le Blai 1 Zondao 5 Mel 1911 2*a .(aawiai nn IUa I De Klok uit België u " 1 a REDACTIE EN ADMINISTRATIEl | WILLEM ll-STRAAT 56 - TILBURG TELEPH. 744 . POSTBUS 23 P IMIJN NAAM IS ROELAND ALS IK KLEP, IS T STORM ALS IK LUID IS T ZEGE ABONNEMENT! 8 Voor HOLLAND ...... FI. 1.00 par KwartaaJ g Voor BUITENLAND FI. 1.25 „ PRIJS PER NUMMERi 5 CENT | De werklieden en de oorlog. 't Was in de eerste dagen van dei loorlog. Kanonnen en mitrailleuzen had den hun vreeselijke taak ingezet. Vel-jouge levens waren reeds weggemaaid pntelbaar waren de wonden door lie meorddaelige lood veroorzaakt. Een flin ke bcerenzoon van Oostn a le wandeldi m t om/wachtelden arm in de grooti gaugen van een Antwerpsch gasthuis Daar kwam zijn moeder hem opzoekei en zij had zoo'n spijt dat ze niet lange; bij hem) kon blijven om haar jongen me ei ,en handen te verzorgen. En toen z< hcenging sprak ze op vastberaden toon „Nu jongen, maak maar dat ge gauv genez-en zijt warit ze zullen u nog van do on hebben, hoor.... Zijn broers ziji in mers nog te jong om te vechten' zei ze tôt den aalmoezenier die bij ' scheiden aanwezig wasl En de pr'eîtei kcck met bewondering op naar de flin ke moedig-e vrouw. Antvverpen werd bedreigd: en "t ves tingsleger zou de fiere handelsstad kra nig vcr'iedigenj Wat een beweging op a die forten ; *t w!as~ en gaan een keerer Or gehoord ! En bij 't begin van der strijd wat cen broederiijk samenwerk ir tie* voorbere'dlng van den harden kanij die eerstdaa0s zou beginnen. Een vr'enc ver tel de mij hoe jonge baronnen, vrij-willigers, het kop^r der au o's poe'sten, wapens ku'schten zoodat.hu i uderemak kers, soldaten van beroep het niet betei Jïouden gedaan hebben. 's Zondags al-lee.i bemerkte de aa'moezeni r een vér Schil, want de beide baronnen hadden veîi huis cen kerkboek meegebracht. Toen later de gevluchte bevolking stil-Ban naar het bezette gebied terugtrok, ikA ik géweten dat een rijke knaap var )r6 jaar zijne moeder smeekte om in Ertgeland te mogen verblijven tôt op Iden dag c'at hij oolc zijn dr'e broers, vrij-^ri'ligers aan den Yzer zou kumen ver iVoegen. £nkele weken geleden kwam er dooi de 11 prikkeldraad een jongeling van ge-'fo'de ouJers, die alhoewel gebrekkig aan het been, vernomen had dat hij in de hu'dige omstandigh den zijn 'and toch nog kon dienen. Als al zulke jonge-lingen nu hooren vertellen dat het de Werklieden zijn die de Dultschers te-fceahielden, de hoop van den vijand ver-$jelelden, en de beschaving redden zou er dan' in hun binhenste geeu gevoel van ipijt en teleurstelling rijzen alsof hun 'eacrificie miskend werd ? Wij durven verhopen van neen, want a s wij ons op d r e'ijke wijze u'tdru'-' en da 1 willen wij alleenlijk zeg°en, da: in 't begin van den oorlog de zwaarste las-ten feite'ijk op de schouders der werk-lieden rustten. En dit zal iedereen met ons moeten btkennen de.zich goei r kensebap ge^ft van de samenstelling van or.s leQer bij 't uitbreken van d n oorlog. Volgens dq oude le' ervvet was het toe-ge'aten eenen ,,man" te koopen, en de ouîèrs d'e het eenigszins ko den, zorg-den oveir 'talgemeen er vo>-r, dat hunne zoiien geen kennis met het kazernele-ven zcuden maken. Men vond dan in de rangen de „primes" waaronder vele brave jongens, <dat weze terloops ge-segd ééns en voor altijd; dan de man-nen die voor hun lot moesten opgaan; «en paar, jongens d'e zich aan de.i pl'cht 11111 w i 1 d e n ont rekken, en de so'da-ten studenten. Ailes, om 700 te ze; gen werd gevraagd van de wer':!;edcm d'e dan gedr' d werden d or ee 1 k< rps on-diroff cieren waarond r, ge ijic h t t.ou-Wens overal gaat, enke e go-de en som-D^ge mi;.der goede. . Later werd d:t systeem voorgeed af-gt-sclia't, om nu e.rst ten man p r hu's-ge'm en later al de zonçn ondar de wa-P^'ien te' roepen. Aile