Eerste Jaargang, Nl" 25. — 17 Februari 19 Prijs : 10 centiemen. Eerste Jaargang, N' 25. — 17 Februari 1917. DE ENDRACHT Weekblad voor het Vlaamsche Volk ABONNEMENTSPRIJS : Een jaar fr. 5.20 Zes maanden .... » 2.60 Drie maanden .... » 1.30 Geene abonnenten worden aangenomen die niet op voorha het bedrag hunner inschrijving laten geworden. ___ BUREELEN; Voor het Generaal Gouvernement ; Prinsesstraat, 16, ANTWERPEN. Voor het Etappen- en Operatiegebied : 8, Huurdochterstraat, GENT. Postchekrekening Nr 86. AANKONDIGINGEN : Prijs naar overeenkomst. Ongeteekende stukken worden niet opgenomen. Geene handschriften worden teruggezonden. BOEKBESPREKING : Het toezenden van één boek of schrift geeft c'nt op vermelding ; twee exemplaren, op bespreking. 520 I ORGANISATIE I Een degelijke, wclingerichte organisatie Bbben we ten spoedigste noodig om Hic welmeenende, bruikbare kracbten ■t vereenigen en vruchtbaar te maken, Ils het geschiktste middel om een doel-Bnatige propaganda te voeren ; om aan IL groote behoefte te voldoen de be-Beging in eene vast bepaalde, duidelijke ■ichting te sturen en de vereischte tucht ■n de rijen te bevorderen. Inriclitin^. I Om dit drievoudige doel te bereiken, Hnoet de organisatie aan zekere vereisch-■en beantwoorden, die ik hier wil trachten ■ebepalen. Laten wij klaar, vrij en vrank ■preken : het welgelukken onzer bewe-Bing — zelfs nu — hangt er van af. I De onpartijdigheid overal en in ailes le willen doorvoeren is een utopie, een ■nmogelijkheid. Andersdenkenden vinden ■aar veelal geen graten in, maar een «îtholick. kan daar niet met meegaan, Bndat bij elken overtuigden katholiek ■et vlaamsch ideaal in het godsdienstig Hdeaal is opgegaan — op de S'-Jan-Berch-Biansfeesten te Diest in 1913 vertolkte H Stracke ons aller gevoelens, wanneer ■ het uitgalmde « Vlaamsch en Katho-lek, » wie zal ze scheiden ! — omdat ■jn katholiek-zijn zoo maar niet een ■verjas is die hij bij elke uitnoodiging ■an afleggen. ■ Hoevele katholieken zijn sinds lang ■vertuigde activisten ; studenten, onder-■'ijzers, leeraars, leeken en priesters, ■lien levenslustige, veerkrachtige, jonge ■lanneti, die nog geen andere belangen ■ennen dan de ontvoogding — een vrije ■ekomst—van hun geliefde volk. Mee-■evoeld hebben ze wel en aangemoedigd ■eker 00k, maar meegestreden hebben ze ■'et, of toch niet met gansch den gloed 1er geestdrift, omdat ze in de huidige - Bweging den rotsgrond misten waarop He. volgens hunne overtuiging en huit . Beaal, willen bouwen. Neen, onpartij-1 Higheid overal en in ailes is 00k nu Brderfelijk : wij moeten aile welmeen- I B>de krachten samentrekken en vruchtbaar t Blevens wordt er eenheid in de wer-Bng gevergd en is tucht in de rijen een i Bïh : een werken op zijn eentje is een ■fdeeling van krachten, een versnippe-! »g van macht. Nog te veel loopen wateren onzer beweging buiten hunne il dding -verloren in het droge zand der «estijn, meer en meer moeten ze wor-■1 n ingedijkt opdat ze als « een machti-, ;n, prachtigen vloed door de Neder-e , nden » zouden heenstroomen : dan, en - >n alleen wordt elke dam vveggespoeld. n Geen onpartijdiçheid en toch eenheid 1 de werking, is dat geen tegenspraak? ie een, Katholieke, liberale, socialistische n tivisten zijn het eens aangaande het II >el : de ontwikkeling en het ontplooien 8 in het nationale bewustzijn van een I- >lk is een natuurlijk verschijnsel en ;r lit geen onderbrekir.g ; daarom bewer-is tn zij, 00k nu, de ontvoogding onzer t- itie. Tegenover vele middelen die aan-i3 îwend worden om dit doel te bereiken: m irvlaamsching van het onderwijs, split-re ng van ministeries, bestuurlijke schei-m ng of zelfbestuur, enz. gaan ze hand :d 1 hand. Met een woord, in algemeene iken : doel, richting