Tweede Jaargang, nr 48 Frijs per nummer ; 5 centiem. Zondag, 2 December 1917. AbonnementsprJjs : P^r jaar . . . 2,50 fr. Vnor 6 maanden . 1,25 fr. Voor 3 maanden . 0.65 fr. Aile briefwisseling te zenden : 48, Naamsche Vest, 148, Leuven De gazet van Leven Elke medewerker blijft verant-woordelyk voor zijn opstel. Ongeteekende brieven of bijdra-gen worden niet in aanmerking ge-nomen. — Handschriiten worden niet terugge geven. Boekbespreklng : FM inzenden van één exempjaar g«-<-ft ri-cht "p rr melding ; 2 exempl. op besprekiog. Belangrijk bericht. Zooals we verleden week beloofd heb-ben verschijnen we vandaag in een nieuw pak. We hebben getracht zooveel moge-lijk het verlies van plaatsruimte te ver-goeden. We hopen dat onze talrijke lezers zich ras aan ons oorlogskleedje zullen gewennen. Wie nu inschrijft voor een abonnement voor het jaar 1918 entvangt ons blad gratis van nu tôt nieuwjaar. Dodgewone Gevolgen. (VERVOLG) Of nu een werkmansjongen geen brokje Fransch mag inhappen om latei kleinhandelaar te worden of koetsier ol koffiehuiskellner ? Och, werd Vlaan-deren Vlaamsch, ook kleinhandelaar en koetsier en kellner hadden weinig of geen Fransch van noode. Och, kon de werkmanszoon tôt rijkbetaald am-bachtsman opklimmen, niet een op honderd in de werkmanswereld die nog aan 't andere denken wou. En wou hij 't wel, dan ontzeggen we hem het recht om tijd en bekwaamheid en welstand te ontrooven aan zijn negen en negentig makkers. Hij leere dan Fransch... overal elders, op 't middel-baar onderwijs, in de handelschool, in privaatlessen. Of men richte Fran-sche avondlessen in. Tôt diens éénen eigen voordeel. Dan ten minste leerl hij Fransch ; op de lagere school leerde hij 't niet. Hij verorberde een paar Fransche woorden, hij knoeide met een paar Fransche vormen ; Fransch leerde hij niet. Hij leerde noch Fransch noch Vlaamsch noch al 't overige. Ook hem was het domme systeem noodlottig. Voor onzen werkmansstand was het ©en ramp. D-e prachtiga plaateen in eigen land moesten ze inruimen voor vreemden, en met tienduizenden trekken ze op : in de Waalsche kool-mijnen gaan ze verdierlijken bij een cooliewerk, waarvoor de Waalsche werkman zich te verstandig, te be-kwaam en dus te goed acht; ofwel zeg-gen ze vaarwel, met vijftig duizend, aan hun Oost- en Westvlaamsche haardste-den, en leiden, twee tôt zes tôt negen maand lang, verre van vrouw en kin-deren, met Polen en andere verstoote lingen, hun leven van steenbakker of korenpikker onder den brand der Fransche zon, — een wroeten waarvoor de ontwikkelde Fransche arbei-der zich te verstandig, te bekwaam en dus te goed acht. Vloekwaardige kloof van ons taalverschil ! VI De verfranschlng en de maatschappelijke kwalen. Hij voelt het zoo diep, de Vlaamsche werkman, hoe de rijke in de Vlaande-ren uit de hoogte van zijn onbegrepen Fransch, met vieslijk gebaar op hem, dommen armen, neerkijkt. Hij ziet zoo scherp dat vluchten voor den arme in den ivoren torcn van 't o, zoo voorna-me taalverschil. En waar diepe armoe-de instinktmatig rijkdom benijdt, waar tusschen beide een afgrond gaapt van wrevel, van verbittering, van haat, daar breekt de verfransching brutaal aile toenadering af. Daar ijvert ze voor 't slechtste in 't socialisme. Ze ijvert ook voor alcoholisme. Het verfranschte onderwijs ontzegde den Vlaamschen wroeter eene gezondeont-wikkeling. Hij leest geen boek, hij leest geen blad, hij zoekt geen hooger verzet en kan 't niet zoeken, hij smaakt geen natuurpracht en heeft geen tuint-je dat hij tôt ontspanning na de dag-taak kan bewerken. En had hij dit ailes, onbekwaamheid, lage loonen en lange arbeidsuren sloven hem af en sluiten