sta..den der maat-sckappij werden op deze manier in het k&er, veriegenwoordied ; en *t zal fo^r- x zeker fd'e gevechtswaarde der geledt - ren onzeglijk veel vergroot hebben al î de mindere inan zag dat zijn meer be ; goede landgenoot voorlaan denzelfde; t !ast als hij zou- torsen. • Welnu, 't is dit leger vyaarvan de ou ; dere k!a-.sen, meest uit werklieden, en d ; jongere k'assen uit manschappen van aTl . rangera, en standen der maatschappij be i stond, 't is dit leger dat den. eersta t stoot van den vijand te Luik opgevan t gen heeft, 't is dit leger dat den taûldei î stormioop brak, en aan de Bondgenoo : ten den tijd verschafte hunne noodzake ' lijke verdedigingsmaatre je en te lreff?n Toen de forten van Lu'.k voor over i macht bezweken wev^en de Duitscher: ' eens temeer rond Namen opgehoudei : en hier 00k verrichtten de oudere ei • jongere lichtingen wonderen van moc< • en dapperheid. Ook mogen wij niet verae ea dat vrij ■ willigers van in den beginne werkzaan • waren op de forten rmd Antwcr en, z< i volgden hu ne, oud re broed rs toen de ; ze verplicht werden den wijlc te nemer i oaar onzijdig grondgebied, doch veler i onder hen wisten daarbij nog aan d< 1 waakzaamheid van den interneerings l dienst te on snappen en s aan thani moe t dig hunnen man aan den Yzer. , Het grootste gedeéite der vrijwilliger: ■ w.erd e :.iwe! niet zoo onmiddsllijk bi • het act.eve le^er inged e'd: de jonge;: werden eerst in de dépôts samenge' rach • waar ze met haast afgericht werden. Welnu, iedereen moet toegeven da! bij de.eerste duizend n vrijwilligers de ■ burgerstand, de hoogere stand, en de ede'dom ru'm vcrtegeawoe*dig war n. Il [ heb van d'e voorloopige instructiekâm-pen bèzocht, d e op mij, voor wat de bevol king aanging, veel meer den indruk maak-te van een colîege dan wel dien van eene ka^erne. En zij hebben hun brooe niet in ledighe'd gegeten, want een goe-, de twee maanden na den in va1 in Beîg'ë, toen de vijand een titanische poging inzette om over den Y er heen Ka'es te bereiken stonden de jongens dan reeds o[ helden herschapen > p den weg van der overwe'd'ger e;i manhaft'g klouk hur woord: „tot hier en niet verder " Grtol is het ge a! van hen d'e hun vader'ands-liefde en hun trouw aan den ko iing mel hunnen dood bezegelden ; mlks getuiger die ontelbare hou en kru's'es op Vlaan-derens vrije kerkhoven g» p a t. 't [W- rer niet alleen werklieden die Europa in den omsterfelijken hoek der Vlaamsche kust bevrijdden; de dam werd opgewcr-pen door de gansche bevolking; aile sta- den clee'en in de onv rgankelijkc glo-rie. I Toen kwam er een gevechtspauze aar 't Westerfront en de vijand decd stil-aan de ©vertu'ging op, dat /.ij:i opmar ch voorgoed stop gezet werd. Hij zou ru profijt trachten te trekken uit het ver overde gebied; het onderpand dat hij bemachtigde zou hij zooveel moge'ijk on< scliadelijk maken, en hij omsloot ons vaderland met den raad d e doodt. Maar het jonge volk dat onrecht wil vvreken kon hij niet afschrikken met-heele benelen zijn ze ond r, d66r of bo-ven de hinderpaal op vrijen bodem aan-geland. Hulde aan de jonge werklieden die op levensgevaar af den laigen tocht laugs Holland en Engeland om, naar de Fians- lie instructiekâm pen onderno-men hebben ; maar hu de ook aan onze studeerende jongelingschap van nu, de leidende manschap van morgen d e met \aders ze en- en meeicra ku^ v rlrokken om schouder aan schouder te kunnen vechten met hun broeders u:t de arbei-dersklas.D e bes houwingen 'aten o"s veel v 01 de teekomst verhopen. Want vo gens wij uit den ,,Be!gischen S.audaard" en de Vlaamsche br even d e ons van *t front bereiken vernemen. staan aile soldaten Beri^hf. Aangezien het Dondcrdag een aeboden feestda( Is en men bljgevolg In onze drukkerlj niet werkt vragen