No 141 Vijf centiemen het nummer Woeusdag 1 September 1915 De Belgische Standaard Door Ta al en Volk DAGBLAD Voor God en Haard m Land Abonnementsprtjs voor 50 nummers (2 maanden) bij vooniitbetaling : Voor de soldâtes : 2,60 Ir. Voor de niet-soldaten — In 't l&nd 3.50 tr,; buiten 't land : S.00 fr. Indien meer exemplaren van elk nummer worden gevnugd, wordt de abonnements-prijs tninder. Befltuurder : IIJ)EFONS PEETERS. Vaste opstellers : M. E. BELPAIRE, L. DUYKERS, V. VAN QRAMBEREN, B. VAN DER SCHELDEN, Juul EILLIAERT Voor aile mededeelingen zich wenden tôt : Villa MA COQUILLE. Zeedijk BEPAKHE, Aankondiginpen : 0.25 fr. de regel. — Re'tîamen : 0.40 fr. de regel Vluchtelingen s 3 inlasschiagen van a regels, 0,50 5r. Opportuniteit... en de ééne Yijand. . Iii ïoiiuelddo iu vorig schtijven, miga on-opportunisten — ze zijn helaas tairyk —die thans nog, eu in 'n tijd van su-praem gevaar, van 'n ziekte zijn aangetast die 'k heeten zou : de ijlkoorts van 't Anti-kleHkalisme.En nogthans zijn de t'jden zoo groot en zoo heel ernstig, dat het zoo veracht6lijk klt'in en benepen is, zoo bespottelijk en on-kiesch, voort die schimpende reklaamplank onder onze oogen te brençen « Plutôt Turc que Papiste ! » Tïi&ds weten wtf, datdeTurken meedoen.in den stroop- en rooftocht der Duitsche moor-deuaarsbende. Van hen komt er enkel, naar oude Mahomedaansche geplogenheid, verraad, lyden en dood, terwijl er van het Pausdom zooveel zaligheid en zegen, hulp en troost, door de eeuvven heêa over Europa neerdaalden. Kirnen wealhet barbaarsche vergeten dat de Halve Maan in Buropa bescheen, en al het beschaafde dat de Zon van 't Vatikaan over aile Europeesche landen deed gloren ! 't 1s wel belangwekkend in verband met die anti-godsdienstige enggeestigheid en 00k in verband met de Bismarck-voorschrif-ten — onder rorm van Kultur-lessen, in ons blad verschenen — volgende uitboezeming aan te halen : ze is van Spuller en staat in het boek van Juliette Adam : « Après l'aban-doii de la Revanche. » € Waarde vriendin, hoe dikwijls heb ik u iiii-t gezegd bij deredevoeringec van Gam-betia toch xiiel toe te juichen als hij zich ai: 1 klerik aie uitvallen veroorlooft. Thans ki1 f .;'j dflieit«« bestatigen, Het kalisme brengt Gambetta tôt Bismarck en Bisî irektot Gambetta. Gij hebt uw aandeel in d za. zware verantwoordelijkheid ; ik ge-lukkig niet ! Zeker, 00k ik ben «en haits-tochtelijk republiekein, maar de republiek te ontvangen uit Pruisieche handen, dat jaa^t mij schrik aan. En wat het antikleri-kalir me betreft, laten we oppassen, 't is een Pruisische vinding ». (bladz. 76). Nidt waar, dat er op dit oogenblik van we-re! as m art, geen spraak kan of mag zijn van antiklerikalisme. Een zaak alleen geldt voor aile Vaderlar.ders : het verdelgen van hem die al h<*t beschaafde volk van Europa wil verwurgen. Met dit doel alleen ingenomen, hebben aile Katholieken, den kruistocht ge-predikt der eendracht. Daarom hebben wy, vastberaden gezwegen over ailes wat kwet-sen of verdeelen kon, 't zij op staatkundig of godsdienstig terrein, 't zij op eenvoudig ta? igebied... spijts de beten van tegenstre-vers ons soms hevig, tôt aanvallen, lust gave». In ons immers, steekt diep de over-tuigiru-r, datwe thansmaar één vjjand mogen kernen, en dat we den piicht hebben, aile opportuniteit waar te nemen