De eendracht: weekblad voor het Vlaamsche volk

1542 0
close

Why do you want to report this item?

Remarks

Send
s.n. 1918, 13 July. De eendracht: weekblad voor het Vlaamsche volk. Seen on 29 March 2024, on https://nieuwsvandegrooteoorlog.hetarchief.be/en/pid/pz51g0km87/
Show text

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software. 

Derde Jaargang, Nr 28 i3 Juli 1918. Prijs: 10 cent* en-en. Derde Jaargang, Nr 28. i3 Juli iqiS. DE EENDRACHT Prijs per Jaargang fr. 5.20 » » drie maanden » i.3o Postchekrekening Nr 86. Weekbiad voor het Vlaamsche Voik Redaktie en Burecl : Lange Nieuwstraat, 108. ANTWERPEI' DE GULDENSPORENSLAG HERDACHT. A Rome, Boniface VIII se releva en pleine nuit pour en entendre le récit. H. Tirenne. Toen in Augustus '14 de Belgische Staat vôôr de crisis kwam te staan die de samentrekking van al zijne verweer-krachten vergde, deed hij bij monde van on s Hoogste Gezag een beroep op de offervaardigheid van aile Staatsburgers. Het uur was dreigend en het kwam er op aan een van die woorden te vinden wier benevelende roes de menschen sterker maakt dan den doôd. Op dat ûogenblik verscheen de Guldensporenslag in zijn voile ontzagwekkende grootheid en werd hij waardig geacht een volk aan te vuren in 't opperste gevaar. Daar-mee was de immer levende beteekenis van dit grootsche feit uit onze geschie-denis ten voile gehuldigd. Meteen kwam voortaan de viering van den Gulden-sporenzege in ander licht te staan ; er zou een hoogere wijding liggen over de jaarlijksshe herdenkingsplechtigheden. Voor de vierde maal in dezen eindeloo-zen oovlog begroeten de Vlamingen met befloersde vaandels den zege van 1302. Hij was een schitterende uitirig van Vlaamsche volkskracht. Zonder nu juist van de Guldenspo-renviering « de kern van ons romantisme "xvif n te wfthîii rnakeTT,"/-onder te willeir doen aan Vlaamsch Déroulèdisme, zooals Vermeylen zich uitdrukte, en al mogen wij 'gei'ust erkennen dat deJegenstellingen waarvan de slag op den Groeningenkouter de bloedige beslechting was, overwegend op maatschappelijk terrein dienen gezocht en al bleef rassenhaat vrée'md aan dezen strijd tusschen patriciërs en plebeiers, poorters en ambachtslieden ; nationale trots grijpt ons aan wanneer wij het vvoord van Vanderkindere indachtig, dat de slag bij Kortrijk volstaan heeft om, door de eeuwen heen, den roem der Vlaamsche gemeenten te vestigen, wanneer wij bedenken hoe 1302 de schit-terend-doorstane krachtproef is geweest van het machtige leven dat er zwol in dat Vlaamsch toonaangevend gemeente-wezen van de XIIIe en XIVe eeuw. Wat ons volk in die dagen van*hoogsten bloei had gepresteerd op gebied van handel en nijverheid, kunst en letteren vond zijn waardigen tegenhanger in de militaire prestatie rond de muren van Kortrijk toen de schitterende Fransche ruiterij zich te pletter liep tegen den ijzeren muur der Goedendags. De Guldensporenslag is één met het hoogtepunt onzer geschiedenis. Wanneer wij hem herdenken, wonen wij 00k de verrijzenis bij van die luisterrijke tijden toen het Vlaamsche volk het leidende volk was van Europa, rijkdom en -weelde in onze gouwen heerschten met milden overvloed, toen onze gemeenten brand-punten waren van stoere, wereldberoemde vrijheidsliefde, toen Maerlant dichtteen Willem den Reinaert schreef. En in zijn hooge genade kon ons klein volk den gelukkigen slag slaan tegen het fonke-lende Fransche leger dat op Vlaanderen kwam afgezakt. Bij de Grieken opende Marathon en Salamis de gouden deuren van de eeuw van Pirecles ; ten onzent is de Guldensporenzege