en hoofdmiddelen io wij allen éénsgezind. Maar wat den vorrn, den geest en de toepassing van werking en middelen betreft, daar kan een katholiek niet blij-ven in het vaarwater van andersdenken, daar snakt hij naar een andere lucht, naar het vrijkomen zijner ellebogen om naar eigen opvatting te arbeiden. Hoe kunnen we dit bereiken ? heel eeti-voudig door de opperste leiding der beweging te laten uitgaan van eene onpartijdige centrale en de uitvoering der besluiten toe te vertrouwen aan die partijdige %ijvertakkingen. Laten wij het kind een naam geven : het Vlaamsch Nationaal Komiteit zou de centrale zijn en de zijvertakkingen zouden genoemd worden Katholieke, Liberale en Socialistische Landsbond. De onpartijdige centrale moet samen-gesteld zijn uit weinige maar degelijke mannen, mannen van durf die ieders (activistich) vertrouwen genieten. De partijdige zijvertakkingen zullen onverwijld de hand aan 't werk slaan, om door een menigte lokale groepen met aile lagen der maatschappij. over heel het land, in voeling te komen. Gansch de organisatie zou genoemd worden 1 Vlaanderen vrij ! n Leden, Zij, die lid willen worden kan men in zes groepen indeelen : de stichters, de grondleggers, de weldoeners, de onder-steuners, de leden, de deelnemers, al naar gelang den geldelijken steun die het werk van hen bekomt. De stichsters begiftigen het werk met 2000 fr., de grondleggers met 1000 fr.. de weldoeners met 200 fr. ; de jaarlijk-sche bijdrage der ondersteuners wordt vastgeiteld op 10 fr. die der leden op 2 fr. en de deelnemers betalen 10 cen-tiem te ma and. ïmleeliii^ van liet si l'ijdtond». De bijdragen der dneeerste *oorten leden komen ten goede aan het partijdig middenbestuur, de jaarlijksche steun der drie laatste soorten leden gaan a) voor de 2/3 naar de onpartijdige centrale, fc) voor het 1/3 blijft hij in de partijdige lokale afdeeling om de propaganda-en andere kosten te dekken. Met een voorbeeld zullen we ailes duidelijk maken. Veronderstel dat de katholieke werking het brengt tôt 10 stichters, 20 grondleggers, 100 weldoeners, 200 ondersteuners, 2000 leden en 2000 deelnemers, dan gaat het geld van stichters, grondleggers en weldoeners, d. i. 60.000 frank naar den Katholieken Vlaamsche Land-bond : terwijl de bijdragen van ondersteuners, leden en deelnemers d. i. 30.000 fr. de kas vullen van het Nationaal, Vlaamsch Komiteit. Zijn de onkosten gedekt van het N. V. K. dan wordt het overschot in ver-houding hunner bijdragen uitgekeerd aan Katholieken, Liberalen en Socialistische Landsbond. Propaganda Om te eindigen een woord over propaganda. Persoonlijke propaganda, d. i. deze gevoerd door het getnoedelijk pra-ten van persoon tôt pérsoon, levert nog altijd de beste uitsiagen op, maar is niet op groote schaal en methodisch uit te voeren. Onze moderne samen- f leving is gewoon geraakt aan de pro- s p*ganda bij middel van het plechtige 'I gesproken woord, bij middel van een berg van vlugschritten en strooibriefjes. fc Voorzeker mag de centrale en de zijvertakkingen een doelmatig inrichten van propaganda-voordrachten niet uit j het 00g verliezen, maar me dunkt dat er niet genoeg zorg kan besteed worden ( aan strooibriefjes en vlugschriften : 't is de moeite waard daar wel eens op terug te komen. Alleenlijk nog deze wenk : waarom zouden zij, die zich tôt het schrijven van vlugschriften of strooi- c briefjes bekwaam gevoelen, slechts dege- p ^ijke mannen zouden daarvoor in aan- t merking mogen komen, hun arbeid en v werk niet afstaan aan (het N. V. K. dat volgens de behoeften van het oogenblik voor ruime verspreiding zou zorg dragen? Organisatie, die eenheid in de leiding \ zou bewerken en aile krachten zou om- c; vatten, werd in dit artikel