Derde Jaargang, Nr 26. 29 Juni xgiS. Prijs : 10 centiemen. Derde Jaargang, Nr 26. — 2g Juni igxâ. DE EENDRACHT Prijs per Jaargang fr. 5.20 » » drie maanden » i.3o Postchekrekening Nr 86. Weekblad voor het V!aamsche Volk Redaktie en Bureel ; Lange Nieuwstraat, 108, ANTWERPEN. EEN PROKLAMATIE De Raad van Vlaanderen, in zijn al-gemeene vergadering van 20 Juni 1918 vergaderd, neemt eenparig de volgende bekendmaking aan en geeft opdracht aan zijn Gevolmachtigden, deze bekendmaking aan den heer Gouverneur-Gene-raal te overhandigen : Sedert 3 Maart 1917, den dag waar-. op de kanselièr van het Duitsche Rijk tegenover onze afgezanten de plechtige verklaring aflegde waarbij aan het Vlaara-îche broedervolk Duitschlartds sterke en bli j vende bescherming, 00k na het sluiten van den vrede beloofd werd, is meer dan een jaar verstreken. Nog staat de , y.'ereld onder de wapens, nog strijden de legers der tegenstanders met wilde verbittering ; maar de voordeelen door de Duitsche wapenen in de intusschen verloopen tijdsspanne behaald, brengen 00k hen, die tôt nog toe twijfelden, tôt het besef dat de eindelijke zege van Duitschland nabij is. Wij hebben van het begin af vertrouwen gehad in de Duitsche stamgenooten en wenden ons nu tôt dit broedervolk met de over-tuiging dat het, bij de uitslagen in liet Oosten en op de slagvelden van Frankrijk bevochten, het stamverwante volk van Vlaanderen niet zal vergeten. Steunende op de sterke ontwikkeling, welke de gedachte van een, zelfstandig Waanderen sedert dlè verklaring van ' (fen Duitschen Kanselier bij ons heeft genomen, heeft op 22 December 1917 ' de Raad van Vlaanderen tôt de Zelf-standigheid van Vlaanderen besloten en daarmee bet oorspronkelijke doel van de Vlaamscbe Beweging opnieuw plech-tig verkondigd. Ons Vlaamsch Volk is een onterfd en onderdrukt volk. Eeuwenlange over-heersching van aan ons wezen vreemde nationaliteit en kultuur hebben den harteklop onzer vaderen, die eens Europa met hun levenskracht en macht verrijk-ten, bij hunne nakomelingen gesmoord. Doch hij, wiens 00g het vermag het karakter van ons volk waar te nemen, wiens oor diens stemme onderkent, hoort nu die stem weder klinken, ziet nu dat karakter zich weder loswringen uit zijn beknellingen : een juichend door-breken van nieuwbewuste volkskracht. Duizenden hebben in de ' volksraadple-gingen tôt verkiezing van den Raad van Vlaanderen het recht van hun stam en hun vrijheid geëischt. Nog vele dui-zenden meer moeten zwijgend hun hoop in zichzelf verbergen, orndal de toekomst onzeker voor hen ligt. Door heirkracht gedwongen, heeft de Duitsche legermacht den bodem van ons land als vijand betreden. In den loop van den oorlog echter, hebben de Vlamingen, in weerwil van het harde lot dat deze aan de bewoners van het bezet gebied oplegt, erkend dat niet het Duitsche rijk hun werkelijke vijand is, maar wel de Belgische regeering. On-danks de groote moeilijkheden, waariiœ de bezettende macht zich bevindt, heeft i het Duitsch Bestuur aan de Vlamingen de verwezenlijking van een groot deél hunner wenschen op het gebied van taal, school en bestuur gebracht. De Belgische Regeering — alhoewel 100,000 Vlamingen tegenover slechts 12.000 Walen staan — heeft voor al de wenschen van het Vlaamsche Volk niets dan een hoog-hartig « NEEN » over. Naar wij uit den mond van krijgsgevangen Vlamingen hooren, vervolgt zij flog heden onze broeders, al vragen zij niets meer dan onder het commando, in hun moe-dertaal, naar het slagveld geleid te wor-[ den en den dood te trotseeren. Wij allen weten daarom, dat een met haar oude macht terugkeerende Belgi