1«t« Jaargang —, Nr 16 — 1 PENNY Registered ai the G. P. 0. as a Newspaper Zaterdag, 28 September 1918 DE DAGERAAD BELGISCH WEEKBLAD, VOORLOOPIG TE LONDEN AANKONDIGINQEN Per regel ... 1 sh. Groote volgens overeenkomst BEHEER EN OPSTELRAAD : 28, VICTORIA STREET, S.W.1 Telefoon : Victoria 7099 ABONNEMENTEN Een jaar . 6 sh. Buitenland 10 sh Zes maanden 3/6 „ 6 sh. Drie maanden 2/6 „ 4/6 Meeting der Belgische Werkliedenpartîj Rede van Minister Van der Velde. Hij verdedigrt het Gouvernement. De heer Minister beantwoordt de vragen van ' De Dageraad". De verteerenwoordigrer van 'De Dageraad" aan het woord. De meeting, belegd in Mémorial Hall, Zaterdag 2i j.l., had plaats voor een voile zaail. GezeMen Bollogne en Eeckeleers zetelden voor. Gezel Bollogne. — De aanvallen der tegen-strevers dwingen ons de onzijdigheid prijs te geven en ons te groepeeren. Wij doen zulks, ten einde onze gedachten en onze mannen te verdedigen. Na de rede van gezel Van der Velde kunt gij vragen stellen. Redevoering van Minister Van der Velde De aanvallen mij persoonlijk betreffend mis. hagen me niet. Ze bewijzen, dat onze terug-keer naar Belgie nakend is en dat ik het ver-trouwen mijner kameraden nog bezit. Het is noodzakelijk, dat ik eenigszins uit-voerig met u kom praten, want wij hebben geen pers om te weerleggen en geen parlement om ons te verklaren. Ziehier dus mijn weder-varen : Ik verliet Londen om, met Hymans en Go-blet d'Alviella, in het ministerie te treden. Er werd uitdrukkelijk vastgesteld, dat elk minister zijn politieke onafhankelijkheid kon behouden. Wij zouden een ministerie van her-stelling wezen, niet he doel : den oorlog win-nen.Heer de Brocqueville gaf daarenboven nog deze twee aanduidingen : Op taalgebied moet volledige geli|kheid komen en ook de politieke gelijkheid zal gestemd worden na de vrede. j.- ir.gia^erv v- rn'Viij. Ovei* we ken werden twee groote oommissiën gestiicht : één voor de taalkwestie en één voor de her-ziening der kieswetten. Elke commissie be-staat uit 21 leden : 7 nu buitenlandsche en 14 uit het thans bezet Belgie ; want de achterge-bleven landgenooten hebben volledig recht van meezeggen. In de herzienning moeten wij de vrijheid van pers en parlement vastleggen. De oorlogs-tijd bewijst, hoe noodig dat is. Nu kan er niet geantwoord worden. Velen uwer hebben een lange lijst klachten tegen het z.g. gouvernement van den Haver. De dag, dat men ons zal vragen, wat hebt ge gedurende die 4 jaar gedaan, zullen wij, zooals wijlen minister Malou, antwoorden : " Wij hebben geleefd Wij zijn er in gelukt de godsvrede te bewa-ren tusschen menschen, zoo verschillend van politiek streven. Wij zijn fier te kunnen zeg-gen, dat wij gewrocht hebben voor het onaf-hankelijk Belgie. Wij hebben ook laten leven : onze uitwijke. lingen, onze achtergebleven, ons leger. De re-geering deed al wat in haar macht was. Voor de uitwijkelingen ging het betrekke-lijk gemakkelijk. Zij werden hier en in Frank-rijk hartelijk onthaald en weldra pasten ze de spreuk toe : Help u zelf. De 7 millioen Belgen,onder 't Duitsche juk, hebben wij van voedsel en kleeding voorzien, zoo goed als 't ging, in overeen9temming met het Amerikaansch-Spaansch-Nederlandsch co-miteit. Aile maanden betalen wij het S.