om in den kort-ten tjjd en met de meest verdelgende njacht, den laffen aanvaller en verdi ukker te verpletteren. Mogen we onze tegenkan-ters vragen, 00k die breede opvatting op te doen al ware 't maar om de opportuniteit van het oogenblik. De oorlogBtjjjd is immen de tijd bij uitstek der wjjde gedachten der «de'.moedige verdraagzaamheid, l$jk hjj is de tijd der heJdendaden. F. e geloovige joagens, haalt bedaard die reden van opportuniteit, verdraag-zaan '«eid en geestesbreedheid op, als ge door ooringenomen welweters wordt aan-?:eva:ien... 'tGabeurtal eens;en voegt er zonder schromen: «Niet w\j,die in ons ge-!ooi' «n bij onzen God de sterkte opdoen om to strljden, te lijden, en als 't moet, te ster-ven voor het Vaderland zQn de vjgând dien ge bevechten moet de vyand ligt aan den overkant van den Yser ! » ThioLoo. KUNST Beleefd veraoeken wij de soldaten die deel uitmaken van de Ve le-gerafdeeling en vroeger aan Kunst hebben gedaan, ons hun huidig adres aan te geven. Wij bedoelen in de eerste plaats de-gene/i die aan nederlandsche voor-drachts- en ^angkunst deden. Ahtwoord dadelijk in te zenden aan De Belgische Standaard, Villa Ma Go-quille, Zeedijk, De Panne. M«t melding Kunst. * Brief uit Engeland. (Van onsen gewonen brie/wisselaar). 25 Oogst 1915. Eene dringende beslissing. — Einde. lijk, 't zal ervan komen, het katoen zal door de Bondgenooten als oorlogs-gesmokbel,«contrebande» ofte smokkelwaar aanziea worden 1 't Is lang, maanden en maanden reeds dat daarover getaald en gewedertaald werd in de bladen, in de meetingen, en over de herberg-toogen. En de menschen zeiden : is dat niet dwaas van 's Regeeringswege dat ze nog katoen laten doorgaan, niet rechtstreeks naar Duitschland, 't is waar, waut geen een schip feitelijk laten ze sedert Februari nog door naar een Duitsche haven, geladen met gelijk wat. Maar katoen lieten ze nog door naar de « onzijdige» landen I.., Wat kostelijke naam, hé, « onzijdig » ? Daar zou een mensch, indien hij tijd en... gading had, een geheel epos over schrijvcn ; en, 't ware werkelijk niât om « heldendaden » te bezingen, dezen keer ! Want « onzijdig » zijn, in eenen anderen, in eenen gewonen oorlog, is verstaanbaar, als er daar twee of meer landen malkaar in 't haar vliegen, dikwijls voor een nietigheid,dikwijls uit koppigheid of uit hoogmoed, omdat de eene niet wil, in 't aanzien van de wereld, duimtje leggen voor den anderen ! Maar nu, nu Jater geen spraak is van Duitschland vechtende tegen Frankrijk of een ander land, maar wel van te weten oftewel het Recht, ofte-wel de dwaze Macht baas zal spelen over de wen'ld; van te weten of de echte Beschaving zal moeten onderdoen voor Kultur, 1.1. z. de barbaarschheid, dan is onzijdig zijn en blijven eene oneer en eene schande ! Ik bedoel bier-bij niemand ; dat elk zijn geweten onderzoe-ke, endai deze, dien het schoentje past, het aantrekke, indachtig zijnde daarbij wat onz° voorvaderen zeiden, een weinig r*w, maar recht, t. w.: die niet besnot is, moet zijuen neus niet vagen ! Meer nog, onzijdig zijn en blijven is niet enkel eene schande ; maar, steun geven, geed en waren verkoopen aan den aartsviiaud van de beschaving, is teeren en smeeren op den rug dier beschaving, is muntezoeken te slaan uit het bloed van dezen, die sneuvelden voor de verdediging van Recht en