bedoeld. c Mocht onze beweging spoedig dien b machtigen het boom bezitten 1 J. C. H. r j t n Opriehting' ee^.er Vlaam- Ù sciie Hoogeschool voor ^ Land- en Tuinbouwkunde. J o Men deeh ons mede dat de heer ® gpeverneur-generaal de verdere uitbrei-ding der Gentsche Universiteit door de opriehting eener Vlaamsche Hoogeschool g voor Land-en Tuinbouwkunde in uit- c zicht genomen heeft. Voorbereidendc voorlezingtn van het eerste studiejaar voor Iflndbouwkundigen zijn reeds dit ,£ jaar in gang. Met ingang van October t g 17 zullen de eerste en tweede studie-jaren dezer Hoogeschool geopend worden.De duur van den geheelen studietijd is bepaald geworden op 3 jaar voor de landbouwingenieur», op 2 jaar voor de tuinbouwingenieurs, en zal afgesloten worden do(jr een diploma-examen. Toe-latingsvoorwaarden voor de toekomstige landbouwingenietirs zullen zijii : 1. Het bezit van een gehomologeerd getuigschrift van middelbare studiën, overeenkemstig de artikelen 5-7 van de vvet van 10 April 1890 met betrekking tôt de verleening der Akad#mische gra-den. of, bij gebreke hiervan, het met goed gevolg afleggen ran een der voor-bereidende proeven overeenkomstig artikel 10 en 12 der zelfde wet, of 2. Het bezit van ean uitgangsge-tuigschrift der handelssektie der afdeeling voor hoogere moderne studiën van een staats- of gemeente-atheneum of van eene vrije onderwijsinrichting van den zelfden graad, ol bij gebrek hieraan, het met goed gevolg afleggen eener bijzondere proef, aan de Hoogeschool te doorstaan, en waarvan de bijzonder-heden nog nader bepaald zullen worden. Toelatingsvoorwaarden voor de toekomstige tuinbouwingenieurs zullen zijn: 1. Het bezit van een diploma van tuinbouwkundige algeleverd door eene middelbare tuinbouwschool van het Ko-ninkrijk, of 2. Het met gosd gevolg afleggen eener bijzondere, nog nader te bepalen ' roef, voor welke 'eene voorbereidende tudie zal ingericht worden aan de "uinbouwschool te.Vilvoorde. . m De definitieve organisatieverordeningen M evinden zich in voorbereiding. ■eri^inwiwMiEmuaMi ir waamgag.jaMMaMBaw IS îen Praatje van "Onze Pee„ j 'nat la »ver (lit en ilat. en van liïei* en daar st X. Waarin betoogd wordt, dat ^wijgen ok een moeilijke operatie is, \oodat assieven tegen actieven in voile actie 1 • j . j . vc reden, en een jvoord over een nieuw ^ 00 t flaminganten, en om te sluiten en boetpredicatie. Het zou moeten vaststaan als een 01 aal boven water dat de z. g. passieven VÉ e beste zwijgers zijn. Maar niets doet en gewonen mensch gemakkelijker het ^ tilzvvijgen opgeven, dan het sprtken in an de niet-zwijgers. oc En zoo komt het dat de passieven, 'a a gezegd te hebben dat zwijgen de VI oodschap was, thans veel meer lawijd zc iaken tegen de actieven dan deze 21 îgen hen ; want de actieven vallen niet te it tegen de passieven ; zij gaan onge-toord hun weg, recht op hun doel af, onder zich om de passieven le be- ^ ommeren. Dezen echter bekreunen zich 01 /el om de actieven, spreken hen aan, ^ even hun raad, of bedreigen hen met re e grootste onheilen in het verschiet, P; f lasteren hen in naamlooze druksels. 21 Over den grond der kwestie, de Vlaam- w che Beweging, hebben zij het nooit v( ruk, enkel bepalen zij zich bij afkeuring, h' reesaanjaging, bedreiging, en sommi- ^ en... goeden raad. Doch deze laatsten, e raadgevers, zijn een nieuw soort ni nenschen in onze beweging. ^ Vroeger waren zij voor de Vlaamsche '111 aak in zooverre onverschillig, dat zij h' e maar kenden en wisten te vinden als r{ ij ze noodig hadden voor den politie- V1 ;en knoeiwinkel ; thans zien wij het ée nerkwaardig verschijnsel dat die men- chen, die erop plachten te roemen, dat t<: e met geen taalbeweging wilden te ma- zf :en hebben, zich eensklaps