wij aan onze ttiedewerkers en corresponden ten aile artlkelen, mededeellngen en niouwtjes eei daa vronaer aïs nAwnnnlIlk nn «m tonrinn S ; Woonstrergoedlag voor de militaire». Alstigcvolg op ons artiilcel van ver-e leden 'weelc ontvangen we een hoop vragen lorïi 'inlichtingen. Aan ieder der ibriefwisselaars 2al afzonderlîjk géant woord 1 wo rden. Verscheidenelvrienden geinterneer-deniischrijven ons dat zij zich tôt het consulaat 1 butiner verblijfpl|aats ge-richt 'hebben 'en dat zij daar maar heeltjcoel ontvangen "werden. EnJke'cn mel'denions dat dit consulaat hun zou geantwoord ihebben dat dit de consu-iatenimiet aanging., Indien 'de 'menschen gedaan heb-1 beniwat wjj hun aanraadden, kan het consulaat idaar niets op aan te mer-- Iken 'hebben. Wie er aan twijfelt, i raadplege de „Moniteur" van 17— ; 23 ÎMaart 1918, n.l. het Iconinlklijk be-• 2sluit van 20 Maart. 1 Daarin 'staat uitdrulckelijk (art. 6) 1 dat'de aanvraag voor vergoeding ge- ■ daan 'moet worden bij den Consul. ■ Deze 'heeft ovet* de toekenning aiiet ■ te 'Ibeslissen. Hij moet de aanvraag overmafcenttaan de Commissje we'lke daàrvoor ''door de Regeering wordt ingesteld. ' Wanneer de Commissie beslist<heeft dat de aanvraag ingewil-ligd Ivordt, is het wederom de taak van'den Consul het geld uit te beta-len.<Wijj'raden dus de familiën van mi-litairen aan<, dat zij hunne aanvraag zoo- spoedig mogelijk schriftelijk op-sturen. 1 Wij herhalen echter, dat het mis-schien wel wat zal aanloopen voor dat de eerste vergos(ding zal uitbe-taaldt1 worden. De ladministratieve diensten hebben ons ongelukkiglijk niet gewoon gemaakt aan spoed in zullke zaken. Aanvragen en afwachten moeten ' het wachtwoord wezen. Komt men op 't een df ander consulaat niet te rechte, men late het ons weten. Wiji zullen 'altijd de rechten van de familiën van onze militairen verdedi-gen. ' Namens thet secretariaat van het'tAlgemeen Christen Vak-verbond Ivan België in Ne-derland 1 E. VAN OUAOUEBEKE. niet eenvoud'g naast e'kaar, maar leven ze met elkaar; hun liarten hebben den-zelfden klop: hun hoop en hun lkf'e is een en dezelfde. Wat goeds mag men uit zulken te es'and niet verwach'.en voor de nakende toekomst ? Onze burgerij, en hoogere k'assen die ook na dm oorlog aangewezen blijven om de andere standen voor te gaan en voor te lich'en hebben hunne broeders leeren ke ir.c, bemirn n en waard eretn; «n de^e laatsten zu'le.1 begrijp n dat ze niet langer wantrouwen tege over de e r sten moeten koesteren. Ze hebben in elkanders oogen gekeke-n en elkander begrepen. Werden zij door wederzijdsche hoog-schatting en onder'inge ge eg nhe'd on-ovcrwinnelijk in den strijd tégen bru-trale macht en riiw geweld, hoe zou-den ze élan met vereenigde krachten de op'ossing der socia e vraags u1 ken nie* aandurven ? De werklieden hebben in den beginne 't zwaarste vân den last gedragen; in 't warme van den kamp sprongen de burgers en de cdellieden met ongcëvenaarde edelmo digbe d bij; hanel in hand zullen zij blijven gaan, zoo dat bij wederzijdsche betrekkingen Recht en Liefde be der leidtlraad in han-del en wandel worden zal. JOZEF. CALBRECHT. Onze Oorlogsinvalieden. ; Wij ontvingen het volgende schryven. Wij drukken het des te liever dat wif zoo in de gelegenheid zijn de aandacht i der bevoegde overheden te trekken op den toestand van sommigen onzer in-valieden die toch ruimschoots hunnen iol aan het vaderland betaalden. DE REDACTIE. Leiden, 29 April 1918. Geaclite Redact'e. Mag ik u beleeid om tenig« pla.itsruimf» vex>r onderstaando regels verzoekon Bij vour-baat dank. Reeds moermalen las ik in „de Klok' arti* ien over „Daàen de gemterneer en hun pliohu". Met onze Regeering ©n Luitsnant-Generaal De>ssin, kunnen wij gerust zeggen: Ja, ze deuea hun pliohtl En ik voeg er bg: dat