De gazet van Leuven: weekblad voor het arrondissement Leuven

1365 0
08 September 1918
close

Why do you want to report this item?

Remarks

Send
s.n. 1918, 08 September. De gazet van Leuven: weekblad voor het arrondissement Leuven. Seen on 29 March 2024, on https://nieuwsvandegrooteoorlog.hetarchief.be/en/pid/dr2p55f81f/
Show text

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software. 

Darde Jlforgang, nx 36. Prija i>er . U cc.iti6iû. Zondag 8 Beptember 1918. \ S ÂbonneinenispHjs : Per jaar . . 4.00 fr. Voor 6 maanden . 2.00 fr. Voor 3 maanden . 1.00 fr. QBE Opstel en Beheer : 148, Naamsche Vest, 148, Leuve Postcheck-rekening nr 242 Elkc medewerker blijft verant-woordelijk voor zijn opstel. Ongeteekende brieven of bij-dragen worden nict in aanmer-king genomen. Handschriften worden niet ternggegcven. □ □ □ Aankondigingen : Naar overeenkomst. Boekbespreking : Met inzenden van één exemplaar geeft recht op ver-melding ; 2 exempt, op bespreking. !i 's Eijks Miisiiit! làh. ooo Te beginnen van 1 September aan-staande mag het onderricht in eene tweede taal (of meer talen) eerst in het eigenlijk middelbaar onderwijs gegeven worden, niet in de voorberei-dencle afdeeling. Nochtans in de gemeenten Ander-lecht-Kuregem, Brussel', Elsene, Etter-beek, St-Gillis bij Brussel, St-Pieters-Jette, St-Joost-ten-Noode, Koekelberg, Laken, Sint-Jans-Molenbeek, Schaar-beek, Ukkel en Vorst bestaat er eene tijdelijke uitzondering, ziehier waarin : a) Tôt 1 September 1925, dus ge-durende zeven jaar, kunnen spéciale inrichtingeir of spéciale afdeelingen met het Fransch als voertaal toege-laten worden voor kinderen, waàrvan het bei&ezen is dat zij het onderwijs door middel van het Nederlandsch niet kunnen volgen. Het bewijs tôt opneming, in deze inrichtingen of afdeelingen vereischt, kan enkel verstrekt worden door eene verklaring uitgaandevan het Ministerie van Wetenschappen en Kunsten. In al de klassen dezer inrichtingen of afdeelingen dient het Nederlandsch als vak, gedurende zes uren in de week onderwezen te worden, dus ten minste één uur per dag. b) Bij het begin van toekomende schooljaar — 1918-1919 — wordt het Nederlandsch als voertaal ingevoerd in de Kmdertuinen, in de drie eerste studiejaren der voorbereidende afdeelingen van de middelbare onderwijs-inrichtingen (lageren en hoogeren graad), in het eerste studiejaar der middelbare onderwijsinrichtingen (lageren graad), in de drie eerste studiejaren der middelbare onderwijsinrichtingen (hoogeren graad) en in de bestaande Vlaainsche afdeelingen. Overgangsmaatregel : De kinderen die bij het begin van het schooljaar 1918-1919, minder dan d,rie studiejaren in de voorbereidende afdeeling of minder dan één studiejaar in de middelbare afdeeling der middelbare school, of minder dan drie studiejaren in de middelbare afdeelingvanAthenea of College, onderricht met het Fransch als voertaal genoten hebben, worden bij de vermelde bijzondere afdeeling of inrichting ingedeeld, indien bewezen is dat zij niet bij machte zijn het onderwijs te volgen, door middel van het Nederlandsch gegeven. c) De kinderen die gedurende den tijd, hierboven opgegeven, onderwijs, met het Fransch als voertaal genoten hebben, behouden het Fransch als \oertaal, en het Nederlandsch wordt alsook gedurende ten minste zes uren in de week onderwezen. In zoo verre diensvolgens het Nederlandsch nog niet de voertaal is, wordt het van