-N. co-miteit 65 millioen frank. Dat is de voornaam. ste bezorgdheid in de zittingen van den minis-terraad. Ôp elke vergadering staat het punt der bevoorrading eerst aan de dagorde. Wij betalen en hebben controol. Geld en schepen moeten gevonden worden. Er zijn maanden van nood geweest. Maar nu is er goed nieuws : dit jaar van Maart tôt Augustus ontbraken schepen, daar het Amerikaansch leger naar Frankrijk moest ge-voerd. De oorlog diende gewonnen te worden. Nu zijn er vaartuigen genoeg. De Belgen zullen dezen winter behoorlijk gevoed zijn. Ook hun moraal stijgt, want zij hooren in de verte het verlossend kanon... Onze soldaten waren insgelijks het voor-werp onzer groote bezorgdheid. Ons leger van 200.000 man is heringericht onder aile 00g-punten.Mijn beheer vergt thans een budget van 400 millioen. Het lot der sldaten is veel verbeterd ; nog voor een derde moet voor betere barakken gezorgd worden en dat zal komen. De kleeding biedt moeilijkheden aan in aile landen. Over het voedsel klagen de soldaten niet, die een degelijk commandant hebben. Onze troe-penverzorging staat niet ten achter bij die van het Fransch leger. Er is nog veel te doen en er zal nog veel gedaan worden. Spreker maakt den uîtbundigen lof onzer soldaten. Ge moet ze zien, zooals ik ze zie ! En zij behouden de hoop. Nooit kan de schuld aan helden afgelegd worden, de schuld aan hen, die voor het land en voor ons de vrijheid zullen herwinnen. De vrijheid, die we eischen, mag geen schijnvrijheid zijn. Belgie moet vrij wezen in een vrij Europa. Daarom i® ons verbond on-verbreekbaar met al de volkeren, die strijden voor de rechten der demokratie. De verbondenen doen een beroep op aile krachten, die het goed meenen met de demokratie, ten einde aile impérialisme neer te vel-len. Dat van den Czaar is te niet; dat van Duitschland en Oostenrijk blijft nog. En om al de demokratische krachten te doen groeiën werd dezer dagen de conferentie te Londen gehouden. Er waren daar vertegen. woordigers van 12 millioen vereenigden. Er werd besloten : 1. Oostenrijk heeft een voorstel gedaan, om in 't geheim te praten. Geen geheime onder-handelingen ! Geen geheime diplomatie ! De wereld heeft er genoeg van. 2. Geen ontkennend en verachtend ant-woord. Wij moeten vasthouden aan de 14 ar-tikels van Wiilson. Het één oorlogsfront is verwezenlijkt ; de diplomatieke eenheid moet ook tôt stand komen tusschen de verbondenen. Een bepaald gezamentlijk oorlogsdoel dient af-gekondigd.3. Een hulpkreet kwam ons toe uit Rusland, waar de Bolcheviki onze vrienden vermoor-den. Wij zonden den lijdenden de verzekering onzer innige sympathie. Wij keuren de tus-schenkomst der verbondenen in Rusland slechts goed, als ze niet voor doel heeft het Czarisme te herstellen, hetgeen Duitschland's oogwit is. 4. Er werd gezegd, dat Gompers niet met ons was. Het tegendeel is bewezen : nu ma-ken ook de Amerikanen deel van het Interna-tionaal bureel. Allen voerden op de conferentie dezelfde taal : de vrede van Wilson en geen veroveringen. Geen straf, maar wel herstelling en volledige schadevergoeding. De werklieden der vijandelijke landen moeten de misdaden hun-ner regeeringen niet betalen. Maar de kwesties van Elzas-Lorreinen en van Trente zijn geen veroveringen, 't zijn désanexaties. De volkeren moeten in de toe-komst het recht hebben om over hun eigen lot te beschikken. Dait ailes is op weg ! Ieder dag brengt ons nader tôt de vrijtwaking van ons land ! Het Belgie der demokratie, der vrijheid, der gelijkheid, zal opstaan ! Van der Velde en "De Dageraad" De heer minister leest nu de vragen, hem in De Dageraad gesteld, en beantwoordt ze als 't volgt : 1. Zooals ik reeds zegde : Geen bestraffing, maar wel schadevergoeding en totale herstelling.Straf? Tegen wie? En hoe? Zullen wij Keulen vernielen? Vrouwen verkrachten? Menschen vermoorden? Wie zou er dienen gestraft te worden? Als men den Keizer ophangt, zal ik mij er niet tegen verzetten ! 2. De Duitsche socialistische meerderheid terug in de Internationale opnemen? Gisteren werd reeds gezegd : zoolang in die groep de huidige gedachten heerschenj neen ! Na den oorlog? Ik ben er van overtuigd, dat de diplo-maten en de kooplieden van Atwerpen ons wel vôôr zullen zijn in het hand-drukken. 