Beschaving,dus, ten slotte, voor uw aigene verdediging ! En dat is nog een lafheid er bij ! Maar 't zal nu uitgaan zijn, met dat winst-gevend baantje, ten minsten, voor wat katoen betreft. En hebben de Regeeringen der Bondgenooten niet vroeger dezen dringenden maatregei genomec, zij hadden misschien redens om tusschen twee kwalen de kleinste te verkiezen ; het en belet niet, nogthans.dat iedereen, die geen « Regeering » is, vond en zei en zuchtte dat het lang genoeg geduurde, veel te lang, en dat we snullen waren om zoo lang te wachten vooraleer wij tien weg afsne-den voor het katoen, dat dwars over de « on-zijdigheid », beter gezeid de « onzedigheid », den vijand van de beschaving bereikte. Want katoen heeft Duitschland noodig-doodnoodjg om zijn ontplofstoffen te maken ! . En het kan heel gemakkelijk den schijn aan-; nemen van te spottenmet den nleuw getroffen * maatregei van de Bondgenooten, en bewe-| ren dat, heeft het geen katoen, van over zee, ! het katoen zal... maken, al ware 't uit de kattewolleke's van de pissebloemen ! Het be-I driegt hierbij niemand anders dan zijn eigen volk, Tt is te zeggen : zijn eigen zelven ! En | dat geeft aan Punch, die kostelijke droog. scheerder, weêr cens de gelegenheid te gek scheeren — en, hij kan dat I — met die dwaze hansworsten van Djiitschers I Punch tee-kest eenen ezel uit, die heel gezapig bezig is eenen h ut pissebloemen twee, drie, met uitge-bloeide bloemen en kattewolleke's teinden iederen steel, binnen te spelen ; en, 't en 1 scheelt hem geen zier dat er daar drie, vier i zwart gebrilde, dikbuikige Duitsche « ge- • heimratten » staan, rond hem, leelijk te doeo, | te sakkeren en te donderen, deze maal, van : i Gott strate... den ezsl ! 1 Lachen, en meenen, zijn twee verschillige zaken ; waat daar zijn menschen die lachen, 'lijk de jongens schuifelen, alsze 'savonds door een doaker bosch moeten,'t is te zeggen : «om hun schrik en hunnen angstte ver-bergen » ; en dat heet « groene lachen » 1 Deze, in aile geval, die meê gedaan hebben, ni. hier in Engeland, in den laatsten veldtocht in de bladen, zullen hunne moeite niet bekla- t \ gen. Er werd zelfs hevig gestreefd en gestre-| den deze laatste weken, met het woord en roethetbeeld : herf'wclbekende verluchtdag-■ blad, « Daily Sketch » wljdde o. m. aan dien strijd bijna een heel nummer, vol treffende, ; sprekende teekeaingen, waar ge nevens dat v nietig, benullig, bolleke katoen, een klaar, | overgroot gezicht, kon zien, prachtig in zijn ijzelijkheid, van het vernietigde Lizerne ; j beeld getrokken in de tegenwoordigheid van Koning Albert, en dat vereeuwigd zal worden nu op doek door Meester Bastin. \ Maar, 't heeft de moeite geloond, daar offi-cieel gemeld wordt dat de beslissing nu vast genomen werd, en geteekend reeds door Engeland, Frankiijk, Rusland, Italie en Belgie. Japan's handteeken alleen is nog te kort ; en dat is slechts nog een zake van dagen, zoo niet van uren ; voor Japan zelfs heeft die beslissing maar een betrekkelijk belang, daar , ze toch door haar niet toegepast kan worden, vermits er in geheel het Oosten van dat hoogmoedige, almachtige (?) Duitschland, noch één bezetting, nog één kanon, noch één | man, noch één schip te zien of te ontwaren is of kan zijn !... Lit Washington melden ze, in date I7 Oogst, dat het Ministerie aldaar