef ik de vertaling vaa den kern zijner roerende rede : " Ik was wel bewust van de moeilijkheden waarvoor mijn werk stond. Ik kende Ierland genoeg om to wets* dat er veel in-dat land zat dat ongerust moest maken. Ik wist het, dat de moeilijkheden groot wa- ren. En ik wist dat het ijs dun was, en nochtans het bleek mijn plicht zelfs groot waagspel te wagen, om in de oogen van Ierland zelf en in de oogen van Eu- ropa een ongeschonden beeld tebewareavaaonver- brokea eenheid op geheel Ierlands grondgebied I '� Er is veel gedaan ge weeat op dat gebied; en de Ier- sche soldaten, die nu staan zoo manmoedig te vech- ten op alle slagvelden voor Eer, Recht en Beecha- ving, zijn stee ds de kruim van het Iersche volk I T. "Ik weet het, om dat doel te bereiken, waagde ik veel, zeer veel I Ik werd gepraamd door tal van lie- den die Ierland veel beter kennen dan ik �elf, en g�v zeid dat het de plicht was vande Regeering tusschen te komen, dadelijk de Sinn Fein-beweging te dem- pen en zijn wapens weg te doen nemen J Bn alhoe- wel er tot op het laatste oogenblik geen bewijs gele- verd werd dat zij in betrek stonden met den vijand, toch wilde men dat ik tusschen kwam. "Ik heb misschien een misslag begaan met niet tus- schen te komen; doch ik vraag aan de Kamer wel te willen overwegen welke de gevolgen zonden ge- weest zijn had ik vroeger dien stap gezet. Nu, nu is ten minste de eenheid van Ierland geredl Dit h gees, Iersche opstand 1 Ik hoop dat men het wel zal wijf maken � en het is wija gemaakt geweest � met bij- val, met moed en mot meewarigheid aan de bedro- genen, navolgers en achterlooper� vaa leiders, die se mialeid hebben I Bn ik hoop dat deze oproer in

Er is geen OCR tekst voor deze krant.