wandeltochtjes, ontspannings-arbeid en elk geestesverzet uit. Maar zich verzetten moet hij. De werkman blijft niet de eindelooze winteravonden lang, den eeuwigen Zondag door naast moeder de vrouw op zijn stoel zitten. De ruwe, moegesloofde werkman be-hoeft een ruim verzet. Wie zal hem nog wat anders vinden dan drank, dikwijls genever, altijd bier ? Hoe armer en dominer, hoe brutaler drankzuchtig : 't is het axioma der sociale drankbe-strijding. En sprak de H. Thomas het niet uit, dat tôt een deugdzaam, een verheven leven, een zekere welstand onontbeerlijk blijkt. Zoo treuren dan in onze gevangenissen 75 Vlamingen te-gen 25 Walen... De geestverstompende, de verar-mende verfransching ijvert voor alcoholisme. Zij ijvert, tegen haar wil voor-zeker, maar ze ijvert voor al het onze-delijke, het lage, het dierlijke door het alcoholisme gevoed. Och ja, ik weet het, ik geef het u to met zeven handen : ook elders, waa geen taalvraagstuk grijnst, ook elder treurt armoede, raast klassenhaa woelt drankzucht, walgen we van vei dierlijking. Die kwalen hebben oo veel andere oorzaken. Maar wat zor dige onzin die andere oorzaken weg t vechten, en koppig die ééne, de vei fransching, te laten voortwoekeren, di ééne moedwillig te versterken en u te brefden. O, 't is zoo tragisch eenvoudij; Vlaanderen 't eens prachtige, wer dom verfranscht; en verdrukking i bestuur, in leger, in gerecht ; en ve bastering in onderwijs van lager t< hooger ; en verstomping van gehei onzen werkersstand, onbekwaamheû minderwaardigheid, lage loonen, lang arbeidsduur, en uitwijking naar de vreemde ; kindersterfte, klassenhaa alcoholisme, verdierlijking, heel h< ellendig verval van ons Vlaamsch volksleven : 't kiemt ailes uit die verfranschingspoel en 't vloeit er staa en ondambaar uit voort als een vloe van doodgewone gevolgen. ('t Vervolgt). Voor den Vredk Osservatore Romano, het grool pauselijke dagblad heeft naar men b< richt den tekst gepubliceerd van ee schrijven waardoor Mgr Mercier, de Paus, namens heel het Belgisch Epi: copaat, gelukwenscht met zijn laa sten vredesstap. Wij, katholieke flaminganten die voc vrede zijn omdat we rondom ons maE al te wel kunnen nagaan hoe de oorlo ons volk zedelijk, lichamelijk en stoffe lijk in de uiterste ellende dompelt, e omdat we anderzijds al lang de ove: tuiging zijn toegedaan dat ons vade land bij het voortduren van den oorlo niets meer winnen kan, wij begroete dat nieuws met uitbundig-e vreugde. Dit om twee redenen : 1. Het gezag en de invloed van Mgi Mercier worden daardoor ondubbe zinnig in de weegschaal geworpen, te voordeele van de vredesactie welke i verschillende steden begint op te vlan men en welke natuurlijk van eerst; door aile «patriotards en oorlogswoe keraars » is verketterd geworden. 2. Daarmeê zal onder de geestelijl heid de legende uit gedaan hebben al zou Mgr. Mercier resoluut tegen ee onmiddellijken vrede zijn en de vredei actie van « ce pauvre pape » afkeurer In onze parochiekerken zullen, zo hopen we ten minste, nu met mee geestdrift gezamenlijke bidoefeninge en Communieën voor 't bekomen va vrede ingericht worden. Dat gebeui op groote schaal elders in ons lanc Hier in ons bisdom werd herhaaldelij de bemerking gemaakt dat vroeger i onze kerken veel meer publiek gebede en gebedevaard werd om regen of zor neschijn dan nu om den zoo noodige vrede. Kleine Kronij k. Onze Soldaten aan den IJzer. Twee anecdootjes die de gemoedssten ming van onze Vlaamsche jongens aa 't front voldoende duidelijk afschilderen ze komen van de meest geloofwaardig bron : 1° Toen almoezenier Vandermeulen oi wille zijner vlaamschgezindheid was gf degradeerd en naar het ballingschap too£ werd hem uitgeleide gedaan door met dan 1500 vlaamsche soldaten die op or dubbelzinnige manier aan hunne gevoelen uiting gaven. 