als flamin- u ;anten-raadgevers ontpoppen. v: —• « Pee, zeggen zij, wat wilt ge u 0 och moe maken met al dat geschrijf, v» laar komt niets van in huis ; later, later v: ,1s ze terug zijn komt ailes in orde. K ,Vil ik u eens wat zeggen ? iets dat ge n nisschien nog niet weet ? VVelnu, kort h 'oor den oorlog, was de Vlaamsche w îoogeschool al bijna kant en klaar. i> n — c Wat ge zegt !». zi — « Ja, ja. Er werden van regeerings- h vege al reizen naar Holland otiderno- a nen om professors te zoeken.» te — « 't Is niet waar zeker ? » — « Volkomen waar ; ik weet het ;oed .» — h En welken uitslag hadden die ■eizen en dat zoeken naar professors ? hadden ze er al veel gevonden ? » — « Zooveel als ze maar wilden. Vlaar zeg het niet voort. Ik zeg dat ei naar tegen u, doch mank er geen mis- h >ruik van. » h — « 'k Denk er niet aan. Maar zeg n :ens, nu 00k onder ons, kent gij er ei :enigen van ?» n — « Van die professors ! Natuurlijk, le k heb er al een heel lijstje van. » h — « Mag ik dat eens zien ! j — « Neen, dat gaat niet, zoo ver ag ik het geheim niet verklappen aar t is waar. » — « Wel, wel, wel ! » — « Daarom zeg ik maar, Pee. 't veel beter dat ailes nu stil blijft ; ter komt ailes tereent. Maar die zich 1 te veel geroerd hebben, zullen het ter erg te verduren hebben, de kop-ukken moeten er aan, dat staat vast. # XL t Hoe on\e fee kwaad werd, iemand m %aligheid \egde, op $ijn stokpaard in de Gesc/tiedenenis sprong en \elfs amartine wakker maakte. • Zeg eens, vriend Kandeleer, zei toen ize Pee, wie heeft u dat allemaal rteld, dat wij eraan moeten ? Zeker izelfden die u doen rondbrieven, dat de laamsche Hoogeschool waarmede gij uwen zak loopt, reeds vôôr den >rlog in den goevernementeelen pekel g. En zeg nog eens, wat hebt gij oeger jaren in de Vlaamschen strijd ioal verricht om nu de vergaarbak te jn van de Vlaamsche goevernemen-ele beloften ? Indien de Regeering zulke goede be->elingen had gehad jegens het Vlaamsche olk, waarom zou ze die dan zoolang ider stoelen en banken gestoken heb-:n ? Waarom zou zij er dan niet, nu eds tijdens den oorlog, mede op de oppen gekomen zijn ? Maar zijt ge nu ende blind ? Wordt gij nog niet ge-aar dat er niets, geen iota, van te :rwachten is ? Wat verricht zij, buiten :t bestuur van haar léger, anders dan lamingenjudasserij ? Banvloeken van uit : verte, uit Le Havre, naar Holland, lar België, naar het front zelfs, tegen lamingen en Vlaamsche praktijken, en 3oit eens een lichtpuntje, een straaltje )op. 'l Is zooals René de Clercq te-:cht zegde, op al wat de Vlamingen agen, bidden en smeeken, komt slechts :n antwoord : (. Vechten en Zwijgen ». Dat zegt men tegen de Vlamingen, en gen u, vriend Kandeleer, zou men :ggen, dat er tal van professoren, zelfs t Holland, met hun voet,,op den trap m hun katheder te Gent staan om nmiddellijk na den oorlog Vlaamsche etenschap te verkondigen ? Zeg eens, iend, wien houdt gij voor den aap ( lop aan een ander deur met uw goed ieuws, uwen goeden raad, en uw flauwe îdreigingen. Al wat gij zegt hebben ij honderdmaal gehoord, 't is oud ieuws ; 't was vroeger zoo, 't is nog >0, 't zal altijd zoo zijn. 't Is 't eeuwig erbegin, 't is de Geschiedenis die ons les leert, zegt Lamartine, zelfs de >ekomst. XII. Hoe on\e Pee na den raadgever, de xngerikken naar de pel tast, en na amartine Lacordaire laat spreken. Onze Pee was dus verontwaardigd, i toch gelukkig de deuren van zijn art eens te mogen ontsluiten. Maar ij was nog niet aan het einde van zijn ùserie, want daar viel hij plots op :n troapje bloodaards, vreesacbtige fla-linganten, die wel mede zouden wil-n, maar niet durfden, die vooral een dligen schrik hadden van die Hvaàlf

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.