3. Belgie moet na den oorlog volkomen vrij zijn om over zijn lot te beslissen. Als er een waarborger moet zijn, dan zal dit de Volke-renbond wezen. K. Huysmans vertaalt Gezel Huysmans doet de vertaling van Van dter Velde's rede, op zekere punten een verkla-rende vertaling. Spreker maakt van de ge-legenheid gebruik om op den kop van De Dageraad. te springen. Wie zit achter dit blad? Wie voert de polemiek in het blad, dat mij activist genoemd heeft? Verkochte pers, waarvan de opstellers niet op de hoogte zijn van den internationalen toestand. Van Rusland weten ze niets. Dat de opstellers met Kerenski eventjes gaan praten. De Dageraad maakt mij verdacht en insinueert, dat ik met Scheidemann heul. Zij mogen een blad uitge-ven, om ons aan te vallen. Wij niet om ons te verdedigen, Zij halen het geld bij hen, die leven op den oorlog en die wenschen, dat hij nog lang moge duren, om nog meer schatten te winnen... Zoo gaat het voort, en de " klak ", in elke socialistische meeting aanwezig, helpt goed mede, met lieflijkheden aan ons adres, waarvan de zachtste was : werpt hem de deur uit ! Onze vertegenwoordiger aan 't woord Bij het nummer van D. D., vôôr de meeting den heer minister overhandigd, was een brief, dien ik schreef in persoonlijken naam. Ik zegde daarin, dat het doel van D.D. is "den toestand op te klaren, its wat thans meer dan ooit noodig is". Heer Van der Velde hadde goed gedaan dezen brief te lezen, dan ware veel op voorhand duidelijk gewor-den...De heer minister is het dus eens met ons hoofdartikel van heden : een volkomen vrij Belgie, dat over zijn lot kan beschikken voor binnen. en buitenlandsche kwestiën, en zeker geen waarborg meer van Duitschland. Dat is dus in het reine. Ook het tweede punt is door hem genoeg verklaard om over heen te stappen. Bij het eerste punt heeft hij de lâchers op zijn kant getrokken. Altoos .behendig ! Wij willen geen Duitsche steden plat leggen : ons hoofdartikel van verleden week, Stad voor Stad, bewijst zulks. Het overige, van verkrachten en moorden, dient niet weerlegd. Maar kunnen de steeds toenemende misdaden van Duitschland ongestraft blijven? Dat ware onzedelijk en gevaarlijk, ze'lfs als voor-beeld voor de eenlingen, nu en in de toe-komst. Duitschland moet weten, wat het te wachten staat, als het voortgaat met Frankrijk stelselmatig te verwrvsten en mogelijk in Belgie evene^nc te rW^r ' w zijn ook per sonen, wier euveldaden moeten gestraft worden, personen die nu onbereikbaar zijn. (Hierop kwam geen wederantwoord.) M. Huysmans heeft de rede van den heer minister niet alleen vertaald, maar ook afge-rond, aangedikt, verklaard... o, vrees niet, M. H., gij hebt ze niet vervalscht ! Toch wil ik er op wijzen — voor de Fransch onkundige aanwezigen — dat gij minister's verklaring over désanexatie van Elzas-Lorreinen en Trente niet vermeld hebt. Vergetelheid voor-zeker ? Wie achter De Dageraad zit? Niemamd ! Vrije mannen aanvaarden geen ordewoord. De verantwoordelijke en gekende opstellers voeren de polemiek, die sommigen natuurlijk niet aanstaat. Van waar het geld komt? Zie onze 4de bladzijde. Chapelle roept daar van " hoerenbond ", Dat is 'n gekende grove be-naming^ die ons volkomen koud laat. Zie ons 4de bladzijde ! Onze lezers, hier aanwezig, weten, dat wij eerst en vooral naar de kleine lui gingen om publiciteit, want we zijn de-mokraten ! En dat lukte, tôt spijt van sommigen... Waarom zouden we dan later den groothandel niet aanspreken? Wij behooren immers niet tôt de aanklevers van den klas-senstrijd ! Wij kennen niets over Ruslands toestand? Wie is daar volledig van op de hoogte? In aile geval, ik stel Kerenski en Huysmans op één lijn : Kerenski is een advokaat en Huysmans kan mooi praten. Wij insinueeren niet op Huysmans : wij zeggen klaar en duidelijk