2° In een dorpken achter het front wer voor de soldaten gepreekt — natuurlijk i 't Fransch. Pas was 't sermoon begonne of de Vlaamsche soldaten — er waren e bijna geen andere — trokken betoogings gewijs de kerk uit. Buiten werd gauï eene plakkaat aaneengeflikt met de wooi den : Wij eischen Vlaamsche sermonen en die werd op staanden voet aan de preekstoel opgehangen. Wat een berof ring ! Ben majoor kwam tusschen en ge bood aan omstaande soldaten het oproeri plakkaat weg te halen. Vier soldaten wei gerden, de eene na den andere ; een vijfd gehoorzaamde ! De geest aan het front is goed ! Een gedenkteeken voor Wilbur Wright Binnenkort, meldt mon, zal te Le Man het gedenkteeken opgericht worden te nagedachtenis van den voorlooper der avia tiek in Prankrijk, den Amerikaan, Wilbu Wright, schrijft Jean Bar in " Le Courrie de l'Armée Het was in 1908, in hetzelfde kamp va: Auvours, dat de 14 man-vogel „ zijn eerst vluchten deed. Het vliegtoestel Wrigb moest gelanceerd worden door middel va een kabel, aan één zijner uiteinden voorzie: e van een tegenwicht ; de regleering van r den motor liet slechts vluchten toe van S eenige minuten en op geringe hoogte ; daar-t, bij maakte de instabiliteit van het toestel er een vrij gevaarli-jk apparaat van. Zeer k kort daarop verbeterde de uitvinder, een i- man van genie, de meeste fouten van het e begin. Wilbur Wright, die gestorven is een e paar jaar vôôr den oorlog, sliep in dezelfde it barak waar hij, ied«-en avond, zijn toestel onderbracht, in £ <elschap alleen van een klein hondje. Wilbur Wright vloog slechts d zelden ; hij bepaald î zich erbij, van zons-n op- tôt zonsondergung, zijn motor te doen r- werken, waarvan do ontploffingen geleken )t aan mitrailleurschoten. Zeer lang en zeer îl mager, het vei over de beenen, had de ge-1, leerde, zwarte, schittereude, diepliggende e oogen ; de kin en de neus in den vorm n van een notenkraker ; zijn profiel was dat t, van een arend. Het is dan ook onder ît dezen weinig betooverenden vorm dat ka-e rikaturen, litografleën, aquarellen, schilde-n rijen in de winkelramen den geleerde g voorstelden, wiens uitvinding de wereld d zou in opstand bren?en en in het oneindige luchtruim de roi zou spelen van den onder-zeeër in de bepaalde ruimte der wateren. " Bsricht. * Herhaaldelijk wowlen er om inlichtingen ^ gevraagd aangaan«ï de mogelijkheid en e de waarschijnlykheid van een TWEEDEN zittijd der middenjury voor onderwijze-n ressen en onderwijz^rs. n Belanghebbende kandidaten zullen best 5- doen, hun aanvraag met de vereischte t- stukken bij het Bestuur van het Lager Onderwijs, 25, Liefdadigheidstraat, Brus-ir sel, in te dienen. r Voor de vluchtelingen uit W.-Vaanderen. Bekommerd om het lot der duizenden 'n arme vluchtelingen uit West-Vlaanderen, heeft de Raad van Vlaanderen, een cen-traal inlichtingsbureel voor vluchtelingen ingericht te Antwerpen, Prinsesstraat, 16. => De Vluchtelingen kunnen zich in voile n vertrouwen tôt dit laureel wenden voor aile moeill]ke omstandigneden waarin zij zou-den kunnen vorkeeren : zij zullen met .