verwittigd werd door de Bondgenooten over die nieuwe beslissing.Want men mag zich wel verwach-ten aan een Amerikaansch verzet ; het papier immers is gewillig, en 't en is niet 'lijk daar bij u, aan hei front : het en kost ginder gefen stukken van menschen ! En daar men weet, bijvooibaat, wat dat veriet bevatten moet, zoo heb ik mij laten gezeggen dat het ant-wooH al... gereed ligt hier, dat ze er zullen opgeven, ais 't zoo ver komt ! Het aardigste van de zaak, 'tisîiat, komt het verzet uit Amerika, het antwoord 00k van daar zal komen, want het zal een beweegreden bevatten, die meer dan een ander rien naam zal verdie-nen van « argumentum ad horoinem », daar hij niets anders is en zal zijn, dan de eigenste woorden en de oigenste verklaringen van de eigenste voorzaten van Président Wilson zelf n. 1. de Presidenten Lincoln en Johnson, in I865 uitgevaai digd in dezen voege : dat aile grondstoffen die dienstig kunnen zijn om ainmunitie te maken, als oorlogs contrebande ofte smokkelwaar moeten aanzien zijn 1 Enwatwiltge, in Gods naam, dat Président Wilson daarop weder antwoorden zou, tenzij al zwijgen dat hij zweet, in de zalige over-luiging dat... de eer gered is. En 'k mag hier wel, voorbijgaande.bljvoegen : < en de centjes 00k ». W<int noch Amerika, noch gelijk welk ander land dat in 't katoen doet, zal door do beslissing een cent verliezen, vermits eenvoudig de Bondgenooten al het katoen, dat beschikbaar is en door Duitschland en Oos-tenrijk anders zou gekocht had kunnen worden, zelf zullen opkoopen ea betalen. En geld heeft geen reuk, zelfs in Amerika 1 Wat de onzijdige staten betreft, langs waar Duitschland zijn katoen trok, een verdrag zal gesloten zijn, of is het reeds, met Engeland n.l., bepalende dat die Staten katoen zullen kunnen opdoen en krijgon, uitsluitend voor hun eigen staatsverbruik. En, omdat er daar niemand de bekoring zou krijgen... door de vingers te zien, en toch katoen, oorspronke-lijk voor den onzijdigen staat bestemd, naar Duitschland zou laten over de grenzen reizen, zal elke onzijdige Staat slechts zooveel katoen kunnen en mogen krijgen, ofdat hij er o/fleieel van doen heeft, die hoeveelheid berekend zijnde volgent het gemiddeld getal balen katoen opgedaan jaarlijks, gedurônde de drie laatste jaren ! Als Duitschland zijn voorraad dan ver-bruikt zal hebben — en dat gaat rap, want die kanonmonsters zijn ijzelijke slokkers, — en dat het nîet meer zal weten van wat hout pijlen gemaakt, beter gezeid zijn bomraen en zijn poeder, ehwel, het kan dan geruat zijn kattewolle van... pissebloemen beproeven ! De ezels alleen zullen daar te beklagen zijn ! Nog een woord om te sluiten hier over am-munitie, poeder en ander schietgerief. Over veertien dagen heb ik u gemeld dat, volgens het woord van Minister Lloyd George, Engeland roeds drie honderd vjjfen veertig fabrie-ken had, onder staats-toezicht geplaatst, en die uitsluitend wrochten aan oorlogsbenoo-digheden I En, 'k voegde er dan bij dat, in één tnaand tijds, de munitie-voortbrengst in Engeland vijttiQ per honderd gestegen was ; Laatste IBoï-iola-fcesaa.. Parijs 30 Augusti. 