dat hij in de kaart van Duitschland speelde en nog speelt. De Dageraad heeft niet geschreven, dat Huysmans een activist is. (K. H. bekent hier, dat Eeckeleers zijn aandacht trok op insinua-tie's; mogelijk bedoelen H. en E, onze arti-kels, waarin wij uittreksels gaven uit Belgi-sch-Duitsche bladen, die Huysmans als de " rechte patriot " voorstellen). Ik aanzie K. H. niet als een activist. Wij hebben nooit de socialistische partij, noch de vakorganisatie aangerand. Wij bestrij-den het Internationalisme (Dat is uw recht, onderbreekt K. H.) en wij zijn van meening, dat Stockholm. Duitschland's politiek doel steunende in feite en dat da actie der interna-tionalisten aldaar, bijdroeg om den ongelukki-gen toestand in Rusland te verscherpen. Nog eens, zie onze 4de bladiijde ; zie de tal-rijke kleinhandelaars, waarvan ook de voor-zitter in deze zaal aanwezig is ; die menschen, welke hard werken om hun brood, zjin onzen onmisbaren steun, en daar zijn we fier op ! — De lezer denke nu niet, dat die speech van een leiën dakje liep ! Kent gij de socialistische meetingtatiek? Weet gij ook wat van de waaniwijsheid van groote en half-groote leiders, mitsgaders de "kleine garnaal ", die allen rechtzinnig of niet-rechtzinnig meenen, dat zij alleen het verstand en de kennis der dingen in pacht hebben, en dat de socialistische leer, de eenige zaligmakende leer is? Nu, onze medewerker kwam er toch zonder kleer-scheuren van af, hoewel gezel Eeckeleers op zeker oogenblik moest uitdonderen, dat hij en hij alleen de voorzitter was... IN DE AISNE-STREEK MIJNWERPER.— Tôt heden hadden weinig menschen een gedacht van dit vreeselijk moderne oorlogstuig. Daarom geven wij deze plaat. Belangrijke vragen Een aantal belangrijke en minbelangrijke vragen werden gesteld en door Van der Velde en Huysmans beantwoord. Wij komen daarop terug in een volgend nummer, daar heden ons de plaats te kort schiet. Slotreden Eeckeleers hie'ld de Vlaamsche en Bollogne de Fransche slotrede. Die van den eersten was een meesterstukje van socialitischen mee-tingâtijl : Kapitalisten... verkochte pers... uitbuiters van den oorlog... worstenfabrikan-ten... bloed en lijken... solidariteit der prole-tariërs... wordt allen lid... En dit ailes ge-paard met dolzinnige gebaren en verkramping der wezenstrekken ! Il geloof, dat er vele menschen misselijk werden, want onder deze rede liep de zaal drie kwaart ledig. L. Clauwaert. N.' S. —- Een krachtig, maar bezadigd woord werd aan 't einde der meeting gezegd door een Franschen afgevaardigde, die deel naam aan de conferentie van Londen. ♦ Réponses de M. le ministre Van der Velde aux questions du "Dageraad,, Nous savons gré à M. le Ministre Van der Velde d'avoir répondu aux trois questions qui lui furent posées dans le Dageraad du 21 septembre. Cela ramène aux proportions voulues les attaques dont notre journal fut l'objet de la part de quelques coryphées de troisième plan, qui hurlaient à qui mieux mieux et nous envoyèrent des épithètes parmi lesquelles les mots de vendus, exploiteurs de la guerre, etc., furent les plus distingués.Nous avons à différentes reprises, et notamment au cours de notre polémique avec de Brouckère, exprimé le regret de ne jamais obtenir de réponse claire, nette, exempte de toute réticence. Les réponses de M. le Ministre Van der Velde faites au meeting du Parti Ouvrier, ne brillent pas précisément par leur clarté. Nos lecteurs vont en juger. ire Question. 