•-^s F(W soldat**» t y «aaort i- *-«< ■ oiMnûen à-50 5 munden 3*75 MM soldaten |In 't land | nuand f. x-75 S Muadeo 3-50 f miiadsn 5-35 BmU'» 't land | maand L a-50 • aaanden 5-00 2 atiuiden 7-S0 RBDACTIB en ABMII1STMAT11 : Villa «Ma Ccqulllt» Zeedijk DB PANNE Kleine aankondi* gingeo 0,35 f. de reg*l. Reclaœsn : vol-gcas overeon* koaiït, eue Vaste Medewerkers : M. B. Bêipaîre, Z. Duyk&rs, P. Bertrand Van <kr Schelden, />■ Fa» ds Ferre, & J. Van de Woestyns, Junl Filliatrt, DT L. Dewolf, J. Simons. Llovd Royal Belge VII 2° Staaisondertteuning « Zooveel hoofden, zooveel sianea » zssgt ces vla&msch spreekwcord, dat hier aller* bsat toepasselijk is. Esc heel boek zou eat* toereikend «ijn om al de mogôîijke wijzen, waarop de Staat egn zesvaartmaatscfcappîj oadersteunen kan, te offlderzoeken. Om er maar eakele van te noetnes : De S'.aat kan een kontrakt sluiten, gunstig aaa de œaat» «chappij voor het vervoer van brieven ; hij kan een som geld betâlen in verhoudlBg tôt âe tonnenmaat der vloot der œaatechappij ; hij kan apeciaal ondersteuniug; verleeeen aaa bijzondere lijnen, Toor het sanleggen in be-paalde havane vais Belgiô ; hij kan gunsten toekannen In de hatens ; gunsttarieven op de spoorwegen inriehtea voor de goederan die Imat de ccbepen vervoerd wordan ; hij kan lasten leggen op de vraemde schepen ; hij kao zelfa de havena sluiten voor |vreem-de aohepen. Dat laatste radikaal stelsel heeft l&og beataan in Engelaad. Rseds in 1381, onder Richard 11, waa het verboden ieta io Engeland, ia of ait, te voeren, taozij met Eogelscbe achepen. Die wet werd dan secs aïgeschaft en dan weer terng la 't Jeven ge-loepen. Zoo werd het in 1616 verbodes uit de Ecgsslsche colsnifin, koepwaran In «n ult ta voeren. tenzij in Engelsche schepen. Niettegenstaande dat de wet eerder nadeel dan voordeel aan Ecgelaad brackt en zelfs mtde grootelijks ooizaak werd van den oor-log met Holland, te eh werd ze eeuwen lang In 't leven geheuden. Eerst in de voorgaande eeuw werd ze afgeschaft. Ea er bestaat thaca weer een atroomieg onder zekere En* gelaeha groepan om ze terog herin ta voeren.De Duitache Staat, die veel aan staatasx-ploltatie deed, verleende integandeel Weinig ■Uationderateuaing aan prlvate iadastrls; alechta twee voorbeeldea zijn mij daarvan bekend, nameiijk de beperking van potaach-mijn-t jcploitatie en de ondersteanlog van ,de iaduatrle van optisch glss. Welnu de Duitsche Staat kwara âe scheep-vafert ter halp door het verleînen vas goeattafieven op de spoorwegen naar duit-achs havens. Zoo vrorden duitsche koop-warcn naai havecs van Duitschland verzon-den, daar ingeacheept is duitsche schepsn, van daar ntar Rotterdam of Antwerpen vervoerd om verder door Hollansche wa-Urwegen of Belgieche spoorwegen tôt hun bestempl&ats iu Duitschla&d te wordes ge-voerd. Dit vervoôr kon even goad laags daitache spoorwegen zijn gebeurd. Gebeurde het niet.dan was het mst de bedosling vrach-ten te bezorgen aan duitsche achepen. Het gouvernement heeft [dus vele midde-l«n ten dieesti om de^nationale «chsepyaart le beveordeelen. De meeste opgegeven mid-delen kunnen echter alleen dienat doen wan-neer de vloot reeds bestaa*. De onze waa nog om zoo ;te zeggen in ts rlchteo. Dos moeat de Staat werkdadiger optredea. De Staat kon ofwel aandeelhouder worden in de maatechappij en deelen in de winsten en in de verMezan, ofwel kon hij obligatiea nemen aan aen vasten peresnt of inters8t. Bside voimen hebben hun voor-deelen en hun nadeelsn. Eogcland ga! een vaorbeeld van Btaatstusschenkcmst