sche regeering, al nad zij 00k bij de vredesonderhandelingen voor den Duitschen Beschermer van Vlaanderen, gou-den bruggen van schoone beloften ten onzen bate gebouwd, voor ons, Vlamingen, toch maar Belgischen haat, voor onze kultuur Franschen spot, voor ons staatsleven Engelsche voogdij, voor onze huishouding Amerikaansch kapitaal met Amerikaansche schuldeischers brengen zal. Prijsgegeven aan Frankrijk, Engeland, en Amerika, zou ons volk vervallen, zijn karakter 011 taarden, zijn geschiedenis uitdooven. In dit hoogst ernstig uur vertrouwen wij, als een volk dat onafhankelijk wil zijn, op Godes hulp, op onze onbuig-zame vastberadenheid, op Duitschlands sterken wil en zijn klaar inzicht in de toekomst. Economisch, politisch en slrategisch aan de poorten van Duitschland gelegen, weet Vlaanderen dat zijn Zelfstandigheid eene reëele waarborg voor Duitschland is, maar 00k dat ze zonder Duitschlands hulp niet tôt stand komen kan. Deze zelfstandigheid is slechts dan een zekere en voor aile tijden onaantastbare grond-slag voor onze nationaliteit, als zij een politieke zelfstandigheid is, die eigen en afzonderlijke wetgeving, regeering en rechterlijke macht bezit, en ons moge-lijkheid schenkt onze politische, econo-mische en kultureele belangen zoo te regelen, gelijk de natuuilijke bestemming van Land en Volk het vereischt. In het voile bewustzijn onzer verant-woordelijkheid tegenover ons Volk, ge-looven wij daarom, dat Vlaanderens be-vrijding van aile verfranschende macht 00k Duitschlands befvrijding van vijande-lijke bedreiging in het Westen betee-kent. Stamgemeenschap, geschiedenis, zelfbehoud, wijzen Duitschland en Vlaanderen naar hetzelfde doel : EEN VRIJ ZELFSTANDIG VLA A.NDEREN Namens de Raad van Vlaanderen : De Commissie van Gevolmachtigden De Voorzitter-Gevolmachtigde : Prof. Dr. P. Tack. De Secretaris-Gevolmachtigde : A. Urijs^. De Gevolmachte voor Buitenlandsche Zaken : Prof. Mr. Jonckx. De Gevolmachtigde voor Landbouw tegelijk voor den Ges'olmachtigde voor Openbare Werken, Post, Telegrafen en Spoorwegen : Prof. T. Vernicuwe. De Gevolmachtigde voor Financiën : Léo Meer t. De Gevolmachtigde voor Nijverheid en Arbeid : Secretaris-Generaal E. Ver Hees. De Gevolmachtigde voor Binnenlandsche Zaken, tegelijk voor den Gevolmachtigde voor Justicie : Prof. K. Heyndrickx. De Gevolmfatigde voor Kunst en Wetenschappen : Prof. Dr. J. De Deker. De Gevolmachtigde voor Nationaal Verweer : Dr. Ang. Borms. EEN DUITSCH ANTWOORD. Van gezaghebbende zijde wordt aan de bKôI-■nische Zeitung» geschreven : De oproep (n, 1. de jongste proklamat-ie van den Raad van Vlaanderen; stelt als staatkun-dig doel voorop een Vlaamsche Staat met een eigen parlement, een eigen bestuur en een eigen rechterlijke macht Het lijdt geen twijtel dat onder deze voorwaarden het Vlaamsche volk een werkelijke waarborg zou bekomen, dat de vroegere, voor het Vlaamsche volkswezen zoo betreur£jnsw»ardige toestanden niet weerkeeren, waarovejr de Generaal-Goererneur Freihtrr von 313 Falkenhausen in zijn rede van 7 Maart 1918 de volgende woorden sprak : Zooals het vôûr d^n oorlog met de Vlaamsche zaak in België gesteld was, mag het niet weer worden. Zeker heeft de Raad van Vlaanderen het bij 't rechte eind, als hij in zijn oproep het Vlaamsche volk een onterfd en verdrukt volk noemt. Het oude België was een staat waarin twee, naar afstamming, taal en kultuur grondig verschillende rassen, Vlamingen en Walen samen-gesleten war«n. Daarin had het numeriek in de minderheid zijnde Romaansche gedeelte met Fransche hulp de heerschappij verworven en, zender inachtneming van de