het schooljaar 1919-1920 af, telken jare in een volgend studiejaar ingevoerd. Dit geldt voor al de onderwijsinrichtingen die onder toepassing vallen van de wetten van 1 Juni 1850 en 15 Juni 1881. In al die gestichten, in Vlaanderen, Groot-Brussel uitgezon-derd, wordt het onderwijs in aile vakken in het Nederlandsch gegeven. De vreemde talen, Fransch, Duitsch en Engelsch kunnen door middel van deze talen zelf onderwezen worden. Onder de wet van 15 Juni 1883 die in haar artikels 1 tôt en met 5 op-geheven is, was het Vlaamsch de voertaal enkel in de voorbereidende afdeeling en voor wis- en natuurkunde in de middelbare afdeeling, wat zelfs bijna nooit plaats greep, want verleden jaar nog wierden de cursussen van rekenkunde, stelkunde en meetkunde nog gedikteerd, bij gebrek aan school- aas^BgatiigWjm iwni mbk«afarjnma^ÊpeaomaasiassBmmganm "S- boeken beweerde meng|— doch wij weten er meer van; — bjSeken bestaan er genoeg, maar dikwiffs was er gebrek aan goeden wil, en nog meer, deze cursussen wierden gewoonlijk door Walen gegeven. Eene (h)eeriijke daad van îranskiljonsche windhanen De ICatholieke Jonge Slrijders, machtige i politieke maatschappij van voor den oor-log, komt eensklaps in lie! roode bloed van'den franskiljonschen haan verzwolgen te worden. Wat is er eigenlijk gebeurd? — Ziehier: Op haar politiek programma voerden zij in top: Vlaamschgezind, Katholiek en De-mocratisch zijn. Sinds den oorlog lag de werking der hoofdafdeeling stil, door de afwezigheid van tal van leden en bestuur-leden. Eenige afdeelingen, zooals feest- en foot-ball afdeeling, bélegden niettemin re-gelmatig vergaderingen, richtten feesten en uitstapjes in. De krachtige leiding van den voorzitter met dén Eere-Voorzitter, den hooggeach-ten heer Prosper Van Lint, zaliger, hield de vlag recht die zij waardîg waren te handhaven. Menigeen herinriert zich nog de door en door Vlaamsche liederavonden en too-neelfeesten op de buitengemeenten, de kunstfeesten in de stad, die duizenden franken hebben opgebracht en gestort werden in Iranskiljonsche werken. Sinds lang heerschte er eene gisting, oorzaak eene oudevete, onder eenige heet-hoofdige blazers en oproerige smokke-laars. Die nog zoo jong zijnden. dachten reeds zoo groot te wezen dat zij geen leiding meer noodig achtten, noch de wijze raadgevingen van den t.oenmaligen eere-voorzitter. Hadden zij maar den moed ge-had, dien over het hoofd te zien; de wil was er wel. Wie zou er ooit meer gedaan hebben voor een maatschappij dan hij deed! Zijn leven, zijn fortuin, zijn al, offerde en heeft hij geofferd voor de K.J.S. En welk was de dank van de heerschappen? Zij hebben hem geuit den dag dat hun achtbare leider ten grave werd gedragen. Zij schit-terden door hunné afwezigheid!!!... ook in de zielediensten !!!... Het hoofd was weg! het gat was klaar! Stilaan durfden zij roeren, hun hanekam-meke laten zien. Geen drie weken later begon het vuur te gisten ; eenige Iranskiljonsche blazers deden de vlammen op-laaicn. Er moest verandering komen.Hunne vroeger reeds zoo dikwijls stil geuite wenschen moesten ingewilligd worden. Met leede oogen sloeg het bestuur den toestand gade. Had het toen de noodige maatregelen getroffen, het hadde de rarnp voorkomen. Eindelijk moest het kot afgebroken worden,menhad ernstige reJens gevonden.De twee bekwaamste leiders van 't hoofdbe-stuur .werc'en verdacht van vlaamschge-zindheid, zij moesten buiten, zij moesten verdwijnen tegen wil en dank, tegen aile bestaande standregels in. Er werd heime-lijke propaganda gemaakt, voorbereidende vergaderingen belegd, gelogen en gekon-këlfoosd.vàlsche geruchten rondgestrooid tôt zelfs dat de voorzitter zijn ontslag had gegeven werd gezegd aan de twijfelaars, opdat zij zeker een anderen zouden kiezen. De strijd werdopenlijk aangegaan in eene daarop volgende algemeene vergadering. 