1. Les Belges sont tous d'accord pour exiger de la part de VAllemagne réparation totale, indemnités complètes et PUNITION» pour les crimes abominables commis en Belgique. M. le Ministre un jour a déclaré qu'il ne pourrait etre question de mesures " punitives." Est-il toujours de cet avis ? Réponse de M. le Ministre : " Ainsi que je l'ai déjà dit : pas de punition, mais bien des indemnités et réparation totale. Punitions ? Envers qui ? Et comment ? Détruirons nous Cologne ? Violer des femmes ? Assassiner les gens ? Qui donc devra être puni ? Si l'on veut pendre le Kaiser je ne m'y opposerai pas ! " *** Voilà la réponse de M. Van der Velde. Docteur en droit, député et ministre, M. Van der velde siège parmi les législateurs. Il collabore à l'élaboration des lois. Suivant son système, qua nous nous permettons de qualifier de " simpliste " la punition d'un criminel comporterait donc uniquement la peine du talion. Les crimes les plus monstrueux devraient rester impunis, à cause précisément de leur monstruosité. Les massacres de Visé, d'Andenne, de Dinant, de Louvain ? Impunis. Les vols, les viols, les déportations de nos malheureux ouvriers belges, impunis. Indemnité et réparations, cela suffit dit M. Van der Velde. Si l'Etat futur rêvé par les Internationalistes comprend la justice de cette façon, si dans leur pensée le crime d'assassinat, de vioJ, de vol à main armée, de rapt et de pillage ne peut être puni, parce que suivant la thèse de M. le Ministre Van der Velde " on ne peut pourtant pas obliger les justiciers à assassiner, à violer, à voler à déporter et â piller.,, Nous doutons fort du succès d'une telle plate-forme électorale dans les pays dévastés et souilles par les Allemands. Il y a le code pénal M. le Ministre, et même le code civil qui sont le code des honnêtes gens. Malgré votre beau talent oratoire et votre voix prenante qui en augmente encore le charme, vous ne parviendrez pas à faire acquitter un seul des prévenus. Votre thèse est dangereuse en ce sens, que le peuple, ne voyant pas d'autre alternative de punition pourrait être amené dans son désir de vengeance légitime, oui légitime, à exercer des représailles qui sont d'ores et déjà à l'ordre du jour de plusieurs pays alliés. Ne pas punir le crime, voilà certes une conception nouvelle du Droit et de la Justice pour lesquels des millions d'hommes se battent et meurent. 2eme Question. 2. S. Exc. est-elle toujours disposée à considérer le parti socialiste allemand comme faisant partie de /'Internationale et engage-t-elle les socialistes belges a serrer la main aux " genossen " après la guerre ? Réponse de M. le Ministre. Reprendre les socialistes allemands dans l'Internationale ? Hier nous l'avons dit : Aussi longtemps que les idées actuelles dominent dans ce groupe, non ! Après la guerre ? ?Je suis convaincu de ce que les diplomates et les négociants d'Anvers nous auront précédés dans cette fraternisation." *** Nous n'exagérions pas en disant que la clarté des réponses n'est pas aveuglante. Ce que sont "les idées actuelles de ces groupes " nous l'ignorons. Mais nous savons qu'après la guerre, si les socialistes allemands sont reçus dans vos " maisons du Peuple," il ne restera pas pierre sur pierre de ces bâtiments. Combien est malheureuse votre allusion aux négociants d'Anvers ! Vos auditeurs, de braves ouvriers, plus patriotes que vous ne le supposez, apprendront donc, non sans une douloureuse surprise, que le dédain que vous avez pour les négociants d'Anvers, ne vous a pas empêché — malgré les protestations unanimes des Anversois — de nommer et de conserver comme Directeur du Ministère de l'Intendance, un négociant d'Anvers, d'origine allemande, époux d'une allemande, beau-frère d'un officier allemand actuellement en Belgique occupée, où il aide les membres du parti ouvrier belge à monter dans le train qui doit les mener aux géôles allemandes.Peut-être en parlant des négociants anversois qui vous devanceront dans la fraternisation avec les Allemands avez-vous-

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.