wenschen van het Germaansche gedeelte der bevolking het geheele land in den waarsten zin van het woord tôt een Oostermark van Frankrijk gemaakt. Fransche kultuurbelangen waren in België overheer-schend, Fransche politieke en ekonomische belangen gaven hier den doorslag. Tegen de terugketr van deze verhoudingen geeft een vrij, zelfstandig Vlaanderen een zekere waarborg. Fen politiek organisme met een op grondslag der eenheid samengesteld parlement, lijk het in het België van i83o was, biedt in zijn totdusverren aard voor geen van beide zoo in hun wegen verschillende nationaliteiten van Vlamingen en Walen de mogelijkheid zelfstandig en, ongehinderd door de andere, zijn eigen nationalen aard te ontwikkelen ; noodzakelijker-wijze zal immer de eene nationaliteit onder den druk van den andere gebracht worden. Daarom rnoet in het politiek en nationaal belang van beide volksstammen, en van de Walen even-eens als van de Vlamingen een verder dan een bloote bestuurssplitsing doorgedreven scheiding overwogen worden. Een derjelijke zelfstandig making van Vlaanderen en Wallonie zou natuurlijk niet beletten, <âat de twee stat«n met elkaar een verbond konden aangaan, dat het hen mogelijk maakt, door een gemeenschappelijke wetgeving die aange-legenheden te regelen, die. zulks, vooral wegens de enge ekonomische betrekkingen tusschen hen, noodig maken. Het voorbeeld van Oôstenrijk-Hongarije wijst hier misschien den te volgen weg. Voor Duitschland ware in een dergelijke regeling een reale garantie bereikt, dat werke-lijk de Fransche invloed in het Belgie van tôt op dit oogenblik zou teruggedrongen worden. Daarmee verkrijgt Duitschland een van de on-voorwaardelijk noodzakelijke, door Rijkskanse-lier Hertling in zijn rede van 25 Februari igi8 aangegeven verzekeringen, dat dit land niet weder een opmarschgebied onzer vijanden wordt. Een vrij, op Germaanschen grondslag opge-bouwd Vlaanderen heeft eVenals Duitschland als levensbelang Fransche of Engelsche legers van zijn grenzen af te houden ; bcscliermings-maatregelen hiertegen komen 00k onmiddelijk Vlaanderen ten goede. Onder ekonomisch opzicht is voor zulk zelfstandig Vlaanderen uit de door de natuur gt-stelde verhoudingen 00k de aanleuning aan het Duitsche Rijk noodzakelijk. Vast omschreven bepalingen van het vredesverdrag moeten deze aanleuning den weg banen en voor de toekomst dekken, zij moeten 00k Wallonie, wiens ekonomische krachten noch Vlaanderen, noch Duitschland missen willen of kunnen, omvatten. Juist wanneer zich onze tegenstanders uitrusien tôt een voortzetting van den tegenwoordigen wereldoorlog door een ekonomischen oorlog, lijk op de ekonomische knnferentie te Parijs besloten en door hunne staatsliedén immer ■^eer verkondigd werd, moet Duitschand op de regeling van zijn ekonomische betrekkingen bij-zonder prijs stellen. Dat belet niet dat beide staten hun staatkundig leven naar eigen wil inrichten en ontwikkelen. Geene annexatie, geene met dwang door te vo;ren verduitsching van Vlaanderen, neen, een Vlaanderen Vrij en Vlaamsch in enge ekonomische letrekking tôt het natuurlijk Hinterland, Duitschland ; dat blijft het na te streven, aller betrokken partijen welzijn bevorderende doelwit. DE VLAAMSCHE KUST. Minister-president Maura kwam on-langs ■ weer op voor de rechten die Spanje doet gelden op het stuk Spaan-schen bodem dat in vreemd bezit raakte : het Engelsche Gibraltar. Het orgaan der Duitsche regeering: de Norddeutsche Allgemeine Zeitung geeft een kantteekening bij die rede ten beste die wij graag ter overweging geven aan de menschen die in het ingrijpen van Duitschland' in