de bloedige voor-hang van de woelige, democratische, kern-Vlaamsche eeuw der Artevelden. En daarom heeft 00k voor ons, moderne Vlamingen 1302 nog een beteekenis. Het is het schitterende verleden dat met gebiedend gebaar wijst naar de toekomst. En in onze langzaam zich oprichtende vernedering hebben wij noodig, wij, de verbasterden en bewusteloozen, de gekrenkten en de lamlendigen, een stra-lend glanspunt van zelfbcwuste kracht, zij het dan 00k een bloedbad, en al btihoore dit tôt een ver verleden. Zeker, « we strijden voor heel wat anders dan de wevers en volders van 1302 ». Maar allen betrachten wij, Vlaanderen's grootheid. En laten wij thans arbeiden met de bezieling en de burgerdeugd der oude gemeèntenaren aan een Vlaanderen dat in zijn grootheid zieb aanpasse aan de eischen van den modernen tijd. 1302 was 00k de zege der Jonge Vlaamsche démocratie op het toenmalig Fransch impérialisme en als dusdanig is de beteekenis van Groeninghe niet minder actueel. Ih den schoot der gemeenten, die zelf ontstaan waren als toevluchtsoorden van vrijheid en handel tegen de knellende banden van het leen-heerschap en den uitsluitend-agrarischen productievorm, had zich mettertijd een tegenstelling ontwikkeld tusschen eener-zijds de rijkgeworden kooplieden, 00k poorters genoemd, die voor zich alleen de politieke rechten uitoefenden, xich het erfelijk schepenschap voor behielden enz. en anderzijds de in gilde vereenigde ambachtslieden, de eigenlijke volkskla»se die onder zware lasten gebukt ging. Deze innerlijke wrijving diende de roof-zuchtige centralisatie-plannen ran Filips den Schoone, en, in toepassing van het «"BividêT et "imperaT," wordt" hij de bondgenoot der patriciërs, der Leliaerts ; de graaf, van zijn karit op zoek naar een tegenwicht voor de wassende onaf-hankelijkheid der gemeentelijke macht-hebbers, sluit zich aan bij de* Plebeiers, de Klauwaerts. Deze tegenstellingen werden bloedig uitgevochten op den Groeninghenkouter. Onder de slagen van de Goedendags werd de imperialistische droom van den Franschen koning leelijk te schande gemaakt. Vrijheid en démocratie triomfeeren beide. Wel was de uitwerking van dezen dubbelen triomf niet zoo heel ras en zeker. Nog menige vernedering zou het geknakte maar niet verslagen Fransche impérialisme aan de vrijheidsliefde der Vlamingen opleggen; en de veroveringstocht der démocratie zou geschieden midden burgeroorlog en bloedigen,wisselvalligen partijtwist. Maar toch had Vlaanderen het noodlot -vreten af te wenden, toen de bedreiging der centralisatie net grootst was ; en de vaart der democratische eischen kreeg van af 1.302 een geweldige stuwkracht. Het was niet zonder ontroering dat wij bij Vanderkindere de woorden lazen die de democratische verzuchtingen van de gemeentenaren onder de wapens zoo treffend belichten, want het werd ons onder het lezen te moede ot het beeld der goedendag-strijders op een gegeven oogenblik uit onze ziel weg week voor het visioen onzer Yzer-Helden : « Quatid les grandes communes ont ouvert leurs portes à Philippe le Bel, quand les riches bourgeois rivalisent de luxe et de bassesse pour se signaler au . roi et que la Fandre. administrée par un gouverneur français, semble définitivement perdue, ce sont les hommes de métier qui réveillent le patriotisme... Alors, sur tous les champs de bataille, à Groeninghe, Mons-en-Puelle, à Cassel, ils sont à leur poste ; ils ne marchandent pas leur vie ; reconnaitra-t-011 leur dévouement en refusant satisfaction à leurs griefs ? » Dezelfde vraag die voor honderden jaren op het