doos aandeelhouder te worden eener « Olie Cia in Psrzie > in 1909. De voorbrengafc der olie IVaa in handen van e&ksle groQte eigenaars. Engelatd heeft veel olie noodig voor veel ïijner oorlogachepen die olie vet8token in plaa'a van kolen. Eogeland wilde voor zijn verdediglng aiet athafikehjk blijven van prlvate maatacbappiiee. Engeland kocht voor 2.001.000 p.at. acties in eea beataande mifttachapplj, sijnde de meerderheid. Het gouvernement Qoemt twee bestuni-dera, een afgevaardigde der admiraliteit en eaa der achatkiat, die het rccht van veto tyebbsn over al de daden, met inachtneming i - S . der fi arcigale en haadflabslsagïn der, maR'Echappij. I Het B l ischs Q;.u?ernemt;Dt haeit dc;n| ; tweeden vortîi vtsrkozcn. H,:t htcft da ver-| | bintenis op zich genomen om, voor vijf en| ; Esventig millloea frsak obllgatles te koopsn s ?;san 4°/o, niet na raa&r ééa i&tt nadat de; vrede getsskend is ea nsal geîang de maat-schspplj geld noodig heeft. Dus tôt bu toe hdeft da Beigische Staat nieis te betsian. Ef is allées eea verbintenls om te koopsB, later. De Staat beioolt dus in de to;komet geid te plaatssen aan 4 p. h. Twee vragen moetea hier beantwoord wordea ? Wdk gevaar is er aan de plaaisi&g verbondes ? En wat moeten we de&kcn over het bedrag van den intrest ? Welke waarborgen heeft de Staat ? Het welgelukksn eeaer maatachappij hangtveel af van cija beatuurdera en hun bekwa&mheid. Ik ben niet in staat de keerea Brys en Gil ~ son en Schobbana te beooïdeclea ; ik ben niet thuis in hun vak. Maar wat ik weet ia dat ze tijdens den oor-log blijken hebben gegeven van hetgeen ze vermogen.De maatschappijen aan wler hoofd ze stonden en die na in den « Lloyd Royal Belge » zijn opgenomen, hebben grooten vooruitgang gemaakt. Aan de vruchten kent men des boom. Wat ik nog weet is dat de asdere Beigische bc8taasde maatschappijen ver achtaruit zijn gebleven. Daarblj benoemt de SUat twee commis aarisaen om d? boeken en het werk der maatachappij na te zien. Dat is ernstige waarborg aia de geaoemde personen ernstig zijn. 't la maar te hopen dat ze begrijpen zulfen dat ze te controleeren en niet te bestaren hebben. Er is reeds te veel administra..-.tic in Bel* gie. Ik vind het al heel jammer dat er twaali administrateurs voor den « Lloyd Royal Bel- ; ge » mogen genosmd worden. Dat die bo-heerraad toch geen pekenahuia worde voor uitgediende politieke en aiet-politieke schui mers van admlnistratsuia-plaataen. De afgevaardlgden van het Belgisch gouvernement hebben niet, aïs in de Eagelache maatschappij een voorwaardelijk recht van veto.taaar mogen toch de besllssingdoen ver-dagen, om za aan een achsidsgerecht te on» derwerpgn. Dr VANDEPERRE, Volksvertagenwsordiger,, (Wordt voortgeset). j De Doitsche Oogerastheid \ Dat ona Somme-oBecsief de Duitschers op i heete kolen heeft gezet hebben we herhealde-lijk reeda doen blijken. In dien sin wordt on8 thans uit Noord-Vlaa&deren bericht dat men in de duitsche middens zeer onder den in* druk is gekomen van de gebeurtenissen, dis zich in de laatste dagen afspeelden. Van het front dringteen geweldig kanongebulder tôt de vlaamache dorpen door, de Engclsche vliegmachlnes leggsn een stonteren durf aan den dag dan ooit te voren en de Duitsche mi* Htairen toonen zich aitsrsi prikkelb&ar, tei-wijl elk oogenblik cieuWe depechen worden verzonden en ontvangsn. In verschiileEde gemeenten zijn geteisterde Daitache troepeaafdeelingan aan gekomen. In Gent aija, veigens ambtelijke gegevens, nu 13,000 Duitsche soldaten, die pas