15 u. Op het einde van den tiag van gisteren heeft een geweldige strijd van artillerie vergezeld van ontploffingen van mijnen en van gevech-ten met bommen en grenaden, plaats gehad in Argonne op vele punten. De vijandelijke loopgrachten werden grootelijks beschadigd te Les Courtes Chausses, te Les Meurissons en te Bolante. Pertrograd, 29 - 8 - 15. Frederikstadt: na een gevecht hebben onze troepen zich teruggetrok-ken westwaarts de stad. Lijn Jacobstadt, Dvinsk en westwaarts op: zonder verandering. Op den rechteroever van de Vilia, tusschen de Vilia en de Niemen, hevi-ge gevechten op het front: Poolberezie, 't Noorden van Vilna, Novge-Tiohi-yauchavriki, tôt aan de Niemen. Ten Zuidin Vladimir-Volynski-Rtanoe-Rojitche : Ten gevolge van het samentrekken van groote vijandelijke machten voor doel hebbend de rechtervleugel van ons leger te omsingelen hebben onze troepen op 27 en 28 Oogst zich ten Noord-Oosten Loutsk verplaatst. en, dat nu reeds, per dag, honderd maal meer munitie hier voortgebracht werd, dan verleden | jaar in September. Minister Lloyd George j deed gisteren eene nieuwe mededeeling aan î de bladen : die 345 inrichtingen waren in ! werking reeds op 12 Juli. Weet ge hoeveel er nu reeds werkzaam zijn, op 18 Oogst ? Niet min dan vijf honderd vijt-en-dertig, dat is honderd en negentig meer dan over een maand ! En, dat is maar een begin ! Laat de klokken maar jubelen in Berhjn, om den « zege » in Poland. 't Is de einde-klokke dat ze luiden over Duitschland en het Keizerdom 1... J/LN VAN DE WOESTYNE. Çt vervolgt) OoRLOGSNIEUWS. DE VOORBERE'DING Zou hetgeen thans geschiedt op ons weste-lijk front niet mogen a&nzien worden als eene voorbereiding tôt een algemeene lang verwachte actie? Gestadig, dag en nacht zijn onze vliegeniers in do weer, hombardee-ren aile belangrijke duitsche verkeerpunten, doen munitiedepots de lucht invliegen, ver-nietigen barakken, kortom doen thans cen noodzakelijk-voorafgaand^lijk werk voor ver-dere gebeurtenissen. En daar deze vliegbe-drijvigheid nooit zoo groot is gebleken als thans, mag wel daaruit gehaald worden een zeker teeken dat dit werk niet nutteloos zal gemaakt worden door aanslepen van tijd. Immers het bombardeeren van verkeerpunten is maar een betrekkelijk kwaad, alswan-neer den vijand den tijd gelaten wordt te be-schikken over ailes wat noodig is tôt een her-stel. Hetzelfde kan in zekeie mate dienen voor fabrieken daar 't toch zekerheid is nu, dat eene totale vernietiging eene buitenge-woon wel geslaagde onderneming zou mogen genoemd worden. Er schijnen dus redens te zijn om de bedrijvigheid der verbondene vliegers te rechtvaardigen indien we aanne-men, dat het nut van zulke raids noodwendig is voor nabije gebeurtenissen. CP DEN YZER Naar we vernemen, versterken de Duit-schers maar steeds hunne stellingen aohter-waarts de vechtlijn gelegen, dit om zooveel mogelijk werkdadige troepen van de Yzer-linie te kunnen terugtrekk^n ten einde ze op andere plaatsen, zoo mogeliik te ge'bruiken. Van aan Nieuwpoort tôt Diksmuide zijn de Duitschers zich zoodanigaan 't versterken, dat ze denken aile doorboring langs dezen kant met een luttel getal mannen te stuiten. Ook wordt ons medegedeeld dat het troepen-getal heel wat verminderd is. Alleen rond Diksmuide wordt eene ernstige beweging van den vijand waargenomen. Dit versterkt onze meening reeds herhaaldelijk vooropgezet, dat zoo een duitsch offensief zich voordoen zal, dit te verwachten is in 't zuiden van Diksmuide, om de redens, die we destijds breed-voerig