onze nationale politiek maar een . bedefcte voorbereiding kunnen zien van een nâgestreefde aan-hechting van de Vlaamsche zeekust. « De oo) log heeft twee groote begin-sels, wel is waar niet als iets nieuws naar voren gebracht, maar toch tôt ^edelijke eischen der wereld gemaakt : het \elf-bestemmingsrecht der volken en de vrijheid der >(ceè'n. Tiride gronslagen ver- 314 bieden, dat een buitenlandsche macht, slechts om de alleenheerschappij te hebben, een gewiclitig punt in een ander land militair be^et houdt. In \ijn laatste redevoering in den Rijksdag heeft graaf Hertling, de Duitsche rijkskanselier, op de logische konse-kwenties van de door de tegenstanders van duitschland slechts \eer een\ijdig geproklameerde stellingen, toegepast op Gibraltar, Malta en de overige etappen-punten van de Engelsche alleenheerschappij ter %ee, gewe\en en verklaard, dat Duitschla?id te allen tijde bereid is de toepassing van de\e beginselen, maar dan fonder voorbehoud en in de geheele wereld, te ondersteunen. Uit Engeland kwam indertijd als eclio een kreet van verontwaardiging, dat men het waagde, op het twijfelachtige recht van Engelands wereldbe\it 00k maar te wij\en. De redevoering van den minister-president is een verheugend tee-ken, dat de rechts-idee van den wereldoorlog 00k in on\ijdige landen als juist begint erkend te worden. » Aktivisme of Nationalisme ? Men schrijft ons : Is het nu de tijd om over een naam te spreken ! Ik meen ja. De aktivist-ische beweging gelijk ze geboren is in de eerste maanden van den oorlog heeft in eene korte tijdsspanne eene belangrijke evolutie doorgemaakt. We voelen het allemaal, we staan op dit oogenblik niet meer op het standpunt waarop we stonden twee jaar geleden. De evolutie i» een werlceiijkheid maar ze is nog '^te weinig bewust en in elk geval blijktze nog te weinig naar buiten. Daarom is de tegenstelling : aktivisme-nationalisme, geen pure woordkwestie. 'Een naam, is een vaandel, en vertegen-woordigt als zoodanig vooruit en vooral een zeker streven, een zekere geestes-houding. Zelfs waar de punten van het programma hetzelfde zouden zijn, blijft het een onomstootbare waarheid dat achter aktivisme en nationalisme eene çeheel verschillende mentaliteit verborçen ligt. Het aktivisme als programma vertegen-woordigt eene méthode, een taktiek : Het Vlaamsche volkbewustzijn was be-dreigd door het optreden van de Belgische Regeering van uit den Haver. Het aktivisme was het tegen offensief, eene actie van verweer : Het uitgangspunt was de Vlaamsche Beweging van voor den oorlog en de vijand was de Regeering, Stap voor stap wilde men het Belgisch Bestuur in Vlasyideren vervlaamschen om op de Vredes conferentie de gadane hervorming-en als, voltrokken feiten opte dringen. Het aktivisme bleef op het standpunt van een politieke minderheid die door vreemde hulp een hoogste troef uitspeelt tegen de bestaande regeering : De vreemde hulp in binnenlandsche zaken. Onder den druk van de omstandig-heden, de halstarrige houding van den Havere, het boycotteeren ran ambtelijke en gerechtelijke wereld zijn 00k de acti-visten stap voor stap vooruitgegaan. Hoe mooi 00k de activistische leuze van recht-vaardigheid mocht klinken, van uit het franskiljonsche kamp kwam het onver-biddelijke veto. Vroeger hadden 00k de belgische regeeringsmannen wel eens ge-sproken van vlaamsche rechten — beloften gedaan — maar ze wisten dat er van dit ailes toch niets in huis kwam, immers wij hadden zelf de macht in handen maar nu ons Vlaamsche huis in vlaamsche stijl zou worden opgebouwd door vlaamsche handen, voelden zij hun die macht