• raad en daad geholpen worden. DE OORLOG ^ De Toeatand. Wcst-front. — De Engelschen hebben onverwachts — naar zezelf meedeelen — de Duitschers aangepakt en een tôt nog s toe mooi taktisch sukses bevochten. De P " N. R. Ct. „ schrijft er over : Dit. nieuwe offensief op het oude slag-'• front kan men opvatten als een antwoord 0 op het offensief der central en tegen Italie 1 en het is stellig een antwoord, dat voor de n hand ligt. Onder de plaatsen, die als ver- overd worden opgegeven, zijn Graincourt . en Marcoing, die van Kamerijk slechts • ruim een uur loopen zijn verwijderd. De Engelschen moeten dus de afstand, die , U hen van Kamerdijk scheidde, in eens aan-" zienlijk hebben verkort. Al mag Reuter ook " een terreinwinst wijzen zooals aan het Westelijk front in de laatste maanden niet werd behaald, die slag bij Kamerijk ~ bewijst voor wie hem onpartijdig beoor-deelt twee dingen : 1* dat de Engelschen de ontoereikend-heid hunner bewegingen in Vlaanderen, tegen de Duitsche duikb' otbasis inzien ; 2° dat ze, ook bij verrassing, — want n de aanvallen bij Kamerijk waren een ver-! rassing — geen op den algemeenen toe-e stand invloed uitoefenende wijziging bren- gen kunnen. 11 Want dat de verdediger thans verplicht 1" zou zijn troepen aan andere fronten te ont-trekken, in zulke mate, dat daar zijn akti-r viteit verlamd worden zou, mogen we wel betwijfelen : zoo meenen we dan te kunnen s instemmen met volgende regelen van de hand van een militair medewerker aan de " Nieuwe Rotterdamsche Courant „ ; "Wat n den indirekten steun, door de thans onder-n nomen aanvallen, aangaat, zoo zal deze r alleen voor Italië wat baten, indien de toe-" stand in het Westen voor de Duitschers v zoo dreigend wordt, dat niet met de aldaar j aanwezige reserves kan worden volstaan • om dat gevaar te keeren. De Duitschers a hebben hun front in Vlaanderen en Frank-" rijk zeker krachtig bezet gehouden en zullen de reserves daar zoo min mogelijk ? worden aangesproken. Verder is aan te nemen, dat de leidende persoonlijkheden 0 zich niet spoedig door een tegenslag op het Fransche front van het hardnekkig doorzetten van hunne plannen In Italië zullen laten weerhouden.„ s Italiaansçh front. — De korrespondent r van de " Vossische Zeitung „ aan het Ita-liaansche front séint, dat de Italianen aan r de beneden-Piave de honveds, die op den r westelijken oever zijn gedrongen, niet kunnen terugwerpen. Daardoor krijgen wij de 1 bevestiging van het overtrekken der Piave 0 door de Keizerlijken. t Uit Roland. — Niets van doorslaand be-ii lang te melden. 3 â W0 lezen in de " Vorwiirts „ dat Doe- MKBHBHHHI ll'IHMBIII I )■■■ Il IHMHBWMBnaBai chonin, de opperbevelhebber van het Rus-sisch leger, thans, na zijn herhaalde wei-geringen. het hem opgelegde aanbod van wapenstilstand heeft gedaan. Ongelooflijk Uit een bron die in zake kolenbevoor-rading voorzeker over vertrouwbare inlich-tingen beschikken kan, vernemen wij dat sommige Mijnbestuurders uit het Luiksche gebied, allerlei moeilijkheden in den weg leggen, om toch Maar te beletten dat de steenkolen voor de Vlaamsche provinties bestemd, ter beschikking der bevolking zouden kunnen gesteld worden. Zooals algemeen bekend is, moeten de schepen van daar uit langs de Maas eenige kilometers over Hollandsch grondgebied afleggen, en hiervoor wordt dan van den afzender een verklaring geeischt waarbij bevestigd wordt, dat deze kolen niet voor Holland, noch voor Duitsch militair gebruik bestemd, maar inderdaad voor ons eigen volk. Deae verklaring nu, weigeren deze klein-geestige Waalsche heeren — onder aller-hande voorwendsels — te onderteekenen, aldus velerlei kosten en onnoodige ver-traging veroorzakende. Wij kunnen hieraan toevoegen dat al de laadbrieven duidelijk als eenig bestemme-ling de namen dragen der Bijkantoren der " Kolenverdeeling voor Vlaanderen welke zooals men weet, officieel gelast is met de gelijkmatige verdeeling van Bel-gische steenkolen onder al de gezinnen van het Vlaamsch Generaal Gouvernement. Er is dus geen twijfel hoegenaamd mogelijk aangaande de bestemming dezer