hij,ondar, de buxgeiyke uitgevv«kenen, die zijn plicht jegen het Vaderland, „beter" deed dan da geinterneerden, hun den oei-sten steen wearpel Het is dan ook niet meer élan bi.iijk dat el« B&lgische Regeering ailes doet wat mogelijk is, om het lot der helden „der eerste um-" zoo dragelijk mogelijk te maken. Daaroin vert heugt het mij, telkens ik in „De Kiok" v&rneeru dat er iets gedaan wordt om hun toestand ta verbeterera, zooals nu onlangs; verhoog.ng vanl soldij, verhoog.ng van menr.gege.d, en vergoeding voor huisvesting. Noo.t kan er te veel gedaan worden, vex>r hen, die den eersten druk des vijands in Luik en elders, Wang mogelijk weerstor.don. Doch ter zake nul Eene andere oatagoria militairen, ook gedeeltelijk in Nederland ver-, blijvende, deden, even good als de geïnt-arnwia makkers, liun plicht: ik bedoel de inval!©de% de 1200 afgekeurden, voor allen verdereu dienst onbekwaam boïondcn. Ik w»st bij onler-vinding, dat de toestand van velen dezer h:» chelijker is San die der geïnterneerden: Toen ik in Oct. '14 over de grens gebraoht werd en 11a ©en jaar het vierde ziekenhuis hier te landa kon verlaten, om naar de „Phalanstère" ta Katwijk vervoerd te worden, ontvingen de g» interneOTde makker?, m t mij de z.ekeninrich-ting verlatende, 10 cents soldij voor iedereal dag verblijf aldaar: de afgekeurden, alleij gebrekkigen, kregen geen soldij; niet van doeiï zeker? Na nog een jaar verblijf in Katwijk voor verder h ers tel, achtto ik mij m staat,, hoewel nog niet te sterk, om iets te . ;innen. Ik vertrok dus naar Rotterdam, volgl ? er ee» cursus in 't machineschrijven en voni door '* plaatsen van kostelijke advertenties, 'n l>etrek-king in Leiden, waar ik, op ruim 37 j Tigeni leeftgd, mijn loopbnan als „jongste" -a-ntoor-t bediende begon, met 'n aanvangsalaris van f6 per week. Toch was ik tevreden de si aat ai te zijn: te gebrekkig om eene plaais van „Garçon de bureau" waar te nemen,, zooals ik er vd<5r den oorlog eene bekleedde, en niet de geleerdheid hebbenele, welke van eon kan< toorklerk vereischt wordt, zoo moest ik mjj met dit karig loon wel tevreden stellen; ik deed zulks nog te liever, daar het toch eene tegemoetkoming was in mijn onderhoud: ik betaalde toen (Oct. *16) reeds meer aan kostx geld dan ik als vergoed-ng van onze regeering ontving. Waarvan moest ik dan belioorlijk ge-kleed ten kantore verschijnen? Nadat ik ruim 15 maanden tôt tevreden^.e'd van mijn meester gewerkt had, werd deze verplicht, bij gebrek aan grondstof, èn zijn werkvolk, èn zijn kan-toorpersoneel gedeeltelijk op te zeggen. Zulks gebeurde einde Januari, nog volop winter du3, en de „oo'.evaar" was met een bestelde zasje reeds lang op weg voor ons. Verleden week arriveerde het. Wat zullen wij het met 23 oenten daags met eene Oostersche pracht en weelde groot brengenl Doch praat ik verder. Door bemiddeling van mijn meester bekwam ik, gelukkig zonder verletten, eene andere betrekk'ng. Ongelukkigiijk was de taak, welke ik in mijn nieuwe werkkr'ng te vervull n had, ver boven mijne goleerdheid, en nu ik bediende „alle-n" was, kon ik aan geen collega's raad of inlichting vragen. Na twee maanden van u'terste krachtsinspann'ng b'eek no"h'ana dat ik aile te doene werkzaamheden onmoge-lijk kon bijhouden en werd ik door mijn nieuwen meester aangezegd eene andere, doch minder zware betrekking te zoeken, waann h;J mij zooveel mogelijk helpen zou. Nu eerst weet ik recht, hoe moeilijk het is om het in dit leven' van „Garçon de bureau" tôt Compta* ble te brengen, zonder ander onderwqs als dit, over 25 jaren genoten in mijn dorpje Ha* relbeke. Dus ben ik nu weder verplicht met mtjne militievergoeding rend te komen, en aïs ram beefenkt, état doa» glecht» 50 pCt

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.