't Was als een vuurspuwende berg van al het hatelijke franskiljonisme tegen het duurzame Vlaanderen. Dompers, geen woord fransch kennende, huilden mee met hun franschonkundige leiders. Wat ezels ! Een groote schaar schikte zich echter langs de zijde van het bestaande bestuur, bewust zijnde van hunne bekwaamheid, van het gevaar dat hen dreigde. Daar vond men echte jonge strijders, de zaken verknocht. Nu hebben de zaken zich afgespeeld. De twee zoogezegde flaminganten zijn uit het hoofdbestuur. Wat eene heerlijke daad. Buiten omdat zij aktivist zijn (en wie weet het?) Buiten omdat zij hun moedertaal be-minnen. «Voor niets anders.» Want niets was er hen ten laste te leggen noch te ver-wijten,van nalatigheid tegenover de maatschappij. Harde en taaiewerkers waren het, voor niets deinsden ze terug. Gelukkige J. S. als gij allen zoo voor de maatschappij gewerkt hadt. Tôt het laatste hebben zij dan ook dezen strijd volgehouden. En hierom moeten wij hen bewonderen, en hartelijk geluk wenschen. Eene eer is het, om de vlaamsche rechten te strijden en eene heldendaad er om te sneuvelen. Katholieke Jonge Strijders, indien gij nog wel den naam verdient, kent gij uw leiders, kent gij hunne gezindheid en de politiek die zij voeren? Pas op, met zoete, paaiende beloften heeft men u gerukt uit de geruststellende klauw van den leeuw, om U in de tergende bloeddorstige klau-wen van een tijger te werpen.Ziet rond U, l en degene, die uit afgunst, buiten de maatschappij de J. S. leiden, zij zijn machtig en toch machteloos. Herinneit U tusschenin de voorgeva'len feicen in 1916 en 1917, dan zult gij sterk staan eu uw dorst kunnen stillen aan dat opbruischeiîde vocht. Herinnert U soins ook eens d't gij Vlainingen zijt en dat deze zich nii'uuer door ijdele woorden en beloften laten paaien. J. S. woont talrijk de \ t rgaderingen bij, volgt nauwgezet de hani^'ngen en maatregelen van uw bestuur. Het daghet in het Oostcn, de verlossing is nabij. Werkt en strijdt, en de overwin-niiig is aan U. YlaamscIi-KatlioMe iirrdndissemeiitsbond Leuven. Vanaf 1 September zijn de zetel en het sekretariaat van dui VI.-K. Ar-rondissemeutsbond overgebracht naar de Ravenstraat 54. — De Bureelen zijn open : 's morgens van 9 tôt 12 u.; 's namiddags van 2 loi 4 u. Werkzaamheden voor de volgende week : Zondag 8 September. — Boekerij en leestafel van 10 tôt 12 u. 's voormid-dags.Dinsdag 10 September, van 7 lot 9 uur. — Boekerij en leestafel. Woensdag 11 September. — Te 8 uur stipt, Vergadering van de tooneel- en zangctfdeeling. Donderdag 12 September, — Boekerij en leestafel van 7 tôt 9 uur. Vrijdag 13 September. — Te 7 uur Bestuursvergadering van den VI. K-Arr. — gewone vergadering te 8 uur, met Voordracht door Hgl. R. Trits-mans.Zaterdag 14 September. — Bestuursvergadering van de Jonge Wacht te 7 uur gtvj&fis vergadering te 8 uur. — Van 7 tôt 9 uur, Boekerij en leestafel. Kleine Kronijk Een motie. De gekombineerde vergadering der Federatie van