kolen. Indien dus tôt op heden de lang ver-wachte kostbare brandstof nog niet tegen billijke prijzen aan onze Vlaamsche gezins-hoofden kon toebedeeld worden, dan valt hiervan alleen de schuld terug op de moedwillige Waalsche Mijnbestuurders, wier namen wij desnoods zullen openbaar maken. Het is byna ongelooflijk, dat rassenhaat zooverre kan gedreven worden. Deze heertjes spelen intusschen een zeer gevaarlijk spel : Dat zij wèl bedenken dat Vlaanderen — al beschikt het voor-loopig nog niet over zijn Kempisch Kolen-tjpkken — toch even onmisbare voedings-artikelen in handen houdt, en het, moest de onmenschelijke onwil van eenige in-vloedrijke, heetgeblakerde Waalsche haan-tjes voortduren, de toevoer van aardappels, graan, boter, enz. tijdelijk zou kunnen schorschen, tôt aan gene zijde van de taalgrens betere manieren zouden geleerd zijn ! Nog eens de vredesaktie. Het Rusaisoh aanbod. St. Petersburg. — Trotzky heeft aan de vertegenwoordigers van de geallieerde mogendheden een brief geschreven, waarin hij hen in kennis stelt met de vorming van de " nieuwe regeering van de Rus-sische republiek „ en den gezanten ver-zoekt de voorstellen nopens een wapenstilstand en een demokratischen vrede, die goedgekeurd zijn door het Alrussische kongres van afgevaardigden van sowiëts, te beschouwen als formeele voorstellen betreffende een wapenstilstand aan aile fronten en de onverwijlde aanknooping van vredesonderhandelingen. Hij zegt, dat dit voorstel tegelijkertijd gericht is tôt aile oorlogvoerende volken en regeeringen. In Engeland. Londen. — De " Times „ zegt in een hoofdartikel over Lenin's voorstel tôt wapenstilstand dat het voor de geallieerden beneden hun waardigheid zou zijn, om woorden van afkeuring aan dezen stap te verspillen. Als zij konden veronderstellen, dat hij den wil van het Russische volk weergaf, dan zou het gevoal dat zij verra-den waren, hen met verontwaardiging vervullen. Zij weten echter dat de maxi-malisttneen bende anarchisten en dwe-pers zijn, die zich voor het oogenblik van de macht meester hebben gemaakt, ten gevolge van de verlamming van het open-bare leven, die na een aantal pogingen om met frazes te regeeren aile klassen, op de kozakken na, getroffen heeft. In Buitsohland. Berlijn. — In hun beschouwingen over de door Reuter doorgeseinde draadlooze telegrammen uit Rusland, volgens welke de Bolsjewiki een wapenstilstand willen aanbieden, zeggen de bladen dat in de eerste plaats bevestiging moet worden afgewacht en het dus dienstig zal zij er nog geen conclusies uit te trekken. Engeland en Rusland. Volgens berichten in Deensche bladen heeft de Engelsche regeering aile in En-gelsche havens liggende Russische stoom booten als mede eenige schepen, die tus schen Archangel en Engeland varen, in beslag genomen. De Russische kruiser ^.skold die zich in de Middelandsche Zee beviudt, is onder iingelsche komm&ndo gesteld. IETS VOOR IEDERE WEEK Gezember. Naar Ce.... Ce ze...m... naar Cezem-ber.... verbannen. — Moeke ? wat is dat : Cezember ? — Cezember, baaske ? Mijn Felicie kijkt van haren naad op naar mij : Ibo, help ons Nabucodono-zoorke nog eens spellen, daar staat zeker weer een woord dat nog ruim lastig is voor hem ? Ik ga eens zien; het gebeurt nog al eens dat ons ventje bij het eene of het andere lastig woord blijft hangen. —- Hier, Vake, zegt Nabucodono-zoorke, en hij toont me met zijn klein mager vingerke het woord Cezember. — Ja, lees nu nog eens, spel maar letter voor letter ? — C...e...ze, z...e...m, Cezem.... Cezember, is het hé Vake ? precies December ? Wat beteekent Cezember ? — Ja, wat beteekent Cezember ? Felicie keek ook op, ze wou ook eens weten