aan het Iront afgelcst zijn, Da meeaing is hier algemeen gevestigd, dat de Duitschers aan dea druk niet lang meer weerstand zullen kunnen bieden. Zij wordt versterkt door de ahsolnte zekerheid, dat noch in de^Vlaandarene, noeh in overig Belgifi voldoeade reasrve-troepen aanwezig zijo, cm de ateeda opnleuw ontataan-de gapingen aan te vullen. In lange vracht-automobielen worden de soldaten daarom van het eene front Eaar hei aiidfre badreigds gedselte gavoerd, tsrwijl ds ger.ietrospea tijdciijk defucctie der gewone frosp&a over', nemen. Zwear geschut hebban da Duitaeherfs ep er.ksla belangrijke panten in stslling ge- ! bracht en hst oadsr tterke militaire bawa-king gesteld. Aaa burgera is verboden op 500 meters afstand vas de atukkea te komec.; i i IN DOBROUDJA OetejnsïaQUeoorloote Het blijkbaar doel der Doitsch-bulgaarsche optocht in Dobroudja was het krijgsplan der, bondgenootan in de war te aturen door Boe-karest.te bedreigen. Men naa< immers aiet uit het oog verliszaa dat het Oostsiijk front thans zich uilstrekt van aan de Baltiache tôt de Zwartc Zee, en dat het Dobroudja gebied de uiterste Iinker-vleugel is van onze slaglija. Een welgelukte drukking op dezea vleugel zou dus voor de Bulgaren naar wessch hun plan bevoordseligen bijaldien de oatplooiing van het rusaisch-roemeensch plan kon worden belemmerd, zooveel ts meer omdat daar-door zelf Boekarest werd bedreigd. Doch alras werd door den bevelvoerder van het Russlsch-roemeefisch îeger beseti welk gevaar hij liep indien hij door wa&ghsl<erij nutteloozen tegenstand zou blijken bieden op de rocmeensch-bulgaarsche grens. Hfj trok iijne legers terug.lokts deBulg&arsche legers tôt in 't hartjS van Dobroudja en ging den besliasenden slag a&n, ca ervan overtuigd te wezen dat ruime toevoer van munitie was verzekerd. Na een gevecht vas vier dagen sloeg het duitsch-turksch-bulgaarach léger op de vlucht. Mackenssn die meeede met zijn 50.000 man heel Dobroudja te overrompelen zag de kass keeren na het aankomenvan nieuwe tussische réserves. Het is daarmee nog niet gezegd dat Dobroudja van vijandelijke troepes gezaiverd is. Daar ook ligt het belang niet, maar wel in het vrQwazen van de ruasische grena die door de inneming van de spoprlijn Boeka-rest-Constastza gîcg bedreigd wordea, îeit dat eea groote'isoreels slag zcu geweeet sija ; voor Rsemasiie, daar zijn verbinding met de Zw&rte Zse zou afgesaedes geweest zijn. Het duitsche pian dat Mackensen wilde uitvoeren en dat ook nog beoogde een ersati-' ge bedreiging te stelien in den rug van Roumanie is door dezen veldalag hselema&l mis» lukt. Sarrail heeft nu nog slechts hard door te i boeren om 't bogltjs heelemaal op te klarsn. I « Papierlingen De menichen rond oc s klagen heele dagen putten in de aarde en steenen uit den grond : dat de oorlog op lange heenen loopt,... en er geen einde aan komt,.. en van de minste trommeling dia er van 't front over-waait, zeggen ze < Stemcnis, gaat hij niet door-breken I » En toch — tegenitrijdig verschijmel — hopen ze rotsevast, en zeggen en zingen en... ze.everen ze bij heele mondsvollen, aile veertien dagen 'nenkeer of zevenœaal zeventig « nu gaat 't algauw gedaan zijn... nog 'n kwestie van dagen eabincen zes maaeden zitten we met ont beenen onder moeders itoof. " Ze zeggen van ailes... uitgenomen dat ze er niets van weten... Met dit te zeggen zouden ze bewijzen dat se ver-stand hebben... maar — lijk ge weet — de menschen zijn niet gewoon zulks te bewijzen. M u n d u ■ vult decipi: de wereldlingen