Vakbonden en de Bel-gische Werkliedenpartij heeft de volgende motie aangenomen : De vergadering, de weigering der Engelsche zeelieden vernemende om onzen partijgenoot Kamiel Huysmans te vervoeren, zoodoende dezen inter-nationalen secretaris metterdaad be-lettende zijn invloed ten voordeele van een spoedig mogelijken eervollen vrede met aile te zijner beschikking staande middelen te laten gelden, pro-testeert tegen de handelwijze dezer zeelieden, verklaart zich akkoord met de bemoeiingen van Kamiel Huysmans, besluit deze verklaring open-baar te maken en gaat over tôt de orde van den dag. Vermeerdering van broodrantsoen. Zooals het Komiteit mededeelt en -gezien de overgroote hoeveelheid meel welke er te verwachten is, zal het broodrantsoen voorloopig geen vermindering ondergaan. Indien de toevoer regelmatig blijft geschieden is er voor de 2e helft der maand September vermeerdering van broodrantsoen te verwachten. Zooveel te beter. Schepen aangekomen. Zijn in onze haven aangekomen de volgende schepen, bestemd voor het Nationaal Komiteit : « Isabella », geladen met 373 ton meel. «Baris», geladen met 228 ton meel. « Theodoor », geladen met 291 ton meel. « Stad Amsterdam, VI », geladen met 237 ton boonen. « Stad Amsterdam IV », geladen met 243 ton boonen. * * De volgende schepen worden voor het Nationaal Komiteit verwacht : « Noordster IV », met circa 450 ton tarwemeel. « Majo », met circa 350 ton tarwemeel.« Ida », met circa 350 ton rogge-meel en 50 ton maïsmeel. De Toorts. Om de regelmatige verspreiding in Vlaanderen van dit degelijk staat- en letterkundig weekblad te verzekeren \ werd een dépôt te Brussel ingericht. Men kan zich abonneeren bij aile Vlaamsche boekhandelaars of recht-streeks bij den depothouder te Brussel, 42 Belliardstraat. Abonnementsprijs Frs 3 per kwartaal (van begin September tôt einde December 1918, Frs 4.) Losse nummers worden verkocht aan 25 centiemen : te Antwerpen : Nederlandsche Boek-handel, Flandria en 't Kersouwken ; te Mechelen : Holemans en Lee-mans ; te Leuven : Iiebbelynck; te Turnhout : Claes ; le Hasselt : Olijff ; te Brussel, Brugge, Oostende, Kort-rijk, Lier, Leuven, Fongeren, Hasselt: in de dagbladkiosken van de Vlaamsche firma Waak Op. Land- en Tuinbouw Arbeiderskalender voor September In den Uroententuin. — Indien gij over eeu warm plaatsje beschikt, tegen noorder- en oosterwind beschut, dan kunt ge nog kervel zaaien voor Winter en Lente, 't Zijn deze planter, die ge in het voorjaar kunt laten door-groeien om zaad te winnen. Winterspinazie voor lente-opbrcngst en Veld-salaad om in den Winter te snijden, worden nu ook gezaaid. Van deze planten, evenals van kervel, kan men er in de Lente eenige laten doorgroeien om zaad te winnen. De andijvie is op dit tijdstip de voornaamste salade; een tiental dagen vôôr het verbruik inoeten de struiken, bij droog weder, worden toegebonden. De bleekselderij wordt aarigeaard. Khabarber kunt ge uitdoen, scheuren en verplanten. Indien ge een nieuw aardbeziebed moet aanleggen, bemest dan eerst behoorlijk de plaats. Zoek aan de moederstruiken de eerste uitloopers, dit zijn die, welke het dichtst bij den struik zijn vastgegroeid. 