slagveld werd gesteld, wordt thans dagfelijks herhaald op diezelfde slagvelden van Vlaanderen. Zal heteenig juiste zich opdringende antwoord worden gegeven ? Vlaanderen denkt aan 1302 en wacht. X. Het Zuiver Katholiek standpunt De vierjarige wereHkrijg, waarin aile menschenvernuft slechts dient oin'zoo-veel mogelijk dood en vernieling te zaaien, geeft ons het schrikkehjk beeld van eene maatschappij, die niet berust op ware zedelijke grondslagen, en van den mensch, het redelijk dier, bij wien de « goede wil » ont >reekt. « Deze ijse-lijke bloedjaren zien het bankroet <3er niet-Evangelische sta thuishoudkunde en volksbeschaving... A .'s een Babeltoren stout het grootsche rotsche raderwerk der moderne kultui > ten gronde» (1) schreef terecht een nzer beste'. volks- ■ HE '• " ' priesters. IJdele woorden zi il « strijd voor fret rëcht, de beschaving den wereldvrede » in den mond van h'. helaars, die zich niet eens gewaardig.'en te antwoorden wanneer de stedehouder van Christus de blijde vredesboodichap aan de wereld zond. Ni si Dominus aedificaverit domum in vanum laboraverint qui aedifiant eam ! De gansche geschiedenis 00k de huidige gebeurtenis en getuigen voor deze waarheid ; toen blijven er velen der ônzen doof voo de stem der wer-kelijkheid. Indien w;j, Katholieken, bij de geweldige gebeui enissen waaruit het zelfstandig Vkandei -n wordt geboren, niet bouwen op zui er christene grond-beginselen, stichten a', ij voor den tijd als \ôor ué'eèuwi^ii^r \ erlieneiijk werk. Het katholiek activisme, dat nu of nooit — later zou de gelegenheid immers voor eeuwig verkeken zijn — ons volk wil schenken zijn zelfstandigheid, zijn eigen Vlaamsche kultuur om het te winnen voor Christus is in doel en middelen niet enkel, zelfs niet zoo zeer een kwestie van 't verstand dan wel van den wil, niet zoozeer een vraagstuk van geestesontwikkeling, dan wel van opvoeding, niet zoozeer een kwestie van weten, dan wel van doen. Wij willen ons volk niet enkel verlichten met den fakkel der wetenschap, die op zich zelf alleen geene kultuur daarstelt, maar tevens het voeden met de innerlijke kracht van zedelijke deugden ; de mach-tigste factor van ware beschaving en wij zelven, de leiders kunnen niet doelma-tiger dit ideaal nastreven dan door de vorming onzer eigen persoonlijkheid, ons zelven toe te rusten met zedelijke kracht. Even als wij ten voile Vlaming willen zijn wezen wij ten voile katholiek; bouwen wij op zuiver katholieke grondbe-ginselen en met zuiver katholieke middelen. Wezen wij katholiek vôôr ailes, of in ailes ; want hij die niets dan het goede door het goede nastreeft, handeit katholiek ; en daar wij, katholieke acti-visten voeren eenen strijd van recht-vaardigheid en liefde in doel en middelen, zijn wij katholiek en Vlaamsch in eenzelfde daad. Vlaamsch omdat wij katholiek zijn zooals het vast ligt in onze leus : Ailes voor Vlaanderen, Vlaanderen voor Christus ! Zoo staat ons Vlaming zijn gegrondvest op ons katholiek zijn en hij die niet ten voile Vlaamsch is en vlaamsch gezind, is niet ten voile katholiek'. Zoo schittert onze actieve Vlaamsche beweging slechts als een schakeering van de eeuwige katholieke beweging die wij als enkelingen en volk te voeren hebben. * * * Putten wij dan licht en sterkte uit de bron zelve der katholieke leer, het heilig Evangelie. Keeren wij terug tôt de zuivere ware leer ! In vroegere om-standigheden hebben wij er zoo menig- (1) Joris Matheussen. Terug naar het Evangelie, b1. XI en XII. maal op gewezen ten opzichte van onze christene sociale beweging ; hetzelfde geldt voor onzen katholiek-activistischen strijd. Te weinig wordt het door leeken gezegd en geschreven en toch is het er niet minder waar om : wezen wij Christenen uit een stuk en we zullen 00k Vlamingen zijn ; vormen wij ons tôt christenen in het Evangelie. De evangelische leer is eene absolute leer waarin de schaduw des kwaads zelfs geen duistere vlek werpt, maar zij is 00k de zon van het voile licht, en al het goede straalt van haar uit. Rechtvaardigheid en liefde ! Op deze grondvesten bouwde Léo XIII zijn be-loemde encycliek. « Rerura Novarum ». In rechtvaardigheid en liefde, willen wij Vlamingen 00k activisten zijn. Bij eene andere gelegenheid willen wij de reine Christusfiguur, zoo menigmaal als « het toonbeeld van den socialen leider voorgesteld, aanschouwen in verband met de werkdadige Vlaamsche beweging Stippen wij nu enkel aan de algemeene waarheid dat Hij is de Rechtvaardigheid en liefde die stralen uit Zijn leven en leering. En ieder christen, die vol-gens zijn hoogste roeping naar vol-maaktheid en heiligheid moet trachten, naar volkomen gelijkvormigheid aan Christus, moet 00k streven naar de voile rechtvaardigheid en liefde, zoo in den enkeling als" in het volk. Katholieke activisten, uw vlaamsch-zijn vloeie uit uw christen-zijn, uw strijd putte zijn licht en «ijn kracht in het Evangelie ! Onze beweging kan er enkel bij winnen er zoovee! te hçchter en vaster om worden. Niet lijk bij ongods-dienstigen die enkel kampen om natuur-lijke beweegredenen met natuurlijke middelen, moet actief-zijn worden ge-schraagd op een bovennatuurlijke macht. Hoe zullen wij slechts vaster stappen, hoopvoller blikken, vuriger beminnen, in den eeuwigen glans der waarheid 1 Hoe zouden wij dan eerst eendrachtig werken wanneer allen volgden één zelfde pad in den schaduw van den grooten Voorganger, den Weg, de Waarheid en het Leven ! Hoe zouden dan de minst ontwikkelden onder ons, wezen vruchtbare arbeiders, arm misschien aan wetenschap, des te rijker echter aan zedelijke grootheid. Hoe zou dan zelfs het heilig eenvoudigste volksmeisje haren machtigen invloed doen gelden, al was het maar door de onzichtbare aantrekkingskracht, die van eike persoonlijkheid uitgaat of door haar om zegen smeekende bede ! Neen, niet schadelijk kan werken, de innige verkristelijking, de vergoddelij-king van 't zij gelijk welke beweging op zedelijk, verstandelijk en 00k op stoffelijk gebied. Het wassende chris-tendom heeft niet alleen in den loop der eeuwen aile volkeren tôt zich ge-trokken, millioenen opgenomen in de gemeenschap der heiligen, maar op de puinen van het vervallen Rome en in de woeste Noorderlanden de heerlijkheid der middeleeuwsche beschaving opge-bouwd, zooals de wereld nooit had aanschouwd. H: * * Wil dit zeggen dat wij, 'Katholieke activisten, ons geheel moeten afzonde-ren van de werkdadige Vlamingen van andere gezindheid, waarmede eene innige samenwerking niet wenschelijk zou zijn? Verre van ons dat te beweren ; allen immers zijn wapenbroeders in ons kamp van rechtvaardigheid en liefde waarin wij eendrachtig aile krachten moeten samensmelten. Nochtans mag of kan deze samenwerking niet geschieden in die gestichte_ of te stichten groepeerin-gen, waarin niet enkel zuiver Vlaamsche belangen, maar 00k andere, b. v. maat schappelijke worden afgebakend, in te V enge, nauwkeurige détails waarover aile partijen het noch in princiep noch in middelen eens kunnen zijn. Nooit immers kan de afgrond gedempt tusschen de principiëele, radicale, absolute Katholieke leer en het onbepaald, rekbaar