wat Cezember wel beteekent... voor een Vlaamsch jongetje ! Ik trok een paar keeren aan mijn pijp om tijd te winnen ! Het is maar dat wat we als kind vernemen, zoo diep een indruk op ons maakt dat we zelfi op laten leeftijd den invloed er van ondergaan. Zou ik ons zoontje nu eene geschiede-nis gaan vertellen die er hem later misschien toe brengen zou, ook zijn leven op het altac " der Vlaamschgezindheid ten offer te brengen ? Zeker, priester Van der Meulen heeft zich on-vergetelijken roem verwom i, maar zou ik zijn lot voor ons zoontje wen-schen ? Toch mag ik mijn kind n;ets voordichten ! — Wel, ventje, Cezember is eene barre rots die midden in de groote zee ligt. Mijn stem klinkt ernstig ; Nabucodo-nozoorke houdt zijn groote blauwe kijkers onbewegelijk op mij gericht, ik weet dat elk woord diep in zijn hartje dringt. Felicie kijkt niet op, ze naait... naait, maar door, in verbeel-ding ziet ze misschien haar klein, mager zoontje opgegroeid tôt een kop-pigen, fieren Vlaamschen voorvechter die liever breekt dan buigt. Eene barre rots, midden in de groote zee, daar leeft priester Van der Meulen, ver van vrienden en kennissen, omdat hij Vlaandren niet wou verloo-chenen ! Zoo 'n heilige, jonge priester, nu zit hij ginder, nu ziet hij niets meer dan water en lucht, en verre zeilen die nieuwe slachtoffers aanvoeren. Zijn arme vrienden, als ze nu vallen op het slagveld mag hij Jezuske niet meer bij hen brengen, en Vlaamsche troost-woorden fluisteren in hun oor ! Arme vrienden ook, men neemt hun laatste troosters van hen weg. Nabucodonozoorke kijkt bedrukt ; Felicie weent. — Vake is die arme priester nu heel alleen ? — Neen, vriendje, dat Jezuske is nog bij hem. Men kan het hem niet afnemen. Met Jezuske mag hij nog Vlaamsch spreken, Jezuske houdt veel van Vlaamsche priesters. Felicie, me dunkt ik zou ook wel willen dat ons ventje een Vlaamsch onderpastoorke werd ? Felicie snikt stil, ons zoontje kijkt ernstig : Aïs God het zegent, en 't kogels regent, zal hij er bij zijn. Ibo. Plaatselijk Nieuws. Blauwput-Kessel-Loo. 't ls schande ! Duizendmaal schande, de men-schen zoo voor den aap te houden ! Er is zeker nog geen miserie genoeg, dat z'ons nog een onzer voedendste en nuttigste bestanddeelen moeten onttrekken. De suiker ! Ja Kesselaars, deze maand kriigen wij geen suiker. De ge-meente is gestraft. Omdat het aan onze fameuze bestuurders niet beliefd heeft de lijst in te dienen der aardappelleveraars. Dat zijn daar nogal de mannen, hé ! Moet er daarvoor een bijzondere patattensekretaris en twintig bedienden (rondloopers) méér zijn, dan in vredestijd. Of zijn die lieden daar maar om den smokkel en woekerhandel der boeren nog méér te bevoordeelen. Of hebben zij verplich-ting jegens hen? Moeten zij zwijgen of geen eten. Men zou het zeggen. Ot eindelijk, zijn die daar maar om ons centen op te eten en eenieder voor den zot te houden ! Neen.! op Kesselaars ! dat springt tegen het gemoed. Wat moet gij arme moeders gaan doen, om u en uwe kinde-ren te voeden. Die armzalige schapen die trachten naar een klonfje suiker met water, •m te voorzien in de watermelk die te duur kost. Zij kunnen dat zeker ook irissen hé, lijk eertijds de soep ! Is er dan geen middel om daar 'nen grooten kuisch te doen. Is er dan geen hooger overheid méér, om ons een bestuur te geven dat zijn tandeij durft laten zien aan die boeren ? Wa're de oorlog maar gedaan '! ? Leuven. Futiliteltjaa. — Op de Groenselmarkt. — Gevonden een plaatsbewijs n» 78983 van de « Ville de Louvain — Stad Leuven » met groot-gediukten Pranschen en kleiner gedrukten Vlaamschen tekst.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.