't Gebeurt wel eens dat de staakboonen maar altijd groen blijven, trek dan de wortc-len wat op. Het erwtrijs en op het einde der maand ook de boonstaken, moet ge van de ranken ont-blooten, samenbinden in busselen en op eene droge plaats, wanneer ze goed opgedroogd zijn, wegleggen. Naarmate de grond nu vrij komt, wordt hij bemest met stalmest of kompost en scheikun-dige meststoffen en daarna wordtgcspit.Vooral op drogen grond moet men zoo vroegtijdig spitten als het maar kan, daardoor brengt men een veel grooter voorraad water in den onder-grond.In den Bloementuin. — De tweejarige planten : Althaea, Catnpanula médium, Cheirati-thus cheiri, Dianthus barbatus, Lunaria bien-nis, Digitalis, enz. worden geplant waar ze het volgend jaar zullen bloeien. Er zijn nog overblijvende planten die kunnen gescheurd worden ter vermenigvuldiging : Phlox divaricata, Saxifraga cordata en lati-folia, Trollius asiaticus en andere. Snij de afgestorven vaste planten af. Neem de bandjes weg, die om de rozenocu-laties zijn aangelegd. De perken, die ledig geraken, kunt ge ook nu reeds bemesten met stalmest en scheikun-dige meststoffen. Houd de paden en wegen voortdurend rein en snij nog altijd regelmatig het gras af. Bind, waar het noodig is, de dahlias en herfstasters aan en, zou het najaar wat droog zijn, begiet dan de bloeiende en ook de ver-plante bloemen. Na 15 September giet men weder uitslui-tend des voormiddags. In den Vruchtentuin, — Bind het jonge hout der leiperzikboomen tegen muur of lat-werk aan. 't Is nu de tijd om roode, zwarte, witte trosbessen en ook stekelbessen te stekken : gebruik als stekken èénjarig, rijpgeworden, geribd hout, geen waterscheuten, en steek ze tôt over de helft hunner lengte op eene vrucht-bare, overlommerde plaats in den grond; steek ze niet rechtop maar een weinig hellend.Langs onder worden de stekken onder een oog, langs boven vlak boven een oog afgesneden. Ônderhoud nog altijd de bejtrijding van rupsen en andere insecten. Mededeelingen Werking van het K. V. S. S. De nieuwe taalverordeningen in het lager en middelbaar onderwijs zullen bij de herope-ning der scholen moeten toegepast worden, Het laat zich voorzien dat dit gepaard zal gaan met allerlei tegenwerking, vooral in de vrije gestichten, die zich beter beschermd ach-ten en niet geneigd zijn de verbeteringen goedsmoeds in te voeren. Daar eene strenge kontrole der daaruitvolgende mfèbruiken en overtredingen noodig is, heeft het K.V.S.S. een dienst ingericht voor het verzamelen van aile gegevens over het niet naleven der verorde-ningen, zoo in officieele als in vrije scholen. Men beseft het mit eener dergelijke organisa-tie, die aile grieven groepeert. Wij verzoeken dus eenieder die het wel meent met de ver-vlaamsching van ons onderwijs otis omstandig verslag van aile overtredingen te geveti. Het K. V. S. S. belast er zich mede de klachten aan de bevoegde overheid over te maken. Men gelieve aile mededeelingen te zenden aan het Katholiek Vlaamsch Studenten Sekretariaat, Lange Nieuwstraat, 108, Antwerpen. a □ lETS a □ voor iedere week Miprarligi'ig isr Suusi V V V Over enkele weken sprak de heer A. Faingnaert hier te Leuven, op eene vergadering van Jong-Vlamingen, eene rede uit van zwaarwichtige beteekenis en die naklank gehad heeft onder de Leuvensche aktivisten. De heer A. Faingnaert is een ernstig denker die meer dan in politieke werking, Vlaan-derens heil na den oorlog ziet in eene stevige ekonomische inrichting. Wat hij reeds vroeger schreef en sprak over de nabonalizeering der Limburgsche koolmijnen, alsmede over de noodza-kelijke hennrichting onzer thans doode mjverheid, behoort