vrijzinnig geweten. Dit willen najagen is eene utopie, alhoewel het immer een gevaar blijtt. ★ * * Wij betreuren het ten zeerste dat ons volk op de baan, leidend naar ontvoog-ding en zelfstandigheid, niet wordt voor-afgegaan, even als in Ierland, door gansch de geestelijkheid. Gelukkig nochtans, dat zoo we niet openlijk aanmoe-digende priestersstemmen mogen hooren of balsemende, gezegende priesterhanden zien verheffen toch vele priesterhartén samen met het onze kloppen in eenzelfde verzuchting en offerande. Moge de hoogere geestelijkheid ein-delijk eens hare zware verantwoordelijk-inzien en moge haar scepter die tôt heden slechts diende om de edelste hartstochten te bedwingen, worden, de stal van den Goeden Herder, die in dit gewichtig uur voor Vlaanderen, de kudde naar den waren stal leidt « Doch indien die hoop verijdcld wordt, dan moeten wij toch immer voorwaarts » (1) Ailes voor Vlaanderen, Vlaanderen voor Christus ? Vlaanderen zelfstandig niet om zicfeelven te vermoor-den in den klassenstrijd, om zichzelven te verzuipen.. in de onmatigheLd, om . zich zelven te verkankeren in de zede-loosheid en zichzelven te verdoemen in de ongodsdienstigh«id ; maar Vlaanderen Vlaamsch en Katholiek, opdat het modem Vlaamsche volk, zelfstandig en groot, verrijkt met al de schatten eener eigen allermodernste beschaving, leve en groeie in de Eeuwige Waarheid, de Eeuwige Goedheid, in de onverander-lijke Rechtvaardigheid en Liefde en de grijze spitsen onzer middeleeuwsche kalhedralen het onvcrgankelijk zinne-heeld blijven van het herboren Vlaanderen der twintisjste eeuw ! LU PI. t iii'i ru 11 11 ar Mi wmfi rrrniT'Tr'innr-'ir -miii--ii-Trni- -f T-Tir-r rr irirri Een Protest van den BeJgischcn Boerenbond Historische schels III. — De Voorgeschiedenis Die begint met het volksmanifest voor de vervlaamsching der Gentsche Hooge-school. Te voren had zich de Boerenbond bij ons weten tegen het aktivisme ! niet uitgelaten : de kwestie was toen 00k nog niet zoo scherp gesteld. Zelfs - deed men me opmerken dat advokaat Gijsen met zijne beruchte argumentatie tegen 't aktivisme geen lawaai durfde slaan vôôr hij den door hem bij de Duitscheis aangevraagden pas voor Hol-land heen en terug in de handen had en de reis had afgelegd. Er moet eigenlijk nog meer zijn. Te Leuven werd me vei teld dat Kannunik Luytgaerens niet lang na 't ontstaan van 't aktivisme in een tramgesprek met een VlaamschvoelendLeuvenschhoogleeraar, beaamd zou hebben dat een vereeniging van Vlaanderen met Nederland de ver-, vulling van onze natuurlijke bestemming zou wezen. Bij 't verschijnen van 't volk-manifest — er liepen toenvage geruchten alsof Helleputte de huidige hoogeschool-vervlaamsehing eigenlijk niet vijandig was — werd aan de bedienden die er naar vroegen uitdrukkelijk toegelaten hun handteekening er op te plaatsen, maar er even nadrukkelijk op gewezen dat ze er niet hun beroep als bedienden bij den Boerenbond zouden bijvoegen. Met dit eerste manifest echter werd het aktivisme ruchtbaar, en kwam 00k (1) Dosfel.— Katholiek Activistisch Verweer-sehrik, bl. 48, l

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software. 

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software. 

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software. 

Er is geen OCR tekst voor deze krant.
This item is a publication of the title De eendracht: weekblad voor het Vlaamsche volk belonging to the category Oorlogspers, published in Antwerpen from 1916 to 1918.

Bekijk alle items in deze reeks >>

Add to collection

Location

Periods