aangaven. OOSTELIJF FRONT Hce zit het nu op 't Oostelijk front en welk is de toestand van 't Russische leger ? Deze beide vragen kunnen niet heelemaal verdui-delijkt worden door de ambtelijke berichten, die zoo, noodzakelijkerwijze, sober en soms duister zijn. We iezen daar steeds van terug->-rekking der Russische legers, zoodanig dat dit wel een nadeeligen invloed bij velen uit-t, oefenen kon. Daarom zulleu we eens zoo | objectief mogelijk aanwijzigingen geven. De | Oostelijke krijgsverrichtingen gebeuren in : drie groote afdeelingen Eene ten Noorden die Riga-Dunabourg (Dvinsk) omvat; eene tegen W ilna Grodno-Bielostock en een derde in 't Zuiden tegen Brest-Litowsk. Na den val van Warschow zijn ds Russis-sche legers maar steeds achteruit getrokken, uitgenomen rond Riga, waar de duitsche of-fensieve-beweging schipbreuk ked, door de nederlaag der duitsche vloot voor Riga. Se-dertdien schijnt weerom een oprukken der duitsche sebaren het begin te zijn van een her tebeginnen offensief,want gedurig spreken de ambtelijke berichten over Friedrichstadt dat ligt tusschen Riga en Dunabourg op den Du-nastroom die langs beide steden heenvloeit. Dus mag aangenomen worden dat in de eerste dagen een srnstjge poging tegen deze beide steden te verwachten is. — Kovno viel. Nu wordt Wilna bedreigd en met Wilna dé forteres Grodno, de laatste forteres van de russische verdedigingslinie langsheen de Poolsche grens. Dat deze bedreiging niet als een dood puni moet aanzien worden, bewijst de ontrui-ming die reeds in Kovno beg^nnen is. Grodno en Wilna zullen dus vermoedelijk vaileo, als-00K Bielostock. Brest-Litowsk is gevallen, zoodanig dus dat van de Baltische zee tôt over Brest-Litowsk de Russen overal in af-tocht zjjn.Waarom de aftocht in 't zuiden be-sloten werd ? Om te ontsnappen aan de om-singeliog in 't noorden, want de duitsche legers waren in zoo'n gunstige positie daartoe, dat het niet moet ontkend worden dat het russisch leger groot gevaar liep. Grootvorst Nlkolaas heeft dit gevaar begrepen en daarom heeft hij èn land èn vestingen prijs ge-geven om zijn leger te behouden. Hij trok af en de attocht duurt zonder en-de. Hij trok af en de Duitsche &ijptaDg neep tôt nog toe altijd in de ruimte. Waar za! het Russisch leger nupost vatten ? Het is niet vast te stellen alhoewel de stad Minks gelegen op 160 kilometers van Wilna als centrumpunt aangeduid wordt. Dan zou de positie van 't Russisch noorderleger ten doel hebben Petro-grad te beschermen. Tusschen beide legers liggen dan de Pinkmoerasen, waarover we 't reeds hadden, IN POLEN Von Beseier, de duitsche generaal die Ant-werpen deed vallen, is algemeene gouverneur van het veroverde grondgebied in Polen be-noemd.HUNNE LEUfiENS Men weet dat het gebruiken vaa verslik-kende gassen soms den Duitschers heelkwa-lijke perten speelt. Wanneer de wind verraads draalt, dan worden ze zelf door hunne barbaarsche middels verbrand en blind. Over eenige dagen kwamen door Luik drie treineu met zulke duitsche ongelukkigen toe en natuurlijk schreeuwen de duitsche gazetten dat dit het uitwerksel is van brandende vîoei-stoffen, door de Engelschen en de Franschen gebezigd. Let er maar eens op, binnen enkele dagen zullen de Duitschers zulke middels tegen ons gebruiken ! Dit i3 hanne gewooe taktiek !

Er is geen OCR tekst voor deze krant.