tôt het degelijkste wat er tijdens den oorlog geschreven en gezegd werd. Gansch nieuwe horizonten openen ook zijne nu te Leuven ontwikkelde denkbeelden over wat ik hier noem (hem niet persoonlijk gehoord heb-benae, weet ik niet, of de spreker zelf die uitdrukking bezigde), de vertegen-woordiging der standen. Het weinige dat mij van de voordracht als naklank bereikte, laat mij niet toe, van het voor-gedragene een eigenlijk verslag te ge-ven. Nociitans spreekt de zaak genoeg voor haar zelve, om er zich eene vok doende voorstelling van te maken. Het denkbeeld is overigens niet zoo gansch nieuw : dit weze natuurlijk gezegd, zonder de verdienste van den heer Faingnaert, die het in de huidige omstandigheden voor de openbaarheld bracht, in iets te verminderen. 't Was degekende priester demokraat Fr. Dry-vers, pas na het uitbreken van den oorlog te Willebroek overleden, die het waarschijnlijk een der eerstsn hier te lande, in zijne schriften (*) als in zijne gesprekken verdedigde. Een der onzaligste instellingen van het vooroorloogsche België — laten wij het liever al maar 'n onzalige herinnering aan een wanstaltige staats-instelling noemen — was de aile vrij-heid en vooruitgang stremmende, anti-demokratische en anti-vlaamsche heer-schappij der katholieke, liberale en socialistische kiesvereenigingen : dat waren de drie pletrollen, °tusschen welke de werkman en kleine burger als 'n bolletje weeke was gepletterd werd en gekneed. ^ leder rechtdenkende Vlaming heeft zich voorzeker reeds afgevraagd, hoe we ons na den oorlog die vervloekte dwingelandij van den hais houden, en wat er voor dat doodversleten kies-machien in de plaats kan worden gesteld. Dit praatje van de week geeft het antwoord op deze vraag. Het stelsel is intusschen voor zôôvele verschillende toepassingen vatbaar, dat wij onmo-gelijk in bijzonderheden kunnen tre-den. Het volstaat de algemeene lijnen aan te duiden. Men stelle zich dus de zaak zôô voor : elke stand, dat is, elk ambacht of vak : boeren,' ambachts-lieden, beambten, werklieden van elk kiesdistrikt kiezen hunne vertegen-woordigers, 't zij in gezamenlijke hoofdstanden, 't zij onderverdeeld vol-gens 't belang der verschillende groe-peeringen. Zoo kan men de boeren verdeelen in labeurmenschen, boeren-daglooners en nog andere groepen, of den heelen stand te zamen nemen. De ambachtslieden moeten noodzakelijk onderverdeeld in hunne ondersche:-dene stielen : als de stand der hout-bewerkers, samengesteld uit of ver-deeld in schrijnwerkers, meubelmakers, houtsnijders, enz.; degroep der ijzer-bewerkers, smeden, paswerkers, enz.; en zoo met aile andere ambachtsgroe-pen. De beambten zijn te onderschei-den in bureelbeambten, 't zîj in den handel, 't zij in de besturen, verder in onderwijzers, geneesheeren, advoka-ten, enz, Onder de werklieden moet natuurlijk de groep der mijnwerkers vermeld. De vertegenwoordigers of afgevaardigden van elke groep of hoofdgroep vormen zoovele kamers, (*) Men zie diens groot werk : De Eigen-dotn volgens het goddelyk en het menschelijk recht.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software. 

Er is geen OCR tekst voor deze krant.
This item is a publication of the title De gazet van Leuven: weekblad voor het arrondissement Leuven belonging to the category Oorlogspers, published in Leuven from 1916 to 1918.

Bekijk alle items in deze reeks >>

Add to collection

Location

Periods