wil-len bedrogen worden en daarom is 't, dat ze de ver* standige lieden, die op hun vragen, ontwijkend of eenigszics naar hun goesting niet antwoordea, en... van een jaar of twee durvea spreken, voor lijkbidders beichouwen en tchier buiten blekken. De anderen intege&deel, die eerst nauwkeurig toe-zien en «nuffelen om te weten langs waar dt volkswind waait, en dan hua antwoordea draaien volgess 'a volks verlangen en hunkeren, worden gretig bcluistcrd als waarzegg^rs en profeten. Daarom een raad. Als ge zelf geen opinie heht, en uwen molen naar aile overtuigingen en aile vleierij#n kunt draaien, spreek dan altijd naar de goesting van 't volk .. ta volgtns 't verlangen van onderdanen t a oversten. i 't Is alleszins de beste manier om ievers in een eerepostje te geraken. | Ik zeg : als ge dat kunt î... want er zijn menschen i die dat om de duivels niet kunnen, es liever recht, arm j zijn, dan scheef en rijk. ! Maar, als ge dat kunt... 't is de eenige manier, 't Is waar, zôo «ijndc, zijt ge wel maar een ezel,.. maar ge | weet dat hier in dit tranendal, de zachtste kussens gemecnlijk onder ezels g •••• geraken.... SCRUTATOR Haversche Hapjes. Wij moetai rechlzinnig en opcnhai tig tôt God terog ! | Dat zinnetje sou ik ia âikke, gouden leiters op muur ea daken, in steàen en dorpen, boven, op en in des grond wil-len sien blikkeren en bliksemen dag en nachî, nacht en dag, totdat z@ de oogen vaa aile menschen blind steken door hun stralende waarheid. Had ik duizend mon dea van metaal... Doch neen, dat is poesië en poezië, vrije loutara waarheid eh schconbeid, wordt hedendaaf s ook al siet meer ga~ lust. Willen wij echter de zaak eens ferm op den keper beschouwen, nuchter en bszadigd ? Daartos volstaat het één simpel vraagje te stelien. ffoe kan de memc/i openhartig, recht-zinnig tôt God terug, als hii zich zelf een God waant ? Dat is het en anders niet ! Als 't u belieft, beste lezsr, sie over dat vraagje niet lichtzinnig cf misprij-zend heen. Bekijk h t goed, lees en lees het nogmaals over, laat het langs het kanaal uwer oogen en uw ziel dringen ; doe deze dan dicht toe en overweeg. O^erweeg... Ook ôat hoort nist meer i bij de mode van den dag. Kluizenaars, icoratemplatievckloosterimgen en boete-! ctoeners waren goed in de ecrste tijden | van 't kristendem, toan de messch nog |sijn afhankelijkheid jsgsns God beken-|nen durfde in disp neerbuigenda oot-moedigheid.Sedert dien is 't humanisme, protestantisme en rationalisée als aen zon over 't meEschdom cpgcgaan, ssdert dien hebben de menschen, ook de christenen en katholieken geëmancipeerd of ont-voogd, sedert dien hebben talloozen den God aller wezens en dingen van sijn troon weggeslingerd als een nuttelooxe Iballast en hebben zich verheven, in zelf-aanbidding, in 's Haeren stee ; sedert dien is door vrij ondereoek en wat dies meer di mensch zich zelf genoeg gewor-den en elk voelt zich een god in 't diep-ste van zijn wezen. I Is het geen moderne dichter die dat laatste gezongen, verschooning... uit-gekraamd heeft ? De hoogmoed, de goddeloose trots troont almschtig in da huidige samen-leving en officieel en individusel wordt het Opperweaen geiocchend of... onver* schillig, misprijzend op zij galaten, als « iets » dat niet waard is in acht geto-men t© worden. Daar ligt het kwaad,tnd«n hoogmoed : bron van aile kwaad. Es waar ligt het goed 1 In de ootrnoe-digheid : bron van aile goed. De reddiag van het mcaschdom, van 't kristendom, van 't katbolicisme ligt in een openhartigen, rechtzinnigen, dat wil