ontzinken en daarom gaat de strijd onverbiddelijk, op leven of dood. Noodgedwongen slechts is dus het aktivisme gekomen tôt het radikale standpunt, maar hoe radikaal hun woorden 00k klinken, nog altijd kijken ze eens van terzij en heel in 't stille naar den S lis Havere alsof ze niet geloofden dat het nu gedaan kon zijn met de Belgische regeering. Daarom schreef ik in het begin dat er, zelfs met dezelfde programma punten, een hemelsbreed verschil lag tusschen aktivisten en nationalisten.Waar de eerste toegekomen zijn uit taktiek doen de tweede principieel : De nationalisten gaan uit van het standpunt waar de anderen zich slechts noodgedwongen bij neer-leggen. De eenen willen behouden wat niet bepaald gevaarlijk is van het oude belgische systeem, hopend dat het met een stukje eraf en een stoplapje wel dienst kan doen, eigenlijk orndat ze bevreesd zijn het laatste achterpoortje toe te slaan voor aile mogelijke mislukking. Daar tegenover echter klinkt het kort en kranig : Vlaanderen staat of valt met eigen staatsorganisatie. Zonder eigen volledig staats organisme is de tegenwoordige Vlaamsche Hooge-school niet leefbaar,verdwijnen de Vlaamsche ministeries, en is de politieke zelfstandigheid een utopie. Voor maanden schreef Vrij België 011-trent in de volgende bewoordingen : « De vredesconferentie kan de Vlaamsche rechten erkennen of niet, ons in elk geval schijnt dit absoluut overbodig. De Vlaamsche beweging is een binnenlandsche kwestie. Duitschland heeft een vitaal belang ja of niet in zake vlaamsche volk ; zoo niet dan zal Duitschland oolc met tussclien komen in het Belgisch huishouden om de Vlaamsche rechten te verdedigen na de vrede en heeft het wél een vitaal belang dan komt het tusschen maar om hier zelf zijne tenten op te slaan » En inderdaad zoolang een centraal bestuur het belgicisme hoog houdt zal het vlaamsche volk in zijn vrije ont-ploiïng weerhouden worden. Vooral mogen we niet uit het 00g verliezen dat achter den rug van den Belgischen Premier zou staan het sluwe Albion. Die zelfde moeilijkhcid blijft zoolang we hebben cen min of meer sterk centraal Belgisch Bestuur, zoolang de Vlaamsche Beweging blijft : een binnenlandsche aan-gelegenheid. Alleen een sterk georgani-seerde Vlaamsche Staat biedt volledige zekerheid voor zijn vlaamsch karakter naar binnen en kan op betrouwbare wijze door de vredesconferentie worden gewaarborgd. Niet alleen is de Vlaamsche Staat de ideale oplossing als stevige organisatie van onze vlaamsche volkskracht, het is 00k de eenige oplossing die op de werke lijken grondslag berust. Daar door sluiten wij aan bij het door iedereen erkende zelfbestemmingsrecht der volkeren dat onze strijd, staande boven aile taktische brkrompenheid, moet heiligen en op internationale!! grondslag vestigen. Daar door verlossen wij de passieven van de schrik voor de reaktie en de onverschiiligen worden stilaan doordrongen van de gedachte dat de Staat Vlaanderen ëene onomstootbare werke-lijkbeid wordt. Daartoe is de eerste vereischte de systematische uitwerking van onze nieuwe Vlaamsche Staatsorganisatie. dit. en dit alleen kan, de Vlaamsche gedachte sterk maken naar buiten en naar binnen. AHENOBARBUS. De Vlamingen aan liet front Een Brief aan Kardinaal Mercier In September 1917 hebben Katholieke Vlamingen aan het Belgische front een brief tôt kardinaal Mercier gericht. Zij zouden den brief aan Mgr. de Wachter te Londen met verzoek hem naar den kardinaal door te sturen. Tevens hebben de Vlamingen een « brief aan de verbonden grootmachten » gericht en

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.