zeggen : ootmoedigen terugkeer tôt God. V. N. Yan en \oor o&m Soldaten JUFVROUW BELPAIRE in deo ïlaaisÉe Stadiekriog m B 206II De Vlassrscl^ Siuàiekricg van B 206 II, die de ces* mocht hebben in zijn vergaderirg vao 12 Septsmber ses opbeurend woord van Majufïteaw Bslpaire te &ar.hooren heeft j daarom'de edde Vlsamsche vrouw willen | hulde bieden, Hettweede cummer van zijn {Front-Biadje werd baar opgedragea. In de opdracht lezen içi] o. m. : Glj hebt oes, MejulTrouw, ia de verga* derinç van 12 Ssptember laatstleden ge-zegd : " Ik ben niet gakomen om te spreken, msar weî om te leeren. En 't is aan mij U te datksn voor wat gij deedt ea doen zult. Gij voeat uwe zielpn in de hoog-$rs id«»len omdat gij strijdt veor da scbcocste der zaken : de liefde voor het Vadesiasd, omdat gi] U ten ofler wijdt, niet alleen in «chjjn, maar in de wezenlijkheid toi bet bloedvergieten. Ik bea trots op U. » Ea wij, Mejufvrouw, waren bedeeed voor di&woorden en beschaamd. Wij beseftea dat ons doen zoo nietig was en klein tegen* over hst werk geleveïd in eea reeda lange loc-pbsaa door die ors zoo hoog&chtcnd tossprak.En op onze lippe» lagen dt woor-dea die als écho uw woorden dieaen mo«8< j tes : « Jutrrouw Belpsire, wat wij ook i deen, wij blijven U zoo ooeiadig veel schuldig. Wij danken U. » j Dank voor uwe foopbaan middea lijden \ en trooat, midden smacbtende ideaals-zie* Ilen die ta loer gingeu en die gij oprichttet. Dank voor uw geestdriftig verheflend woord. Dt Opstelraad. Van aan Belgisch Krtjgsgevangene Theoflîl Ggathais als matîoos gemonsterd op het duitBche sebip Oertrude, kwam in de eerste dagsn van Oogat te Hamburgaan. Op 11 Oogst werd hij weg gezondee. Hij wilde Holland bereiken en kreeg een aacbe.veiirg van den Spaaeschen konsul. Doch te Bent-heim werd hij aaagehouden aïs vijaudelijk l apioen, ia 't gevang opgesloten en 15 dagen ? later doorge8tuurd naar RuaelISser waar hij tôt Januari 1915 verblaef. Daas wordea de gevangenea zoo maar naar willekeur met kcuppela afgeraaseld. Zekeren dag stuurt men de gevangenen naar de zoutmijnen van Hannover. Goethals tracbt te ontvluehten, bersikt de Hollaadsche grecs te Bentheim, maar wordt ten tweeden maie gevat en naar i HoizmMen, later n&ar da ijzerertafabvieken Ivan Herreweckovergebracht.Goethals tracht nogmsaia te ont?luchten, berelkt Kiel, waar kij weer aangeheuden wordt. Hij wordt te Oueisow vastgeset.waar men degevaagenen l tôt atraf, aaa païen bindt. Hier kwamen in j Maart 600 Fransehe krijgsgevaggenen toe die afgeranaeld werden met knuppeis. In bsgin April werd Goethals naar HoSz* raiaden gezonden. Na veertien dagen vertrok bij naar de glatfabriek van Oldenburg waar bij dag en nacht slaven moeat voor een karlg loon. Hij onUluchtte cpnieuw, zwerfde Duiischland door en bereikte de Deeasche grena : Hij was gered. De aanhouder wi&t ! IFrass Vaa eauwelaèrt op 't front. Sedert giateren is de vlaamsche voorman Prans Van Cauweîaert op 't Belgiach front. Van Havre gekomea waar hij belangrijke zaken hsd af te handelen hoopt hij een viertal d&gen hier te blijven. Fraas Van Cauweîaert stond ons eea interview van het allerhoogate belang toe, dat we in ons naaste summer zullen publiceeran* Seio-SIfm. Llevin Chriatiaens apaaide er een in de leopgracbten net een oegende vaa koeken* . aaa, 5, 3, en klaverea en harten aaa. — Me* jdeapelers: Maurita Nieuwlaet, Henri Stormet ! en Remi Van Drieasche, allen van B 142 Ii3, i *« Jaar — ®!" 219 ;470« ' Ji . Sinsdag 26 Septembsr IMB

Er is geen OCR tekst voor deze krant.